Van tabaksplant tot sigaret
Bij Caruso
haaien
en
Over emigranten
De wonderen van het Oostén
FABRIEKSGEHEIMEN
EEN TREURIG RELAAS
Drukkerytje
De ooggt wordt binnengehaald
Zijn papegaai
Naar de machine
Dreuatir
Vier millioen onbewoon
bare huizen
Merken
Een kijkje tijden» de tabaksveiling te Amsterdam
De trek naar Amerika
VOOR VERPAKKING GEREED
Geheim
Verzamelaar
Een machine, welke duidenden sigaretten produceert
Milliarden rookertjes
per jaar
Ontelbare merken worden door-de
fabrikanten de wereld
ingezonden
/A
Geldzuèkj^ welke leidt tot massa
moord op emigranten
Belangwekkende bijzonderheden
over den beroemden zanger 0
OOK EEN BELANGRIJKE SCHAKEL
IIIIHIIIIIIHIIIimillllllllllllll|||||||tlll|||||||||||||||HllllllflHlllllllllllllllllllllfl|imilllllllllllll*lllllllll!l!l||!!Hllllll||||ltllltlll||||||||||||||||||||Hllllllllllll||||||||||||||||
i
waar gy het
een
■it
k
Vier millioen vervallen woningen moeten eerst
worden afgebroken, voordat men in Engeland
aan de eigenlijke oplossing van het eigenlijke
huisvestingsprobleem kan beginnen. De opzien
barende schatting werd gedaan door Sir E. D.
Simon in een verhandeling over het woning
vraagstuk. De schrijver gaat door voor een
autoriteit op zyn gebied. Hij toont aan, dat er,
wil m ende bevolking van Engeland en Wales
in behooriyke verblyven onderbrengen, zes mll-
lioen nieuwe huizen moeten worden bygebouwd
De verwerkelijking van Simon’s plan zou alle
werkloosheid in bet bouwbedrijf gedurende der
tig jaar onmogelUk maken, althans wanneer de
bouwsnelheid niet toeneemt. Wanneer er tegen
woordig regelmatig wordt gearbeid, brengt men
het tot 300.000 perceelen in het jaar.
(Ir
noi
toe
An
Hik
hei
ver
wel
gec
dar
aar
toe!
Ooi
veri
va
de
Pi
V
la
V:
Ol
Ol
b.
fs
d<
hl
De
het 1
belan
de Pt
dat d
’snac
1
Vil
Pl!
gn
H
toes
1 u
trek
naa
aan
vluc
geer
■one
len.
Binj
maa
licht
het
laat
Ni
kelir
'Veld
stère
De
Zich
aan
gere
gingt
roep
dlem
Hit
ding
tuig
vluel
volge
rapp<
Nat
het v
het t
voor
Spre
in N<
uitzen
no,
door
brand
D»
7 -j
en mede In het net geworpen. De haaien, die
by honderden om het schip zwommen, zorgden
voor de rest en wellicht zouden deze misdaden
nooit ontdekt zijn, als het toeval niet had mede
geholpen.
Zoo geschiedde het. dat een der emigranten,
eenlgszins met de gebruiken der zeevaart be
kend, argwaan kreeg, toen hy het schip onge
motiveerd van koers zag veranderen. Hy be
spiedde het gedrag van kapitein en bemanning
en langzamerhand werd een afschuweiyke zeker
heid in hem wakker. Hy begon in te sten, dat
de bemanning de bedoeling had alle smokkelaars
van kant te maken en In zyn wanhoop schreeuw
de hy zijn medeslachtoffers toe, dat zy ten
doode waren opgeschreven. Er ontstond een
bloedig gevecht, waarbjj velen door de beman
ning werden neergeschoten. Daar zy echter In
de meerderheid waren. t konden zy tenslotte de
bemanning overmeesteren en gedreven door hun
haat besloten zy kapitein en bemanning oo
dezelfde wyze te offeren als hun beschoren was
geweest, zy ontdekten dit, toen zy zich achter
de mat. waarop zy .moesten slapen verscholen
voor de revolverkogels. die op hen neerregenden.
Om hun wraak nog bloediger te maken tieten
zy de geheele bemanning aan touwen uren lang
over boord hangen tot duizenden haaien zich
onder hen hadden verzameld. Toen sneden zy
de touwen door en de moordenaars werden door
de hongerige haaien opgevangen. De emigran
ten kozen den man die hen gewaarschuwo had
tot bevelhebber en kwamen tenslotte veilig op
de plaats van hun bestemming aan.
Hoe on ge loof waardig dit verhaal ook moge
klinken, het Is niet het eenlge. Talrijk zyn de
gevallen waarin een massamoord als hierboven
beschreven begaan werd en men kan gerust de
slachtoffers, die op deze wyze om bet leven ge
komen zyn op duizenden schatten.
Zoolang deze misdaden in het geheim ge
schiedden konden er natuuriyk geen maatrege
len worden genomen. Pas toen het bovengenoem
de drama bekend werd sloeg den emigranten
de schrik om het hart en sindsdien verminder
de het emigranten-transport per smokketechlp
zienderoogen.
Zoo heeft ook de geschiedenis der emigratie,
die trouwens nog steeds slachtoffers vraagt,
evenals alle andere haar zwarte bladzyden die
te donkerder zyn omdat er de namen op ge
schreven staan van vrouwen, mannen en kin
deren. die hun laatsten penning opofferden om
een nieuw, nog ongekend maar toch hoopvol
leven tegemoet te gaan.
met de smokkelwaar zelf en met de transpor
teurs. In de meeste gevallen liepen de emigran
ten naar een eenzame plek aan de kust, waar
het schip, dat officieel meestal een visseners-
vaartulg was. de vracht af wachtte.
Aanvankeiyk hikte deze methode wel en het
eenlg bezwaar voor de emigranten was de zware
betaling, die zy moesten doen. Maar de moeilyk-
heden lieten niet op zich wachten. De kleine
schepen bereikten niet altyd het doel en kwa
men nu en dan om In de stormen. Het tweede
groote bezwaar was, dat de schippers lust voel
den om zoo snel mogelyk weer terug te keeren
naar de plaats van vertrek om een nieuwe zware
lading op te nemen. En deze geldzucht areef
hen tot afschuweiyke practyken.
Sommigen onder hen echter, die den moed
hadden aan de verleiding weerstand te bieden,
kozen den zekersten weg en verlieten het ge
vaarlijke bedrijf om tot de vischvangst terug te
keeren. zy echter, die dezen moed niet hadden
vervielen tot vreeselyke massamoorden.
Zulke massamoorden moesten natuurlijk ge
heim blijven en daarom werden zy met groote
geraffineerdheid bedreven. Wanneer de dag, ol
liever de nacht was aangebroken, waarop de
emigranten zouden vermoord worden, werd te
voren vergif in hun eten gemengd, dat een
zwaren slaap veroorzaakte. Dan legden zij zich
neer aan boord en waren verplicht op een en
dezelfde groote mat naast elkaar te slapen, zoo
genaamd om zoo weinig mogelyk plaats te ver
liezen.
NauweUjks waren zy In hun eersten slaap, of
de mat werd aan Mn zyde (de lange zijde) om
hoog gerukt en de slachtoffers vielen in zee.
waar zij jammerlijk omkwamen Soms bestond
zulk een mat uit een soort netwerk, dat de
lichamen tijdens den val by elkaar bond, soo-
dat de menschen zich onmogeiyk onder water
konden bewegen. Wanneer het net eenlgen tijd
In zee had gehangen, lang genoeg om den dood
van zyn luguberen inhoud te garandeeren, werd
het opgehaald, open gemaakt en leeg aan boord
getrokken. Een enkele maal geschiedde het, dat
sommige emigranten den slaap niet konden
vatten. Dezen werden dan bewusteloos geslagen
andere mondstuk? Het proces Is even geraffi
neerd als dat van het plakken in het formaat.
Het verloopt als volgt. Niet ver van de papier-
rol, loopt een andere rol. kleiner en van goud
papier. Dese twee strooken ontmoeten elkaar
ergens en juist vóór dit oogenbllk tikt een mes
een klein stukje van het goudpapier af. lege-*
lykertyd wordt dit stukje door een hamertje
opgenomen, van een lymsoort voorzien, tegen
de witte strook aan geslagen en door een walsje
getrokken, dat het goudstukje stevig aan de
witte strook vast hecht. Het stukje loopt ver
der mee door het formaat en het mes, dat
achter het formaat den eindelooeen sigaretten
worm aan stukken snydt. glydt precies achter
het goud-stukje door het geheel, zoodat het
plotseling als mondstuk verschynt.
is de grootste ergernis van de sigarettenindustrie
(na de cadeautjes dan altyd!). Deze akelige
papiertjes ontsieren niet alleen de doosjes, maar
ze kosten geld en ze kosten tyd en rompslomp.
Bovendien brengt de banderollecontróle een
legertje ambtenaren op de been, die óók geld
kosten, zoodat men zich moet afvragen, of de
belasting die uit de banderollewet voortvloeit,
nog wel lucratief genoeg is om zóóveel beslom
meringen te motlveeren De industrie wordt
moeilijk by al deze wederwaardigheden, waarbij
die cadeautjes en de bokserpractyken niet te
vergeten zyn. nochde import. Want wat
is Import? In de wereld van de tabak verstaat
men onder Import den import uit het oorspron
kelijke tabaksland Welnu: hoe vaak hooren we
niet over ..echten Egyptischen import". Dit
klinkt vreemd voor iemand, die weet, dat
Egypte geen tabakscultuur kent. ja. zelfs dat
de tabakscultuur in dat land verboden is. om
dat de staat meer belang heeft by een hoog
invoerrecht op de tabakken, die door het groote
ahntal slgarettenfabrieken by enorme hoeveel
heden moeten Ingevoerd worden.
Een wonderiyk geval zooals men ziet, maar
een feit! Bovendien is de accyns afhankelijk
van het gewicht, met het gevolg, dat de fabri
kanten niet bepaald de duurste tabakken naar
Egypte halen. Maar dit Is een materie, die
in deze beschouwing elgeniyk alleen maar even
vermelding verdient. De bedoeling was een
kijkje te nemen In de slgarettenfabrieken. die
voor ons die kleine blazertjes maken, waar
honderdduizenden een dagelijksche lafenis aan
beleven
Na deze behandeling Is de tabak gereed voor
de fabricage in de sigarettenmachine, die be
diend wordt door een kundig monteur, gehol
pen door Mn. hoogste n twee meisjes, die de
tabak In een trechter boven de machine laten
zakken. Deze trechter laat de tabak In kleine
regelmatige hoeveelheden neerkomen op een
transportband, die van leer is vervaardigd en
van pinnetjes voorzien, welke de tabak rustig
en regelmatig meevoeren door ronddraaiend
de tabak verder te duwen, tot op een smal lin
nen transportband je. dat zyn weg zoekt door
het zg. „formaat”, waarin de sigaret gevormd
wordt. Intusschen echter werd niet alleen de
tabak naar dit formaat gedreven maar ook de
papierstrook en wel als volgt. Achter in de
machine nJ. draait een as, waar een papler-
rol bevestigd is. Dit is het sigarettenpapier, dat
breedte heeft, die net even den omtrek
van een sigaret overtreft. Het lykt een papie
ren band, die steeds Richter In de nabyheld
van de tabak wordt gebracht, tot beide
„stroompjes” elkaar vinden. Mn seconde voor
zy gezameniyk het „formaat” binnen schuiven.
Zy worden hierby geholpen door een tranSport-
llnt dat de breedte heeft van het papier en
dat dienen moet het papier voos scheuren te
behoeden. De papieren strook gaat dus, de ta
bak dragend, het formaat binnen. Dit formaat
nu heeft precies den vorm, dien de sigaret heb
ben moet. De tabak nèemt dezen vorm aan, het
papier sluit er rzich om heen, een geheimzinnig
lymapparaat plakt de papierzyden aan elkaar
en de sigaret is gevormd. Direct na het verlaten
van het formaat strijkt het witte pijpje langs
een electrlsch verwarmd yzer, dat de geplakte
streep droogt en onmiddellyk daarna wordt de
gevulde tabakstrook doorgesneden door een
rond en roteerend mes. Dit allea geschiedt met
een razende snelheid. Uit het formaat spuit met
een enorme vaart een wit rond of ovaal ding,
dat tot een vervaartyke lengte zou aangroeien
als het mes deze lange pyp niet telkens in
stukjes sneed De sigaret zou n 1. precies zoo
lang worden als de paplerrol, die achter in de
machine om een as draait, lang ia, d w z.
In bepaalde gevallen, een A twee kilometer. De
sigaret, die wy rooken is dus niets anders dan
een klein stukje vati een anderhalven kilometer
lange sigaret, die door een razend clrkelmes In
gelyke deeltjes wordt gehakt.
Als dit razende mes zijn plicht heeft ge-
blad van de tabaksvelden langs honderd wegen
zyn weg vindt naar de lipoen van den rooker.
Ziehier: de tabaksinkooper een belang-
ryke figuur In het concern heeft een voor
raad gekocht, ergens vandaan
niet zult vermoeden, omdat hy er gewichtig
over zwygt. De tabakken zyn gearriveerd In
den vorm van blaren, ruwe blaren, die onmid
dellyk in handen vallen van de z.g. „stripsters”
oftewel meisjes In witte jas en met een witte
muts op. die de rondstuivende stofdeeltje* uit
de haren verwyderd moeten houden. Deze
meisjes hebben tot taak de blaren van hun
stelen en nerven te ontdoen en het resteerende
In manden te verzamelen Deze manden wor
den achtereenvolgens leeggestort In de kerf
banken. die de tabak automatisch onder bewe
gende messen door duwen, zoodat zy op een
bepaalde lengte worden versneden. Maar de
tabak is een lastige juffrouw en moet met
groote omzichtigheid worden aangepakt. ‘Zy
heeft de neiging tot ’uitdrogen en dit moet
worden voorkomen door een kunstmatige be
vochtiging. Gebeurt dit niet, dan gaat de tabak
verstuiven en «■erpoederen en zeifs al doet zy
dit niet, dan nog zou een te droge tabak wei
geren zich later rustig en geleidelyk In de
sigarettenmachines te laten voortstuwen Dit
bevochtigen is allesbehalve een simpel bedryf.
Vroeger niet eens zoo heel lang geleden
werd de tabak gezeefd In speciale machines,
die echter het nadeel hadden, dat de stof vry
en lustig In de werkplaats kon rondzwieren.
Tegenwoordig is dat anders Een slgaretu i-
fabriek, die zich respecteert, heeft de meest
moderne installatie, die de tabak opzuigt in
een draaienden trechter. Deze zuigt de stof
uit de tabak weg en jaagt haar de straat op.
terwyi zy de tabak zelf in naar gereedstaande
kisten transporteert. Het vochtgehalte in de
lokalen wordt onderhouden door een machine,
die water oppompt en verwarmd en de voch
tige lucht verspreidt. De stroom zoekt zyn weg
en als hy zyn taak heeft volbracht, verdwynt
hy wederom door gaten In een zinken pyp, die
de lucht naar bulten afvoert.
-j. jreer dan tegenwoordig, was Amerika in
zroeger jaren een trekpleister voor den
-A- -*■ Europeaan. Het land van overzee was rtjk.
de mogelykheden des levens waren ontelbaar.
Wie met een paar duizend gulden Amerika be
reiken kon was „binnen”. Daar leefde een nieuw.
Jong en frlsch volk, aldus redeneerde men; er
was niet al te veel verschil In stand. De Ame
rikaan was de meest vrije burger, dien men zich
In eenlg land denken kon. Het was niet alle
maal waar, maar het leek zoo er by duizenden
emigreerden de Europeanen naar het land der
vrijheid Dat ging goed tot en met 1S31, in
welk jaar meer vreemdelingen naar Amerika
kwamen dan ooit te voren. Daarna werden
maatregelen genomen om den stroom tegen te
gaan tot slechts een bepaald aantal emigran
ten per land en per jaar.
Sindsdien verminderde de trek. Maar dit was
meer schyn dan werkelykheid. Men ging ma-
noeuvreeren, koos niet langer den dlrecten en
offlcieelen weg, maar zocht silnksche paden.
Allereerst trok men naar buurstaten. Mexic»,
Cuba en andere, om vandaar uit de Vereenlgde
Staten binnen te gaan. Dit moest op goed ge
luk gebeuren, men wachtte de gunstige gele
genheid af om door middel van een schip b.v.
binnen te sluipen. Tot zoolang trachtte men
door koopmanschap in zyn onderhoud te voor
zien. De schepen die de emigranten opnamen,
lieten zich grof betalen en vroegen honderden
dollars aan hun passagiers, die men evengoed
hun slachtoffers sou kunnen noemen.
Zoo ontstond langzamerhand een uitgebreide
smokkelhandel In menschen. Dese handel had
verre vertakkingen. Agenten In en bulten Ame
rika onderhielden een geregelde verstandhouding
daan. vallen de stukjes, die dus de eigenlijke
sigaretten zyn, op twee naast elkaar loopende
transportbanden, die ze voert naar een plank,
waar zy keurig In een ry komen te liggen. Daar
worden zy met snelheid In gereedstaande
losse schepjes opgestapeld, nadat een vlugge
meisjeshand de mln of meer beschadigde stuk
ken uit de goede heeft weggegrist en In een
pyp, heeft laten verdwynen, die op een ro
teerend tandmes uitloopt, dat deze mislukte
sigaretten open ryt, papier en tabak in onder
scheidene bakken werpt en dus de tabak weer
voor verdere fabricage bewaart
De sigaret is dus gemaakt, maar blijft veel-
elschenci De voorraden worden In de droog-
kamers opgestapeld niet zoo zeer om ..gedroogd”
te worden maar om dagenlang aan een steeds
gelyk blyvende temperatuur te wennen, een
temperatuur die met groote nauwkeurigheid
wordt geregeld. Na het verlaten van deze droog-
kamer zyn de sigaretten voor de verzending
gereed. Zy worden In een groote zaal door vele
meisjeshanden of machinaal In de doosjes ge
pakt. waarha de banderolleermachine de doos
jes, alweer in een snel tempo, van een bande-
rolle voorziet Veel minder Ingewikkeld dan de
slgarettenmachtne, is toch deze banderolleer
machine eveneens een vernuftige vinding. De
doosjes die tot een pilaar tusschen steunen
worden opgestapeld, laten telkens het onder
ste exemplaar óp een glybaantje schieten, tot
het door een vluggen greep van een spons die
om het doosje heengrypt van een banderol
wordt voorzien. Deze machine heeft zoo goed
als geen menschelyke hulp noodig. Zoolang
er maar doosjes tusschen de „giyders” staan,
functionneert het tooverdlng rustig door en het
komt maar zelden voor dat het hapert. De si
garet is nu voor de verzending gereed, wordt In
de expeditie In pakken gepakt en verzonden.
Maar we vertelden nog niet alle geheimen
van de sigarettenmachine. Hoe komt de firma
naam op de sigaret en het gouden, kurken of
De firmanaam, of welke andere versiering
ook wordt eveneens plotseling en vinnig op
de witte papierstrook aangebracht en wel als
volgt: Wanneer de witte papierstrook door de
machine getrokken wordt, krygt zy plotseling
ergens een tik van een ander hamertje, dat
elgeniyk een stempel is. Deze stempel heeft
tevoren drukinkt tot zich genomen uit een Inkt-
of verfkokertje en slaat omhoog of omlaag op
gezette tyden en wel tegen een stalen walsje,
waar de papierstrook langs loopt Met de ge
drukte woorden of versieringen erop schiet de
strook verder naar het formaat. Voor het papier
dus aanlandt in het formaat, is het reeds voor
zien van mondstuk. Ujm. firmanaam enz. En
zoo verbergt de geheimzinnige sigaretten
machine welbeschouwd een drukkerytje en een
lymlnrlchtlng In haar actieve ingewanden. Wie
noo>t zulk een machine in werking zag kan zich
dit alles moeliyk voorstellen; wie echter een
maal goed heeft toegekeken, zal verbaasd staan
over den eenvoud, waarmede dit proces zich vol
trekt.
Tja. de fabrikant, die dit relaas leest, zal
misschien de moeite waardeeren. die wy ons
getroosten om iets over de geheimen van zyn
bedrijf te vertellen, maar hy zal niet nalaten
te zuchten: Vertel liever eens wat over de ban-
derolle-ellende. die misschien binnenkort nog
erger wordt. Inderdaad: de banderolle-ellende
1 X) sigaret heeft een on-Nederlandschen
I J klank en een on-Nederlandschen geur.
zy doet denken asm het Oosten, aan
de fez en de bumus. aan de favoriet van
den Maharadja mMr dan aan Hollandsche
nevels en het geweld van onze kusten. Een
sigaar is veel Hollandscher van geluld, smaak
en model, al zitten zoowel ,de sigarenkisten
als de sigarettendoosjes volgeplakt met Spaan-
ache of Oosteracbe namen en aanbevelingen en
al zyn de - pyramiden van Egypte een overbe
kend embleem voor alle sigarettenrookers.
Intusschen worden in ons land ongeveer drie
milliard sigaretten per jaar in de lucht gebla-
sen. waardoor de Oostersche tint ernstig door
de nationale gewoonte verduisterd wordt. Wel
beschouwd kan men de sigaret dan ook rustig
rekenen tot de vaderlandaphe producten, want
vrywel alle merken, die eertyds werden ge
ïmporteerd, borden thans in Nederland zelf ge
maakt In groote en uitnemend geoutilleerde
fabrieken. De sigarettenindustrie is sinds jaren
een nationale Industrie geworden, die overi
gens tot groot verdriet van de fabrikanten zelf
nogal wordt ontsierd door de ontelbare cadeaux.
die ^j gedwongen zyn by hun van ouds zoo
•del artikel te voegen om de verkoopwaarde
grooter te maken. Den onaangenamen kant
hiervan ziet de buitenstaander slechts opper
vlakkig. In werkelykheid la deze cadeautjes-
siekte een nagel aan de doodskist van leder
sigarettenfabrikant, die zyn vak liefheeft.
Wanneer men een sigarettenrooker zou zeg
gen, dat het aantal Nederlandsche slgaretten
fabrieken ongeveer twintig bedraagt, dan zou
hy het wellicht niet gelooven. Wel is het hem
bekend, dat het aantal merken ontelbaar is.
maar hy veronderstelt, dat deze merken het
gevolg zijn van een voortdurend wisselen van
namen door steeds dezelfde fabrikanten. Onder
al dese fabrieken is die van de firma J. van
Kerckhof (Dubec) te Amsterdam, ongetwyfeld
een der oudste en seker de meest Nederland-
ache, al is het moeilijk uit te maken, hoe
groot het Nederlandsen element in de andere
fabrieken is. terwijl het een ware puzzle is hoe
deze fabrieken zich onderling precies verhou
den. Voor ons Is dit trouwens bijzaak, omdat het
onze oedoeling alleen zijn kan een beschouwing
te wijden aan een merkwaardige industrie, die
in een typisch Nederlandsche behoefte voor
stel
Caruso was een geestdriftig verzamelaar van
munten en klokken. In zijn uurwerkcollectie
bevinden zich exemplaren, die tot de kostbaar
ste behooren. zy zyn van emaiUe vervaardigd
en met de hand beschilderd.
De zanger heeft vele groote geschenken ge
geven en gekregen. Zoo deeu men hem in Italië
een oud patriclèrsslot cadeau. Het werd tydens
de renaissance gebouwd en ligt te Gastra a Sig
na. De naam er van is Villa Bellosguardo.
Alvorens te besluiten moeten we nog verra
den. dat Caruso ondanks zyn vrygevtgheld een
goede rekenaar was Op zekeren dag ontdekte
hij, dat zyn impresario naar zijn Caruso’s
meenlng te veel aan hem verdiende. Een on
derhoud had plaats en de Impresario moest
ondanks al zyn pogingen om den bestaanden
toestand te handhaven, van een deel zyner
provisie afstand doen.
Tydens de Amerlkaanache tournóe moest
Caruso t 163.P33.70 Inkomstenbelasting neerleg
gen. HU schreef toen een woedenden brief naar
den ontvanger vanwegedé zeventig cents.
Het In rekening brengen daarvan noemde bil
•chAAintdoosM Inh&lishBicL
Maar bet merkwaardigste object In de kamer
van Caruso’s medewerkster is de papegaai, die
eens den meester toebehoorde. Hy heeft van
hem persoonlyk onderricht genoten. Caruso
was, zooals Mevrouw Francillo -vertelt, een lief
hebber van dieren en een belangrijk deel van
zyn vrijen tijd wydde hy aan een soort zacht
moedige dressuur. Susl. de papegaai, spreekt
Dultsch en Itallaansch. Ze zegt: „Buon glorno"
(goedendag) .jAlo caro” (m’n waarde) en
.porche” (zwijn). In het Dultsch kan hU zijn
naam zeggen, tellen en zelfs een lied zingen.
Toen Susl in Hamburg was. leerde hy de aria
„Puppchen. du bist meln Augensternwelke
Mevrouw FrancilloKaufmann avond aan
avond In de „Traviata” zong en vaak thuis re
peteerde
De kunstenares heeft met Caruso oa. gezon
gen in .JUgoletto”. „Traviata”. „Bohème”, ,fa-
jazzo” en ..Manon’’ zy weet daardoor veel van
’s meesters werkwijze en verklaart by voorbeeld,
dat Caruso, in tegenstelling met hetgeen men
alttid beweert, nooit plankenkoorts had. Wel
had hy veel verantwoordeiykheidsgevoel en re
peteerde hy onophoudelyk. ook als hy zijn rol
len van buiten kende. Hierin is voor een niet
gering deel zijn succes begrepen. Hy gaf steeds
het beste wat hy bereiken kon, vereenzelvigde
zich geheel met de figuren, die hy had uit te
beelden, en dronk voor zyn optreden nooit al
cohol. Wel rookte hy veel en gebruikte hy liters
thee met citroen Zyn sigaretten liet hy uit Wee
nen komen en volgens zyn eigen recept samen
stellen. HU kreeg er soms dertig stuks per dag
van op. Door zUn onafacheidelyke sigaret was
hy ook de schrik der brandweerlieden. In
schouwburgen waar het rooken verboden was.
kon men Caruso In geen goede stemming bren
gen.
Fantastische verhalen over Caruso’s ver
diensten hebben altyd de ronde gedaan. HU
zou in een maand soms millloenen verdiend
hebben. Zeker heeft hy de hoogste gages geno
ten die ooit aan een artist werden uitgekeerd.
Te Beriyn kreeg hy voor een avond RH 16.000
(negenduizend gulden). Tydens zyn gasttour-
nées in Amerika streek hy 10.000 per avond
op. Op zoo’n avond, waneer hy b.v. met Fran
cillo-Kaufmann In „Bajazzo’ zong, kostte een
goede plaats ongeveer vyftlen dollar of ruim
zes-en-dertlg gulden.
Sommige fabrieken zyn by het publiek in
boofdzaak bekend door haar meest-gezochte
merken zooals b.v. de Ardath Tobacco Company
door Chief Whip en Splendo, de Vittoria Ciga
rette Co. met haar Miss Blanche en Mlgnot Ac
de Block met Caravellis.
Anderen weer spreken het sterkst door den
firmanaam: TunnacTBTOChes, Laurens, Kyriazi.
Chapchal Frères etc.
Van de British American Tobacco Company
kent men zoowel den naam. welke men haar in
de wandeling geeft: Batco. als populaire mer
ken geiyk North State en Clyama, terwyi
Batechari als fabrieksnaam langen tyd een nog
bekender klank had dan het merk Mercedes.
Deze fabrieken (de lijst te lang niet volledig)
maken per maand een productie, die varieert
van vyf tot zeventig millioen sigaretten per
maand- Dat aan deae productie geraffineerde
machines te pas moeten komen, .zal men be
grijpen. doch als men verneemt dat sommige
machines een half millioen sigaretten per dag
uitspuwen, wordt het niet moeliyk bovenge
noemde maandproductie aannemeiyk te vin
den. Maar, komaan, ook dat te byzaak voor
ons vandaag, want wU hadden het plan u te
vérteUen over de wU«e. waarop dat petieterig
kleine witte ding, dat u lederen morgen na
het outbyt aansteekt en dat u lederen avond
in den aschbak naast uw bed uitduwt, gemaakt
wordt. Daar te heel wat voor noodig, voor het
-j. yv-evrouw FrancilloKaufmann bewoont
een ietwat eigenaardige kamer aan de
-^-7 A KurfQrstendamm te Berlyn. Het te een
kleine zaal met in het midden een echt tooneel.
Daarop staan allerlei fameuze voorwerpen uit
onderscheiden opera’s. Zoo merkt men er een
spinnewiel op. dat in „De vliegende Hollander"
van Wagner draait en tevens In Gounod’s
..Faust” wordt gebruikt. Men ziet er een bldstoel.
die door Elisabeth uit „TannhAuser”, Desdemo
na uit ..Othello” en Margarethe uit „Faust”
wordt benut. Ook bevindt zich er de muur,
waarachter Fallstaff uit Nikolai’s „VrooUJke
vrouwtjes van Wlnsor” zich pleegt te verber
gen. En geheel ongemotiveerd staat daartus-
schen, op den vleugel, een komieke, wlt-zwart
gespikkelde hond met de tong uit zyn bek. Rond
om het tooneel ziet men foto’s van vele kun
stenaars Een eereplaats hebben de afbeeldingen
ven Caruso, die behooren tot de groo-
tendeels nog onbekende privé-portretten
