Toepassing der omzetbelasting
TUCHT EN ZELFTUCHT
Medische Kroniek
N.S.B.-verbod voor
ambtenaren
D
MINISTER OUD AAN HET
WOORD
5
ZATERDAG 27 JANUARI
LEEKEPREEKEN
EEN GERMAANSCHE VISSCHERSHVT
Is de Tuberculose be
smettelijk
I
Compenseerend invoerrecht
Persdienst in actie
Grondstoffen
Verhaal op den consument
Zoo noodig, wetswijziging
zee
•ate
fax*
•er
Minister Colyn beantwoordt de
vragen van mr. Days
HANDELSVERDRAG MET
ARGENTINIË
*17
*1
m
De betaling
Nederland een rechtsstaat
HOMO SAPIENS
Mt.y. R.
snoten bü de herhaaldelijk sterke
proes-
Het bedrijfsleven moet, soo ging de Minister
voort, toch óók niet vergeten, dat da flnan-
dle «elfde Overheid, niet langer üd van de ge
noemde vereenlglng kunnen zün.
Op dien grond beeft de Regeerlng de NB B.
geplaatst op de lijst van voor ambtenaren ver
boden vereenigingen.
uit de wereld moeten worden geholpen. Wü
zün soo vrij, te twijfelen, of dit ook Inderdaad
geschieden zal Zoo niet, dat is het ook een
belang van den fiscalen wetgever self, dat
hü in de oogen van den consument niet zwar
ter gemaakt wordt dan hij daarin reeds is.
Ik herhaal nog eens, aldus Minister Oud.
wat ik In de belde Kamers al meerdere malen
reide: het doel van de wet moet wezen, een
zoo groot mogelüke opbrengst voor de schat
kist en zoo weinig mogelijk last voor het be
drijfsleven.
Maas
«naar
Het
nmaa
mière,
cleele last van de wet tenslotte op het soo
breed mogelijke vlak der consumenten drukt.
Wij hebben daartoe zelfs den ..fabrikant" ver
plicht, de belasting op zijn afnemer te ver.
halen. Die verplichting tot afwenteling door
te voeren tot In verdere omzetinstantles, wat
een wensch van sommigen was. is afgestuit
op het bezwaar van anderen. Men vond het
bedenkelijk, als langs heel den weg naar den
consument zou worden vastgelegd, hoeveel de
grossier aan den fabrikant betaalde.
De leiding van de N8.B. heeft daarmede in
gegrepen in de gestie der Regeerlng en haar
gesag gesteld tegenover dat van de Overheid.
Het is duidelijk, dat personen, in dienst van
Reuter seint ons uit Buenos-Aires, dat ten
aanzien van het Neder landsch-Argentünache
handelsverdrag overeenstemming is bereikt.
Het zal spoedig worden geteekend door de ver
tegenwoordigers der belde regeeringen.
daan. Want wjj leven gelukkig nog niet in een
-heilstaat” van rechte- of links-bols Je wist lach
karakter, waar de pers te prijzen heeft, wat
de heeren gelieven te wijzen.
Van het eigen initiatief van den regeerings-
Grondstoffen moesten dus vrtj zün. Maar
wat zjjn grondstoffen? Sommige stoffen zijn
altijd grondstof. Daar is dus de zaak eenvou
dig. We hebben ze samen op een lijst gezet.
Daar staat b.v. meel op, zand, leder, ruwe ka
toen. En overigens mag de UJrt nog bü alge-
meenen maatregel van bestuur worden uitge
breid. Maar suiker? Suiker, in het huishouden
gebruikt, is eindproduct. Suiker, door een
chocoladefabrikant gebruikt, ie grondstof. Hier
beslissen dus allerlei subjectieve factoren. En
dat maakt de zaak voorlooplg aeer ingewik
keld. Men kan natuurlijk zeggen: de suiker
verwerkende fabrikant betaalt de omzetbelas
ting aan zijn sulkerleverancier en vraagt, als de
suiker verwerkt is, aan de administratie der
accijnzen resltutie van de door zijn grondstof
betaalde omzetbelasting. Doch dit la gecompli
ceerd. Daarom geeft de wet aan den minister
de bevoegdheid, om in zulk een geval toe te
laten, dat de chocoladefabrikant om nu
maar bjj dit voorbeeld te blijven zjjn grond
stof vrjj van omzetbelasting inslaat. Deze te
gemoetkoming aan de behoeften van het be.
In dit verband werden den Minister eenlge
vragen gesteld over het verhaal op den con
sument. Deze betaalt 4 of 10 pCt omzetbelas
ting. Doch als dit percentage berekend wordt
naar den fabrieksprijs en die uitkomst is het
tenslotte, die in de schatkist vloeit komt
men tot een bedrag, dat vaak vooral bij
weeldeartikelen belangrijk lager zijn zal dan
de consument tenslotte aan „omzetbelasting”
op zjjn rekening geschreven krijgt. Want de
fabrieksprijs is op den weg. die het artikel naar
den consument aflegt. inmiddels flink ge
stegen.
Minister Oud beeft daarop geantwoord, dat
het billijk is. wanneer de consument boven de
4 of 10 pCt. van den fabrieksprijs nog een
zeker bedrag betaalt ter vergoeding van de
administratiekosten, welke de wet voor de le
veranciers veroorzaakt Misstanden echter
en het is een misstand, wanneer men onder
bet mom van omzetbelasting den consument
een stuk gecamoufleerde winst oplegt mis.
standen gullen door onderlinge concurrentie
het
een
de gehoorde waarheden op een
toe. Zeker, de jeugd is hypercritlsch.
heeft weinig eerbied voor het ouderlijk gezag,
gaat haar eigen weg. is in Mn woord tuchte
loos. Maar waar is de zelftucht der ouderen’
Nemen wij een enkel voorbeeld uit eigen kring
De eerbied voor de geestelijke overheid moest
onder ons, katholieken, sterk zjjn. Hoevelen
missen de zelftucht om, zelfs in tegenwoordig
heid van jongeren, die geestelijke overheid niet
belachelijk te maken, om menschelljke fouten
van haar vertegenwoordigers niet breed uit
gekozen, het zoogenaamde .cascadesysteem”.
waarbij iedere omzet met 1 pCt. belast werd.
Eerst dus de overgang van fabrikant naar
grossier, dan die van grossier naar détallllrt.
Alleen de laatste omzet, (die naar den consu
ment zou vrij blijven. Maar overigens bestond
de mogelijkheid, dat bjj sommige artikelen de
omzetbelasting hoog opliep. Ook dat systeem
had zijn voor- en nadeelen. Het groote voor,
deel was de eenvoud. Men plakte zegels op
zjjn factuur en was klaar. Het aeer belangrijke
bezwaar tegen dit systeem echter was. dat het
eene artikel zwaarder zou worden belast dan
het andere, Immers het eene heeft meer tus-
schenschakels te passeeren. voordat t den con
sument bereikt, dan het andere. Hierdoor zou
er een streven ontstaan, om tusschenschakels
te ellmlneeren Voor de werkgelegenheid,
vooral in den middenstand, sou dit natuurlijk
fataal zijn geweest. En om goede redenen dus
Is toen In plaats van het cascadestelsel het
systeem van de Mnmalige heffing gekozen, de
heffing van 4 of 10 pCt. bjj de overdracht
door den fabrikant, „fabrikant” dan, genomen
in den eigenaardigen sin van de Omzetbelas-
tingwet
Met de practlsche moeilijkheden nu. die aan
deze om goede redenen gekoeen Mnmalige hef
fing verbonden zijn, hebben wU in dezen eer.
sten tijd van toepassing der wet te kampen.
Om een voorbeeld te noemen: wat moest ge
schieden met de grondstoffen? Want de
grondstoffen moesten bulten de belasting blij
ven. Anders immers sou men in strijd komen
met het beginsel van de Mnmalige heffing
Belast ik hout en maakt iemand van dit hout
dezen voorzittershamer, dan komt, als ik geen
anderen maatregel tref, bjj verkoop van den
hamer de belasting van 4 pCt. voor de tweede
maal op dat hout.
Op de groote landbouwtentoonstelling te Berlijn, welke vandaag geopend
wordt, wordt in de afdeeling visscherij ojL. een GermaanscKe vtsschershut
geëxposeerd
te rpeten door persoon en ambt niet te Schei
den. En missen wij ook in onze uitingen over
en beoordeellngen van de wereldlijke overheid
niet alle zelftucht? Wanneer de parlementaire
regeeringsvorm in discrediet raakte, is dit dan
niet voor een aeer groot deel aan de Nederland
sche tuchteloosheid te wijten, om alles wat
hoog staat in het belachelijke te trekken? Hoe
kunnen wij van onze jeugd gesag voor de ouders
opelschen, wanneer WU self aan geestelijke en
wereldlijke overheid den cijns althans van
onzen uiterlljken eerbied weigeren?
Het lagere volk is bandeloos, het kent geen
tucht, het moest door een sterke hand tot een
fierder houding worden opgebracht I Zeker.
Maar aan wie de schuld? Hebt ge wel eens
gesprekken in spoor of tram tusschen con
ducteur en passagier af geluisterd? Hebt ge wel
eens over uw eigen gesprekken nagedacht met
Rijks- en Oemeentebeambten, die in uw huls
werkzaamheden moeten verrichten? Tien tegen
Mn, dat zulke functionarissen critlek uitoefenen
op de leiding van het bedrijf, waarbij zij In
dienst zjjn. Hadden zij het voor het zeggen,
de spoorwegen zouden geen verliezen meer op
leveren; de tram was een bloeiende onderne
ming; er kwamen geen telefoonstorlngen meet
voor. Maar de directie bestaat uit enkel nulli
teiten. de tarieven zijn te boog of te laag; de
contróle la te streng; het personeel wordt on-
derbetaald, in Mn woord er is gemis aan alle
zakeninzicht! En wat doen de meeste luiste
raars? Hebben zü den moed den man te wijzen
op bet onbehoorlijke van zijn gedrag? Neen,
zij nemen de gelegenheid te baat om hün
klachten bij de zijne te voegen en samen eens
flink te kankeren op den dienst, Welken deze
beambte dienen moest.
Wanneer wij in desen geest eens op ons zelf
letten, zouden wij tot de conclusie komen, dat
wU herhaaldelijk zondigen tegen wat wij an
deren verwijten. Het is niet noodig. dat er bui
tengewone dingen gebeuren om ons volk op
te haffen; het gemiddelde niveau is goddank
nog op behoorlijk peil. Wel noodig Is, dat wU
de jeugd tucht bübrengen en dat kan alleen,
wanneer de ouderen komen tot zelftucht.
persdienst tegenover de Nederlandsche pers,
hebben wjj Dohderdag j l. de eerste proef mee
gemaakt. De perschef, de heer A J. Llevegoed.
had den Minister van Financiën, Mr. P. J
OUD, ultgenoodlgd. om eens voor de Neder
landsche dagbladen, nu de omzetbelasting bijna
een maand gewerkt heeft, over deze nieuwe
heffing eenige gedachten te ontvouwen.
De Minister had aan die uitnoodtglng gaarne
gehoor gegeven Want, zoo begon hjj zjjn uit
eenzetting, de Omzetbelasting heeft Inderdaad
nogal wat roering verwekt. En hij vond het
wel prettig, tegenover allerlei misverstand eens
te kunnen herinneren aan eenige hoofdzaken
bij deze nieuwe belasting en tevens te kunnen
verzekeren, dat de goede wil, om den contri
buabelen zooveel mogelijk terwtlle te zijn, nog
steeds onverzwakt bij hem aanwezig is-
,jCe que Ton concolt blen. s’énonoe clalrement*’
Dat Bolleausche citaatje, dat ons altijd In her
innering kwam, als in de Kamer de vrljzlnnlg-
democratlsc.be flnancleele expert Oud eens
even op heldere wijze allerlei fiscale Inge wik.
keldheden uit elkander ploos, het kon ook als
motto staan boven het „verslag” van wat
thans de bewindsman Oud ons zoo gemoedeljjk
weg allemaal over de omzetbelasting vertelde.
En het heeft ongetwijfeld zjjn nut. dat de
Minister, een geboren docent, persoonlijk nog
weer eens uiteengezet heeft, wat eigenlijk de
voorname punten in deze nieuwe belasting
zijn. Want de détails zijn eigenlijk, doordat
déArmede Juist de nog jonge practljk het mees
te ongenoegen beleeft, sóó opdringerig, dat de
hoofdzaken op den achtergrond raken. Geven
wij dus een beknopt resumé van Minister Oude
OmzetbelasUng-„oollege".
Het is. aldus de bewindsman, nog niet be
kend. hoe deze belasting in de practljk precies
in alle onderdeden zal werken En dat ver
wondert niet. Want als men ziet, hoe een sim
pele accijns op één artikel al tot allerlei com
plicaties leidt, hoeveel te meer moet dan een
belasting, die op Mn en denselfden datum in
gevoerd wordt, voor hMl het bedrijfsleven In
al zijn onderdeden, in den aanvang een ge
weldige massa ultvoerlngsmoellUkheden doen
rijzen. Die algemeens werking, dat algemeen
Ingrijpen in een vrijwel ongelimiteerd aantal
bedrUfsschakeerlngen is nu eenmaal de kwade
kant van een omzetbelasting, welke geaccep
teerd moet worden, omdat er ook een goede kant
la Die goede kant dan is voor den fiscus een
hooge opbrengst en voor de contribuabelen en
het bedrijfsleven een zoo verspreid mogelüke
druk.
Mfjn ambtsvoorganger, zoo ging Minister Oud
voort, had oorspronkelijk een ander systeem
Op de vragen van het soc.-dem Tweede Ka
merlid Duys betreffende de reden van het
plaatsen van de Nationaal Socialistische Bewe
ging op de lijst van voor ambtenaren verboden
vereenigingen, heeft mlnlster-psesident Coltjn
geantwoord, dat het plaatsen van de Nationaal
Socialistische Beweging jjN.S.B) op de lijst der
voor ambtenaren verbocjfn vereenigingen ge
volg is van het feit, dat de leiding dier bewe
ging aanwijzingen heeft gegeven aan haar le
den, die tevens lid waren van den Bjjz. Vrjjw.
Landstorm of de Burgerwachten.
De minister heeft kennisgenomen van de of-
flcleele mededeellng van de leiding van den
NS B, dat deze „instructies” alleen bestaan
hebben hierin, dat men hun leden op desbe
treffende vragen antwoordde: „Het uiterste
wat gevraagd mag worden is: open en eerlijk
belijden het lidmaatschap van de NS-B., en
wanneer* men dan zonder een woord van dank
uit B. V. L. of Burgerwacht zijn ontslag krijgt,
dit correct en waardig aanvaarden. Ontslag
nemen kunt ge ml. niet, want daardoor ver
klaart gij u zelf onwaardig om In uw korps te
blijven dienen.”
De Regeerlng heeft In Maart 1933 besloten,
dat het lidmaatschap van de burgerwacht en
van den bijzonderen vrij willigen landstorm niet
vereenigbaar is met het lidmaatschap van,
onder meer, de Nationaal Socialistische Bewe
ging. Den leden van de burgerwacht en van
den bljaonderen vrjjwllllgen landstorm werd op
straffe van verlies van dit lidmaatschap ver
boden, lid te zijn (eventueel te blijven) of te
worden van. dan wel deel te nemen aan een
verboden vereenlglng.
Dit besluit hield in een goed geordenden
Staat de verplichting in voor ben. die zoowel
van de burgerwacht of van den bQzonderen
vrljwllllgen landstorm als van een verboden
vereenlglng lid waren, een keus te doen en eén
van belde lidmaatschappen neer te leggen. De
leiding van de N.S.B. heeft echter op een ver
gadering van leden eener burgerwacht, die te
vens lid waren van de NBB en waar over het
doen der keuze beraadslaagd werd, ten deze
Ingegrepen en het bevel gegeven niet om de
bedoelde keus te doen, maar Ud te blijven van
de burgerwacht in afwachting van eventueel
royement.
Tenslotte beeft de Minister nog nadruk ge
legd op het feit, dat de moeilijkheden in eerste
instantie door de administratie zelf worden
opgelost, maar dat er Nederland is goddank
nog altijd een rechtsstaat bij blijvend mee-
ningsverschll tusschen haar en een contribua-
bele. beroep openstaat op de van de Regeerlng
onafhankelijke Tariefcommissie. welke voor de
Omzetbelasting de taak vervult, die voor de
directe belastingen door den Raad van Beroep
wordt waargenomen.
Het is overigens komiek, de kwesties te hoo-
ren. die hier en daar rijzen. Valt een gerookte
bokking onder de vrijstelling: dieren, doode
en levende? Moet bü levering van een gebit
het honorarium van den tandarts al of niet
worden meegerekend? En valt levering van
een parketvloer eigen wel onder de omzetbelas
ting? Stonden parketvloeren niet met name In
de weeldelljst. dan was die vraag nog zoo vreemd
niet. Want als de vloer betaald moet worden
is zjj. vastzlttend aan het huis, onroerend goed
geworden. En onroerend goed valt niet onder
de omzetbelasting.
Wjj kunnen ons voorstellen, dat de Minister
van Financiën en zijn ambtenaren nu en dan
wel eens naar hun hoofd grijpen)
Het is misschien goed, dat ik In dit verband
nog eens aanstip, hoe de betaling van de belas,
tlng plaats heeft. BU de levering van „fabri
kant" aan grossier is de normale manier bet
plakken van een zegel op de factuur. Het zegel
kan eventueel vervangen worden door een
stempel met een speciale stempelmachlne. BU
levering aan particulieren wanneer dus een
„fabrikant” als een slager of banketbakker
over de toonbank levert is echter de betaling
bU wjjze van aanslag - regel. Dan bUjkt uit een
speciale boekhouding, hoeveel de ..fabrikant”
In een bepaalde periode omzette, en volgt een
gewoon aanslagbiljet. De bevoegdheid, om hier
de voorkeur aan het regelsysteem te geven,
blUft echter bestaan. De maatkleermakers b.v.
hadden die voorkeur.
Grondslag van de belastingheffing is de prijs
af fabriek. Dit maakte noodzakelUk dat voor
fabrikanten de mogelükheid geschapen werd,
om hunne onderneming te splitsen tn een
fabrieks- en een handelsafdeellng. Immers,
anders zou fabrikant A. die aan den kleinhan
del levert, meer omzetbelasting betalen dan
zün concurrent B, die aan den groothandel
levert.
«haring in den vreemde, zonk de spreekwoor-
delUke Nederlandsche tuchteloosheid in het
niet. Toch is zü helaas niet verdwenen; in
tegendeel, de oorlog is ook aan ons jonge ge
slacht niet zonder schade aan te brengen voor
bijgegaan, zU het ook in mindere mate dan in
de oorlogslanden; zü het ook, dat de Invloed
meer op den geest, op het innerlijke, dan op
het ulterUjke werkte.
Dit kwam hoe langer hoe duidelUker aan den
dag al naar mate tn het buitenland de strijd
tegen de tuchteloosheid werd aangebonden. In
de oorlogslanden, speciaal bU onze Oosterburen,
werkten de gevolgen van het ontbreken van
vaderhjk gesag In de jaren 1914 tot 1919 en
van al de boven aangegeven oorlogsellende
tien jaar lang als een kanker door, zoodat het
land aan den rand van een chaos kwam te
staan. Dit is niet een der geringste oorzaken
geweest van bet ulteindeUjk slagen der natio-
nale revolutie. In Italië werd de strijd tegen
den na den oorlog heerschenden chaos veel
eerder Ingezet, de strüd tegen de ongeregeld
heden In het bedrijfsleven, tegen de corruptie
onder de ambtenaren, tegen de verwarring tn
het spoorwegverkeer, telegraaf, port, telefonie
enz. in één woord, tegen de tuchteloosheid In
heel het openbare leven. Voor een groot deel
heeft het „Nationaal herstel” zooals het in tal
van landen de laatste jaren werd Ingezet en
gepropageerd, zich gewijd aan het scheppen
van orde en tucht. Dit was niet de slechtste
kant van de nationale revoluties en de dicta
tuur. en 1 was te wenschen geweest, dat zU
zich daarbU hadden bepaald.
Wanneer ook in ons land den laatsten
tUd strevingen naar een nieuwen bewlndsvorm
waarnemen, vindt de sympathie daarvoor bU
zeer velen der aanhangers ook voomamelUk
haar grond in bet verlangen om aan ons volk
een meer fiere houding te geven. Ook hier is
een verlangen naar grooter tucht waarneem
baar. Alweer: wanneer het hierbU bleef, zou
er slechte te loven zUn. WU geloovch Intus-
schen, dat ware volkspaedagogen het ten on
zent niet zoozeer In het ulterUJk als wel in de
vorming van den geert moeten zoeken. Ons
volk heeft weinig zin voor den paradepas; een
uniform kleedt weinig Nederlanders; van mar-
cheeren achter vaandels heeft het spoedig ge
noeg. De vrijheidszin van ons volk is eeuwen
lang aangekweekt en zóó diep In de volksziel
verankerd, dat de straffe hand van één almach-
tlgen gezaghebber hier niet verdragen wordt.
De Hollander wil gelegenheid hebben voor crl-
tiek; hü wil weten waarom hu moet gehoor
zamen; hü «41 een vrü woord spreken na In
volle vrüheld over de dingen om hem heen te
hebben nagedacht. Dat alles is prüzenswaard,
maar vrijheidszin ontaardt licht In bandeloos
heid en het Is onmiskenbaar, dat wü van dit
uiterste niet vrü sUn. En nu is het merkwaar
dig. hoe In dezen tüd iedereen den mond vol
heeft van de noodzakelükheld eener sterke
regeerlng, van een sterk gezag, van het schep
pen van orde tn de samenleving, bevorderen
van meer saamhoorigheid onder bet volk, be
letten van overmatige critlek enz. Maar
gaat hiermee als met een goede preek:
leder past
ander
Ik ben volkomen overtuigd van de
lasten en de moeilijkheden, die de
omzetbelasting voor het bedrijfs
leven veroorzaakt, maar de admi
nistratie heeft open oor en oog voor
verzoeken om soepeler regelingen.
En ik ben bereid in nauw overleg
met de organisaties der bedrijven
desnoods met wetswijziging te
komen.
Tegenover het buitenland wordt aan het
binnen landsch bedrüfsleven voor den last,
door de omzetbelasting veroorzaakt, door de
wet zelf een compensatie gegeven, doordat
naast het bUzondere omzet-inv^oerrecht van 4
of 10 pCt. nog een compenseerend Invoerrecht
van 1 of 3 pCt. geheven wordt- Dit geschiedt
zelfs bü goederen, die vrü sUn van omzetbe
lasting, omdat binnenlandsche fcidustrieën,
welke die .vrijgestelde goederen verwerken,
toch last hebben van de omzetbelasting. Een
margarinefabrlkant b v. margarine is vrü -
betaalt omzetbelasting over zün machines. Al
leen bü goederen, die hier te lande niet wor
den geproduceerd, ontbreekt het compensee
rend invoerrecht-
Over de opbrengst van de Omzetbelasting
valt, volgens Minister Oud, voorlooplg aeer
weinig te zeggen. De taxatie op 85 millloen
was natuurlük een zeer ruw%. De eerste maan,
den sullen al aeer weinig licht verspreiden,
omdat tevoren extra is Ingeslagen en inge
voerd men zie de opbrengst der invoerrech
ten over December! ja. volgens den Minis.
tter zal het wel een jaar duren, eer het inzicht
volledig ia
e vraag schijnt wat vreemd, maar toch
Is zü zeer ernstig gesteld, voor korten
tüd, door een zeer geleerd man. A. Lu-
die een uitvoerig en suggestief betoog
schreef en dit rondzond aan alle leden van de
Fransche Academie voor Geneeskunde, en aan
allerlei autoriteiten. Men wilde namelük in de
Fransche Kamer een wet aannemen, die voor
schreef om elk geval van tuberculose aan te
geven. De heer Lumière vond de tuberculose
niet besmettelük en achtte daarom deze wet
geheel utt den booee. Het betoog van dezen ge
leerde was zóó suggestief, dat velen onder den
indruk kwamen en van alle kanten verzocht
men aan prof. Calmette, den beroemden uit
vinder van de inenting tegen t.bc„ om het pu
bliek voor te lichten en te verklaren wat men
van dit betoog van den heer Lumière te denken
had.
Er is nog nooit een tuberculoee-arts door zijn
patiënten besmet, aelde Lumière, onder het per
soneel van hospitalen en sanatoria komt In t ge
heel niet meer tuberculose voor dan In andere
drukke omgevingen, In de sanatoria zelf wordt
nooit Iemand besmet; In de ziekenhuizen waar de
t.b.c.-patiënten tusschen de anderen verspreid
liggen, komen ook geen besmettingen voor, de
echtgenooten van t.b.c.-lüders worden nooit be
smet. Dan komt er nog bü. dat de vroegere
artsen, van een eeuw geleden, zooals Laennec,
die de grondleggers zün van onze tegenwoor
dige kennis dezer ziekte, van deze besmettelük-
heid niets hebben gemerkt; en deze artsen, zegt
Lumière, waren zoo knap, dat men niet kan
vfi onderstellen, dat zü de besmettelü’theld niet
zouden hebben bemerkt, als zü werzslijk be
staan had. En ten laatste, de dieren besmetten
elkaar nooit met tuberculose.
Een dergelük bt oog ziet er werkeiü* betoove-
nril, uit, maar Calmette heeft al deze argu-
nenten volkomen weerlegd. Het is interessant
om dit eens na te gaan, omdat dit een prachtig
voorbeeld l-, noe een uitermate st :rk rchüwnd
betoog toch wel eens volkomen o«.gefundeerd
kan zün.
Het eerste vraagpunt, dat in het debat komt,
is de tüd. waarop men de infectie kan consta-
teeren. Men weet nu wel algemeen, dat wan
neer iemand mei tuberculose besmet wordt, het
dikwüls, ja meestal, jaren en jaren duurt, voor
dat de ziekte duidelijk uitbreekt. Dat dit waar
Is, kan op verschillende manieren bUjken. Het
meest bekende argument Is wel. dat bü win
stens 95 pCt. van de lüken. die onderzocht wor
den, tuberculeuze afwükingen in de longen
worden gevonden: dus ook bü tel van personen,
bü wie men nooit een longtuberculose heeft ge
constateerd. Daaruit blükt dus, dat een groot
aantal infecties geschieden, zonder dat deze
tijdens het leven duidelük tot uiting komen.
Daaruit kan men besluiten, dat de infectie
vaak langen tüd, nadat zü geschiedt Is, eerst
duidelük wordt.
Een ander argument Is het volgende. Iemand
komt voor het eerst bü den dokter met de
klacht, dat hü sedert twee drie maanden er
slechter uit is gaan zien, een weinig kucht, ma
gerder is geworden, weinig eetlust heeft, en
ook last heeft van nachtsweet, Is de eerste ge
dachte van den dokter de gedachte aan long
tuberculose. Meestal wordt de patiënt dan naar
het Consultatie-Bureau gestuurd, waar men een
Röntgenfoto maakt. Op die foto vindt men
schaduwen die zoo dicht en zoo nauwkeurig
afgegrensd zün, dat zü alleen kunnen voor
komen uit kalkhaarden. Welnu, het Is bekend,
dat die kalkhaarden slechts langzaam ontstaan;
en hier heeft men dus weer een nieuw bewüs.
dat de Infectie langen tüd geleden kan zün,
vóórdat de patiënt naar den dokter gaat.
Bü de beschouwing van deze groote waar
heid, dat de ziekte pas heel lang na de be
smetting tot uiting komt, vervallen al een aan
tal van de bewüzen van Lumière. Hoe kan men
weten, dat Mn tuberculoee-arts nooit door zun
patiënten is besmet, dat onder het personeel
van ziekenhuizen en sanatoria niet meer t.b.c.
voorkomt (ten elders, wanneer men het in het
geheel niet constateeren kan. wanneer iemand
pas geïnfecteerd is. Stel u voor, dat Mn jong
drüfsleven brengt echter mede, dat in zulk
een geval gecontroleerd moet worden, dat de
suiker ook Inderdaad verwerkt wordt en niet
als eindproduct verder verkocht. Als u nu be
denkt, dat ook uit het buitenland komende
goederen, die nu Mns wèl, dan weer niet
grondstoffen zün. met de omzetbelasting in
den vorm van Mn büzonder invoerrecht zün
belast en dat verder ook de hulpstoffen der
Industrie, b.v. steenkool en petroleum, onder
de regeling van de grondstoffen vallen, dan
kunt u nagaan, voor welk een zware taak de
administratie der accünzen staat. WU kunnen
toch niet toelaten, dat Mn fabrikant, die steen
kool zoogenaamd als hulpstof voor zün fabriek,
dus vrü van het bü zon der Invoerrecht. Impor
teert, rustig die steenkool gaat afzetten aan
den kleinhandel.
Dat daarbü allerlei papieren te pas komen,
dat de Inspecties op het oogenbllk nog maar
langzaam door haar werk heenkomen, dat de
Inspecteurs over toepasslngskwestles nogal Mns
onderling van meenlng verschillen, het te al
dus de Minister, allemaal waar, maar het is
ook vergefelük Het Is Mn gehMl nieuwe ma.
terie, de wet moest in betrekkelük korten tüd
in werking treden en ook het feit, dat het pu
bliek zelf nog niet op de hoogte is en de in-
specties overstelpt met vragen om inlichtingen,
werkt natuurlük vertragend. Daarbü komt, dat
de definitie, door de wet van het begrip „fa
brikaat" gegeven, tengevolge heeft, dat het
aantal contribuabelen ontzaglük groot Is.
Er wordt intusechen druk aan gewerkt, dat de
toepassing der Omzetbelastingwet vlotter ver-
loopen zal, en mocht daarvoor wetswüzlging
noodig zün, dan zal daartoe worden overge
gaan. Bü zulk Mn wet brengt tenslotte pas
de practlsche uitvoering allerlei moellükheden,
aan het licht.
De Regeertngzperzdlenst, die aan het Depar
tement van Bultenlandsche Zaken sedert kort
in werking te onder de leiding van een tweetal
alom gewaardeerde collega's, hMft Mn dubbele
bedoeling Eenerzüda zal hü. volgende de uitin
gen over Nederland in den vrMmde. telkens
reagMren zoo die uitingen onwaar en schade
lijk zün, en aldus ons land beschermen tegen
allerlei onaangename voortvloelselen van mo
reel molest in de wereldpers. Anderzüds stelt
hü zich tot taak: voorlichting van de eigen
binnenlandsche bladen. Hü 1» een centrale die
met de verschillende departementen In nauw
contact staat en waar de Journalist, die over
Mnlgerlei zaak ter eigen Informatie of ter
informatie züner lezen büzonderheden weten
*11. kan aankloppen. Doch ook uit eigen be
weging zoekt de dienst nu en dan aanraking
met de binnenlandsche pen. opdat over be.
langrijke onderwerpen Inlichtingen kunnen
worden verstrekt en aan de bladen hun taak,
om de openbare mtenlng te beïnvloeden, ver
gemakkelükt wordt. De regeerlngspersdlenst
organiseert daartoe samenkomsten van de ver
tegenwoordigen der Vaderlandsche pen, waar
dan en bloc de door den dienst wenschelük
geachte voorlichting verstrekt wordt. Er be
staat tevens gelegenheid tot gedachtenwisae-
Ung> die want de journalist heeft nu een-
maal contact met wat er iMft In den kring
der lezen mede zeer vruchtbaar kan wezen
voor dengene, die zfch over het bepaalde punt
van wetgevend of regMrbeleid via de pen.
organen tot de openbare mMning richt En
tenslotte is natuurlük leder journalist volko
men vrü. om van zulk een büeenkomst den
Indruk weer te geven, dien hü er hMft opge-
Grondbeginselen der belasting en
problemen by de uitvoering.
Organisatie-moeilyhheden
afwisselingen in ons klimaat,
v tend en niezend, hoestend en stuip
trekkend van rheumatlek ons dikwüls In
weinig loffelijke bewoordingen over ons
dierbaar vaderland uitlatenwe mogen na
een bezoek in het buitenland vol lofprijzingen
op indrukwekkende berglandschappen en azu
ren kusten terugkomen in bet lage land van
mirt en regen.... alles büeen genomen verkie
zen «Ij op den duur toch ons eigen land boven
den vreemde, wanneer wü door ervaring de
schoonheid van eigen streek, de veiligheid, de
rust en zoovele andere voordeelen ven ons land
en volk hebben leeren waardeeren.
Een groot gebrek in den volksaard, dat ech
ter altüd blüft stooten en dat vreemdelingen
afschrikt is onze tuchteloosheid. Er Is een tüd
geweest, de periode vóór den oorlog, dat daar
over veel gesproken en geschreven werd. Wü
maakten een bloeiperiode door; ons land was in
trek bü vreemdelingen; men kwam onzen brug
genbouw, onze sluizen, den woningbouw onzer
groote steden en het schilderachtige van onze
dorpen, waar de nationale kleederdracht was
bewaard gebleven, beküken. En telkens weer
werd de nationale trots van den beschaafden
Nederlander gekwetst, wanneer hü in de dag
bladen berichten las, hoe vreemdelingen warden
uitgejouwd, boe hun kleeren bedorven werden
en de banden hunner auto's doorgesneden. Par
ken en plantsoenen werden door de spes pa
triae vernield; mn leegstaand gebouw was in
minder dan geen tüd een ruïne. Als een curio
sum werd verhaald, hoe aan de kiosken van
de Fransche hoofdstad de Parüzenaar zelf zün
dagblad of boek et illustratie uitzocht, Zün stui
ver of franc deponeerde, zelf geld wisselde In
den voorraad, terwyl, ook zonder toezicht, daar
nooit iemand op de gedachte kwam om zonder
betallng-lets mee te nemen, laat staan zich aan
het gereedliggende geld te verrüken. Zulke din
gen leken ons, Hollanders, sprookjes uit Mn
schlmmenrük.
Utt die dagen stamt de oprlchtln^van Mn
Tucht-Unle en de propaganda tegen de tuchte
loosheid van onze jeugd..
Er is uiterlük sindsdien wel iets ten goede
veranderd. De klachten over inktwerpers, over
straatschenderü en beleedlgtng van het publiek
zün verminderd. Voor Mn dMl is dit aan het
optreden der overheid en aan de propaganda
voor tucht en orde te wüten; voor een dMl aan
het sterk toegenomen snelverkeer, waardoor
de dorpelingen hun afkeer voor bet moderne
leven zjjn kwijt geraakt, maar voor een belang
rijk dMl ook hieraan: dat de oorlog vroeger
bestaande contrasten ophief. De groote wereld-
krüg bracht Mn verruwing der zeden mee In
de oorlogslanden waren de kinderen vier jaar
lang zonder vader. Er «Wrd gebrek geleden;
er was gren geld voor verfraaiing en vernieu
wing van bet uiterlük der steden en het inwen
dige der huizen. HmI de aandacht van bet volk
werd dppr dén strüd aan het front ^opgeëlscht.
En toen de slachting ten einde was, keerden de
krügers als halve «dlden terug. Van de man
nen, die vier jaar lang aoldatenwerk hadden
gedaan, «ras niet te verwachten, dat zü plotse
ling weer de gecivUlsMrde burgers van vóór
1914 zouden zün. Intusechen groeide bet jonge
oorlogsgeslacht op en het bleken kleine barba
ren te zün. WU allen herinneren ons de gru-
welüke verhalen uit de laatste jaren, van kin
deren die elkaar in drift bü bet spel den hals
afsneden; van de meest ongehoorde mishande
lingen, van het zlrh vergrijpen van onderwijzend
aan leerlingenvan zedendelicten in "n getal en
omvang als de geschiedenis nooit had opge-
teekend.
Bü zoovmI achteruitgang van ulterUjke be-
klnd eenigen tüd wordt uitbesteed bü een groot
moeder of Mn tante, die altüd hoesten en
proesten, die zoogenaamd bronchitis hadden,
niaar In werkelükheld tuberculeus zün; dat kind
blüft daar een maand of zes weken, dan kun
nen die grootmoedr of tante niet triomfantelük
zeggen: kük Mns, dit kind is toch niet besmet.
Maar al te vaak gebeurt het dat Mnige jaren
daarna de ziekte uitbreekt. Hoe kan men dan
weten, dat patiënten, die in een ziekenhuis
tusschen t.b.c.-lüders in Uggen, nooit door dezen
besmet worden?
Calmette hMft in dien zin terecht geant
woord en tevens er op gewezen, dat men in
Frankrük al sinds lange jaren bezig is, om de
t b.c.-patiënten zorgvuldig van andere patiën
ten te schelden, omdat men er algemeen van
overtuigd is, dat in het samenzün gevaar
schuilt.
Wat betreft de bewering van Lumière, dat de
eene gezonde echtgenoote nooit door de tuber
culeuze echtgenoot(e) wordt besmet, wees Cal
mette erop, dat de statistieken bewüzen, dat er
onder echtgenooten van tuberculeuze personen
meer t.b.c. voorkomt dan in de bevolking als
Mn gehMl genomen.
Behalve het feit, dat men het bestaan der
besmetting eerst bemerkt langen tüd nadat deze
heeft plaats gegrepen, is er nog Mn andere heel
belangrüke za^c, die door Lumière over het
hoofd Is gezien' Dat is het volgende: Iedereen
die met tuberculote wordt besmet, die Mn zeker,
soms verborgen, tuberculeus proces doormaakt
en daarna geneest, is, wat men noemt aller
gisch. d w z. dat deze persoon anders reagrert
op Mn t.b.c.-besmetting dan iemand, die nog
nooit is besmet. Een persoon, die de be
smetting en het proces doorgemaakt hMft
en genezen is, is zoo goed als altijd
verder onvatbaar voor Mn nieuwe besmetting.
Ook degene die aan t.b.c. lijdt, is onvatbaar
voor Mn nleuvre besmetting; dat klinkt heel
vreemd, maar is toch waar. Het wil n.l. zeggen
dat *n nieuwe besmetting afstuit op den reeds
bestaanden toestand van het lichaam, en de
nieuwe besmetting hMft gMn effect, en uil zich
althans niet op de wüze, waarop de Infectie
zou geschieden, indien de betreffende persoon
nog nooit geïnfecteerd ware. En dit brengt Mn
gehMl nieuw licht In deze vraagstukken. Onder
de artsen b.v. die zich in de tuberculom ge
specialiseerd hebben, en die in de sanatoria
werken, zün er aeer velen, die zelf de ziekte
hebben doorgemaakt, en daarom daarna zoo
goed als onvatbaar zün. En wanneer men nu
een statistiek zou willen maken van de be
smettelijkheid onder volwassen personen, dan
zou men eerst moeten weten, hoevelen van deze
personen reeds immuniteit, onvatbaarheid tegen
deze ziekte hebben verworven. Men kan dus
alles tezamen gerust zeggen, dat de argumen
ten vaq Lumière gMn steek houden. Ook het
argument, dat onder de dieren gMn besmetting
voorkomt, is niet juist. Het is waar, dat zulks
niet voorkomt onder dieren, die in de vrije lucht
en niet in nauwer aanraking met elkaar leven,
zooals bü schapen Maar bü koeien b.v. die
's «rlnters dicht bü elkaar in den stal staan, waar
nog b.v. de excrementen besmetting kunnen
overbrengen, komt het herhaaldelük voor, dat
het ééne dier het andere Infecteert.
Staan blüft het groote feil, dat het juiste
inzicht in de besmettelükheld van deze volks-
zlkete eerst mogelUk heeft gemakt, om de be-
strüdlng op Mn redelüke wüze ter hand te
nemen. Iedereen wMt dat. De afzondering in
sanatoria, het voorkomen van de bestrüding der
bacillen door reinheid en door zorg voor het
opbergen van het sputum, zün algemeen bekend.
Lumière had echter niet gehMl ongelük. Want
hü legde den nadruk op de vele factoren, die
de overwinning der bacillen bevorderen. Hü
noemde b.v. het alcoholisme, dat inderdaad de
vatbaarheid voor de t.bx. zmt vergroot. Ook
legde hü den nadruk op de erfelükheid en het
is waar, er bestaat Mn bepaalde aanleg voor
t.b.c. Maar over-erfeUjk is de tuberculoM zoo
goed als nooit; zU wordt steeds, mag men wel
zeggen, door besmetting van geborenen op ge- -
borenen overgebracht. Men moet dus wel b|j
kinderen, die Mn zekeren aanleg voor de ziekte -
hebben, buitengewoon voorzichtig zün. Zü heb-
ben meer dan anderen behoefte aan frissche
lucht, goede voeding, en Mn goede levenswüze.
Ook nervositeit is gevaarlük.
Maar dit alles'neemt niet weg, dat de strüd
tot dusverre met veel goed gevolg gestreden is
tegen de besmetting; en eerst in den laatsten
tüd is men een andere methode begonnen. n.L
door de vaccinatie met B. C. G. Daarmre bedoelt
men de menschen onvatbaar te maken voor
besmetting. De groote uitvinder van dit vac
cin. Calmette, dien wü zoo dikwüls aangehaald
hebben, is kortelings overleden; maar alles
wjjst er op, dat zün werk hem zal overleven en
dat hü een der groote geneeskundige weldoe
ners der menschheid zal zün.
TH. H. BCHLICHTTNG.
K
XT
