I
De „Postjager”
tl gst w
Het geld
f
de politiek in Frankrijk
en
De landbouwsteun
fi
Kr
RADIO-PR OGRA MM A
F
Nog enkele geruchtmakende
gevallen
DINSDAG 28 NOVEMBER
Nederland en België
Wpensdag 29 Nov. 1933
7
Stijgende kosten
voor
levensonderhoud
Bijzondere leerstoel
MGR. PACIF1CUS BOS
Museum Scheurleer
MGR. G. BRANDSMA
Pater Lucien Steger
KATHOLIEKENDAG 1934
Gemiddelde snelheid
van 300 K-M.
EM.-PASTOOR J. d. BOER t
Kerstmis in Bethlehem
Uitzending vgn den K.R.O. gedu
rende een kwartier
De Ex-Kroonprins op
Wieringen
Raming en opbrengst
P.T.T.
PASTOOR A A OOMEN
BEDIEND
Bezwaren van de Nederlandsche
nijverheid tegen de crisis
maatregelen
Een uitstekend geslaagde proef
vlucht van zeven uren
boven ons land
Bediend, doch weer herstellende
Staatsminister Van Cauwelaert
over beider verhouding
LEERSTOEL IN HET FRIESCH
Geen, tijd
Als onderwerp gekozen: Het gezag
GEEF
H E M
CBN
10.30
ï'Oi
gepubliceerde
ROME. 441
7.20 Omroepeym-
BEROMVNSTEB. 360 M. 7.10 Opera.
B
Cl
Telefonie
Ure
Postchêque-
worden
Tenslotte heeft de Minister doen uitkomen.
Zondagmiddag Is na voorzien te zjjn van de
1
1
1
ook Poincaré
van de Rus-
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VERWIJZEN WIJ NAAK DEN
KATHOLIEKEN RAD1OG1DS
minder
de
Onderwya in de algemeene plant
kunde te Leiden
jaren
van
Alkir
Acht
Op 24 December tusschen 8.15 en 8.30 heeft de
KRO. directe aansluiting met de geboorte-grot
in Bethlehem, waar de Kerstviering wordt ge
houden.
Deae viering zal gedurende een kwartier woe
den uitgezonden.
Per auto van Doorn gekomen, begaf men zich
naar burgemeester Kolff, waar de lunch werd
gebruikt
Vandaar werd gereden naar den hoefsmid van
Wieringen, den heer J. Luyt, terwijl ook een
bezoek werd gebracht aan de voormalige pasto
rie te Oosterland, destijds de woning van den
Duitschen ex-kroonprins.
Tenslotte werden de Zuiderzeewerken op den
Oever bezocht, waar Ir. Ringelingh de gasten
rondleidde, terwijl ook de Wleringermeerpol-
der een beurt kreeg, ojn. de dorpen Slootdorp
en de Terp.
Om ongeveer vijf uur werd van Wieringen
vertrokken naar Amsterdam, vanwaar de ex-
kroonprins met den trein van half acht naar
Duitschland terugkeerde.
del Valle,
keet olv 1
Vara
920 Vocaal concert. 10.50 Orkestcon-
cert.
Door de gemeente Den Haag
aangekocht
heer J. A. van den Boer em. pastoor van Gas
teren.
M
da
in
wi
K<
Ec
1 Vel
37 Mc
f 5 502 905
meer
1
die
de
SU
val
Va,
VM
Ecl
In <J
Ben
Vom
lx
N
B
nis.
doel
en
de
Ket
Ech
an i
To
overt
voon
ment
5uda
geile:
Groo
J
De Minister van Economische Zaken beeft
een delegatie uit den lAjverheidsraad in de te
leenheid gesteld, de bezwaren die de Neder
landsche nijverheid tegen de landbouwcris!»
steunmaatregelen heeft, naar voren te brengen
He<
kalm,
gedul
te zijl
ten d
liefde
Behw
M
In da:
my n
3 jaai
Ten aanzien van het principieele punt, de
industrie minder dan tot nu toe het geval
was bij landbouwcrisissteunmaatregelen te
betrekken, heeft de delegatie doen uitko
men. dat alleen die industrieele producten
ouder den landbouwcrisissteun moesten
worden gebracht, die het oorspronkelijk tot
crisisproduct verklaarde landbouwartlkel
kunnen vervangen. Over dit punt meende
de Minister zich nog niet uitdrukkelijk te
kunnen uitlaten, doch hjj verklaarde het
aan een ernstig onderzoek te zullen onder
werpen.
Maandagmiddag heeft de ex-kroonprins van
Duitschland Wilhelm, per auto een bezoek ge
bracht aan Wieringen. De ex-kroonprins was
vergezeld van de heeren Wölck en Ooumou; de
laatste Is opzichter van den Rijkswaterstaat te
Amsterdam.
In de eerste tien maanden ruim
vier ton minder dan
verleden jaar
De Haagsche gemeenteraad heeft Maandag
zonder discussie en zonder stemming goedge
keurd het voorstel tot aankoop van het muziek
historische museum Scheurleer voor 75.000.
M. 4.35 Orkestmuziek.-
Omroeporkest.
Naar wij vernemen ia de zeereerw. heer A.
A. Oomen, pastoor der Bt. Petrus-parochle te
Eindhoven (Woenael), voorzien van de H.H.
Sacramenten der Stervenden.
WEENEN -517 M. 620
9.45 Dansmuziek.
WAZSCHAU. 1411 M.
<rkest olv J. Ozmlnski. 9.35 Dansmuziek.
D«
«f
te 1
tenli
aids
De
zal g
dag
de p
Laur<
BRUSSEL 50 M. 12.20 Oramofmuz.
120 Max Alexys-orkest. 625 Oramoloon-
muziek. 720 Gramofoonm uzlek. 9.05
Guljbert zingt.
besluiten onder bepaling, ü-t hit .rj’-
voor de oprichting van dezen leerstoel en mo-
geljjke veranderingen daarin aan de bekrach
tiging van B. en W., Curatoren gehoord, on
derworpen zullen zijn.
Het was in Frankrijk niet, gelijk in
Duitschland, noodlg de bladen zelf te koo-
pen, men kon volstaan denk aan Ma
dame Hanau! met de handels-qXdeeling
van een blad te pachten. Het kwaad bleef
niet bepaald tot de groote pers, ook de klei
nere bladen werden er door aangetast. Men
vergelijkt ze wel vergoelijkend met advo
caten, die tegen betaling een cliënt verdedi
gen. Maar ‘t groote verschil Is dit: leder
weet, dat een advocaat daarvoor zijn ho
norarium toucheert, maar bij de kranten is
het noodlg om de ontvangen betalingen
geheim te houden, anders missen hun ad- Pander-Postjager,*
vlezen de noodige uitwerking.
Over t algemeen is de betamelijkheldsop-
vatting bü de Fransche pers een andere
aan bij de onze. Fransche bladen zien er
De Minister erkende, dat de landbouwcrisis
steunmaatregelen Indien uitsluitend vanuit een
economische oogpunt geregeerd werd, anders
zouden uitvallen, doch hij wees er op, dat in
verband met andere factoren, waarmede hij
rekening had te houden, die maatregelen thans
niet konden worden gemist.
Verder Is de principieele vraag behandeld, of
het wel juist is. dat, zooals thans gebeurt, aller
lei industrieele bedrijven bij de landbouwcrias-
steunmaatregelen worden betrokken en of er
integendeel niet naar moet worden gestreefd,
dit zoo mln mogelijk te doen. Hierbij werd te
vens onder de oogen gezien, of de wijze, waar
op de landhouwcrisissteiinma at regelen warden
voorbereid, niet in zooverre was te wijzigen,
dat die voorbereiding, voor zoover betreft de
daarbij betrokken industrieele belangen, meer
In overleg met de georganiseerde Industrie zou
kunnen plaats vinden, omdat die belangen in
het hoofdzakelijk agrarisch milieu, waarin zij
worden besproken, onvoldoende tot hun recht
kunnen komen.
De Minister kon zich in principe met dit
voorstel vereenlgen en heeft toegezegd, dat hij
den voorzitter van de Centrale Commissie van
Advies en Bijstand ex-artlkel 25 van de Land-
bouwmachtigingswei zou opdragen na te gaan,
of het mogelijk en wenschelijk is, om voor
maatregelen, waarvoor de vertegenwoordiger van
de Industrie in genoemde Commissie het noo
dlg oordeelt, op korten termijn bet advies van
den Njjverheldsraad of de daarvoor door den
Raad aangewezen commissie in te winnen.
die zich om tal van
redenen mag verheugen in een buitengewone
belangstelling, grooter dan wij in ons land ge-
wend zijn, waar de verschillende nieuwe vlieg-
tulgtypen met regelmatige tusschenpoozen wor
den uitgebracht en zonder veel sensatie te ver-
wekken, hun taakbeginnen met een regel
matigheid, die de bewondering der geheele
wereld wekt, maar door elk Nederlander lang-
1 zamerhand als „gewoon” en „vanzelfsprekend”
wordt beschouwd wij doelen natuurlijk in
de eerste plaats op de verschillende vliegtuig
typen, die elkaar in den loop der laatste Jaren
op de Europeesche en vooral op de Indië-route
hebben opgevolgd heeft, zooals reeds gemeld
werd. Maandag voor de eerste maal een proef
vlucht van langen duur boven ons land gemaakt.
De PH.-OB.T. had tot nog toe slechts proef
vluchten in de omgeving der vliegvelden en van
korten duur gemaakt Bestuurd door Asjes en
Geyssendorffer en verder met den mecanlclen-
marconlst Van Straten en dr. Ir. H. J. van der
Maas, van den RUksatudiedlenst voor de Lucht-
Serene
kan dank
Pastoor
Groaniiar
«e buren,
betoond 1
«en van
By K. B. is de stichting „Rijks Unlversitelts-
fonds” gevestigd te Lelden, aangewezen als b-e
voegd om bV de facu'telt der wis- en natuur
kunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden een
bijzonderen leerstoel te vestigen, opdat door
den daarvoor te benoemen hoogleeraar onder
wijs wordt gegeven in de algemeene plant
kunde.
Op 75-Jarigen leeftijd is Zondag te ’s-Ora-
venhage overleden pater Luclen Steger, die In
verschillende plaatsen des lands laatstelijk te
's-Oravenhage tot 1925 zijn herderlijk ambt
vervulde en ook bekend was als schrijver en als
componist van verschillende gezangen en lie
deren.
HILVERSt M. 296 M. VARA. 8 uur Gram
muz. 920 Onze keuken door P. J. Kers
Jr. 10 uur VPRO Morgenwijding. 10.15
"VARA Ultz voor de arbeiders in de con
tinu bedrijven. L. Laguna, vlooi: H. Laguna
rt.i v.n- piano. 12 uur Vara Klein Or-
H. de Groot, 2 uur Rustpooe.
2.15 Vara Knipcursus olv. Mevr. A. van
flankenVan Kuyk. 3 uur Voor de kin
deren. 5.55 Zenderwlssellng. - 6 uur
Vara Orkest olv. H. de Groot. 820 RVU.
H. Cb. G. J. v. d Mandere: „Volkenbond,
veiligheid, ontwapening" 7 uur VARA
Kapltallsme.-soclalisme en socialisatie. Dra.
6. Kleerekooper„De arbeidersbeweging op
politiek gebied en vakvereenlglngsgebled
tegenover de werkloosheid, crisissen enz.
720 De Flierefluiters olv J. v d. Horst.
7 40 Slsyphusarbeid van Ilja Ehrenburg,
dooor Adolf Bouwmeester. 8 uur Herh.
8OSri>er 8 02 Vara Orkest olv. H. de
Groot 8.50 Vaz Dlas en varia. 9 uur
Resldentle-orkest olv Leo Ruvgrok. 9 45
Socialistische liederen door Kasper Nelles.
Daaf Wins a. d. vleugel 10 uur Resi
dentie orkest. 10.30 Kasper Nelles.
10.40 Orkest. 11 uur Orgelspel door joh.
Jong. 11.30 Gram.muz. 12 udr Slui
ting.
LUXEMBURG, 1191 M. 7.50 Luxemburg-
sche avond; klnderconcert. 8 40 Concert.
Bezoek ad limina
De onlangs gewijde mlssie-bisschop, Z. H.
Exc. Mgr. Oorgonlus Brandsma. zal Donderdag
as. naar Rome vertrekken voor zijn bezoek ad
limina, waarbi, Z. H. Exc. verslag zal uitbren
gen aan Z. H. den Paus over den toestand in
zijn missiegebied. Tevens hoopt Z. H. Exc.
tegenwoordig te zijn by de heiligverklaring van
de Z. Bernadette* Soublrous.
Op 18 December zal Z. H. Exc. In ons land
terug zijn, en op 23 December te Wycben In
het klooster ^Alverna” de H. Wijdingen toe
dienen aan de fraters Franciscanen,
Eerst is de invloed besproken, dien de
landbouwsteun in het algemeen op de an
dere groepen der bevolking, met name op
de industrie uitoefent Daarbij heeft de dele
gatie betoogd, dat door dien steun de daling
van de kasten voor levensonderhoud in Ne
derland wordt tegengehouden, zelfs weer
door een stijging is vervangen, met gevolg,
dat de productiekosten van het Nederland-
ache bedrijfsleven zich niet snel genoeg aan
die van de buitenlandsche concurrentie
kunnen aanpaasen. De industrie maakt zich
hierover In hooge mate bezorgd, gezien het
door den Voorzitter van den Ministerraad
in de Tweede Kamer der Staten-Oeneraal
genoemde bedrag van 183 mililoen gulden
voor landbouwsteun en de in onrustbarende
mate toenemende bedrijfsverliezen in de
Industrie.
Maar vooral de radlcaal.sociallstlsche
bladen voerden oppositie tegen de Russlsch-
gezlnde politiek van Poincaré. Om deze bla
den gunstiger te stemmen was, naar de
gezant Iswolskl aan den Minister van Bui
tenlandsche Zaken Sasonow 12 Juli 1913
schreef, minstens 3 mililoen francs noodlg.
Is veel, maar de Turksche Regeerlng be
steedde, om de Fransche pers te beïnvloe
den, niet minder dan 5 mililoen frs!
Zoo ontvingen Lanterne”, het blad
▼an Millerand, „L’Aurore”, het blad van
Clemenceau, en een half dozijn andere bla
den van de radlcaal-soclalistische richting
hun chèques. Maar ook rechtsche bladen
als .Figaro” en „Oaulois”, ontvingen regel
matig hun cadeautje, sommetjes van 25 en
50 duizend francs. De Minister van Blnnen-
landsjhe Zaken, Klotz, die vijftien jaar la
ter In de gevangenis terecht kwam wist
hiervan, en zorgde ervoor, dat deze gelden
eerlijk verdeeld werden.
Al kan men nu niet zeggen, dat deze vele
millloenen de Fransch-Russische verbonds-
polltiek bewerkt hebben, wel hebben ze er
toe bijgedragen, dat het Fransch-Russlsch
verbond met een slordige 11 milliard francs
leenschuld bezegeld werd.
Ware er een onafhankelijke pers geweest,
die tijdig gewaarschuwd had, dan zou zeker
de Fransche spaarder niet zoovele miljar
den aan deze Russische beleggingen verlo
ren hebben.
Later werd dit voorbeeld van pers-omkoo-
ping, zij het op kleinere schaal, gevolgd door
andere landen, zooals Polen, Griekenland
en andere Balkan-Staten.
Ook machtige concerns, zooals bijv, de
Standard.Oil groep, trachtten langs dezen
weg Invloed op en door de pers uit te oefe
nen.
enthousiast aanhanger
per
‘ot een zijner vrienden-.
Naar schatting beeft het toestel in de zeven
uur dat het in de lucht was, een kleine 3000
K.M. afgelegd. Om beurten hebben de piloten
Asjes en Geyssendorffer en Ir. van der Maas
gestuurd. Ook Geyssendorffer toonde zich
uiterst tevreden over het vliegen van den Post-
Jager.
Ir. van der Maas verklaarde, dat naar lijn
meening het toestel aan alle eischen, die er
aan gesteld konden worden, voldeed. Natuur-
laatste H.H. Sacramenten overleden de weleerw. dat hij het steeds op prijs zou stellen, over
principieele aangelegenheden van industrieele®
aard, den landbouwcrisissteun betreffende, sd-
viezen van den Raad te mogen ontvangen- Voa
aangelegenheden van minder belang zou o»
Raad zich kunnen wenden tot den ter audiëntie
aanwezigen hoofdambtenaar, den heer G.
Teppema. referendaris aan de afdeeling Handel
en Nijverheid, dien de Minister had aangewe
zen. om namens hem voor de belangen van i®”
dustrle, handel en verkeer, welke bij de land-
bouwcrislssteunmaatregelen worden betrokk**’
te waken.
De Hoogeerw. Pater Provinciaal der Capu-
cijnen heeft bericht ontvangen, dat zijn Hoog
eerw. Excellentie. Mgr. Paclficus Bos, Oud-
Apostolisch Vicaris en Apostolisch Admini
strator van Nederlandsch Borneo, 5 Nov. JL voor
zien is van de laatste H.H. Sacramenten.
Mgr. was, in gezelschap van den Provicaris,
den Hoogeerw. Pater Tarcislus, op reis in het
binnenland te Sedjiram, waar hi) sulk een
hevigen aanval kreeg van de suikerziekte,
waaraan Mgr. reeds langen tijd lijdende is. dat
toediening van het H. Oliesel wenschelijk werd
geoordeeld.
Den 7 November is Mgr. overgebracht naar
het ziekenhuis ta Pontianak.
De toend is thans zooveel verbeterd, dat
Mgr. dezer dagen het ziekenhuis zal binnen
verlaten.
In de Belgische Commissie voor Buitenland
sche Zaken schetste de beer Van Cauwelaert de
verhouding tusschen België- en Nederland als
volgt:
Onze Commissie is eenparig bezield met het
verlangen, zoodra moge'ijk, de meest hartelijke
en vriendschappelijke betrekkingen te zien tot
stand komen niet alleen tusschen de Belgische
en de Nederlandsche regeertngen, maar ook
tusschen beide volken.
Wij hebben er alle belang bij in beste ver
standhouding te leven en elkander te steunen
en in de huidige omstandigheden is het meer
dan ooit geboden. Het -dijft onze wensch dat
de herziening van het Verdrag van 1839 zou
geschieden in' den geest en op de grondslagen
van wederzijdsche vriendschap.
Onze Commissie heeft des te meer gewicht
gehecht aan de opmerkingen welke in haar
schoot gemaakt werden, naar aanleiding van
verklaringen afgelegd tegenover de Nederland
sche Tweede Kamer in verband met de Belgi
sche onzijdigheid. De opheffing van deze on
zijdigheid werd niet ernstig betwist door de
Nederlandsche Regeerlng en deze zou er geen
stof voor compensatie in kunnen vinden. De
Belgische onzijdigheid wauvan al de verplich
tingen welke zij ons oplegde met nauwgezet
heid nage xomen werden is te niet gedaan door
de brutale schending vanwege een van hare
garanten?
Be'gië heeft zich bij de vredesonderhande
lingen kunnen beroepen op de bijzondere titels
die zijn vroegere ènzijdigheid en de heldhaftige
trouw waarmede ze het eerbiedigde hem gaven
in zake vergoeding, doch de afschaffing van
deze onzijdigheid voor de toekomst scheen aan
als de mede-onderteekenaars der verdragen van
1530 een natuurlijk gevolg van den oorlog. Ne
derland zelf, bfj monde van zijn Minister van
Buitenlandsche Zaken en van zijn onderhan
delaars. heeft de Juistheid erkend van deae
zienswijze en heeft geen enkele opmerking ge
maakt noch geene enkele aanspraak laten gel
den. in verband met den wensch van België om.
voor de toekomst, bevrijd te worden van een
statuut dat zoo weinig vereenlgbaar was met
de tragische ervaring die het zoo Juist onder
staan had. Nooit ook heeft Nederland eenlg
voorbehoud gemaakt betreffende de voorwaar
den waarin België lid werd van den Volkenbond
en deel nam aan verschillende internationale
verdragen die onvereenlgbaar zijn met een ge
dwongen onzijdigheid zooals wjj die gekend
hebben. In elk van deze gevallen heeft Neder
land Impliciet erkend, dat het Verdrag van
1839 nog niet gewijzigd werd in zijn tekst, om
bekende redenen, de quaestle van onze onzij
digheid nochtans reeds opgelost was. in rechte
zoowel als in feite, in de oogen van hen die ze
geteekend of gewaarborgd hadden. Trouwens,
wij kunnen niet gelooven dat deae niet ter zake
dienende quaestle aanleiding zou kunnen ge
ven tot eenlg ernstig misverstand tusschen
België en Nederland. Het geschreven woord
moet slechts in overeenstemming gebracht wor
den met de werkelijkheid, zooa’s minister Hy
mans zich uitdruste en België vraagt enxel
daartoe gelegenheid te geven.
HUIZEN 1875 M. N.CJt.V. 8 uur Schrift
lezing en meditatie. 8.15 Morgenconcerl.
10.30 Morgendienst door Ds. F. N. Knlys-
wljK. 11 uur Myra MeyerVerhoeven,
viool. 12 uur Polltleber. 12.15 Gram -
mus. 1220 Trio v. d. Horst. Mevr. C. v.
RavenzwaayMöllenkamp, sang. 2 uur
A de Greet, plano, speelt met het Royal
Albert Hall orkest o.l.v. Sir Landon Ro
nald. 220 Huishoudelijke raadgevingen
door mej. T. Hagenbeek. 3 uur Chr.
lectuur. Jan Krum van K. Lantermans.
320 Gram.muz. 3.45 Rustpoos. 4 uur
Orgelspel door Fred. Kloek. 5 uur Kln-
deruurtje. 6 uur Landbouwbaltuurtje
door H. Heerlnk„De winteravonden en
onze jongens. 820 Onderwysfonds voor
de binnenvaart 7 uur Polltleber. 7.15
Ned. Chr Persbureau, 7.30 Dr F J
Krop: „Welke toestanden het 5 Jaren plan
In Rusland schiep. 8 uur Evangelisatie-
samenkomst In de Baptisten kerk te Hen
gelo (O.j. 920 Vaz Dlas 9.40 Orgel
concert door J. Zwart? 10.40 Gramjnuz.
11.30 Sluiting.
vaart, steeg het toestel Maandagmorgen te
8.25 uur van Schiphol op, om te 15.28 uur op
het militaire gedeelte van het vliegveld te dalen.
Het toestel was toen precies 7 uur en 3 minuten
in de lucht geweest. Het taxiede rechtstreeks
de hangar, waarvan de deuren wijd openge
schoven waren, binnen, en de eerste die uitsteeg
was luitenant Asjes. Lachend zocht hjj onder
de aanwezigen naar den heer Slot, constructeur
van de Postjager, sprong voorzichtig van den
vleugel af en drukte hem de hand. „Wat een
kistje,” zei hij, „en wat een snelheid.”
Wjj hadden gelegenheid even met luitenant
Asjes te spreken. Hij bleek zeer enthousiast
over het toestel te zijn.
„Het geeft je een idee van snelheid." zei hij,
„ais Je, zooals wij, in enkele uren zoo over heele
stukken van het land vliegt. Vlak na ons ver
trek zaten wy boven Den Helder. Over de eilan
den naar Borkum en dan naar Groningen en
Eelde. Enschede, Deventer, Arnhem, Nijmegen,
het schiet alles onder je weg. Boven Roermond
kwamen we In een sneeuwbui te zitten. En be
trekkelijk kort na boven Borkum te hebben
gezweefd, zaten we laag boven Maastricht. Over
Bergen op Zoom en Vllsslngen naar Rotterdam,
Den Haag, Lelden, Soesterberg, boven Schiphol,
weer naar boven toe langs de Zuiderzeekust,
nog eens boven Soesterberg, alsof het geen
afstanden zijn.”
HAMBI RA». 372 M. 11.40 Symph.-orkest
olv Weber. 12.40 populaire muziek.
1.40 Gramotoonmuzlek. 320 Kleine No-
ragorkest olv Adolf Becker. 4 50 Gramo-
foonmuzlelu 720 Luisterspel.
Populaire muziek.
LANGENBERG. 472 M. 1120 Gramofoon-
muzlek. 12.55 Populair concert. 320
Dansmuziek door den Westdultscbén om
roep olv KUhn.
DAVENTRV. 1554 M. 12.20 Orgelconcert.
1.05 Western Studio orkest olv Thomas.
I. 50 Gramotoonmuzlek. 3.35 Concert olv
Kahn. 825 Sympbonle-concert door het
BJB.C. Sy^mphonle-orkest o.l.v. Boult.
II. 10 Roy Fox en zyn Band.
PARUS (EIFFEL) 44S M. 8 35 Concert
>lv E. Flament.
Het toestel was geladen met het maximum-
gewicht van 5500 K.G. Het had den maxlmum-
brandstoffenvoorraad van 2050 liter benzine
aan boord, waarvan nog een groote hoeveelheid
hoeveel precies kon niet onmlddeliyk worden
nagegaan na de landing over was. Men heeft
op verschillende hoogten proeven genomen ten
aanzien van snelheid en brandstofverbruik.
geen been in, betaalde artikelen en berich
ten op te nemen, die de lezer dan niet als
een advertentie, maar als de meeningsult-
drukking der redactie beschouwt.
Iets bijzonders hebben in Frankrijk ook
de berjehten-bureaux. Zoo bijv, het offl-
cieuse bureau „Havas”, en de Agence Na
tionale de Publlcité,” die vooral het adver-
tentie-gedeelte beheerscht, en welker lei
der, Léon Rémler, tevens commissaris was
van de „Agence Havas”. Tenslotte de firma
Hachette, die de meeste Parijsche kranten
kiosken bezit, ook op de perrons der stations,
en de bladen buiten Parijs verkoopt. Vaste
abonné’s hebben de Fransche bladen maar
weinig. Een Franschman koopt zijn krant
OjT straat. Vandaar de groote macht van
Hachette. Weigert deze een blad te verkoo-
pen, dan.is het ten doode opgeschreven.
Slechts eenmaal werd het monopolie van
Hachette gebroken. Dit geschiedde door
den schatrijken parfumerie-fabrikant Coty.
Deze kreeg politieke eerzucht. Daar politie
ke invloed niet met parfums te verkrijgen
valt, moest hij het door middel van zijn vele
millioenen probeeren. ZUn poging, om in
Corsika tot lid van den Franschen Senaat
gekozen te worden, mislukte, doordat, ge
lijk we bereids zagen, zijn verkiezing ongel
dig werd verklaard, omdat daarbij het geld
een al te groote rol gespeeld had. Toen
wendde -hjj zich tot de pers. Hij kocht het
belangrijke rechtsche dagblad, de .Figaro”,
waarvan hjj de politieke leiding op zich
nam. Daarna de conservatief-Katholleke
„Gaulois”. Maar met ^eze bladen kon hij
het groote publiek nietjbéreiken. Daarom
stichtte hij in 1928 een nieuw blad: „L'Aml
du Peuple”, een volksblad, dat naar den
smaak van deq kleinen man geredigeerd
werd, maar bovendien een extreem reactlon-
naire, half-fasclstlsche politiek dreef. Het
'blad kostte maar 10 centimes, terwijl alle
andere bladen steeds 25 centimes gekost
hadden. Inde irae bij alle kranten.uitge-
vers, gesteund door Hachette, die weigerde
dezen „Volksvriend” aan den man te bren
gen. Coty nam een leger van krantenven-
ters In dienst, en binnen weinige maanden
bereikte hij een oplage van over het half
millioen. Tegen Hachette en de andere
krantenuitgevers ging hij een proces aan.
Ze werden veroordeeld, hem twee mililoen
francs schadevergoeding te betalen. Toch
Is het onjuist, Coty een Franschen Hugen-
berg te noemen. Tusschen beiden Is wel
deze overeenstemming, dat hun politieke
neigingen overeenkomen: beiden zijn voor
de fascistische dictatuur, beiden zijn be
wonderaars van Mussolini, tegen sociale
wetgeving, tegen het Bolsjewisme. Maar Is
Hugenberg een eerste klas politieke organi
sator, en tevens een goed zakenman, voor
Coty was zijn krant wat een renstal is voor
een rUk man: een politiek succes was voor
hem als een overwinning bij de Derby-ren-
nen.
Toch heeft hü in Frankrijk, trots zijn
vele geld, geen grooten politieken Invloed
kunnen krijgen. Met geld alleen is deze in
Frankrijk niét te koop.
Naast den parfumerie-fabrikant Coty
met zijn .Figaro” en „Ami du Peuple”, en
den cognacfabrlkant Hennesy met zijn
„Quotidlon”, treffen we in Frankrijk nog
aan den electriciteits-ondernemer Lou.
cheur, met zijn „Petit Journal” te Parijs,
en .Frogrès au Nord” te Rljssel.
Hij had grooter politiek succes, en trad
meermalen als minister op, al bleef hij als
politicus toch steeds een autodidact.
Overigens treft men in het Fransche poli
tieke leven weinig industrieelen aan. Een
groot-industrieel als Franyois de Wendel,
een wapenfabrikant als Eugène Schneider,
zijn als parlementsleden groote uitzonde
ringen. In het Fransche economisch leven
treft men maar geringen wil tot politieke
macht aan. Vandaar dat in Frankrijk niet,
gelijk in Duitschland, de grootindustrie
ernaar streeft met geld invloed op de pers
uit te oefenen. Alleen de economische pu
blicaties worden door banken en industrie-
groepen geleid. Zoo heeft het Comité des
Forges grooten invloed op de „Journée In-
dustrielle”; de „Information” behoort aan
het bankiershuis Lazare Frères. De „agen
ce Economlque et Financlère” behort aan
Henry Bérenger, voorheen gezant te Wash
ington, maar in vele finantieele zaken be
trokken. De „Agence Coloniale” behoort
aan den bankier Octave Homberg. Maar
geen van alle zijn dit politieke bladen.
B. en W. van Amsterdam leggen den Raad
over een brief van Curatoren der Uunlverslteit,
waarby zy voorstellen den Provincialen Onder
wijsraad van Friesland'toe te laten tot het ves
tigen van een byzonderen leerstoel in de Frie-
sche taal en letterkunde.
B. en W. geven den Raad in overweging,
overeenkomstig het voorstel van Curatoren te
dat het reglement
De door de NB.F. geleverde radio-installatle
heeft uitstekend voldaan. Van den grond af
heeft men met verschlBende buitenlandsche
stations kunnen werken. Gedurende de geheele
vlucht heeft men het toestel op Schiphol zeer
duidelijk gehoord, terwyi de marconist Van
Straten niet alleen met alle Nederlandsche
grondstations, maar ook met Croydon, Malmö,
Hamburg en andere buitenlandsche stations
heeft kunnen werken.
Algemeen neemt men aan, dat aan een vertrek
van den Postjager naar Indlë In het midden
van de maand December, geen bezwaren meer
in den weg sullen staan.
De president der Fransche Acade
mie der Wetenschappen, de beroem
de physioloog Richet, is trots ztfnH
een enthousiast aanhanger
reizen per vliegtuig. Onlangs
zeide hij tol een zijner vrienden-
.Jiet vliegtuig is oneindig aangenA
mer dan de trein, omdat het too
goed als geen tusschenstations en
geen railsstooten kent. Buitendien
gaat het veel sneller. Het kent haast
n het voorjaar van 192^ publiceerde
het communistische dagblad „L'Huma-
nité” een aantal in de Russische archie
ven gevonden documenten, waaruit duide
lijk bleek, dat de Czaristische Regeerlng in
de laatste tien jaren vóór het uitbreken
van den wereldoorlog aan de Fransche pers
aanzienlijke geldsommen had doen toeko-
men, om daardoor in Frankrijk een gun
stige stemming voor de Russische staats-
leeningen te wekken. Op de lijst der afge
geven chèques stonden de namen van bijna
alle groote Parijsche dagbladep. De „Ma
tin” deed de „Humanité” een proces we
gens beleediging aan. Maar toen bevestig
de de vroegere Russische minister-president
Kokowzow de echtheid der
documenten.
In zijn Mémoires gewaagt
van „deae treurige intriges”
sen, waaraan zich echter ook de Oosten
rijkers en Italianen schuldig maakten. Hij
had er echter machteloos tegenover ge
staan.
Deze omkoopcampagne van de Russen
was reeds in het jaar' 1904 begonnen. De
Fransche renteniers, die milliarden in Rus
sische Staatspapieren hadden belegd, wa
ren onrustig geworden, toen zich het Rus-
sisch-Japansche conflict toespitste, en be
gonnen deze papieren te verkoopen. Het
Russische ministerie van Finantiën droeg
toen zjjn agent te Parijs, Raffalowitsch op,
in de Fransche pers artikelen te lanceeren.
Hij kreeg daarvoor 200.000 frs. te zijner be
schikking. Zoo verschenen vriendelijke ar
tikelen in een heele reeks groote Parijsche
dagbladen. De schrijvers ervan ontvingen 1
a 2 duizend francs honorarium, en de bla
den, die deze artikelen opnamen, nog veel
meer.
Maar de Russisch-Japanscb» oorlog brak
uit. De voorzitter van de Parijsche Make
laarskamer, de Verneuil, deelde Raffalo-
witech schriftelijk mee, dat beursnoteerin-
gen voor de nieuwe Russische leeningen ón
mogelijk waren, wanneer niet tijdens den
duur van den oorlog maandelijks 200.000 frs.
ter beschikking van de pers stonden. Zoo
werden in 1905 meer dan IK mililoen frans
in Frankrijk voor propaganda-doeleinden
uitgegeven, ten deele als honoraria voor
artikelen, grootendeels echter voor de bla
den zelf.
Deze uitgaven werden ook in de volgende
jaren voortgezet, omdat Rusland steeds
weer met nieuwe leeningen op de markt
moest komen. Krantenuitgevers, die tevens
lid van Kamer of Senaat waren, wérden
bijzonder rijk bedacht. Zoo de Senator Per-
chot, directeur van ,X<e Radical”.
Het. Fransche grootkapitaal vergenoegt
zich ermee invloed te koopen, wanneer
dit bijzonder noodzakelijk is. Het wil zaken
doen, geen politiek en zeker niet de
Regeerlng beheerschen. Men streeft er niet
naar, geld om te zetten in politieke macht.
Omgekeerd treft men juist in Frankrijk
veel aan, dat arme drommels, journalisten
en advocaten, in de politiek gaan, en dan
zich een vermogen verwerven. De weg der
aardsche goederen in Frankrijk loopt met
van geld tot macht, maar wel van macht
tot geld.
Leven we eigenlijk niet in een gelukkig
land, waar we van al deze dingen, noch in
le politiek, noch in de pers, ooit maar iets
bemerken, omdat dit kwaad er bij ons ook
uiet
PARIJS R. 1725 M. 8.05 Gramofoonmuz.
12.35 Gramofoonmurlek. 12 50 Onrel-
ooncert. 125 Gramofooamiqrtek7 40
Populair concert.9.05 Lamoureux-con-
cert olv Albert Wolff.
MILAAN. S31 M. 420 Vocaal concert.
6 uur Oramofoonmuzlek. 7.50 Gramo-
'oonmuzlek.
By schrijven van 4' November 1933 gaf het
Hoogw. Episcopaat van Nederland aan het
hoofdbestuur van den Nederlandschen Katho
liekendag opdracht, een vergadering te houden
te ’s-Hertogenbosch op 23 en 24 Juni 1934. Daar
zal behandeld worden het zoo actueele onder
werp: „Hét gezag”. Bevoegde sprekers zullen
daar over oorsprong en uitoefening van het
gezag In Kerk en Staat, in gezin en onderne
ming, uiteenzettingen geven.
Het hoofdbestuur heeft de voorbereiding
krachtig ter hand genomen. Binnenkort zullen
nadere bijzonderheden worden bekend gemaakt.
KALUNDBORG. 1153 M. 12.05 Btrykor-
kezt ol.v. Leqpard Oyldmark. 220 Btryk-
orkezt olv Teddy Petersèn. 4.20 Gramo-
foonmuzlek. 722 Fall-concert. 925
Omroeporkest olv Emile Reesen. 1020
Dansmuziek.
BERLIJN: 419 M. 725 Omroeporkest olv
Kahler. 8.40 Vioolconcert. Omroeporkest
olv Hans Banda. 8.40 Vioolconcert.
9 50 Operettefragmenten. 1020 Gevari
eerd programma.
De snelheden waarmee gevlogen werd, varl-
eeren van 250 tot 360 KM. per uur. De ge
middelde kruissnelheid kan gerekend
op 300 KM. per uur. De start had een vlot
verloop. Het volbeladen toestel was in 22 secon
den los van den grond. De startbaan zal ruim
300 Meter zijn geweest.
dan de trein, omdat het-
als geen tusschenstations
railsstooten kent. Buitendien
geen afstanden. Op mijn 'lèëtttjd
heeft men trouwens geen tijd meer
te verliezen’\ Toen iemand opmerk
te, dat hij, Richet, reisde als iemand
van twintig, antwoordde hij: in
derdaad, alleen maar 4 X 20”'
De beroemde oude man heeft vól.
komen gelijk, wanneer hij verklaart
dat hij geen tijd meer heeft te ver-
liezen. Als men 80 jaar telt, pleegt
men te voeten, dat de minuten
kostbaar zijn. De minuten zijn ech
ter altijd kostbaar, helaas ziet de
jeugd dit meestal niet in.
lijk vond men tijdens het vliegen altijd wel
eenige dingen, die verbeterd kunnen worden.
De genomen proeven hebben alle bevredigende
resultaten gehad, hoewel de verzamelde ge
gevens natuurlijk nader uitgewérkt moeten
warden.
De diensten der P. T. en T. hebben over Oc
tober 1933 opgebracht:
Posterijen: f 3.149 934 (f 45.118 minder dan
vorig jaar en f 98.506 minder dan de begroe
ting).
Telegrafie: f 373.189 (f690 minder dan vorig
Jaar en f 29.829 meer dan de begroeting).
Telefonie: f 2.091.662 (f 28 804 meer dan vorig
jaar en f 71.462 meer dan de begroeting).
Postchèque- en Girodienst: f 731.963 f 43.386
minder dan vorig Jaar en f 5.563 meer dan de
begroeting).
Totaal: f6 346.748 (f60.390 minder dan vorig
jaar en f 10 288 meer dan de beeropting).
Voor de eerste tien maanden van 1 Jaar te
zamen bedroeg de opbrengst:
Posterijen: f 30.122.049 (f 1.016.140
dan vorig Jaar en f 1309.151 minder dan
begrooting
Telegrafie: f 3.693.443 (f 157.694 minder dan
vorig Jaar en f 144203 meer dan de begrooting).
f 20214.794 (f 433.419 meer dan
vorig Jaar en f 364.694 meer dan de begrooting
Postchèque- en Girodienst-
(f303 869 meer dan vorig Jaar en f418.005
dan de begrooting).
Totaal: f 59.533 191 (f 436346 minder dan
vorig Jaar en f 382.249 minder dan de begroo
ting).