ONS BLAD Engelands nota aan De Valera 3 t FT De „Zegepraal van het geloof” 4 a i <1 Het nieuws van heden U.S.S.R. en Kerk De brand het Rijksdaggebouw m Rechtsche zege in Spanje <rr- u FILM PARTIJDAG TE NEURENBERG DE ACTIE DER KP.D. ONTWIJKEND ANTWOORD GEESTELIJKEN UIT DE POLITIEK DE BAROMETER i NIGDE KATHOLIEKE PERS VER WOENSDAG 6 DECEMBER 1933 n I DANKPROCESS1E IN ITALIË t f De koudegolf in Europa Historische rolprent o o o I Litwinof terughoudend Wie spreekt waarheid? Socialisten gehalveerd Uit Rome vertrokken Gevaarlijk Oostenrijk Nazi’» werken met bommen den I HITLER TE NEURENBERG De Valera Films Opmar sch naar Foekien I k Lindbergh boven Oceaan r Bealuit van het Ooatenrykach Epiacopaat GENERAAL CARDOSO GEARRESTEERD DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Groote spanning in het Lagerhuis I Ia Muaaolini bemiddelend opge treden by de regeering der Sou) jet a De regeering laat zich niet uit over omatandigheden, die zy hypothetiach acht Volkaactie en Agrariëra zijn ge- aprongen van 24 op 148 zetela. Ook de radicalen wonnen sfiii de massa la de belangstelling voor de nationale revolutie heel wat grooter dan voor *t kerkelyk leven** JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR en Fotopapieren Ohoverzienbare stoeten huldigden Rykskanselier Hitltr op den partijdag Neurenberg. Een tafereel uit de tüm ^Der. Sieg des ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c. p. regel; idem op peg één 55 cp. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 >4 4 V/ -’. Ultimatum van Tajang Kai Sjok veratreken BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR fahfoon Administratie 433, Redectie 633 ABONNEMENTSPRIJS, per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voor buiten Alkmaar f 2.85 Met geïllustreerd Zondagsblad f 0 60 hooger Dagblad uitgegeven door de N V. Drukkerij De Spaarnestod - Haarlem j - NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 54 a l werkvenchafflng tUdens Men schrijft ons uit Berlijn: I ft De ■f' te ..f- 3 3 Ontwijkend antwoord van Engeland op da nota van Dc Valera. De roofmoord iir do residentie- Een beiooning uitgeloofd. M druk basic •eBer en de rt Mg ik prins August in gesprek met Obei Rusland en de Kerk-verklaring van Litwinof. Litwinof uit Rome vertrokken. Ingediend b een wetsvoorstel tot instelling van een verkeenfonds. Duitsche dichter is op vijf-en-zestig- jarigen leeftijd plotseling gestorven LONDEN, 5 Dec. De Engelsche antwoord nota op de vraag van De Valera, welk stand punt de Engelsche regeering zou Innemen in geval een lersche Republiek werd uitgeroepen, werd Dinsdag den lerschen Hoog en Commissa ris te Londen overhandigd. Deze deelde het antwoord direct telefonisch mede aan den lerschen minister-president. Te Lissabon is generaal Cardoso, voorzitter van het parlement en minister-president vóór de instelling der dictatuur, om politieke rede nen gearresteerd. MADRID. 5 Dec. (V. D.) De Spaanaehe Mi nister van Btanenlandacfw Zaken -naakt het volgende offideele resultaat van dc verkiezin gen op 19 November en 1 December bekend. I i 4 ll b d Hi Maatregelen betreffende de uitvoering van de OmsetbelastlngweL De Scheepvaart op het Llseelmoer ligt geheel stil. Lindbergh gestart voor zQn Ocenaavlncht naar Brazilië. Tsjang Kai S jet’s troepen rukken op naar Foe kien. Stand op Warmstee vjn. 7M Vorige stand 76* De moeilijkheden In het mijnbedrijf. Oe toe komst wordt donker Ingezien. Twee jongens door het Ijs gezakt en verdron ken. Oostenrjjksche geestelijken mogen geen politieke functies meer bekleeden. HU zeide verder dat de vrijheden, welke Sow- jet-Rusland ten gunste van Amerikaansche gees telijken waarborgt, ook gelden voor geestelijken van onverschillig welk» andere nationaliteit. Dit beteekent geen verandering in de wetgeving der U.88.R. en ook geen uitzondering daarop want de wet erkent in Rusland de vrijheid van den godsdienst en verbiedt alleen maar alle gods- dlensUge propaganda. De overeenkomst welke Litwinof te Washing ton met den President der Vereenigde Staten. Roosevelt, aanging, geeft geen aanleiding tot eenlge wijziging In de Russische wetgeving. n n t: L Bestuursvoorstellen van den Maildienst Hol land— Amerika- lijn honden pracUsch liquidatie in. Het totaal-aantal afgevaardigden in de nieu we Kamer bedraagt 473. De uitslag der verkiezingen blijkt dus Inder daad een belangrijke verschuiving naar rechts te zijn. Lerroux heeft uitdrukkelijk verklaard, dat hij slechts zal samenwerken met partijen, die den RepubUkeinschen staatsvorm aannangcn WEENEN, 5 Dec. (WD>. De Oostenrljk- sche Bisschoppenconferentie heeft besloten dat de katholieke geestelijken in Oostenrijk voor taan geen politieke ambten meer mogen beklee den. land. Een permanente vriendschap kan niet be reikt worden op de basis der huidige Engelsch- lersche betrekkingen. In het verdere Vferloop van de nota vraagt De Valera, welke houding Engeland zou aannemen in geval de lersche Republiek werd geproclameerd Het Engelsche antwoord is ontwijkend ge houden en het wijst bij voorbaat de formulee- ringen van De Valera inzake de Engelsch lersche betrekkingen van de hand. Aangezien de Engelsche regeering niet in staat is de be wering te aanvaarden, dat een permanente vriendschap op de basis der huidige betrekkin gen niet zou kunnen worden bereikt, acht zjj geen reden aanwezig te antwoorden op een op deze bewering gebaseerde vraag. De Engelsche regeering kan niet gelooven, dat de lersche Vrij staat de definitieve verwerping van zijn ver dragsverplichtingen op de voorgestelde wijze sou overwegen, ZU gevoelt zich derhalve niet ge roepen mede te deelen welke houding zjj zou aannemen onder omstandigheden, welke zij vol komen als hypothetisch beschouwt. Ten slotte verklaarde Thomas, dat Engeland nog steeds den wensch koestert vriendschappelijk met Ier land binnen het kader van het Britsche Rijk samen te werken. Vit Namen wordt gemeld, dat ten gevolge van de harde vorst, welke nu reeds gedurende drie dagen aanhoudt, de Maas voor de stad Is dichtgevroren. Voorts komen berichten uit de Ardennen binnen volgens welke de honger de everzwijnen uit de bosschen jaagt. De schade aan de velden door deze beesten veroorzaakt, schijnt aanzienlijk te zijn. SJANGHAI. 5 Dec. (VX>,). Aangezien het ultimatum van maarschalk Tsjang Kal SJek aan de regeering te Foekien 5 December te 12 uur is verstreken, heeft het Chineesche hoofdkwartier op telegrafische instructie van Tsjang Kal SJek de militaire operaties tegen I Foekien geopend. De troepen rukken op naar I Foekien. ROME. 5 Dec. Bjj gelegenheid eener persconferentie verklaarde de Volkscommis saris voor Buitenlandsche Aangelegenheden. Litwinof, op een desbetreffende vraag van enkele bnitenlandsche journalisten, dat hij tijdens zijn verblijf te Rome geen contact had gehad me< het Vatlcaan. Daar staat ech ter tegenover, dat hij niet wüde ontkennen dat het godsdienst vraagstuk ter «rake was gekomen bjj de besprekingen welke hij met Mumnlinl In de afgeloopen dagen heeft ge veerd. WEENEN, 5 Dec. (VB.). In het dorp Lind is in het gemeentehuis waarin ook de sociaal democratische burgemeester van het dorp zijn woning heeft een papieren bom ontploft. Tien vensterruiten werden vernield. Te Villach werd een papieren bom gevonden, welke echter niet is ontploft. De Neder-Oostenrijksche landsregeering heeft de plaatselijke groep van de Schoolvereeniging Suedmark in Münchendort ontbonden, omdat een beambte van deze groep natlonaal-socialU- tisch propaganda-materlaal zou hebben verzon den. Twee personen werden gearresteerd. Te Retz in Beneden-OostenrUk is een dyna- miet-aanslag op een waterwerk aldaar ge pleegd. Uit Schwarzbach wordt gemeld, dat aldaar een huiszoeking bij den nationaal-socialist Haag zeer tragisch is verloopen. De vrouw van Haag •w—oor de RIJksleiding der N 8.D A P. word 1 ik in de gelegenheid gesteld, bij de eerste opvoering van de rtfkspartljdag-film rDt overwinning van *t geloof” tegenwoordig te zijn. De titel van deze film die de gebeurte nissen te Neurenberg voor latere geslachten vasthoudt, geeft duidelijk te hennen, dat er in het Derde Rijk naast het geloof in kerkdijken zin zooals wQ dit kennen nog een ander geloof is ontstaan: het hangen met hart en ziel aan den wederopbouw van Dultechland. De man, die dit moeilijk werk tot levenstaak ge kozen heeft en na veertien Jaar van v-x>rberei- dmg thans geroepen werd, om zijn woorden in daden om te zetten, is de beid van den dag: volkskanselier Adolf Hitler. Hem en zijn werk geldt de belangstelling, de liefde en de veree- rlng van de overgroote meerderheid der natie en de kerk, welke weliswaar haar plicnten ten opzichte van den staat erkent, maar tevens een rijk wrtegenwoordigt, hetwelk roet van deae wereld is, zal een zwaren strUd moeten voeren, wanneer zU de haar toekomende plaats in den naüotmal-aoclallstischcn staat wil terugwinnen. Btj de groote massa is vooralsnog dc belang- stelling voor de nationale revolutie en alles, wat hiermee samenhangt, heel wat grooter dan die voor het kerkelljk leven en den in omvang toenemenden kerkdijken strijd. Toen ik een uur voor bet begin door een cor don van 8.8 en politie tot bet Ufa-Palast am Zoo was dóórgedrongen, was het eerste, wat ik op een bord bij den ingang van de hall kreeg te lezen: Der Steg des Glaubens 1st ausverkauftl Ik vroeg mij onwillekeurig af: zal de overwin ning van t geloof ook eenmaal zoover gaan, dat alle kerken van Berlijn boordevol zijn met geloovigen. die naar het evangelie der verlos sing komen luisteren? Op de galerij, waar men bij mijn binnenkomst ‘j was. een eereloge voor den ksn- - rfjksregeering in «roe te brengen, 1 Wilhelm In uniform druk ■rführer Ernst, die ondanks ■tja jeugdigen leeftijd van 29 jsar reeds deel uitmaakt van den staatsraad. Wat verderop had dr Schacht, directeur der rijksbank, her kenbaar aan zijn opvallend boog boordje, plaatsgenomen en 'in zijn buurt verscheen staatssecretaris dr. Meissner, wiens naam als adviseur van Hindenburg men den la etsten tijd opvallend zelden hoort noemen. Rljksminister voor buitenlandsche zaken, jhr. von Neurath, was de eenlgste bezoeker In frak en een bezoe ker, die naast mij bjj vergissing in smoking ver schenen was. voelde zich hierdoor gekalmeerd Hitler’s plaatsvervanger Hess, die met Rohm snoeven op voorstel van Hitler tot rljksminister zonder portefeuille is benoemd, plaatsten zich naast den eersten burgemeester dr. Sahm bfj de eereloge, om den kanselier te begroeten en deze verscheen even vóór negen uur in gesel schap van dr. Goebbels. Goering ligt sedert een paar dagen wegens kaakontsteking te bed en kou dus niet de spontane begroeting van het geestdriftige publiek mede in ontvangst nemen. Destemeer werd hjj later, bij wijze van vergoe ding, op het doek toegejubeld. Voor iemand, die ▼oor bet eerst van zijn leven naar Berlijn komt, moet het een eigenaardige gewaarwording zijn, wanneer hij ziet en hoort, hoe door het ver wende publiek eener wereldstad in beeld cn in werkelijkheid mannen verheerlijkt worden, die het staatsbewind leiden. Ik geloof niet, dat men zulk een direct contact tusschen volk en regee ring ooit tevoren ergens anders heeft beleefd. Lenl Rlesenstahl, ons bekend uit eenlge na tuurtuinen, heeft zich van haar uiterst moei lijke en veeleischende taak, uit de veelheid der opnamen een harmonisch geheel te vormen, uitnemend gekweten. Van 16.000 M. materiaal is slechts 2000 M. benut en deze historiaclie kern werd aangevuld met nieuwe opnamen van liet ■childerachtlge oude Neurenberg en zijn rijke omgeving. Zelfs bjj den ernst van het geheel blijft een gezonde humor gehandhaafd (wat In het politieke leven een zeldzaamheid is) en het werkt op ons als een Sinterklaasverrassing, wanneer wij onmiddellijk op een plechtig mo- BATHURST (Cambia), 6 Dec. Lindbergh is van hier gestart, om Zuidelijken Atlantischen Oceaan (Brazilië) te vliegen. SOFIA, S Dec. In Bulgarije is het zeer koud. Er hebben ook eenlge sneeuwstormen gewoed, met het gevolg, dat tal van spoorlijnen inge sneeuwd zijn. Te Sofia is de temperatuur ge daald tot 16 graden beneden het vriespunt. De laagste temperatuur werd gemeten te Or el. ovttza <32 graden). Boven de Zwarte Zee woedt een hevige storm, waardoor de schepen niet kunnen uitvaren. In de haven van Burga zijn tal van stoomschepen van hun ankers los geslagen en naar zee afgedreven. LEIPZIG, 5 Dec. <W. BAls eerste getuige in de heden gehouden zitting in het Rüksdag- brandproces wordt de arbeider Felix uit Bad Freienwalde gehoord. De man was hier lid van de KPD. HU verklaart, dat in Freienwalde en Neuen- hagen op 28 Februari, dus den dag na de brand stichting. vergaderingen plaats hebben gehad van de communistische functionarissen. Op dien dag kwam ook een zekere Jessel. die ook als getuige is opgeroepen, van BerlUu naar Freienwalde. Deze Jessel was een vertrouwens man tusschen de partUleldlng en de plaateelUke leiding en zorgde voor de wapenvoorzlenlng Op de vergadering hééft Jessel gezegd, dat op 5 Maart de opmarsch naar Berlijn zou plaats hebben. Als voorbeeld haalde Jessel de Russi sche revolutie van 1917 aan. Jessel heeft verder verklaard, aoo zeide ge- tutee ’FeTTx. dat het verbod van de KPD de eerste phase van den burgeroo.log zou ontkete nen. Dan moest sabotage worden uitgeoefend tegen de machthebbers van den staat Gas-, water- en electricltelts-inF.allaties moesten worden stilgelegd. Ook moesten spoorbruggen worden opgeblazen, teneinde de cóntrarevolu- tionnalre troepen tegen te houden. Ten aanzien van een diefstal van springstof fen. verklaarde getuige, dat de buit eerst in een bosch verstopt was en later werd overgebracht naar een familiegraf, waar later ook wapens in werden verborgen Ook nu nog is het de opvatting van getuige dat de opmarsch naar BerlUn moest voeren tot de dictatuur van het proletariaat. Getuige weigert te zeggen wie het bevel tot vertrek had moeten geven, omdat hU hiermede zichzelf zou belasten. Vervolgens wordt Jessel voorgeleid Deze Is momenteel gedetineerd in het Huls van Bewa- RtjkMteun bij vorstperiode. Nader wordt jjemejd, dat door het besluit der Bisschoppen drWT leden van den Bondsraad, vUf leden van den Nationalen Raad en talrijke le den van Landdagen en gemeenteraden worden getroffen. Honderden katholieke geestelijken bekleeden een functie In de velschillende politieke ver een igingen. Bondskanselier Doll fuss deelde heden In een vergadering van de club der ChristelUk-sociale af gevaat digden het besluit der Bisschoppen conferentie mede. Italiaansche boeren hielden een processie ter- gelegenheid der voltooiing van het droogleggen der Pontinische moerassen en der stichting van de stad Littoria- In de processie werd een beeld van den H. Antonius meegevoerd ROME, 5 Dec. Dinsdagmiddag heeft de Amerikaansche ambassadeur ter eere van den Russischen Volkscommissaris van Buitenland sche Zaken, Litwinof, een noenmaal aangebo den en des middags heeft de Turksche ambas sadeur den Russischen gast uitgenoodigd op een thee. Om half tien is Litwinof uit Rome ver trokken. Donderdagmorgen zal hU te Berlijn aankomen. (Reuter), over den naar Natal LEIPZIG, 5 Dec. In de middagzittlng van het RUksdagbrand-proces verklaarde de arbei der Hannemann, dat men in Freienwalde ge zegd had, dat de revolutie voor de deur stond en dat met de sociaal-democraten een eenheids front gevormd moest worden. De dag was ge komen. dat de regeerMg ten val moest worden gebracht en de communisten aan de regeering moesten komen. De volgende getuige Seger uit Neuenhagen, thans evenals de volgende getuigen gedeti neerd, verklaart, dat hU en zUn partUgenooten van oordeel waren geweest, dat de Ruksdag- brand niet door communisten was gesticht. Dimltrof maakt daarop een aantal opmer kingen en verdedigt o.m. de derde Internatio nale. Ten slotte ontneemt de voorzitter hem echter het woord. Een vroegere functionnaris, Otto geheeten. legt dan verklaringen af over een onderhoud, dat hU na den Ruksdagbrand heeft gehad met de communistische afgevaardigde Franziska Kessel. Deze had hem medegedeeld, dat strooi- biljettei moesten worden gedrukt, ten einde er den nadruk op te leggen, dat de commu nisten met den brand niets uitstaande hadden. Anders zou het, naar zU verklaarde. Torgler den kop kosten. Na deae verklaring had getuige zich principieel van de communistische partij afgewend. Gekozen zijn van de rechtsche groepen: Volksactle 62 Agrariërs 86 <24), Baskisrhe Nationalisten 14 (15), Traditionalisten en Mo narchisten 43 anderen 2, in totaal 207. Van het Centrum: Radicalen 104 (89), Conservatieve Republi keinen 18 (30), Catalonische Liga 25 Li berale Democraten 9, Vooruitstrevende Partij 3. OnafhankelUke Republikeinen 8, totaal 167. Van de Llnkache groepen: Catalonische Llnkschen 19 Radicaal- Socialisten 1 (55), Onafhankelijke Radicaal-So- De procureur-generaal deelt mede, dat mevr, cialisten 4 Republikelnscbe Actie 5, Socialist!- sche Catalonische Unie 3 Sociaal-Demo- craten 58 (114), andere kleine purtUen 9. Totaal 99. De Inhoud van de lersche en van de Engel sche nota werd Dinsdagmiddag door den mi nister voor de Dominions. Thomas, in het La gerhuis onder groote spanning medegedeeld. Thomas las eerst de nota van De Valera voor. De lersche premier wijst hierin op de door Thomas drie weken geleden in het Lager huis afgelegde verklaring, dat de lersche Vrij staat als lid van het Britsche Rijk volkomen vijjheld geniet zUn eigen aangelegenheden te regelen. Wanneer Ierland evenwel zUn verant- woordelUkheld als lid van het Britsche RUk van de hand wUst, kan het in de toekomst ook niet meer genieten van de rechten van het lidmaatschap. Hiertegenover verklaart de Valera: Het ler sche Volk heeft nimmer vrijwillig gestreefd naar het lidmaatschap van bet Engelsche RUk Ierland Is veeleer gebogen onder den druk van materieel geweld van de Engelsche heerschappU en het heeft het Engelsch-Iersche verdrag van 1921 slechts aanvaard, omdat Engeland ge dreigd heeft met directen oorlog. Het heeft het verdrag evenwel niet geaccepteerd als defini tieve regeling van zUn betrekkingen tot Enge land, te minder daar Engeland uit het verdrag een permanent recht concludeert zich te mengen in de oonstitutioneele ontwikkeling van ler- kreeg bU het bezoek der politie, die naar pro paganda-materiaal socht. een hartverlamming en overleed onmiddelIUk. De bondspolitie te Innsbriick deelt mede, dat Maandagochtend In de Umversneit te Inns- brück twee ontploffingen hebben plaats gehad, waardoor in het trappenhuis en on de eerste verdieping ernstige schade is aangericht. De politie bezette het gebouw en alleen die studenten, die konden aantoonen, dat zU geen schuld hadden, mochten het gebouw verlaten Een aantal studenten, onder wie eenlgen als aanhangers der Nationaal-Socialistische PartU bekend zUn. be vindt s zich nog in arrest. Maandag werd te Weenen bU een concert, dat het Vaderlar.dsche Front had georganiseerd en aaarbu ook Dollfuss en de vrouw van den Bondspresident Miklas aanwezig waren, met traangas-projectielen geworpen. Eenlge per- senen werden gearresteerd, doch na hun ver hoor weer vrijgelaten. ment plotseling een nieuwsgierige poes utt een hoekje naar zooveel drukte zien gluren. Ook de kinderen worden bU den opmarsch der Hit ler-garden niet vergeten en men leest den volkskanselier de vreugde van 1 gelaat, wan neer een verlegen meisje met een boeket bloe men op hem toestapt. Ifoor hen, die aan deze bevestiging van het Derde RUk op den 12en November en volgende dagen hebben deelgenomen, is het aanschouwen van deze film wellicht een teleurstelling: zU beleven niet alles, wat zU in die dagen in Neu renberg hebben doorgemaakt, missen menig oogenbllk. dat speciaal in hun herinnering is blUven hangen als een hoogtepunt maar het groote gevaar bU de samenstelling van zooveel momentopnamen lag juist in een veelheid wel ke tot herhaling en dus tot vermoeiing zou lei- •«‘■«eke voordeel op tegen het historisch nadeeL Franzisca Kessel intusschen wegens hoogver raad tot drie jaar tuchthuisstraf is veroordeeld. Men heeft haar over de verklaringen van ge tuige Otto een verhoor willen af nemen, maar zU heeft geweigerd, iets mede te deelen. Vervolgens wordt medegedeeld, dat In ver band met de poging tot vergiftiging van 8. A.- menen te Düsseldorf een strafvervolging is in gesteld. De verdere behandeling van het proces wordt daarop tot Woensdag verdaagd. ring te BerlUn. HU verklaart, dat hU zich bU zUn redevoeringen gehouden heeft aan de in structies. welke hU uit BerlUn heeft ontvangen, volgecs welke de weg naar massastaklng en ge- wapenden opstand moest voeren langs kleinere stakingen. Voor de verkiezingen in Maart is hiervan geen sprake geweest. Jessel spreekt Felix in zooverre tegen, dat hU ontkent van sabotage te hebben gesproken, welke moest worden uitgeoefend bU een verbod van de KPD. Jessel verklaart verder, dat hU zUn instructies kreeg van een zekere Frau Krueger te BerlUn. die weer In verbinding stond met de partU-centrgle. HU ontkent verder, dat zUn speciale taak was wapens en springstoffen te verschaffen. HU had ook niet aangespoord tot een strUd in geval van een nat. soc. op marsch naar BerlUn. iMIlllIH/i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 1