ONS BLAD
Boncour
over
de verhouding
Frankrijk—Duitschland
Het nieuws van heden
HET BLIJFT NOG EEN
VRAAGTEEKEN
den
Ordening
van
nat. arbeid
DE ROOSEVELT-DOLLAR
Aardbeving eischt
100 dooden
De ondergang
de
van
FRANKR1JK IN ROUW
DE BAROMETER
„Emeraude”
te
WOENSDAG 17 JANUARI 1934
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 84
Het Weer
DE OUDE KEIZERSSTAD AKEN
Balkan-pact op komst
Wet treedt 1 Mei a.s. in
werking
Minister Seldte.
Meer dan 1OOO
gewonden
Telegram aan de K.L.M.
Balbo’s tocht kostte
7.442.000 lire
Maatregelen tegen vrij
metselaarsloges
Starhemberg leider der
Heimwehr
Tsjang Hsu Liang en het
fascisme
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR'
Filta» m Fatopapwrca
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c
p. regel; idem op peg één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroeper*
zie de rubriek Telefoonnummer 433
2$
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
4 7TU te Ta«-
Jte 7»7 te Ster-
■Hinto<<r< n weeral betaegtagea ba
II
4a «rrbsadlag Fraakrtjk—
dat
volgens
Paul-Boncour
Be saiherMeteateett bedreigd?
Nieuwe parochie te Lelden
C
Gering
4e-
beiocht wordt
Goering op Goebbels terrein
Ook in Beneden-Oostenryh
b
Arabieren
lease.
Locate b
weway.
Paul-Boncour ever
Daitaehtand.
*«••4 ap Weena dag 1 uw teaa.1 MS
•Wrtsa stuud: 741
Rampzalige lacht te 4e India» toe walree.. 154
'hineeeen eermtot.
Da wet tot ordening vm den natlsnalsu arbeid
te Dtetoebbute. Exposé vm 4e aatetetera SeMte
ea Schaull
Minister De Graeff aal vanavond veor 4e radio
4e inzichten der Itegvering ever 4t raarga .toette
va. 4e. Volkenbond mededeeien.
De RUkamlddelen hebben te December on
een half mlllloe. meer epgebraebt tos he* jeer
tevoren. Over bol gehorte jeer 1M3 bteef 4a
opbrengst bOna aeht-en-oM-half mtitlara be
neden die over IMS.
Frankryk kan de Saar bevolking
het recht op vrye stemming
niet ontnemen
Deelneming in den Indi
te hen Volksraad
Deelneming der Neder
landse he Regeering
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
De raad van vertrouwenslieden aal om moeten
medewerken bjj de beslechting van geschillen,
welke zich eventueel aouden kunnen voordoen.
Evenals Frankrijk deze rechten der Etaar-
bevoiklng wenacht te garandeeren. wenacht bet
ook de onafhankelijkheid van OoatanrUk te
handhaven Frankrijk heeft de onafhankelijk
heid van Oostenrijk steeds beschouwd als den
sleutel voor het Europeesche evenwicht. Het ge
lukklgzte resultaat der Franache politiek tn de
OoatenrUkache kwestie la het Juridische oordeel
over den .-Anschluss' door bat Hsagscbe Hof
Over de noodzakellfke onafhankelijkheid van
Oostenrijk bestaat tusachen Frankrijk en Italië
volkomen overeenstemming.
BERLIJN. 14 Jan In bet RUksminlsterie voor
Volksvoorlichting en Propaganda la Dinsdag een
persconferentie gehouden, waarin de ministers
Seldte en Schmidt het doel en de beteekenls
van de wet tot ordening van den natlonalen
arbeid uiteenzetten
Luchtvaart onmlddellUk een ondersoek aal ta
ste Hen.
De Minister van Bultenlandsche Zaken heeft
onsen gesant te Parijs veraocht aan de Pran-
sche Regeering de deelneming van de Neder-
landache Regeering te betuigen met het over
lijden van den gouverneur Pasquler. onder toe
voeging dat Z. Exc persoonlijk seer getroffen
ia bl) het vernemen van het bericht over het
heengaan van den door hem aoo hoog geachten
oud-collega en vriend.
Minister dr. Schmidt lichtte vervolgens nog
enkele punten toe. waarbij hl) er op wees, dat de
rUkamlntoter van Arbeid. Seldte. een belangrijk
aandeel heeft gehad in de totstandkoming van
da nieuwe wet.
von
en
Zur
Zon op 4.M, onder 4.17. Licht ep 4.47
Maan ap VJn. HL ander a.m. 7.M.
instructies van den RUksmlnlster van Bconomi-
ache Zaken Ter handhaving van den aroeids-
vrede hebben Hj geheel omlUnde. in de wet
gestipuleerde werkzaamheden te verrichten De
ontwikkeling van dit begrip der sociale eer en
van de schepping van een bijzondere „f.liren-
gerichtsbarkeit" vormt de kern der wet De wet
zal op 1 Mei a> van kracht worden.
Besprekingen ever den _Fe»t jager* islles wer
den voortgesel.
Aardbeving I. Indtë hoeft meer da. 144 staebt-
oftrn geetochl.
starhemberg leider der Hedmwehr te Beneden-
OooteBTUk.
In verband met de eischen Inzake een her
vorming van den Volkenbond la Frankrijk be
reid tot zekere aanpamlngen. doch Frankrijk la
er tegen, dat de grondvesten van den Volken
bond worden aangetast.
Alleen ta bet district Putna zijn maar tea
80 personen gedood en 407 gewond In Oaya
kwamen 14 menaeben om het teven. Van te
ISO huizen zijn er ISO verwoest. Een hulptreia
met voedlngs- en geneesmiddelen te naar te
zwaar geteisterde stad gezonden.
De zomer-residentie van den gouverneur 10
Dinsdag door de aardschokken voor een groot
gedeelte verwoest Ernstige schade Is ook aan
gericht in Allahabad en andere steden ta N O.-
IndM
Het Indische volk is seer onder den indruk
van het gebeurde Vete Inboorlingen hechten
•an de aardbeving een godsdienstige of poli
tieke beteekenta Zoo werd Dinsdag In te hoofd
stad New Delhi verteld, dat de aardbeving een
groote verandering In de politieke verhouding
van Indi* aangekondlgd heeft.
Het epicentrum der aardbeving lag seer waar
schijnlijk tn Nepal In totaal werden Maand»,
dertien aardschokken gevoeld.
BERLIJN, 14 Jan. (V. D.) Benige uren nadat
Doering’s toespraak tol de tooneelspe era en
-speelsters van de BerlUnsche stsatsachouwbur-
gen verspreid was. werd de mededeellng door
gegeven dat het verslag van de rede van Doe
ring niet mocht worden gepubliceerd.
De ministers Seldte en Schmidt
zetten in een persconferentie
het doel der nieuwe wet
uiteen
BOEDAPEST, 14 Jan Da 117 natlonaal-
soctaltotiache Ooatenrljkzche vluchtelingen wer
den Dinsdag uit het kamp bU Allerheiligen In
drie groote wagens overgebracht naar Eilaas
gyule aan te Z.O.-grens van Honsartta
Oflrlng. de Duitsche rljkamlntater voor de
luchtvaart, heeft minister Col een telegram
met betuiging van deelneming gezonden.
BERLIJN, 14 Jan Hedenmiddag heeft de
Pruisische premier. Doering, voor een spectate
bijeenkomst van tooneelspeIers en -speelsters,
spelleiders en technisch personeel van de belde
staatstheaters van Berlijn een redevoering ge
houden. waarin hü de taak van de staatethea-
tera ta het nieuwe rUk schetste Voorts deelde
hU mede dat. teneinde in de belde staats
theaters de passende houding in den nat -aoc.
slaat te verkrijgen, hijself tn zijn eigenschap
van Pruisisch premier de leiding over belde
theaters op zich genomen had.
Morgenthau voor een internatio
nale stabilisatie. Indrukken
te Parijs en Tokio
Men heeft hem. Panl-Bonoour. saat nsulruk
veraocht duidelijk te spreken. Frankrijk heeft
tot nu toe steeds ondubbelzinnig gesproken.
Men heeft misschien niet zooveel kabaal ge
maakt als in aekere andere tanden. Men mag
de huidige moeilijkheden niet over bet hoofd
zien, maar de regeering la van meenlng. dat
zij geen gevaar, noch verontrusting of moeite
loosheid rechtvaardigen, in het bijzonder met
bet oog op den steun, welke Frankrijk van
andere landen heeft te verwachten en met het
oog op de overeenstemmende meenlng met vete
nabuurataten De Duitsche revdlutle plaatst
Europa voor een vraagteeken. omdat men nog
niet duidelijk ziet wat de werkelijke bedoelin
gen van Dultachtand zyn.
de ontwapeningsconferentie resultaat te doen
hebben
Paui-Boncour besprak ten slotte in het kort
het Franache memorandum van 1 Januari en
verklaarde dat de daarin vervatte voorstellen
de Franache veiligheid niet In gevaar brengen
De senut heeft de redevoering van Paui-
Boncour met grooten bijval begroet.
Paul Boncour kondigde aan. dat binnen-
kort een Balkanpact aal worden gesloten,
waaraan sal worden deelgenomen door Roe
mend. Zuid BlavMI. Griekenland en Turkljs.
De hoop bestaat, dat ook Bulgarije zich bU
dit pact zal aansluiten De Italiaansche
regeering. welke afwljsend tegenover dit
pact heeft gestaan, keurt het thans goed
dat
de
drie
loges
haar afdeellngen
BATAVIA. 14 Jan. t Aneta) De voorzitter van
den Volksraad heeft bU den aanvang van de
sitting, terwijl de leden ven hun zetels ojwton-
den, de vliegramp In Frankrijk, waarbij <te
..Emeraixle" verongelukte, herdacnl.
HU sprak namens den Volkamad woorden van
deelneming
Verwachting: stormachtige tot krach
tige, tater ataewMe ZuMeElke tot Wsa-
teitfkea wind, betrokken tel swaar be
wolkt met lijdelijke opklaring, asevaerite-
keljjk regentalen ea sachten.
Conclusies vaa toet Goergastosserd Overleg be
treffende 4e «alartokortlng tal ladM.
Nabu Halfweg Is eea aato over 4ea kop geste
gen. waarbij een inzittende «vnvllg werd ge-
woad
Onder de bevolking heerecht oen
paniekstemming, daar opnieuw
aardschokken zyn gevoeld
,£r is geen reden meer om ze
langer in stand te houden”
PARUS, 14 Jan. (Reuter) De vltegtuig-
cataatrofe heeft tn de bladen groote ontroering
verwekt Pas over eenlge dagen zullen de noo-
dlge inlichtingen worden gepubliceerd en hel
Is waarschijnlijk dat er eenlge punten nimmer
zullen worden opgehelderd Verklaringen vsn
getuigen zijn echter eensluidend, n.f dat bet
weer gisteren afachuwelUk was; de storm waa
hevig, het bliksemde fel en regen wisselde met
sneeuw af. Het schijnt dus dat het slechte weer
de oorzaak van de ramp ta Benige andere ge
tuigen verzekeren evenwel, dat de antenne van
het vliegtuig met een etectrlachen draad tn aan
raking kwam en in brand vloog. De ontploffing
van een cylinder met samengeperste lucht, wel
ke voor het starten der motoren diende, bese-
gelde het lot van het vliegtuig
RUksmlnister Seldte verklaarde, dat de onder
nemer als leider van het bedrijf de verantwoor-
delUke positie ontvangt, welke hem volgens de
principes der nationaal-eoclalistteche wereldbe
schouwing toekomt. De vrij heden welke hem
zUn gegeven moeten op juiste waarde worden
geschat en de sociale ..Ehrengerichtsbarkett”
moet er voor zorgen, dot In de bedrUven geen
willekeur ontstaal In de wet zUn bewust tegen
over elkander gesteld de definitief opgeheven
marxistische kiaasenstrljd en de gemevnschap-
pelUke arbeid van alten, die in een bedrijf werk
zaam zUn W(j brengen in het bedrijf onderne
mers en werknemers tot elkander De werk
relatie wordt een relatie van trouw. Niet uit de
op papier staande contractsbepallngen moet in
4s toekomst teat rsshi vm arbatd. 4e rosMeto
an pHehten van alte teden van de badrtjfsge-
maenschap worden afgeteld, doeh uit het tevuMe
begrip van trouw, vm trouw vm den leider aan
het personeel en van het personeel tot den leider.
Op dte wUze komt men tot den noodzakelUken
gemeenschappelüken arbeid en het wederzud-
sche vertrouwen.
De 1-motorige eendekker „Emtrsude", dte
gteteravond bU Corbigny la neergestort, te on
geveer t maanden geleden door de Air France
in dienst genomen
Het uit metaal vervaardigde toestel was ult-
geruat met drie Hispano Suiza motoren, elk van
578 PK. Hel verlies voor de Franache lucht
vaart te bUaonder groot
De ..Parte Midi" schrijft den ook: ..Zal de
reeks ongelukken evenaoo voortduren ate de
serie schandalen?" Het blad maakt aieb onge
rust over do onophoudelijke reeks van beproe
vingen ven aUertel aard, die over Frankrijk
komen Frankrijk schijnt het offer ven omstan
digheden te aUn. waarin overmoed, miaechlen
ook onvoorzichtigheid, verouderd matenaal an
ook het verouderd al)n vm bepaalde Instellin
gen. miaechlen zelfs nog ernstiger en gehelm-
slnnlgsr Invloeden oen rol spelen Het blad acht
selfa do mogelijkheid van sabotage niet geheel
uitgesloten en wU (tal do mlnlal.gr voor de
lieelnemlng In den Indtocbea Valkaraad snel
4t vliegramp ta Frankrijk.
PARUS, 16 Jan. De Senaat beeft
wandMg de debatten over de bui-
tenlandscbe politiek voortgezet. De
minister wan Buitenlandscbe Zaken
Paul-Boncour beeft hierbü oen groo
te rode gehouden over de ontwapo-
den
ROME, 17 Jan. (Reuter). De totale koeten
van de transa tlantteche vlucht onder leiding
van generaal Balbo, bedragen 7142 000 lire
Deze mededeellng te gedaan door generaal
Valte. den ondereecretarto voor Luchtvaart bjj
de bespreking van de luchtvaartbegrooUng ta
den flen»*
SJANGHAI. 17 Jan. (Reuter). Sprekend over
Zijn indrukken tijdena sun verbluf In Europa,
weidde veldmaarschalk Tsjang Hsu l lang
tegenover persvertegenwoordigers die hem da
delijk na zUn aankomst te Sjanghai interview
den. lang uit over de omstandigheden in Halte
D» veldmaarschalk loonde toch een grom be
wonderaar van wat daar tot Mand was ge
bracht. In het bijzonder gaf Tsjang ate sUn
meenlng te kennen dat China alleen maar ge
saneerd aou kunnen worden door een bew< ging
waarvan het enthousiasme en de vaderlands
liefde gelijken op de fascistische beweging die
Italië heeft gebracht lot de tegenwoo: dlge
grootheid en die Rome heeft gemaakt tot een
centrum van internationale politie In de voor
naamste Chlneeeche dagbladen heeft de veld
maarschalk een foto laten publiceeren van sUn
kind In de uniform der balllla (jeugdig* Ita-
Itaansche fascisten), terwijl hel den Rometai-
sclien groet brengt
Deelneming van de K.L.M.
De K L M ontving heden van de Franache
MMtachappU Air France het volgende tele
gram: „Oeven U met groots droefheid kennis
van het ongeval van de Emeraude machine
Maandagavond tegen half 4 door sneeuwstorm
overvallen in de buurt van Morvan, stootte te
gen een hindernis aan. waarna het toestel op
den grond In brand vloog bemanning en pas
sagiers daarbij omgekomen de Wat der
slachtoffers te als volgt: Oouverneur-Cieneraal
Pasquler. diens adjudant Bruaaant. de heer en
mevrouw Chaumle. de beeren Noguta en Bsla-
suc van Air France - de journalist Larrteu en
de bemanning. Launey. Queyrel en Campbell"
Inmiddels had de K L M ook reeds telegra
fisch haar deelneming met dit ongeval aan de
Air France betuigd.
Mel de Air France staat de K L M tn eeer
nauwe betrekking en tn haren Chef VUegdlenat.
den heer Noguta en haar Chef Teem ilachen
Dienst den heer Batazuc. welke belden bU dit
ongeval sUn omgekomen, en met wie geregeld
beepreklngen werden gehouden. verltaM 4e
K L M. ook perzooniuke goede vrienden.
Het la begrljpelUkadat verzchlltende tan
den ztah veeutotraM gsvsslM De taatote
opvatting vaa deae natie is de grenzen
»ver te trokken om 4e rotkan vm het-
aellde ras voor zich te winnen- Het bewjjB
te het probleem van het Baztegebtod en bet
Oostenrukache probleem Van het Saarge-
bted Ie te zeggen, dat Frankrijk niet het
recht heeft af te zien van de voikeetam-
mlng.
Krachtena voordeellge aanbiedingen,
welke men Frankrijk op economisch gebied
heeft gedaan, kan FrankrUk de Ssarbevol-
king het recht op vrUe atemnvtng niet
ontnemen.
CALCUTTA. 14 Jan. (Reuter.) De hevige
aardbeving in Midden- en Oost-lndlS heeft tot
dusverre minstens 144 dooden en 1440 gewon
den geMacht Onder de bevolking heerecht een
vreeeeWke paniekstemming, daar op verschil
lende plaatsen vandaag weer aardschokken ujn
waargenomen
Wanneer Frankrijk naar de Ontwapenlngs
conferentie Is gegaan, heeft het sulks niet ge
daan om de Fransche wapening met een slag
er aan te geven, zooala men In rechtache krin
gen beweert, maar omdat Frankrijk door de
verdragen daartoe wordt verplicht en omdat
de ontwapening een der hoogste taken van den
Volkenbond is Wanneer de Ontwapeningsconfe
rentie mislukt, aou een bewapeningswedloop
beginnen. Frankrijk zal dan site maatregelen
nemen, welke de omstandigheden noodig zullen
maken. Tevoren wil het evenwel alles doen om
De bladen maken zich ongerust
over de vele beproevingen,
waardoor het land
Een karakterittieJce kyk op Aken, de hoofd stad van het grensgebied.
Hitler, het hart van de Duitsche natie is.
NEW YORK. 14 Jm (Reuter). Du ..Reeee-
velt-doUar" wordt door de Amertksansche pers
lulde toegejuicht sla een gebeurtenis van his
torische beteekenls
In bevoegde kringen te Parijs is men van
meenlng. dal de nieuwe wetsvoorstellen der
Vereemgde Blaten den franc niet zullen raken
Een stijging van den koers en de soliditeit zou
den de eenlge consequenties voor het Franache
devies kunnen zUn. terwijl bovendien de mo
gelijkheid bestaat, dat bultenlandsch kapitaal in
den Franc aal vluchten
In Japanacbe financieels kringen vreest men
van Roosevelt’s maatregel geen ongunstigen
invloed voor Janan.
,Jie eenige redding voor China”
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redectie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f X—
Voor buiten Alkmaar I 285
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0 60 hooger
Dagblad uitgegeven door do
N V. Drukkerij Do Spaarnestod - Haarlem
De Franache mlnMer van Buitenteindache
Zaken behandelde vervolgens de aigetneene
Europeesche politiek en verklaarde dat Frank
rUk steeds geprobeerd heeft de vredelievende
tanden om zich te scharen en niet om Duitsch-
tand te teoteeren. doch om met alte volken
te werken. Het hangt slechts van Duitzchland
af zich aan te sluiten bU deze samenwerking
Oeruchten over een verslappen der Franache
betrekkingen met Polen en de Kleine Entente
sUn een legende, want de overeenstemming
met deze landen is sterker dan ooit FrankrUk
wenacht slechts niet deze vriendschappen In
den vorm van een blok tegenover een ander
blok te pissteen, doch probeert steeds weer
daarvoor nieuwe vriendschappen te winnen
De Fransch-Italiaansche betrekkingen
ta de laatste maanden zeer verbeterd.
Tegenover Rusland voert FrankrUk een be
wuste toenaderingspolitiek, welke tot uiting te
gekomen in het sluiten van het non-agreaete
pact en het Fransch Russische economische
verdrag.
Minister Morgenthau staat verder op het
standpunt dat een overeenkomst tusachen de
Ver. Staten. Engeland en FrankrUk "oldoende
aou ZUn om tot Internationale atablllaatle te
komen De goudvoorraden der Ver Staten zou
den in den vorm van handelscredleten ook aan
andere stalen gedistribueerd kunnen worden.
WASHINGTON. 14 Jan. (V D) De staats
secretaris van financiën Morgrnthau deelde
mede, dat het goud voor de Reconatructlou
Finance Committee sal worden aangekocht
voor den ouden koen van 3n.47 per ounce. Het
verlies zal de Reflco hebben te dragen.
WEENEN. 14 Jan. De leider der Oostenrijk-
ache Heimwehr. Starhemberg. vaardigt in ver
band met de veel besproken arrestatie van den
bondalelder van Beneden-Oosten rUk. graaf Al
berti. een jwoctamaUb uit tot de Heimwehr in
Beneden Oostenrijk Starhemberg verklaart
hiertn zelf de leiding op zich te nemen van de
Heimwehr ta Beneden-OoetanrUk. Binnen 44
uur zal hU een geachikten plaatsvervanger be
noemen Starhemberg wil absoluut niets weten
van onderhandelingen met de ruitlonaal-aocta-
lUteiL
officieel wordt medegedeeld dat de directie
van den veiligheidsdienst te Weenen Frauenfeld
tot zes weken en den hoofdredacteur van de
Deutsch Oeeterreichiache Tageaaeltung. Bchat-
tenfroh. tot drie weken arrest heeft veroordeeld
In de mededeellng wordt voorts verklaard dat
Dinsdag M nationaal-socialisten naar Woeilera-
dorff sUn overgebracht.
ningsconlerentie, de ensu
Volkenbond en de directe onder
handelingen met Duitzchland.
BEBLUN, 14 Jm. <D. N. B Minister
president OArlng van Pruisen beeft den drie
grooten vrUmetaelaarsioges in Duitzchland een
missive gMondsn. waarin hu mededeelt.
hU. daargelaten
vraag, of deze
oud-Pruisische
en
evenals de andere tot
de wereld-vrljmetsela
rij behoorende loges
als gevaarlijk voor den
staat beschouwd moe
ten worden, in de te
genwoordlge omstan
digheden geen grond
meer ziet voor het in
stand houden en de
haar tot dusver ver
leende bUiondere be
scherming van staats
wege. De minister ver
ordent daarom ojn
dat:
de ontbinding eener
loge geschiedt door besluit der leden met
won* meerderheid van stemmen.
een ledenvergadering voor dit doel moet op
verlangen van é*n lid worden gehouden; de
vergadering kan in elk geval het besluit nemen,
ongeacht het aantal deelnemers,
elke vergadering besluit over het vermogen
van haar besltungen. die dus niet aan een
.jfroot-loge" mogen vervallen;
een lid. dat een voorstel tot ontbinding heeft
gedaan, mag op geenerlei wUze tot verantwoor
ding worden geroepen;
wanneer het aantal leden tot minder dan se
ven Is geslonken, behoudt de minister zich de
ontbinding voor
De bedoelde drie groote loges zijn de Grosse
Nationale Mutterloge Zu den Deel Weltkugeln",
de ..Grosse Landesloge der Freimaurer
Deutschland Deutsch Chrlstllcber Orden"
de ..Grosse Loge von Preusaen genannt
Freundschaft”.
Het Instituut van „TreuhAnder" vm den
arbeid bluft bestaan. Deze gevolmachtigden wor
den thans rUksambtenaren met alle rechten en
verplichtingen. zU zün ondergeschikt aan bet
RUksminlsterie vm Arbeid en ontvangen hun
1MIIIUIIIIH
i