ONS BLAD
Engelands nota aan De Valera
I
De „Zegepraal van het geloof”
I
r
II
'O
t ll
U.S.S.R.
Het nieuws van heden
f;
Kerk
en
Spanje
•ur
FILM PARTIJDAG TE
NEURENBERG
I
GEESTELIJKEN UIT DE
POLITIEK
De ontwapening»-
kwestie
ONTWIJKEND ANTWOORD
DE BAROMETER
NIGDE KATHOLIEKE PERS
VER
WOENSDAG 6 DECEMBER 1933
i
Historische rqjpfrent
De koudegolf in Europa
Litwinof terughoudend
Te Sofia 16 graden onder nul
Het Rijksdagbrand-
proces
Besluit
Uit Rome vertrokken
Socialisten gehalveerd
Gevaarlijk Oostenrijk
Nazi’» werken met bommen
Henderson bij Boncour
HITLER TE NEURENBERG
De Valera
Films
te
ft
A
Groote spanning in het
Lagerhuis
Lindbergh boven den
Oceaan
f 2—
f2 85
De regeering laat zich niet uit over
omstandigheden, die zy
hypothetisch acht
Frankryk blijft zich verzetten
tegen een wed er bewape
ning van Duitschland
Onoverzienbare stoeten huldigden Rijks kanselier
Neurenberg. Een tafereel uit de film
Duitsche dichter Is op vVf-en-zesttg-
jarigen leeftijd plotseling gestorven
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
-<7
STEPHAN GEORGE t
i-
fW
Volksactie en Agrariërs zyn r
sprongen van 24 op 148 zetels.
Ook de radicalen wonnen
van het Oostenryksch
Episcopaat
Het Weer'
I
1
JOH. LAUWER S
PAYGLOP 3
ALKMAAR
en Fotopapieren
i
Is Mussolini bemiddelend opge
treden by de regeering der
Sow jets?
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40
p. regel; idem op pag één 55 c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
de massa is de belangstelling
voor de nationale revolutie
heel wat grooter dan voor
*t kerkelyk leven"
Wanscherij S. Krom N.V.
20 CENT PER K.G.
Dimitrof maakt propaganda stoor
de derde Internationale
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 54
Zwakke, veranderlijke
sneeuw.
7723 m-M.
754.6 m.M.
t(jde»>s
werkverschaffing
de
Men schrijft ons uit Berlijn:
Een
büjette
De
|i
stand op Woensdag 1 aar n.m.: 759
Vorige stand: 766
Het totaal-aanlal afgevaardigden in de nieu
we Kamer bedraagt 473.
land Een permanente vriendschap kan niet be
reikt worden op de basis der huidige Engelsch-
lersche betrekkingen. In het verdere verloop
van de nota vraagt De Valera, welke houding
Engeland zou aannemen in geval de lersche
Republiek werd geproclameerd
Ingediend is een wetsvoorstel tot instelling van
een verkeersfonds.
Twee Jongens door het Ijs gezakt en verdron
ken.
Maatregelen betreffende de uitvoering van de
Omsetbelaatlngwet.
De roofmoord in do residentie- Een betooning
uitgeloofd.
Ontwijkend antwoord van Engeland op de nota
van De Valera.
HU zeide verder dat de vrijheden, welke 8ow-
Jet-Rusland ten gunste van Amerlkaansche gees
telijken waarborgt, ook gelden voor geestelijken
van onverschillig welke andere nationaliteit. Dit
beteekent geen verandering in de wetgeving der
USSR. en ook geen uitzondering daarop want
de wet erkent in Rusland de vrijheid van den
godsdienst en verbiedt alleen maar alle gods
dienstige propaganda.
De overeenkomst welke Litwinof te Washing
ton met den President der Vereenlgde Staten.
Roosevelt, aanging, geeft geen aanleiding tot
eenlge wijziging In de Russische wetgeving.
De Scheepvaart op het Ijsselmeer ligt geheel
stil.
De moeilijkheden in het mijnbedrijf. De toe
komst wordt donker Ingezien.
Oostenrtjksche geestelijken mogen geen politieke
functies meer bekleeden.
Tsjang Kal SJek's troepen rukken op naar Foe-
kien.
Etadbergh gestart voor «tJn Oeeaanviuëht naar
Brazilië.
Rusland en de Kerk-verklaring van Litwinof.
Litwinof uit Rome vertrokken.
MADRID. 5 Dec. (V. DJ De Spaansche Mi
nister van Blnnenlandsche Zaken maakt het
volgende officleele resultaat van de verkiezin
gen op 19 November en 3 December bekend.
LONDEN, 5 Dec. De Engelsche antwoord
nota op de vraag van De Valera, welk stand
punt de Engelsche regeering zou innemen in
geval een lersche Republiek werd uitgeroepen,
werd Dinsdag den lerschen Hoogen Commissa
ris te Lónden overhandigd.
Deze deelde het antwoord direct telefonisch
mede aan den lerschen minister-president.
Bestuursvoorstellen van den Maildienst Hol'
landAmerika-Ijjn houden practisch liquidatie
in.
De uitslag der verkiezingen blijkt dus inder
daad een belangrijke verschuiving naar rechts
te zijn
Lerroux heeft uitdrukkelijk verklaard, dat hij
slechte zal samenwerken met partyen die den
Republlkelnschen staatsvorm aannangen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 433/ Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS»
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Met geïllustreerd Zondegsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnested - Haarlem
i af over een onderhoud,
lagbrand heeft gehad met
afgevaardigde
4 S
Gekozen zijn van de rechtse he groepen:
Volksactie 62 VAgrariërs 86 <34>, Baskische
Nationalisten 14 (15), Traditionalisten en Mo
narchisten 43 anderen 3, in totaal 207.
Van het Centrum:
Radicalen 104 (89>, Conservatieve Republi
keinen 18 (30), Calalonlsche Liga 35 1, Li
berale Democraten 9. Vooruitstrevende Partij 3,
Onafhankelijke Republikeinen 8, totaal 167.
WEENEN, 5 Dec. (VX>J. In het dorp Llnd
Is In het gemeentehuis waarin ook de sociaal
democratische burgemeester van het dorp zijn
woning heeft een papieren bom ontploft. Tien
vensterruiten werden vernield. Te Villach werd
een papieren bom gevonden, welke echter niet
is ontploft.
De Neder-Oostenryksche landsregeerlng heeft
de plaatselijke groep van de Schoolvereenlgins
Suedmark In Münchendorf ontbonden, omdat
een beambte van deze groep natlonaal-soclaJls-
tlsch propaganda-materlaal zou hebben verzon
den. Twee personen werden gearresteerd.
Te Retz in Beneden-Oostenrljk te een dyna-
mlet-aanslag op een waterwerk aldaar ge
pleegd.
Uit Schwarzbach wordt gemeld, dat aldaar
een huiszoeking bij den nationaal-soclaltet Haag
zeer tragisch te verloopen. De vrouw van Haag
Het Engelsche antwoord te ontwijkend ge
houden en het wijst by voorbaat de formulee-
ringen van De Valera Inzake de Engelsch
lersche betrekkingen van de hand. Aangezien
de Engelsche regeering niet in staat te de be
wering te aanvaarden, dat een permanente
vriendschap op de baste der huidige betrekkin
gen niet sou kunnen worden bereikt, acht zij
geen reden aanwezig te antwoorden op een op
deze bewering gebaseerde vraag. De Engelsche
regeering kan niet gelooven, dat de lersche Vrij
staat de definitieve verwerping »ui zijn ver
dragsverplichtingen op de voorgestelde wijze uou
overwegen. Zij gevoelt zich derhalve niet ge
roepen mede te deelen welke houding zU zou
aannemen onder omstandigheden, welke tij vol
komen als hypothetisch beschouwt. Ten slotte
verklaarde Thomas, dat Engeland nog steeds
den wensch koestert vriendschappelijk met Ier
land Mnnen het kader van het Brltsche Rijk
samen te werken.
PARIJS. 6 Dec Gistermiddag 'badrWK onder
houd plaats tusschen den Voorzitter der Ont
wapeningsconferentie. Henderson, en den Fran-
schen Minister V. Buitenlandsche Zaken Paul-
Boncour.
Na afloop verklaarde Paul-Boncour tegenover
persvertegenwoordigers dat Frankrijk zich strikt
aan het op 14 October door Sir John Simon
ontwikkelde standpunt zou houoen en dat alle
berichten volgens welke de Fransche regeering
van dit standpunt zou afwijken, zonder eenigen
grond waren.
Naar verder in welingelichte politieke kringen
verluidt, legde Boncour er tegenover Henderson
den nadruk op. dat Frankrijk geen enkele ook
slechts gedeeltelijke wederbewapenlng van
Duitschland zou goedkeuren. Voor Frankrijk
was dit een der hoofdpunten der geheele Ont-
wapeningskwestle. Duitschland vergiste zich,
wanneer het geloofde naar aanleiding van het
toegeven van andere mogendheden, zooals te
Rome of te Londen misschien het geval was,
weer naar Gentve te kunnen terugkeeren, want
Duitschland zou nooit tevreden zijn over den
tegenwoordigen toestand, doch steeds nieuwe
etechen blijven stellen.
wijders heeft Paul-Boncour aan Henderson
de Fransche opvatting uiteengezet over de waar
borgen voor de nakoming van een te sluiten
ontwapenlngsconventle. Wanneer een staat niet
voldeed aan de bepalingen der conventie, dan
sou een mechanisme van wederzjjdschen bijstand
tegen dezen tot ..aanvaller" te verklaren staat
in werking moeten treden.
Tenslotte bleken Boncour en Henderson het
er over eens. dat de ontwapeningsconferentie
kon en moest voortduren.
Italiaansche boeren hielden een processie ter gelegenheid der voltooiing van het
droogleggen der Pontinische moerassen en der stichting van de stad Littoria. In de
processie werd een beeld van den H. Antontus meegevoerd
Hitler op den partijdag
j)er Steg des Glaubens"
Uit Namen wordt gemeld, dat ten gevolge
van de harde vorst, welke nu reeds gedurende
drie dagen aanhoudt, de Maas voor de stad
Is dichtgevroren.
Voorts komen berichten uit de Ardennen
bnnen volgens welke de’ honger de everzwijnen
uit de bosschen jaagt.
De schade aan de velden door deze beesten
veroorzaakt, schijnt aanzienlijk te zijn.
Men heeft haar over de verklaringen van ge
tuige Otto een verhoor willen afnemen, maar
’4j heeft geweigerd, iets mede te deelen.
Vervolgens wordt medegedeeld, dat In ver
band met de poging tot vergiftiging van 8.
menen te Düsseldorf een strafvervolging
in gesteld.
De verdere behandeling van het proces wordt
daarop tot Woensdag verdaagd.
ROME. 5 Dec. B(j gelegenheid eener
persconferentie verklaarde de Volkscommis
saris voor Buitenlandsche Aangelegenheden.
Litwinof, op een desbetreffende vraag van
enkele buitenlandsche journa’isten, dat hfj
tijdens zijn verblijf te Rome geen contact had
gehad met het Vȟr**n. Daar staat ech
ter tegenover, dat hij niet wilde ontkennen
dat het godsdienstvraagstuk ter sprake was
gekomen bjj de besprekingen welke hij met
Mussolini in de afgeloopen dagen heeft ge
voerd.
SOFIA, 5 Dec. In Bulgarije is het zeer koud.
Er hebben ook eenlge sneeuwstormen gewoed,
met het gevolg, dat tal van spoorlijnen Inge
sneeuwd zijn. Te Sofia is de temperatuur ge
daald tot 16 graden beneden het vriespunt.
De laagste temperatuur werd gemeten te Or
el. ovltza (32 graden); Boven de Zwarte Zee
woedt een hevige storm, waardoor de schepen
niet kunnen uitvaren. In de haven van Burga
zijn tal van stoomschepen van hun ankers los
geslagen en naar zee afgedreven.
RQkssteun bfj
vorstperiode.
oor de Rljksleldlng der NB.D.AF. word
1 ik in de gelegenheid gesteld, bjj de eerste
4—C opvoering van de rljkspartydag-film
„De overwinning van t geloof” tegenwoordig te
zijn. De titel van deze film die de gebeurte
nissen te Neurenberg voor latere geslachten
vasthoudt, geeft duidelijk te kennen, dat er in
het Derde Rijk naast het geloof in kerkdijken
zin zooals wij dit kennen nog een ander
geloof Is ontstaan: het hangen met hart en ziel
aan den wederopbouw van Duitschland. De
man, die dit moeilijk werk tot levenstaak ge
kozen heeft en na veertien Jaar van v-x>rberei-
dtng thans geroepen werd, om zijn woorden in
daden om te zetten, is de held van den dag:
volkskanseller Adolf Hitler. Hem en zijn werk
geldt de belangstelling, de liefde en de veree-
ring van de overgroote meerderheid der natie
en de kerk, welke weliswaar haar plienten ten
opzichte van den staat erkent, mear tevens een
rijk vertegenwoordigt, hetwelk met van deze
wereld is, zal een zwaren strijd moeten voeren,
wanneer zij de haar toekomende plaats in den
nationaal-socialistischen staat wil terugwinnen.
By de groote massa is vooralsnog dc belang
stelling voor de nationale revolutie en alles,
wat hiermee samenhangt, heel wat groóter dan
die voor het kerkelijk leven en den in om rang
toenemenden kerkdijken strijd.
Toen ik een uur voor het begin door een cor
don van 8.8. en politie tot het Ufa-Paiast am
Zoo was doorgedrongen, was bet eerste wat ik
op een bord bij den Ingang van de hall kreeg te
lezen: Der 81eg des Glaubens 1st ausverkauftl
Ik vroeg mij onwillekeurig af: zal de overwin
ning van *t geloof ook eenmaal zoover gaan,
dat alle kerken van Berlijn boordevol zijn met
geloovlgen, die naar het evangelie der verlos
sing komen luisteren?
Op de galerij, waar men bij mijn binnenkomst
nog dnjlf bezig was. een eereloge voor den ken-
seller en de rljksregeer&ng in orne te brengen,
zag ik prins August Wilhelm In uniform druk
in gesprek met Oberftlhrer Ernst, die ondanks
zjjn Jeugdigen leeftijd van 29 jaar reeds deel
uitmaakt van den staatsraad. Wat verderop
had dr. Schacht, directeur der rijksbank her
kenbaar aan zijn opvallend hoog boordje,
plaatsgenomen en in zijn buurt verscheen
staatssecretaris dr. Meissner, wiens naam als
adviseur van Hindenburg men den laststen tijd
opvallend zelden hoort noemen. Rljksmlnister
voor* buitenlandsche zaken, jhr. von Neurath,
was de eenlgste bezoeker in frak en een bezoe
ker, die naast mij bjj vergissing in smoking ver
schenen was, voelde zich hierdoor gekalmeerd.
Hitler’s plaatsvervanger Hess, die met Röhm
zooeven op voorstel van Hitler tot rljksmlnister
zonder portefeuille Is benoemd, plaatsten zich
naast den eersten burgemeester dr. Bahm bij
de eereloge. om den kanselier te begroeten en
deze verscheen even vóór negen uur in gezel
schap van dr. Goebbels. Goering ligt sedert een
paar dagen wegens kaakontsteking te bed en
kon dus niet de spontane begroeting van het
geestdriftige publiek mede in ontvangst nemen.
Destemeer werd hU later, by wijze van vergoe
ding, op het doek toegeJubeM. Voor iemand, die
voor het eerst van zijn leven naar Berlijn komt,
tnoet het een eigenaardige gewaarwording zijn,
wanneer hij ziet en hoort, hoe door het ver
wende publiek eener wereldstad in beeld cn in
.werkelijkheid mannen verheerlijkt worden, die
het staatsbewind lelden. Ik geloof niet, dat men
zulk een direct contact tusschen volk en regee
ring ooit tevoren ergens anders heeft beleefd.
Lent Rlesenstahl, ons bekend uit eenlge na
tuurtuinen. heeft zich van haar uiterst moei
lijke en veelelschende taak, uit de veelheid der
opnamen een harmonisch geheel te vormen,
uitnemend gekweten. Van 16.000 M. materiaal
is slechts 3000 M. benut en deze historische kern
werd aangevuld met nieuwe opnamen van het
schilderachtige oude Neurenberg en zijn rijke
omgeving. Zelfs bij den ernst van het geheel
blijft een gezonde humor gehandhaafd (wat in
het politieke leven een zeldzaamheid is) en het
werkt op ons als een Sinterklaasverrassing,
wanneer wij onmiddelltjk op een plechtig mo-
TELEFOON 1523 (3 LIJNEN)
UW WASCHGOED KRAAKHELDER
PLATTE GOED KEURIG GEMANGELD
ment plotseling een nieuwsgierige poes uit een
hoekje naar zooveel drukte zien gluren. Ook
de kinderen worden bij den opmarsch der Hlt-
ler-garden niet vergeten en men leest den
volkskanseller de vreugde van t gelaat, wan
neer een verlegen meisje met een boeket bloe
men op hem toestapt.
Voor hen, die aan deze bevestiging van het
Derde Rijk op den 12en November en volgende
BATHURST (Cawlbia), 6 Dec, (Beater).
Lindbergh ta van hier gestart, aan «var den
Zuidelijken Atlantlschen Oceaan naar Natal
(Brazilië) te vlieren.
ROME, 5 Dec. Dinsdagmiddag heeft de
Amerlkaansche ambassadeur ter eere van den
Russlschen Volkscommissaris van Bultenland-
sche Zaken, Litwinof, een noenmaal aangebo
den en des middags heeft de Turksche ambas
sadeur den Russlschen gast uitgenoodlgd op een
thee. Om half tien is Litwinof uit Rome ver
trokken. Donderdagmorgen zal hij te Berlijn
aankomen.
kreeg py het bezoek der politie, die naar pre-
paganda-materiaal zocht, een hartverlamming
en overleed onmiddeliyk.
De bonds politie te Innsbrück deelt mede,
dat Maandagochtend in de Universneit te Inns
brück twee ontploffingen 'hebben plaat* gehad,
waardoor In het trappenhuis en on de eerste
verdieping ernstige schade Is aangericht.
De politie bezette het gebouw en alleen die
studenten, die konden aantoonen, dat zy geen
schuld hadden, mochten het gebouw verlaten
Een aantal studenten, onder wie eenigen als
aanhangers der Natlonaal-Soclallstische Party
bekend zyn. bevindt zich nog in arrest.
Maandag wend te Weenen by een concert, dat
het Vaderlandsche Front had georganiseerd en
waarby ook Dollfuss en de vrouw van den
Bondspresident Miklas aanwezig waren, met
traangas-projectlelen geworpen. Eenlge per
sonen werden gearresteerd, doch na hun ver
hoor weer vrygelaten.
Van de Llnksche groepen:
Calalonlsche Llnkschen 19 Radi^aal-
Sociallsten 1 (55). Onafhankeiyke Radicaal-8o-
clalisten 4, Republlkeinsche Actie 5. Socialisti
sche Calalonlsche Unie 3 Sociaal-Demo-
craten 58 (114), andere kleine partyen 9. Totaal
99.
LEIPZIG, 5 Dec. In de middagzlttlng van
het Rdksdagbrand-proces verktearde de arbei
der Hannemann, dat men In Freienwalde ge
zegd had, dat de revolutie voor de deur stond
en dat met de sociaal-democraten een eenheids
front gevormd moest worden. De dag was ge
komen. dat de regeering ten val moest worden
gebracht en de communisten aan de regeering
moesten komen.
De volgende getuige Seger uit Neuenhagen,
thans evenals de volgende getuigen gedeti
neerd, verklaart, dat hU en zijn partygenopten
van oordeel waren geweest, dat de Ryksdag-
brand niet door communisten was gesticht.
Dimitrof maakt daarop een aantal opmer
kingen en verdedigt o.m. de derde Internatio
nale. Ten slotte ontneemt de voorzitter hem
echter het woord.
vroegere functionnaris, Otto geheeten,
legt dan verJtlarinMh
dat hy na den Ryitsdi
de communistische afgevaardigde Franziska
Kessel. Deze had hem medegedeeld, dat strooi-
biljette moesten worden gedrukt, ten einde
er den nadruk op te leggen, dat de commu
nisten met den brand niets uitstaande hadden.
naar zy verklaarde, Torgler
deze verklaring had getuige
de communistische party
dagen hebben deelgenomen, is het aanschouwen
van deze film wellicht een teleurstelling: zy
beleven niet alles, wat zy In die dagen In Neu
renberg hebben doorgemaakt, missen menig
oogenblik, dat speciaal In hun herinnering is
biyven hangen als een hoogtepunt maar het
groote gevaar by de samenstelling van zooveel
momentopnamen lag juist in een veelheid, wel
ke tot herhaling en dus tot vermoeiing zou lei
den. Hier weegt het artistieke voordeel op tegen
het historisch nadeel
WEENEN, 5 Dec. (WA). De Oostenryk- 11
sche Bisschoppenconferentie heeft besloten dat
dc katholieke geestelyken In Ooetenryk voor- D ITT
taan geen politieke ambten meer mogen beUee- 4 VVVli UJUlV 111
den.
Anders zou het,
den kop kosten. Na
zich principieel van
afgewend.
De procureur-generaal deelt mede, dat mevr
Franzlsca Kessel intusschen wegens hoogver
raad tot drie Jaar tuchthuisstraf Is veroordeeld
Nader wordt gemeld, dat door het besluit der
Bisschoppen drie leden van den Bondsraad, vijf
leden van den Natlonalen Raad en talryks lé
den van Landdagen en gemeentereden worden
getroffen.
Honderden katholieke geestelyken bekleeden
een functie In de verschillende politieke ver-
eenigingen.
Bondskanselier Dollfuss deelde heden In een
vergadering van de club der Christeiyk-sociale
afgevaatdlgden het besluit der Bisschoppen
conferentie mede.
De Inhoud van de lersche en van de Engel-
sche nota werd Dinsdagmiddag door den mi
nister voor de Dominions. Thomas. In bet La
gerhuis onder groote spanning medegedeeld.
Thomas las eerst de nota van De Valera
voor. De lersche premier wijst hierin op de
door Thomas drie weken geleden in het Lager
huis afgelegde verklaring, dat de lersche Vrij
staat als lid van het Brltsche RUk volkomen
vryheld geniet zjjn eigen aangelegenheden te
regelen. Wanneer Ierland evenwel zijn verant-
woordeiykheld als lid van het Brlteche Rijk
van de hand wijst, kan het In de toekomst ook
niet meer genieten van de rechten van het
lidmaatschap.
Hiertegenover verklaart de Valera: Het ler
sche Volk heeft nimmer vrijwillig gestreefd
naar het lidmaatschap van het Engelsche R(jk
Ierland is veeleer gebogen onder den druk van
materieel geweld van de Engelsche heerschappy
en het heeft het Engelscb-Iersche verdrag van
1921 alechls aanvaard, omdat Engeland ge
dreigd heeft met dlrecten oorlog. Het heeft het
verdrag evenwel niet geaccepteerd als defini
tieve regeling van zijn betrekkingen tot Enge
land. te minder daar Engeland uit het verdrag
een permanent recht concludeert zich te mengen
In de constltutloneele ontwikkeling van ler-
Verwachting:
wind, nevelig tot zwaar bewolkt, wellicht
eenlge sneeuw, temperatuur om het
vriespunt in het Noorden, In het Zuiden
matige tot lichte vorst.
Hoogste barometerstand
te Tborshaven.
Laagste barometerstand
to Memel.
Zon op 7.55, onder 3.47. Licht
op 4.17. 16 Dec. Laatste Kwartier.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
- 3'