v. d. Lubbe’s tong losgekomen
ONS BLAD
o
r
Bi
I
I
I
Het nieuws van heden
HIJ HOUDT VOL ALLEEN
DE DADER TE ZIJN
Kabinet-Sarraut
gevallen
JACHT OP MARXISTEN
DE NIEUWE REGEERING
IN FOEKIEN
Valuta-politiek in
Amerika
nim
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PATGLOr 3
ALKMAAR
Scheerspiegels ea Scbeerdooxen
Station bestormd
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1933
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NIEUWE AUTOWEGEN IN DUITSCHLAND
Zich bijna versproken?
,o
GOUDSTAVEN
LD
W anhoopsdaad’
r
HITLER BIJ GOERING
VLOOTBEVEL IN HET LUCHTSCHIP
Onrust in Spanje
Settle's stratosfeer-
vlucht
3
f
Viermogendhedenver-
drag op den Balkan?
•9
Leiders wijken uit naar
Zweden
f Z—
f 2 85
Xivo-min-tang en Kan
ton verzetten zich
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
5
Los Angeles door bosch-
brand bedreigd
Het
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med„40c
p. regel; idem op pag één 55cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
F3XW VAV Will III// //TTT^ZZ^l
iiiinHiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiniiiiiniHininmiiimB
NQORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 44
Helen*
Matige tot
moeten
t
LEIPZIG, 23 Nov. Aan het V. D.-verslag
de
de
ER.
Sarraut’a vergeef ach pleidooi
Japanache mynenleggera
24
(Ongecorrigeerd.)
eerder
daaruit zijn bevelen aait de manoeuvreerende
MF
ia(4
Treinbotsing te Utrecht; geen persoonlijke on.
gelukken.
Stand eg Vrijdag nja. 1 ter: W
Vorige stand: WV
Wie at aken de verachillende zetelt
dan in brand? Dat
Toeatand in Catalonië ateeda meer
geapannen
Duitache geheime ataatapolitie
arreateert 2300 communie-
tiache functionnariaaen
Ter
van
In den korten tijd van acht weken is men reeds geweldig opgeschoten bij het bouwen
van den eersten Rijksautoweg in de onafzienbare bosschen tusschen Darmstadt en
Franfort a. d. Main, ten overzicht der werkzaamheden.
r.
7.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Adminutratie '433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
NV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
President: Wjj gelooven u niet.
Op de stoelen flakkerden vlammen,
die niet met elkaar in verbinding
stonden. Hebt u dan eiken zetel
afzonderlijk aangestoken?
v. d. Lubbe: Ik heb alleen gezegd,
dat ik de portieres heb aangestoken.
President: Wie heeft het andere
dan gedsuui?
v. d. Lubbe: dat kan ik niet zeg
gen, dat moeten
President: Wat wilde
MOSKOU, 24 Nov. (VX)A Het offlcleele
Sovjet. Telegraaf Agentschap meldt uit Tokio,
dat te Tokio by het vertrek van een militairen
transporttrein naar Mandsjoerije ernstige- on
lusten zijn ontstaan.
tegen
een
roeide
loort-
:hter-
even
van der Lubbe, die uit zijn apathie
ontwaakt is
>pyt h
<n
Denk
m zyn
NEW-YORK, 23 Nov. (V. D.) Du Amerikaan-
sche stratosfeervliegers hebben, naar officieel
is vastgesteld. een hoogte van 81237 voet be
reikt. Z|J zijn dus 1083 voet onder het Russisch
record gebleven.
Settle heeft de bedoeling binnenkort opnieuw
een stratosfeertocht te maken om dan te trach
ten het Russisch record te treken
BS
t,
len
ES
MADRID. 23 Nov. In Catslonlè wordt de
toestand steeds meer gespannen. De ünksche
partyen in Cstalonl*. die een nederlaag heb
ben geleden, «ouden met geweld haar machts
posities willen verdedigen. Terwyi de staking
van transportarbeiders te Barcelona reeds een
week duurt, is te Burla de algemeene staking
uitgeroepen.
Te Barcelona hebben weer verscheidene bom
aanslagen plaats gehad
zeggen?
Beklaagde zwjjfL
e Hel-
3 Loc
Cats,
lenhof,
oorult-
»wljk-
H. V.
leddet,
ate en
e Alk-
Knoeierijen bij de levering van rundvee.
Gruwt offensief van de Kath. Jonge Midden
stands vereeniging.
veltjis
n het
■nepen
- san
n het
en of
ynltjk
Ier se
t open
al <n
len:
Justitie begroeting in de Tweede Kamer.
Ingediend ie een wetsontwerp tot verhooging
der invoerrechten in Ned.-Indl*.
Voorstel-Aalberse tot strengere handhaving der
orde in de Tweede Kamer.
Het Zweedsche blad „Allehanda" meldt, dat
binnenkort meer dan 75 communisten, die voor
de Duitache revolutie belangryke functies heb
ben bekleed by de Roode Prontstrydersoi ganl-
satlea te Berlijn, Hamburg, Keulen. Stettin.
München en het Roergebied slch in Zweden
zullen vestigen.
De Internationale Roode Hulp te Partfs zou
hun 75.000 kronen ter beschikking hebben ge
steld.
PIJNENBURG EN WALS WINNEN DE AM-
STERDAMSCHE ZESDAAGSCHE.
Prelaat Teute door Z. H. den Paus naar het
Saargebled gezonden, om den toestand aldaar
t« bestudeeren.
PARUS. 24 Nov (Reuter) Het kabinet Bar-
raut is sooals wy berichtten In den afge-
loopen nacht in de Kamer ten val gebracht ten
gevolge van een voorstel van den neo-Bocialtsti-
schen afgewaardigden Gounin Oounln had een
voorstel Ingediend, volgens welke de korting
vrije aftrek voor de salarissen der ambtenaren
zou worden bepaald op 12 000 francs, terwyi
het regeerlngsontwerp hiervoor een bedrag van
10 000 francs had aangegeven In het debat had
Sarraut zich bereid verklaard tot een compro
mis van 11.000 francs, die van de korting ver
schoond zouden blijven. Oounln stond echter op
een minimum van 12.000 francs. Hiertegen stel
de de regeering de kwestie van vertrouwen. By
de stemming werd de regeering verslagen met
321 tegen 247 stemmen.
Het kabinet Is afgetreden.
Het bleef met een verachil van
ongeveer 40 stemmen in de
minderheid
I8TANBOEL. 23 Nov. (Reuter.) De Turkscbe
minister van Bultenlandsche Zaken is via
Athene naar Belgrado vertrokken om een neu
traliteitsverdrag te sluiten met Zuld-Slavlè.
Men meent echter, dat de ware reden van de
rels^Js het bespreken van een viermogendhe-
denverdrag tusschen Griekenland. Zuld-BlavlS,
Roemenië en Turkye.
Manifeat van de buitenland ache
mogendheden. Nanking-amb-
tenaren als gyzelaar a
NEW-YORK. 23 November. (V. D.) Uit Jack
sonville (Florida) wordt gemeld, dat de be
kende mrs. Louise Stanton uit Oran, de we
duwe van een mlllionnalr zelfmoord heeft ge
pleegd. Zy huurde een vliegtuig vloog daar
mede tot boven de zee. totdat de Benzine
voorraad was opgebruikt en liet toen het toe
stel in het water giyden. In een achtergelaten
brief werd een chèque gevonden, waarvan de
waarde het door den eigenaar van het toestel
geleden verlies dekt.
V e rCv a e kt I n g
De atryd tuaachen de Rooaevelt-
aanhangera en de atabili-
aatie-verded igera
gelegenheid van de thans plaats vindende vlootmanoeuvres, die In de nabijheid
San Francisco worden gehouden, ging de opperbevelhebber van de Amerikaan-
sche vloot, admiraal D. Seller, aan boord van het luchtschip Macon" en gat van
daaruit zijn bevelen aaA de manoeuvreerende eenheden.
In de Cali/ornische Lancha Plana goud
mijn wordt het gewonnen goud gegoten in
staven, welke ieder een waarde van 1200
dollar hebben
&1I
BERLIJN, 23 Nov. (V. D.) De geheime staats
politie heeft den taatsten tyd In het geheel on
geveer 2300 communistische funeiionnarissen
gearresteerd. Tegen meer dan de helft hunner
zijn strafzaken wegens hoogverraad aanhangig
gemaakt. Eenlge communisten zyn later weer In
vryheld gesteld.
Oebleken Is. dat de functlonnarissen elkan
der in de meeste gevallen niet kennen en
slechts samenwerken op grond van bepaalde
herkennlngsteekens Niettemin, aldus wordt
verklaard, zyn In -de laatste maanden en we
ken weer tel van .samenzweerdtrsnesten” opge
spoord. waarby groote hoeveelheden wapens en
munitie konden worden in beslag genomen. De
financier der actie is gevlucht naar het bui
tenland maar een bedrag van eenlge honderd
duizenden marken is in beslag genomen en
verbeurd verklaard.
In verband met het houden van het brand-
stlchtlngsproces te Beriyn hebben de commu
nisten opnieuw geprobeerd actjef propaganda
te voeren. Honderden personen zyn gearres
teerd.
Tot nu toe zyn door de geheime politie al
leen reeds te Beriyn ongeveer 25.000 centena
ren geschriften in beslag genomen. Het is ge
bleken. dat de communisten zich bijna uitslui
tend hebben bediend van kleine noodlijdende
boekdrukkerijen. Het is niet Juist, dat dit ma
teriaal in het buitenland is vervaardigd Het
succesryke Ingrypen der geheime staatspolitie
heeft den laatsten tyd een byna geheel verdwij
nen van dergeiyke geschriften ten gevolge ge
had.
Een belangrijk doel der ondermynlngapogln-
gen was ook thans weer dé Ryksweer en de
Schupo. Ook deze pogingen konden worden
tegengegaan, nadat de geheime staatspolitie
ongeveer 50 A 80 communisten had gearres
teerd.
PARUS, 24 Not. De regeering-
Sarraut is ten val gebracht.
Nader wordt gemeld, dat bij de
behandeling van het voorstel in zake
de salaris-korting de neo-socialist
Gounin een motie heeft ingediend. Bjj
de stemming over deze motie bleef
de regeering in de minderheid.
In de wandelgangen verluidt, dat
deze minderheid een veertigtal stem
men bedraagt.
WA8HINOTON. 23 Nov. (VJ>.) Na Room-
velt s vertrek naar Warm Springs is de lanver-
wachte strijd om de toekomstige Amerikaan- I
•che financieels politiek in volle hevigheid ont
brand. De aanhangers van de politiek van den
goudaankoop, die verdere depreciatie van den
dollar wenschen, zooais een van Roosevelt’s
meestvertrouwde adviseurs Warren en diens
voormalige leerlingen Morgenthau. Woodin en
Irvin Fisher van de Yale-unlversiteit.
fel tegenover den financier Bernhard
de uit de regeering getreden Prof,
i en
Voorloopig verslag over het voorstel tot korting
van pensioenen van oud-Indische ambtenaren.
Beswaren bU vele leden.
LOS ANGELES, 23 Nov. (V. D Een sedert
Dinsdagnacht In het naburige Haines Canyon
woedende boschbrand breidt zich ten gevolge
van de droogte en begunstigd door den krach-
tlgcn wind onophoudeiyk uit tn de richting
van de stad Los Angeles. De vlammen hebben
reeds de voorstad Tujunga bereikt en tal van
buitenverblijven van filmsterren uit Hollywood
vernietigd. 15 000 gallons kostbare oude wijn
zyn een prooi der vlammen geworden De be
volking van Tujunga. welke 2800 koppen telt,
zou zich reeds voorbereiden op vluchten. De
verpleegden der ziekenhuizen zijn reeds naar
elders vervoerd. De schade wordt reeds op an
derhalf millloen dollar geraamd 2000 brand
weerlieden en vrywli 'gera zyn opgeroepen om
het vuur te bestrijden.
Prof,
staan
Baruch,
Sprague en de Amertkaansche Kamer van
Koophandel, die stabilisatie van den dollar be
pleiten.
Baruch, als leider van de s.g. .Bound Mo-
ney”-groep opende de campagne tegen Roose
velt met een artikel In de veelgelezen ..Satur
day /Evening Post", waarin hy de onmiddeliyke
stablltsatt van den dollar op goudbasis ver
dedigde.
De tydelyk met verlof gegane minister Woo
din heeft ten scherpste de bewering van Prof.
Sprague verworpen, dat de Amertkaansche lee-
nlngen ongezond zouden zijn. Morgenthau ver
klaarde. dat het Amertkaansche credlet zoo
stevig staat als de rots van Gibraltar. Presi
dent Roosevelt noemde gisteren In een radio
rede de tegenstanders der regeerlngspolitiek
„gewichtig doende. Intolerante domkoppen".
Algemeen is men ervan overtuigd, dat de
toekomstige Amertkaansche valuts-poUtlek af
hangt van het resultaat van den strijd tusschen
Woodin en Baruch.
HAU8TON, 23 Nov. (Reuter). Het comité
van de Broederschap van spoorweg-personeel
besloot eenstemmig. Zaterdag In algemeene sta
king te gaan op de lynen van de South Pacific
Texas- en Louislana-spoorwegmaatschappU.
TOKIO, 24 Nov. (V. D.) Gisteren njn drie
Japansche mVnenleggers in de belangrijke ha
ven van Foekien. Amoy, aangekomen ter be
scherming van de Japansche bevolking.
De Japansche pers meldt uit Foetejau, dat
generaal Tan Sjin Kal vertrouwenslieden heeft
gezonden naar de mliraire autoriteiten te
Tsjansja in de provincie Hoenau en naar Nans-
jang In de provincie Ktangsl, om daar met de
Chlneesche leiders te onderhandelen ter ver-
kryglng van hun steun in den stryd tegen de
Nanklngregeerlng.
Voortdurend worden meer uitslagen van de
verkiezingen op Zondag JJ. bekend. In vele
districten is de meerderheid van links naar
rechts gegaan. Dit is ook -het geval in Sevilla
en in Saragossa.
De definitieve uitslag der verkiezingen zal
waarschyniyk Vrydagochtend bekend worden
gemaakt.
Volgens het ministerie van binnenlandsche
zaken zouden de verkiezingen van gisteren in
de provincie Badajoz. waar Zondag de stem
bussen werden stukgeslagen, een voordeel op
geleverd hebben voor de antl-marzlstische coa
litie. die 11 zetels zou krygen tegen de socia
listen 3.
schap heeft gevormd met het Japansche impe
rialisme Tsjang Kal Sjek wordt beschuldigd
van lafheid en ondergeschiktheid aan de Ja
pansche expansle-polttiek. De nieuwe regee
geering verklaart, dat zy niet behoort tot de
richting, die vriendschappelijk gestemd is ten
aanzien van Amerika of den Volkenbond.
De Kantonregeerlng heeft zich scherp uitge
sproken tegen de onafhankeiykheldsbeweglng
in Foekien. vooral omdat de nieuwe machtheb
bers zouden samenwerken met de communis
ten.
In een uitvoerige resolutie van de Kwo Mln
Tang wordt gezegd, dat elke nieuwe splitsing
tn China slechts ten goede kan komen aan de
mogendheden, die belang hebben by het ver
val der nationale gedachte m China. Daarom
weigert de Kwo Min Tang generaal Tan Sjin
Kal te steunen en roept zy alle leden der partij
op tot den stryd tegen deze omwenteling.
Het Japansche telegraaf-agentschap Sjlm-
boen-Rengo meldt hieromtrent, dat by het ver
trek der solaten verscheidene duizenden vrien
den en familieleden der vertrekkenden toegang
tot de perrons wenschten De militaire auto
riteiten lieten de ingangen van het station
af zetten, waarop ernstige onlusten ontstonden.
De loketten werden omver geworpen en
perrons bestormd Politie en gendarmerie moes
ten met versterking aanrlukken om de orde
te herstellen.
Het troepentransport, dat naar Mandsjoerije
vertrok, was samengesteld uit gedeelten van
verschillende Tokiosche devisies.
BERLIJN. 23 Nov. Hitler heeft vanmid
dag een besoek gebracht aan Ooering die ziek
ligt. Ooering gaat langzaam vooruit en hy
maakt het naar omstandigheden lamelyk goed
SJANGHAI. 24 Nov (V. D.) In d« hoofdstad
van de onafhankelijk verklaarde provincie
Foekien, Foetsjau, is de staat van beleg afge-
kondigd De bevelhebber van het 19e leger ge-
I neraal Tan Sjin Kal, heeft de hoogere ambta-
I naren der Nanklnareweering te Toets ja u tot gij
zelaars verklaard; aangezien men te Nanking
een aanslag tegen hem zou voorbereiden.
In een manifest aan de bultenlandsche mo
gendheden wordt verklaard, dat de revolutlon-
nalre volksregeerlng van Foekien onder den
druk van het Chlneesche verlangen naar een
nieuwe leiding nl den strijd Voor de Chlneesche
onafhankelijkheid Is gekomen. De Nanklngre-
^eertng wordt verweten dst zy een bondgenoot-
PARIJS, 24 Nov Omtrent de rede van
Sarraut, voorafgaand aan de voor zyn regee
ring noodlottig geworden stemming, wordt nog
het volgende gemeld:
Sarraut aette uiteen .dat de kwestie waarom
het ging de volgende was De financleele
saneering is niet ten uitvoer gebracht. De
schatkist biyft bloeden. Schatkistbiljetten wor
den slechts met moeite geplaatst.
Aan de eene zyde staan sU. die een cata-
strophe-politiek wenschen. die naar inflatie
leidt. De regeering heeft zich Vegen deze poli
tieke verzet en doet een beroep op de Repu
blikeinen. Het Is niet denkbaar, dat er in de
Kamer geen 300 Republikeinen. 300 Democra
ten «ouden zyn, die besloten hebben de finan-
cieele herleving te waarborgen In overeen
stemming met de financleele commissie ver
werpt de regeering twee tegenvoorstellen en
stelt zji de kwestie van vertrouwen. Sarraut
lichtte vervolgens harde woorden «an het
adres van de Socialisten. Toen spr. weigerde op
verschillende door hem zonder belang ge
noemde vragen te antwoorden, riep men hem
van uiterst links toe: Dictator!
De stemming over het voorstel-Oounln had
het reeds bekende resultaat.
over v. d Lubbe’s verhoor voor de pauze ontlee-
nen wy nog het volgende. V. d. Lubbe verklaar
de. den brand slechts uit persoonlyke motieven
te hebben gesticht.
President: „Volkens uw woorden by 1 steun-
bureau van Neukoeln moet u dan toch de be
doeling hebben gehad door de brai Jstlchtlng de
arbeiders wakker te schudden. Dit is door u be
vestigd."
Van der Lubbe: Zoo scherp heb ik dat niet
gezegd.
Dtailtrof: Naar mijn opvatting Is v. d. Lubbe
bewust of onbewust met vyanden vsn de Dult-
sche arbeidersklasse en ven de communistische
partij in aanraking gekomen en heeft samen
met hen de brandstichting in den Ryksdag uit
gevoerd Misschien kent hy niet eens de lieden,
die de plenaire zaal In brand hebben gestoken.
De procureur-generaal, dr Werner, protesteert
tegen deze uitlating.
De Nederlandse he tolk vestigt de aandacht er
op, dat tijdens Dimltrof’s verklaring Van der
Lubbe heeft geïnterrumpeerd met: Neen.
Lokal-Anzeiger looft 50800 R.M. wit aan den-
gene. die de echtheid der onthullingen van de
„Petit Paiisien" kan bewijzen.
Los Angeles door boschbrand bedreigd.
Verdere bespreking van hoofdstuk ..Binnen
landsche Zaken" in de Tweede Kamer.
De president wijst beklaagde er op, dat het
proces nog langer zal duren, wanneer r- d.
Lubbe niet alles opheldert. H-t is niet te ge
kloven. dat hy zyn besluit eerst op Maandag
nam en dat hy den brand alleen stichtte.
V. d. Lubbe verklaart verder, slechts vuur
makers te hebben gebruikt, die hy met lucifers
aanstak.
Procureur-generaal: Heeft u zich met opzet la
den Rijksdag laten arresteeren? Of hoe dacht
«l anders te ontsnappen?
V. d. Lubbe: Ik wachtte tot de zaak ten einde
Was.
Procureur-generaal: Vroeger verklaarde u hee-
lemaal niet te hebben willen vluciiten.
V. d Lubbe geeft dit toe.
Dlmitrof krijgt thans gelegenheid tot het
Mellen van vragen. Igens het oordeel van den
president begeeft hy zich te veel op poilüek
gebied en wordt hem het woord ontnomen.
Verder verklaart v. d. Lubbe by de brand
stichting, op het laatste oogenbllk stemmen te
hebben gehoord. Daarom had hij nog vlug
brand gesticht In de wandelhal. HU had n.l. op
zooveel mogeiyk plaatsen brand willen stichten,
Voor hü gegrepen werd.
Dlmitrof: Ik geloof dat v. d. Lubbe pereoon-
Hjk er van overtuigd was. dat hy alleen was.
Wellicht heeft hy echter tevoren met Iemand
•rover gesproken en is hU misbruik-werk
tuig geworden.
v. d. Lubbe ontkent dit opnieuw.
LEIPZIG. 23 Nov. (W. B Na de pauze wordt
V. d. Lubbe voor de tafel der rechters geroepen.
Op dezelfde wyze als tijdens de eerste dagen
▼an het proces houdt de president v. d. Luooe
aan de hand der protocollen de verklaringen
voor, die ay by het vooronderzoek, over zyn ge
sprekken met de communisten in Neukoe'n en
de andere gebeurtenissen tydens de laatste da
gen voor den Ryksdagbrand heeft afgelegd.
V. d. Lebbe geeft op de gestelde vragen
slechts aarzelend en kort antwoord, ondanks de
aansporing om meer samenhangende antwoor
den te geven. Eerst als de president vraagt, of
de bovenbedoelde menachen uit Neukoeln in
derdaad communisten waren, antwoordt hjj op
gewonden- Dat kan Ik toch met zeggen, of het
communisten waren.
President: Hebt u dat den naenschen dan
niet gevraagd?
V. d. Lubbe: Men vraagt zoo iets niet
President, wy gelooven niet, dat u niet ge
weten hebt., of het communisten waren.
Vd. d. Lubbe: Ik antwoord alleen wat ik weet.
Verder verklaart beklaagde, het besluit om
den Ryksdag In brand te steken op Zaterdag
morgen te hebben genomen. Hy had er met
niemand over gesproken, omdat hy het als zyn
eigen aangelegenheid beschouwde. „Wanneer O
deze verklanng zoo belangrUk vindt, wil ik het
wel herhalen.”
Op verdere vragen antwoordt v d Lubbe, dat
hy eerst Maandagmorgen het besluit had geno
men om den Ryksdag in brand te steken. Op
weg van Hennigsdorf naar Beriyn kwam de
gedachte by hem op, een gebouw in brand te
steken en In de Muellerstrasse besloot hy. dat
het het RUksdaggebouw sou zyn. Ik stichtte
den brand, die zich vanzelf uitbreidde. Ik deed
het zonder de hulp van iemand anders, v. d
Lubbe schetst nogmaals in het kort, hoe hy
den brand stichtte. Eerst had hy <je portlères
aangestoken.
President Dat klopt niet, want volgens de
deskundigen branden de portlères niet of heel
slecht.
V. d. Lubbe: Toch brandden ze.
i
Door familieleden van naar
Mandajoehwo vertrekkende
militairen
wind, nevelig tot Bekt of half bewolkt,
weinig of geen neerslag; kouder des
nachts, overdag weinig verandering In
temperatzar.
Hoogste stand: 787 5 te Thorsham.
Laagste stand: 7494 te Memel.
Zon op 7.38, onder J.55 Licht
op 4.25. Eerste Kwartier 7M v.m.
--
