Prikkeldraad
Van Katholieke schrij
vers
Pensioenen
Indischgasten
van
I
n
I
I
ru
Nieuwe
romans
gezonden middenstand
Voor
een
p I
De ontbrekende basis
EEN SANEERINGSPLAN
I
REGEERINGSANTWOORD
I
I
1
H
I I
WOENSDAG 29 NOVEMBER
1
OPENING DER DUITSCHE BOEKEN-MESSE
I
Personeelraad wendt zich tot
de Regeering
11
I
V estigingseischen
BURGERS Co:» BANK
Tegen oneerlijke concurrentie!
Spertijd in den detailhandel
Financieele nood
voor
Geen staatscommissie
Pennoen uitgesteld loon?
I
PENSIOENKWESTIES
Normalisatie
HOOGER LANDBOUW
ONDERWIJS
NAAR OVEREENSTEMMING IN
DEN AETHER?
Bijzondere leerstoel plantkunde
te Leiden
Loonsverlaging bij de
Spoorwegen
Spoedig ingrijpen ge
vraagd
Conferentie belegd onder leiding
van den Minister
Kindertoelage
Betere regeling
oud-militairen
De noodtoestand van ’s Lands
financiën rechtvaardigt de
tijdelijke korting
Ier inkomsten
Ondraaglijke brandwonden
De vellen hingen er bij
Belangrijk program van den ka
tholieken bond om te komen
tot wettelyke bescherming
van het kleinbedrijf
h
V
1 i
;fr.
1
q
tot
Naar wy vernemen, heeft de Minister van
Binnenlandsche Zaken tegen ax. Vrijdagmid
dag een conferentie belegd met de besturen
van de vier groote omroepvereenlglngen.
De conferentie, welke In het gebouw van het
hoofdbestuur van den P.T.T. zal plaats vinden
en door den minister zal worden gepresideerd,
zal ook worden bijgewoond door den voorzitter
van den Radloraad.
Zonder de hulp van Nederland sou de
Insolventie van Indië reeds lang een vol
dongen feit geweest zijn en aouden de ge
pensionneerden zeker voor die ramp niet
gespaard gebleven zijn.
Vandaag' ïou de, Haagsche Rechtbank behan
delen de homologatie van het accoord, dat ge
troffen is Inzake het faillissement van de N.V
Burgers en Co.’s Bank.
De rechtbank beeft deze behandeling uitge
steld tot 12 December.
Voor de bezetting van den bijzonderen leer
stoel in de algemeene plantkunde te Lelden,
welke door het „Leidsch Universiteitsfonds" zal
warden opgericht, komt, volgens „De Tele
graaf", ernstig in aanmerking dr. H. F. C.
Went, een zoon van prof. dr. F. A. F. C. Went
te Utrecht.
Van de Regeering vraagt de Ned. R. K. Mid
denstandsbond. teneinde op zoo kort mogelijken
termijn in het bijzonder in den detailhandel tot
In het Europahuis te Berlijn is Maandag de Duitsche boeken-messe geopend, welke een
overzicht geeft van de Duitsche literatuur. De foto werd genomen tijdens de openings-
plechtig heid
Het. ligt intusschen in de bedoeling van den
minister, om, zoodra de in bewerking zijnde in
grijpende herziening van alle pensioenregiemen-
ten, welke nauw verband houdt met en daar-
of
van
Met kracht vSorde door de overheid ter hand
genomen de bestrijding der oneerlijke en der in
Vermits bet in de bedoeling ligt om bij de
aanhangige algemeene salarisherziening aan de
kindertoelage-regellng voor Landsdienaren uit
breiding te geven in dien zin, dat die toelage
reeds wordt gegeven bij één schoolgaand
kind, terwijl daarenboven geen beperking meer
zal worden gesteld met betrekking tot bet aan
tal kinderen, waarvoor een toelage wordt gege
ven, heeft de minister termen gevonden in de
Nota van Wijzigingen een verandering van het
ontwerp op dit punt op te nemen.
n Frankrijk is weer eens een Kabinet ten val
gebracht.
Het had aoo ongeveer drie weken ge-
O 1
K
i
bh
Verschenen is de Memorie van Antwoord op
het voorloopig verslag der Tweede Kamer over
het wetsontwerp tot tijdelijke korting der pen
sioenen enz. van gewezen Indische landsdie
naren, locale ambtenaren en bijzondere leer
krachten.
nog van kracht zijnde voorschriften omtrent de
betaling Van Collegegeld hebben voldaan of
daarvan waren vrijgesteld. Voorts verklaart de
minister van Economische Zaken zich bereid
om, indien door verzorgers van een student
aannemelijk wordt gemaakt dat zij zich thans
genoodzaakt zouden zien den betrokken student
zijn studie te doen onderbreken, een tegemoet
koming in ernstige overweging te zullen nemen
Ten slotte is hier ook een bepaling voerge-
steld zoo noodig vreemde studenten te weren.
Het denkbeeld van een staatscommissie heeft
niet de instemming van den minister. Beter dan
wie ook moet de Indische regeering in staat
worden geacht, de noodige bezuinigingsmaat
regelen uit te werken.
Een korting op rente en aflossing van de In
dische leeningen sou onmiddellijk ook haar
weerslag doen gevoelen op het credlet van het
Rijk, sou daardoor de financiering der Indl-
Bij de bespreking tusschen de directie en den
Personeelraad der Ned. Spoorwegen, gehouden
28 November, heeft de raad zijn standpunt,
reeds eerder in een brief kenbaar gemaakt in
zake de mededeelingen dat de regeering loons
verlaging voor het spoorwegpersoneel onvermij
delijk acht, nader uiteengezet en de directie me
degedeeld. dat hij er prijs op stelt, op de aan
gevoerde motieven de regeering duidelijk te ma
ken. dat verdere loonsverlaging voor het spoor
wegpersoneel onredelUk te achten. De Raad
zal zich nu tot de regeering wenden.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging
en aanvulling der wet van 15 Dec. 1917 tot
laatstelijk gewijzigd by de wet van 29 Juni
192S*.
Dit wetsontwerp heelt blijkens de toelich
ting, in de eerste plaats tot doel, de inkom-
ik «i
Dezer dagen is het Centraal Bestuur van der.
Ned. R. K. Middenstandsbond bijeengekomen
teneinde de door den N. R. K. M. noodzakelijk
geachte maatregelen op het punt van ordening
saneering en bescherming tot in bijzonderheden
vast te stellen.
Gedurende het tijdvak, waarin het vestigings
verbod geldt, moeten door de georganiseerde
bedrijfsgenooten (werkgevers en werknemers)
branchegewijs normen worden ontworpen, waar
aan nieuwe ondernemers en ondernemingen in
de betreffende branches moeten voldoen, alvo
rens zij zich In die branche kunnen vestigen.
om moeilijk losgemaakt kan worden van de al
gemeene salarisherziening, haar beslag zal heb
ben gekregen, een weg te zoeken om te geraken
tot een zekere normalisatie van alle pensioe
nen. Op die wijze zal het wellicht mogelijk zijn
een einde te maken aan de bedoelde ongelijk
heden
Een stelsel van progressieve korting, gelijk
door verscheidene leden wordt aanbevolen als
een eenvoudige oplossing om de korting te ba-
seeren op de werkelijke draagkracht van de In
dische gepensionneerden, is voor de regeering
niet aanvaardbaar.
ordening en saneering en binnen dat kader
tot bescherming van het zelfstandige mldden-
standsbedrfjf te kunnen geraken:
TijdeliJke stopzetting van vestiging, of met
vestiging gelijk te stellen uitbreiding of bedrijfs-
omzetting, in den detailhandel gedurende twee
jaren en wel voor eiken ondememlngs- en be
drijfsvorm. verbruikscoöperaties en filialen niet
uitgezonderd.
ting van een bepaalde groep ambtenaren van
den Staat.
De minister van Binnen!. Zaken zegt in een
nota naar aanleiding rza het verslag over da
begrootlng van het Alg. Burgerlijk Pensioen
fonds o.
De verhooging van het maximum weduwen
pensioen zou onvermijdelijk een verhooging van
de bijdragen voor het gezinspensloen ten je
volge heoben. Hieraan kan in deae tijden niet
worden gedacht.
De vorige minister van Financiën heeft reed*
overwogen, of het wenscheiyk is, de regeling
van art. 62a van de Pensioenwet uit te breiden
tot de gevallen van ontslag op eigen verzoek.
B(j het ontwerpen van de eerstvolgende wijzi
ging der Pensioenwet aal hiertoe worden be
slist.
De minister zet voorts uiteen, dat by de
keuze van een wettelyken vorm allerminst de
bedoeling beeft voorgezeten, een beroep op den
rechter uit te schakelen. O. m. gold de over
weging, dat daardoor de vaststelling van een
aantal afzonderiyke algemeene verordeningen
voor de verschillende categorieën van gepen
sionneerden kon worden vermeden. Daarnaast
gold in met mindere mate de overweging, dat.
waar het hier een zóó diep ingrypenden maat
regel betrof, de gepensionneerden er zekere
aanspraak op mochten hebben, dat de hoogste
wetgever ever bun belangen besliste.
sten van dit onderwjjs te vermeerderen.
De vooropgestelde wyzigingen hebben
strekking
a. opheffing van de vrystelling van beta
ling van collegegeld, nadat dit viermaal is be
taald, met dien verstande, dat de vlgeerende
bepaling, aat de verplichting tot betaling ver
valt. wanneer de betrokkene het examen met
civiel effect heeft behaald, intact biyft;
b. afschaffing van de bepaling, dat in geval
van afwyzing voor de eerste' herhaling van een
examen geen betaling van examengeld wordt
gevorderd:
c. het openstellen van de mogelykheld voor
onderwysbenoodigdheden. die aan studenten
worden verstrekt, van hen betaling te vorderen.
Door het opnemen van een overgangsbepa
ling wordt tegemoet gekomen aan de belangen
van de studeerenden, die reeds aan de thans
,,’t Gebeurde door kokend heete olie eti
mijn rechterhand was geheel en al wond.
Ik was ten einde raad en huilde van de
ondraaglijke pijnen. Mijn man heeft mijn
hand dadelijk verbonden met Klooster-
balsem, welke we altijd voor ons kleintje
in huis hebben. U kunt er zich geen voor
stelling van maken, hoe dat in eens heer
lijk verzachtte. Ik geef U de heilige ver
zekering, dat ik zelf verstomd sta over het
wonder. Binnen 14 dagen was mijn hand
weer gewoon.” Zoo schrijft ons Mevr. H.
Fr. te ’s-Gr., wier origineele brief voor
ieder ter inzage ligt. Akker’s Klooster-
balsem kost per pot van 20 gram 60 cent
en van 50 gram 1.en is overal ver
krijgbaar. Onovertroffen bij brand- en
snijwonden. Ook ongeëvenaard als wrijf-
mlddel bij rheumatiek, spit en spierpijn.
(Adv.)
Uitzonderingen op dezen regel zullen moeten
kunnen worden gesteld door de gemeenteiyke
overheid. In met name by de wet te noemen ge
vallen. na advies van een plaatseUJke permanen
te commissie, samen te stellen uit leden aan
gewezen door den gemeenteraad. Kamer van
Koophandel in het ressort en georganiseerden
middenstand.
Als zoodanige uitzonderingsgevallen komen
om. in aanmerking:
a. ) Vestiging in nieuw-gebouWde woonwyken
of zaken-kwartiefen.
b. ) Vestiging in bestaande, tydens het ves
tigingsverbod openvallende winkelruimten, voor
zoover deze vestiging niet betreft warenhuizen
eenheidsprysbedryven, filialen van ondernemin
gen, die bereids twee verkoopgelegenheden be
zitten of coöperatieve verbrulksvereenlglngen.
Deze spertijd is noodzakelijk, niet alleen om
verdere ontwrichting der verhoudingen in den
detailhandel als gevolg der economische crisis
te voorkomen, doch ook om afdoende een verde
ren toevloed van buitenlandsche detaillisten te
kunnen weren.
ruimen zin sociaal-eoonom toch ontoelaatbare
concurrentle-mlddelen.
sche tekorten onmogelyk maken en kan in ie
gegeven omstandigheden geen punt van prac-
tische politiek uitmaken.
De vraag, of niet conversie van de Ned. Indi
sche leeningen met hoog rentetype geheel
gedeeltelyk de plaats zou kunnen innemen
de pensioenkorting, vindt haar beantwoording
in de Memorie van Toelichting by de onlangs
Ingediende wetsontwerpen betreffende de Indi
sche begroeting voor 1934. Zooals daaruit biykt,
zal de rentebesparing uit conversie ten volle ge
reserveerd moeten worden om het accres op te
vangen, dat by den leenlngsdienst door conso
lidatie van vlottende schuld en by de pensioenen,
als gevolg van verdere sterke afvloeiing van
personeel, verwacht wordt. En altyd door blyft
een schrikwekkend tekort ons aangrypen.
leefdl
Maar hoe kort deae levensduur ook was, bet
sloeg daarmede geenszins een record.
Dit laatste staat, meenen we, nog altijd op
naam van het ministerie Ribot, dat juist één
dag aan het bewind bleef en by zyn eerste op
treden voor de Kamer reeds tot heengaan werd
gedwongen.
En toch was Ribot het geval speelde zich
reeds jaren vóór den oorlog af geenszins een
onbeteekende figuur.
Hy had meer dan één kabinet gevormd en
geleid, zoodat de President der Republiek meen
de een beroep op hem te kunnen doen.
Het Fransche Parlement pleegt het echter
zyn ministeries niet gemakkelyk te maken.
Dat was reeds in t verleden zoo. en dat is
het nog altijd.
„Nooit is duldeiyker gebleken", schrijft de
Parysche correspondent der „N. R. Ct.”, naar
aanleiding van de jongste crisis, „dat in Frank-
ryk bet ministerie een commissie uit het Par
lement, vooral uit de Kamer is. Deze delegeert
het de uitvoerende macht met mondjesmaat.
Als het van zich afbyt en zelfstandlgheidsaan-
vechtlngen vertoont, wordt aan de teugels ge
trokken. En daar met ongeveer gelyke kracht
in tegengestelde richting getrokken wordt,
komt het span niet van de plaats en wordt bet
aanhoudend zonder tastbaar succes gewis
seld.”
Opwekkend is dit politieke beeld niet.
Frankryk tobt inderdaad sinds Jaar en dag
met een aan het grillige grenzende veelvuldig
heid van regeeringswlsselingen, waarop slechts
de oorlogstyd een uitzondering maakte.
Ongetwyfeld speelt hlerby het persooniyk
element, het steeds parate verlangen, om toch
vooral „carrière" te maken, een roL
Maar al te dikwyis verschuilt zich niet al
leen daarginds trouwens achter een leus,
en ook achter een beginsel, een belang.
Daarnaast echter heeft men in Frankrijk te
kampen met het ontbreken van partyverhou-
clngen en programs, die in positieven zin hou
vast geven, en duurzaamheid waarborgen.
,JDe basis, waarop dit en vorige kabinetten
steunden, deugde niet,” schryft de bovenbe
doelde correspondent. „In plaats, dat de man
aan het roer begint met een program op te
Stellen en tot de uitvoering daarvan- een meer
derheid om zich heen groepeert, passen de Sar-
rauts, Boncours, Daladiers en anderen de mo-
geiykheden, om gedurende eenlge weken aan
te biyven, één by die van de parlementaire
combinaties."
Hier ligt de zwakke plek.
En het ergste is wel, dat er geen krachtige,
eensgezinde katholieke party bestaat, die rich
ting en leiding zou kunnen geven.
Alles hangt nu van „combinaties” af, welke
zoomin een reëel en, als een prlncipiee-
1 e n grondslag hebben.
Tot schade van het land, dat in een zoo be
wogen en onzekeren tyd, als de tegenwoordi
ge, meer nog dan anders behoefte heeft aan
bestendigheid in zyn regeering.
Tot schade niet minder van het parlemen
taire stelsel, dat op deze wyze zyn eigen aan
zien verzwakt, om straks wellicht door den een
of anderen dictator te worden weggevaagd.
De maand November bracht, in afwachting
van den goeden Sinterklaas, dit jaar een zeld-
zaam-groote hoeveelheid oorspronkeiyk-Neder-
jandsche romans op de boekenmarkt en wy
mogen ons erover verheugen, dat daaronder
niet minder dan een tiental werken zyn van
goede katholieke schrijvers.
Tien katholieke romans in een maand! Dat
Wil toch wel wat zeggen! Ons publiek, dat tot
heden bekend stond by de Nederlandsche uit
gevers wegens zyn ge ringen leeslust, begint zich
tn de laatste jaren in dit opzicht te herzien
en schynt harteiyk te gaan meeleven met de
jongste vernieuwing van de katholieke letter
kunde. welke Inderdaad vruchtbaarder biykt
dan men sedert honderden jaren van de
„Roomschen” gewend was. Ze heetten Immers
achteriyk! Tegenwoordig maken zy geen slecht
figuur meer in het cultureele leven en Juist
onder de populaire schryvers zyn de katholie
ke de meest vooraanstaande en de meest
vruchtbare: denk maar aan Antoon Coolen. aan
Herman de Man, aan Felix Timmermans, aan
Ernest Claes, aan Kees Meekel.
Ze zyn allemaal op het appél, dit jaar. en
stellen Sinterklaas in de gelegenheid, een boek
van ben te „ryden" in den schoorsteen van den
Jeesgragen geloofsgenoot.
Antoon Coolen deed by Nygh en Van Ditmar
te Rotterdam een novelle verschynen, getiteld
„De man met het. Jan Klaassen-spel", waarin
hU de sombere, maar toch niet pesidmtotur he
geschiedenis verhaalt van een rondreizend pop-
penkast-houder, zyn liefde en zyn bittere
avonturen. Het Is ln zeker opzicht 'n zwervers-
boek, ofschoon het aansluit by de Peel-romans
van denzelfden auteur. Herman de Man brengt
ons weer in kennis met de belde zwervers Sjef
en Jochem, die hy ons reeds voorstelde in zyn
vroegeren roman: JJe kleine Wereld”. Thans
zyn ze passagiers op „Een stoombootje in de
Mist” (zoo heet het nieuwe boek). Dit stoom
bootje met ,4as”. een grimmigen doch goedhar-
tigen kapitein, loopt onverwachts vast op een
zandbank en blyft daar drie dagen steken in
den mist De passagiers moeten die drie dagen
zoek brengen en vertellen elkaar dus allerhande
verhalen, vol bonte afwisseling, waarin de ver
schillende karakters goed tot hun recht komen.
Deze vertellingen dragen eenigszins de kleur-
van vertwy teling, berusting en verwachting,
naar gelang zy gedaan worden op den eersten
dag. als het bootje vastloopt en de bemanning
vertwyteld is. op den tweeden dag. als de pas
sagiers berusten in hun somber lot of op den
derden dag. wanneer de dikke mist eindelyk
opklaart en de spoedige bevrydlng te verwach
ten is. Hiernaar is het werk verdeeld in drie
stukken, welke ieder een geheel eigen sfeer
hebben. Een gezonde, volksche humor tintelt
door het geheel, dat voor volwassenen zeer ge
schikt is, evenals het werkje van Cqolen. „Een
Stoombootje in de mist” verscheen by de Ne
derlandsche Keurboekery te Amsterdam.
Kees Meekel, geboren in de Hollandsche klei
streek rond Amsterdam, zorgde voor een fik-
schen Hollandschen boerenroman, die het licht
zag by Veen’s uitgeversmaatjehappy in de
hoofdstad, en die .De Zonnebrug” heet, wy zien
hier den stryd tusschen twee opeenvolgende
generaties. De „oude Nol” die het geslacht der
vaderen vertegenwoordigt, verzet zich tegen den
nieuwen tyd. doch moet zich wel gewonnen ge
ven aan het allesversllndende monster, dat de
hoofdstad is. zich uitbreidend naar alle zyden,
zoodat het de landeryen eenvoudig opslorpt.
In het byzonder deze figuur van den ouden
boer is met krachtige, sobere lynen geteekénd
en maakt het boek zoo boeiend en zoo men-
scheiyk.
Een nieuw geluid in de Nederlandsche roman
kunst bracht de jongere Frans van Oldenburg-
Ermke met zyn verhaal„Bruno Clasius”. nader
getiteld; .De roman van een verregend letëSh”.
Het is de humoristisch-vertelde levensgeschie
denis van een jong mensclf. dat na genoten
onderwijs „aan de krant" gaat, doch dat als
journalist niet de bevrediging vindt, die zulk
een betrekking scheen te beloven. Over het ge
heel hangt de drenzig-wolkige lucht van ons
vaderland en de eenigszins sobere grimlach van
den schryver, die overigens met dit boek be-
wyst, een opmerkelyk talent te hebben. Uit
gever is Teulings te ’s Hertogenhofch.
Ook een eersteling is ,De Paradijsbloem” door
Ton Kerssemakers. die eenlge jaren geleden in
letterkundige kringen wel van zich deed spre
ken, omdat hy toen een maandblaadje uitgaf.
Paal". Zyn eerste boek vertelt de geschie
denis der heilige Lidwina van Schiedam, naar
de oudste bronnen, doch de schryver beheerscht
zyn taal maar matig en gaat ook met zyn god
geleerde opmerkingen wel wat makkelyk bulten
de schreef, b.v. wanneer hy vertelt, dat het
Aardsch Paradijs nog heden op aarde te vin
ken is en verbiyf biedt aan Henoch en Ellas.
Zulke fantasieën zyn nergens goed voor en mis
leiden het publiek, terwyl xe de andersdenken
den volkomen noodeloos ergeren. Wel beroept
de schrijver zich op kerkvaders, maar hy biykt
bun geschriften onvoldoende begrepen te heb
ben. of uiterst slordig nagekeken. Is het wel
Juist, dat een letterkundige zich zonder verdere
•choling, afgaande op zyn gevoel, maar waagt
zan de weergave van het mystieke leven? Ton
Kerssemakers had beter gedaan door te begin
gen met een bescheiden vertelling, b.v. uit zyn
geboortestreek. Dan had hy wellicht meer talent
en hoogstwaarschyniyk meer kennis van zaken
getoond. Beslist af te raden is zyn boek niet,
maar wy kunnen het toch moeiiyk aanbevelen.
Hy streeft naar het hoogste, terwyl het twyfel-
•chlg is, of hy het lagere bereiken kan. zyn
boek werd uitgegeven door ,De Gouden Ring”
te Tilburg.
Felix Timmermans is als verteller op zyn
best in den verhalen-bundel „pyp en Toeback",
dien hy bezorgde by P. N. v- Kampen en Zoon
*e Amsterdam. Men mag over hem zeggen wat
®en wil en wyzen op de betrekkeiyke beperkt
heid van zyn talent, maar hy wordt als simpel
verteller door niemand In onze taal geëvenaard.
Welk 'n na tuur ly ken-humor geniet men by hem
•b wat schryft hy kleurig en harteiyk. recht
den man af! Zwaarder doorzwoegd is de
•tUl. waarin Styn Streuvels ons .JJslandsche
Sagen" vertelt, die hy uitgaf by Veen’s Ultge-
De minister van Koloniën zet daarin uiteen,
dat de stelling, dat het pensioen geiyk staat
met een reeds verdiend salaris, waarop niet
meer gekort kan worden, bepaaldelyk in stryd
is met de beginselen van de geldende pensloen-
wetgevlng. In de Pensioenwet 1922 is overeen
komstig het advies der 8taatscommlssie-De
Meester de stelling, dat pensioen als uitgesteld
loon is te beschouwen, bepaaldelyk niet aan
vaard. Met deze commissie meende de regee
ring In het pensioen te moeten zien: het resul
taat van samenwerking van publiek gezag en
ambtenaar om dezen by ouderdom en invalidi
teit een voldoend levensonderhoud te verzeke
ren. Ook voor de Indische wetgeving vervalt
elk beroep op een wetteiyk gestaafde vereen-
zelving van pensioen met reeds verdiend sala
ris. De onhoudbaarheid van deze stelling wordt
bovendien in het licht gesteld door bet feit,
dat aan een verbetering van pensioen voorwaar
den, als in het verleden herhaaldelyk heeft
plaats gehad, als regel geen terugwerkende
kracht werd verleend.
De minister verwerpt evenzeer de stelling,
dat de gepensionneerde op één Idn zou staan
met vele andere schuldelschers van het land.
Ware de verhouding tot de gepensionneerden
zuiver één van privaatrechtelyken aard ge
weest. dan zou de verhooging van alle reeds
toegekende pensioenen In 1920 zeker niet heb
ben plaats gehad of anders veroordeeld moeten
zyn als een moeiiyk verdedigbare bevoorrech-
Vooropgesteld wordt, dat elke actie voor in-
grypen van buitenaf, om tot verbetering van de
positie van de middenstandsondememlng te ge
raken, gepaard dient te gaan aan het krachtig
ter hand nemen van de verbetering van het
middenstandsbedryf door den middenstand zelve.
Slechts dan zal van een roep om bescherming
heil mogen worden verwacht, wanneer de mid
denstand, collectief én als afzonderiyk onder
nemer. metterdaad toont te beseffen, dat er ook
voor hem een ordenende en saneerende taak
ligt.
Individueel moet aan eiken middenstander de
elsch worden gesteld, dat hy toont zyn plaats,
welke hy in het economisch leven beschermd
wenscht te zien, met recht in te nemen. De ver
vulling van zyn economische functie zy zoo
danig, dat zy sociaal en economisch aan hooge
elschen beantwoordt.
Bedrijfsinrichting en bedrijfsbeheer behooren
in het middenstandsbedryf volkomen op de
hoogte van den tyd te zyn of ten spoedigste te
worden gebracht.
Zoowel stands- als vakorganisatie hebben tot
taak haar werkzaamheid ten aanzien van dit
punt met kracht voort te zetten. Naast het be
vorderen van de activiteit harer leden in de
vooromschrev n richting, ligt voor hen een by
zonder werkterrein in het propageeren van eco
nomische samenwerking tusschen ondernemers
in denzelfden tak van bedrijf.
Erkend moet worden, dat de onblliykheid, ge
legen in de ongeiyke pensioenen van in de
zelfde functie gediend hebbende personen, het
sterkst spreekt ten aanzien van de militaire
gepensionneerden van voor 1920. De sterke aan
drang om tegenover de hlerbedoelde oud-mili
tairen beneden den rang van officier een groo-
tere tegemoetkomendheid te betrachten dan in
het ontwerp is geschied, heeft den minister ge-
reede aanleiding gegeven deze aangelegenheid
nog eens nader te overwegen en te zoeken naar
een anderen modus, om aan de bezwaren tege
moet te komen. Hy meent dezen te hebben ge
vonden in de wyziging. welke thans by Nota van
Wyzlging in het ontwerp is aangebracht. De
strekking daarvan is. dat voor de voor 1920 ge
pensionneerde Europee sc he militairen beneden
den rang van officier de korting zal worden ver
zacht in dien zin, dat het gekort pensioen niet
minder zal kunnen bedragen dan het gekort
rangpensloen van de na 1 Januari 1920 onder
gelyke omstandigheden gepensionneerde rang-
genooten, terwyi een gepensionneerde van voor
1920, wiens .pensioen ongekort nog minder zou
bedragen dan het gekort rangpensioen van den
onder gelyke omstandigheden na 1920 gepen
sionneerden ranggenoot, buiten de korting valt.
Het scheen den minister niet noodig en met
het oog op de moeliykheden, verbonden aan de
practlsche uitvoering, ook niet gewenscht dezen
maatregel uit te strekken tot de Inlandsche
oud-militairen.
De wét geve aan den Minister van Economi
sche Zaken de bevoegdheid om vestiging in een
bedryfstak, na verloop van den gestelden sper
tijd, te binden aan de door de georganiseerde
bedryfsgenooten ontworpen en door hem ge
hoord den Middenstandszaad, of andere daartoe
In te stellen instantie goedgekeurde normen.
Uiteraard zullen de te stellen normen even
zeer als voor de kleinondememing moeten gel-J
den voor afdeellngschefs en filiaallelders der^
groot onderneming en voor de bedrijfsleiders der
coöperaties.
De rechtvaardigheidsgrond van den maat
regel ligt intusschen in den noodtoestand van
’s Lands financiën. Daarover zouden ook be
denkingen. verband houdende met het mln of
meer academisch vraagstuk van het rechts-
karakter eer pepsloenen. moeten wyken. De
meenlng, dat zulk een noodtoestand nog niet
geacht kan worden aanwezig te zyn, heeft den
minister ten zeerste verbaasd, omdat de cyfers
een andere taal spreken.
Hieraan doet niets af dat de verslagen der
Alg. Rekenkamer nog steeds gewag blyven
maken van „groote royaliteit” en „verregaande
zorgeloosheid” met betrekking tot ’s Lands gel
den. De minister heeft reeds geruimen tyd
geleden te dezer zake by den gouverneur-gene-
raal aangeorongen op afdoende maatregelen
om aan het euvel paal en perk te stellen. Juist
dezer dagen mocht hy vernemen, dat de in
stelling van een specialen bewakingsdienst tot
dat doel in voorbereiding is.
Geen opcentenheffing
By het geopperde denkbeed om de pensioen
korting te vervangen door een progressieve op
centenheffing op de ten bate van Indlë geheven
wordende inkomstenbelasting is biykbaar alleen
gedacht aan hen, die buiten Indlë wonen, ter
wyl toch een aanzieniyk aantal gepensionneer
den in Indië woonachtig is. Daargelaten, dat
bet niet aangaat alleen de eerstbedoelde cate
gorie met een belastlngverhooging te treffen
(welke ongeveer het vyftlenvoud van de huidi
ge heffing zou moeten bedragen op de uit de
pensioenkorting te verwachten bate te verkrij
gen), acht de minister het evenmin toelaatbaar
om de in Indië wonende gepensionneerden aan
een hoogere belasting te onderwerpen dan hen.
die geen openbaar pensioen trekken. Bovendien
zou het resultaat voor de betrokkenen hetzelfde
zyn.
Dat ook tegen het stelsel van de voorgenomen
korting zelf ernstige bezwaren zouden rijzen,
was voor den minister geen verrassing. De rege
ling, zooals zy thans aan de Kamer Is voorge
legd, is de vrucht van een zeer langdurig over-
eg van de betrokken adviseurs der regeering.
waarby het niet ontbroken heeft aan een minu
tieus onderzoek van verschillende middelen om
de ongeiykheden, die tusschen de op verschillen
de tydstlppen gepensionneerden bestaan, zoo al
niet geheel weg te nemen, dan toch te verzach
ten. Een in allen deele bevredigende en prac-
tlsch uitvoerbare regeling bleek echter niet te
treffen. De regeering kwam aldus na gezette
overweging tot de conclusie, dat het niet raad
zaam is voor een regeling als de onderhavige,
welke bestemd is niet langer dan twee jaar te
werken, zich te begeven in ingewikkelde bo
vendien op allerlei punten aanvechtbare ex
ceptie*.
Ei 7 t ri
very te Amsterdam. Van de oude Godenver
halen der Edda-boeken af tot de koningsver-
halen van Snorre Stürlasson toe vat hy de
Noordeiyke mythen en legenden samen in een
duidelyk, een leerrijk overzicht, dat tevens veel
schoonheid te genieten geeft. Men vindt in dit
boek ook de geschiedenis van Sint Olaf, den
heiligen korting van Noorwegen, die voor het
geloof gesneuveld Is te Stiklestad. Dit is een
boek, dat ontwikkeling en ontspanning tegelyk
geeft.
Nauweiyks verscheen van Ernes Claes de
novelle: „Toen Onze Lieve Vrouwke heuren
1 beeweg deed", of er ligt weer een nieuw boek
van den vruchtbaren verteller voor de ruiten,
getiteld: .Kobeke”. Het is schalksch en getuigt
van een levendige opmerkingsgave.' maar een
beetje voorbehoud to by dit werk, mede wegens
de plaatjes van Jozef Cantré, toch niet mis
plaatst. De Wereldbibliotheek* gaf het uit.
Een lief boek over kinderen, doch dat een
boek voor groote menschen is. schreef Annie
Salomons. Het heet: „Een Jongetje en een
Meisje”. Wat erin verteld wordt, is vooral voor
jonge moedertjes, die geregeld met kleuters
omgaan, alleraardigst. Paul Brand te Hilversum
gaf het uit.
Tot het laatste bewaarden wy den roman
„Harten en Brood” van Albert Kuyle. waarover
in de kritiek wellicht nog zal wdrden gestreden,
maar dat wy toch als verhaal een meesteriyk
v^erk mogen noemen. Het heeft een sterk een-
zydlge sociale tendenz, die vaak den indruk
wekt, dat de schryver te veel wil bewyzeh, en
dan wordt de strekking beslist onaannemeiyk.
Eigenlyk schuilt de kracht van Albert Kuyle
in zyn gllerscherpste opmerkingsgave en in zyn
diep doordringen tot het wezen van het katho
lieke volksgevoel. Het maatschappelyk vraag
stuk vereenvoudigt hy tot een schema; alle
bezitters zyn slecht, alle arme menschen zyn
goed. Wie zich daarover heen kan zetten by
het genieten vap een schoon voldragen kunst
werk. moet „Harten en Brood" lezen, want op
alle bladzyden byna wordt men ontroerd of
verrast door prachtige vondsten en harteiyke
passages. Was het geschreven zonder program
matisch vooroordeel, het zou volmaakt mogen
heeten. Nu wordt het voor velen wellicht een
teeken tot tegenspraak. Maar het is een mooi
geschreven boek. Ook dit werk verscheen te
Hilversum by Paul Brand. Het is alleen voor
volwassenen geschikt.
Men ziet: er is keus voor Sinterklaas! Zal het
katholieks publiek er voldoende van profitee-
ren? Wy hopen het hartelyk.
Met name valt hieronder:
a. ) Regeling van het ultverkoopwexen.
b. ) Algeheel verbod van toepassing van bet
cadeaustelsel.
c. ) Wettelyke regeling van het rabat- en kor»
tlngstelsel.
d. ) Verwydertng en wering uit de warenhui
zen van die Instellingen en afdeellngen, welke
meer op het verlokken van het publiek, dan op
een voorziening in behoefte zyn ingesteld
(lunchrooms en buffetten, postkantoren, kinder
speelplaatsen. kapsalons, leesbibliotheken, ten
toonstellingen. bagagedepóts enz.).
e. ) Uitbreiding van de wettelyke bepalingen
op de oneeriyke concurrentie tot een wet tot
bestrijding der oneeriyke en ontoelaatbare con
currentie in den ruimsten zin des woords.
De vestiging en uitbreiding der grootonderne-
rning in den detailhandel en der coöperatie bul
ten het persooniyk economisch werkterrein der
deelnemers worde blijvend gebonden aan een
vergunning, af te geven door een plaatseiyke
instantie, met dien verstande dat deze, vergun
ning alleen kan worden afgegeven als de wen-
scheiykheld van de betreffende vestiging of uit
breiding In sociaal-economisch opzicht positief
is aangetoond.
Het bedoelde stelsel van vestiglngselschen
worde tevens ingevoerd voor de diverse takken
van kleln-lndustrieel bedrijf en de in deze be-
dryfstakken werkzame productie- of bewerkings-
coöperatles.
Invoering van den vermelden spertyd worde
tevens mogeiyk gemaakt voor met name te noe
men takken van kleln-lndustrieel bedryf.
Een eind worde gemaakt aan de bevoorrech
ting van het in N. V. of coöperatieven vorm ge
voerde bedrijf boven het bedrijf der natuuriyke
persoon, w«lke door de stelsels van D. T. B. en
Inkomstenbelasting wordt mogelyk gemaakt.
In aansluiting op de voorgaande punten en ter
verwezeniyklng van de volledige ordening der
bedrytstakken door de georganiseerde bedryfs
genooten zelf zal de N. R. K. M. zyn actie voor
bedrijfsorganisatie op publlekrechtelyken grond
slag onverminderd voortzetten.
Het Centraal Bestuur van den Ned. R. K. Mid
denstandsbond besloot de werkzaamheid der ge-
heele stands- en vakbeweging van den katholie
ken middenstand zoo krachtig mogelyk te rich
ten op de propageertng en spoedige verwezen-
lyking van dit Saneeringsprogram, naast het in
September jJ. aan de Regeering aangeboden
Urgentieprogram van den N. R. K. M.