9 ONS BLAD Van der Lubbe windt zich I i Het nieuws van heden HET PROCES DUURT HEM VEEL TE LANG JACHT OP MARXISTEN Kabiiiet-Sarraut gevallen Amerika DE BAROMETER Valuta-poïitiek in JOH. L AU VTERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Scheerspiegels en VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 24 NOVEMBER 1933 ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 44 NIEUWE AUTOW'EGEN IN DUITSCHLAND ik proces GOUDSTAVEN N W anhoopsdaad Hitler bij Goering VLOOTBEVEL IN HET LUCHTSCHIP Levendige gebaren Onrust in Spanje Settle’s stratosfeer- Toestand in Catalonië steeds meer vlucht gespannen Los Angeles door bosch- brand bedreigd Het bleef met een verschil van ongeveer 40 stemmen in de minderheid Duitsche geheime staatspolitie arresteert 2300 communis tische functionnarissen DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BtADZIJDEN Viermogendhedenv^r* drag op den Balkan? Leiders wijken uit naar Zweden Dit is „mijn” ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c. p. regelidem op pag één 55 c. p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 53 trt>. («isje [riste O over p s Scheerdoozen n t i> ♦t Treinbotsing te Utrecht; geen persoonlijke on gelukken. Voorloopig verslag over het voorstel tot korting van pensioenen van oud-Indische ambtenaren. Beswaren bjj vele leden. Justitiebegrooting in de Tweede Kamer. Ingediend is een wetsontwerp tot verhooging der invoerrechten in Ned.-Indië. ror- 1 ge. Van der Lubbe, die uit zijn apathie ontwaakt is BERLIJN, 23 Nov. Hitler heeft vanmid dag een bezoek gebracht aan doering die ziek ligt, doering gaat langzaam vooruit en “hjj maakt het naar omstandigheden tamelijk goed. ren blekl NEW-YORK, 23 Nov. (V.D.) De Amerikaan sche stratosfeervllegers hebben, naar officieel is vastgesteld, een hoogte van 61.237 voet be reikt. Zij zijn dus 1083 voet onder het Russisch record gebleven. Settle heeft de bedoeling binnenkort opnieuw een stratosfeertocht te maken om dan te trach ten het Russisch record te breken. PIJNENBURG EN WALS WINNEN DE AM- STERDAMSCHE ZESDAAG8CHE. Prelaat Testa door Z. H. den Paus naar het Saargebied gezonden, om den toestand aldaar te bestudeeren. Stand op Vrijdag 9 uur v.m.: 756 Vurige stand 753 Foi. Ziet irtjes nu is i” et, fn, en ar n- en te re m te n. deskundigen branden de portières niet of heel slecht. d. Lubbe: Toch brandden ze. Na Roose de lanver- lü n. B. Jtün ge- Loeln en jtste da- fgd. vragen ja >r 9> |n arae. heb n i: I* k it spel letje, acht iroot had paar eette huls van nge- 'oor- trom L zien, ge ls te ben als, che rui den en- 175 gen rk- cht nl- i 1 |OS- de 1de- iek- *•1. tou- van ier- ordt dat ter- in lans ae- |ke Ji- ie- rtJl be tar sl ier De stryd tusschen de Roosevelt- aanhangers en de stabili- satie-verdedigers ISTANBOEL, 23 Nov. (Reuter.) De Turksche minister van Bultenlandsche Zaken Is vla Athene naar Belgrado vertrokken om een neu traliteitsverdrag te sluiten met Zuid-Slavië. Men meent echter, dat de ware reden van de reis is het bespreken van een vtermogendhe- denverdrag tusschen Griekenland. Zuid-Slavië, Roemenië en Turkije. NEW-YORK, 23 November. (V.D.) Uit Jack sonville (Florida) wordt gemeld, dat de be kende mrs. Louise Stanton uit Gran, de we duwe van een milUonnair. zelfmoord heeft ge pleegd. Zij huurde een vliegtuig vloog daar mede tot boven de zee, totdat de benzine voorraad was opgebruikt en liet toen het toe stel in het water glijden. In een achtergelaten brief werd een chèque gevonden, waarvan de waarde het door den eigenaar van het toestel geleden verlies dekt. V. d. Lubbe antwoordt luid en zeer opgewon den. dat hij het volkomen oneens is met den loop van het proces tijdens de laatste 8 maan den. President: Ik heb u reeds herhaaldelijk gezegd, dat het gerecht uw bewering, het alleen te heb ben gedaan, niet gelooven kan. Zeg ons nu toch, met wlen u het gedaan heeft en wie u heeft geholpen. Blijkens de vertaling van het lange antwoord van v. d. Lubbe door den tolk, zeide beklaagde: Voorstel-Aalberee tot strengere handhaving der orde in de Tweede Kamer, Knoeierijen bij de levering van rundvee. Groot offensief van de Kath. Jonge Midden stands vereeniging. De stroom van toehoorders is nog steeds zeer groot en voor de komende veertien dagen zijn reeds alle plaatsbewijzen uitgereikt. Als eerste getuige wordt de liftboy van den Rijksdag Duesterhoeft gehoord. Deze was op den avond van den ebrand bij getuige Kohl in de vestiaire van portaal II en kan de verkla ringen van Kohl bevestigen. Hij kan evenwel niet nauwkeurig zeggen, hoe dikwijls Kohl ge tracht heeft de communistische fractie-kamer telefonisch te bereiken. Hij weet slechts, dat dit verscheidene keeren geweest is en dat Kohl nog met de telefoon in de hand stond, tden van de communisti sche fractie-kamer over een ander toestel werd gebeld en verzocht werd de jas van Torgltr naar boven te brengen. Ik moet steeds opnieuw zeggen, den Rijks dag heelemaal alleen ie hebben aangestoken. De andere beklaagden hebben er niets mee te maken. Het is mijn proces. Ik ben de be klaagde, en ik wil mijn vonnis hebben, om 20 jaar te krijgen of den dood. Maar in leder geval moet er iets gebeuren. Alles is zoo geloopen, omdat men in den Rijksdagbrand symboliek heeft willen brengen. Lokal-Anzeiger looft 50.000 R.M. uit aan den- gene. die de echtheid der onthullingen van de „Petit Parisian” kan bewijzen. Het Rijksdagbrandproces te Leipzig voortgezet. Van der Lubbe verklaart opgewonden, dat het hem veel te lang duurt. ,Jk heb het heelemaal gedaan; d andere beklaagden hebben niets met het proces te maken’’ MADRID, 23 Nov. In Catalonië wordt da toestand steeds meer gespannen. De llnksche partijen in Catalonië, die een'nederlaag heb ben geleden, zouden met geweld haar machts posities willen verdedigen. Terwijl de staking vai^ transportarbeiders te Barcelona reeds een week duurt, is te Surig de algemeene staking uitgeroepen. Te Barcelona hebben weer verscheidene bom* aanslagen plaats gehad. PARIJS, 24 Nov. (Reuter). Het kabinet Sar- raut is zooals wij berichtten in den afge- loopen nacht in de Kamer ten val gebracht ten gevolge van een voorstel van den neo-Socialisti- schen afgewaardigden Gounin. Gounin had een voorstel ingediend, volgens welke de korting vrije aftrek voor de salarissen der ambtenaren zou worden bepaald op 12.000 francs, terwijl het regeeringsontwerp hiervoor een bedrag van 10.000 francs had aangegeven -In het debat had Sarraut zich bereid verklaard tot een compro mis van 11.000 franc*. die van de korting ver schoond zouden blijven. Gounin stond echter op een minimum van 12.000 francs. Hiertegen stri de de regeering de kwestie van vertrouwen. Bij de stemming werd de regeering verslagen met 321 tegen 247 stemmen. LOS ANGELES, 23 Nov. (V.D.) Een sedert Dinsdagnacht in het naburige Haines Canyon woedende boschbrand breidt zich ten gevolge van de droogte en begunstigd door den krach- tigen wind onophoudelijk uit in de richting van de stad Los Angeles. De vlammen hebben reeds de voorstad Tujunga bereikt en tal van buitenverblijven van filmsterren uit Hollywood vernietigd. 15.000 gallons kostbare oude wijn zjjr. een prooi der vlammen geworden. De be volking van Tujunga, welke 2800 koppen telt, zou zich reeds voorbereiden op vluchten. De verpleegden der ziekenhuizen zijn reeds naar elders vervoerd. Du schade wordt reeds op an derhalf millioen dollar geraamd- 2000 brand weerlieden en vrijwii’gers zijn opgeroepen om het vuur te bestrijden. In den korten tijd van acht weken is men reeds geweldig opgeschoten bij het bouwen van den eersten Rijksautoweg in de onafzienbare bosschen tusschen Darmstadt en Franfort a. d. Main. Een overzicht der werkzaamheden. In de Californische Lancha Plana goud mijn wordt het gewonnen goud gegoten in staven, welke ieder een waarde van 1200 dollar hebben i NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD Los Angeles door boschbrand bedreigd. Verdere bespreking van hoofdstuk ..Binnen- landsche Zaken** in de Tweede Kamer. LEIPZIG, 23 Nov. Heden is in het ge rechtshof alhier de laatste phase begonnen van het proces inzake de brandstichting in het Rijksdag-gebouw. Eerst moet nog een aantal Berlijnsche getuigen worden gehoord, hetgeen evenwel ulterlijk deze week geëindigd zal zijn. Maandag zal dan begonnen worden met het politieke deel van het proces. President: Wy gelooven u niet. Op de stoelen flakkerden vlammen, die niet met elkaar in verbinding stonden. Hebt u dan eiken zetel afzonderlijk aangestoken? v. d. LubbeIk beb alleen gezegd, dat ik de portières heb aangestoken. President: Wie beeft het andere dan gedaan? v. d. Lubbe: dat kan ik niet zeg gen, dat moeten. PresidentWat wilde zeggen? Beklaagde zwijgt. President: Heb Je de verklaringen van de des kundigen, die het onmogelijk achten dat de brand door één persoon is aangestoken, wel goed verstaan? Van der Lubbe: Ja, maar dat is de persoon- Ujke meening van de deskundigen. Ik heb het toch alleen gedaan. Met mijn jas heb ik alleen de groote zaal in brand gestoken. Van der Lubbe spreekt vloeiend Dultsch en laat den tolk bijna niet aan het woord komen. Hij spreekt opgewonden en luid en onderschrijft zijn woorden met levendige gebaren. Dlmitrof (tot Van der Lubbe): Volgens mijn meening heeft de voorzitter gelijk als hij het ongeloofelijk noemt, dat één persoon dezen gecompliceerder; brand heeft aangestoken. Van der Lubbe roept tot Dlmitrof: De brand is heelemaal niet gecompliceerd en is heel een voudig te verklaren. Wat er rondom geschiedt, is een andere zaak, de brandstichting zelf is een heel eenvoudige kwestie. De voorzitter besluit dan even te pauzeeren «n verzoekt» beklaagde zich in dezen tijd te be- Ten slotte wordt de zitting tot Vrijdag ver daagd. r Ter gelegenheid van 'de thans plaats vindende qlootmanoeuvres, die in de nabijheid van San Francisco worden gehouden, ging de opperbevelhebber van de Amerikaan- sche vloot, admiraal D. Seller, aan boord van het luchtschip .Jdacon” en gaf van daaruit zijn bevelen aan de manoeuvreerende eenheden. u verder denken en dan na de pauze mede te deelen, wat hij de laatste dagen voor den brand heeft ge daan. Aan het uitvoeriger V. D.-verslag ontleenen wjj nog, dat v. d. Lubbe o.a om gewone kleeren vroeg en er tegen protesteerde, in de gevangenis soms 5 3 6 maal per dag eten te nebben gekre gen. BERLIJN, 23 Nov. (V. D.) De geheime staats politie heeft deq laats ten tijd in het geheel on geveer 2300 communistische functionnarissen gearresteerd. Tegen meer dan de helft hunner zijn strafzaken wégens hoogverraad aanhangig gemaakt. Eenige communisten zijn later weer in vrijheid gesteld. Gebleken is, dat de functionnarissen elkan der in de meeste gevallen niet kennen en slechts samenwerken op grond van bepaalde herkenningsteekens Niettemin, aldus wordt verklaard, zijn in „de laatste maanden en we ken weer tal van „samen zweer dersnesten” opge spoord. waarbij groote hoeveelheden wapens en munitie konden worden in beslag genomen. De financier der actie is gevlucht naar het bui tenland maar een bedrag van eenige honderd duizenden marken is in beslag genomen en verbeurd verklaard. In verband met het houden van het brand- stichtingsproces te Berlijn hebben de commu nisten opnieuw geprobeerd actief propaganda te voeren. Honderden personen zijn gearres teerd. Tot nu toe zjjn door de geheime politie al leen reeds te Berlijn ongeveer 25.000 centena- ihrlften in beslag genomen. Het is ge- Jht de communisten zich bijna uitslui tend hebben bediend van kleine noodlijdende boekdrukkerijen. Het is niet juist, dat dit ma teriaal in het buitenland is vervaardigd. Het succesrijke ingrijpen der geheime staatspolitie heeft den laatsten tijd een bijna geheel verdwij nen van dergelijke geschriften ten gevolge ge had. Een belangrijk doel der ondermjjningspogin- gen was ook thans weer de Rijksweer en de Schupo. Ook deze pogingen konden worden tegengegaan, nadat de geheime staatspolitie ongeveer 50 3 60 communisten had gearres teerd. Prof, staan Baruch, Sprague Koophandel, die stabilisatie van den dollar be pleiten. Baruch, als leider van de z.g. „Sound Mo- ney’*-groep opende de campagne tegen Roose velt met een artikel in de veelgelezen „Satur day Evening Post”, waarin hij de onmlddellijke stabilisatie van den dollar op goudbasis ver dedigde. De tijdelijk met verlof gegane minister Woo- dln heeft ten scherpste de bewering van Prof. Sprague verworpen, dat de Amertkaansche lee- ningen ongezond zouden zijn. Morgenthau ver klaarde. dat het Amerikaansche crediet zoo stevig staat als de rots van Gibraltar. Presi dent Roosevelt noemde gisteren in een radio rede de tegenstanders der regeeringspolitiek .gewichtig doende, intolerante domkoppen”. Algemeen Is men ervan overtuigd, dat de toekomstige Amerikaansche valuta-polltiek af hangt van het resultaat van den strijd tusschen Woodln en Baruch. HAUSTON, 23 Nov. (Reuter). Het comité van de Broederschap van spoorweg-personeel besloot eenstemmig. Zaterdag in algemeene sta king te gaan op de lijnen van de South Pacific Texas- en Louislana-spoorwegmaatschappij. WASHINGTON, 23 Nov. (VB.) velt’s vertrek naar Warm Springs i wachte strijd om de toekomstige ^nerlkaan- sche flnancleele politiek in volle hevigheid ont brand. De aanhangers van de politiek van den goudaankoop, die verdere depreciatie van den dollar wenschen, zooals een van Roosevelt’s meestvertrouwde adviseurs Warren en diens voormalige leerlingen Morgenthau, Woodln en Irvin Fisher van de Yale-universlteit, fel tegenover den financier Bernhard de uit de regeering getreden Prof. i en de Amerikaansche Kamer van LEIPZIG, 23 Nov. (W. B.) Na de pauze wordt v. d. Lubbe voor de tafel der rechters geroepen. Op dezelfde wijze als tijdens de eerste dagen van het proces houdt de president ^-4^ Lubbe aan de hand der protocollen dP-^erk voor, die hij bij het vooronderzoek over, sprekken met de communisten in Neuë de andere gebeurtenissen tijdens de lak gen voor den Rijksdagbrand heeft afgd V. d. Lubbe geeft op de gestelde slechts aarzelend en kort antwoord, ondanks de aansporing om meer samenhangende antwoor den te geven. Eerst als de president vraagt, of de bovenbedoelde menschen uit Neukoeln in derdaad communisten waren, antwoordt hjj op gewonden: Dat kan ik toch niet zeggen, of het communisten waren. President: Hebt u dat den menschen dan niet gevraagd? V. d. Lubbe: Men vraagt zoo iets niet. President: Wij gelooven niet, dat u niet ge weten hebt, of het communisten waren. Vd. d. Lubbe: Ik antwoord alleen wat ik weet. Verder verklaart beklaagde, het besluit om den Rijksdag in brand te steken op Zaterdag morgen te hebben genomen. Hij had er met niemand over gesproken, omdat hij het als zijn eigen aangelegenheid beschouwde. „Wanneer u deze verklaring zoo belangrijk vindt, wil ik het wel herhalen.” Op verdere vragen antwoordt v. d. Lubbe, dat hij eerst Maandagmorgen het besluit had geno men om den Rijksdag in brand te steken. Op weg van Hennigsdorf naar Berlijn kwam de gedachte bjj hem op, een gebouw in brand te steken en in de Muellerstrasse besloot hij, dat het het Rijksdaggebouw zou zijn. Ik stichtte den brand, die zich vanzelf uitbeeldde. Ik deed het Lub den Voortdurend worden meer uitslagen van de verkiezingen op Zondag J.L bekend. In vele districten is de meerderheid van links naar rechts gegaan. Dit is ook het geval in Sevilla en in Saragossa. De definitieve uitslag der verkiezingen zal waarschijnlijk Vrijdagochtend bekend worden gemaakt. Volgens het ministerie van binnenlandsche zaken zouden de verkiezingen van gisteren in de provincie Badajoz, waar Zondag de stem bussen werden stukgeslagen, een voordeel op geleverd hebben voor de antl-marxlstische coa litie, die 11 zetels zou krijgen tegen de socia listen 3. LEIPZIG. 23 Nov. Aan het V. D.-verslag d. Lubbe s verhoor voor de pauze ontlee nen wij nog het volgende. V. d. Lubbe verklaar de, den brand slechts uit persoonlijke motieven te hebben gesticht. President: „Volkens uw woorden bij *t steun- bureau van Neukoeln moet u dan toch de be doeling hebben gehad door de brandstichting de arbeiders wakker te schudden. Dit is door u be vestigd." Van der Lubbe: Zoo scherp heb ik dat niet gezegd. Dknitrof: Naar mijn opvatting is v. d. Lubbe bewust of onbewust met vijanden van de Duit sche arbeidersklasse en van de communistische partij in aanraking gekomen en heeft samen met hen de brandstichting in den Rijksdag uit gevoerd. Misschien kent hjj niet eens de lieden, die de plenaire zaal in brand hebben gestoken. De procureur-generaal, dr. Werner,'protesteert tegen deze uitlating. De Nederlandsche tolk vestigt de aandacht er op, dat tijdens Dimltrofs verklaring Van der Lubbe heeft geïnterrumpeerd met: Neen. Men vraagt v. d. Lubbe, wat hij daarmee bedoeld heeft. Ik kan slechts toegeven, dat ik den brand alleen heb aangestoken. Maar met deze ontwikkeling van het proces kan ik niet accoord gaan. Dat is een verraad aan menschen. aan de politie, aan de communistische en aan de nationaal-soclalistlsche partij. Ik eisch. dat hier mijn vonnis wordt uitgesproken met ge vangenisstraf of met de doodstraf, dat moet ik alleen uitmaken. Den strijd in de gevangenis kan Ik echter niet langer uithouden. BUREAUX; HOF 6. ALKMAAR Tehfoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS Par kwartaal voor Alkmaar fZ— Voor buiten Alkmaar f 2.85 jMat geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem Het Zweedsche blad „Allehanda” meldt, dat binnenkort meer dan 75 communisten, die voor de Duitsche revolutie belangrijke functies heb ben bekleed bij de Roode Frontstrijdersorganl- satles te Berlijn, Hamburg, Keulen, Stettin, München en het Roergebied zich in Zweden zullen vestigen. De Internationale Roode Hulp te Part’s zöü hun 75.000 kronen tet oeschlkking hebben ge steld. De president wijst beklaagde er op, dat het proces nog langer zal duren, wanneer v- d. Lubbe niet alles opheldert. Het is niet te ge looven, dat hij zijn besluit eerst op Maandag nam en dat hij den brand alleen stichtte. v. d. Lubbe verklaart verder, slechts vuur makers te hebben gebruikt, die hij met’lucifers aanstak. Procureur-generaal: Heeft u zich met opzet la den Rijksdag laten arresteeren? Of hoe dacht u anders te ontsnappen? V. d. Lubbe: Ik wachtte tot de zaak ten einde was. Procureur-generaal: Vroeger verklaarde u hee lemaal niet te hebben willen vluchten. V. d. Lubbe geeft dit toe. Dlmitrof krijgt thans gelegenheid tot het stellen van vragen, 'olgens het oordeel van den president begeeft hij zich te veel op politiek gebied en wordt hem het woord ontnomen. Verder verklaart v. d. Lubbe bjj de brand stichting, op het laatste oogenbllk stemmen te hebben gehoord. Daarom had hij nog vlug brand gesticht in de wandelhal. Hij had n.l. op zoovel mogelijk plaatsen brand willen stichten, voor hij gegrepen werd. Dlmitrof: Ik geloof dat v. d. Lubbe persoon lijk er van overtuigd was, dat hij alleen was. Wellicht heeft hij echter tevoren met iemand erover gesproken en is hij een misbruik-werk- tulg geworden. v. d. Lubbe ontkent dit opnieuw. Onverwachts richt v. d. Lubbe zich op en vraagt: Ik zou graag weten, wanneer het oordeel uitge sproken en voltrokken wordt. President: Dat ligt aan u, wan neer u zegt, wie uw medeplichtigen waren. Van der Lubbe: Dat is al opge- belderd. Ik beb duidelijk gezegd, dat ik geen medeplichtigen heb gehad. De zaak wordt te ingewik keld, ik verlang van den president dat dit anders wordt. PresidentZeg dan toch eens, met wie U den Rijksdag in brand heb gestoken? Van der Lubbe: De andere be klaagden zeggen toch zelf, dat zij niets te maken hebben met het proces, dat zij den Rijksdag niet in brand hebben gestoken en niet in bet gebouw zijn geweest. President: Dat moet nu juist be wezen worden. mder de hulp van iemand apders. v. d .schetst nogmaals in het kort, hoe hij rand stichtte. Eerst had hij de portières „.woken. President: Dat klopt niet, want volgens de Procureur-generaal: Wat bedoelt beklaagde toet symboliek? Verdediger dr. Seuffert: Hij komt er tégen op, dat de Rijksdagbrand de beteekenis van een symbool, een fanaal zou hebben. v. d. Lubbe: Wat is het dan voor een daad, deze Rijksdagbrandstlchting? Het is een daad van 10 minuten of hoogstens een kwartier ge weest. Dat heb ik heelemaal alleen gedaan. PARUS, 24 Nov. De regeering- Sarraut is ten val gebracht. Nader wordt gemeld, dat bij de behandeling van het voorstel in zake de salaris-korting de neo-socialist Gounin een motie heeft ingediend. Bij de stemming over deze motie bleef de regeering in de minderheid. In de wandelgangen verluidt, dat deze minderheid een veertigtal stem men bedraagt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 1