Duitschland Medische Kroniek
Nederland
en
ZICH ZELF GEVEN
i
I
De Rijksmiddelen
Minister Marchant verdedigt zich
I
EEN BELANGRIJKE REDE
ZATERDAG 16 DECEMBER
LEEKENPREEKEN
Sport en geest
HANDELSVERDRAG
ONDERTEEKEND
Bevredigende basis
I
Em.-pastoor H. Overbeek j*
leden jaar
Beerta onder curateele
Post van den
Memorie van Antwoord
TWEEDE KAMER
Spelling-vraagstuk
Commissie Spoorbont
Minister Marchant
Dr. Colijn, die niet ontevreden is
over het verdrag
Ridder Huyssen van
Kattendijke
No-
MGR. C. BRANDSMA BIJ
Z. H. DEN PAUS
„Post-
Aan de kaak gesteld
jager”
In Cairo neemt de K. L. M. haar
van de Imperial Airways over
Geen „heilige huisjes”
Tegenstelling tusschen openbaar
en bijzonder onderwijs niet
zoo scherp als sommigen
doen voorkomen
4.1 S millioen meer dan ver
van overbodige
is geweest, een
HOMO SAPIENS
DEN HAAO. 15 December 1933
i
van
in
het
Aan de Memorie van Antwoord aan de Twee
de Kamer inzake de voorziening in het bestuui
der Gemeente Beerta wordt het volgende ont
leend:
De handelingen van het vertegenwoordigend
college in de gemeente Beerta dragen n symp
tomatisch karakter. Zij zijn uitvloeisel van de
bij dit college heerschende mentaliteit, welke
er een is van obstructie tegen alle pogingen tot
behoorlijke behartiging van het gemeentebe
lang.
Het geval b.v. van de openbare school in de
Oeldersche buurtschap Rha. die is opgeheven.
Onze correspondent te Rome seint, dat Z H.
Exc Mgr. O. Brandsma, de nieuwbenoemde
apostolisch vicaris van Klsuma (Afrika) Vrij
dag door Z. H. den Paus in audiëntie is ont
vangen.
De zeereerw. heer H. Overbeek, emeritus-pas-
toor van de parochie te Brummen, is aldaar in
den leeftijd van ruim zeventig jaar overleden.
Hedenmorgen heeft de plechtige uitvaart en
begrafenis plaats.
«avond Den
|n teruggekeerd.
De Imperial Airways hebben de postvracht
van den „Postjager", die in Italië is gedaald,
welke vracht op twintigduizend brieven wordt
geschat, overgenomen en zal deze naar Cairo
brengen waar zij zal worden overgenomen door
de KLM, die haar verder naar IndK zal bien-
gen.
Hebben wij b.v bij de Algemeene Beschou
wingen en bij de behandeling der afdeellng
Nijverheidsonderwijs moeten constateeren, dat
de Minister zich wel wat eenvoudig van de ver
schillende kwesties afmaakte, thans kan worden
getuigd, dat hjj over den voor het volk in al
zijn geledingen wel voomaamsten tak van het
onderwijs een betoog heeft opgezet, dat sterk
was in argumenten, dat ,de volledigheid zeer
nabij kwam en dat uitblonk door een humor,
welke op zeer efflclente wijze werd toegepast.
Tegenover de ledeti. die de vraag stelden, of
het niet mogelijk zou zijn, voor het herstel der
normale verhoudingen langzamerhand den ge
meenteraad weer in te schakelen, zij het slechts
als adviseerend lichaam, ia de Minister van
oordeel, dat zoodanige proef practlsch onmoge
lijk zou blijken.
November een vermeer-
f 5.3 millioen
Daarbij is volgens hem veel kunstmatigs. En
vooral ten plattelande leven b v. verschillende
Protestantsche richtingen zeer rustig naast el
kander en doen hun kinderen op de openbare
dorpsschool, gelijk trouwens ook ouders, wier
kinderen eigenlijk op de openbare school thuis
hooren, er niets op tegen hebben, ze op een
school met den Bijbel het onderwijs te doen
volgen. Die stemming constateert de Minister
nogal eens En hij vindt het verkeerd, als dan
in, dergelijke vreedzame landelijke verhoudin
gen gestookt wordt van belde zijden en
stichting van eigenlijk overbodige scholen op
die wijze noodzakelijk wordt.
Vervolgens heeft de Minister den sociaal
democraten ook nog eens omstandig uitgelegd,
dat b.v. een Inspecteur van het onderwijs niet
vrij is in het voeren van actie op onderwijsge
bied, zelfs niet buiten zijn inspectie.
De voorzitter is erin geslaagd, voor die taak
werkelijk een zeer scherpzinnig vijftal uit vijf
verschillende fracties samen te stellen: de Ka
tholieke afgevaardigde Suring, de Christelijk-
Hlstorische Jhr. Rutgers van Rozenburg, de
antl-revolutionnalre oud-mlnister van Dijk,
de sociaal democraat Dr. van der Waerden en
de leider der vrijzinnig-democratische fractie
Mr Joekes zullen een poging doen, om licht te
brengen in de kwestie, waarin zooveel duisters
is.
Minister MARCHANT heeft dan heden zijn
beleid inzake het Lager Onderwijs verdedigd
met een door den heer Tilanus terecht „be
langrijk" genoemde rede-
Naar wij vernemen is de benoeming te ver
wachten van G. H. W. M Ridder Huyssen van
Kattendijke tot HM.'s gezant te Praag.
De heer Huyssen van Kattendijke werd in
1879 te ’s Oravenhage geboren en trad in 1914
in den dlplomatieken dienst. HU werd werk
zaam gesteld bij het Nederlandsche gezantschap
te Brussel, waar hü in 1917 benoemd werd tot
gezantschapssecretaris en in 1935 tot gezant-
schapsraad. Als zoodanig bleef hü aan onze di
plomatieke vertegenwoordiging in België ver
bonden tot 1930. toen hü benoemd werd tot
Buitengewoon Gezant en gevolmachtigd Minis
ter te Lljsabon. In deze functie was hU werk
zaam tot Januari 1933, toen deze gezantschape-
post om redenen van bezuiniging werd opge
heven.
De heer Huyssen van Kattendijke volgt thans
Jhr. van Haersma de With op, die naar men
weet, binnenkort naar Washington zal vertrek
ken.
Het schUnt zelfs voor een college als de raad
van Beerta. met een uiterst gebrekkig verant-
woordeiUkheldsgevoel en gemis van elk besef
van redelUk bestuur, een hoogst ongewenachte
situatie, dat het zou kunnen blUven advlseeren
onder omstandigheden, waarbij ,1e verantwoor
delijkheid nog minder drukt dan normaal.
Teekenen van beterschap zouden zien niet
spoedig vertoonen en, zoo zü dit deden, nog
geen enkelen waarborg bieden, dat de raad
wederom in zUn oude plaats hersteld, het door
die teekenen gewekte vertrouwen zou recht
vaardigen.
Met voldoening heeft de Minister geconsta
teerd. dat vele leden zün opvatting doelen dat
het in het onderhavige geval beter Is het col
lege van B. en W. niet te handhaven.
Aan de leden, die op dit punt nog niet over
tuigd zUn. merkt hü op. dat in een kleine ge
meente als Beerta het aanblUven als wethou
der aan de personen, die deze functie beklee-
den. elschen zou stellen, welke de grenzen van
het normale overschrUden.
Daar komt bU. dat een gemeente als Beerta
niet te groot is. om ttjdeiük door één persoon
in de situatie, waarin Jiet wetsontwerp dezen
brengt, te worden bestuurd.
Alvorens met de behandeling van de Onder-
wUsbegrootlng verder te gaan, heeft heden pre
sident RUYS DE BEERENBROUCK de com
missie benoemd, welke een onderzoek zal in
stellen naar de gestie van de nevenbedrljven
der spoorwegen. voornamelijk naar de N- V.
Spoorhout en hare aanhangsels, waarover bü
de behandeling van Waterstaat zulke eigen
aardige détails aan het licht gekomen zjjn.
Laan heeft de Minister dit nog eens allemaal
met klemmende argumenten uitgelegd. ZU
willen rjen ondergang van ons onderwijs tegen-
houden/lUBBI UC Bewindsman wil dit evenzeer.
Alleen: hjj wenscht een andere methode te vol
gen. HU vindt het uitstervingssysteem, dat de
sociaal-democraten in de Kamer en in de ge
meenteraden verdedigen, én voor de school
jeugd én voor de onderwijskrachten op die ster
vende scholen én voor het openbaar onderwijs
in zUn geheel, dat dan den naam krijgt, door
en door ziek te zijn, funest. HU tast liever door
en daartoe is het thans, nu de financieele om
standigheden zoo veranderd zUn, de tUd. Hebt
gUzelf niet, zoo vroeg de Minister den heer
ThUssen, geschreven, dat een domoor is degene,
die met verandering van omstandigheden geen
rekening houdt? Daarom zal de bewindsman
niet nalaten, het onophoudelUk den heeren. die
de financieele noodzaak nu nóg niet inzien, in
de ooren te doen klinken, dat er een andere
slechtere tUd is aangebroken, die concentratie
en een anderen opbouw van het onderwUs on-
verbiddelUk elscht De Minister zal overigens
bU de reconstructie, die hü ter hand neemt
niet met het eenlge doel, om te bezuinigen,
maar in het besef, dat de opbouw veel doel
matiger zUn kan en dan vanzelf ook goedkooper
zün zal, met de in de Kamer gemaakte opmer
kingen rekening houden.
De kloosterlingensalarissen zün heden weer
door ds ZANDT vanaf de gereserveerde tri
bune beluisterd door twee nonnetjes! ter
sprake gebracht. Ook de kloosters mogen aldus
deze afgevaardigde met een niet onaardige toe
speling op het woord van Dr. ColUn, geen ..hei
lige huisjes” zün.
De Minister heeft hem geantwoord, dat
hU, wanneer hü klagen wil over het feit,
dat de salarissen der kloosterllngen-onder-
wijzers in de kassen der kloosters vloeien,
aan een ander adres moet zün met die
klacht.
Wil beziet de Regeering de vraag, of in de
Minister Marchant ontkent overigens, dat
over heel de linie de katholieke scholen met
haar heel aparte positie schakelt hü bü die
stelling uit de tegenstelling tusschen open
baar en büzonder onderwijs zóó scherp zou zün
als sommigen haar gelieven af te schilderen.
sterven lag. werd door den bewindsman met
zooveel verve afgeschllderd. dat alleen déiAr-
door de geweldige overdrUving en het genera-
liseeren van degenen, die met termen als „cen
trum van cultuur” actie voeren tegen de ophef
fing van een aantal openbare scholen, zeer
radicaal werd aan de kaak gesteld. Trouwens,
aldus de bewindsman, al diegenen, die van
meening zün, dat Alle kleine openbare scholen
ten doode gedoemd worden. zUn er volstrekt
naast. In katholieke streken zal b.v. een open
bare school met 12 leerlingen moeten worden
gehandhaafd, terwUl in een stad als Amsterdam
een school met 100 leerlingen er onherroepelUk
aangaat, omdat zü kan worden gecombineerd,
ja, in het belang van het onderwijs zelf moet
worden gecombineerd met een andere- Wat de
Minister thans in de Kamer op het gebied van
de concentratie van het onderwijs verdedigt,
heeft hU als wethouder van Den Haag in prak-
tUk gebracht. En ook déér had hu dan altüd
de sociaal-democratlsche fractie tegen zich.
Men ziet in die kringen 's heeren Marchants
maatregelen natuurlUk als afbraak van het
openbaar onderwUs, terwUl hü het büzonder
onderwijs intact laat. Maar men vergeet, dat
's Ministers positie tegenover het openbaar on
derwUs een geheel andere is. Daar kan hU. door
in een circulaire den gemeentelUken autoritei
ten goeden raad te geven, althans eenlgen in
vloed oefenen, om te komen tot opheffing van
scholen, die overbodig zUn. Maar ten aanzien
van het bUzonder onderwijs waar overigens
de overbodige scholen veel minder talrUk zün
staat hU machteloos. Daar kan hü slechts
door overleg iets bereiken, en op het voorbeeld
wUzen, door hemzelf bü het openbaar onder
wijs gegeven.
Den sociaal-democraten ThUssen en K. Ter
Ten aanzien van het spellingvraagstuk de
Minister zelf is op dit punt conservatief zal
een compromis moeten worden gevonden. De
nieuwe spelling zal echter in leder geval wel
niet zóó ingewikkeld zUn. dat vrees van den
heer Suring bü het onderwijs voor alle vak
ken nieuwe leerboeken zouden noodlg wezen.
Deze tweeslachtigheid zal echter, dunkt ons.
aan heel wat scholieren groote moeilUkheden
opleveren.
BU het deze begrootingsbehandellng begelei
dende wetje tot snellere invoering van de leer-
llngenschaal-Terpstra zUn nog eenlge pogingen
tot amendeering gedaan. De heer SURING zag
twee amendementen door den Minister overge
nomen. Het eerste brengt voor de onderwUzers.
die krachtens deze wet moeten worden ontsla
gen, een opzegtermUn van tenminste drie maan
den Het tweede schept voor de gemeenten en
de schoolbesturen de mogelUkheid om bU ver
plaatsing van hoofden of onderwUzers den
daarvoor in de plaats aan te stellen wachtgel
der elders onder te brengen, dan in de plaats,
die openkomt, door welke mogelijkheid promo
tiekansen van andere leerkrachten niet worden
geschaad.
De heer TILANUS zag eveneens de gedachte
van een door hem ingediend amendement In
de wet opgenomen, nadat de Katholieke afge
vaardigde daarvoor een beteren weg had ge
wezen dan de heer Ti'anus zelf gekozen had
Thans zullen kweekelingen met de akte als
onderwijzer zonder onmlddellljk toezicht in de
«chool werkzaam kunne® zijn. Minister Mar
chant nam de gedachte van den Chrirtelhk-
Hlstortschen afgevaardigde in den vorm van
den Katholieken exnert Suring over.
De Kamer is tenslotte blijven steken In de
behandeling van een amendement-ZHlstra
waardoor oa. het ontslag van de huwende on
derwijzeres fmnerat<ef th»ns is het faculta
tief in de L. O -wet zou komen.
Op dit late uur kunnen we daarop niet meer
|r><-aen f*‘-iirter Merchant verzette zich teeen
dit amendement met het motief dat een der-
oelilk nrincinleel mint In dezen tUd van samen
werking niet incidenteel moest worden tnge-
lascht. temeer daar het blnrjyiknvt tóch in het
kader van heel het salarisvraagstuk aan de orde
komt. Principieel is echter de zaak eigenlUk
reeds beslist in het Ritksan'btenaren-regiement
We komen hierop de volgende week terug.
van een vorige eeuw, dat zich niet vrU bewegen
mocht, maar onder het wakend moederoog haa
dagen in eentonig naaldwerk moest slüten; wan
neer er om vrijheid en ontplooiing van levens
kracht wordt gevraagd, laat men daar dan zich
zelf geven, waar de nood van anderen schreit
Er wordt Immers geroepen om gemeenschapszin
er wordt gesmaald op het individualisme van
een verleden tUd. het moet uit zUn met de ik
zucht; er moet gebouwd worden aan een nieuwe
maatschappU Welnu, op het terrein der chart
tas heerscht geen werkloosheid; daar overtreft
de vraag naar krachten het aanbod tienvoudig
Wanneer het niet te doen is om bevrediging
van eigenliefde, om ontspanning van daadkracht
zonder meer, wanneer het niet gaat om lust tot
crltlek op maatschappelijke toestanden bot te
vieren, maar om Werkelijk zelf iets tot heil der
gemeeiaKhap bü te dragen, dan is daar gelegen
heid te over.
En wie zich om büzonderen aanleg op het
terrein der materieele verzorging van den even-
mensch minder thuis gevoelt en geestestaienten
heeft, die moge zich herinneren, dat er onder
de groote massa züner medemenschen zeker
evenveel geestelUke als lichamelUke honger te
stillen is. Was de. behoefte aan voedsel voor den
geest, het verlangen naar voorlichting, de weet
gierigheid van den ongeletterde ooit groote:
dan thans? En schreit het kille gemoedsleven
van duizenden niet om koestering en verwar
ming? Laten de geestelUk rUk begaafden daa.
eens aan denken; vooral de Jongere intellec-
tueelen. Werken in de schaduw, onopgemerkt
aan de verheffing en geestelUke ontspanning
van misdeelde medemenschen, is tienmaal meer
waard voor de gemeenschap dan den overvloed
van middelmatige kunstproducten met nog meer
dere te vergrooten.
Laten wU ophouden met onvruchtbare debat
ten, waarbij de een naarstig speurt of de rUke
nog niet meer kan bUdragen in de algemeen»
lasten en de bemiddelde al maar zucht over de
ondraaglUke belastingen. Het evenwicht in de
publieke inkomsten en uitgaven zal tenslotte
wel gevonden worden. Van veel grooter belang
is de solidariteit in de gemeenschap, de onder
linge waardeerlng, het evenwicht in de christe-
lUke samenleving. En dit wordt alleen bereikt,
wanneer ieder zün eigen persoon beschikbaar
stelt; wanneer allen naar vermogen weten te
geven van zichzelf.
n den loop der geschiedenis heeft men her-
haaldelUk getracht, den geest door de sport
te vormen. De Fransche revolutie hoorde
-eeda vele stemmen, die er op aandrongen, om
'ie gymnastiek en den dans aan te wenden tot
'n betere viering van de volksfeestenmen hoop
te daarmee natuurlUk den repubhkelnschen geest
van de revolutie aan te wakkeren. Sommigen
waren zelfs voor een Spartaansche opvoeding.
Saint Just, de vriend van Robespierre, zeide
b.v.: ..De kinderen behooren aan hun moeder
tot hun vUfde jaar, indien zü hen gevoed beeft
rn daarna behooren ze aan de republiek, tot
aan den dood”. ZU moesten leeren soldaat spe
len en bet land bebouwen: alles van bovenaf
gereglementeerd. Er gingen echter ook andere
stemmen op. maar van dat alles is niets
terechtgekomen, want met Napoleon was bet
republikeinsche feest afgeloopen.
De geheele negentiende eeuw is gekenmerkt
door een denkbeeld, dat altüd weer terugkomt
en alle geesten beheerscht. dat onder dozünen
vormen zich vertoont, maar steeds hetzelfde is:
n.l. dat het lichaam moet opgevoed worden
ooor geregelde en systematische oefening. Dit
denkbeeld is zóó algemeen dat het ook thans
nog door de meeste paedagogen en opvoeders
ais vanzelfsjrrekend wordt beschouwd. Toch is
dit denkbeeld in t geheel niet zoo van zelf spre
kend als bet er uit ziet. Want bet is een feit,
dat door bezigheid, door arbeid en door spel het
llchafem zich vanzelf ontwikkelt tot een zoo
danige perfectie, dat wü daarmede zeer goed
uitkomen, en ons van geen enkel tekort bewust
zUn. Inderdaad is ook thans nog de overgroot*
meerderheid van het Nederlandsche volk llcha-
melUk in 't geheel niet opgevoed. De grond
werker, die den zwaarsten arbeid verricht, de
mUnwerker, de chauffeur, de winkelier, de ad
vocaat en de geestelUke: hebben zü er soms last
van. dat zü niet UchamelUk zün opgevoed? In
derdaad men mag dit niet over het hoofd
zien heeft de handarbeider van zUn jeugd
af steeds werk gehad, dat met zün lichaams
krachten overeen kwam; men laat een krullen
jongen niet met zware balken sjouwen. Er wordt
dus wel altUd rekening gehouden met zUn
krachten, daarentegen is van eenlge geregelde
en systematische lichamelUke opvoeding geen
sprake.
Inderdaad is dan ook de lichamelUke opvoe
ding voor de meesten slechts in achUn het doel:
in werkelUkheld streven zU naar een bepaald
soort. Zóó was bet reeds in de Fransche revo
lutie. maar dat liep op niets uit. Maar van
groote beteekenis is geweest het werk van Jahn
(1778—1853). ZUn doel was bet. om, toen Na
poleon op de hoogte van zUn macht stond het
Dultsche volk te bevrüden van het Napoleon
tische juk. Om de Dultsche jeugd UchamelUk
en moreel daarvoor gereed te maken, daar
om predikte hü de gymnastiek en het turnen;
voortaan wordt hü genoemd .Der Turnvater
Jahn”. Overal werden turnvereenigingen opge
richt, die tevens haarden waren van vaderlands
liefde. maar ook van nationalisme, maar Jahn
was tegel Uk romantisch en geen drilsergeant
hU hield niet van de militaire tucht; toch kwam
onder zUn opvolgers de turnbeweging heeletnaal
‘n het militaire gareel. De oefeningen waren er
dan ook op beerkend om de kracht, den moed
de behendigheid, de snelheid en het utthoudlngs-
'ermogen op te voeren, allemaal deugden, die
voor de oefening van den militair van het al
lerhoogste belang zUn.
Het vervolg op het streven van Jahn is dan
ook geweest de ontwikkeling van den milltaris-
tlschen geest in Duitschland, waar de lichame
lUke opvoeding er toe diende, om den menschen
te leeren op één gegeven bevel snel, hoekig en
leelUk. een bepaalde beweging te laten maken.
Deze wUze van opvoeding is volkomen tegenge
steld aan het Ideaal van hen, die een harmo
nische ontwikkeling van den mensch wensch-
ten en in t büzonder een harmonische ontwik
keling van het lichaam. Jahn wilde dan ook
niets weten van dansen van jongens en meisjes
tezamen; dat was tegen zün krachtdadige
idealen.
De Zweedsche gymnastiek is niet in de mili
taristische banen geraakt geluk het Dultsche
turnen, maar wel ia het waar, dat zü eigenlUk
nog veel mechanischer was dan de Dultsche
gymnastiek. De Zweedsche werkte bU voorkeur
zonder apparaten, en bestond dus hoofdzakelUk
uit lichaamsbewegingen in de ruimte; boven
dien werden in de praktUk veel te dikwüls af-
ronderlUke ledematen bewogen; gezamenlüke
beweging, op commando, van één arm voor
waarts, züwaarts. omhoog, achterwaarts; en zoo
met de andere ledematen en met den romp.
Het is niet precies na te gaan, of liever het
is niet precies in korte woorden uit te drukken,
wat eigenlUk het doel was van de Zweedsche
gymnastiek; maar het komt toch heel dicht bü
eén opvatting, waarin het lichaam in het mid
delpunt van de cultuur wordt gezet. Welnu, deze
opvatting, die aan de Dultsche en Scandina
vische gymnastiek gemeen is, strüdt met onze
katholieke opvattingen. Zeker, wü katholieken
vervallen thans zeker niet in het tegenoverge
stelde uiterste; de Idealen van ascese, van ver
sterving, van onderdrukking van het lichaam
zün thans zeker niet zeer levendig, maar wü
staan toch in de praktük en principieel, verre
af van elke cultuur, waarin het lichaam mid
delpunt is. WU beschouwen het in X geheel
niet, zooals sommigen, als een Ideaal, om „be
wust te zün van ons lichaam”, en het gezond
verstand is ook hier aan onze züde. want hoe
kan men met aandacht arbeiden of studeeren,
wanneer men telkens zichzelf van zün lichaam
bewust is. De lichaamsbewegingen moeten juist
vanzelf gaan, zonder pUnlUke aandacht op die
bewegingen, en wanneer wU ons daarvan be
weert worden, wanneer wü b.v. bü het schrU-
ven een weinig schrüfkramp krUgen. is het al
niet goed meer.
Er zün ook verschillende andere methoden
ter beoefening van de gymnastiek, en die spe
ciaal ten doel hebben den mensch aesthetlsch
en artistiek op te voeden, zün gevoel voor
schoonheid te ontwikkelen en de kunstzinnig*
trekken in den mensch op den voorgrond te
brengen. Daarvan is de rhythmlsche gymnastiek
van Jaques Dalcroze in Nederland het meest
bekend Een van de grondleggers hiervan la
Francois Delsarte (1811—1871), die op het
denkbeeld van zün gymnastiek kwam door de
beschouwing van beeldhouwwerken, de gestiea
en houdingen van redenaars en voordracht
kunstenaars HU vond, dat de lichaamsbewegin
gen een idee moesten uitdrukken, m a w. dat
b.v. de tooneelspeler die houdingen en die ge
baren moest te voorschün brengen, die bü het
gesprokene pasten; en dat dus de gymnastiek
er naar streven moest, om den mensch te lee-
ren. zün ideeën en gevoelens door gebaren,
houdingen en bewegingen te uiten; zoo zou men
werkelük een’ sierlüke kunst van uitdrukking
krijgen. Delsarte was trouwens zelf acteur.
Er waren er velen die deze Ideeën toejuichten.
Wat was natuurlüker, dan dat men het doel
trachtte te bereiken, door van de muziek ge
bruik te maken.
Over al deze soort gymnastiek heeft de heer
K. H. Behagen, inspecteur van de lichame
lUke opvoeding te Amsterdam, een uitstekend
boek in het Fransch 1) geschreven; en hierbij
zeg ik hem mUn oprechten dank voor de vele
dingen, die ik uit zün boek geleerd heb.
TH. H. SCHLICHTING.
1) K. H. van Behagen. Le role de l’éducation
physique dans le developpement de ia persch-
nalité. Paris. Alcan 1933.
De Rijksmiddelen hebben in JMo-
vem^er f 37.153.269 opgebracht of
f 4. I 5 7.597 meer dan verleden jaar.
Over de eerste elf maanden van het
loopende jaar bedraagt de achter
stand tegenover het vorig jaar
f 15.051.483. Vergeleken bü 1'12
van de raming, groot f 31.849.200,
valt er over
dering van
stateeren.
De inkomsten ten bate
..Leeningsfonds" beliepen
vember f4.5 18.2 13. De inkomsten
ten bate van het Gemeentefonds"
bedroegen in Nov. f 9.655.042.
De inkomsten van het „Wegen
fonds" waren in Nov. f 792.518.
salarisregeling ook in verband met dit probleem
meer kan worden rekening gehouden met het
oehoefte-element. Maar dan niet alleen bü de
kloosterlingen.
Wat het onderwUs aan de schipperskinderen
betreft, hier zou volgens den bewindsman meer
kunnen worden bereikt. Indien de verschillende
richtingen, daarbü betrokken, eens wat meer
wilden samenwerken.
Maatregelen tegen verkeerde propaganda in
en bulten de scholen door openbare onderwU
zers heden nog drong Mr WESTERMAN op
verscherping aan van art. 10 der LO.-wet
kan de Minister niet nemen, zoolang men hem
geen concrete en behoorlük bewezen feiten
voor legt.
Tegen onderwUs in het Friesch op de Lagere
Scholen In Friesland, heeft de bewindsman
voorloopig bezwaar vanwege de consequenties
Heeft al niet de heer K. ter Laan, zoo vroeg hü.
een woordenboek van het Gronlngsch samenge
steld? En zün er ook niet andere streken, waar
men wel eens onderwUs in de spreektaal zou
kunnen wenschen?
- tt twee verschillende kampen ontvingen
I I wü bemerkingen op onze laatste beschóu-
x-y wing: eenerzüds vond men, dat wü de
^betaalde overheid" te veel in bescherming had-'
den genomen. Het zün degenen, die van een af
schaffing van het bestaande staatsbestel en in
voering van een fascistisch regiem alle heil ver
wachten. Laten zü intusschen bedenken, dat,
ook al treedt bü zulk een stelsel één man als
algemeen leider naar voren, de practük bewezen
heeft, dat het aantal uit de publieke kassen be
zoldigde baantjes vertienvoudigt. Een tweede
categorie is van meenlng, d<t wü de bezittende
klasse te veel in bescherming namen, De over
heid heeft voor .de sterkeren" niet te zorgen,
zeggen zü; die redden zichzelf meer dan vol
doende. Alle aandacht dient aan de economisch
zwakken te worden besteed.
Uit een en ander kregen wü opnieuw de be
vestiging, dat de stelling, die wü meenden nog
maals naar voren te moeten brengen, deze JiiT
dat de overheid er voor allen is, zü het ook,
dat de minst bedeelden haar büzondere aan
dacht moeten hebben, dat deze waarheid -het
juiste midden houdt.
Hoe is hef mogelük. dat de publieke meening
nog wel onder dezelfde geloofsgenooten op zulk
een punt zoo .geheel uiteen kan vallen in twee
verschillende richtingen? Ook hieraan draagt de
verwording van onzen tüd schuld. Een der ern
stigste uitwassen van een overigens in zichzelf
goed maalschappelük stelsel was. dat er hoe
langer hoe meer een vlucht uit het particuliere
bedrijf naar overheidsinstellingen plaats had.
wat weer een streven meebracht om zooveel mo
gelük maatschappelüke verzorging onder over
heidsbemoeiing te trekken Een functie in over
heidsdienst toch beteekende uitschakeling van
alle risico: vaste bezoldiging met regelmatige
verboogingen; geen vrees vóór werkloosheid
ziekte-, ouderdoms-, weduwe- en weezenverze-
kerlng. Zelfs in tüden, dat het particulier be
drijf nog in welstand verkeerde en hooge loonen
kon ultkeererff werd aan een veilige plaats in
^hvefheldsdienst de voorkeur gegeven. Wanneer
'Srae mentaliteit van het uitschakelen van alle
persoonlijke rLioo, van het veilig stellen van
eigen levën, de overhand neemt en daarmee de
roeping om mee te werken aan het algemeen
belapg totaal verdwijnt, moeten er op den duur
noodzakeljjk scheeve toestanden ontstaan. De
ovejhef8smachlnerie begint dan traag te wer-
k«®er komt overbelasting zoowel aan personen
als aan bezoldigingen. Zoodra er een neergang
komt in het economische leven, gepaard gaande
met groote werkloosheid en lage loonen in het
particuliere bedrijf, wordt het overheidspersoneel
als eeq veilig gestelde kaste met afgunst gade
geslagen, totdat de spanning zoo groot wordt,
dat de bevoorrechte positie van functionarissen
in publieke diensten ook moet worden aange
tast, dat hun als onaantastbaar gewaande sala
rissen en pensioenen worden verlaagd, het leger
van overheidsdienaren zelfs wordt ingekrompen
Dan eerst is er ontevredenheid aan twee kan
ten. 4;
Het is dus geen wonder, dat er in tüden. als wü
nu beleven, gisting in alle kringen heerscht.
Maar ook hier Wordt het Engelsche spreekwoord
bewaarheid, dat er geen wind zoo slecht is of
hjj waait wat goeds mee. En het goede, dat wü
uit de roeringen van dezen tüd zien opkomen
is van niet geringe waarde!
Dat alle aardsche goed vergankelük is, heeft
de groote oorlog met zün naweeën aan dit ge
slacht nu wel zeer diep ingeprent. Een tweede
les zün wü nog bezig te leeren; ook deze zal
hard te verwerken zün. Het is deze, dat het
geluk niet is gelegen in het krampachtig vast
houden van bezit, of in het uitsluitend streven
naar meer gewin voor persoonlük gebruik, maar
naast de liefde voor den arbeid en de plichten
van staat, iets van zichzelf te geven voor an
deren, voor de gemeenschap. Uit dit onbewuste
verlangen van den modernen mensch moet goed
deels verklaard-worden, «Uarom in verschillende
landen de groote massa en vooral de jeugd zoo
hartstochtelük optrekt achter leiders, die van
een verheffing van het vaderland, van een her
nieuwing der gemeenschap spreken. Het Indivi
dualisme, het „ieder voor zich en God voor ons
allen" heeft afgedaan. Men eischt, dat alle
krachten, welke in een volk schuilen, zullen
worden losgeslagen; niet echter tot verrUking
van den eenling, doch dat, wie het meeste heeft,
ook het meeste zal geven. Men elscht samen
werking van allen aan één ideaal van volks
verheffing.
Wü weten, dat menschelijke idealen altüd veel
onbereikbaars in zich bergen. Iedere nieuwe
strooming vangt enthousiast aan en stuit op
den duur op menschelüke onvolmaaktheden, op
eigenbaat, naijver, eerzucht en karakterloosheid
Maar de onvolmaaktheden van de menschelüke
natuur mogen nooit er van afhouden om, wat
in zichzelf goed is, uit twüfel aan het bereiken
van een ideaal tegen te houden. En in die
moderne zucht om iets van zichzelf te geven
schuilt ontzaglük veel goeds, mits er maar voor
gezorgd wordt, dat die losgeslagen driften zich
niet eenzüdig of in gevaarlüke richting uitvie
ren. Het gevaar Is bü een omslaan van de mas
sale mentaliteit altüd groot, dat er veel nega
tief werk wordt verricht; dat men met wellust
•tuk slaat, wat In een vergane periode weerzin
wekte, maar dat men verlegen staat. «Unneer
«r op de ruines moet worden opgebouwd. Van
daar dat op heel het groote terrein van natlo-
nalen opbouw het duurzaamste en vruchtbaarste
werk daar wordt verricht, waar een nieuwe fris-
sche geest uit de jeugd de ouderen bezielt en
tot verbetering van eigen inzicht brengt en waar
de opstuwende jongeren een nieuwen weg ont
ginnen onder het wakend oog der meer ervare-
nen.
Daarnaast blüft, voor wie eerlük van zichzelf
•U geven, overvloedig gelegenheid op meer be
perkt terrein. Daar is op de eerste plaats dat
der charltas. Is er een woord met rijker Inhoud.
18 er een program met grooter veelzüdigheid
te bedenken, dan dat der practlsche naasten
liefde in armenzorg, In ziekenverpleging, in re
classering en drankbestrijding? En hebben wü
katholieken, op dit gebied geen onultputtelüke
leerstof in grootsche daden van een godgeloo-
Tig voorgeslacht? Wanneer er drang is naar
daden in het opkomend geslacht, w'anneer er
een stuwing is van jonge levenskracht, wanneer
■esmaald en gelachen wordt om het meisje omdat zü als school zoo volkomen mogelük op
te con-
bespreken met uitschakeling
formaliteiten.
Voorts zullen op de belangrijkste landbouwge
bieden gemengde commissies worden samenge
steld uit de kringen der belanghebbenden om
door oomiddellük contact de nog hangende
kwesties op te lossen.
Naar aanleiding van de onderteekentng
van het nieuwe handelsverdrag met Duitsch
land heeft de minister-president dr. ColUn
het volgende verklaard: „Er blüven natuur
lUk bU elke onderhandellng over handels-
betrekklngen onvervulde wenschen over, die
men gaarne ingewilligd had gezien. Maar
alle omstandigheden in aanmerking ge
nomen hebben wü geen reden tot onte
vredenheid.”
De Dultsche delegatie heej
Haag verlaten en is naaj^s
Sinds eenlge weken sün in Den Haag tus
schen de Nederlandsche en de Dultsche
regeering onderhandelingen gevoerd over de
regeling van het goederenverkeer tusschen
Nederland en Duitschland. na afloop van
het op 31 December a-s. eindigende voor-
looplge verdrag van Z7 April 1933. Dexe
onderhandelingen hebben tot de ondertee-
kening van een verdrag geleld, dat de we-
derzüdsche economische betrekkingen op
een nieuwe, de beide regeeringen bevre
digende basis plaatst.
De onderhandelingen werden van Neder
landsche zUde door Dr H. M Hirschfeld. dlrec-
teur-generaal van Handel en NUverheld en van
Dultsche züde door Dr. F. Koehler, mlnlsterial-
direktor bü het „Reichsministertum filr Er-
nkhrung und Landwlrtschaft" geleld.
Het doel der onderhandelingen was aan Dult
sche züde de economische betrekkingen tusschen
de belde nabuurlanden uit te breiden, zóódanig,
dat de Dultsche uitvoerbelangen ook onder de
huidige, moeilüke economische omstandigheden
en ondanks de nieuwe invoercontlngenteerings-
polltlek van Nederland op groote schaal werden
verzekerd. De concessies, welke Duitschland
daarvoor in het bUzonder op landbouwgebied
heeft - gedaan, konden beperkt blUxen 101 een
voor den Dultschen landbouw aanvaardbare
mate. Op de belangrUke gebieden van de tnelk-
voorzienlng en de eieren werd de toepassing
van de tot nu toe slechs voor tarweoliekoeken.
spüsvetten en olies geldende bepalingen over
eengekomen en daarmede een gezonde rege
ling getroffen voor de Dultsche blnnen-
landsche markten op deze gebieden. Het
resultaat der onderhandelingen toont aan. dat
het. ondanks de huidige moeilüke economische
situatie der belde landen door hun vasten wil
overeenstemming te bereiken op grond van
nieuwe methodes op het gebied der handels
politiek mogelük is geweest, een voor belde
partijen bevredigende regeling te vinden, het
geen in het blzonder tot uiting komt in de in
stelling van een commissie, waarin de vertegen
woordigers der belde regeeringen zitting zullen
nemen, welke de kwesties der contlngentee-
ringspolltlek en van het warenverkeer zullen
