Indischgasten
Pensioenen
van
Politiek gewetensonderzoek
I
Medische kroniek
Zendervraagstuk
HET GAAT SPANNEN
ZATERDAG 2 DECEMBER
AMERIK 4ANSCHE STRATOSFEERVL1EGERS
ij
hij.’
Commissie benoemd
Nederland-Oostenrijk
I
DERDE GROEP MUITERS
REGEERINGSPERSDIENST
TWEEDE KAMER
ft
REORGANISATIE DER
FACULTEITEN
LEEKENPREEKEN
I’
Medische sportkeuring
Strijdig met grondwet
en rechtvaardigheid
HOMO SAPIENS. -
j
Zandfrip van den Amerikaanschen stratosfeerballon geschiedde
een moeras.
ver-
De heer Lievegoed benoemd
zit.
Burgemeester Cluysenaar
Dreigementsd wang
Invoer van bladzink
PROF. AALBERSE
DEN HAAG, 1 Dec. 1933
men
Saboteerende communisten
Boterprjjs
Dr. H. 8CHLICHTTNG.
t
Professor Aalberse heeft ernstige
moreele bezwaren tegen de
voorgestelde korting
De Regeering wenscht. de appara
tuur in één hand
drukkelyk waarborgt. En een vierde zeer groot
bezwaar lag voor hem in 1 feit, dat de korting
In wettelyken vorm gegoten Is. omstandigheid,
die een beroep voor den rechter op de Grond
wet ónmogelijk maakt. „Rechtvaardigheid is de
grondslag der Staten.”
By den aanvang der vergadering hadden de
belde jarige presidenten, Ruys de Beerenbrouck
en van Dijk, vele handen te drukken.
De tegenargumenten, door de Regeering in
haar Memorie van Antwoord tegen deze stelling
aangevoerd, zijn zoowel door Prof. Aalberse als
door Jhr. de Geer afgewezen. Dat de waarde
van den gulden gestegen is en men dus niet
tornt aan den levensstandaard der betrokkenen,
dit argument Is volgens Prof. Aalberse in den
mond der Regeering eigenlijk publiekrechtelijk
onbetameiyk. omdat dit argument, als het vroe
ger bjj daling van de waarde van den gulden*
voor verhooging van wie pensioenen werd aan
gevoerd. werd afgewezen. Dat Minister Colljn
tweede argument der Regeering over In
solventie van Indië, die alleen door Nederland
wordt tegengehouden, gesproken had, noemde
Prof. Aalberse niet erg tactisch en trouwens,
gezien de onmetelljke rijkdommen van Indië.
al verkeert het tydelyk In geldverlegenheid,
niet juist. Maar bovendien vond de leider der
katholieke fractie, selfs al wks er insolventie,
dit feit nog geen reden, om den eenen crediteur
b.v. obllgatlehouders te bevoorrechten bo
ven den anderen, de pensioengerechtigden.
Een derde argument van Prof. Aalberse was
art. 177 der Grondwet, dat de verbintenissen
van den Staat jegens zijn schuldelschera na-
De motle-Drees. die verlaging van de huren
der arbeiderswoningen In particulier eigendom.
voorstel tot schorsing werd dan ook met de
geweldige meerderheid van 61 tegen 19 stem
men verworpen en het protocol aangenomen.
Dit resultaat, dat Oostenrijk in ieder opzicht
tot eer strekt is niet In de laatste plaats te
danken aan den Nederlandschen minister van
bultenlandsche zaken de Graeff, die tijdens de
debatten tweemaal het woord nam en zich op
uiterst warme en hartelijke wijze uitsprak voor
de deelname van Holland aan de Internatio
nale leenlng. welke hij zelfs noemde een eere-
plicht voor Holland. Ook minister de Graeff
wees met beslistheid iedere Inmenging in de
bultenlandsche toestanden van den bevelenden
Oostenrykschen Staat af en voegde daaraan
toe dat hjj oprechte bewonderiug koesterde voor
den heldhaftigen strijd van dit tusschen twee
machtige Rijken liggende land voor de instand
houding van zijn politieke en economische zelf
standigheid, terwjjl hij het zelfs tot een plicht
van een staat als de Nederlandsche rekende,
Oostenrijk In dezen strijd te hulp te komen.
De ..Relchspost". het blad der Oostenrljksche
katholieken, schrijft onder den titel „Austro-
marxistlsch gewroet In het buitenland", over de
beraadslagingen in onze Tweede Kamer betref
fende het Oostenrljksche protocol het volgende:
De „Reichspost” over onze ver
tegenwoord iging
dan ooit. Welke is dan onze taak? Te
wijzen naar een groot verleden en op de i rijk
dom. dien wij. ondanks alles, hebben overge
houden; om daaruit te besluiten, dat ook voor
de Nederlandsche katholieken In de toekomst
een groote taak ligt weggelegd, welke slechts
In eendrachtige samenwerking. In geduld en
met zelfopoffering van eigen kleine verlangens
en begeerten is te bereiken. Wij handhaven de
erfenis onzer vaderen, was Schaepman's leus,
terwijl hij vooruit keek en bouwde aan de toe
komst!
De katholieke afgevaardigde VAN POLL heeft
zich absoluut tegen verklaard. Hij kan de zaaz
niet anders zien dan zoo, dat hier de arbeidende
althans gearbeid hebbende mensch ge
plukt wordt ten bate van den geldleenenden
mensch. De vraag rijst: zijn In deze laatste
categorie ook niet velen, die gearbeid hebben?
SOERA BA JA, 1 Dec. (Aneta) Voor den Zee-
krljgsraad alhier zal 19 December de derde
groep muiters van de „De Zeven Provinciën
terechtstaan. Deze groep bestaat uit 82 In-
landsche beklaagdene zijnde de z.g. .jneeloo-
pers”.
De
Ome foto toont den eersten luitenant V. G. Settle (in de boot) kort na de noodlanding.
De agenda
Besloten is, de volgende week Woensdag en
Donderdag de vergadering des avonds acht uur
voort te zetten.
De verdere behandeling van Hoofdstuk Xa
(dep. van Sociale Zaken) der Ryksbegrooting
1934 wordt voortgezet in de dagvergaderlng na
het Xde hoofdstuk (Economische Zaken) dier
begrootlng.
De voorzitter is voornemens. Woensdag
voor te stellen. Hoofdstuk VHb (Financiën) der
Rljksbegrootlng 1934. toe te voegen aan de
agenda voor de dagvergaderlng en Hoofdstuk
IX (Waterstaat) aan de orde te stellen voor
Woensdag- en Donderdagavond.
Voorts om, wanneer «1 Woensdag het Wets
ontwerp tot Wijziging der wet van 4 April 1870
(Hbld. No. 63), houdende bepalingen omtrent
de uitgifte van schatkistbiljetten voor openbare
behandeling gereed mocht zjjn, in de vergade
ring van Woensdag as. voor te stellen, dat ont
werp dadelijk te behandelen.
De voorzitter deelde mede, dat de Regeering
besloten heeft dat de zendapparatuur in
één hand behoort te komen, en dat daar
voor slechts twee wegen openstaan: een
staatsbedrijf of een Gemengd Bedrijf, aan
welken laatsten vorm de Regeering de voor
keur geeft. Drie van de Omroepvereenigin-
gen sloten zich bjj dit standpunt aan. De
AVRO had ernstig bezwaar en verklaarde
alleen te zullen medewerken, omdat geen
andere uitweg werd gelaten.
Aan F. Cluysenaar is op zijn verzoek met 1
Januari 1934 eervol ontslag verleend als bur
gemeester der gemeente Wormerveer, met dank
betuiging voor de langdurige ^diensten door
hem als burgemeester bewezen.
Bij K B. is de heer A. J. Lievegoed, benoemd
tot administrateur aan het departement van
Bultenlandsche Zaken.
De heer Lievegoed zal optreden als leider van
den aan het departement van Bultenlandsche
Zaken In te richten regeerlngs-persdlenst.
t
i
i t?.
Over de voornemens staat nog
niets vast
Met dat citaat besloot prof. Aalberse zijn
rede, aan het slot waarvan hij zich voor zijn
eigen persoon tegen de korting uit sprak en ten
aanzien zijner fractiegenooten ons In groote
onzekerheid hulde. Met name is ons niet dui
delijk, noe sommige leden der fractie eventueel,
naar hl) zelde, op gronden van billijkheid met
de korting zouden willen meegaan, maar tot
een andere houding zouden neigen, als de Re
geering met portefeuille-dreigementen komen
mocht. Zulke leden stellen zich toch reeds by
voorbaat buiten den kring, waar eventueel
dreigementsdwang zou worden geoefend?
De knappe rede van jhr. de Geer, waarop wy
niet ingaan, omdat zij grootendeels parallel liep
met die van prof. Aalberse. gaf weer eens blijk,
over welk een parlementair politiek geheugen
de heer de Geer beschikt.
Namens de anti-revolutlonnaire fractie heeft
dr. RUTGERS in een pittig betoog den maat
regel verdedigd. Hl) evenals later de heer
Kuiper ontleent de geneigdheid, om mee te
gaan, aan het feit, dat hij de verhouding tus
schen overheid en ambtenaar ook na het einde
van de dienstbetrekking en het Ingaan van het
pensioen van publlekrechtelljken aard blijft
achten. Dat schept dus ook dadelijk een ver
schil met andere crediteuren.
Onder presidium van den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken heeft Vrijdagmiddag in het
gebouw van het Hoofdbestuur der P. T. T. te
Den Haag de aangekondlgde conferentie met
de omroepvereeniglngen over het zender-vraag-
stuk plaats gehad.
Aanwezig waren met den Directeur-Generaal.
den heer Damme, de heeren Boetje van En-
serinck (P.T.T.). van Boeyen en Prof. Gerbrandy
(resp. voorzitter en lid van den Radioraad),
Vogt en Corver (AVRO), Witteman en Schip
pers (KRO), van der Deure. Ds- van Leeuwen
en Keunlng (NCRV), de Vries en Lebon (VARA)
De besprekingen hadden een aangenaam
verloop.
De berichten over voornemens van de regee
ring omtrent de voorziening In eenige vaca
ture in een der theologische faculteiten, zoowel
als omtrent een reorganisatie van deze of
andere faculteiten zjjn van eiken teitelljken
grond ontbloot. Ten aanzien van deze voorne
mens staat niets vast.
De argumenten van den heer Albarda werden
door den katholieken afgevaardigde Korten
horst en den ..evangelischen Konservatief"
Schouten op krachtige wijze weerlegd en als
geheel ontoelaatbare inmenging in de binnen-
landsche aangelegenheden van een bevriende
mogendheid gebrandmerkt. Afgevaardigde Kor
tenhorst wendde zich In het bijzonder tegen de
tactiek der tweede Internationale om door on
ophoudelijke Interventies in het buitenland aan
het Oostenrljksche volk zijn zelfbeschikkings
recht te ontnemen. Het door Albarda Ingediende
De debatten over de Indische pensloenkortlng
hebben pas laat een aanvang kunnen nemen
doordat er een aantal vrij onbelangrijke wets
ontwerpen aan voorafging, waarvan er eet.
enkel debat uitlokte. Bovendien werd het werk
tempo van de Kamer weer hevig gesaboteerd
door overbodige verklaringen van den ceounu-
nlst WIJNKOOP, stemming vragen door de
communisten en gekrakeel dezer fractie met
den concurrent SNEEVLIET, die overigens de
demagogische taal der heeren van Moskou danig
weet af te straffen. Door niet in de afdeellngen
te verschijnen, door geen enkel stuk behoorlijk
te bestudeeren en door enkel maar bij teder
onderwerp dezelfde gemeenplaatsen uit te kra
men heeft volgens Sneevliet de communistische
fractie der gemakzucht tot beginsel verheven.
korte rede van den heer KUIPER niet al de
zijnen achter zich
sprak zelfs van ernsti
ge moreele bezwaren,
die hemzelf volstrekt
tegen Jeden zijn.
Voor Prof. Aalberse
is de vraag, die alles
beslist; wat is het we
zen van het pensioen?
Die vraag beantwoordt
hij in dezen zin. dat
het pensioen een van
de twee gedeelten is
het andere is ’t salaris
waarin de contra
prestatie, door den
Staat te stellen tegen
over de prestatie van den ambtenaar, uiteen
valt. Aan het salaris kan desnoods worden ge
raakt, want dan is de ambtenaar volkomen vrjj.
om ontslag te nemen. Maar het pensioen is on
aantastbaar, omdat de ambtenaar, die pensioen
geniet, zijnerzijds volledig aan de van hem
geëlschte prestatie heeft voldaan en alleen nog
op den Staat de plicht rust, het In vroeger jaren
door hem verdiend pensioen uit te keeren.
De leider der Christelljk-Historische fractie.
Jhr. DE GEER, heeft zich volkomen op het
zelfde standpunt gesteld en het aldus uitgedrukt,
dat de Staat de arbeidsvoorwaarden niet ver
anderen mag. als het werk van den ambtenaar
geheel en ten volle Is verricht.
Bij de begrootlng van het Algemeen Burger
lijk Pensioenfonds heeft MINISTER DE WIL
DE aan den heer Suring overweging van ver
schillende van diens wenschen toegezegd. En
bij het ontwerp tot contlngenteerlng van den
Invoer van bladzink was er over de al of niet
noodzakelijkheid van dezen maatregel een
debatje tusschen MINISTER VERSCHUUR en
de heeren KORTENHORST en SCHILTHUI3
De laatste had betoogd, dat de contlngenteerlng
eigenlijk niet noodlg was geweest en dat het
Nederlandsche bladzinksyndicaat de zaak maar
met zijn Belgische en Dultsche concurrenten
had moeten uitvechten. Dr. Kortenhorst toonde
met de cijfers aan, dat hier van overmatigen
Invoer zeker sprake was, en Minister Verschuur
deed hetzelfde, maar voegde er aan toe, dat
het Nederlandsche syndicaat manoeuvres als
het uitkoopen van een fabriek zal hebben na
te laten, wil het de contlngenteemg gehand
haafd blijven zien. Men moet geen misbruik
maken van het feit, dat de Nederlandsche re
geering den buitenlandschen invoer beperkt.
Ook het wereldje van de perstribune had
heden zijn heuglijk feit. Collega Bon van de
Residentiebode herdacht den dag. waarop hy
vóór 25 jaar voor het eerst het klppetrapje be
steeg naar wat populair wel genoemd wordt
„de parlement hooizolder” Ook hier ter plaatse
mag een gelukwensch en een woord van waar-
deerlng voor dezen sympathieken njjveren -n
ervaren collega niet ontbreken. Moge Bon met
zijn bonhomie nog lang de parlementaire tri
bune blijven sieren I
Eenigen tijd geleden Is een jonge man, die
door het Amsterdamsch Bureau voor medische
sportkeuring was goedgekeurd, door de sport
beoefening overleden. Hij had zich in Juni aan
gegeven. vermeldend, dat hij bloed opgegeven
had: daarom werd hjj voor drie maanden weg
gezonden, hoewel men geen enkele afwijking bij
hem kon constateeren. In September kwam de
jongen terug, dezelfde dokter vond niets, en
raadpleegde voor de voorzichtigheid nog een
anderen arts; ook deze kon niets vinden en de
jongen werd goedgekeurd. Drie weken later
kreeg hij bjj de sportbeoefening een aanval van
zijn blijkbaar toch bestaande ziekte en overleed.
Vooraf zy gezegd, dat wij niet twijfelen aan
de accuratesse van het bureau. Zjj hebben niet
alleeQ artsen, die keuren, zij hepben Jjovendien
nog verschillende specialisten aan hun bureau
verbonden. Daarover spreken wjj dus niet. Maar
er is iets anders. Men moet een goed inzicht
hebben in den aard van een keuring. Indien
iemand voor een bepaalden tak van sport of voor
alle takken goedgekeurd is. beteekent dat dan.
dat hjj zonder eenige kans op schade deze
sport kan beoefenen?
Bijna iedereen zal deze vraag bevestigend be
antwoorden. Maar men moet hier toch wel on
derscheiden tusschen de theorie en de prac-
tyk. In de praktijk is een goed en nauwkeurig
onderzoek in staat, om den sportbeoefenaar een
degelijke garantie té geven, dat hij door de
beoefening van die sport geen schade zal lijden.
Maar dit is een practlsche zekerheid, d.wz. dat
het zoo goed als altijd uitkomt, doch het is
geen theoretische zekerheid: de arts kan niet
met wetenschappelijke zekerheid zeggen, dat
deze of gene tak van sport voor dezen of genen
beoefenaar schadeloos is. Het is nu eenmaal
een feit, dat het begin, de kiem van de men-
scheljjke ziekten nog niet met zekerheid kan
geconstateerd worden.
Thans onderzoekt men de urine, den bloed
druk, men onderzoekt zelfs het hart met zekere,
zeer Ingewikkelde methoden: men geeft thans
zjjn oordeel over de geschiktheid met een rede
lijke zekerheid: maar er zal een tijd komen, dat
men deze methoden niet goed genoeg vindt, in
t kort, een volkomen zekerheid heeft men
nooit.
Indien wjj het heel ruw zouden willen zeg
gen, zouden wij het zoo kunnen uitdrukken: de
dokter kan wel afkeuren, maar niet goedkeuren.
Dit alles geldt voor, laten we zeggen, de ge
wone sportbeoefening, voor roeien, athletlek,
voetbal; maar dit geldt in het geheel niet voor
de top-praestatles. het geldt niet voor een wed
strijd over 4C0 M. hardloopen. voor een roel-
wedstrljd en dergelijke, waarbij een bepaalden,
soms langen tijd de allerhoogste Inspanning ge-
elscht wordt; voor zulke gevallen is het eigenlijk
in 't geheel niet mogelijk. Iemand goed te keu
ren. Dr. van Dieren heeft daarover eens een
discussie gehad met prof. Snapper; naar het
m;) voorkomt, was het gelijk aan dr. van Dieren.
Inderdaad komt het mjj onmogelijk voor,- aan
iemand de garantie te geven, dat hij zulke In
spanningen zonder schade kan verdragen.
Tenslotte gaat het hier weer om een kwestie
van praktijk. Degene, die aan zulk een wed-
trjjd wil deelnemen, begint zich langzamerhand
te trainen. Indien hij nu deze training goed
kan uithouden, en langzamerhand zich zoo ver
geoefend heeft, dat hjj zonder schade tot de
top-praestatle kan komen, dan is het natuurlijk
weer vrjj eenvoudig, iemand daarvoor goed te
keuren.
Het zal nu wel duidelijk zijn, dat er een heel
sterke praktische kant aan deze kwestie
Is, en daarom doet zich nu de vraag voor, wie
het beste In staat Is. een candidaat voor sport
te keuren. Op de aanstaande vergadering van
de Nederlandsche Maatschappij voor Genees
kunst zal Prof. BuytendUk uit Groningen de
stelling verdedigen, dat de huisarts geen sport
keuring moet verrichten.
Men spreekt over deze keuring wel eens min
achtend. maar men moet de zaak zuiver stellen.
Indien de huisarts aan zulk een sportkeuring
evenveel aandacht schenkt als aan een keuring
voor een levensverzekering.' dan moet mj. zijn
oordeel meer waard zjjn dan het oordeel van
een arts, die den candidaat voor de eerste maal
ziet. De huisarts Immers kent den candidaat
van jongaf aan, heeft hem verschillende malen
gezien, en zeker, als de candidaat wel eens ziek
geweest Is, weet ook. hoe deze de ziekte, het
ambacht of het beroep heeft verdragen. Het
lijdt geen twijfel, of het oordeel van den huis
arts moet hier een groote waarde hebben. Even
wel, In Amsterdam wordt door huisartsen niet
voor sport gekeurd; het ideaal zou zjjn dat dit
wel geschiedde en daarenboven nog een
organisatie van specialisten, die de candldaten
In twfjfelachttge gevallen zou nazien.
In Amsterdam wordt gekeurd door de artsen
van het Bureau voor de Medische Sportkeuring,
die tevens over de hulp van specialisten beschik
ken; voor de katholieke sportvereenlgingen
hebben de meeste R. K. artsen zich beschikbaar
gesteld, om deze candldaten kosteloos te keuren.
By keuring vindt men vaak afwijkingen, die
tot dusverre niet zoo duidelijk waren opgemerkt.
Men vindt b.v. een lichten Basedow, de be
kende kropziekte, die gekenmerkt Is door een
dikken hals, uitpuilende oogen. snelle pols, vaak
ook door vermoeidheid, zenuwachtigheid, sterk
zweeten.
Rust Is voor deze menschen goud waard. De
meeste candldaten worden afgekeurd wegens
een zwak hart, maar iemand wegens deze
reden af te keuren, is vaak een moeilijke be
slissing.
Vroeger werd er zeer veel waarde gehecht
aan de zuiverheid van de harttonen; thans is
men kritischer geworden; vroeger hechtte men
bijzonder veel waarde aan den bloeddruk; ook
dit criterium is onzeker geworden.
Tot vóór pl.m. 30 Jaren gold eiwit in de urine
als een teeken van nieraandoening; tegenwoor
dig weet men. dat er ook een albuminurie be
staat, d.w.z. dat er ook een bepaald eiwit In
de urine kan voorkomen en wel in hoofdzaak
bij jongelieden, wanneer deze langen tijd ach
tereen In staande houding verkeerenmen sprak
toen van orthostatische albuminurie. Later
bemerkte men, dat alleen wanneer de patiënt
met een hollen rug stond, dit verschijnsel zich
voordeed; men ontdekte zoo dus langzaam aan
meteen, dat de patiënt geen patiënt was. En
nu zou het toch Jammer zijn, om een jongen
om zoo iets af te keuren.
De afwijkingen van hart nieren zijn zeker
de voornaamste, waarvoor Iemand wordt af
gekeurd. Afwijkingen van de oogen zUn in den
regel in dit opzicht van weinig belang; by de
zwemmers heeft men op de ooren te letten.
Merkwaardig is. dat er. voorzoover ml) be
kend Is. weinig gelet wordt op afwijkingen van
de voeten, wanneer de candidaat voor voetbal
wordt gekeurd. Toch kan het niet ontkend
worden, dat het vaak gebeurt, dat voetballers
een leeljjke manier van loopen krijgen. Hier
ligt m.L nog een belangrijk veld van onderzoek
voor de orthopedisten.
Ook zou er een enkele maal wel eens aanlei
ding kunnen zjjn voor een geestelijke keuring;
maar die zou van de ouders zelf moeten uit
gaan. Zou het opgaan in het spel, in het wed
strijdspel vooral, wel altijd even gunstig wer
ken op jongelieden, die altijd nummer één wil
len zijn, die te eerzuchtig zijn. Maar dit be
treft eigenlijk het groote vraagstuk, welke in
vloed door de sport wordt uitgeoefend op de
geestelijke ontwikkeling, een vraagstuk, waar
aan meestal veel te weinig aandacht wordt be
steed. Want wij moeten ons toch afvragen, of
wij met de tegenwoordige beoefening van de
sport wel op den goeden weg zijn.
Ook hierover hopen wjj eens onze gedachten
te laten gaan.
De crislszulvelcentrale maakt bekend, dat. be
houdens tusschentydsche wijziging, voor de
week van 3 tot en met 9 December de prijs van
het ciisisbotermerk op 1 per kg. en die van
de verdere vergunning voor bultenlandsche boter
op 110 per kg. is vastgesteld
Mr. WESTERMAN, wiens houding nog niet
vast staat, sprak nogal arrogant over de ge
degen betoogen van parlementaire veteranen
als de Geer en Aalberse.
De soclaal-democratlsche fractie, alsmede de
uKra-llnksche partijen zijn tegen. De heer K.
TER LAAN heeft dat heden reeds aangekon-
digd. De leider der liberalen Dr. BIEREMA
sprak alreeds van een gewetensconflict, waar
voor hij zich geplaatst zag. Wel honderdmaal
zou men zich, zoo drukte hij het uit, moeten
bedenken, eer men tomen ging aan pensioenen,
verdiend met veel geestkracht, soms in vaak
zware, eenzame en gevaarlijke posten Een ge
zagvol man als oud-mlnister DE GEER. al heeft
hij. blijkens de rede van Jhr. VAN BOETZE-
LAER. niet heel zijn fractie achter zich, opper
de zeer groote bezwaren en concludeerde dat,
nam men deze korting aan. de rechtszekerheid
van een zeer groot deel op losse schroeven zou
komen te staan en de consequenties ten aan
zien van allerlei andere renten ten laste van
's Rijks schatkist vele zouden zijn.
De leider der katholieke fractie, Prof.
AALBERSE, maar ook hij heeft blijkens de
Allereerst verdient de rede van den 8- D.
afgev. Albarda vermelding, die van den bin-
nenlandschen politleken toestand In Oostenrijk
een schildering af. waaruit men duidelijk kan
opmaken uit w*lke bron hij zijn inlichtingen
geput heeft. Zijn rede geeft in het algemeen
weer de meeningen in de leidende kringen der
Oostenrljksche sociaal-“emoeratie. die het als
een belangrijke taak schijnen te beschouwen
hun bultenlandsche geestverwanten onjuist in
te lichten en er niet voor terugschrikken ter-
willq van liun doctrinair marxistisch standpunt
de Oostenrljksche belangen aanmerkelijk te be-
nadeelen. v
alsmede de Instelling van huurcommlssles
vroeg. Is met 47 tegen 31 stemmen verworpen.
Met de roode fracties, den heer Arts van de
Katholieke Volkspartij en den christen-demo-
craat Van Houten stemden van de Katholieke
Staatspartij de heeren van Voorst tot Voorst.
Engels, IJsselmulden, Kuiper. Loerakker en
Hermans voor de motie.
Bijzonder opmerkelijk is hierbij
dat genoemde Nederlandsche afge
vaardigde zich o.m. kon beroepen
op de besprekingen in de „Haupt-
ausschuss'* van den Nationalen
Raad, wiens beraadslagingen naar
men weet streng geheim waren, het
geen echter voor zyn Oostenryk-
sche zegslieden geen befetsel schijnt
te zijn geweest om aan buitenland-
ders hierover berichten te
strekken.
drongen. En dan verwonderde men zich, dat
er „plotseling” In een ..katholiek land” een
kerkvervolging kon uitbreken!
Nogmaals: laten wy eeriyk zyn! De emanci
patie van het katholieke leven In ons land Is
stap voor stap gegaan. Het Is menschenwerk
geweest; er is gestreden, ook In eigen gelede
ren, tusschen conservatieven en democraten; er
is veel tact voor noodlg geweest; er moesten
compromissen worden aangegaan; gr zyn fou
ten begaan, maar één ding Is onmiskenbaar; er
stond In het verleden steeds een Ideaal voorop.
En nu achteraf mogen wy zeggen, dat er ont-
zagiyk veel bereikt is. Nu, in onze dagen, wordt
„de politiek” versmaad; de voormannen wor
den verguisd, er wordt om Jets anders” geroe
pen. Vast staat, dat de voormanen van thans
ever het geheel genomen zeker zoo bekwaam
en eeriyk zyn als in een vroeger tydperk Wie
anders meent kent geen geschiedenis. En wat
beteekent .Jets anders?" Wil het zeggen, dat
we onze eenheid moeten opgeven en dat^ iedere
groep, iedere stand maar op eigen gelegen
heid „politiek” moet gaan voeren, dan geven
wy eerst recht te kennen, niets van het verle
den noch van de ware politiek te begiypen.
Juist met het indringen van den belangFiistryd
in onze party is het groote ideaal zoek geraakt.
Wanneer leder, de boer, de onderwyzer, de hand
arbeider, de industrieel, de middenstander, po
litiek ziet als het behartigen van zyn belang,
dan is hier van ideaal geen sprake meer en dan
moet men alle bittere verwyten, die men tot
„de politiek” en „de politici” opstuurt, op de
eerste plaats tot zichzelf richten, omdat men
zelf het tegengestelde beoogt van het beharti
gen van het algemeen belang.
Beweert men. dat wy niet in platgetreden
paden kunnen doorgaan en dat vooral de jeugd
vooruit en niet achteruit wil zien, dan gaan wy
gedeelteiyk accoord. Zeker, een nieuwe tyd
vraagt een nieuwe marschroute. maar het is
dom om blindelings op te trekken en de erva-
tlng ,van ouderen te negeeren. Ook de jeugd
van thans behoort straks tot de ouderen en zy,
die thans als „de ouderen” gesmaad worden
waren eens Jonge voorvechters. Iedere bescha
ving is opgebouwd; nooit heeft één geslacht een
groote cultuur geschapen na eerst al het vroe
ger verworvene te hebben afgebroken. Juist
het verleden, juist het tot heden door oe ka
tholieken in ons land bereikte, wyst ons den
weg voor de toekomst: uit verdrukking als min
derheid zyn wy door edelmoedlgen strijd tot
zelfstandigheid gekomen. In onze zelfstandigheid
hebben wy ons tot *n ryk leven omhoog gewerkt.
Thans is het onze plicht om aan het nationale
leven leiding te geven en in tyden van econo-
mischen neergang en maatschappeiyke wan
orde met alle kracht er naar te streven heel
het volk op te heffen tot nieuwe welvaart, tot
zedeiyke verheffing op de eerste, tot stoffelyken
voorspoed op de tweede plaats Wie meent, dat
wy dit niet zelfstandig kunnen, dat wy daartoe
leiding van anderen moeten aanvaarden of in
andere partyen moeten opgaan, miskent eigen
kracht en miskent nog meer het geweldige be-
dat wy door een moeizame emancipatie
verworven hebben. Die twyfel en die moede
loosheid kunnen by de ouderen slechts aan het
neerdrukkende van dezen zwaren tyd geweten
worden, nu de stryd om het dagelyksch brood
alle idealisme verstikt. By de jeugd echter
leeft het verlangen naar Idealen feller
T T T ann«er de jeugd van heden weinig of
yy niets voelt voor „de politiek” en onze
Roomsche jeugd op z’n zachtst on
verschillig tegenover de ééne groote politieke
party staat, dan dragjm wy. ouderen, daarvan
voomameiyk de schuld; aldus schreven wy de
vorige week. Een politiek gewetensonderzoek
moge daarvoor het bewys leveren.
Het is een algemeen menscheiyke en over
oude eigenschap om wat voorby is te pryzen
en het tegenwoordige te laken. Zoo gaat in alle
kringen, ook in den onzen, de fabel, dat voor der
tig, veertig Jaar het parlement een hoogstaand
college was; de Kamerleden waren aller on
baatzuchtige en meer dan middelmatige per-
sooniykheden; de politieke stryd was een zui
ver prlncipieele en allen leefden mede Geen
wonder, dat de katholieke party toen tot een
machtige eenheid groeide! Thans echter zyn
de politici baantjesjagers; politiek voeren en
algemeen belang behartigen zyn twee tegen
overgestelde begrippen; de afgevaardigden zyn
meerendeels nletsnutters en de zoogenaamde
ééne katholieke staatsparty is een reus op lee-
men voeten, ’t Wordt tyd, dat er eens een frls-
sche wind komt en het heele zaakje uit elkaar
waait. En na deze redeneering zet men dan een
groote punt.
Hoe komt het, dat niet alleen Jongeren, die
geen ervaring hebben, maar ook ouderen zoo
redeneeren? Omdat zy óf wel in politieke ken
nis practisch met de onervarenen gelyk staan,
óf wel omdat zy, verblinde pryzers van een ver-
ganen tyd. zich een geheel scheef beeld van
het verleden hebben gevormd. Wat toch is in
het kort de oude geschiedenis? Deze, dat de
katholieken in ons land in de vorige eeuw eerst
vochten voor hun volmondige erkenning als
staatsburger, welke zy slechte naar de letter
bezaten. Met de hulp der liberale party moest
de erkenning der bisschoppelyke hiërarchie be
vochten worden. Dan vragen twee groote za
ken byna geiyktydlg de aandacht: de opko
mende democratische beweging en de vryheid
van het byzonder onderwijs. Dit laatste was
al lang een vurige wensch. maar kon eerst een
practlsche politieke strydleus worden toen
breedzlende politici als Kuyper en Schaepman
een gemeenschappelyken grondslag van chris
telijke politieke partyen aanwezen. Maar zoo
wel voor als na was er noch by de christeiyke
protestanten, noch by de katholieken een vol
maakte eensgezindheid, wy behoeven slechts
maatregelen te noemen als algemeenen dienst
plicht, uitbreiding van het kiesrecht en m het
sociale leven oprichting van vakbonden, om
bet beeld van feilen meeningsstryd onder eigen
geloofsgenooten op te roepen. En ook later is
het algemeen kiesrecht met het vrouwenkies
recht en zyn alle sociale wetten door aller niet
met evenveel enthousiasme aanvaard. Evenmin
is het omzetten van losstaande kiesvereenigln-
gen in één bond en de omvorming van een
bond van vereenlgingen tot één politieke party
een gemakkelyk werk geweest. Was verder de
invoering van het stelsel van evenredige verte
genwoordiging voor de katholieken uit een oog
punt van het aantal zetels in het parlement van
groote beteekenis; voor het partyieven zelf,
waren het verlies van den persoonlyken band
tusschen district en afgevaardigde; de noodza-
keiykheid van het opstellen van lysten met
plaatsvervangers; de eenvormigheid van één
party-reglement voor de kiezers van een heel
land en zooveel meer, zeer ernstige gevolgen.
Laten wy eeriyk zyn: was het In den „goeden
ouden tyd” niet meestal zóó, dat aan de bit
tertafel de candidaat werd gesteld en dat tien
of twintig leden eener kiesvereenlging orezen
wat de heeren gewezen hadden? Het werken
’oor en het groot maken der party bracht ver
hoogde belangstelling en medeleven. Maai daar
mee kwamen tevens de moeiiykheden. Iedere
kiezer is nu eenmaal voor de stembus geiyk-
waardlg; toen de idee van de beteekenis van
algemeen kiesrecht doordrong was het te ver
wachten, dat iedere groep zyn stem 'n den
hoogen raad wilde doen hooren en liefst leder
In evenredigheid van de getalssterkte van zyn
standgenooten. Zoo kwam by het polities rUp
^worden der massa, de belangstelling in de party.
Wanneer wy het verleden overzien, lytt wat
gewrocht werd, klein en de resultaten der po
litieke opvoeding weinig bevredigend. Zoo gaat
bet met alle menschenwerk; men moet de waar
de op ’n afstand beoordeelen. Vraagt men van
alle dingen afzonderiyk; is algemeen kiesrecht,
is vrouwenkiesrecht nu zulk een zegen; was al-
gemeene dienstplicht het summum van recht
vaardigheid en wysheld; zyn de sociale wetten
volmaakt, dan kan dat alles niet volmoncig be
vestigend beantwoord worden. Maar neemt men
oen halve eeuw christeiyke staatkunde eyeen.
dan zien wy, katholieken, als resultaat ons in
«en zeer benydenswaardige positie geplaatst in
■n land, waarin wy slechts een derde deel der
bevolking vormen.
Het vlugge verkeer van heden stelt ons
in staat om het kleine grondgebied binnen onze
landsgrenzen in weinig tyds te doorkruisen. En
telkens weer staat men by zulk een tocht ver
steld over de beheerschlng van het ulterHjk as
pect van onze steden en dorpen door de katho
lieken met hun kerken en scholen, met hun zie
kenhuizen en gestichten van allerlei aard. Voeg
daarby onze pers en de volkomen erkenning
onzer geiykwaardlgheid in het openbare leven
thadden wy niet een katholieken minister-pre
sident en roomsche voorzitters in Eerste- en
Tweede Kamer tegelyk) dan kan men van een
wel haast overdadige machtspositie der ka
tholieken spreken.
De geschiedenis in andere landen leert, dat
*“ik een stevigheid niet zonder den steun en
de stuwing eener krachtige politieke party t^
vovkrygen is. In zoogenaamd katholieke landen,
waar de roomsche bevolking van huis uit in
de overgroote meerderheid is, denk aan Oosten-
ttlk, Frankryk Spanje, Mexico enz. enz. en
•aar niet tydlg voor een krachtige politieke
eenheid gezorgd werd, daar kregen kleine, slu
we minderheden de leiding van het openbare
leven in handen. Daar bemachtigde de vrlimet-
•oiary de regeerlngssloelen en speelde de
vette baantjes slechte aan geestesgenooien in
handen; daar legden de joden beslag op de pers
<n daarmee op de publieke meenlng; daal ge-
tsakten practiseerende katholieken ongemerkt
hit alle leidende functies en werd het geloof
h*» de maatechappeiyk zwakken terugge-
Besloten werd een commissie te benoemen,
welke met bekwamen spoed de juridische, fi-
nancieele en technische vraagstukken zal on
derzoeken. welke oplossing, elschen en voor
stellen zal ontwerpen, welke In een volgende
vergadering ter tafel zullen komen.
Deze commissie zal bestaan uit negen leden,
nl. drie van het P.T.T.-bedryf. twee van den
Radioraad en vier van de omroepvereeniglngen.
De heer van Boeyen zal als voorzitter op
treden.
Met de door de Regeering voor
gestelde korting Öp de Indische
pensioenen, gaat het de volgende
week zéér spannen. Zooals op het
oogenhlik de stukken staan, moet
al een geweldig optimist zyn,
om aan de Regeering èen meerder
heid te voorspellen.
in
