Wat gebeurde te Wychen? Het nieuwe Middenstandsprogram De begrooting van Amsterdam' Buitengewoon Congres te Den Haag MASSALE OPKOMST WOENSDAG 7 FEBRUARI FINANCIEEL JAARBOEK BEURSCOURAMT AMSTERDAM en Lager steunnormen Mr. F. J. Bach De corporatieve ordening Rector F. Bots Een resolutie Toespraak rector Bots ’n Andere lezing De taak van de overheid Gemeentehuis te Wychen Sluiting ■a«»iwaiimumMiMii»iHiiiiiiiiiiiiiHiiiiniiiiiiiiiiiiiH|||||1|(|||||||||||||||||lll|||||lll|llll||||1|11|||ll(|)H(||||||HU1H|Hnnt)11||um|||1(||||||1|)1|1(|||H()((im^ Zoowel by Ged. Staten als by de Commissie-van Doorninck in onderzoek De nooden van dezen lijd Geregelde concurrentie VOOR 1934 Onderzoek ter plaatse naar de ge dragingen van den ontslagen gemeentesecretaris Woorden en daden Rede mr. F. A. Bach ,Jn de branding” Inleidingen over de sociale economische beteekenis van het O.S.B.-program Geen Kop van Jut! I V estigingseischen daartoe het zeil de heele zaak vrij nuchter opneemt. «e- VIRICHtNin door congres Tot bootst bet Terhaal vaa onsen «pedalen verslaggever, toot wiens rekening wfj natnw- Njk geheel dese voorstelling ran saken moe ten laten, maar wiens relaas toch sen ander licht op hot gebearen werpt. s Toen Zaterdag de secretaris weer uit Arnhem naar Wychen was teruggekeerd, omdat de Justitie het niet langer voor de instructie noo- dlg achtte, dat hU in het Huls van Bewaring bleef beschouwde de eenvoudige Wychensche bevolking dien terugkeer Bonder eenlge opschud ding. Al Is nog In het geheel niet bewenen, dat een strafvervolging zal ultblUven. Ter motiveering van deze aanspraak op wer kelijke begunstiging van den middenstand wees spr. jet aan de hand van een citaat uit „Qua- dragesimo Anno" op, dat de katholieke maat schappijleer een voorkeur heeft voor het zelf standig kleinbedrijf, omdat dese aan het indi vidu de gunstigste alzijdige ontplooiingsmoge lijkheid geeft. een deel van het economisch bestel, dat de noo- dige elasticiteit bezit. En dit deel van het economisch bestel, dat over de noodlge elasticiteit moet beschikken, schijnt dan te moeten zijn de van ouds ge renommeerde Kop van Jut, de Middenstand. het middenstandsprogram. dat redelijk en prin cipieel gefundeerd is, ook de volle belangstelling der regeering zou hebben. In elk geval, aldus spr., heeft de R.K. Staatspartij het volste recht op het vertrouwen van den middenstand. van het van WU Het Uep reeds tegen zessen, en de geestelijk adviseur begon dan ook met te zeggen dat hij niet veel meer zou vergen van het geduld zijner toehoorders voor zijn woord tot opwekking en bezinning. TABELLEN,L&H KOER- K SEN EN DIVIDENDEN B UIL Dacsmbar Koersen, B Taxatiekoersen (van in 1 lang niet verhandelde fond- H sen). Emissies in '33 - Goo- H derenmarkten - Scheepvaart Belangrijke gegevens op H enz. enz. M 1 320 pag. in linnen band H 4.75 (tr. p. p. K-) R Praspectas op aanvraag R| DAGELIJKJCHE De middenstand heeft er geen enkel be zwaar tegen, dat voor andere groepen of standen de noodzakeiyke crisismaatregelen worden genomen. Integendeel. Maar htf heeft er wei beswaar tegen de eenlge groep te moeten blijven, die niet wordt geordend en gesaneerd, en als asyl te moeten dienen voor alles wat elders alt- gestoten wordt of niet terecht kan. Teekenend voor den toestand Is. dat de se cretaris, die reeds 40 dienstjaren heeft, den raad, in spoedelschende vergadering bij eengekomen, „eervol" Werd ontslagen. Dese uitspraak van den raad doet wel heel duidelijk zien, (de uitspraak viel met op Mn na algemeens stemmen), boe men in Wychen De repliek van den heer VAN POLL kon slechts kort zijn, daar de nevenvergadering in „Scala" op hem wachtte. Hij legde allereerst den nadruk er op, dat niet aan hem de taak Het karakter onzer beweging, aldus rector Bots, is zoo, dat men in velen onzer leden de gezindheid aantreft dat de beweging zich con centreert op plannen, elschen en actie. Echter komt het neer op de grondgedachte die aan het geheel ten grondslag ligt. Uit de geschiedenis o weet men, dat het geestelijke element het nood zakelijke Is dat de geheele beweging schraagt. Na den spertijd besproken te hebben, die als overgangsmaatregel aan de concession ee ring moet vooral gaan, waarbij hij nog in het bij zonder wees op het gevaar van de steeds toe nemende vestiging van buitenlanders in Ne derland, vooral van over de Oostergrenzen, sprak mr Bach zijn groote teleurstelling uit over de afwijzende houding die Minister Ver schuur t. a. van deze twee programpunten in November, bij de behandeling van zijn begroo ting. heeft aangenomen: De Minister schijnt aan den middenstand in ons economisch bestel ongeveer de rol te wil len toedenken, die onze mooie Drentsche hei develden. althans voor Den Haag, vervullen op een ander terrein van onze Nederlandsche volkshuishouding. Naarmate men meer bedrijven elders gaat regelen en naarmate men elders meer vaste toestanden gaat scheppen, zoo zelde de Minis ter. naar die mate wordt het ook meer nood zakelUk, althans dienstig, te beschikken over We hebbes een «pedalen verslaggever naar Wychen gevonden om ter plaatse een onder soek in te stellen naar de berichten over de fraudes van den ontslagen gemeente-oecre- tarta, die veertig dienstjaren telt en over den indruk onder de bevolking. Onze medewerker heeft een anderen Indruk ter plaatse- bekomen dan de alarmeerende verhalen in andere bladen suggereeren. We kunnen ons natuurlijk geen partij stellen en wachten rustig het justitieel ondersoek af. Maar we meenen hier toch de bevinding van onsen correspondent te moeten pubHeeeren, die een eenlgszins ander licht werpt op het gebeuren te Wychen. Met nadruk stellen we echter voorop, dat we geen enkele ontoelaatbare handeling willen goedpraten of verdedigen. Intuaachen kan men plaateelijke toestanden en ingewortelde gebruiken laten meetellen in 't oordeel over een en ander. den worden, dat de Staatstaak is, te zorgen voor allen. De welvaart van het geheel Is ook een noodzakelijke voorwaarde voor den bloei van welk onderdeel ook. De welvaart van allen, waardoor automatisch ook de Middenstand in betere positie zou geraken, is, van beginseloog- punt uit gezien zeker de eerste taak der over heid en der wetgevende macht; en, in dezen tjjd, nu alle Internationale machten en verhou dingen dit tegenwerken, een uiterst moeilijke taak. Dit moet, wil men niet onbillijk worden In zijne beoordeellng van het werk der overheid en der wetgevende macht, nooit uit het oog worden verloren. Spr. citeerde eenlge plaatsen uit een der laat ste tooneelspelen van de dichteres Henriette Ro land Holst, waaruit blijkt hoe deze worstelende gestalte zich afkeert van het botte materialis me en tast naar den wortel van t leven. Is dit niet beschamend zoo vroeg spr. voor ons Katholieken? WU beseffen het vaak zoo weinig, dat voor alles onze beweging gedragen moet worden door die wonderlijke drift uit vroeger eeuwen, God te herstellen, méér dan onszelf. Alle menschengemeenschap Is ten slotte een fictie zonder Godsgemeenschap. Verder toonde rector Bots aan, hoe eerst door Christus' komst het besef is doorgedrongen, dat de mensch het hoogste is in de natuurlijke orde, „een koningskind, dat gediend moet wor den.” In de middeleeuwsche maatschappij kwam deze gedachte tot uiting. Daar lag aan de sa menleving. ofschoon daarin veel onvolkomens lag, het RUks Gods ten grondslag, en het diepe besef van de eeuwige bestemming van den mensch. De resolutie van de achttiende eeuw heeft dit alles verwoest, en gevolg daarvan Is de ktassenstrUd, dien de negentiende eeuw te zien geeft. Dezen, die het gezin heeft ontredderd en de maatschappU verwoest, beschouwt spr. als de elgenlUke oorzaak der crisis, en wilt ge de maatschappij verbeteren, zoo riep hij »Un hoorders toe dan moet ge er van overtuigd zijn, dat uw actie gebaseerd moet zUn op den groei van nieuw innerlUk leven. Weliswaar is een zoo groote hervorming slechts mogelUk door het werken van God zelf en daardoor al leen, doch het is nu eenmaal Gods wil, dat wU zwakke menschen daar het onze toe bUdragen. als logische conclusie voort uit het vooropstel len van den beginseleisch in den positieven strijd tegen de huidige werkeUlkheidresultante van een valsche religie, die met het Katholieke beginsel niet overeenstemming is te brengen. Het is om met 8t. Thomas te besluiten het Is het menschelUk verstand, dat de nood zakelijkheid Inziende van orde onder de me nigte van menschen de daadwerkeUJke oorzaak is der gemeenschap. Met den wensch dat door wederzjjdsch ver trouwen tusschen het volk en degenen die pu blieke verantwoordelijkheid dragen, de gemeen schap voor een wanhoopsdaad bewaard moge blijven, besloot de heer van Poll onder grooten bUval zUn rede. De resolutie werd terstond bij acclamatie «sn- vaard. Het was jammer, dat reeds zeer velen de congreszaal verlaten hadden, toen de ZeerEerw. Rector J. F. A. Bots het woord verkreeg voor zijn korte, maar krachtige toespraak. Na aldus de gestelde vragen beantwoord te hebben, stelde spr. vervolgens namens hoofdbestuur de volgende resolutie voor. In den Mlddenstandsraad toch heeft men een orgaan, dat kant en klaar is, om met ver ordenende bevoegdheid te worden aitgerwst en Wanneer de middenstand dit inzag kan 1934 voor hem een belangrijk jaar worden. Vervolgens was het woord aan den nieuwen directeur van het Nationaal Hanzebureau, mr P. A. Bach, die het program meer beschouwde in het licht der huidige economische en maat schappelijke positie van den Middenstand en het mlddenstandsbedrijfsleven. Mr. Bach wees allereerst op het failliet van het individualisme In bedrUfsleven en Staat, dat wU thans beleven. Na In groote lijnen te heb ben aangetoond, hoe de katholieke organisaties van haar eerste bestaan af naar de her-orde ning van het bedrijfsleven hebben gestreefd gaf hjj meer In het bUzonder de directe voorge schiedenis van het nieuwe program aan. Sprekend over het congres te Breda, zelde de heer Bach: De belde praeadviseurs hebben niet alleen de noodzakelUkheld betoogd van bescherming te gen andere ondernemingsvormen; zjj hebben zich niet blind gestaard op maatregelen tegen grootbedrijf en coöperatie. ZU kwamen allereerst tot de noodzakelUkheld. dat het gezonde mlddenstandsbedrUf moet wor den beschermd tegen de vernietigende krach ten. die van onder op het bedrUf ondermUnen. tegen de beunhazerij en tegen de vormen en methodes van oneerlUke en onbehoorlijke con currentie, waarvan vooral het grootbedrUf zich in een weelderigen overvloed bedient. Vervolgens kwam spr. tot een meer uitvoe rige behandeling van de punten van het on derwijs-, saneerings- en beschermingsprogram Allereerst kwam daarbij ter sprake punt 2, dat concessioneerlng voor het middenstands- bedrUf vraagt verdenking van den officier van Justitie, welke hem naar Arnhem liet komen. Tb Arnhem vroeg J. KI. telegrafisch ontslag aan. Het derde punt van het program, da; voor- zienlingen vraagt tegen oneerlUke en onbehoor- lUke correspondentie, werd vervolgens be sproken Aan de wet-Aalberse tegen de oneerlUke con currentie al wordt die bepaling den laatst en tüd wat krachtiger toegepast heeft het be drUf niet voldoende Het gaat trouwens niet alleen tegen de In strikten zin oneerlijke concurrentie, het gaat tegen alle concurrentiemiddelen, die aoclaal- economlsch ontoelaatbaar moeten geoordeeld. Het is onweersprekelUk, dat speciaal het grootbedrUf misbruik maakt van het cadeau stelsel, de uitverkoopexcessen, van lokartlkelen, lókbranches en nevendiensten met dumping, om zich een ongemotiveerde en ongerecht vaardigde overmacht te verzekeren. Daarom Is het noodlg aan het grootbedrUf die middelen te ontnemen, die alleen dienen om concurrentiekracht te suggereeren en de prijs verhoudingen te vertroebelen. S Na en passant gewezen te hebben op het gevaar, voor den middenstand gelegen in fas cisme en natlonaal-socialisme, kwam spr. tot het vierde programpunt, dat maatregelen voor ziet tegen onnoodlge verdere verdringing van het gezonde kleinbedrijf door grootbedrijf en coöperatie. Vergunning voor vestiging en uit breiding van zulk een onderneming worde slechts verleend wanneer de wenschelUkheid daarvan in sociaal-economisch opzicht positief is aangetoond. was toegedacht, zUn meenlng te geven over de concreten inhoud der desiderata van het pro gram. Ten aanzien van het door den heer Cob- ben gesprokene merkte hU op. dat het al maar door schreeuwen om „daden!” ten slotte op zich zelf ook niets anders Is dan ..wordsTot wUzlging van de wet op de Coöp. Vereen. Is spr. alleen, in zUn kwaliteit van lid der volksver tegenwoordiging niet in staat. Aan degenen die hun heil zoeken in dreigen met aansluiting bU de N.S.B. tril spr. in over weging geven, de verhoudingen in Duitschland te bestudeeren. Uit statistische cUfers blUkk dat de omzet van den middenstand aldaar in het derde kwartaal van het vorige jaar 3 pCt ten achter is gebleven bU die van dezelfde periode van 1932. Uitvoerig de vraag van den heer Meyers te beantwoorden, is spr. in dit bestek niet moge lijk. In het kort komt zijn visie op de crisis hier op neer, dat deze in hoofdzaak het gevolg hiervan is. dat het verschil in waarde tusschen in- en uitvoer, dat vroeger werd gedekt door Inkomsten uit de scheepvaart en uit Indische beleggingen, thans ongedekt bluft. Het weder in evenwicht brengen van de betalingsbalans is volgens spr. ook voor den middenstand nog be- langrijker dan hetgeen in het N. S. B -program gevraagd wordt. Na de rede van mr. Bach, die een geweldig applaus uitlokte, sprak allereerst de voorzitter Meyring, om nog eenlge aanwezige autoriteiten welkom te heeten, onder welke de vertegen woordigers van den Chr. Belgischen Midden standsbond. Tevens dankte hjj den heer Bach voor zUn rede, en hij wenschte hem geluk met het succes, dat hjj hiermede op den vooravond van zijn ambtsaanvaarding als directeur van het Nationaal Bureau mocht behalen. Volgde een respectabel aantal vragers, doch velen onder hen toonden, nog immer niet be grepen te hebben, dat de vragen slechts het in de inleiding besprokene tot onderwerp mochten hebben. Mr. BACH, het woord nemende tot beantwoording, waagde dit toe te schrijven aan de omgeving, waarin men zich hier in 's Gra- venhage's dierentuin bevond. Slechts twee vragen kwamen voor beantwoording in aan merking. Allereerst die van den heer LENSEN. te Ksrkrade. die gaarne iets meer had verno men omtrent het programpunt: gelijkberechti ging op belastinggebied. Mr. Bach zeida dien aangaande. dat dit programpunt doelde op het voordeel dat door de Dividend- en Tantième- belastlng aan NV, en Coöperatieve Vereenl- gingen wordt toegekend in den vorm van be lastingvrijheid voor gereserveerde winst. Den heer HUBEEK, uit Rijswijk, die gevraagd had „of er kans is dat bU de huidige constella tie van Kamer en Kabinet het O-S.B.-program ooit tot uitvoering zou komen.” en blijk had gegeven, daarin niet veel vertrouwen te hebben, antwoordde mr. Bach, dat hü vertrouwde, dat De Ned. R.K. Middenstandsbond. op Dinsdag 6 Februari 1934 te Den Haag In Buitengewoon Congres bijeen ter behandeling van zijn program tot Ordening, Saneering en Bescherming van het MlddenstandsbedrUf. gehoord de sprekers: stelt vast, dat de huidige crisis ook op het mlddenstandsbedrijfsleven In buitengewone ma te haar ontwrichtenden invloed uitoefent, en dat door de ontwikkeling der economische en maatschappelUke verhoudingen de ordening en saneering in de diverse takken van mldden standsbedrUf. meer nog dan vroeger en min stens even sterk als In andere bedrijfstakken, tot een dringende noodzakelUkheld Is geworden In het belang der bedrUfsgenooten en In het al gemeen economisch belang; ■preekt zich andermaal uit voor pubUekrech- telUke organisatie van het bedrijfsleven op den grondslag van zelfbestuur en als inzet tot een volledige corporatieve herordening der maatschappU, en verwerpt met de meeste beslistheid Iede re poging tot fascistische of natlonaal-socialls- tlsche partUdlctatuur in staat, maatschappU en levensbeschouwing verlangt van de Regeering in nauwe samen werking met het georganiseerde bedrijfsleven Betreffende het gistermiddag in den Dieren tuin te 's-Gravenhage gehouden Congres van den R.K. Middenstand meldt men ons nog De zeer groote schouwburgzaal van het Dle- rentulngebouw was tot en met de tribune ge heel gevuld en een doelmatig aangebrachte luidsprekersinstallatie maakte het gesprokene tot in de verste hoeken duldelUk verstaanbaar Bovendien was in het Theater Scala een ne venvergadering georganiseerd, waar dezelfde venvergadering georganiseerd, waar dezelfden ten wel op vierduizend geschat kan worden. Van de officieele personen, die aanwezig wa- hen. noemen we slechte den heer A. baron van Wijnbergen, voorzitter van den Mlddenstands raad. de heeren Heringa en Schmall van het Economisch Inst tuut voor den middenstand, vertegenwoordigers van den KonlnklUken Ned en phristelUken Middenstand en van R K. zus terorganisaties Voorts de heeren mr. dr. van RhUn, dlr.-gene raal van Economische Zaken en de leden der Tweede Kamer mr. C. M. J. F. Geseling, mr. F. Teullngs, mr. J J. W IJsselmulden, A H. En gels en P. v. d. WeUden. Na de openingrrede van den heer Meyring voerde allereerst de heer A. baron van Wijn bergen het '.voord, die als voorzitter van den Mlddenstandsraad e op wees, dat zeker in dezen tUd de mldcenstand weliswaar het recht en den plicht heeft zich tot de regeering te wenden, doch op de allereerste plaats in zich zelf de kracht moet zoeken om de bestaande moellUkheden te overwinnen. Spr wees op hetgeen de regeering reeds ten behoeve van den middenstand had tot stand gebracht: de verbeterde outillage van het departement, het Economisch Instituut voor den Middenstand en last not least den Mlddenstandsraad. Spr. hoopte, dat bU toekenning van de publiek- rechtehjke bevoegdheid aan een standsorgani- satle van den Middenstand, dit Instituut ze ker niet zou worden uitgeschakeld. De Staat heeft tot taak de verzorging van het algemeen tüdelUk welzUn. En het eerste en voornaamste middel dat hU daartoe aanwendt, Is de wetgeving. De weaenlUke taak van de staateoverheid is dus, door middel haver wetgevende macht, zulk een toestand zulke verhoudingen tusschen de menschen in het leven te roepen, dat aan allen en aan ieder het goed leven in dezen zin, de eigen natuurlUke vervolmaking, mogelUk atordt gemaakt Een noodzakelUk middel hiertoe zUn de uit wendige goederen, een zóó noodzakelUk middel, dat het zonder twüfel de allereerste taak der ■taategemeenschap, en dus van de overheid is te zorgen, dat alle tot de gemeenschap behoo renden genoeg hebben om van te leven. En hiermede zUn we nu gekomen aan het punt, waar de wenschen van uw ordenlngspro- gram zitten vastgeknoopt aan het algemeene positieve, katholieke beginsel ten aanzien van HtorbU moet echter steeds in bet oog gebou- Vestiging. yzoo zelde spr., moet In de toe komst alleen mogelUk zijn als onderneming en ondernemer aan bepaalde, branchegewijs ver schillende objectieve elschen van volwaardig heid vpldoen. objectieve elschen. die waarbor gen, dat de nieuweling zUn vak verstaat en dat de nieuwe zaak levensvatbaarheid heeft, ten minste kan hebben. Daarom vragen wU en hier ligt onmldel- lUk een groote taak voor onze landelüke vak bonden dat de georganiseerde bedrUfsge nooten branchegewijs elschen zullen gaan ont werpen. waaraan nieuwe ondernemers en on dernemingen zullen moeten voldoen, als zij zich in de verschillende branches willen gaan ves tigen. En wU vragen dan, dat de wetgever aan den Minister van Economische Zaken de bevoegd heid zal geven om vestiging in een bedrUfstok aan die door hem goed te keuren elschen te binden, na advies van den Mlddenstandsraad of een andere Instantie. De vestiglngselschen zullen door de landelUke vakbonden moeten worden voorgesteld, maar zU zullen natuurUjk zoo noodlg verschillend kunnen zijn voor stad en platteland. Met het zingen van „Aan U o Konlng der Eeuwen" werd daarna dit korte, maar indruk wekkende congres te ongeveer zes uur ge stoten. de wensch, dat Gods zegen moge rusten op het werk waartoe dit congres georganiseerd en on der zooveel belangstelling gehouden Is. een doelbewuste en positieve middenstandspo- Utlek, in den zin van het Ordenlngs-, Sanee rings- en Beschermingsprogram van den N. R K. M„ mede door tUdelUk vestigingsverbod, vaststelling van vestiglngselschen en afdoend optreden tegen de concurrentie-excessen, en verlangt daarnaast rechtstreeksche maat regelen om het gezonde kleinbedrijf, speciaal in den détallhandel, te behoeden tegen onnoo- dige verdere verdringing door grootbedrijf en coöperatie, in het algemeen belang der maat schappU verwacht daartoe de medewerking van de RK. StaatspartU in den zin van haar Mani fest; roept den katholieken middenstand op. om in volledig besef van zUn maatschappef?1— ver- antwoordelUkheld. bU voortduring te streven naar de meest volmaakte vervulling zUner eco nomische taak, en ook zUnerzUds door prind- pieele vakorganisatie de ordening der bedrijfs takken zoo krachtig mogelUk te bevorderen. Besluit deze Resolutie ter kennis te brengen, overal waar het behoort, en gaat over tot de orde van den dag. Voor de goedmoedige boeren stond de secre taris steeds in een aureool van waardigheid. ZUn formidabele atetakennis maakte hem tot de vraagbaak der boeren. Dit zUn de ware proporties van de „opschud ding” te Wychen. Over de schuld van den se cretaris aan JmevelarU” zal de Justitie oor- deelen Misschien zUn er strafbare dingen ge beurd. In dat geval past hetemet dezen grijzen ambtenaar medelüden te hebben. Mr. Bach deed tot slot een beroep op de Re geering en op de R. K. StaatspartU om den middenstand te steunen in de verwezenlUklng van zUn program, zooals in het manifest van de StaatspartU ook beloofd is. Ten slotte moe digde hU de middenstanders zelf aan en gaf als het voornaamste middel om het behoud der mlddenstandsbedrUven te verzekeren aan: vak organisatie en nog eerAvakorganisatie1 GelUk men weet, was het niet de bedoeling, op de redevoeringen welke Dinsdagmiddag op het Buitengewoon Congres van den N.RK M. zUn gehouden, een gedachtenwisseling te laten volgen. Niettemin stond de gelegenheid open, vragen te stellen, en door eenlge aanwezigen is daarvan gebruik gemaakt. De heer OKERS, voorzitter van de afdeeling Sevenum van den Bond, ging echter wel bulten dit kader met zUn uitroep, dat wanneer de regeering niet terstond ingrijpt, er weldra geen N S B -zweren meer zullen uitgesneden hoeven te worden, daar ze dan volkomen rijp gewor den zullen zUn. De heer MEYERS, te Leiden, vroeg aan den heer Max van Poll, welke maatregelen hU be doelde, toen hU In zUn rede zeide. dat voor de economische gezondmaking van ons volk nog ingrijpender middelen moeten worden aange wend dan die welke in het OB.B.-program genoemd zUn. De heer COBBEN, te Geleen. vroeg allereerst waarom nog steeds getalmd wordt met tege moetkoming aan de elschen van den midden stand. Nog altUd hooren wU „words”, aldus deze spreker, maar we willen eindflUk daden zien. Met name drong spr. aan op wUzlging van de bepaling uit de Wet op de Coöperatieve Vereenigingen. die ook aan niet-aangeslotenen het koopen bU Coöperatieve winkels toestaat. en het nieuwe program in het licht der alge meene beginselen tot onderwerp had, ontlee- hen wU het volgende: Zooals spr. het O. 8. B. program zag, ging dit uit van de overtuiging, dat op dit oogenbllk de staateoverheid door velerlei maatregelen dient in te grijpen om den middenstand van een dreigenden ondergang te redden. En dat wel niet door geleldelUk ook voor den Middenstand beroepsstanden of bedrijfsschap- pen te bevorderen of in het leven te roepen met publlekrechtelUke bevoegdheden, die dan zelf de zaken in hun stand en hun bedrijf zullen regelen, maar door een direct ingrijpen van de staatsoverheid zelve. Wel blUft de corporatieve gedachte het ideaal, doch het saneeringsprogram roept de Btaatsoverheld toe: WU kunnen op die beroepsstanden of be- drUfsschappen. waardoor wU zelfstandig de za ken sullen kunnen regelen, niet wachten. Als we daarop moeten wachten, dan zal van een corporatief geordenden middenstand van eco nomisch zelfstandige ondernemers niet veel meer komen bU gebrek aan economisch zelf standige middenstanders Hier doet zich de beginselvraag voor: welke is de verhouding tusschen Staat en individu; in hoeverre mag het laatste aanspraak maken op Staatszorg? Aan de hand van de leer van St. Thomas toonde spr. in dit verband de onhoudbaarheid van de leer van het Staatsabsolutlsme aan. „De mensch is niet volgens zUn geheele wezen op de gemeenschap aangelegd; de gemeenschap is slechte middel, om hem, als het meest vol- maakte schepsel in de natuurlUke orde, te hel pen, zUn eeuwig doel te bereiken. Het offer van de menschelUke persoonlUkheld aan den tota len staatsmoloch mag nooit gebracht worden: ook niet As ruil voor de volledige verwezenlU king van de meest aanlokkelUke behoeften op economisch of politiek gebied. IntuMchen, het gevaar van den absoluten Staat is niet het eenlge. Daarnaast hebben wU strijd te voeren tegen een werkelükheid. die. ook weer de resultante is eener valsche religie, der valsche religie namelUK van de overschatting, niet van den mensch naar zUn ziel doch van den mensch naar het lichaam, zUn verheffing als zoodanig boven de gemeenschap doordat •s menschen natuurlUke neigingen juist zooveel mogelUk aan den beslissenden invloed der ge meenschap werden onttrokken Het lichamelUke, het stoffehjke Is in den mensch het beginsel zUner onvolmaaktheid. Is hU naar zUn ziel het volmaaktste in de na tuurlUke orde van al het geschapene, en kan hU als zoodanig dus niet door iets minders vol maakter gemaakt worden, dus ook nooit onder deel vormen van een natuurlUke gemeenschap, naar zUn lichaam, naar het stoffelUke In hem heeft hU Juist behoefte aan vervolmaking En deze vervolmaking in de natuurlUke orde der dingen kan hem slechte ten deel vallen In en door de gemeenschap, met name de volmaakte natuurlUke gemeenschap: den Staat. De Amsterdamsche Begroetingen der laatste jaren hebben telkens een vrij langen lUdensweg moeten afleggen voor zU eindelUk de benoodigde goedkeuring van Gedeputeerde Staten verkregen. Het heeft er alles van dat het ook met de met zooveel moeite vastgestelde begrooting voor 1934 denzelfden kant uit zal gaan. Want niet alleen Gedeputeerde Staten laten hun oog gaan over de Amsterdamsche millloenen, doch ook het RUk zU het dan ook zUdelings door de com missie-van Dooorninck legt groote belangstel ling aan den dag voor de flnandeele gestes der In aansluiting op de woorden van den gees- telUken adviseur van den Haarlemschen dlocesanen middenstandsbond sloot vervolgens de heer Meyring de vergadering met den Men blaast het geval niet op tot een jaren lang voortgezette fraude, zooals dat in meer dere bladen is geschied. De verdachtmakingen, alsof er verdere onregelmatigheden zUn pleegd, hangen nog geheel in de lucht. Het lükt wel vast te staan, dat de secretaris, In zUn nevenhoedanigheid van ambtenaar van den burgerlUken stand, bU blUde familiegebeur tenissen als huwelUks- en geboorte-asmglften zich nu en dan liet tracteeren, en wel zwaar der, naar mate de betrokken familie welgestel der was. Dat is niet goed te praten. Maar het is toch een heele andere zaak dan te spreken van voortgezette fraude, knoeien, en plegen van on regelmatigheden. In ieder geval beeft de secre tarie zUn gemeente toot geen kalven cent be nadeeld. HU hield zich aan een zeker gewoonte recht, onder boerenbevolking geen ultzonderlUk verschUnsel. WU kennen een jongen volontair In een gemeente secretarie, niet ver van Wy chen. die de bevolking van zich afkeerlg maak te, omdat hU halsstarrig weigerde bU geboorte- aanglften even mee naar een kroeg te gaan om er „eentje te pakken", in bUzUn van vader en twee getuigen. De douceur aan den ambtenaar berust op een overoud gebruik. Misschien voor iemand met veertig dienstJaren 41 te vanzelf sprekend geworden Vervolgens hielden de belde sprekers hun redevoeringen. - Aan de rede van Max van Poll, die getiteld was; Ten slotte zou ook de Invoering eener corpo ratieve ordening over de geheele lUn met tot onmlddellUk gevolg hebben, dat die algemeene welvaart toenam. ZU zou echter wel de orde en den vrede en de vriendschap onder de men schen en de toepassing der verdeelende recht vaardigheid bevorderen. We zUn het echter allemaal hierover eens zulk een corporatieve ordening is niet op kor ten termUn. plotseling in het leven te roepen. Mussolini, die met zooveel moed eraan begon, heeft dezer dagen nog te verstaan gegeven, dat het in Italië misschien wel 100 Jaar kon duren voordat deze ordening volledig zou zUn be reikt. WU zullen die ordening waarschUnlUk wel eerder bereiken, maar toch moet in afwachting daarvan de Staat met andere middelen het ideaal der verdeelende rechtvaardigheid trach ten te benaderen. En nu is een ding duldelUk: de aard der con crete middelen, die daartoe moeten worden aan gewend. is afhankelUk van de feitelUke omstan digheden. En in dezen abnormalen tUd zUn. ge luk in oorlogstud, geheel abnormale middelen onvermUdelUk. Maatregelen direct slechts strekkende ten t>e- hoeve van één stand, kunnen indirect noodzake lUk zUn voor het behoud van het geheel. Dat is het geval met den steun dien de règeering geeft aan den Boerenstand, maar dat is ook het geval met den steun, dien de Middenstand vraagt Als het waar is, dat de ondergang van zéér zéér velen als zelfstandige ondernemers dicht voor de deur staat en dat alleen spoedig getrof- ën wetgevende maatregelen dit kunnen belet ten, dan kan inderdaad uit de Katholieke be ginselen worden afgeleid, dat zulke maatregelen op korten termUn moeten worden getroffen. Over den feitelUken Inhoud van dergelUke maatregelen kan men van meenlng verschillen Zeker zullen ze niet aan allen gelUkelUk voordeel zUn. Doch noch het een noch ander mag motief zUn om het nemen maatregelen geheel achterwege te laten, men een zelfstandigen middenstand behouden, dan moet men ook de daartoe noodzakelUke middelen willen. Als zoodanig noemde spr. crisis-crediethulp en verhindering van onnoo dlge en nuttelooze executies. Dit alle, zoo besloot de heer Van Poll, Is geen beginseleisch op zichzelf, doch het vloeit Onze speciale verslaggever schrijft dan: In het einde der vorige week heeft de ge- meente-secretaris van Wychen, de heer J. Ki., in het huls van bewaring te Arnhem vertoefd, verdacht van „knevelarij”. Met dit goede Neder landsche woord bedoelt art. 368 Wetb. van Strafr.: het méér vorderen of méér achterhou den door een ambtenaar, dan deze krachtens zUn functie bevoegd Is. De secretaris van Wychen nu had het vol gende bedreven. HU had. op een ongewonen rijd, bulten de kantooruren, op een ongewone plaats, namelUk ten huize van de bruid, een huwelüksaanglfte in ontvangst genomen, en had daarvoor een ongewoon tarief berekend. HU schUnt van het tarief, 35 groot, persoonlUk te hebben geprofiteerd, althans hU wekte de hoofdstad. Deze commissie-van Doorninck is thans bezig met het onderzoek der begrootlngen van die ge meenten, die tegenover crisis-ultgaven staan, waarvoor uit gewone middelen geen dekking u te vinden. Dat ook de Amsterdamsche begrooting bU dese commissie in onderzoek is wil geenszins zeggen, dat de Regeering Amsteradm als noodlijdend beschouwen zou. Het beteekent enkel, dat de Regeering ten aanzien van de gemeenten die een deel van hun crisis-ultgaven hebben moeten uitstooten. bU- zondere maatregelen wil nemen ter compensatis van de verminderde RUksultkeering uit het ge meentefonds en voor de kleine RUksbUdrage voor den werkloozensteun. Die maatregelen zullen echter eerst dan wor- wen genomen als gebleken is, dat een bepaalds gemeente werkelUk niet in staat Is zelf hair crisis-ultgaven te bekostigen en dat In de be grooting geen bezuinigingen meer kunnen wor den aangebracht. Tot de buzondere maatregelen, welke de Re geering in deze gevallen denkt te nemen wordt dit gebaseerd op uitlatingen In die richting van den Minister van Financiën gerekend te verschaffen van werkverruimlngsgelegenheid en een herziening van de nonnen van den werk- loozensteun. Welken kant de Regeering ten aanzien van de Amsterdamsche begrooting zal uitgaan staat echter nog geenszins vast.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 22