Requisitoir van Dr. Werner
Moeilijke zege van de Spurs
n
Orde in de Tweede
Kamer
COMMUNIST”
1
I
Sunderland slaat
Arsenal
R
VAN DER LUBBE IS
DONDERDAG 14 DECEMBER
De competitiestand
BRAND IN EEN FABRIEK
Tot eenige lokalen beperkt
Het contra-proces' te Londen
Zal Grimsby Town slagen?
Het programma
luidt
Arme kleine
Chelsea’s gevaarlijke*
positie
Dr. Parisius schetst de
brandstichting
Geen beperking van de
bewegingsvrijheid
De leugen van het
Bruinboek
De enorme ijzeren hangbruggen in Amerika demonstreeren
in hun forschheid de schoonheid der techniek
De politieke ontwikkelings
gang van v. d. Lubbe
RESERVE-MILITAIREN VOOR
DE VARA
n
80
40
35
De eerste overwinning van Stoke
City in dertien weken Ru
moerige cup-match in
Carlisle
Piloot Par men tier mag ook
niet spreken
Voorloopig Verslag over het
voorstel-Aalberse c.s.
,^De brand was het signaal voor de
vyanden van den Staat, om
het Duit sc he Ryk te
vernietigen**
Het Bruinboek een
smerig pamflet
j
I
18*
45
58
d.
4>
match
U
L
L
L
k
k.
L
L
L
k
i.
Het belangrijkste in divisie n is het volgende:
b
30
30
30
30
35
40
45
40
Aan bet Voorlöopig Verslag der Tweede Kamei
over het voorstel van den heer Aalberse ca-
tot wijziging van het Reglement van Orde der
Kamer, wordt het volgende ontleend:
l
lacheljjke aanmatiging der commissie, toen zij
het nochtans noodig achtte aan de hand van
onvolledig en vervalscht materiaal een verkla
ring over de zaak te publlceeren.
Thans bieden wij U den kop van de tweede
divisie, die ook buitengewoon interessant is:
BlackpoolGrimsby Town
Port ValeWest Ham United
Wllwall—Botton Wanderers
18
18
17
18
18
18
18
18
18
18
17
18
17
18
18
17
18
18
18
18
18
18
18
18
18
18
10
10
9
9
8
9
8
9
7
7
7
7
5
4
7
8
5
4
6
4
5
3
0
5
1
3
5
4
6
8
25
24
23
23
22
21
20
20
19
18
17
17
16
18
26
23
23
22
44—19
30—18
34—27
28—21
Sommige leden zouden het op prijs stellen.
Indien de voorstellers bereid zouden zijn hun
voorstel aan te vullen met bepalingen, welke
er toe houden kunnen bijdragen, dat de duur
der openbare beraadslagingen aanzienlijk wordt
tageperkt.
I
i
doch met de resultaten van een centraal uit
gevaardigde opdracht. Men wachtte nog slechts
op het oevel van boven om overal er op los te
slaan.
Hiermedo beëindigt de Procureur-GeneraaJ
zijp rede, die 3H uur geduurd heeft.
13
9
11
10
5
4
5
5
8
3
4
2
5
4
3
3
6
8
2
0
5
7
2
8
3
2
3
4
3
4
4
6
8
7
6
7
7
8
4
8
9
9
8
7
10
8
10
13
16
15
15
14
14
13
8
laving van de
vergaderingen
Arsenal
Tottenham Hotspur
Derby County
Huddersfield Town
Manchester City
Sunderland
West Bromwich Alb.
Blackbum Rovers
Portsmouth
Wolverhampt. Wand.
Leeds United
Liverpool
Everton
Birmingham
Aston Villa
Middlesbrough
Leicester City
New-Castle United
Sheffield Wednesday
Stoke City
Sheffield United
Chelsea
38
40
40
35
30
25
15
Dr. Werner herinnerde voorts aan de uit
lating van
Bij dezen stand van zaken kan slechts met
bevreemding worden opgemerkt, dat de Zweed-
«che advocaat dr. Branting bij de Zweedsche
uitgave van het Bruinboek een voorwoord heeft
geschreven.”
binnenholde en zich
terwijl ook de gaste
kregen. De scheids^
de grootste inspapi
binnen loodsen,
ders niet slechts/
de lijnen bewaal
Warburton wedr 1
vervolgen. Om 1
een der Carlisle-
waardoor Cpelte_
Zoo kwant het
Cup-evolut/es.
En nu terug naar de competitie.
Want het verloop van de verschillende wed
strijden/is weer hoogst dramatisch geweest, of
ilang uwer sympathieën buitengewoon
vol. Arsenal verliest, de Spurs winnen.
Derby County en Huddersfield Town,
lertal nu is in een heet gevecht gewikkeld
bovenste plaats. Het oude Derby Coun-
wier geschiedenis we u al eens eerder
vertelden en nog nimmer kampioen is ge
ls den laatsten tijd in een buitengewoon
'constanten vorm. Dit kreeg Aston Villa te er
varen en de 20 zege van Derby was ruim
schoots verdiend. Zij speelden uitstekend, met
tijden zelfs briljant voetbal, waarbij haar belde
internationaals. Crooks en Duncan, het meest
op den voorgrond traden. Met een wedstrjjo
in handen kan de County thans reeds met Ar
senal tn punten gelijk komen, wat de spanning
vanzelfsprekend in de hand werkt Temeer, om
dat de Spurs zich na hun beide nederlagen
merkbaar geneerden.
Overigens is het een enerveerende kamp ge
weest op White Lane Stel U een Londensch
elftal voor, dat in de eerste helft vrij regelmatig
de Birminghamsche veste belaagt waarbij kee
per Hibbs eenvoudig wonderen verricht. Een
Bij de beteekenis van dit optreden voor het
lot van het Dultsche volk is het vanzelfspre
kend. dat de daders, de achtergrond' van de
daad en degenen, die achter de daders stonden,
in Dultschland de grootste belangstelling heb
ben gewekt. Doch ook in het buitenland, in
geheel Europa, ja. in de geheele wereld heeft
men zich niet kunnen onttrekken aan het be
lang van deze zaak. Dat Is ook volkomen begrij
pelijk. Ook het buitenland wist, dat wanneer
het juist is. dat deze gebeurtenissen de inlei
ding moesten zijn voor een burgeroorlog in
Dultschland. met het doel het bolsjewisme naar
de overwinning te leiden, dit niet slechte een
Dultsche zaak was die zich hier zou afspelen.
doch ook de andere landen er bij betrokken
■ouden zijn. Het is in zekere mate ook begrij
pelijk. dat men in het buitenland geprobeerd
heeft, zelf eenlgszlns deel te nemen aan het
opsporen van de waarheid, de oorzaken van den
brand te ontdekken en den achtergrond uit te
vinden.
Dan doet zich de vraag voor, waarom
Lubbe nog op den dag voor de brandstichting
in den Rijksdag nog naar Spandau en Hen
nigsdorf is gegaan. Wij hebben daarvoor geen
steekhoudende reden gehoord. Hier gaapt een
klove, welke hij slechts zelf zou kunnen aan
vullen. Hij heeft evenwel gezwegen. Kenmerkend
is het, dat hij Zaterdag en Zondag juist weer
die plaatsen heeft opgezocht, welke uitgesproken
burchten der communisten konden worden ge
noemd en dat hij daar, evenals te Neukölln,
met communisten is tezAam gekomen, al heb
ben we daaromtrent ook niets zekers.
Dr. Parisius heeft hiermede nog niet den
elsch gesteld. Deze zal worden uitgesproken
door den Oberreichsanwalt. die Donderdag het
woord zal voeren.
Oberreichsanwalt Dr. Werner is voornemens
Donderdagmorgen een speciaal requisitoir te
houden tegen de beklaagden Torgler. Dimltrof,
Popot en Tanef.
de werd
Ie ronde
mer uit
de bus kwam, waarop stond: Cheltenham Town.
Nooit van gehoord, doch na onderzoek bleek.
dat het een clubje was uit den plaatseljjken
dèn Amerikaanschen advocaat Hayes, bond In Birmingham, alzoo een tegenstander.
Berlijn reeds op 25 Februari In groote opwin
ding hebben verkeerd.
33— 18
32—17
32—19
44—31
26—19
44—24
29—23
38—37
22—18
29— 39
30— 30
35—37
28—25
20—18
16 32 -31
34— 40
28-29
26—35
18— 3tf
22— 45
23— 44
De Procureur-Generaal wijst ook nog op het
door de KJ>B. verrichtte ondermijningswerk
in de Ryksweer en bij de politie.
Tenslotte behandelt dr. Werner de gebeurte
nissen van den laatsten tijd om te bewijzen
dat de gewenschte revohitionnalre situatie aan
wezig was. Met bet slechter worden van den
economischen toestand probeerde men in ver
sterkte mate stakingen te ontketenen, die zich
tenslotte zeuden kunnen uitbreiden tot de al-
gemeene staking.
De getuigenverklaringen van het politieke ge
deelte van het proces in groote lijnen resu-
meerend. constateert de procureur-generaal dat
voldoende bewezen is dat In het voorjaar van
1933 in alle deelen van het Rijk voorbereidin
gen waren getroffen voor een gewapenden op
stand met daden van terreur van den meest
verschillenden en vreeseiyksten aard, dat be
vel was gegeven in alarmtoestand gereed te
zjjn, enz Ook is gebleken, dat men hier met
met plaatselijke gebeurtenissen te doen heeft
Voor »s Zaterdag vinden wjj het volgende
programma geannonceerd:
ArsenalChelsea
BirminghamLeicester City
Blackburn RoversHuddersfield Town
Derby CountySheffield United
EvertonSunderland
Leeds UnitedWolverhampton Wanderers
Manchester CityLiverpool
Middlesbrough—Portsmouth
New-Castle UnitedStoke City
Sheffield WednesdayTottenham Hotspur
West Bromwich AlbionAston Villa
Grimsby Town
Blackpool
Bolton Wanderers
Port Vale
litje
xrt twee
fen over
Xanders.
Tot ineens bij een begsing het publiek het veld
-op rechtspreker wierp,
1 enkele vegen uit de pan
:hter kon men slechts met
ing beschermen en naar
waarop ijlings opgeroepen dien
ders niet slechts, het veld schoon veegden, doch
ikten. Daarop verscheen Mr
ten tooneele om den strijd te
het drama te voltooien trapte
ile-spelers den bal In eigen doel,
iltenham Town met 21 won.
het roemloos einde van Carlile's
Een aandachtige beschouwing van onder
steunden competitie-stand kunnen wij wel sterk
aanbevelen:
zijn leugen Is. De rechter-commissaris Heissig
heeft een omvangrijk onderzoek In Nederland
Ingesteld en daarbij geconstateerd, dat V. d.
Lubbe zich bij de communistische groep Van
den student Van Albada had aangesloten. De
Nederlandsche communist Vink zag in het uit
treden van V. d. Lubbe een truc, doch voegde
er aan toe, dat V. d. Lubbe daarna In nauw
contact met de lelden der Communistische
Partij Holland is gebleven. Van der Lubbe werd
ook overal, waar hij opdook, als communist
beschouwd en bij het voor-onderzoek heeft hij
zich, zooals wy gehoord hebben, reeds op een
vlammende communistische rede bij de open
bare behandeling verheugd. Zijn Ideeën komen
naar zijn eigen verklaring overeen met die,
welke algemeen bij de arbeiders heerschen. Zijn
communistische vrienden te Berlyn-Neukoelln
hadden den indruk, dat aan de party-discipline
van Van der Lubbe we! wat ontbrak. Het kan
aan geen twijfel onderhevig zijn, dat V. d.
Lubbe volgens zijn gezindheid en zijn optreden
communist is. want hjj heeft zelf verklaard,
dat hij de brandstichting heeft gepleegd als
een vlammenteeken voor den opstand van het
proletariaat.
Dr. Werner behandelt dan het contra-proces
der zg.n. Londensche commissie en herinnert
er aan. hoe hij indertijd getracht heeft het
daar beschikbare materiaal te krijgen en hoe
dit uit doorzichtige overwegingen werd afge-
•lagen. De commissie heeft zelf erkend dat de
getuigenverklaring niet op geloofwaardigheid
Verscheidene leden achtten de bepaling, welke
den voorzitter het recht geeft een lid het woord
te ontnemen, zonder dat daaraan een waar
schuwing of een tot de orde roepen is vooraf
gegaan, moeilijk aanvaardbaar.
Vele andere leden merkten hiertegenover op,
dat het verplicht stellen van een voorafgaande
waarschuwing het bezwaar met zich brengt, dat
niet bij onverwachte uitbarstingen aanstonds
af doende kan worden opgetreden. hetgeen in be
paalde omstandigheden juist zeer gewenscht
kan zijn.
Dat bet ontnemen van het woord mede zal
kunnen geschieden ten aanzien van hem, die
,Jn eenigerlei vorm blijk geeft van instemming
met onwettige handelingen”, oordeelden ver
scheidene leden hoogst bedenkelijk. Deze
leden drongen aan op zoodanige wijziging, dat
niet het betuigen van instemming met onwet
tige handelingen, doch het aansporen tot zoo
danige handelingen tot toepassing van bijzon
dere ordemaatregelen kan leiden.
De bepaling inzake het schrappen uit de
Handelingen van eep door den voorzitter aan
te wjjzen gedeelte der rede van een lid, wien
het woord is ontnomen, noemden verscheidene
leden onaannemelijk.
Zeer ernstig achtten zy het. dat een lid ook
zonder meer door den voorzitter van de verdere
bijwoning van de vergadering kan worden uit
gesloten.
Dat over een voorstel tot uitsluiting voor lan-
geren duur niet zal kunnen worden beraad
slaagd, achtten sommige leden onjuist. Vele
andere leden noemden zoodanige gedachten-
wisseling te eenen male ongewenscht.
Eenige leden gaven als hun meening te ken
nen, dat vertegenwoordigers, die zich niet
wenschen te stellen op de basis van de bestaande
Grondwet en langs onordelijken weg tot wijzi
ging van het staatsbestel zouden willen komen,
uit de Staten-Generaal behooren te worden
geweerd. Zij zagen echter in, dat een wijziging
van het Reglement van Orde niet de gelegen
heid biedt, een voorziening in dezen geest te
treffen.
Ongetwijfeld is het Grimsby-team momenteel
het meest constante elftal van de tweede divi
sie, en zoo onverwachtsche instortingen ach
terwege blijven, de beste promotle-candldaai
In prachtlgen s tyi won men met 31 van
Southampton. Over de bezetting van de tweede
plaats valt momenteel nog niets, maar dan ook
letterlijks niets te voorspellen. Op zijn minst
zijn er vijf gegadigden, terwijl we met Preston
North End. Plymouth Argyle en West Ham
evenzoo nog rekening hebben te houden.
Die vorm-wisselingen zijn de pikante saus,
die over de competitie gegoten wórdt. Dat U de
prikkel die spelers en publiek noodig hebben
en die soms meer toeschouwers tot de tweede
divisie-wedstrijden lokt, dan bij de ontmoetingen
van de hoogste afdeeling. Over veertien dagen
hebben we Kerstmis, dagen met een overladen
programma, in welke periode echter volgens
traditie de grootste sensaties van het seizoen
plegen te gebeuren.
Daarna spreken we elkaar nader.
De in dienst van de KLM. zijnde vlieger K.
E. Parmentier. die Woensdagavond voor de mi
crofoon van de VARA, een lezing zou houden
over ..Het vliegwezen in Amerika”, blijkt
naar de omroeper dezer vereeniging Woensdag
avond mededeelde evenals de heer Vlruly
heeft ondervonden, van den Commandant der
Militaire Luchtvaart Afdeeling te Soesterberg
een waarschuwing te hebben ontvangen, met
het oog op zijn reserve-verband net deze af
deeling. De heer Parmentier heeft de V A R A.
medegedeeld, zijn lezing niet te kunnen houden.
ZU is den luisteraars echter niet onthouden,
aangezien de tekst door een functionaris van
genoemde omroepvereenlglng is voorgelezen.
stuk of wat uitvallen van de gasten, et vollA.
02 wees het scoringsbord met half-time ten
nadeele van de Spurs. Doch het schoonste ge
deelte moest nog komen. Na 5 minuten 13, na
9 minuten 22, zoodat het publiek eenvoudig
wild werd van enthousiasme. En het kreeg zijn
zijn, toen Hunt tenslotte het winnende doelpunt
voor de Londenaars scoorde, waardoor de Spurs
stellig een der moeilijks te en sucoesvolste over
winningen van dit seizoen hadden bevochten
Arsenal is er uit!
Hebben de heeren te veel hooi op hun vork
genomen, want wat in Sunderland werd ver
toond leek eenvoudig nergens naar, waarbij
we natuurlijk den Arsenal-maatstaf aanleggen,
t Ia 30 geworden, en ware keeper Moss niet
in zulk 'n uitstekenden vorm geweest, dan had
een 5 of 60 ook geen bevreemding gewekt,
zoo uitstekend speelde de Sunderland-side. dat
een buitengewoon geestdriftige ovatie van de
35.000 bezoekers in ontvangst kreeg te nemen.
Huddersfield bleek met 2—1 bp Middlesbrough
een prachtige „runner-up”.
Daar onder aan de ranglijst spelen zich ook
merkwaardige tooneelen af. Chelsea komt maar
geen stap verder, doch Sheffield United ziet
het gevaar naderen en herstelt zich. Het won
met 21 van Leeds United, doch zoowel haar
stadgenooten. de Wednesday, als Stoke City
beten even vinnig van zich af, wonnen belden,
waardoor de spanning in die onderste con
treien wel zeer is toegenomen.
Als merkwaardigheid kunnen we hieraan toe
voegen, dat t Stoke’s eerste zege was in 13
weken!
Woensdagmiddag tegen half vijf is de 7-jarige
Johanna A. wonende in de Troostastraat, bij
het Hollandsche Spoorstation te Den Haag
door een tram overreden. Met beide voetjes
verbrijzeld werd het meisje onder den wagen
vandaan gehaald en door den Geneesk. Dienst
naar het Roomsch-Katholleke Ziekenhui» Ge
bracht.
Carlisle is een oud nest in het graafschap
Cumberland. 1
Mogelijk hoorde u haar naam nooit eerder
noemen, ofschoon als u even teruggaat naar
de vriendelijke schooljaren en even praskezeert,
u het Jaartal 1568 zal te binnen schieten, toen
Maria Stuart uit Schotland gevlucht op de
citadel van Carlisle werd gevangen gezet. Tal
van stormen zijn over het oude stedeze ge
gaan, doch alle geslachten zijn de gemoedelijk
heid zelve gebleven.
Tenminste tot jongstleden Zaterdag.
Want plots hebben zich daar gebeurtenissen
afgespeeld, waarover geheel Engeland spreekt
en een leelijke blamage zijn voor het oude,
Carlisle. Natuurlijk heeft Carlisle ook een voet-/
balclub, want welk vlekje heeft er geen; die
club is als Carlisle United ten doop gehoudeh
Deze United, die in de derde Divisie speelt en
ongeveer in het midden staat, had vanzelfspre-
xend ook voor den Cüp Ingeschreven en op
onderzocht kon worden. Daaruit zag men de be- prachtige wijze van Wrexham met 21 ge-
wonnen, en zoodoende de eerste ronde overleefd.
Dat was me eventjes wat, en die vreui
des te grooter, toen men voor de twee
die van Zaterdag met een nut
LEIPZIG, 13 Dec. Nadat de procureur-generaal
zijn requisitoir had beëindigd, verzocht hij den
tweeden vertegenwoordiger van het Openbaar
Ministerie, Landgerlchtsdlrektor Parisius, ver
klaringen af te leggen over de afzonderlijk ge
pleegde daden. Alvorens dr. Parisius echter het
woord krijgt, wordt gepauzeerd tot vier uur.
Ook de beklaagden moeten de zaal verlaten.
V. d. Lubbe blijkt eerst gewekt te moeten wor
den, want tijdens het laatste gedeelte van dr<
Werner's requisitoir Is hij ongemerkt in de be
klaagdenbank ingeslapen.
In de mlddagzitting, welke dr. Sack in verband
met zijn gezondheidstoestand niet kon bywo-
nen, nam dr. Parisius het woord. Hij spreekt
daarbij over het bewogen verleden van beklaagde
v. d. Lubbe, schetst diens reizen en omzwervin
gen, welke hem naar België. Frankrijk, Oosten
rijk, Hongarije en Zuid-Slavië tot in den Balkan
doen komen en hij herinnert aan de steeds
mislukte pogingen van v. d. Lubbe om in de
Sovjet-Unle door te dringen. Te Berlijn is v. d.
Lubbe voor de eerste maal in April 1931 aan
gekomen. Ongetwijfeld heeft v. d. Lubbe, op deze
omzwervingen de politieke toestanden in den
vreemde willen bestudeeren. Toen hij begin
Februari 1933 In Holland uit het ziekenhuis
werd ontslagen, begaf hij zich opnieuw op weg
naar Berlijn. HU had met groote belangstelling
gelezen, dat zich In Dultschland een prlnclpleele
wijziging had voltrokken en dat door de be
noeming van Adolf Hitler tot Rijkskanaelier
de Derde Internationale, welke gehoopt had, dat
van Dultschland uit de wereldrevolutie zou be
ginnen, een vernietigende slag was toegebracht.
Het schUnt, dat hy In Berlijn heeft rondge
zwalkt, om In die dagen van hoogen polltlexen
druk de stemming der bevolking te leeren ken
nen. Op 22 Februari was hy bij het stempel
lokaal te Neukölln.. wy weten niet of hem wel
licht toen reeds een Instructie daartoe noopte.
Misschien beeft hij den weg naar Neukölln
ook uitgekozen omdat deze voorstad steeds nog
als een burcht der communisten gold. In Neu
kölln is waarschijnlijk de brug te zoeken tus-
schen v. d. Lubbe en de centrale der KP.D,
V. d. Lubbe neeft zich herhaaldelijk uitgelaten
in bewoordingen als: Er moet wat gebeuren.
Men moet met acties beginnen. De arbeiders
klasse moet door een signaal worden opgeroepen.
De volgende etappen op zijn weg zUn dan de
brandstichtingen in het stempellokaal, het
Raadhuis en het Berlljnsche slot.
Bij de laatste twee brandstichtingen is sprake
van par. 306, lid 2, van het wetboek voor straf
recht, aangezien er brandhaarden zijn ontstaan
en de gebouwen ook bestemd zijn voor woon-
doeleinden.
V. d. Lubbe bekent in alle drie de gevallen.
Naar alle waarschijnlijkheid heeft hy deze daden
alleen bedreven. Indien zij het gewenschte
resultaat zouden hebben opgeleverd, dan zou
De Procureur-Generaal schetst dan den po-
litleken ontwikkelingsgang van V. d. Lubbe en
zegt o_a.:
-Van der Lubbe zelf heeft tijdens het pro
ces op de vraag, of hij communist is, ontken
nend geantwoord. Ik hecht daaraan geen al te
groote waarde.
Men kan van meening zjjn, dat juist het feit,
dat V. d. Lubbe een prominent lid is, oorzaak voor
die opdracht had gekregen van de Londensche
commissie, de rechtzittingen bij te wonen. De
Amerikaan had openlijk tegen den Zweedschen
criminaloog-psycholoog dr. Soederman ver
klaard. dat hij Van der Lubbe schuldig achtte
en dat de nat.-sociallstlsche regeering niets
met de zaak te maken had. Deze meening had
hij echter niet openlijk wtllen verkondigen, om
dat hij dan in moeilijkheden zou komen. Derge-
Hjke uitingen werpen een fel licht op den
geest, waarin de commissie had gewerkt. Na
nog enkele andere voorbeelden van ophitsing
en gruwelpropaganda tegen Dultschland te
hebben gegeven, verklaarde dr. Werner over de
zaak zelf:
Aan het slot van zyn requisitoir
verklaart Dr. Parisius, dat als de
plannen van Van der Lubbe gelukt
zouden zijn en de door de commu-
nistische psudü voorbereide revolutie
was uitgebroken, over Dultschland
een chaos zou zijn losgebarsten. Dat
dit niet zoover gekomen is, is alleen
te danken aan het krachtige en
energieke ingrijpen der nationaal-
socialistische regeering.
Thans heeft, mijne heeren rech
ters, het uur der afrekening geslagen
en het zal U niet moeilijk vallen
Van der Lubbe schuldig te ver
klaren en die straf tegen hem te
eischen, welke de wet voorschrijft,
waarbij rekening moet worden ge
houden met den ongehoorden ernst
van zijn misdaad.
Sommige leden, die overigens de gedachte
volkomen deelden, dat een goede gang van zaken
In het Parlement zooveel mogelük moet worden
bevorderd, gaven als hun meening te kennen,
dat op dit oogenbllk geen reden aanwezig is
voor het opnemen in het Reglement van Orde
van zóó vergaande bepalingen als in dit voorstel
zjjn verval- Sinds het tot stand komen in 1919
van het artikel, dat verwijdering van leden uit
de vergadering mogelijk maakt, is het slechts
twee keer voorgekomen, dat een lid beide
keeren voor één bijeenkomst van de verdere
bijwoning van de vergadering der Kamer werd
uitgesloten.
Vele andere leden waren van oordeel, dat
juist de genoemde omstandigheden dit oogen-
blik zeer geschikt doen zijn om te voorzien in
eenige leemten, welke het Reglement van Orde
op het gebied der ordehandhaving te zien geeft.
Immers, die omstandigheden doen te duide
lijker uitkomen, dat de voorgestelde bepalingen
zich niet richten tegen bepaalde personen of
een bepaalde groep van leden, doch slechts In
het algemeen dienen ter verzekering van de
mogelijkheid eener goede handhi
orde en van den julsten toon In de
der Kamer.
Dat de voorgestelde bepalingen een beperking
van de bewegingsvrijheid der leden met zich
zouden brengen, konden deze leden niet toe
geven. De nieuwe voorschriften zullen vooral een
heilzame preventieve werking hebben. De mee
ning, dat hier een min of meer gevaarlijke
macht aan den voorzitter zal worden gegeven,
dbelden deze leden evenmin.
De drie branddeskundlgen zijn op verschil
lende overwegingen tot de conclusie gekomen
dat de brand In de plenaire zittingszaal ónmoge
lijk door Van der Lubbe alleen kan zijn ge
sticht; althans moeten de brandhaarden vooral
gereed gemaakt zijn.
Van der Lubbe heeft er reeds tevoren op ge
rekend dat hij zou gearresteerd worden ook al
omdat hjj zijn kleedingstukken bij het brand
stichten heeft opgeofferd, zoodat hy bij zijn
arrestatie nog maar een broek aan had. Zoo
gekleed had hij niet kunnen ontsnappen.
..Toen in de late avonduren van 27 Fe
bruari 1933 de bevolking door extra-edlties
en radio kennis kreeg van den reusachti-
<en brand in den Rijksdag, hadden slechts
zeer weinigen eenig vermoeden van wat
achter dezen brand stond. Uit de verklarin
gen van Rljksmlnister dr. Goebbels heb
ben wij vernomen, dat toen hy het bericht
kreeg om het aan den Rljkskanseller mee
te deelen, dat hij de telefoon weer ophing
omdat hjj de mededeeling als een grap
beschouwde. Eerst toen hij de tweede maal
werd opgebeld, hechtte hij geloof aan het
bericht. De meesten geloofden, dat men
met een misdadige daad van een enkeling
te doen had en hadden ,geen vermoeden,
dat deze daad bestemd was om een aan
val op het bestaan van het Rijk te ontke
tenen. Het begrip voor de doeleinden en
methoden van de machten, die den staat
ten val wilden brengen, was nog niet ver
genoeg doorgedrongen. Ik acht het raad
zaam In het kort den achtergrond te schet
sen. waarvoor de gebeurtenissen die het
onderwerp van het proces vormden, zich
hebben afgespeeld. Op de beklaagdenbank
zitten louter communisten. Dat Torgler een
vooraanstaand communist In Dultschland
ia, wordt niet ontkend. Ook de Bulgaar-
sche beklaagden zijn vooraanstaande com
munisten in hun land. Doch ook Van der
Lubbe is communist. Men zal mij ant
woorden dat hy dat hier ontkend heeft.
Niettemin herhaal Ik: „Van der Lubbe is
communist!”
Heden begon de Procureur-Generaal
Werner zijn requisitoir in het
Rijksdagbrandproces
Tot deze objectieve zoekers naar de waarheid
mag ik echter niet de lieden rekenen, die ach
ter het z^ji. Bruinboek staan. Wjj kennen deze
lieden. Het zijn degenen, die in het bewustzijn
van hun hoogverraderlijke houding jegens het
Dultsche volk het na het ontstaan van t nieu
we Rijk dienstig achtten, de stof van Dultsch
land van hun voeten te schudden en die thans
hun machtelooze woede over het^mislukken hun
ner misdadige plannen, hun ergernis en hun
teleurstelling door bevuiling trachten af te rea-
geeren. Het Is onherroepelijk gebleken, dat het
Bruinboek slechts als een smerig tendentieus
pamflet kan worden beschouwd. Niettemin is
de Senaat In eenige gevallen op het Bruinboek
ingegaan en heeft de voornaamste leugens van
dit Bruinboek weerlegd. Als een schaamtelooze
leugen kon de bewering worden weerlegd, dat
Van der Lubbe te Soernewitz betrekkingen met
de nationaal-socialisten heeft onderhouden en
zich voor nationaal-socialist heeft uitgegeven.
„Met den dag van heden komen wij In het
laatste stadium van een proces, dat wel het
omvangrljkste is dat sedert het bestaan van het
Rljksgerecht voor zijn tafel is behandeld. De
lengte van het proces is veroorzaakt door de
buitengewoon groote nauwkeurigheid en de
pijnlijke aorgvuldlgheid. waarmee alles is na
gegaan dat eenlgszlns van belang kon zijn voor
de opheldering van dingen, die voor het be
wijzen van de schuld of de onschuld der be
klaagden in aanmerking kwamen.
De Dultsche Rijksdag is het offer geworden
van een mlsdadlgen aanslag De aanslag op het
gebouw, dat aan de frontzijdë de opdracht ..Dem
Deuschen Volke" draagt, gold niet slechts het
gebouw, doch gold symbolisch het Dultsche
volk.
V
Na heropening van de zitting heeft de pre
sident het woord gegeven aan den Procureur-
Generaal dr. Werner voor het houden van s0n
requisitoir. Dr. Werner zegt het volgende:
Het is bewezen, dat slechts door vervalschlngen
de indruk gewekt kon worden, als zou v. d.
Lubbe homo-sexueel zjjn. Een leugen is geble
ken, dat v. d. Lubbe met behulp van vooraan
staande nationaal-socialisten door de z.gn. on-
deraardsche gang in den Rijksdag is gekomen
om den brand te stichten. Na het verhoor van
alle betrokken Rjjksdag-beambten Is gebleken,
dat de bewering, dat zij op den dag van den
brand vroeger uit hun dienst naar huis zijn ge
zonden. opdat zij geen getuigen van de dan
volgende gebeurtenissen konden zijn, een leugen
is. De brandweercommandant Gempp heeft met
verontwaardig ng de bewering afgewezen, dat
de brandweer te laat gealarmeerd is en dat men
haar optreden bemoeilijkt zou hebben. Gruwel-
berlchten zijn gebleken de geruchten, die ten
aanzien van den dood van Hanussen en Ober-
fohren zijn ontstaan. Het z.g. document van
Oberfohren is, naar met zekerheid kon worden
vastgesteld, nooit door Oberfohren geschreven
of beïnvloed.
Woensdagavond te negen uur is brand uit
gebroken In de touwfabrleken der N.V. van der
Lelie, a. d. Langeboonenstakenrasluis te Naald
wijk De brand ontstond door het warm Inn pen
der machine, waarbij materiaal vlam vatte.
In de fabriek waren nog ongeveer twintig ar
beiders aan het werk, die dadelijk met eigen
middelen het blusschingswerk begonnen Hier
door kon men uitbreiding voorkomen. Toen de
brandweer arriveerde kon men het vuut be
perken tot de machinekamer en een gedeelte
der spinnerijen.
De schade, die in de duizenden loopt, wordt
door verzekering gedekt.
Hij heeft den politieken toestand aldus be
oordeeld. dat er slechts een krachtige stoot noo
dig was om den steen aan het rollen te bren
gen. Hij kon slechte een communistische revolu
tie wenschen. Het was hem bekend dat in de
communistische literatuur steeds over de nood
zakelijkheid van deze revolutie gesproken werd.
Het was de eenige revolutie waarvan voor hem
sprake kon zijn. IJe propaganda der communis
tische party had den bodem gevormd voor den
opstand, waartoe zyn daad den stoot zou geven.
En zelfs wanneer deze communistische revolutie
wat haar einddoel betreft niet geheel overeen
kwam met dat wat zijn Ideaal was, dan heeft
hy zich althans van deze communistische revo
lutie willen bedienen voor zyn eigen einddoel.
Zelfs, wanneer men zou willen aannemen dat
v. d. Lubbe geen communist maar lete anders
was, dan had hy door zyn daad toch de com
munistische revolutie tot uitbarsting kunnen
brengen. Niemand zal de K. P. D. van ae mo-
reele verantwoordelykheid voor deze daad kun
nen vrypleiten.”
Dr. Werner beschrijft dan de omstandigheden,
die rondom de daad zijn gegroeid. De K P. D
heeft sedert haar ontstaan ononderbroken het
doel nagestreefd het Dultsche Ryk en zyn
grondwet omver te werpen en in de plaats daar
van de dictatuur van het proletariaat en een
Sovjetstaat naar Russisch voorbeeld in te stel
len.
De revolutie van 1918. de Radenrepubliek te
Muenchen. de opstand In het Ruhrgebled, de
brandende en moordende Max Hoelz, de opstand
in Midden-Duitechland. de onlusten te Ham
burg, in Saksen, in Thilringen. beschouwt dr.
Werner als stappen op ,den weg naar het ge
stelde doel. Toen de K. P. D. de mislukking van
deze acties moest vaststellen, begon zy de be
volking te bewerken met Illegale drukwerken,
zoogenaamde neutrale organisaties als de Roode
Hulp, de Internationale Arbeiders Hulp enz..
die alle onder communistische leiding stonden.
De Revolutionnaire Vakvereenigings Opposi
tie, de Bond van Vrienden van de Sovjet Unie,
de Proletarische Vrydenkers Organisatie, sport
verenigingen en Roode Frontstrydersbond zou
den het hunne doen om de bevolking voor de
communistische doeleinden ryp te maken.
Tenslotte sprak dr. Werner nog over de Tsje-
ka en de guerlllaorganisatie der z.gn. Partlsa-
nen. Uit de in den loop van het proces voorge
lezen vonnissen kon worden vastgesteld, dat de
Tsjeka personen die niet gewenscht werden
en verdachte spionnen uit den weg heeft ge
ruimd De financiering der terreur-groepen ge
schiedde met dollars, die uit Rusland afkomstig
waren Ten aanzien van de Partisanen-groepen
kon worden vastgesteld, dat deze werden opge
richt op bet platteland en ten doel hadden,
door brandstichting, bomaanslagen enz. angst
en schrik onder de bevolking te zaaien.
Het Openbaar Ministerie staat
derhalve op het standpunt, dat deze
misdadige aanslag het vuurteeken,
het signaal zou zyn voor de vijan
den van den staat, die daarmee hun
groot offensief wilden openen om
het Duitsche Rijk te vernietigen en in
de plaats daarvan de dictatuur van
het proletariaat en een Sovjetstaat
by de gratie der Derde Internatio
nale te stellen.
dien men in figuurjyken zin tusschen duim en
wijsvinger den hals omdraalt.
Voor half-time ging t in die match van
een leien dakje, want men had een 10 voor
sprong. Toen echter die boys uit Birmlnghany
zoo vermetel waren om gelyk te maken, I
was plots de boot aan. Mr. Warburton, de
feree, had de grootste moeite om het sepi
recht te houden; Carlisle appelleerde vi
strafschoppen, de Birminghamlul klaagi
de gemeene speelwyze hunner tegen: