Geen Dictatuur der Groote
Mogendheden
w
De strijd P.E.N.-Zaanland
stranding bij
Texel
OPLEIDING TOT VLIEGER
NEDERLAND EN GENEVE
De chaos op Cuba
IN HOOGER INSTANTIE
VOORTGEZET
DONDERDAG 18 JANUARI
HET RESULTAAT VAN VIJF JAAR HUISVLIJT
Bezuinigingsplan
Min. jhr. mr. A. C. D. de Graeff
Bezwaren tegen Knox
TER NAVOLGING
JAARLIJKSCH ONDERZOEK
Saito confereert met de
partijleiders
P.E.N.-winst voor verbruiker»
Onvoordeelige exploitatie
Tegen sterilisatie
u
Weer een trein overval
in Mandsjoekwo
Mijn we r kersstaking in
Pennsylvania
Z-Exc. Min. De Graeff
voor de radio
Bat iet a neemt de macht weer
in handen
Naar nauwere samenwerking
tusschen de militaire en
nationale Lucht
vaartschool?
Vier menschen in vlammen
omgekomen
Geen sprake van vette
kluif x
DE HERKIEZING DER SAAR-
REGEERING
Desnoods wijziging van het Vol
ken bond sst at out, doch met eer
biediging van de rechten der
kleine mogendheden
Bemanning van het Engelsche
stoomschip „Oxford” om
gekomen?
f Voort bestaan gewenscht
Geen ni«au>« kabels
Met de bekende argumenten wordt
namens de belanghebbende
gemeenten het verweer
tegen de provincie
gevoerd
t
Vijl
de
3
dê#K.
zü d|
In de tweede plaats moet worden opgemerkt,
dat tal van bepalingen der Vredesverdragen den
Volkenbond de taak opdragen mede te werken
aan de uitvoering van deze Verdragen.
Diep overtuigd van de noodzakelijkheid
van de ontwikkeling der Volkenbondsorga-
nisatie. beeft de Regeering zich nooit op het
standpunt gesteld, aat de Volkenbond, ano-
ate deae In den jare 1910 is ontstaan, niet
vatbaar te voor verbetering. Bij alle crltiek
op den Bond zijn echter slechts weinig aan
wijzingen te vinden omtrent de In het Sta
tuut aan te brengen wijzigingen.
is echter van geen der eilanden eenlg bericht
omtrent de aankomst van de sloep ontvangen.
De „Eierland" Is te ongeveer 10 uur uitge
varen om een nader onderzoek in te stellen.
Sinds eenlgen tijd zijn in verschillende landen
stemmen opgegaan ten gunste van een herzie
ning van het Volkenbondsverdrag.
Aan deae nota, waarvan minister de Graeff
voorlezing heeft gedaan, ontleenen we de vol
gende bijzonderheden.
Haar oowleel samenvattende, verklaart de
Nederlandsche Regeering. dat zij geen nood
zakelijkheid ziet voor wijziging van het Vol-
kenbondsstatuut. Wordt echter van andere
zijden het verlangen naar herziening van
Voorts te, aldus Mr. Asser, de provinciale
exploitatie, vooral In Noord-Holland. gebleken
in hooge mate onvoordeellg te zijn, aangezien
het P. E. N. veel te hooge tarieven in reke
ning moet brengen, om zonder verlies te kun
nen werken.
pditrent vast-
■ks tien man
r schip waren.
ijj het Engeteche
eeds Inlichtingen
<ff sleepboot
Elerlandache
tie Engeteche
|k assistentie
plaats
i der
dat
Z.H.Bxc,
Beneden-
bondsverdrag als ondeugdelijk werd verworpen,
anderzijds ten aanzien van een nieuwen grond
slag geen overeenstemming zou zijn te verkrij
gen. In dat geval zou men gevaar loopen óf den
Volkenbond zelf geheel te verliezen óf den be-
staanden Volkenbond te behouden, doch dan
ernstig verzwakt tengevolge van de uitgesproken
veroordeellng van zijn huldigen grondslag. Dit
risico doet de Nederlandsche Regeering aarze
len om tot een poging tot loskoppeling als be
doeld mede te werken.
Wat nu betreft den materleelen band tus
schen Volkenbond en Vredesverdragen, vallen
twee verschillende elementen te onderscheiden.
ex-
\an
Volgens later ontvangen berichten schijnt
bet wel vast te staan, dat de bemanning van
het op de Elerlandache gronden gestrande
Brltache stoomschip „Oxford", bestaande uit
15 of 16 man, ia verdronken.
Het moge juist zijn, dat in dit opzicht de
Volkenbond niet ten volle aan de verwachtin
gen heeft beantwoord, anderzijds moet worden
erkend, dat In de afgeloopen jaren het instituut
van Genéve hardheden heeft kunnen versach
ten en vreedzame oplossingen heeft kunnen be
vorderen.
Voor een deel dezer gevallen zal het wellicht
mogelijk zjjn in de toekomst te geraken tot op
lossingen, die een Internationaal regime ter zake
overbodig zouden maken, maar voorzoover zulks
niet doenlijk is zou uitschakeling van de Vol-
kenbondsbemoelïngen ter zake niet een winst
voor de Statengemeenschap beteekenen. De al
dus voor den Volkenbond verworven „qpiver-
heid" zou Inderdaad duur gekocht zijn.
het Statuut geuit, dan te de Regeering gaar
ne bereid om met de andere Leden van den
Volkenbond de wenschelükheld daarvan te
onderzoeken volgens de In art. 26 van het
Statuut aangegeven procedure, mits geen
Inbruik wordt gemaakt op de rechtsgelijk
heid, die aan het tegenwoordige Volken-
bondverdrag ten grondslag ligt.
Omtrent het onzekere lot der bemanning
seint onze Texelache correspondent ons nog,
dat daaromtrent op het eiland groote onge
rustheid bestaat.
Vanmorgen te gebleken, dat een der reddings
boeien ontbreekt, waaruit de veronderstelling
wordt afgeleid, dat de bemanning in deze boot
heeft getracht de kust te naderen. Tot nu toe
heeft voor het
beeft
Ten eerste brengen de bepalingen van het
Volkenbondsverdrag, waarbij de Leden elkander
onderlingen bijstand beloven tegen een geweld-
dadigen aanval, mede, dat de Volkenbond In
zekeren zin den door 'e Vredesverdragen in het
leven geroepen territorialen status waarborgt.
Onjuist te de bewering ala sou het F. E. N.
luxueus zijn gehuisvest; het te gevestigd In
een vroeger fabrieksgebouw, dat voor een niet
hoogen prijs werd gekocht.
Spr. handhaafde het standpunt van het pro
vinciaal bestuur.
Er volgde re- en dupliek. Ds Kon. beslis
sing zal later volgen.
In sommige kringen heeft men de meenlng
verkondigd, dat de Bond beter aan het gestelde
doei sou beantwoorden. Indien afstand werd ge
daan van het beginsel der rechtsgelijkheid tus-
seben de Leden, dat aan het Bondastatuut ten
grondslag te gelegd. De Nederlandsche Regee
ring deelt deze opvatting niet.
De heer C. J. Angenent, machinist bij de Nederlandsche Spoorwegen, maakte in
jaar vrijen t(jd bovenstaande locomobiel met 'A PK. trekvermogen.
Indien er winst te, dan komt deae aan
verbruikers Weder ten goede. De bedoeling te.
de 35 pCt, welke nog van electrtclteltaleverlng
zjjn uitgeslote/1. daarvan te voorzien.
Men zou zich echter een Volkenbond kunnen
voorstellen, die zich niet zou plaatsen op de
basis van den eerbied voor de gesloten verdra
gen als grondslag voor elke Internationale rechts
orde’ De stichting van een Volkenbond Impli
ceert de erkenning van de territoriale grenzen,
die de Bond bij zijn ontstaan aantreft. Dit be-
teekent niet, dat alle verdragen en grensrege
lingen onveranderlijk zouden zijn; het wil niet
anders zeggen dan dat men slechts volgens de
methodes van het Volkenbondsstatuut naar ver
andering daarvan zal mogen streven.
Namens de „Zaanland" werd het referaat
van mr. Asser nog aangevuld met de mede-
deeling dat het voortbestaan van de ..Zaan
land’’ alleszins gewenjchl te te achten en dat
het niet aangaat, het P. E N. de gelegenheid
te geven bestaande plaataelüke bedrijven te
schaden.
ZU. die aldus spreken, verkeeren blijkbaar In
de meenlng. dat een reorganisatie van den Vol
kenbond de oplossing van de moeilijkheden,
waarmede de wereld op het oogenbllk heeft te
kampen, zou kunnen bevorderen. Deze moei
lijkheden zijn Inderdaad van zoo emstlgen aard,
dat ook op Internationaal gebied geen middel
onbeproefd mag worden gelaten, om te nogen
de wereldsituatie te verbeteren. Indien daartoe
een herziening van het Volkenbondsverdrag. als
mede van de door den Volkenbond toegepaste
methodes, zou kunnen bijdragen, «ou het een
betreurenswaardige fout zijn bij voorbaat een
afwijzende houding aan te nemen tegenover
voorstellen in dien zin. Het sou echter eveneens
onverantwoord zijn op lichtvaardige gronden
over te gaan tot de herziening van de grondwet
der internationale gemeenschap.
De Nederlandsche Regeering heeft den Indruk.
Bat deze crltiek voor een groot gedeelte haar
oorsprong vindt In bezwaren, waaraan door een
wijziging van het Bondsverdrag niet zou kun
nen worden tegemoet gekomen.
De Nederlandsche Regeering maakt geen be
swaar tegen onderhandellngen In beperkten
kring tusschen mogendheden met bijzondere be
langen tijdens een Volkenbondaconferentle. mits
binnen het kader van den Bond en met ver
mijding van ook maar een schijn van dwang.
De regeeringscommissarls voor het Saar-
gebied heeft bepaald, dat op den herdenkings
dag van de stichting van het Dultsche Ruk de
gemeente-gebouwen. waarin geen staatsadml-
ntetratie Is ondergebracht, mogen vlaggen, om
dat het hier een oude gewoonte in het Saar
gebled betreft.
Op -t gymnasium te Neunkirchen is de Hitler
groet verboden.
NEW YORK. 17 Jan. (V.D.) Uit Wllkesbarre
wordt gemeld, dat Mgr. J. J. Curran een poging
heeft gedaan om te bemiddelen in het conflict,
waardoor momenteel in het anthraelet-dtetrtet
van Noord-Pennsylvania 15000 mijnwerkers In
staking zijn gegaan. Naar aanleiding hiervan zal
de onlangs opgerichte Anthradte-Mlners Union
morgen een algemeene vergadering houden,
waarin over het bemiddelingsvoorstel van Mgr.
Curran zal worden gestemd, terwijl de National
Labor Board een arbitrage-commissie aal be
noemen om de voorstellen nader uit te werken.
Ged Staten hebben zich op het standpunt
gesteld, dat levering van stroom rechtsreeks
aan de verbruikers het meest rationeel Is en
dat zoodanige levering voorwaarde te voor een
doelmatige stroomvoorziening van de geheele
provincie. Deze stellingen zijn, volgens Mr
Asser echter onjuist, aangezien er geen spra
ke te van electriflcaUe van de geheele pro
vincie. In dit verband wees pleiter er op. dat
de gemeenten Amsterdam en Haarlem leder
een eigen centrale hebben en dat voorts de
gemeente Zaandam haar stroom van Amster
dam betrekt.
In het rapport van de commteale-Idenburg.
die tot taak heeft voorstellen te doen ter zake
van beperking der uitgaven voor 's lands de
fensie. zal aaneedrongen worden op een nau
were samenwerking tusschen militaire lucht-
vaartopleldlr^g en de Nationale Luchtvaart
school.
Men denke aan de Vrije Stad Dentzlg. het
Saargebled. minderhedenbescherming, mandaten
enz. Men zou ernaar kunnen streven, aan alle
bemoeiingen van den Volkenbond te dezer zake
een einde te maken. De Regeering vraagt zich
echter af, of met zoodanige handelwijze de in
ternationale gemeenschap Inderdaad zou zijn
gebaat. Uit het oog mag toch niet worden ver
loren. dat men de hier bedoelde functies juist
aan den Volkenbond heeft opgedragen, ten ein
de den grootst mogelljken waarborg te schep
pen. dat zU In een geest van onpartijdigheid en
wederzudsch vertrouwen zouden worden ver
vuld.
Door den Raad van State, afdeellng voor
de Geschillen van Bestuur zjjn Woensdag be
handeld de beroepen van de gemeentebestu
ren van Wormerveer, Westzaan. Wormer
Koog aan de Zaan en Zaandijk en van het
bestuur van den polder Wsetzaan tegen de
beslissing van Ged. Staten van Noord-Holland.
waarbu aan het Provinciaal Electriach Be
drijf in Noord-Hplland (P. E N.) vergunning
te verleend voor het aanleggen van hoog- en
laagapanningakabete.
De Nederlandsche Regeering. ofschoon
geen partij »>U de Vredesverdragen, heeft het
steeds toegejuicht, dat de Vredesconferentie
de gelegenheid heeft geboden den Volken
bond op te richten Het te geen gewaasde
stelling, dat. indien die gelegenheid niet was
benut, er thans nog geen Volkenbond sou
besteen.
Voor appellanten werd allereerst het woord
gevoerd door Mr. Asser uit Amsterdam, die
opmerkte, dat hier Ged. Staten aan zich self
de vergunning hebben verleend. Voorts bevat
deae vergunning verschillende voorwaarden
welke voor genoemde gemeenten onaanneme
lijk zUn.
Spr achtte het voor de duurzaamheid van
de dijken der polders niet raadzaam, daarin
meerdere kabels aan te leggen. Voorts wees
hij er op, dat de gemeentebesturen ten op
zichte van alle werken aan de geleidingen af
hankelijk zijn van het bon-vouk>ir van den
provincialen hoofdingenieur.
ZIJ erkent, dat tn de loskoppeling van den
Volkenbond van de Vredesverdragen, psycholo
gisch voordeel kan rUn gelegen, doch wijst op
het risico, dat bij prtjsgeving van den htstorl-
achen grondslag van het Volkenbondverdrag
geen overeenstemming ten aanzien van een
nieuwen grondslag sou worden verkregen
ZU. die de loskoppeling bepleiten, mogen zich
wel ter dege rekenschap geven van de nadeeien.
welke zouden kunne» ontstaan, indien eener-
■Uds da historische grondslag van bet Volken-
Behoudens onvoorziene omstandigheden zal
In Juni as. het jaarlüksch onderzoek
hebben van de gewone dienstplichtigen
landmacht van de lichtingen 1922 en 1925.
Hedenmorgen tegen 10 uur is de reddingsboot
„Brandaris” naar Terschelling terugekeerd. De
hoop, dat de bemanning zich nog aan boord
zou bevinden, heeft men moeten loslaten. Het
is n.l. gebleken, dat een van de reddingsbooten
van de ..Oxford" uit de davits te verdwenen.
De Jeden van de bemanning van de „Brandaris"
verklaarden met stelligheid te weten dat deze
reddingsboot Woensdagavond en ook in het be
gin van den nacht nog op haar plaats was.
Op Texel neemt men eveneens met stelligheid
aan. dat de bemanning niet meer In leven te.
Een kleine mogelUkheid zou nog bestaan, dat
de boot van de „Oxford" op de Vliehors zou
zijn aangekomen. Deze kans te echter klein,
temeer daar zich op dit eilandje een Ijzeren
huisje met palen bevindt, waarin een telefoon
toestel te aangebracht BU dit huisje hangt een
kaart, waarop In verscheidene talen wordt ver
zocht, wanneer schepelingen op het eiland aan
komen. hiervan onmiddellUk telefonisch mede
deellng te willen doen De Vliehors ligt op kor
ten afstand van het eiland Texel. Wanneer de
■b^nanning van de „Oxfor” met eigen boot op
indbank zou zijn aangekomen dan had
rvan stelling reeds lang mededeellng
gedaan. Bovendien moet het vrUwel uitgesloten
geacht worden, dat de bemanning van de „Ox
ford" zich In den afgeloopen nacht tUdens den
hevigen storm In eigen boot heeft kunnen red
den Zelfs de ..Brandaris" welk schip speciaal
gebouwd te voor het moeilUke reddingswerk bU
de Noord-Hollandsche eilanden en welker be
manning voor geen klein geruchtje vervaard te.
heeft een zeer moeilijken nacht gehad
De bemanning van de „Oxford” heeft Woens
dagavond geen medewerking voor haar eigen
redding willen of kunnen verleenen. Toen de
reddingsbooten in de nabUheid waren, kon of
wilde de bemanning geen lün uitgooien om ver
binding met het schip tot stand te brengen.
Volgens mededeellng van de kustwacht te de
„Brandaris hedenochtend 3 maal langszij van
de „Oxford" geweest, doch heeft men niemand
meer aanb oord van het gestrande schip kun
nen ontdekken.
De om het leven gekomen personen waren
twee Russische missionarissen en twee Russi
sche kooplieden.
Verder werd nog een veertigtal personen ge
wond. o.w. vUf Japanners.
Van Charbln en Tsltstkar zUn ambulance-trel-
nen vertrokken om de gewonden bü te staan.
Onder de gewonden bevindt zich ook een Duit-
scher uit Tientsin, die een been heeft gebroken.
Op 50 mül ten Westen van Hengtao hebben
bandieten 'een Japanschen pantsertreln doen
ontsporen. HlerbU werd niemand gewond.
PARIJS. 16 Jan (Reuter) Het afwUkende
Dultsche antwoord, om te Genéve deel te ne
men aan de besprekingen van de Saar-kwestie,
te voor de Fransche openbare meenlng niet on
verwacht gekomen, doch desniettegenstaande
wordt de Dultsche houding door de Fransche
pers scherp gelaakt.
De correspondent van de .Matin" te Genéve
verklaart, dat Duttachland zich thans in de
zelfde positie stelt als In 1921. toen zonder zUn
btjzUn de stemming In Opper-Sllezié werd
geregeld.
Het schip, dat Woensdagavond om kwart over
seven op de Elerlandsche gronden ten Noord
westen van den vuurtoren, te gestrand, te het
Engelsche stoomschip „Oxfórd", op weg van Gent
naar DelfzUl, metende 800 ton.
De reddingboot .Elerland” te tweemaal bij
het Engelsche schip geweest, doch de beman
ning durfde het niet aan het schip te verlaten.
De reddingboot van Cocksdorp te daarop heden
morgen te half vier teruggekeerd.
Hedenmorgen bleek uit radlo-berlchten. dat de
reddingboot „Brandaris" zich bü het Engeteche
schip bevond. Er was evenwel niemandmeer aan
boord van het Engelsche schip Daar men tot
dusverre nergens van de bemanning een spoor
heeft gezien en er ook geen berichten zUn bin
nengekomen, neemt men op Texel aan. dat de
bemanning In een eigen boot het schlp/teaaft,
verlaten en dat zü verongelukt te. S
Hoewel niets met zekerheid daai
staat, denkt men dat er om«^
aan boord van het Engelse!
De „Brandaris die zich
schip bevindt, vraagt nog
omtrent de bemanning.
Behalve de reddingsboeien
„Holland" Woensdagavond naar d
gronden gegaan, om het gestra
stoomschip „Oxford" zoo moge
te verleenen.
Gedurende den gehselen avond werden van
het gestrande stoomschip noodseinen gegeven.
Hoewel het schip niet te bereiken was. zün de
sleep- en reddtngbooten den geheelen nacht In
de nabijheid van het schip gebleven.
De „Brandaris” heeft van de bemanning he
denmorgen niets meer vernomen, hoewel het
weer veel verbeterd te. Het gestrande schip zat
hedenochtend bijna op het droge en zeer vast.
Op het oogenbllk bestaat er geen gevaar voor
het schip. Hoewel de mogelUkheid bestas t, dat
de bemanning in den afgeloopen nacht het
stoomschip heeR verlaten, wordt ook de ver
onderstelling geult. dat de bemanning, die een
zeer moeiluken nacht heeft doorgemaakt, thans
In de kool In diepe rust ligt. Zekerheid hier
omtrent was echter hedenochtend niet te ver-
krUgen.
CHARBIN. 18 Jan. (Reuter) De In Weste-
lüke richting gaande sneltrein van den Trans-
Slbertechen Spoorweg te In Mandsjoekwo door
bandieten tot ontsporing gebracht. De trein
vloog In brand Vier personen zijn in de vlam
men omgekomen, terwUl 29 werden gewond,
o w de vertegenwoordiger van de „Paris Midi”,
die een oog zal moeten missen. De postwagen
werd niet beschadigd.
Spr. eindigde met het uiten van zUn ver
wachting. dat In de rustige, politiek-vrUe sfeer,
waarin het standpunt van appellanten thans
was toegelicht, ook het advies aan de Kroon
zoodanig zou worden geconclpiéerd. dat de
belanghebbende gemeenten In de Zaanstreek
met gerustheid de beslissing der Kroon kun
nen tegemoet zien.
ZU te van meenlng. da^ het beginsel der
rwchtsgelUkheld het eenlge beginsel te. waarop
een organisatie van souverelne Staten kan wor
den gegrondvest. De Nederlandache Regeering
zou zich dam ook gedwongen zien zich met alle
kracht te verzetten tegen elk voorstel, dat dit
beginsel sou aantasten. Hiermede wil zU in geen
enkel opzicht ontkennen, dat er Mogendheden
zün met een wUdere belangensfeer en met groo-
tere verantwoordelijkheid voor den algemeenen
gang van zaken In de wereld dan andere Mo
gendheden ZU heeft zich altijd kunnen ver-
eenigen met de wtjze waarop deae feitelUke on
gelijkheid te erkend in de samenstelling van den
Volkenbondsraad en zU heeft zich steeds verzet
tot haar spUt zonder succes tegen de
herhaaldelUk gedane voorstellen om het aan
tal van de niet-permanente Leden van den Raad
te vergrooten Wellicht te In deae uitbreiding
van den Raad mede een verklaring te vinden
voor de verzwakking van het gezag van den
Raad en van zijn Invloed op den gang van za
ken. Echter moge worden opgemerkt, dat de
herhaalde uitbreiding van het aantal verkozen
Leden van den Raad steeds te geschied met
medewerking en toestemming der Groote Mo
gendheden.
Ook ziet de Regeering de oorzaak voor het in
menig opzicht falen van den Volkenbond niet
In den regel der eenstemmigheid, doch veeleer
in de meenlngsverschlllen tusschen de groote
mogendheden.
Een ander punt, waarop veelvuldig crltiek is
geoefend, te de band, welke bestaat tusschen den
Bond en de Vredesverdragen, deze band zou
tengevolge hebben gehad, dat de in werkelUk*
held bestaande Volkenbond zoo geheel anders
sou zUn dan de Internationale Instelling, die
men aanvankelUk voor oogen had gehad.
HAVANNA. 18 Jan. (Reuter) In Cuba te
de staat van beleg afgekondigd. President He-
via te afgetreden en kolonel Carlos Mendieta,
de leider var. de oppositie, heeft het president
schap aanvaard Mendieta wordt gesteund door
sterke politieke partijen en door leger en vloot.
Batteta heeft de stakers gelast heden het
werk te hervatten. De leider van de stakers.
Dr. Gulteras, ex-minister van oorlog en rivaal
van Batteta. heeft sUn toevlucht gezocht op
een kruiser, welke in de haven ligt.
Drie officieren van het leger zjjn door Ba
tteta benoemd tot ministers van Blnnenland-
sche Zaken. Volksgezondheid en Verkeerswe
zen. als noodzakelUke maatregel.
VUftien Amerikaansche oorlogsschepen lig
gen In de Cubaansche wateren gereed, om 300
mariniers aan wal te zetten zoodra dit noodig
te ter bescherming van leven en eigendommen
van de Amerikaansche staatsburgers op Cuba
LONDEN. 18 Jan (Reuter) De Daily Mail
spreekt ten aanzien van de weigering van
Duitschland naar Genéve te gaan voor de be
spreking van de Saar-kwestie. van een nieuwen
slag voor den Volkenbond. De Brltache regee
ring moet voorzichtig zUn en het te te betreu-
len. dat zU de herkiezing van Knox heeft toege
laten Engeland heeft geen groote belangen In
het Saargebled en het zou beter zijn geweest.
Indien de Brltache commissaris teruggetrokken
was.
De „Saarbrücker Zeitung" schrUft in verband
met de herkiezing der regeerings-cpmmtesie.
..dat de bevolking in gevoelens en gezindheid
niets met deze commissie gemeen kan en zal
hebben De grootste afkeer bestaat, volgens het
blad, tegen president Knox.
HAVANNA, 17 Jan. De militaire
bevelhebber Batteta. die de revolutie tegen
president de Cespedes leidde na den val
Machado, heeft zich opnieuw meester gemaaKb
van de macht.
BU de P. T. T. te Havanna te een staking af-
gekondig<L Het aftreden van Batteta wordt ge-
etecht. a
Het eerste batalllon Infanterie heeft zich naar
de hoofdstad begeven. Kolonel Batista, die zich
op het oogenbllk In de cavalerieschool bevindt
heeft bekend gemaakt, dat hU vastbesloten te
met geweld alle protestbewegingen te onder
drukken.
Mr. Bruch, ate lid «van Ged. Staten het stand-
nw>t van het Noordhollandsche Provinciale
BedrUf utteenzettend zeide, dat het maken
ven winst bU het P. E. N. geen uitgangs
punt te.
Er te geen sprake van het binnenhalen van
een vette kluif door de Provincie. Het P.
E. N. bedient t>Una 'A ct per K. W. U. goed-
kooper dan het gemeenbelUk electriclteltabe-
drUf.
Dat de onderhandellngen zooveel tud heb
ben gevorderd, of zoo laat zijn begonnen,
niet de schuld van Oed. Staten, maar van de
andere partU ten deze.
TOKIO. 17 Jan. (V. D.) Minister-presi
dent Salto, die eergisteren een bespreking heeft
gehad met Soezoekl. den president der Seiyoe-
kal-partU. heeft vandaag een bezoek gebracht
aan Wakatsoekl. den president der Mlnselto-
partU. wlen hU vroeg met de regeering te willen
samenwerken In de volgende zittingsperiode van
den Landdag. In het bijzonder t. a. v. de be
groeting en de voorgestelde kleswethervor-
mlng.
Na deze bijeenkomst vertelde Wakatsoekl
den leden van den uitvoerenden raad van zUn
partU. dat overeenstemming te bereikt tusschen
hem en den premier ter zake van belangrUke
kwesties op binnen- en bultenlandsch politiek
gebied.
oensdagavond om half
acht hield de Minister
van Buitenlandsche Zaken
Z- F.xc„ jhr. mr. A. C. D. de Graeff,
een radio-rede welke door beide
Nederlandsche zenders uitgezonden
werd en waarin hü de meening der
regeering uiteenzette inzake het
streven naar reorganisatie van den
Volkenbond.
De Minister deed voorlezing
eener officieele nota welke het Vol-
kenbonds-secretariaat is toegezonden
en waarin het standpunt der Neder
landsche Regeering wordt uiteen
gezet.
Het kantoorpersoneel van de Alg. Ned Ver. v.
Vreemdelingenverkeer, van de Haagsche Ver. V.
Vreemdelingenverkeer en van Horecaf te s-Gra-
venhage heeft gezamenlUk f 17 bijeengebracht,
welk bedrag aan den penningmeester van het
Pelikaan-Comjté werd afgedragen ten behoeve
van het Nat. Luchtvaartfonds.
Het secretariaat van het comité beveelt deze
sympathieke wUze van inzamelen met aan
drang aan In de belangstelling van andere
groote lichamen, vennootschappen, enz.
Uit Freiburg 1. B. wordt ons gemeld,
ook de Aartsbisschop van Freiburg,
mg?. dr OrAber, metropoliet der
RUnsche Kerkprovincie, voorgeschreven heeft,
van den kansel te verkondigen, dat. tn overeen
stemming met de encycliek „Cast! connubil”,
sterilisatie en het laten sterilteeeren van anderg
personen verboden te.
Ook op andere wijze heeft het college van
Ged. Staten getracht de maatschappij Zaan
land In haar bedrUf te beknotten. In den tjjd,
toen de overheldaexploitatle nog niet zoon
hooge vlucht had genomen als tegenwoordig,
was in de provinciale verordening op de le
vering van electrlsche energie de bepaling op
genomen. dat voor deze levering vergunning
noodig was van Ged. Staten Zoodanige ver
gunning heeft de Zaanland dan ook gekregen
en wel voor den tUd van 40 jaren. eindigende
In 1958 Wat heeft nu echter de provincie ge
daan? ZU heeft die vergunning op 23 Mei 1933
eenvoudig Ingetrdkken.
Mr. Asser merkte voorts op. dat de Zaan
land tn 1915 een contract heeft gesloten met
de Kennemer Electriclteils MaatschappU welk
contract op 10 Augustus 1934 afloopt. Deae
maatschappU te nadien door de provincie over
genomen. zoodat de Zaanland op het oogen
bllk een prtvaatrechtelUk contract heeft met
de provincie. Als concessionaris van het RUk
te de provincie echter verplicht, aan eiken
gegadigde levering te waarborgen.
Over deze verplichting bestaat eveneens ^ver
schil van meenlng. en wel in dien sin, of die
verplichting beteekent een levering recht
streeks aan den gebruiker, of dat de provin
cie ook verplicht te aan tusschenpersonen
voor verdere distributie te leveren. Op het ver
zoek van Zaanland aan den minister van Wa
terstaat, om een uitlegging ie geven van deze
bepaling, te van dien mlnistelr bericht ontvan
gen dat hU zich volkomen aansluit bU de op
vatting van Ged Staten, dat het hier alleen
betreft een levering aan gegadigden voor eigen
gebruik.
Voorts deelde pleiter mede, dat de Zaan
land ook van het besluit tot Intrekking van
de aan haar verleende vergunning in beroep
bU de Kroon te gekomen, doch ook in deze
zaak te nog geen beslissing genomen.
De bekende voorgeschiedenis der zaak ging
Mr. Asser vervolgens uitvoerig na.
Ter toelichting deelde pleiter hlerbU mede
dat het tarief van het P E N 15 cent per K W.
uur bedraagt, terwUl de MaatschappU Zaan
land slechs 10 cent berekent. De Zaanland le
vert goedkoop, goed, en ziet selfs nog kans om
winst te maken.
Zonder eenlge aanleiding wil men het Zaan
sche bedrUf vernietigen, om ook in deze ge
meenten de hoogere tarieven van het PEN.
te kunnen toepssern.
De gemeente Wormerveer
geval in dese geen oplossing werd gevonden,
zelf een voorziening willen treffen en heeft
daartoe op 3 Mei 1933 besloten tot het aan
gaan van een geldleenlng van f 500 000 ten
einde In dat geval zelf een centrale op te
richten. Ged. Staten hebben evenwel aan dit
besluit goedkeuring onthouden, en het beroep
van de gemeente Wormerveer op de Kroon,
om het besluit van O. E. te vernietigen, te nog
steeds aanhangig.
Het zou daartoe ten zeerste gewenscht zUn,
dat zU, die het denkbeeld van de herziening be
pleiten, de door hun beoogde hervormingen
vooraf In concreten vorm kenbaar maken.
De Nederlandsche Regeering zal de ontwik
keling van deKb aangelegenheid met opmerk
zaamheid blUvéw volgen. ZU te overtuigd, aldus
besloot de minister, dat zU in haar streven om
overeenkomstig Nederlands traditie den Inter
nationalen vrede en de Internationale rechts
zekerheid te bHjven bevorderen, zich gedragen
mag achten door de instemming en den moree-
len steun van het Nederlandsche vólk.
Reeds thans te de toestand zoo. aldus merkt
„Het Handelsblad", waaraan we dit bericht
ontleenen. op, dat leerlingen der N. L. S„ indien
ZU overigens aan de else hen voor opleiding tot
militair vlieger voldoen, bU sollicitatie naar een
plaatsing bU een vllegeropleldlng van de Lucht-
vaartafdeellng te Soesterberg en den Marine-
luchtvaartdienst op De Mok en De Köoy zoo
veel mogelUk den voorrang genieten boven an
dere candtdaten.
Geen wonder ook; de N.-L. 8. verklaart een
leerllng-vlleger pas dan voor afgestudeerd, als
hü aan alle door haar gestelde eischen vol
doet. Als zoo Iemand zich bü den militairen
luchtvaartdienst meldt, heeft hü een groot deel
van de opleiding reeds achter den rug. Hü te
dus een gemakkelüke leerling; en bovendletr
een. die z?ker slagen zal.
De practük te op het oogenbllk zoo, dat velen
die dingen naar een plaats bü de militaire
luchtvaart, zich bü de N L. 8. laten Inschrijven
als leerling om daar goor brevet A opgeleid te
worden Natuurlük speelt de flnancleele züde
hier een belangrUke rol.
In het rapport-Idenburg nu zal voorgesteld
worden aan deze opleiding van toekomstige
militaire vliegers bU een zuiver burgerlUke In
stelling een meer officieel karakter te verlee
nen. De bezuiniging In dezen ligt voor de hand.
De lichte machines van de N. L. 8. zün veel
economischer in het gebruik dan de van zware
motoren voorziene militaire tweedekkers.
De gedachte van samenwerking tusschen de
hier genoemde luchtvaart-lnstelllngen te niet
geheel nieuw.
Mocht het hier genoemde plan van de com-
mtesle-Idenburg ingang vinden, dan zal daar
mede aan de Nationale Luchtvaartschool een
semi-officieel karakter worden gegeven.
De N L. 8. leidt sedert eenlge jaren tn sa
menwerking met de Zeevaartschool te Amster
dam ook verkeersvliegers voor de K. L. M. op.
Dl» geschiedt in overleg met den minister van
Waterstaat.
Mocht deze opleiding voor den verkeersdienst
zich fti de naaste toekomst gaan uitbreiden
en wü mogen gerust veronderstellen, dat dit
wel het geval zal zün dan zal dezeopde N L.8.
meer en meer het stempel drukken van een
commercieele onderneming In dienst van een
seml-overheldsbedrüf als de K. L. M. Tot dus
verre hield de luchtvaartschool zich uitsluitend
bezig met de opleiding van sportvliegers, ama
teurs dus Haar oorsprong uit een sportvliegers- -
club bracht dat mee. r
