Prikkeldraad
SALAD1XE!
Korting Indische pensioenen
ti
f
i
Onze schrijfwijze
De Kerstvlucht
van de K.L.M.
den eersten
tot den laats ten droppel
De kortste dag
EERSTE KAMER UIT ZICH
h.
hi
an
lm
r”
DONDERDAG 21 DECEMBER
Kritiek in de ruimte
In vijf dagen over?
Altijd nadeel
Naar autarkie
Rotterdam leent!
Maar het Ryk stelt voorwoorden
Deelneming van Zwitserland
Tegen bezuiniging op defensie
Defensie blijve op peil
BRAND TE STEENWIJK
Schouwburgzaal in de asch gelegd
Wat anderen zeggen:
Te Amsterdam
Afweermiddelen
i
i
Hetzelfde verklaarden sommige leden.
die
DUITSCHLAND CHICANEERT
De „Pelikaan” doet het beter
kan Vrijdagavond in
Batavia zyn
Aansluiting by den R. K. Werk-
nemenden Middenstand?
PLUIM VEETENTOONSTEL
LING „ONNES”
„ST. CHRISTOFF EL” EN DE
STANDSORGANISA TIE
- ti?
Met Kerstmis zyn we weer door de
diepste duisternis heen
1 f
•II
bUl
De klokken van Bethlehem zullen
ook in ons land luiden
Rentevermindering
De noodtoestand van Indië’s finan
ciën wordt als den rechtvaar
digheidsgrond van het
voorstel beschouwd
H ‘1
Hl
■H
Eisch van algemeen belang
De Kerstviering van
den K.R.O.
Voor taan heet Slaolie
i
«n
De fleech zelfcelloph* never pakking, een Itut «oor 7 oog.
lil
I
UNILEVER VERKOOPCENTRALE N.V. - ROTTERDAM
SAK3A
I
in
o
■d
4
den
>ar
dat er
om de
Nadat de sociaal democraten verklaard had
den. slechts uit noodzaak te zullen vóór stem
men. werd het voorstel met 312 stemmen aan
vaard.
Woensdagavond is in de Rotterdamache ge
meenteraad een voorstel van B. en W. behan
deld om met het Ryk een leenlng-overeenkomst
te sluiten tot een bedrag van 24 mlllloen tegen
een rente van 5 pet. ’s Jaars. terwijl tevens het
bedrag, waarvoor in 1934 kasgeldleentngen met
het Rijk mogen worden aangegaan, wordt vast
gesteld op ƒ30 mlllloen en het totaal bedrag,
waarvoor in het eerste jaarkwartaal kasgeld
geleend mag worden, op 25 mlllloen.
een zuiver natuurproduct, dat is Saladine. Pure
arachideolie, geperst uit de fijnste noten die onze
eigen plantages opleveren. De prijs van zoo’n flesch
goudgele Saladine.zoo’n superieure kwaliteit.het aller
beste wat U koopen kunt, is slechts: Goudzegcl 0.80
Groenzegel 0.6S, Rood zegel 0.50
ii i
Ook de ..Telegraaf” is allesbehalve over een en
•Oder te spreken, doch vraagt zich af wat er
•zdaan kan worden behalve protesteeren alleen.
De Engelache ..Economist" meent, dat nu de
maatregelen, duidelijk het streven naar autarkie
in Dultschland tot uiting komt.
Beschouwt men de voorstellen van dr
Schacht nader, schrijft dit orgaan, dan
valt eruit af te leiden, dat naar Schachts
meenlng. Dultschland het voor gerulmen
tijd in de toekomst zonder hulp van bui-
tenlandsch kapitaal zal kunnen stellen,
en dat het land voorbestemd is zich meer
en meer in de richting van autarkie en
selfsupporting te bewegen Hoe dit echter
ook moge zijn, voor de beleggers ziet de
toekomst er hoogst ongunstig uit.
Naar wij vernemen, zal Zwitserland officieel
deelnemen aan de in het aanstaaned voorjaar
te houden Internationale Jaarbeurs te Utrecht.
Het ..Vaderland” meent, dat er eenvoudig
geen woorden te vinden zfjn om de plompe
manier van doen des heeren Schacht te schetsen
Het blad beschouwt echter als het ergste:
I
De wetgever is vrij om, naar de eischen van
het algemeen welzijn, te oordeelen, dat de pen
sioenen moeten worden ingekort, en waar nu.
b'ijkens de gegevens door den minister ver
strekt, het zelfs na de pensloenkorting nog
niet mogeljjk zal zfjn de Indische begroeting
sluitend te maken, eischt het algemeen be
lang de korting, die des te minder moeilijk
zal zijn te dragen, omdat de Indische pensioe
nen over hef algemeen hoog en vroeger In
1920, wegens stijging der index-cijfers ver
hoogd zijn.
Naar aanleiding van dese beschouwingen
brachten eenlge leden in het midden, dat. naar
hun oordeel, door de beëindiging der dienst
betrekking, de verhouding tusschen den amb
tenaar en den staat niet ongewijzigd blijft Dt
eenlge band toch, die dan overbluft, is. dat
op grond van vroeger dienstverband de staat
verplicht is tot een te voren bepaalde jaar-
lyksche ultkeering. zonder dat daartegenover
nog eenlge prestatie van de zijde van den
ambtenaar staat. De staat kan uit vrijgevig
heid of gunst die ultkeering verhoogen. een
zijdig verminderen kan hij die niet. De staat
heeft eene bepaalde schuld, welke hij heeft te
kwijten, tenzjj overmacht hem zulks belet.
Velschillende bladen wijdden gisterenavond
leeds uitvoerige beschouwingen aan de nieuwe
Dultsche maatregelen, tot verlaging van het
transfer quotum-
Bet „Handelsblad beschouwt deae aankon-
diglng als een boen en schrijft:
Het heeft intusschen weinig zin om in
zachte of harde bewoordingen te protes
teeren tegen de laldeering van vitale be
langen zooals dat om. in het geval van
ons land gebeurt. Van meer practlsche
beteekenls is het. of het mogelyk moet
worden geacht, aan deze niets ontziende
politiek van het Dultsche eigenbelang
paal en perk te stellen- Doet men dat,
dat hiertegen slechts met middelen kan
worden opgetreden, welke, op zichzelf be
schouwd. ook al weer groote nadeelen
voor de betrokken landen meebrengen.
Nederland kan bv. zijn Clearingwet in
werking stellen En de Nederlandsche re
geering tal vermoedeiyk het nemen van
dergelijke maatregelen ook niet schuwen,
indien zij de belangen van onze belf.iters
op een dusdanige wyze met voeten ziet
betreden als thans blikbaar in de bedoe
ling van de Dultsche autoriteiten ligt.
Want al moge de overeenkomst, welke de
Nederlandsche regeering voor obligatle-
houders heeft weten te sluiten, met als
resultaat, dat deze houders tot 31 dezer
hun scrips ten volle betaald krijgen
waarvoor ons publiek de regeering terecht
erkentelijk kan zyn het is geenszins
gezegd, dat ook voor het vervolg een der-
gelijke gunstiger regeling zal kunnen wor
den tot stand gebracht, daar het te ver
wachten ia dat Dultschland opnieuw met
eischen zal komen, welke hierop neerko
men. dat voor het gedeelte, dat onze obll-
gatiebouders extra ontvangen, ook extra
voordeelen met betrekking tot Duitsch
lands export moeten worden gesteld.
Hoe men deze aangelegenheid ook be
kijkt. zoo besloot onze zegsman, het weer
zinwekkende daarvan blijft, dat men ons
in goed vertrouwen te Berlijn heeft laten
komen voor gemeenschappelijk overleg;
dat wij daarbij op grond van de cijfers
omtrent Duitschlands deviezen-posltie
eensgezind tot de slotsom zijn gekomen,
dat die cijfers geen enkele aanwijzing be
vatten. dat Dultschland niet in staat is
de transfer, als thans toegepast, te hand
haven en dat men nu eensklaps ruw in
die regeling ingrijpt, dat wij eenvoudig
met elkaar perplex staan.
In dit verband brachten eenlge leden de obli-
gatieleenlngen ten laste van Nederlandsch-
Indië ter sprake. De vraag zou. naar hun mee
nlng, kunnen worden gesteld, waarom de obll-
gatiehouders niet eveneens worden getroffen.
Inderdaad zouden deae leden bereid zijn, ook
de rente der obUgatlehoudera te verminderen,
indien zulks mogelijk is zonder nog grooter na-,
deel te stichten voor de Indische financiën.
Enkele leden gaven als hun meenlng te ken
nen. dat, afgezien van andere bezwaren, de
voorgestelde korting practisch te ongelijk zal
werken.
Zjj zouden gaarne worden Ingelicht, waarom
bij de voorgestelde pensloenkorting progressie
niet is toegepast. Ook zouden zij gaarne ver
nemen. of het juist is. dat een vrij groot aantal
gewezen Indische ambtenaren met hooge pen
sioenen zich in het buitenland heeft gevestigd,
teneinde zich zooveel mogelijk te onttrekken
aan de hier te lande geheven belastingen. In
dien dit inderdaad het geval is, wenschten zij
te worden Ingelicht aangaande den omvang,
welken dit onvaderlandlievend optreden heeft
aangenomen.
Van andere zijde werd naar aanleiding hler-
8t. Jan
Balk om.
Des middags om 2.40 uur wordt een speciaal
Kerst programma uitgevoerd door de Schola
Cantorum oJ.v. Hubert Cuypers. Des avonds
zingt Jo Vincent voor de K R.O.-microfoon met
het K R O -Orkest. Het programma vermeldt
o.m. oud-Fransche en Dultsche Kerstliederen en
een Kerstspel door de Ver. Haagsche Spelers.
De Kerstvlucht van de K. L M„ die met
Smirnoff en Soer als bestuurders wordt uitge-
voerd met de „Pelikaan”, beeft tot dusver een
•eer vlot verloop. De beide vliegers gunnen zich
zeer weinig rust en vliegen met weinig opont
houd op de vliegvelden van het eene vliegveld
naar het andere.
De voorgestelde harde maatregel vindt, zoo
betoogden enkele leden, zijn rechtvaardiging in
den bitteren nood. Het is daarom, volgens hen.
eerste plicht te bezuinigen, waar zulks maai
eenigszins mogelyk is. Een bezuiniging van f 15
mlllloen op defensie kwam hun te sober voor
en zy drongen met klem aan. dat. in afwach
ting van de voorstellen der commiasie-Iden-
burg. aanmaak van munitie en aankoop van
oor logs- en verdedigingsmateriaal zouden wor
den uitgesteld. Hetgeen in dit opzicht de mi
nister aan den heer Joekes had toegezegd,
achtten zij onvoldoende.
heilige Nacht” van Niels Gade, waarna de Epi
loog volgt.
Om elf uur 's avonds volgt een heel interes
sante uitzending van speciaal voor dit Kerst
feest opgenejmen platen, waarop is vastgelegd
door de verschillende Europeesche zenders de
tekst; „Glorie aan God in den hooge en vrede
op aarde aan de menschen van goeden wil",
gesproken in de taal van het land en gevolgd
door een voor dat land specifiek Kerstlied.
Eerste Kerstdag heeft de K. R. O. alleen van
8309.30 uur uitzending van een Morgenwij
ding.
Het programma van Tweede Kerstdag staat
ook geheel in het teeken van het Kerstfeest. Be
gint met een Hoogmis, waarna om 13.15 uur
Kerstklokken van de Kathedrale Basiliek van
te ’s-Hertogenbosch door Toon van
Door het Rijk worden aan deze overeenkomst
eenlge voorwaarden verbonden, waardoor de
regeering Invloed krijgt op de voor 1934 vast te
stellen gemeentebegrootlng, en de gemeente zich
verbindt geen kapitaalsuitgaven te doen, noch
daarvoor credleten toe te staan, zonder daartoe
vooraf de .toestemming van de regeering te heb
ben verkregen:
Het eenlg juiste beginsel, waarvan, naar het
oerdeel van eenlge andere leden kan worden
uitgegaan, is, dat het pensioen is een deel van
het door den ambtenaar verdiende loon.
Weder andere leden betoogden, dat het naar
hun gevoelen duidelijk is dat het pensioen niet
te beschouwen is als uitgesteld loon. Ware dit
wel het geval, dan zou bet pensioen als een
verkregen recht onaantastbaar zijn. Terecht
werd door de staatscommlssle-de Meester het
pensioen gekenschetst als het resultaat van
samenwerking van publiek gezag en ambte-
Onze weerkundige medewerker schrijft:
Vanaf den 17den tot den 20sten December
staat de zon eiken dag 7 uur en 42 minuten
boven den horizon. Wy kunnen dus eigenlijk
niet spreken van één koetsten dag. want er zijn
er vier, die allen ongeveer even kort duren Met
den 21sten December beginnen de dagen weer
langer te worden. In het begin kunnen wy daar
slechts heel weinig van merken. Op den Oude
jaarsdag is de zon slechts twee minuten langer
boven den horizon dan op den koetsten dag.
Daarbij moeten wy in aanmerking nemen, dat
tot den derden Januari de zon des morgens tel
kens iets later op gaat en pas den vierden Ja
nuari begint zU haar dagtaak te vervroegen.
Toch Is de daglengte dan sedert den koristen
dag tien minuten langer geworden. Dat komt
doordat de zon reeds den 19den December des
avonds iets later begon onder te gaan. Terwijl
op Oudejaarsdag de zon haar dagtaak vier mi
nuten later begon dan op den koristen dag, ein
digde zU daarmede acht minuten later.
Een oud spreekwoord luidt; Op Driekoningen
(6 Januari) is de dag een hanenschreeuw ge
lengd Inderdaad bedraagt deze verlenging se
dert den koetsten dag 13 minuten en daar een
hanenschreeuw toch zeker veel korter duurt
dan bijna een kwartier, moeten wij ons afvra
gen wat met deze woorden bedoeld wordt. Waar
schijnlijk wil men ermede te kennen geven’ dat
de dag op Driekoningen slechts een heel klein
beetje vroeger begint dan op den koristen dag
en om dit kleine tijdsverschil te typeereu heeft
men het vergeleken met het gekraai van den
haan.
Vanaf den vierden Januari beginnen de dagen
dus zoowel des avonds als des nachts te lengen
met ongeveer een minuut des morgens en des
avonds. In het algemeen gesproken vallen dus
de kortste dagen vlak voor Kerstmis en zijn wjj
den 24sten December door de diepste duisternis
heen Als straks het Kerstfeest aanbreekt en
het lichtjaar weer begint, kunnen wij denken
aan dit wonder der lengende dagen, waarvan de
bovenstaande getallen een nuchter beeld geven.
(Nadruk verboden.)
i
De crediteurlanden kunnen en mogen
zich een dergelijke behandeling niet zon
der meer laten welgevallen. De regeling
voor de tweede helft van 1933 Is nauwe
lijks in werking getreden en in leder ge
val heeft deze nog niet kunnen aantoonen.
welke uitwerking zij zal hebben op
Duitschlands betallngscapaclteit. Die uit
werking moet eerst worden afgewacht en
voorlooplg is het oX noodzakelijk, dat
een betaling van 50 pCt in contanten en
50 pot. te scrips gehandhaafd blijft.
Dit laatste lokte aan de zijde van vele andere
leden ernstig protest uit. Waar men overal zijn
bewapening handhaaft of die zelfs versterkt
en op aanmaak van nieuwe verdedigingsmid
delen bedacht is en waar het alom woelt en
gist, zou niet alleen het aannemen van een
afwachtende* houding ten aanzien van het op
peil houden onzer defensie, verderfelijk kun
nen zijn, maar ook toonden deze leden zich
teleurgesteld over de bezuiniging, die staat te
worden aangebracht 'en die zjj niet verant
woord achtten. De gedachte aan elke verdere
bezuiniging op defensie moet, naar hun mee
nlng. thans ter zijde worden gesteld en alle
toegezegde vei weei middelen moeten onverwijld
worden aangeschaft, opdat de defensie op peil
blijve.
naren om dezen by ouderdom en invaliditeit
een voldoend levensonderhoud te verzekeren.
Dit wijst er reeds op, dat het pensioen een
uitvloeisel is vah een publiekrechtelijke rege
ling, het is een aanhangsel van de overigens
door het ontslag beëindigde publlekrechteiyke
verhouding, een door de overheid aanvaarde
nazorg voor haar gewezen ambtenaren.
Voorheen was de opvatting van het karakter
van ambtenaarspensioen een andere, doch de
praktijk, gesteund door het rechtsbewustzijn
van het volk en de betrokkenen, was sterker
dan de leer. In 1920 werden In indlë op ver
schillende tijdstippen dan ook alsnog verhoo-
gingen toegekend.
Dat deze verhooglngen uitsluitend op libe
raliteit zouden hebben berust, kon door deze
leden niet worden toegegeven.
Sommige leden, die zich op het vroeger uit
eengezette standpunt stelden, dat de pensioe
nen evenals de salarissen worden befiaald,
krachtens de publlekrechtelljke rechtsverhou
ding tusschen staat en ambtenaar, waren van
oordeel, dat zelfs. Indien deze rechtsverhouding
een privaat-rechtelljke ware, op grond van de
tijdsomstandigheden toch tot korting zoude
moeten worden overgegaan. In andere noodge
vallen is, zoo voerden zy aan, de privaatrech
telijke verbintenis ook Ingekort, bij voorbeeld
ten nadeele van pachters en verhuurders (Wet-
Ebels en Huurcommissiewet)toen heeft men
niet den eiach der rechtvaardigheid laten gel
den en zich niet tegen de aantasting van ver
kregen rechten verzet.
Hedenmorgen is de groote schouwburgzaal
achter hotel ..Varrenhorst" te Steenwyk tot den
grond toe af gebrand De brand is vermoedelijk
ontstaan in de kleedkamers Een voorstelling in
den schouwburgzaal van de Meppeler Operette-
vereenlglng was juist eenlge uren afgeloopen.
Verzekering dekt de schade. Omliggende per-
ceelen kregen belangrijke waterschade.
De brandweer heeft het hotel en de garage
kunnen behouden.
Nu op de buitengewone algemeene vergadering
van de Ned. R. K. Vereenlglng van Handelsrel-
zigers en Handelsagenten .Bt. Christoffel" het
voorstel „Aansluiting by het R. K. Werklieden
verbond" verworpen is, is het zeer noodzakelijk
dat het vraagstuk ..Standsorganisatie” niet on
opgelost blijft.
Teneinde deze oplossing te bespoedigen heeft
de afdeeling ..Columbus" te Den Bosch een
motte b(j het hoofdbestuur ingediend waarin
deze afdeeling er bij het Hoofdbestuur ernstig
op aandringt de noodlge stappen te doen, opdat
op de eerstvolg^ide jaarvergadering het voor
stel aan de orde kan komen tot aansluiting van
..St. Christoffel” bij den R. K. Werknemenden
Middenstand.
zij verklaart deze aansluiting, vooral ook met
het oog op de komende bedrijfsorganisatie zeer
urgent.
t Bij de behandeling der Onderwys-
^grooUng is ook het spelling-vraagstuk ter
fpvake gekomen, en de heer Suring heeft daar-
m een waarschuwend woord doen hooren.
De
Voor de gedurende de ax. Kerstdagen in de
concertzaal van .Artis" te houden Nationale
Pluimvee- en Konijnententoonstelling werden
1260 nummers (meer dan 1400 dieren) inge
schreven, verdeeld als volgt: 500 groote hoen
ders. 160 krielen, 30 sier- en watervogels, 430
duiven en 140 konijnen en cavia’s.
Onder de groote hoenders bevindt zich een
schitterende coUectie kuifhoenders (Padua’s),
waaronder dieren, die ook op de dezen zomer
gehouden wereldplulmveetentoonstelllng in Rome
aanwezig waren. Voorts groote aantallen Leg
horns én Wyandottes In diverse kleuren. Krie
len. de voor den stadsllefhebber bij uitstek ge
schikte klppenrassen. komen er in groote ver
scheidenheid. Verder ziereenden, fazanten, kaU
koenen, een groote collectie slerdulven in alle
mogelijke rassen en variëteiten en ten slotte:
een flink kwantum konijnen en eenlge cavia’s.
Voor den liefhebber, doch ook voor der\ leek,
valt er veel te zien en te bewonderen.
dan komt men slechts tot twee middelen,
t.w. tariefeerlng van Dultsche producten
of valuta-clearing Daarvan is het eerste
weinig practisch. althans voor ons land
Het tweede hebben wij reeds bij de vo
rige gelegenheid bepleit, doch de Neder
landsche regeering heeft deze valuta
clearing als een stok achter de deur
gehouden. Dat het dreigen met een wa
pen. dat toch niet wordt gebruikt, het
prestige en zeker tegenover Dultschland
niet verhoogt, is duidelijk. De nadeelen
die men voor den Nederlandschen af zet van
valuta-clearing vreest, hebben bij het in
de scheede laten van dit wapen vermoe
de Hjk den doorslag gegeven Of dit op
den duur zoo zal kunnen blijven is zeer
de vraag, en het ware beter om aan de
politiek van intimidatie een, einde te
maken en de angstpolltlek van den crdl-
te laten varen, dan om „chapeau-
bas" te blijven spelen tegenover een land,
dat blijkbaar streeft naar een geleidelijke
schrapping van zijn buitenlandsche schul
den.
vroeger van meenlng waren geweest, dat het
karaxter van het pensioen en de aard van de
rechtsbetrekking tusschen staat en gepension-
neerde niet te vereenigen waren met een kor
ting van reeds toegekende pensioenen.
Andere leden wezen er voorts op, dat, nu
naar alle zijden moet worden gezocht naar
middelen om de uitgaven te verminderen, sa
larissen en loonen zijn verlaagd en zelfs de
steun aan werkloozen wordt verminderd, nu
ook particulieren soms ouden van dagen
hun inkomsten door renteverlaging of kapi
taalverlies zien teruglpopen, de vraag, of pen
sioenen, in den goeden tijd dikwijls op jeug
digen leeftijd verkregen, onaantastbaar moe
ten worden geacht, niet meer bevestigend mag
worden beantwoord.
Tot de aanvaarding van het wetsontwerp
verklaarden ook sommige leden zich bereid,
die in de pensioenregeling een geval zagen van
sociale verzekering en in het pensioen een
verkregen recht. Ook zij beriepen zich echter
op noodtoestand, daar Nederlandsch-Indië fei-
telljk in staat van Insolventie verkeert. We
gens den bedenkelljken aard van den maatre
gel juichten zij toe, dat daaraan een tijdelijk
karakter is gegeven.
Dit nam echter niet weg. dat ook de leden,
hier aan het woord, die het ontwerp eveneens
als harde noodzakelijkheid aanvaardden, het
gewenscht achtten den minister met den
meesten nadruk te verzoeken de Indische Re
geering te doordringen van het besef, dat er
ernstig en degelijk moet worden bezuinigd en
versoberd. U toch hadden den Indruk, dat de
Indische Regeering dit nog niet voldoende in
ziet. althans niet daarnaar handelt, en zij
meenden, dat, nu zelfs aan de pensioenen
wordt getornd, niets mag worden nagelaten
om de zoo noodlge bezuiniging en versobering
met kracht en voortvarendheid door te zetten.
In het ontwerp worden, zoo werd betoogd,
de zoogenaamde smartegelden van de korting
vrijgesteld. Hiermede kon men zich ten volle
vereenigen.
Woensdagmiddag te 17.45 uur (GJ4.T.) kwam
de ..Pelikaan" te Jodphur aan. Ook de „Ijsvogel
van de K. L .M.. die de post van den „Postja-
ger" aan boord had. arriveerde ongeveer tegelij
kertijd op dit Vliegveld. De post van den „Post-
JAger” werd hier door de „Pelikaan" overgeno
men.
Te acht uur Woensdagavond vertrokken Smir
noff en Soer, thans met zoowel de Kerstpost
van den „Postjager" als van de „Zilvermeeuw^’
aan boord van Jodphur. Twintig minuten na
middernacht (G.M.T.) kwamen zij te Allahabad
aan. Een half uur later stegen zij weer op en
vlogen naar Calcutta, waar zij te 5.20 uur
(G.M.T.) hedenochtend arriveerden.
Volgens mededeellngen van de K. L. M. is de
„Pelikaan" ook reeds weer uit Calcutta vertrok
ken op weg naar Akyab; de tijd van vertrek kon
echter nog niet worden opgegeven.
be kans is zeer groot, dat by een gunstig ver
der verloop van dezen tocht, de „Pelikaan" Vry-
dagavond laat In Batavia kan zyn.
Hiermede zou het record belangrijk verbeterd
zyn, daar tot nu toe niemand deze route
minder dan zeven dagen beeft gemaakt.
De rechtvaardigheidsgrond van dit wets
voorstel is dan ook de noodtoestand der fi
nanciën van Indlë; waar deze thans inderdaad
aanwezig is, kan de vordering niet voor de
volle 100 pet. worden opgeëischt. Een belang
grooter dan dat van de gepenslonneerden, laat
zulks niet toe. Ook de leden, hier aan het
woord, waren daarom bereid hun stem aaa
bet wetsontwerp te geven.
Zondag. 24 December op Vigilie van Kerstmis
wordt het Phohl-Programma van 2.303.30 uur
weder over den K. R. O.-zender uitgezonden.
Dit programma is geheel gehouden in den styi
van het Kerstfeest: Pater Lecor J Dito spreekt
over „Kerstmis”. Olga Schwind en Corry de
Ryk zingen enkele oude Kerstliederen met be
geleiding van oude Instrumenten.
Te 8 21 uur op den avond voor Kerstmis (24
December) zal de K. R. O. een uitzending van
de B. B C. uit Bethlehem relayeeren. waarby
de klokken van de Geboortekerk drie maal ge
durende een halve minuut zullen luiden. Daar
vóór en er tusschen in worden Kerstliederen
ten gehoore gebracht
Dan zal een toespraak volgen uit de Geboor
tekerk zelve, welke naar men weet, is opgetrok
ken boven de grot, welke tot stal diende.
Deze Geboortekerk is de oudste Kerk van
het Christendom.
Daarna volgt de uitvoering van het Welh-
nachtsoratorlum van J. 8. Bach. door het
K. R O.-koor, het K R. O.-orkest o.l.v. Gerard
Vermeulen m.m.v. Jo Immink. alt, Gerard v.
de Berk, tenor en Albert Bode, bariton.
Dan n Intermezzo van Harmoniemuziek door
de Kon. Harmonie uit ’s-Hertogenbosch met een
programma van alle bekende Kerstliedjes.
Verder vermeldt het programma een uitvoe
ring voor Koor, Orkest en Altsoliste van „Die
n een deel van onze Katholieke pers wordt
momenteel de secretaris van den R- K.
Boeren- en Tuindersbond. Mr. van Haasterk
gekapitteld, omdat hy in het orgaan van deze
organisatie heeft laten doorschemeren, dat hy
zyn liefde niet aan de R. K. Staatsparty heeft
verpand en van meenlng Is, dat de politieke
eenheid nu juist niet noodzakeiyk is om het
hooge doel: de uitbreiding van Gods Ryk hier
op aarde, te bereiken.
We zullen op dit bijzonder geval niet ingaan,
maar willen slechts in het algemeen een woordje
zeggen over het ernstig verschynsel, dat velen
onder ons tegenwoordig zoo eigenaardig en zoo
luchthartig over die politieke eenheid badinee-
ren.
Wy begrypen het gewoonweg niet, dat ook
menschen van ontwikkeling, ook menschen met
verantwoordeiykheid zoo roekeloos en kort
zichtig te werk kunnen gaan.
Leert het verschrikkeiyke voorbeeld van de
politieke verdeeldheid der -buitenlandsche ka
tholieken ons
Frankrijk,
enz. enz.
Aan het Voorlooplg Verslag van de Com
missie van Rapporteurs in de Eerste Kamer
over het ontwerp van wet tot tydeiyke korting
der pensioenen, onderstanden en gagementen
van gewezen Indische landsdienaren, locale
ambtenaren en byzondere leerkrachten wordt
het volgende ontleend
Eenlge leden verklaarden, dat zy zich niet
met het ontwerp konden vereenigen, omdat
het niet wordt gedekt door het begrip ..recht”,
hetgeen toch de leidraad moet zyn voor het
geen de wetgever kan doen, zy beschouwden
pensioenen als een lyfrente. waarvan de
premie ten deele is betaald door den Staat,
ten deele door de belanghebbenden, en achtten
het ingrypen in pensioenregelingen door den
wetgever een onrechtmatig gebruik van de
wetteiyke bevoegdheid. Voor hun opvatting
zochten zy steun by hetgeen door de heeren
Aalberse en De Geer In de Tweede Kamer Is
naar voren gebracht. Het beroep op noodtoe
stand verwierpen zy.
minister gaat met het plan om het
vraagstuk tot oplossing te brengen. Maar de
katholieke afgevaardigde wees er terecht op,
(jat ook in dit geding voorzichtigheid gebo
den is-
Reeds met het oog op de kosten.
Veronderstel.” zeide hy. „dat de poging van
minister slaagt en dat hy binnen een
of anderhalf komt met een veranderde
schrijfwijze van onze taal, die dan mln of meer
efficieel zou zyn. Heeft de minister bedacht, wat
dit aan kosten voor het lager onderwijs en
aok het verdere onderwys zou veroorzaken,
vanneer alle leerboeken en leesboeken, die in de
bestaande schryfwyze gedrukt zyn. door an
dere zouden moeten worden vervangen? Als dat
niet gebeurt, sou er van een dergelyke veran
dering van de schryfwyze niets dan verwar
ring zyn te vreezen. En als het wel gebeurt,
sou dit strijden met bet streven naar bezui
niging. zoodat ik my niet kan voorstellen, dat
de minister langer in deze richting werkzaam
aal biyven.”
De beer K. ter Laan maakte naar aanlei
ding van deze bedenkingen de opmerking, dat
wanneer de uitgevers weten, dat een nieuwe
spelling op komst is. zy daarmede wel in hun
eigen belang rekening zullen houden.
Er zal een overgangstijd moeten komen,
evenals by de spelling van de Vries en te Win
kel, meende hy.
Zijnerzijds verklaarde echter de minister, dat
^ie nieuwe schryfwyze niet zoo hinderlijk zal
gyn. dat reken-, aardrykskunde. en geschie
denisboekjes onmiddeliyk in die taal zouden
moeten worden overgezet."
Bet woord „hlnderiyk” doet in dese ver
klaring ietwat vreemd aan.
Men kan bet in elk geval bezwaariyk als een
etxnpUment voor de nieuwe schryfwyze be
schouwen. Maar de bedoeling van den beer
Marchant zal wel een eenigszins andere zyn
geweest, dan men uit de door hem gebezigde
quallficatie sou kunnen afleiden.
Begrypelykerwyze wil Z. EXc. niet, dat er
tegeiykertyd officieel twee schrijfwyzen zullen
bestaan. Maar bet opgebruiken van boekjes, die
in de spelling van’ de Vries en te Winkel, voor
zoover deze nog geldt, zyn geschreven, zal ld.
wel gaan.
Of daarmede de moeiiykheden. waarop de
beer 8uring wees, geheel zijn ondervangen?
Men mag het betwyfelen.
Overigens valt uit de verklaringen van den
minister op te maken, dat hy geen al te in
grijpende verandering in de spelling beoogt.
Hy deelde zich zelf in by de conservatieven
op dit terrein, maar wil in „den conservatieven
wijn democratisch, als men wil. of nieuwlich-
ters-water gieten."
Het heeft, dunkt ons, weinig zin. hier de
tegenstelling te maken, welke in de woorden
„conservatief" en „democratisch” gewooniyk
haar uitdrukking vindt.
En ook lykt het wel wat overdreven van
een ..chaos" te spreken, welke op bet gebied
van het schryven onzer taal zou bestaan.
In onze litteratuur is daarvan toch niet zóó
veel te bespeuren. En evenmin in onze perio
dieken.
Maar dit wil niet zeggen, dat er geen spel-
Hng-vraagstuk zou bestaan en dat men dus ook
niet naar een oplossing, of definitieve rege
ling sou behoeven te streven.
Trouwens, men is daartoe reeds eenlgermate
op weg.
Alleen lykt het geraden ook in deae materie
de dingen niet te willen forceeren en de zaak
niet zóó eenvoudig voor te stellen, dat men
met „vereenvoudiging” zonder meer zou kun
nen volstaan
De heet ter Laan quallflceerde de spelling
van de Vries en te Winkel als een „ónmoge
lijke spelling’’, maar hy liet daarop volgen, dat
de vereenvoudlgers langzamerhand tot de over
tuiging komen, dat ook tegen hun stelsel be
zwaren worden aangevoerd, waarnaar zy moe
ten luisteren.
ZX zyn zy daartoe bereid en bestaat de
snogeiykheld. om tot elkaar te komen.
Dit lykt dan ook wel het beste.
Maar daarin ligt een reden te meer, om
«wals wy zeiden de dingen niet te for
ceeren.
Overijling zou hier juist vertraging kunnen
•even, en erger.
Sommige leden deelden het st^flpunt van
den heer Aalberse en prof. Kleintjes., Zy wa
ren van oordeel, dat door het ontslag de pu-
bliekrechteiyke verhouding tusschen staat en
ambtenaar is geëindigd en dat hoeveel aan
leiding er ook moge bestaan, om de toekenning
van hooge pensioenen, met name in Indlë. te
wyzigen de reeds toegekende pensioenen
moeten worden gehandhaafd.
van de opmerking gemaakt, dat niet over alle
gepensioneerden, die in het buitenland wonen,
een gelyk oordeel mag worden geveld, aange
zien sommigen hunner ongetwijfeld zeer ge
gronde reden hebben om in bepaalde streken
te verbiyven.
Sommige leden betreurden, dat de pensioe
nen van de oud-Gouverneurs-Generaal niet on
der de bepalingen van dit wetsontwerp vallen.
Enkele leden, hoewel bereid het wetsontwerp
te aanvaarden, wezen toch op de onbillijke ver
houding. die huns inziens bestaat tusschen de
pensioenen van Indische onderofficieren en die
van de Nederlandsche van geiyken rang. Zy
vroegen de regeering te overwegen hierin een
betere evenredigheid te brengen.
dan niets? Moet er naast een
Spanje. Tsjecho-Slowaklje. Mexico
juist nog een Nederland komen te
staan? Is men dan vergeten, met hoevel moeite
die eenheid onder ons bereikt is en hoe daarna
pas aan onze achteruitzetting op elk gebied een
einde kwam?
Onlangs hoorden wy van een der politieke
scheurmakers het argument, dat het geloofsle
ven in het tydperk van onze politieke onmacht
en versplintering op hooger peil stond dan nir!
Tot welke spitvondlgheden men zich al niet laat
verleiden, om zyn geweten te sussen! Menscbe-
lykerwyze gesproken kan men er immers zeker
van zyn. dat juist zonder die hechte aansluiting
op.staatkundig terrein met haar zegenryke ge
volgen vooral op het terrein van onderwys en
sociaal leven het katholicisme ook hier door
den modernen tydgeest uiteengeslagen zou zyn
geworden.
Het is zoo gemakkeiyk schoone theorieën op te
bouwen voor uitbreiding van het Godsryk door
politiek los van elkaar staande katholieke groe
pen; de ontstellende praktyk is echter, dat die
ongebondenheid leidt tot een stel twistende par
tyen. die elkaar hartstochteiyk bestrijden, ver
loochenen en verketteren. Broederhaat zal tie
ren. waar nu nog broederliefde is; al wat met
moeite is opgëbouwd en alleen door algemeene
inspanning in stand kon worden gehouden, zal
uiteenvallen.
En laten we dan nog maar niet denken aan
hetgeen de prlncipleele tegenstanders, die ons
nu nog om ons getal en om onze macht ontzien,
met zoo’n verbrokkelde grootheid zullen uitspo
ken
Wy kunnen ons voorstellen, dat niet elke ge
loofsgenoot het met de R. K. Staatsparty eens
is. Die party is echter zoo ingericht, dat leder
lid er zyn invloed kan doen gelden.
Daartoe moet echter moeite worden gedaan
en gewooniyk vindt men het gemakkeiyker om
te mopperen en te deserteeren.
