ft
Geen Dictatuur der Groote
Mogendheden
w
Vergelijking
Brandstichtingen
DE RIJKSMIDDELEN IN 1933
NEDERLAND EN GENEVE
OUDE MAN OVERVALLEN
EN BEROOFD
r
DONDERDAG 18 JANUARI
DE TABAKSACCIJNS
De epidemie te Alem
UITVOER AARDAPPELEN
Zeer
ERGERLIJKE TOESTANDEN
DIEFSTAL VAN GENEVER
Nadeelig verschil van 58
Drie verdachten aangehouden
jnillioen vergeleken bij 1931
DE LOONSVERLAGING BIJ DE
SPOORWEGEN
„HERWONNEN LEVENS
KRACHT’
Tweede nationale loterij
KLAP DE DOODSOORZAAK?
ZJExc. Min. De Graeff
voor de radio
De twee jongemannen witten met
den buit te ontkomen
EEN DRUIVEN-OOGSTFEEST
IN HET WESTLAND
WONINGELLENDE EN
MAZELEN
ongunstige cijfers
Desnoods wijziging van het Vol
kenbond utatuat, doch met eer
biediging oan de rechten der
kleine mogendheden
Betaal spoedig het vergunnings
recht!
'1
r
Min. jhr. mr. A. C. D. de Graeff
het
ft
I
8OU
van
wat
wel
Ten eerste brengen de bepalingen van het
Volkenbondsverdrag, waarbij de Leden elk&nder
ouderlingen bijstand beloven tegen een geweld-
dadigen aanval, mede, dat de Volkenbond In
zekeren zin den door de Vredesverdragen in het
leven geroepen territorialen status waarborgt.
In de tweede plaats moet worden opg^merkt,
dat tal van bepalingen der Vredesverdragen den
Volkenbond de taak opdragen mede te werken
aan de uitvoering van deze Verdragen.
het
met
kunstmatig omhoog gevoerd hebben,
zich in 1934 moet wreken.
Naar aanleiding van een vorig bericht ver
zocht men ons, ter voorkoming van misverstand,
nog even mede te deelen, dat by de Ned. Spoor
wegen slechts kindertoeslag wordt verleend van
het derde kind af, zoodat de eerste twee kin
deren nimmer meetellen.
1
i
In sommige kringen heeft men de meening
verkondigd, dat de Bbnd beter aan het gestelde
doel zou beantwoorden, indien afstand werd ge
daan van het beginsel der rechtsgelijkheid tus-
achen de Leden, dat aan het Bondsstatuut ten
grondslag is gelegd. De Nederlandsche Regee-
ring deelt deze opvatting niet.
Aan deze nota, waarvan minister de Graeff
voorlezing beeft gedaan, ontleenen we de vol
gende bijzonderheden.
Naar uit goede bron gemeld wortjt, zal eerst
daags de vervolging beginnen voor het vergun
ningsrecht van den tabaksaccijns. Personen, die
nog niet betaald hebben; wordt daarom in hun
eigen belang aangeraden zoo spoedig mogeltfk
hiervoor zorg te dragen.
dat duizent
land getrj
bet fee;
West!
01
kor.
ohn
«ze
De Nederlandache Regeering heeft den Indruk,
dat deze c r 111 e k voor een groot gedeelte haar
oorsprong vindt in bezwaren, waaraan door een
wijziging van het Bondsverdrag niet zou kun
nen worden tegemoet gekomen.
De Nederlandache Regeering maakt geen be
swaar tegen onderhandellngen in beperkten
kring tusachen mogendheden met bijzondere be
langen tijdens een Volkenbondsconferentle, mits
binnen bet kader van den Bond en met ver
mijding van ook maar een schijn van dwang
Het moge juist zjjn, dat In dit opzicht de
Volkenbond niet ten volle aan de verwachtin
gen heeft beantwoord, anderzijds moet worden
erkend, dat in de afgeloopen jaren het institnut
van Genève hardheden heeft kunnen veraach-
ten en vreedzame oplnesingim heeft kunnen be-
Voor een deel dezer gevallen zal het wellicht
mogelijk zijn in de toekomst te geraken tot op
lossingen, die een Internationaal regime ter zake
overbodig zouden maken, maar voorzoover zulks
niet doenlijk Is zou uitschakeling van de Vol-
kenbondsbemoeilngen ter zake niet-een winst
voor de Statengemeenschap beteekenen. De al
dus voor den Volkenbond verworven „zuiver
heid” zou Inderdaad duur gekocht zijn.
-Haar oordeel samenvattende, verklaart de
Nederlandsche Regeering, dat zij geen nood
zakelijkheid ziet voor wijziging van het Vol-
kenbondsstatuut. Wordt echter van andere
zijden het verlangen naar herziening van -
het Statuut geult, dan is de Regeering gaar
ne bereid om met de andere Leden van den
Volkenbond de wenschelijkbeid daarvan te
onderzoeken volgens de in art. 28 van het
Statuut aangegeven procedure, mits geen
inbrulk wordt gemaakt op de rechtsgelijk
heid, die aan bet tegenwoordige Volken-
bondverdrag ten grondslag ligt.
bondsverdrag als ondeugdelijk werd verworpen,
anderzijds ten aanzien van een nieuwen grond
slag geen overeenstemming zou zijn te verkrij
gen. In dat geval zou men gevaar loopen óf den
Volkenbond zelf geheel te verliezen öf den be-
staanden Volkenbond te behouden, doch dan
ernstig verzwakt tengevolge van de uitgesproken
veroordeellng van zijn huldigen grondslag. Dit
risico doet de Nederlandsche Regeering aarze
len om tot een poging tot loskoppeling als be
doeld mede te werken.
Wat nu betreft den materleelen band tus-
schen Volkenbond en Vredesverdragen, vallen
twee verschillende elementen te onderscheiden
Dinsdag om kwart over vijf in het schemer
donker hebben twee Jongemannen, die voorga
ven lid te zijn van een bouwcommissie en daar
toe verzochten even het huis te mogen zien,
zich toegang verschaft tot een bovenwoning aan
de Jacob Catastraat no. 266 te Den Haag.
Een der mannen hield de ongeveer veertigja
rige dochter les huizes op de bovenverdieping
aan de praat, teiwjjl de andere in gesprek was
met den 83-jarigen bewoner v. d. W. Plotse
ling kreeg deze van zijn bezoeker een vuist
slag in het gelaat, waardoor hij aan het linker
oog is gewond. Een worsteling ontstond, waar
bij de oude man ook nog een scheurwondje isn
een der nanden bekwam, terwijl hem ook
eenlge tanden uit den mond zijn geslagen.
Hierop wisten de beide onverlaten te ont
komen met medeneming van een bedrag van
circa 400dat een van hen uit een in de
slcoof staand kistje had weggenomen.
De oude man is na het gebeurde door den
Geneeskundigen Dienst in zijn woning verbon
den. De bewoners, v. d. W. en zijn dochter, ken
den de indringers geen van beiden.
De Centrale Recherche en de politie van drie
bureaux In de hoofdstad houden zich sedert
eenlgen tija bezig met het onderzoek naar de
oorzaak van een aantal branden, die het vo
rige jaar in Amsterdamsche peroeelen hebben
gewoed. Het vermoeden bestaat nJ. dat deze
branden gesticht zijn teneinde de verzekerings
maatschappijen tot uitbetaling van de verze-
keringssommen te noodzaken.
In dit verband wordt door de politie gezocht
naar de verblijfplaats van een verzekerings
agent te Amsterdam, die voor de bewoners
familieleden of vrienden van hem van eenl
ge dier perceelen. welke naderhand zwaar door
brand werden geteisterd, dé verzekering
hebben bezorgd.
Ook in Haarlem hebben zich dergelyke fei
ten voorgedaan en naar thans is bekend ge
worden, zijn als gevolg daarvan op verzoek
der Haarlemsche politie te Amsterdam onge
veer 14 dagen geleden twee personen gearres
teerd. De feiten, die de politie tot nu toe ont
dekt heeft, wjjzen in de richting van een com
plot.
De vereenlglng voor Vreemdelingenverkeer In
het Westland, zal dezer dagen plannen gaan
ontwerpen, om in deze streek in navolging
van -talië en het Rijn-gebied, een druiven
oogstfeest in te voeren in het Westland.
Het Westland heeft zijn vermaardheid als
druivenland tot ver buiten de grenzen van ons
land verkregen, en in een streek waar in eenlge
maanden zoo groote hoeveelheden druiven ge
oogst worden, is een oogstfeest wel gerecht
vaardigd.
Er is zelfs op aangedrongen om zoo mogelijk
nog dit jaar het drulven-oogstfeest te organi-
seeren.
De uitwerking der plannen is evenwel niet
eenvoudig; de opzet zal zoodanig moeten zijn,
jen vreemdelingen naar het West-
:ken worden. De bedoeling is, dat
j/' in de verschillende plaatsen van het
id leder jaar rouleert, zoodat een goede
ilsatle wordt verkregen.
Sinds eenlgen tijd zijn in Verschillende landen
stemmen opgegaan ten gunste van een herzie
ning van het Volkenbondsverdrag.
i
Zjj, die aldus spreken, verkeeren blijkbaar in
de meening. dat een reorganisatie van den Vol
kenbond de oplossing van de moeilijkheden,
waarmede de wereld op het oogenblik heeft te
kampen, zou kunnen bevorderen. Deze moei
lijkheden zijn inderdaad van zoo emstlgen aard,
dat ook op internationaal gebied geen middel
onbeproefd mag worden gelaten, om te pogen
de wereldsituatie te verbeteren. Indien daartoe
een herziening van het Volkenbondsverdrag. als
mede van de door den Volkenbond toegepaste
methodes, zou kunnen bijdragen, zou het een
betreurenswaard!ge lout zijn bij voorbaat een
afwijzende houding aan te nemen tegenover
voorstellen in dien zin. Het zou echter eveneens
onverantwoord zijn op lichtvaardige grqpden
over te gaan tot de herziening van de grondwet
der Internationale gemeenschap.
Diep overtuigd van de noodzakelijkheid
van de ontwikkeling dA Volkenbondsorga-
nisatie, beeft de Regeering zich nooit op het
standpunt gesteld, aat de Volkenbond, soo-
als deze in den Jare 1919 is ontstaan, niet
vatbaar is voor verbetering. Bij alle critlek
op den Bond zijn echter slechts weinig aan
wijzingen te vinden omtrent de in bet Sta
tuut aan te brengen wijzigingen.
Zy is van meening. dat het beginsel der
rechtsgelijkheid het eenlge beginsel is. waarop
een organisatie van souverelne Staten kan wor
den gegrondvest. De Nederlandache Regeering
zou zich dan ook gedwongen zien zich met alle
kracht te verzetten tegen elk voorstel, dal dit
beginsel zou aantasten. Hiermede wil zjj in geen
enkel opzicht ontkennen, dat er Mogendheden
zijn met een wijdere belangensfeer en met groo-
tere verantwoordelijkheid voor den algemeenen
gang van zaken in de wereld dan andere Mo
gendheden. Zfj heeft zich altijd kunnen ver-
eenigen met de wijze waarop deze feitelijke on
gelijkheid is erkend in de samenstelling van den
Volkenbondsraad en rij heeft zich steeds verzet
tot haar spijt zonder succes tegen de
herhaaldelijk gedane voorstellen om het aan
tal van de niet-permanente Leden van den Raad
te vergrooten. Wellicht is In deze uitbreiding
van den Rasui mede een verklaring te vinden
voor de verzwakking van bet gezag van den
Raad en van zijn Invloed op den gang van za
ken. Echter moge worden opgemerkt, dat de
herhaalde uitbreiding van het aantal verkozen
Leden van den Raad steeds is geschied met
medewerking en toestemming der Groote Mo
gendheden.
Ook ziet de Regeering de oorzaak voor bet In
menig opsicht falen van den Volkenbond niet
in den regel der eenstemmigheid, doch veeleer
in de meenlngsverschlllen tusachen de groote
mogendheden.
Een complot in Haarlem en
Amsterdam?
„BU de Roomsch-Katholieke Staatspartij,
die verreweg bet grootste aantal leden telt,
vindt men op ieder lid slechts 2.7 kiezers. Op
X Januari 1933 telde deze partij namelijk
374.377 leden, terwijl bet aantal op haar uit
gebrachte stemmen op 26 April 1.037 343 Was.
De katholieken konden toen dus op ruim twee
maal zooveel kleaers bogen als de anti-revo-
lutionnalren; het aantal leden hunner partij
was echter ongeveer zesmaal zoo groot. Ook
bij de katholieken zijn de jongeren in bet al
gemeen niet medegerekendvele katholieke
kiesvereenlgingen laten alleen leden van 25
jaar en ouder toe.
De C.-H. Unie had 339.806 kiezers of 1 lid
op bijna 9 kiezers. De Liberale Staatspartij
258.732 kiezers of 1 lid op 7 kiezers
Zjj erkent, dat in de loskoppeling van den
Volkenbond van de Vredesverdragen, psycholo
gisch voordeel kan zijn gelegen, doch wijst op
het risico, dat bU prijsgevlng van den histori-
achen grondslag van bet Volkenbondverdrag
geen overeenstemming ten aanzien van een
nieuwen grondslag zou worden verkregen.
Zij. die de loskoppeling bepleiten, mogen zich
wel ter dege rekenschap geven van de nadeelen.
welke zouden kunnen ontstaan. Indien eener-
■llda de historische grondslag van bet Volken-
oo te het te begrijpen, dat velen
X heden met eenlge nieuwsgierigheid
hun courant opnemen, om te zien wat
het rampspoedig jaar 1933 voor het rijk ge
bracht heeft.
Het komt ons voor, dat in geen enkel der
latere jaren de conclusies uit de jaarcijfers
getrokken zóó ulteenloopend zullen zijn, als
juist nu.
In een vergadering van de afdeellng Suste
ren van den Llmburgschen R. K. Werklieden
hond werd geprotesteerd tegen wantoestanden
die bestaan bij de werkzaamheden aan het Ju-
lianakanaal. Er zijn arbeiders, die 3036 uren
onafgebroken moeten werken en zelfs des Zon
dags geen tijd hebben om naar de Kerk te
gaan. Wie bedenkingen maakte, kan heengaan.
De grieven zullen ter kennis worden gebracht
van het hoofdbestuur van den Llmburgschen
R. K. Werkliedenbond ter nader onderzoek.
De Nederlandache Regeering. ofschoon
geen party by de Vredesverdragen, heeft bet
steeds toegejuicht, dat de Vredesconferentie
de gelegenheid heeft geboden den Volken
bond op te richten. Het Is geen gewaagde
stelling, dat, indien die gelegenheid niet was
benut, er thans nog geen Volkenbond zou
bestaan.
Men zou zich echter een Volkenbond kunnen
voorstellen, die zich niet zou plaatsen op de
basis van den eerbied voor de gesloten verdra
gen als grondslag voor elke internationale rechts
orde? De stichting van een Volkenbond impli
ceert de erkenning van de territoriale grenzen,
die de Bond tfy zijn ontstaan aantreft. Dit be-
teekent niet, dat alle verdragen en grensrege
lingen onveranderiyk zouden zijn; het wil niet
anders zeggen dan dat men slechts volgens de
methodes van het Volkenbondsstatuut naar ver
andering daarvan zal mogen streven.
Zooals wy beeds hebben bericht, heerscht in
het Noord-Brabantsche dorpje Alem een ma
zelenepidemie. De geneeskundige inspecteur in
Noord-Brabant en Zeeland, dr. J. G. Bantjes.
heeft ter plaatse een onderzoek Ingesteld. Hy
wyt de groote toeneming van de ziektegevallen
allereerst aan de slechte woningtoestanden en
en gebrekkige ziekenverpleging. In vele gezin
nen zfln zieke en gezonde kinderen in één slaap
vertrek ondergebracht. Dit werkt het besmet
tingsgevaar in de hand.
Dr. Bantjes heeft maatregelen getroffen om
de meest ernstige patiënten naar het groot-
ziekengasthuls te ’s-Hertogenbosch te laten over
brengen. By een conferentie met de plaatseiyke
autoriteiten heeft dr. Bantjes er op aangedron
gen. dat direct een wykverpleegsted moest wor
den aangesteld. Ook is men er toe overgegaan
de lagere school in het naburige Gemonde te
sluiten, daar deze school door leerllngèn uit
Alem wordt bezocht.
Het Bestuur van „Herwonnen Levenskracht**
heeft een groote tweede nationale lotery geor
ganiseerd van 120.000 loten ten bate van het
nieuwe sanatorium „Berg en Bosch” te Bllt-
hoven.
Een ander punt, waarop veelvuldig critlek is
geoefend, is de band, welke bestaat tusschen den
Bond en de Vredesverdragen, deze band zou
tengevolge hebben gehad, dat de in werfceiyk-
held bestaande Volkenbond zoo geheel anders
sou zijn dan de internationale instelling, die
men aanvankelijk voor oogen had gehad.
Het zou daartoe ten zeerste gewenscht zijn,
dat zy, die het denkbeeld van de herziening be
pleiten. de door hun beoogde hervormingen
vooraf in concreten vorm kenbaar maken.
De Nederlandsche Regeering zal de ontwik
keling van deze aangelegenheid met opmerk
zaamheid biyven volgen. ZU te overtuigd, aldus
besloot de minister, dat zij in haar streven om
overeenkomstig Nederlands traditie den inter
nationalen vrede en de internationale rechts
zekerheid te biyven bevorderen, zich gedragen
mag achten door de instemming en den moree-
len steun van het Nederlandache volk.
De vorige week werd te Uitgeest een buiten
gewoon brutale diefstal gepleegd in een opslag
plaats van gedistilleerd, waarbij elf vaten on
versneden genever gestolen werden. De vaten
werden naar bulten gerold en verder getrans
porteerd, zonder dat iemand daar iets van be
merkte
Thans te de gemeente-veldwachter, in samen
werking met de rUksveldwacht, er in gestaagd
een drietal personen aan te houden, die ver
dacht worden dezen diefstal te hebben gepleegd.
De aangehoudenen ontkennen echter alle
schuld, zy zyn in bewaring gesteld. Wegens
plaatsgebrek te een hunner van Uitgeest naar
Beverwijk overgebracht en aldaar Ingeeloten.
De politie is er verder in geslaagd de voor
raad snaps, die een waarde van ongeveer ƒ6000
vertegenwoordigde, op te sporen. De vaten wa
ren in de nabyheld van het dorp in den grond
begraven. Zy zyn door de politie in beslag ge
nomen. Het onderzoek geschiedde In overleg
met de Justitie te Alkmaar.
Velen zullen in dezen 'taat enkel somber
heid en donkerte lezen: alweer minder ont
vangen dan in het toch al zoo slechte jaar
1932. Anderen zullen reeds weer de zon van
een beteren tijd zien gloren: het tempo der
degressen is immers gedaald en dus rede-
neeren zij juichend wij zijn over *t diep
tepunt heen, de weg naar „prosperity” ligt
weer open voor ons.
De objectieve kroniekschrijver heeft ech
ter te zorgen zich van beide stemmingen
vrij te houden en slechts de nuchtere, koele
cijfers te laten spreken.
Alleen zoo worden de licht- en schaduw
partijen overeenkomstig de werkelijkheid
aangebracht.
In totaal heeft 1933 aan gewone middelen
opgebracht 392 millloen gulden, d. 1. 8 mil
lioen minder dan het jaar 1932. Vergeleken
met 1931 Is er echter een nadeelig verschil
van niet minder'dan 58 millioen.
Onmiddellijk springt in het oog, dat de
achteruitgang dit jaar veel minder groot is:
1932 liep ten opzichte van 1931 terug met
11 1/9 pCt., terwijl 1933 vergeleken met 1932
slechts een teruggang gaf van 2 pCt.
Wellicht is het niet al te gewaagd hieruit
de voorloopige conclusie te trekken, dat de
toestand zich geconsolideerd heeft op het
peil van 1933.
Voor deze stelling pleit nog Iets anders
Voor 1932 was per saldo geraamd na het
scheppen van nieuwe middelen en afschrij
ving op blijkbaar te hooge ramingen 424
millioen. De werkelijke ontvangsten bleven
daar niet minder dan 24 millioen beneden.
Door deze ervaring nóg voorzichtiger ge
worden, raamde minister de Geer de ont
vangsten voor 1933 op 382 millioen. En ziet
de ontvangsten kwamen hier zelfs 10 mil
lioen boven.
Nog interessanter wordt dit verschijnsel,
wanneer wij bedenken, dat dit gunstig re
sultaat eerst de laatste 4 maanden verkre
gen is. Tot Augustus dreigden er n.l. belang
rijke tekorten te zullen komen ten opzichte
der raming, zóó, dat wij toen als gunstigste
resultaat een degres per 31 December van
rond 10 millioen meenden te kunnen voor
spellen. Dat dit degres is omgezet in een
accres van hetzelfde bedrag beteekent een
meevaller van 20 millioen.
Echter moet er hier aan herinnerd wor
den, dat bijzondere oorzaken de omzet
belasting! eenlge middelen min of meer
Men denke aan de Vrije Stad Dantzlg. het
Saargebled, minderhedenbescherming, mandaten
enz. Men zou ernaar kunnen streven, aan alle
bemoeiingen van den Volkenbond te dezer zake
een einde te maken. De Regeering vraagt zich
echter af, ot met zoodanige handelwyze de in
ternationale gemeenschap inderdaad zou zyn
gebaat. Uit het oog mag toch niet worden ver
loren. dat men de hier bedoelde fbncties juist
aan den Volkenbond heeft opgedragen, ten ein
de den grootst mogeiyken waarborg te schep
pen. dat zy in een geest van onportydigheid en
wederzydsch vertrouwen zouden worden ver
vuld.
By de werken aan het Juliana-
kanaal
Deze cyfers zijn merkwaardig, omdat zy een
beeld geven van den grooteren organisatie-zin
en organisatle-bouw der katholieken.
Wel is onze organisatie nog niet tot haar vol
ledige ontwikkeling gekomen en ontbreekt er
nog veel aan de gewenschte getalsverhouding
tusschen leden en kiezers. Maar uit bet boven
staande biykt dan toch, dat wy andere par
tyen op dit punt een heel eind vooruit
zyn.
Van de S. D. A. P. worden de cyfers van het
ledental door de N. R. Crt. niet genoemd. WIJ
weten echter, dat ook by die party het leden
tal op verre na niet haalt by het totaal der op
hare candldaten uitgebrachte stemmen.
Meer nog dan de overige partyen moet de
8. D. A. P. het by de stembus voor een deel,
zelfs een ruim deel, hebben van de „byioo-
pers", van menschen dus, die wel rood stemmen,
maar daarom nog geen soclaal-democraat, of
lid der party zyn.
By de katholieken is dit niet en zelfs al
lerminst het geval.
Men kan gerust zeggen, dat wie katholiek
stemt, ook katholiek la, en dat niet-katbo-
lieke stemmen op katholieke lyslen slechts
uitzond erlng zyn.
Ook is juist, wat de N. R. Crt. schrijft, dat
vele katholieke kiesvereenlgingen alleen leden
toelaten, die den kiesgerechtigden leeftijd heb
ben bereikt.
Men sprak en spreekt dan ook meermalen
van kiezer s-vereenlgingen.
Wellicht, dat hierin mede als gevolg van da
oprichting der „lemen" gaandeweg verande
ring komt, en de deuren der kiesvereenlgingen
(of party-afdeellngen, zooals men ook wel zegt)
voortaan eerder opengaan voor de jongelieden,
die tot de R. K. Staatsparty behooren.
Maar in elk geval kan reeds nu worden vast
gesteld en niet voor bet eerst dat wy,
wut onze organisatie betreft, de vergeUjking
met andere partyen geenszins behoeven te vree-
zen, en dat wy. niet slechts in het Parlement,
maar ook in bet land, veruit de sterkste party
zyn.
Een positie en een verhouding, die wy tot
plicht hebben te behouden niet alleen, maar
ook te bevestigen en te versterken.
Naar aanleiding van het bericht betreffende
de arrestatie van twee personen, n.l. Fr. B. en
zekeren H. beiden wonende te Amsterdam,
verdacht i an brandstichting te Haarlem, ver
nemen wy, dat mr. J. K M Wathulsen, de
verdediger van Fr. B„ die zich thans in pre
ventieve hechtenis te Haarlem bevindt, nog
onbekend was met het feit, dat ook brand
stichting te Amsterdam aan hem wordt toe
geschreven. De verdediger deelde mede, dat
zyn cliënt de brandstichting te Haarlem met
klem ontkent. Voor hem heeft hy een verzoek
tot invryheldsstelllng by de Haarlemsche
Rechtbank aanhangig gemaakt.
Ook H. ontkent zich aan brandstichting te
hebben schuldig gemaakt. Hy wordt verdedigd
door mr. S. de Jong, advocaat in de hoofdstad
Met de cyfers tooode de N. Rott. Cr t.
zooals in een vorig nummer meegedeeld werd
aan, dat de bewering van den leider der 1*.
8. B., als zou zyn party, na de katholieke en
de soctaal-democratlsche, de sterkste In
land zyn. geen steek houdt.
Merkwaardig was dit artikel der N. R. CrL
ook en wfl komen er daarom nog even op
terug omdat aan bet slot daarvan gewezen
werd op bet belangrijk verschil, dat by de
groote partyen bestaat tusschen bet aantal
leden dier partyen en dat hunner kiezers.
Het liberale blad schreef namelyk:
oensdagavond om half
acht hield de Minister
van Buitenlandsche Zaken
Z. Exc. jhr. mr. A. C. D. de Graeff,
een radio-rede welke door beide
Nederlandsche zenders uitgezonden
werd en waarin hjj de meening der
regeering uiteenzette inzake het
streven naar reorganisatie van den
Volkenbond:
De Minister deed voorlezing
eener officieele nota welke het Vol-
kenbonds-aecretariaat is toegezonden
en waarin het standpunt der Neder-
landsche Regeering wordt uiteen
gezet.
Hoen. Dit jaar bracht de kolossale som op
van bijna 80 millioen plus 16 millioen aan
opcenten, is 96 millioen, bijna 25 pCt. van
het totaal der middelen.
Vergeleken by de raming Is dit een accres
van ongeveer 10 millioen.
Hier mogen wy echter niet uit het oog
verliezen, dat de laatste maanden met het
oog op de per 1 Januari In werking tre
dende Omzetbelasting met compenseerend
invoerrecht, de handelsbeweglng naar ons
land kunstmatig geforceerd is.
Over de Accynzen schreven wy reeds
herhaaldeiyk In vorige overzichten. Stabiel
bleven die op zout en geslacht, achteruit
gingen die op wyn (ruim 8 ton) gedistil
leerd (byna 2 millioen), bier (1,2 millioen,
wat echter door de opcenten ireer wordt
opgevangen), tabak met ruim 3K millioen.
Gestegen is alleen de suiker met ruim 3
millioen, waarby nog komt ongeveer 9H
millioen aa nopcentenIn totaal bracht deze
accyns in de schatkist ruim 65 millioen.
Of het ook tyd wordt, dat per 1 Juli hier
verlichting komt!
De Zegelrechten bleven byna 2 mil
lioen beneden vorig jaar, doch de Regis
tratierechten kwamen er 7 ton boven.
Vergeiykt men dit met vorig jaar, toen
deze rechten resp. 5.7 en 4.2 millioen daal
den, dan is ook op dit het beurs- en za
kenleven reglstreerend gebied eenlge con
solidatie te bespeuren.
Dat de successierechten zouden
dalen, was natuuriyk te verwachten. Zij
kwamen van 35.8 op 32.4 millloen, een da
ling van nog geen 10 pCt. Let men er op.
dat de vermogens In t algemeen met on
geveer 28 pCt. daalden, dan Is *t duidelijk,
dat toevallige omstandigheden een rol heb
ben gespeeld.
Ondanks Sweep stakes en inlandsche con
currentie, biyft de Staatsloterij nog
goed gaan. De opbrengst is geiyk aan vo
rig jaar.
Een kleine, maar verheugende stijging zit
in de. opbrengst der havengelden.
zy kwamen een 130 mille boven vorig
jaar.
Volledigheidshalve vermelden we nog. dat
aan bijzondere middelen werd ontvangen
Leenlngsfonds 1914, 52.5 millloen (vorig
jaar 59 millloen). Wegenfonds, 20.6 millloen
(vorig jaar 19.8 millioen) en Gemeente
fonds 79 millloen (vorig jaar 84 millloen).
Zoodat In totaal door de burgerij in het
orfteluksjaar 1933 aan rljksbelastlngen
werd opgebracht 544.1 millloen (vorig jaar
563 millloen.
■■—■5 r is wel eens een tyd geweest, dat de
rl gewone Nederlandsche burger voor de
gepubliceerde maandstaten der ryks-
middelen niet meer interesse vertoonde, dan
voor het eerste het beste gemengde bericht.
De lange reeksen getallen boezemden hem
heelemaal geen belang in; die waren goed
voor statlstiek-liefhebbers of financieele
deskundigen.
Hoogstens leidden de milUoenenover-
schotten tot de conclusie, dat de betastin
gen nu toch wel eens verlaagd konden wor
den, ofde salarissen der landsdienaren
ietwat verhoogd, al naar gelang de maat-
schappeiyke positie van den lezer.
Sinds echter de crisis ook in de ryksmld-
delen op onrustbarende wyze tot uiting
komt, is het wel eenigszins anders gewor
den.
Nu ziet niet enkel de ryksambtenaar, die
zyn salaris in gevaar weet, met ontst^tenis
naar de steeds dalende cyfers. maar ook
de zakenman concludeert zuchtend uit de
funeste Inkrimping der ontvangsten, dat
van hem persoonlijk of zakeiyk weer
nieuwe offers gevergd zullen worden, ten
einde de benoodlgde gelden voor de lands
huishouding by elkaar te brengen.
Vooral de half Januari verschynende to-
taalstaat wordt met meer dan gewone be
langstelling tegemoet gezled, wyi hij de
rekening van het voorbye jaar afsluit. Het
is wel Is waar slechts de eene kant der
rljks-exploltatlerekenlng, de zijde van de
baten die der uitgaven verschynt eerst
veel later maar zelfs hieruit Is reeds een
en ander af te leiden over de gezondheid
der landsmiddelen.
In December heeft ons tand, volgens de
maandstatistiek van den in-, uit: en doorvoer,
bewerkt door het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek, slechts 6019 ton kleiaard appelen ter
waarde van f 93.000 uitgevoerd, tegen 13.146 ton
ter waarde van f 188.000 in December 1932.
Er gingen 1942 ton klelaardappeen naar Bel
gië en Luxemburg. 1322 ton naar Groot Brit-
tannié. 876 ton naar Algiers en Tunis en 761 ton
naar Egypte w
De jaarcijfers zyn: 171830 ton ter waarde
van f 2.567.000 tegen 179.759 ton ter waarde van
f 2.498.000, tegen 109.039 ton ter waarde van
f 5.013 000 in 1932.
Pootaardappelen9554 ton (waarvan 3132 ton
naar Italië, 3047 ton naar België en Luxemburg.
2192 ton naar Frankrijk en 781 ton naar Bra
zilië) ter waarde van f 391.000, tegen 10529 ton
ter waarde van f 320.000.
Jaarcyfers: 71.683 ton
f 4 370.000 in 1932.
Hierby komt nog, dat de uitvoer van veen
en zandaardapfeelen in het vorige Jaar slechts
f 141.000 heeft opgebracht, tegen f 7255.000 in
1932. Zoodat de waarde van den geheelen uit
voer van aardappelen ongeveer 11J4 millioen
gulden by die van den uitvoer in 1932 is achter
gebleven.
Dat i* een2^md<lel
voor een
volkomen laxeertm^®
Op tast van den officier van justitie te Gro
ningen is,.bericht ..Het Volk", opgegraven het
iyk van een den 3den Januari In de gemeente
Hoogkerk overleden zeventienjarig meisje, op
grond van geruchten, dat de mogeiykheld be
staat, dat het meisje overleden zou zyn als ge
volg van een slag, die haar patroon haar eenl
ge weken geleden zou hebben toegebracht
ter waarde
otnmlge der middelen geven nog
aanleiding tot een afzonderiyke opmer-
king.
De Grondbelasting bleef wonderlijk
stabiel. Er te hierop zelfs een goede ton
meer ontvangen dan vorig jaar.
Wellicht mogen wy hierin het bewys zien,
dat nu de landpryzen gestabiliseerd zijn.
Vanzelfsprekend gaat de meeste aandacht
uit naar de Inkomstenbelasting,
vanouds de hoofdbron onzer landsmiddelen
Zoo te het echter nu niet meer: invoerrech
ten en zelfs suikeraccyns plus opcenten
leverden méér op. Over het minder ge
wenschte van deze verhouding tusschen
directe en indirecte belastingen, schreven
wy reeds eerder, al ontkennen wy geens
zins de waarde der argumenten, welke Mi
nister Oud dezer dagen aan voerde ten gunste
der huidige maatregelen.
Als we hier de cyfers bezien, slaat wel
even de schrik om het hart. Men vergelijke.
In 1931 opbrengst 91J/2 millioen. In 1932
77 '/j millloen. Daling 14 millloen of rond
15 pCt.; 1933 bracht slechts op byna 60 mil
lioen; daling ongeveer 18 pilllioen of pl.m.
23 pCt.
Eenlge ietwat schrale troost te, dat
de minister het nóg erger verwacht had
Deze Immers raamde een Jaaropbrengst van
50 millioen, waar per saldo dus nog bijna
10 millloen of 20 pCt. bovenop gekomen te
De vermogensbelasting daalde
van 12.8 millloen In 1932 tot 10.8 millioen
In 1933. Een vermindering alzoo van ruim
16 pet- (In 1932 was het degres ook 16 pet.,
n.l. van 15.3 op 12.8 millioen).
Belangryk, omdat zy zoo’n getrouwe af
spiegeling te van het groote zakenleven, te
de Dividend- en Tantlème-belu
ting. Hier te de daling wie had anders
verwacht? nog ernstiger: van 14.3 mil
lioen tot 10.2. Een degres dus van ruim
28 pCt.! Vorig jaar was de achteruitgang
ook al 25 pet., zoodat in twee jaar tyds deze
belasting met ongeveer de helft vermin
derde.
Hier beeldt zich wel heel tragisch af het
drama van het beleggend publiek.
Het be 1 angry kste middel van onze rijks-
hutehouding te zonder eenlgen twijfel gewor
den het Recht op den Invoer. De
cijfers wijzen het uit. In 1931 was de op
brengst 64 millloen. In 1932, toen nieuwe
heffingen waren Ingevoerd, zelfs 81 mil-
