ONS BLAD Over twee broedervolken H Verschuiving naar rechts bij Spanje’s verkiezingen Èi Het nieuws van heden De ontwapenings conferentie -- DOOR DE DEELNEMING DER VROUWEN Rijksdagbrand- proces Duitsch protest HET OORSPRONKELIJKE NAZI-PLAN DE BAROMETER NNEN I MAANDAG 20 NOVEMBER 1933 VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MUSSOLINI ing De herken vol b ren ib De laatste dag te Berlijn Verschuiving naar rechts Eenige personen licht gewond Veel kiezeressen Inoekai’s Geestdriftig ontvangen k; x EEN BANK ALS KAZERNE EN RT Hetze tegen Duitschland b Alleen vernieuwing door de jeugd Een Fransch-Engelsch meeningsverschil Treinbotsing nabij Borgitz moordenaars vrijgelaten DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN PAYGLOP 3 ALKMAAR Broodmessen en Broodzagen Tal van incidenten; zes rechtschen gedood te Sevilla; een pries ter vermoord ten lid der Oostenrijksche hulp-politie, welke tegelijk met de afkondiging van het standrecht werd ingesteld. Ken schetsend voor den toestand in Oostenrijk is het dat deze hulp-politie een voormalige groote bank als kazerne kreeg toegewezen Wasscherij S. Krom N.V. UW WASCHCOED KRAAKHELDER PLAT GOED KEURIG GEMANGELD 2 O ENT PER K.G. Uitslag-voorspellingen i 1 „Oostenryk wordt geen gelijkge schakelde provincie van het nationaal-socialistische Duitschland” Zondag een bespreking tusschen Henderson en de voornaam ste mogendheden 50 Stembussen vernield De verklaringen door Grothe giste- af gelegd, komen in een eigenaardig daglicht te staan Te Parys en Londen, resp. tegen publicaties van de „Petit Parisien" en de „Satur day Review” ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c. p. regel; idem op pag één 55c. p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 Het Weer,,||||||||,||,||lll||||lll,||||l,l,,|||,||||ll,|||,l I I ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 41 NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD IC Dertil veroordeeld tot 5 jaar zware kerkerstraf. Benoemingen in het bisdom Haarlem. H H- Wydingenn in het Aartsbisdom. Kemleidersdag der R.K. Staatsparty. sec.; 1 lt over plaats. ws; X 'enaen; rijt; X Miken- Kra- rustig. en; X offek. re- De monarchistische leider Graaf Romanones and 3 KM. i d. ■g; X e; X e; X is ge- 10 Ik asse X*- mdag wed- Zon ®P ^iiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^ Stand op Maandag 1 uur n.m.: 'M Vorige stand: 75» PARIJS, 20 Nov. (VD.) Volgaas telegrammen uit Madrid kan een verschuiving naar rechts verwacht worden, doordat de socialisten èen aantal zetels hebben verloren. In verscheidene andere dorpen moesten Orde- zusters zich onder bescherming der politie stel len. omdat zy door de communisten In het uit oefenen van hun stemrecht gehinderd werden. 4 uur. Licht Eerste Kwartier. Te Sevilla overvielen een 20-tal personen, vermoedeiyk syndicalisten, een stembureau, la MH ruvolvergevecht werden aanhangers van rechtsche partyen, o-w. de rechtsche afgevaardigde Alfonso Ferreiro, gedood; de voorzitter van den rechtschen arbeidersbond werd gewond. Volgens den Ml- laken werden van van een oogste barometerstand: 780.0 te Stensele. Laagste barometerstand: 75C.0 te Mar seille. BERLIJN, 18 November (W.B.) De .Satur day Review" te Londen publiceert vandaag on der den titel „Dultschlands doeleinden. Dultsch- land verlangt meer gebied" een artikel, dat on- derteekend Is door Dr. Goebbels. Dr. Goebbels heeft hedenmorgen een telegram aan het blad gezonden, waarin hU verklaart, dit artikel nooit geschreven te hebben. Het Ryksdagbrandproces wordt Donderdag aa. te Leipzig voortgezet. Bloedige onlusten by de verkiezingen In Spanje. Zes rechtschen gedood te Sevilla. nnera- iet als lome- u door omen. tijd. mln. twer sek; int* matigde radicalen, de meerderheid over de aan hangers van Macla behouden. In 50 plaatsen hebben communisten de stem bussen vernield of gestolen. In een- der wijken van Sevilla gelukte het den Communisten eeni ge uren een straat te bezetten. Daarna werden zy echter door de politie verdreven. Te Pueblo de Cllleto drongen communisten de wacht van de gendarmerie binnen en namen elf polltle-beambten gevangen. Eerst nadat verster king was gearriveerd, gelukte het een einde aan het optreden der communisten te maken. Duitsch proleet te Parijs en Londen tegen pers publicaties. jenlging min. X d. eren, n; X op 741, onder 4.3< 24 Nov. I ade- teld: Cou% mr. van imis» jas- H. L. over X De beide monarchistische candidaten Graaf Romanones en de pas uit de gevangenis ont vluchte bankier March, die zich op het oogen- bllk te Parjjs bevinden, zjjn zeker gekozen, even als generaal San Jurjo. ondanks de door de geering tegen hem genomen maatregelen in Catalonlë heeft de Cambos-party, de ge- „Si. Christoffel" sluit zich niet aan by het R.K. Werkliedenverbond. MADRID, 19 Nov. (V. D.) De vrouwen heb ben heden in grooter aantal haar stem uitge bracht dan men had verwacht. Hier heeft naar algemeen de opvatting luidt de houding der re- geering ten opzichte van de Kerk een grooten Invloed uitgeoefend. Den geheelen dag waren kerken en kapellen vol mannen en vrouwen, die gebeden verrichtten. Toen Lerroux het stembureau te Madrid ver liet werd hy door een aantal socialisten uitge floten. Te Montellano zijn de telegraaf- en telefoonlijnen doorgesneden. Te Madrid hadden *s middags omstreeks 12 uur ongeveer 50 pCt. der stemgerechtigden ge stemd, onder wie bijzonder veel vrouwen. In sommige districten telde men 70 pCt. kiezeres sen tegen 35 i 40 pCt. kiezers. Gisterenavond half acht verklaarde men in het hoofdkwartier der „Volks-actle”. dat het resultaat wat betreft de rechtse he partijen schitterend was te noemen en zeide men te Madrid een voorsprong van 18 b 20 pCt. te hebben behaald op de tegenstan ders, terwijl berichten uit 18 provinciën nog gunstiger voor de rechtsche coalitie zouden zyn. Daarentegen voorzag men op het Volkshuis te Madrid een republlkelnsche en Socialistische overwinning in Bilbao, Asturië, Badajoz, Gra nada en was men van meenlng dat de uitslag voor de linksche partijen te Madrid gunstig was te noemen. Volgens een officieele mededeeling is het de finitieve resultaat der verkiezingen niet te ver wachten voor as. Dinsdag. De buitengewoon scherpe en uitgebreide voorzorgsmaatregelen der regeerlng blijven ook verder van kracht. TELEFOON 1523 (3 LIJNEN) BU de gebruikelijke ontvangst der Pransche pers verklaarde Paul Boncour hedenavond: „Uit de besprekingen van heden bleek aanvan- ceiyk een meeningsverschil tusschen de Engel sche en Pransche opvatting over de procedure, die thans gevolgd moet worden". Boncour had nog niet duidelijk ingezien, welke plannen de Engelsche regeerlng heeft. Van Engelsche zijde, zoo wordt verder gemeld, schijnt men In directe onderhandelingen tus schen de vier groote mogendheden den eenlgen uitweg te zien. MADRID, 20 Nov. Gisteren is het Spaan* ache volk ter stembus gegaan, waaraan voor het eerst door de vrouwen werd deelgeno men. In tal van plaatsen kwam het tot ongeregeldheden tusschen politieke tegen standers, waarbij zelfs enkele dooden zijn gevallen. Ontstellend is het bericht, dat in het plaatsje Gallarta in de provincie Bilbao, een priester door extremistische elementen werd gedood en zijn lijk verminkt. Te Madrid kwam kort voor middernacht het kabinet bijeen. Tegelijkertijd werden op diverse punten der stad politie-Anaatregelen getroffen. De aanleiding hiertoe was echter niet bekend. Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat de regeerlng een militaire beweging vreesde. De leiders van het socialistische Volkshuis zouden gewaarschuwd zyn, 4ich op alles voorbereid te houden. Te half vier deelde de minister van Bin nenlandsche Zaken mede, dat er geen reden was om geruchten te gelooven; zoowel te Madrid als elders in het land was alles MADRID, 1» Nov. (Reuter», bister van Binnenlandsche Zi Ook de volgende getuige, Franz Koch, was vroeger werkzaam bij Roode Hulp en wel van 1929 tot 1933. Hij verklaart, dat getuige Grothe functionaris bij de Roode Hulp is geweest De Bulgaarsche beklaagden heeft hij nooit gezien Getuige Maschke spreekt uitvoeriger over de organisatie van de Roode Hulp. De drie Bul gaarsche comunisten geeft hij voor, niet te kennen Tegenover de steeds weer door Popof geulte bewering, dat Grothe cartotheekleider Is ge weest In de centrale van de Roode Hulp, stelt de proc.-generaal de woordelljke verklaring van Grothe, waaruit blijkt, dat Grothe cartho- theeklelder In zijn district is geweest en zich slecht» om bepaalde redenen enkele malen naar de centrale heeft begeven. Hiermee verklaart de president de behande ling te Berlijn voor beëindigd op eenige getul- genverhooringen na, die nog te Leipzig moeten geschieden. De verdere behandeling zal weder plaats hebben te Leipzig en wel Donderdag 23 November, des morgens te half tien. Met deze mededeeling verklaart dr. Buenger de zitting gesloten. gedood. Ook te Aljocen had een botsing plaats waarbij een doode en 3 gewonden vielen. Te. Valencia is een man gedood door een re volverschot, terwijl twee personen zwaar- en drie licht gewond werden. In het dorp Slruela (Z.-W. Spanje) omsingel de de bevolking de polltie-kazeme. waarin zich 11 politieagenten bevonden. De oorzaak van dit optreden schuilt in het verkoopen van stemmen. Uit de omliggende politie-kazernes zijn vertter- kingen afgezonden. In het dorp Aljucen wordt met vuurwapens gevochten, maar het is niet mogelijk bijzonder heden te vernemen, daar de telegraaf- en tele foonlijnen zyn doorgesneden. Verwachting: Meest zwakke wind wit Zuid-Owteiyke richtingen, nevelig tot licht of half bewolkt, weinig of geen neerslag. Iets kouder des nachts, overdag iets zachter. 3. H. ast. an; X en. ser; X he Wiel, e verg*. ‘Sterdam regie, redactie, die door gelljksch Iruk v»n van dit mmeren. rgh ng landsche Iren van re zeker n. Maar en wed- -Stebouw ■den op. rennen hunner Iden ah n trek- ■derland ize Zul. rtsls ge in terts, doch in sterdam r. sprak spoedig andsche den ge- BERLIJN, 18 Nov. (V.D.) Na de middagpauze In de zitting van heden van het Ryksdag- brandproces stelt de vertegenwoordiger van di. Sack, dr. Pelkmann voor, getuige Grothe te vervolgen wegens meineed. Dit wordt door dr. Werner afgewezen. TOKIO. 20 Nov. (V. D.) De keizer van Japa. heeft gisteren de Japansche marlne-offlcieren begenadigd, die wegens moord op den vroege- ren Japanschen premier Inoekai tot gevange nisstraffen waren veroordeeld. De begenadiging geschiedde j>p uitdrukkelijk verlangen van de Japansche nationale kringen, aangezien de moord uit zuiver patriottische gezindheid was gepleegd. De marine-officieren werden in Jo- kosoeka onmlddeliyk op vrije voeten gesteld en door een groote menschenmenigte hartelijk ontvangen. (Van onzen Weenschen correspondent) et is beslist niet onze overtuiging, dat het nationaal-socialisme er in Duitschland zwak voor staat, dat de oneenigheid on der de groote leiders in Duitschland reeds zul ke verhoudingen heeft aangenomen, dat een katastrophe in afzlenbaren tijd te wachten staat, zooals men hier en elders in alle, meest financieel onder Joodschen Invloed staande, pers te lezen krijgt. Ook niet, dat het nationaal socialistisch „experiment" mislukt is. Daarmee is natuurlijk ook niet gezegd dat het gelukt is. Af wachten I Mislukt is het oorspronkeiyke natlo- naal-soclalistische strategische plan-Oostenrijk. Dat geven mij zelfs Invloedrijke Oostenrykkche nationaal-socialistische leiders toe en dat ook allang in München en Beriyn gezien. Ik zeg: het oorspronkelijke plan. Oostenryk wordt geen gelijkgeschakelde provincie van bet nationaal-socialistische Duitschland. Er is hier heel wat sympathie en begeeste ring voor het nationaal-socialisme In Duitsch land. Ook vandaag nog, ondanks alle onder drukkingen en dwangmaatregelen. Zijn mijn in lichtingen juist, dan is de natlonaal-socialistl- schebeweging in Oostenrijk niet alleen niet dood, doch neemt ze aan geheim-ledental toe tot op den dag van heden. Tot in de Bonds- kanselary, het heiligdom van bondskanselier Dollfuss, zitten nationaal-socialistische ambte naren; en niet weinige. Er zijn In de zoo ge roemde en zeker hoog staande Weensche poli tie afdeellngen met meer dan 50 pCt. Mal.-so cialistische aanhangers. In hun hartkamer wel te verstaan. Ik zou niet durven beweren, hoe hoog het percentage Is, dat natlonaal-soclalis- tisch denkt In de Helmwehr en in het Vader- landsche Front. Alleen de Sturmscharen van minister Schuschnlgg, een 20.000 man tellende militaire formatie die uitsluitend uit overtuigde Oosten rijkers en praktlseerende katholieken bestaat, zyn „nazl-reln." STENDAL, 18 Nov- (W. B Hedenochtend Is In de nabyheld van het dorp Borgitz een uit Berlijn komende D-treln op pen trein met ar beiders gereden. De locomotief van den D-treln stortte om. De eerste wagens van den trein met arbei ders werden vernield. Van de passagiers van den D-trein zijn eenl gen licht gewond. Ook de machinist en de stoker van den D- treln zjjn licht gewond. Ir. Mussert zal eventueel ontslag nemen als hoofdingenieur en leider der N.S.B. biyven. De ontwapeningsconferentie. Zondag een be- langryke bespreking te Genève. BERLIJN, 18 Nov. Heden houdt de Se naat van het Rljksgerechtshof voor de laatste maal zitting te Berlijn. Nog een 8-tal getuigen is op voorstel van Torgler’s verdediger gedag vaard en tal van acten en documenten zullen onderzocht worden. Op voorstel van Dr. Tel- chert, den verdediger der Bulgaarsche com munisten, zal vandaag een uittreksel uit het strafregister van getuige Kaempier behandeld worden, terwijl ook op verzoek van Dr. Tel- chert nog eenige getuigen worden gehoord. De eerste getuige Is de zich in arrest be vindende koopman Kempner, wiens naam gis teren door getuige Grothe herhaaldelijk is ge noemd. Evenals gisteren getuige Singer blijft hij voorlooplg onbeëedigd. Kempner Is In Polen geboren en verbleef tijdens den oorlog in een interneeringskamp. In 1924 kwam hij naar Berlijn, kreeg later een betrekking In het warenhuis Tietz en vestigde zich In 1932 in een sigarenwinkel. Hij geeft toe. in tegenstelling tot een vroeger verhoor, waar bij hij beweerde politiek neutraal te zijn, lid te zijn der Communistische Partij. De voorzitter verwijst naar de gisteren door getuige Grothe afgelegde verklaring, volgens welke Kempner aan Grothe mededeellngen zou hebben gedaan over den brand In den Rijksdag. Kempner deelt mede, dat hij 8 April gear resteerd Is en sedert dien niet meer op vrye voeten Is geweest, zoodat de verklaring van Grothe niet kan kloppen. Kempner verklaart, dat hy nooit een functie In de K. P. D. heeft bëMeed. Vervolgens wordt Vrfn der Lubbe met Kempner geconfronteerd. Van der Lubbe ver klaart Kempner niet te kennen. Grothe wordt dan nogmaals verhoord en zegt, dat het dan een week eerder geweest kan zijn, dat Kempner met hem heeft gesproken. Hij weet alleen, dat het een Maandag is ge weest, den datum weet hjj niet precies meer. Het O. M stelt dan vast, dat Grothe zijn eerste verklaring aan de politie op 5 April heeft afgelegd en niet, zooals eerst werd beweerd op 19 April. De voorzitter stelt dan vast, dat dus geen tegenspraak bestaat. GENèVE, 18 Nov. Blijkens een mededeeling van het Bureau der Ontwapeningsconferentie heeft Henderson vanmorgen besprekingen ge voerd met sir John Simon en Eden en heeft hy in den loop van den middag de Franschen Paul Boncour, Massigli en daarna de Italianen Soragna en Ruspoli ontvangen. De president en zijn bezoekers hebben den tegenwoordlgen toe stand uitvoerig bestudeerd. De president heeft het voornemen Zondagmiddag een genreen- schappelijke bespreking te houden met de ver tegenwoordigers der mogendheden, In welker naam Simon op 14 October z(jn verklaringen deed. d.w.z. met de vertegenwoordigers van En geland, Frankrijk. Amerika en Italië, terwijl BenesJ als rapporteur aan de bespreking zal deelnemen. Paul Boncour had vanmiddag een onderhoud met den Poolschen vertegenwoordiger te Genève. De nieuwe verkeersbrug te Zaltbommel offi cieel geopend. BERLIJN, 18 Nov. De Dultsche ambassaaeüt te Parijs heeft opdracht gekregen de Pransche regeerlng nadrukkelyk te wijzen op de laster lijke beweringen, die door de „Petit Parisien" worden gepubliceerd en op de schadelyke uit werking, die dergelijke verzinsels moeten hebben op de betrekkingen tusschen de twee staten. De Dultsche ambassadeur heeft de Pransche regeerlng om haar bemiddeling verzocht, opdat de z.g. documetiten. welke de 4Petlt Parisien" heeft gepubllcftrd, getoond zullen worden. Hy heeft er op gewezen dat In het onderhavige geval evenzeer sprake is van een Internationaal belang als by de ontdekking van valsche-mun- ters-werkplaatsen. Met het oog op een soortgelijk bericht in de Engelsche ..Saturday Review" heeft ook de Lon- densche gezant de noodige stappen bij de Engel- sche regeerlng gedaan. Niettegenstaande dit alles durf ik beweren: een radicaal centralisme. Oostenryk incluis komt er niet! En *t is nog de groote vraag, of Hitler, door niet te spreken van den nog altijd wezeniyken economischen factor, In Dultsch- land-zelf met zijn radicaal centralisme blyvend zal kunnen slagen. Ik weet, hoe In Oostenrijk de verschillende „landen” (zegt meer dan het Hollandsche „pro vincie”) aan hun zelfstandige traditie hangen en In Duitschland is dat zonder eenlgen twij fel niet anders. Hitlers minnezangers beweren van hem. dat hU het door Bismarck verzuimde Ingehaald, dat hy het onvoltooide werk van den ijzeren kan selier voltooid heeft. Met één slag heeft hij, zoo zeggen ze, uit de veelheid der Dultsche stammen een boven alle verdeeldheid eenig volk gevormd. Een machtwoord van Hitler en er bestaan in Duitschland geen Pruisen, geen Saksers geen Beleren, geen Franken meer. Geweld kan zich aardig lang staande hou den En al Is ’t niet makkelek óp de geweren te zitten, ernaast te zitten is nog zoo kwaad niet. Vrees doet zwijgen. Een heelen tyd. Ook als het gaat over geiykschakellngsldeologie en over onherroepelijke sluiting van de parlemen ten der .Janden”. De Dultsche .Janden” bestaan niet meer als zelfstandige, integreerende deelen van het Dult sche rijk. De „Landen”-regeeringen zyn gede gradeerd tot administratieve organisaties, die spoedig niet eens meer over autonome politie zullen beschikken. Van de „historisch geworde- nen Indlvldualltaten" om hier een veelge bruikte uitdrukking voor de verscheidene „Lan den" van Oostenryk aan te wenden mag zelfs geen schim meer overblljven. De Oostenrijker Adolf Hitler treedt niet In de voetstappen van den Prulsischen jonker Bismarck, doch In die van den Oostenrijkschen liberaal Anton von Schmerllng. Zóó als von Schmerllng wil Hiler een kunstmatig geïsoleerd centralisme schep pen. Het Duitschland van 1933 moet terug naar het Oostenrijk-Hongarlje van 18601 Slaagt Hitler erin een vereenigenden geestelijken band te winden om ale landen sterker dan die der individualistische land-traditie, dan ja; zoo niet, dan wordt zyn geiykschakellng eenvoudig een mechanisch proces, een op-elkaar-plakken als surrogaat voor het ineenvloeien der ontwik kelingslijnen. Voor Oostenrijk is een dergeiyk unlformee- rend centralisme eenvoudig ondenkbaar. Zie Keizer Josef II. Metternich's Pollzeistaat. En dat beginnen zelfs begeesterende aanhangers van de nationaal-socialistische beweging te be seffen. Ik herhaal, er is hier veel sympathie en be geestering voor bet nationaal-socialistische Duitschland. Gelijkschakeling op niet onwezen- Hjke lijnen is aeker de wensch van aeer, zeer veel Oostenrijkers, doch de zelfstandigheid op geven, de eeuwenoude traditie der historische .Janden”, de kenmerkende eigenschappen uit ontwikkeling gegroeid, dat zien we niet vrijwil lig gebeuren. Als t er op aankomt, is de Oos tenrijker toch Oostenrjjker en blijft hy Inoer- De Mussolinl-kop Italiaansche beeldhouwster Egle Possi geldt als de beste welke ooit gemaakt is lijk kind van zijn land. Hier zit een van de diepere, misschien niet eens bewuste oorzaken van de ontbinding van het Oostenrljksche le gioen In Beleren, waarover Ik onlangs schreef. Het Is eerst heel kort geleden, dat bU een grootsche plechtigheid In Beleren eenige hon derden Oostenrijkers, overigens natlonaalsocia- listisch gezinde Oostenrykers. beleedigd op stonden, toen de feestredenaar den Oostenrijk- schen bondskanselier Dollfuss parastropheerde met den typisch Duitschen scheldnaam „Schwein”. Er werd en wordt over en weer In zake de ver houding DuitschlandOostenrijk zooveel ge zondigd, dat X uiterst moeilijk is. ook voor bin nenstaanders, Juist te oordeelen Er hebben on derhandelingen plaats gehad, alle zijn mislukt. En voor X oogenblik bestaat er geen uitzicht Niettemin, Duitschland en Oostenrijk hooren bü elkaar. „De nog zoo harde wil. Oostenrijks onaf hankelijkheid tegen eiken aanval te verdedi gen, elke samenzwering tegen zijn zelfbestem- mingsrecht den kop In te drukken, is niet In staat te verheelen, dat deze verdedigingsstrijd een strijd is met een wee gemoed. Den 'ranc- tireurs van het Marxisme mag deze broeder twist een behoefte, een bevrediging zyn, ons. die ook een Duitsch hart In de borst dragen, Is de Oostenrijk opgedrongen afweerkamp een diepe smart.” zoo schrijft zelfs de „Reichs- post”, die met zijn scherp en niet zelden een- zydlg optreden tegen het nationaal-soclalistl- sche Duitschland lang niet de gezindheid van het grootste gedeelte van Oostenryks katho lieken weergeeft. Oostenrijk en Dultschlahd hooren bij elkaar. Men vergete echter niet, dat er nog een andere gelijkschakeling bestaat dan de politieke „An schluss", die er beslist niet komt. Een andere ge lijkschakeling. Niet alleen de oude Dultsch- nationalen, de mannen van de .Jxis-von-Rom- Bewegung" la Schönerer en Wolff uit den ouden Oostenrljkschen verleden tijd die spe len vandaag niet meer een groote rol ook bestgezinde, overtuigde, praktlseerende katho lieken zien in de seculaire natlonaal-soclallsti- sche beweging, revolutlonnalr en onbloedig als geen andere In de wereldgeschiedenis, zoo „ganz •Ungeheures” (overweldigends), dat net on verantwoordelijk zou zyn, afzijds te staan en de beïnvloeding dezer In menig opzicht nog on gedoopte richting aan anderen over te laten. Dat zoowel In Italië als in Pruisen-Duitschland deze beweging met verschijnselen verbonden is die den innerlljken katholiek onsympathiek zyn, moge hem niet blind maken voor den waarde vollen inhoud, die misschien toekomst- vormend zal bUjken te zijn en zeker een gezond stuk oud-christeiyke traditie bevat. Juist deze kringen hebben al lang genoeg van de christeiyk-sociale. liberale, semietlsche geld zak- en baantjes-politiek In een versleten ka tholieken toog gehuld. Komt Oostenrijks vernieuwing, dan komt ze niet door die seniele richting; houdt deze de leiding, dan valt het nieuwe huls Oostenrijk zoo zeker In elkaar als het oude, dan wordt al het schUn-schoone zoo zeker verwaterd als b op a volgt. Dq nieuwe geprononceerde katholieke gene ratie (Sturmscharen enz.) heeft deze taak en zy alleen is dan in staat een brug naar Duitschland te slaan. I de 30.000 stembussen in den lande er slechts sen vijftigtal vernield. Te Madrid hebben verschillende incidenten plaats gehad, o.a. In de wyk Chambery, waar de politie slechte met groote moeite er in kon slagen een persoon, die stemmen kocht tegen tien pesetas ten gunste der rechtsche party, aan de menigte te ontworstelen, die hem wilde lynchen. Evenals hy werden nog zes anderen, die stemmen verkochten, gearresteerd. Om 4 uur werden de stemlokalen gesloten en werd met het opnemen der stemmen begonnen. Het schynt, dat meer dan 80 percent der kies gerechtigden hun stem hebben uitgebracht. Te Barcelona had de verkiezingsdag, zoover bekend, een kalm verloop. De deelneming der vrouwen is buitengewoon groot. Omstreeks 12 uur ’s middags hadden reeds ongeveer 40 pro cent der kiezers, dat wil zeggen 130.000 stem gerechtigden, hun stem uitgebracht, waarvan slechts ongeveer een derde deel mannen. In den namiddag liepen er te Barcelona ge ruchten dat extremistische elementen een com plot hadden gesmeed. Ordemaatregelen werden terstond genomen en de politie ontving opdracht In den avond ’n groot aantal arrestaties te ver richten van personen, die om hun extremisti sche denkbeelden bekend stonden. In den laten namiddag ontplofte In een trans formator een bom, waardoor de electrische stroom en de openbare verlichting gestoord wer den. Te Tarrasa in de provincie Barcelona, werd een fabrikant ernstig gekwetst door een troep zoogenaamde Escamop. Te Loscorrales had een vechtparty waarby drie personen werden gewond. Volgens mededeeling van den Minister Binnenlandsche Zaken heeft te Bilbao treffen plaats gehad tusschen politieke tegen standers. Een lid der rechtsche party zou zyn BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR Telefoon Adminislratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS Per kwartaal voor Alkmaar f Z— Voor buiten Alkmaar f 2.85 |Viet geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de f4,V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 13