Wat gebeurde te Wychen?
Het nieuwe Middenstandsprogram
De begrooting van
Amsterdam'
Buitengewoon Congres te Den Haag
MASSALE OPKOMST
WOENSDAG 7 FEBRUARI
FINANCIEEL
JAARBOEK
BEURSCOURAMT
AMSTERDAM
en
Lager steunnormen
Mr. F. J. Bach
De corporatieve ordening
Rector F. Bots
Een resolutie
Toespraak rector Bots
’n Andere lezing
De taak van de overheid
Gemeentehuis te Wychen
Sluiting
■a«»iwaiimumMiMii»iHiiiiiiiiiiiiiHiiiiniiiiiiiiiiiiiH|||||1|(|||||||||||||||||lll|||||lll|llll||||1|11|||ll(|)H(||||||HU1H|Hnnt)11||um|||1(||||||1|)1|1(|||H()((im^
Zoowel by Ged. Staten als by de
Commissie-van Doorninck
in onderzoek
De nooden van dezen
lijd
Geregelde concurrentie
VOOR
1934
Onderzoek ter plaatse naar de ge
dragingen van den ontslagen
gemeentesecretaris
Woorden en daden
Rede mr. F. A. Bach
,Jn de branding”
Inleidingen over de sociale
economische beteekenis van
het O.S.B.-program
Geen Kop van Jut!
I
V estigingseischen
daartoe
het
zeil de heele zaak vrij nuchter opneemt.
«e-
VIRICHtNin
door
congres
Tot bootst bet Terhaal vaa onsen «pedalen
verslaggever, toot wiens rekening wfj natnw-
Njk geheel dese voorstelling ran saken moe
ten laten, maar wiens relaas toch sen ander
licht op hot gebearen werpt.
s
Toen Zaterdag de secretaris weer uit Arnhem
naar Wychen was teruggekeerd, omdat de
Justitie het niet langer voor de instructie noo-
dlg achtte, dat hU in het Huls van Bewaring
bleef beschouwde de eenvoudige Wychensche
bevolking dien terugkeer Bonder eenlge opschud
ding. Al Is nog In het geheel niet bewenen, dat
een strafvervolging zal ultblUven.
Ter motiveering van deze aanspraak op wer
kelijke begunstiging van den middenstand wees
spr. jet aan de hand van een citaat uit „Qua-
dragesimo Anno" op, dat de katholieke maat
schappijleer een voorkeur heeft voor het zelf
standig kleinbedrijf, omdat dese aan het indi
vidu de gunstigste alzijdige ontplooiingsmoge
lijkheid geeft.
een deel van het economisch bestel, dat de noo-
dige elasticiteit bezit.
En dit deel van het economisch bestel, dat
over de noodlge elasticiteit moet beschikken,
schijnt dan te moeten zijn de van ouds ge
renommeerde Kop van Jut, de Middenstand.
het middenstandsprogram. dat redelijk en prin
cipieel gefundeerd is, ook de volle belangstelling
der regeering zou hebben. In elk geval, aldus
spr., heeft de R.K. Staatspartij het volste recht
op het vertrouwen van den middenstand.
van
het
van
WU
Het Uep reeds tegen zessen, en de geestelijk
adviseur begon dan ook met te zeggen dat hij
niet veel meer zou vergen van het geduld zijner
toehoorders voor zijn woord tot opwekking en
bezinning.
TABELLEN,L&H KOER-
K SEN EN DIVIDENDEN
B UIL Dacsmbar Koersen, B
Taxatiekoersen (van in 1
lang niet verhandelde fond-
H sen). Emissies in '33 - Goo- H
derenmarkten - Scheepvaart
Belangrijke gegevens op H
enz. enz. M
1 320 pag. in linnen band H
4.75 (tr. p. p. K-)
R Praspectas op aanvraag R|
DAGELIJKJCHE
De middenstand heeft er geen enkel be
zwaar tegen, dat voor andere groepen of
standen de noodzakeiyke crisismaatregelen
worden genomen. Integendeel.
Maar htf heeft er wei beswaar tegen de
eenlge groep te moeten blijven, die niet
wordt geordend en gesaneerd, en als asyl
te moeten dienen voor alles wat elders alt-
gestoten wordt of niet terecht kan.
Teekenend voor den toestand Is. dat de se
cretaris, die reeds 40 dienstjaren heeft,
den raad, in spoedelschende vergadering bij
eengekomen, „eervol" Werd ontslagen.
Dese uitspraak van den raad doet wel heel
duidelijk zien, (de uitspraak viel met op Mn
na algemeens stemmen), boe men in Wychen
De repliek van den heer VAN POLL kon
slechts kort zijn, daar de nevenvergadering in
„Scala" op hem wachtte. Hij legde allereerst
den nadruk er op, dat niet aan hem de taak
Het karakter onzer beweging, aldus rector
Bots, is zoo, dat men in velen onzer leden de
gezindheid aantreft dat de beweging zich con
centreert op plannen, elschen en actie. Echter
komt het neer op de grondgedachte die aan het
geheel ten grondslag ligt. Uit de geschiedenis
o
weet men, dat het geestelijke element het nood
zakelijke Is dat de geheele beweging schraagt.
Na den spertijd besproken te hebben, die als
overgangsmaatregel aan de concession ee ring
moet vooral gaan, waarbij hij nog in het bij
zonder wees op het gevaar van de steeds toe
nemende vestiging van buitenlanders in Ne
derland, vooral van over de Oostergrenzen,
sprak mr Bach zijn groote teleurstelling uit
over de afwijzende houding die Minister Ver
schuur t. a. van deze twee programpunten in
November, bij de behandeling van zijn begroo
ting. heeft aangenomen:
De Minister schijnt aan den middenstand in
ons economisch bestel ongeveer de rol te wil
len toedenken, die onze mooie Drentsche hei
develden. althans voor Den Haag, vervullen op
een ander terrein van onze Nederlandsche
volkshuishouding.
Naarmate men meer bedrijven elders gaat
regelen en naarmate men elders meer vaste
toestanden gaat scheppen, zoo zelde de Minis
ter. naar die mate wordt het ook meer nood
zakelUk, althans dienstig, te beschikken over
We hebbes een «pedalen verslaggever naar
Wychen gevonden om ter plaatse een onder
soek in te stellen naar de berichten over de
fraudes van den ontslagen gemeente-oecre-
tarta, die veertig dienstjaren telt en over den
indruk onder de bevolking.
Onze medewerker heeft een anderen Indruk
ter plaatse- bekomen dan de alarmeerende
verhalen in andere bladen suggereeren. We
kunnen ons natuurlijk geen partij stellen en
wachten rustig het justitieel ondersoek af.
Maar we meenen hier toch de bevinding van
onsen correspondent te moeten pubHeeeren,
die een eenlgszins ander licht werpt op het
gebeuren te Wychen. Met nadruk stellen we
echter voorop, dat we geen enkele ontoelaatbare
handeling willen goedpraten of verdedigen.
Intuaachen kan men plaateelijke toestanden
en ingewortelde gebruiken laten meetellen in
't oordeel over een en ander.
den worden, dat de Staatstaak is, te zorgen
voor allen. De welvaart van het geheel Is ook
een noodzakelijke voorwaarde voor den bloei van
welk onderdeel ook. De welvaart van allen,
waardoor automatisch ook de Middenstand in
betere positie zou geraken, is, van beginseloog-
punt uit gezien zeker de eerste taak der over
heid en der wetgevende macht; en, in dezen
tjjd, nu alle Internationale machten en verhou
dingen dit tegenwerken, een uiterst moeilijke
taak. Dit moet, wil men niet onbillijk worden In
zijne beoordeellng van het werk der overheid en
der wetgevende macht, nooit uit het oog worden
verloren.
Spr. citeerde eenlge plaatsen uit een der laat
ste tooneelspelen van de dichteres Henriette Ro
land Holst, waaruit blijkt hoe deze worstelende
gestalte zich afkeert van het botte materialis
me en tast naar den wortel van t leven. Is dit
niet beschamend zoo vroeg spr. voor ons
Katholieken? WU beseffen het vaak zoo weinig,
dat voor alles onze beweging gedragen moet
worden door die wonderlijke drift uit vroeger
eeuwen, God te herstellen, méér dan onszelf.
Alle menschengemeenschap Is ten slotte een
fictie zonder Godsgemeenschap.
Verder toonde rector Bots aan, hoe eerst door
Christus' komst het besef is doorgedrongen,
dat de mensch het hoogste is in de natuurlijke
orde, „een koningskind, dat gediend moet wor
den.” In de middeleeuwsche maatschappij kwam
deze gedachte tot uiting. Daar lag aan de sa
menleving. ofschoon daarin veel onvolkomens
lag, het RUks Gods ten grondslag, en het diepe
besef van de eeuwige bestemming van den
mensch. De resolutie van de achttiende eeuw
heeft dit alles verwoest, en gevolg daarvan Is
de ktassenstrUd, dien de negentiende eeuw te
zien geeft. Dezen, die het gezin heeft ontredderd
en de maatschappU verwoest, beschouwt spr.
als de elgenlUke oorzaak der crisis, en wilt ge
de maatschappij verbeteren, zoo riep hij »Un
hoorders toe dan moet ge er van overtuigd
zijn, dat uw actie gebaseerd moet zUn op den
groei van nieuw innerlUk leven. Weliswaar is
een zoo groote hervorming slechts mogelUk
door het werken van God zelf en daardoor al
leen, doch het is nu eenmaal Gods wil, dat wU
zwakke menschen daar het onze toe bUdragen.
als logische conclusie voort uit het vooropstel
len van den beginseleisch in den positieven
strijd tegen de huidige werkeUlkheidresultante
van een valsche religie, die met het Katholieke
beginsel niet overeenstemming is te brengen.
Het is om met 8t. Thomas te besluiten
het Is het menschelUk verstand, dat de nood
zakelijkheid Inziende van orde onder de me
nigte van menschen de daadwerkeUJke oorzaak
is der gemeenschap.
Met den wensch dat door wederzjjdsch ver
trouwen tusschen het volk en degenen die pu
blieke verantwoordelijkheid dragen, de gemeen
schap voor een wanhoopsdaad bewaard moge
blijven, besloot de heer van Poll onder grooten
bUval zUn rede.
De resolutie werd terstond bij acclamatie «sn-
vaard.
Het was jammer, dat reeds zeer velen de
congreszaal verlaten hadden, toen de ZeerEerw.
Rector J. F. A. Bots het woord verkreeg voor
zijn korte, maar krachtige toespraak.
Na aldus de gestelde vragen beantwoord te
hebben, stelde spr. vervolgens namens
hoofdbestuur de volgende resolutie voor.
In den Mlddenstandsraad toch heeft men
een orgaan, dat kant en klaar is, om met ver
ordenende bevoegdheid te worden aitgerwst en
Wanneer de middenstand dit inzag kan 1934
voor hem een belangrijk jaar worden.
Vervolgens was het woord aan den nieuwen
directeur van het Nationaal Hanzebureau, mr
P. A. Bach, die het program meer beschouwde
in het licht der huidige economische en maat
schappelijke positie van den Middenstand en
het mlddenstandsbedrijfsleven.
Mr. Bach wees allereerst op het failliet van
het individualisme In bedrUfsleven en Staat, dat
wU thans beleven. Na In groote lijnen te heb
ben aangetoond, hoe de katholieke organisaties
van haar eerste bestaan af naar de her-orde
ning van het bedrijfsleven hebben gestreefd gaf
hjj meer In het bUzonder de directe voorge
schiedenis van het nieuwe program aan.
Sprekend over het congres te Breda, zelde de
heer Bach:
De belde praeadviseurs hebben niet alleen de
noodzakelUkheld betoogd van bescherming te
gen andere ondernemingsvormen; zjj hebben
zich niet blind gestaard op maatregelen tegen
grootbedrijf en coöperatie.
ZU kwamen allereerst tot de noodzakelUkheld.
dat het gezonde mlddenstandsbedrUf moet wor
den beschermd tegen de vernietigende krach
ten. die van onder op het bedrUf ondermUnen.
tegen de beunhazerij en tegen de vormen en
methodes van oneerlUke en onbehoorlijke con
currentie, waarvan vooral het grootbedrUf zich
in een weelderigen overvloed bedient.
Vervolgens kwam spr. tot een meer uitvoe
rige behandeling van de punten van het on
derwijs-, saneerings- en beschermingsprogram
Allereerst kwam daarbij ter sprake punt 2,
dat concessioneerlng voor het middenstands-
bedrUf vraagt
verdenking van den officier van Justitie, welke
hem naar Arnhem liet komen. Tb Arnhem
vroeg J. KI. telegrafisch ontslag aan.
Het derde punt van het program, da; voor-
zienlingen vraagt tegen oneerlUke en onbehoor-
lUke correspondentie, werd vervolgens be
sproken
Aan de wet-Aalberse tegen de oneerlUke con
currentie al wordt die bepaling den laatst en
tüd wat krachtiger toegepast heeft het be
drUf niet voldoende
Het gaat trouwens niet alleen tegen de In
strikten zin oneerlijke concurrentie, het gaat
tegen alle concurrentiemiddelen, die aoclaal-
economlsch ontoelaatbaar moeten geoordeeld.
Het is onweersprekelUk, dat speciaal het
grootbedrUf misbruik maakt van het cadeau
stelsel, de uitverkoopexcessen, van lokartlkelen,
lókbranches en nevendiensten met dumping,
om zich een ongemotiveerde en ongerecht
vaardigde overmacht te verzekeren.
Daarom Is het noodlg aan het grootbedrUf
die middelen te ontnemen, die alleen dienen om
concurrentiekracht te suggereeren en de prijs
verhoudingen te vertroebelen. S
Na en passant gewezen te hebben op het
gevaar, voor den middenstand gelegen in fas
cisme en natlonaal-socialisme, kwam spr. tot
het vierde programpunt, dat maatregelen voor
ziet tegen onnoodlge verdere verdringing van
het gezonde kleinbedrijf door grootbedrijf en
coöperatie. Vergunning voor vestiging en uit
breiding van zulk een onderneming worde
slechts verleend wanneer de wenschelUkheid
daarvan in sociaal-economisch opzicht positief
is aangetoond.
was toegedacht, zUn meenlng te geven over de
concreten inhoud der desiderata van het pro
gram. Ten aanzien van het door den heer Cob-
ben gesprokene merkte hU op. dat het al maar
door schreeuwen om „daden!” ten slotte op
zich zelf ook niets anders Is dan ..wordsTot
wUzlging van de wet op de Coöp. Vereen. Is spr.
alleen, in zUn kwaliteit van lid der volksver
tegenwoordiging niet in staat.
Aan degenen die hun heil zoeken in dreigen
met aansluiting bU de N.S.B. tril spr. in over
weging geven, de verhoudingen in Duitschland
te bestudeeren. Uit statistische cUfers blUkk dat
de omzet van den middenstand aldaar in het
derde kwartaal van het vorige jaar 3 pCt
ten achter is gebleven bU die van dezelfde
periode van 1932.
Uitvoerig de vraag van den heer Meyers te
beantwoorden, is spr. in dit bestek niet moge
lijk. In het kort komt zijn visie op de crisis
hier op neer, dat deze in hoofdzaak het gevolg
hiervan is. dat het verschil in waarde tusschen
in- en uitvoer, dat vroeger werd gedekt door
Inkomsten uit de scheepvaart en uit Indische
beleggingen, thans ongedekt bluft. Het weder
in evenwicht brengen van de betalingsbalans is
volgens spr. ook voor den middenstand nog be-
langrijker dan hetgeen in het N. S. B -program
gevraagd wordt.
Na de rede van mr. Bach, die een geweldig
applaus uitlokte, sprak allereerst de voorzitter
Meyring, om nog eenlge aanwezige autoriteiten
welkom te heeten, onder welke de vertegen
woordigers van den Chr. Belgischen Midden
standsbond. Tevens dankte hjj den heer Bach
voor zUn rede, en hij wenschte hem geluk met
het succes, dat hjj hiermede op den vooravond
van zijn ambtsaanvaarding als directeur van
het Nationaal Bureau mocht behalen.
Volgde een respectabel aantal vragers, doch
velen onder hen toonden, nog immer niet be
grepen te hebben, dat de vragen slechts het in
de inleiding besprokene tot onderwerp mochten
hebben. Mr. BACH, het woord nemende tot
beantwoording, waagde dit toe te schrijven aan
de omgeving, waarin men zich hier in 's Gra-
venhage's dierentuin bevond. Slechts twee
vragen kwamen voor beantwoording in aan
merking. Allereerst die van den heer LENSEN.
te Ksrkrade. die gaarne iets meer had verno
men omtrent het programpunt: gelijkberechti
ging op belastinggebied. Mr. Bach zeida dien
aangaande. dat dit programpunt doelde op het
voordeel dat door de Dividend- en Tantième-
belastlng aan NV, en Coöperatieve Vereenl-
gingen wordt toegekend in den vorm van be
lastingvrijheid voor gereserveerde winst.
Den heer HUBEEK, uit Rijswijk, die gevraagd
had „of er kans is dat bU de huidige constella
tie van Kamer en Kabinet het O-S.B.-program
ooit tot uitvoering zou komen.” en blijk had
gegeven, daarin niet veel vertrouwen te hebben,
antwoordde mr. Bach, dat hü vertrouwde, dat
De Ned. R.K. Middenstandsbond.
op Dinsdag 6 Februari 1934 te Den Haag In
Buitengewoon Congres bijeen ter behandeling
van zijn program tot Ordening, Saneering en
Bescherming van het MlddenstandsbedrUf.
gehoord de sprekers:
stelt vast, dat de huidige crisis ook op het
mlddenstandsbedrijfsleven In buitengewone ma
te haar ontwrichtenden invloed uitoefent,
en dat door de ontwikkeling der economische
en maatschappelUke verhoudingen de ordening
en saneering in de diverse takken van mldden
standsbedrUf. meer nog dan vroeger en min
stens even sterk als In andere bedrijfstakken,
tot een dringende noodzakelUkheld Is geworden
In het belang der bedrUfsgenooten en In het al
gemeen economisch belang;
■preekt zich andermaal uit voor pubUekrech-
telUke organisatie van het bedrijfsleven op
den grondslag van zelfbestuur en als inzet tot
een volledige corporatieve herordening der
maatschappU,
en verwerpt met de meeste beslistheid Iede
re poging tot fascistische of natlonaal-socialls-
tlsche partUdlctatuur in staat, maatschappU en
levensbeschouwing
verlangt van de Regeering in nauwe samen
werking met het georganiseerde bedrijfsleven
Betreffende het gistermiddag in den Dieren
tuin te 's-Gravenhage gehouden Congres van
den R.K. Middenstand meldt men ons nog
De zeer groote schouwburgzaal van het Dle-
rentulngebouw was tot en met de tribune ge
heel gevuld en een doelmatig aangebrachte
luidsprekersinstallatie maakte het gesprokene
tot in de verste hoeken duldelUk verstaanbaar
Bovendien was in het Theater Scala een ne
venvergadering georganiseerd, waar dezelfde
venvergadering georganiseerd, waar dezelfden
ten wel op vierduizend geschat kan worden.
Van de officieele personen, die aanwezig wa-
hen. noemen we slechte den heer A. baron van
Wijnbergen, voorzitter van den Mlddenstands
raad. de heeren Heringa en Schmall van het
Economisch Inst tuut voor den middenstand,
vertegenwoordigers van den KonlnklUken Ned
en phristelUken Middenstand en van R K. zus
terorganisaties
Voorts de heeren mr. dr. van RhUn, dlr.-gene
raal van Economische Zaken en de leden der
Tweede Kamer mr. C. M. J. F. Geseling, mr. F.
Teullngs, mr. J J. W IJsselmulden, A H. En
gels en P. v. d. WeUden.
Na de openingrrede van den heer Meyring
voerde allereerst de heer A. baron van Wijn
bergen het '.voord, die als voorzitter van den
Mlddenstandsraad e op wees, dat zeker in
dezen tUd de mldcenstand weliswaar het recht
en den plicht heeft zich tot de regeering te
wenden, doch op de allereerste plaats in zich
zelf de kracht moet zoeken om de bestaande
moellUkheden te overwinnen. Spr wees op
hetgeen de regeering reeds ten behoeve van
den middenstand had tot stand gebracht: de
verbeterde outillage van het departement, het
Economisch Instituut voor den Middenstand en
last not least den Mlddenstandsraad. Spr.
hoopte, dat bU toekenning van de publiek-
rechtehjke bevoegdheid aan een standsorgani-
satle van den Middenstand, dit Instituut ze
ker niet zou worden uitgeschakeld.
De Staat heeft tot taak de verzorging van het
algemeen tüdelUk welzUn.
En het eerste en voornaamste middel dat hU
daartoe aanwendt, Is de wetgeving.
De weaenlUke taak van de staateoverheid is
dus, door middel haver wetgevende macht, zulk
een toestand zulke verhoudingen tusschen de
menschen in het leven te roepen, dat aan allen
en aan ieder het goed leven in dezen zin, de
eigen natuurlUke vervolmaking, mogelUk atordt
gemaakt
Een noodzakelUk middel hiertoe zUn de uit
wendige goederen, een zóó noodzakelUk middel,
dat het zonder twüfel de allereerste taak der
■taategemeenschap, en dus van de overheid is
te zorgen, dat alle tot de gemeenschap behoo
renden genoeg hebben om van te leven.
En hiermede zUn we nu gekomen aan het
punt, waar de wenschen van uw ordenlngspro-
gram zitten vastgeknoopt aan het algemeene
positieve, katholieke beginsel ten aanzien van
HtorbU moet echter steeds in bet oog gebou-
Vestiging. yzoo zelde spr., moet In de toe
komst alleen mogelUk zijn als onderneming en
ondernemer aan bepaalde, branchegewijs ver
schillende objectieve elschen van volwaardig
heid vpldoen. objectieve elschen. die waarbor
gen, dat de nieuweling zUn vak verstaat en dat
de nieuwe zaak levensvatbaarheid heeft, ten
minste kan hebben.
Daarom vragen wU en hier ligt onmldel-
lUk een groote taak voor onze landelüke vak
bonden dat de georganiseerde bedrUfsge
nooten branchegewijs elschen zullen gaan ont
werpen. waaraan nieuwe ondernemers en on
dernemingen zullen moeten voldoen, als zij zich
in de verschillende branches willen gaan ves
tigen.
En wU vragen dan, dat de wetgever aan den
Minister van Economische Zaken de bevoegd
heid zal geven om vestiging in een bedrUfstok
aan die door hem goed te keuren elschen te
binden, na advies van den Mlddenstandsraad
of een andere Instantie.
De vestiglngselschen zullen door de landelUke
vakbonden moeten worden voorgesteld, maar
zU zullen natuurUjk zoo noodlg verschillend
kunnen zijn voor stad en platteland.
Met het zingen van „Aan U o Konlng der
Eeuwen" werd daarna dit korte, maar indruk
wekkende congres te ongeveer zes uur ge
stoten.
de
wensch, dat Gods zegen moge rusten op het
werk waartoe dit congres georganiseerd en on
der zooveel belangstelling gehouden Is.
een doelbewuste en positieve middenstandspo-
Utlek, in den zin van het Ordenlngs-, Sanee
rings- en Beschermingsprogram van den N.
R K. M„ mede door tUdelUk vestigingsverbod,
vaststelling van vestiglngselschen en afdoend
optreden tegen de concurrentie-excessen,
en verlangt daarnaast rechtstreeksche maat
regelen om het gezonde kleinbedrijf, speciaal
in den détallhandel, te behoeden tegen onnoo-
dige verdere verdringing door grootbedrijf en
coöperatie, in het algemeen belang der maat
schappU
verwacht daartoe de medewerking van de
RK. StaatspartU in den zin van haar Mani
fest;
roept den katholieken middenstand op. om
in volledig besef van zUn maatschappef?1— ver-
antwoordelUkheld. bU voortduring te streven
naar de meest volmaakte vervulling zUner eco
nomische taak, en ook zUnerzUds door prind-
pieele vakorganisatie de ordening der bedrijfs
takken zoo krachtig mogelUk te bevorderen.
Besluit deze Resolutie ter kennis te brengen,
overal waar het behoort,
en gaat over tot de orde van den dag.
Voor de goedmoedige boeren stond de secre
taris steeds in een aureool van waardigheid. ZUn
formidabele atetakennis maakte hem tot de
vraagbaak der boeren.
Dit zUn de ware proporties van de „opschud
ding” te Wychen. Over de schuld van den se
cretaris aan JmevelarU” zal de Justitie oor-
deelen Misschien zUn er strafbare dingen ge
beurd. In dat geval past hetemet dezen grijzen
ambtenaar medelüden te hebben.
Mr. Bach deed tot slot een beroep op de Re
geering en op de R. K. StaatspartU om den
middenstand te steunen in de verwezenlUklng
van zUn program, zooals in het manifest van
de StaatspartU ook beloofd is. Ten slotte moe
digde hU de middenstanders zelf aan en gaf
als het voornaamste middel om het behoud der
mlddenstandsbedrUven te verzekeren aan: vak
organisatie en nog eerAvakorganisatie1
GelUk men weet, was het niet de bedoeling,
op de redevoeringen welke Dinsdagmiddag op
het Buitengewoon Congres van den N.RK M.
zUn gehouden, een gedachtenwisseling te laten
volgen. Niettemin stond de gelegenheid open,
vragen te stellen, en door eenlge aanwezigen
is daarvan gebruik gemaakt.
De heer OKERS, voorzitter van de afdeeling
Sevenum van den Bond, ging echter wel bulten
dit kader met zUn uitroep, dat wanneer de
regeering niet terstond ingrijpt, er weldra geen
N S B -zweren meer zullen uitgesneden hoeven
te worden, daar ze dan volkomen rijp gewor
den zullen zUn.
De heer MEYERS, te Leiden, vroeg aan den
heer Max van Poll, welke maatregelen hU be
doelde, toen hU In zUn rede zeide. dat voor de
economische gezondmaking van ons volk nog
ingrijpender middelen moeten worden aange
wend dan die welke in het OB.B.-program
genoemd zUn.
De heer COBBEN, te Geleen. vroeg allereerst
waarom nog steeds getalmd wordt met tege
moetkoming aan de elschen van den midden
stand. Nog altUd hooren wU „words”, aldus
deze spreker, maar we willen eindflUk daden
zien. Met name drong spr. aan op wUzlging
van de bepaling uit de Wet op de Coöperatieve
Vereenigingen. die ook aan niet-aangeslotenen
het koopen bU Coöperatieve winkels toestaat.
en het nieuwe program in het licht der alge
meene beginselen tot onderwerp had, ontlee-
hen wU het volgende:
Zooals spr. het O. 8. B. program zag, ging
dit uit van de overtuiging, dat op dit oogenbllk
de staateoverheid door velerlei maatregelen
dient in te grijpen om den middenstand van
een dreigenden ondergang te redden.
En dat wel niet door geleldelUk ook voor den
Middenstand beroepsstanden of bedrijfsschap-
pen te bevorderen of in het leven te roepen met
publlekrechtelUke bevoegdheden, die dan zelf
de zaken in hun stand en hun bedrijf zullen
regelen, maar door een direct ingrijpen van
de staatsoverheid zelve.
Wel blUft de corporatieve gedachte het
ideaal, doch het saneeringsprogram roept de
Btaatsoverheld toe:
WU kunnen op die beroepsstanden of be-
drUfsschappen. waardoor wU zelfstandig de za
ken sullen kunnen regelen, niet wachten. Als
we daarop moeten wachten, dan zal van een
corporatief geordenden middenstand van eco
nomisch zelfstandige ondernemers niet veel
meer komen bU gebrek aan economisch zelf
standige middenstanders
Hier doet zich de beginselvraag voor: welke
is de verhouding tusschen Staat en individu;
in hoeverre mag het laatste aanspraak maken
op Staatszorg?
Aan de hand van de leer van St. Thomas
toonde spr. in dit verband de onhoudbaarheid
van de leer van het Staatsabsolutlsme aan. „De
mensch is niet volgens zUn geheele wezen op
de gemeenschap aangelegd; de gemeenschap
is slechte middel, om hem, als het meest vol-
maakte schepsel in de natuurlUke orde, te hel
pen, zUn eeuwig doel te bereiken. Het offer van
de menschelUke persoonlUkheld aan den tota
len staatsmoloch mag nooit gebracht worden:
ook niet As ruil voor de volledige verwezenlU
king van de meest aanlokkelUke behoeften op
economisch of politiek gebied.
IntuMchen, het gevaar van den absoluten
Staat is niet het eenlge. Daarnaast hebben wU
strijd te voeren tegen een werkelükheid. die.
ook weer de resultante is eener valsche religie,
der valsche religie namelUK van de overschatting,
niet van den mensch naar zUn ziel doch van
den mensch naar het lichaam, zUn verheffing
als zoodanig boven de gemeenschap doordat
•s menschen natuurlUke neigingen juist zooveel
mogelUk aan den beslissenden invloed der ge
meenschap werden onttrokken
Het lichamelUke, het stoffehjke Is in den
mensch het beginsel zUner onvolmaaktheid. Is
hU naar zUn ziel het volmaaktste in de na
tuurlUke orde van al het geschapene, en kan
hU als zoodanig dus niet door iets minders vol
maakter gemaakt worden, dus ook nooit onder
deel vormen van een natuurlUke gemeenschap,
naar zUn lichaam, naar het stoffelUke In hem
heeft hU Juist behoefte aan vervolmaking En
deze vervolmaking in de natuurlUke orde der
dingen kan hem slechte ten deel vallen In en
door de gemeenschap, met name de volmaakte
natuurlUke gemeenschap: den Staat.
De Amsterdamsche Begroetingen der laatste
jaren hebben telkens een vrij langen lUdensweg
moeten afleggen voor zU eindelUk de benoodigde
goedkeuring van Gedeputeerde Staten verkregen.
Het heeft er alles van dat het ook met de met
zooveel moeite vastgestelde begrooting voor 1934
denzelfden kant uit zal gaan. Want niet alleen
Gedeputeerde Staten laten hun oog gaan over
de Amsterdamsche millloenen, doch ook het
RUk zU het dan ook zUdelings door de com
missie-van Dooorninck legt groote belangstel
ling aan den dag voor de flnandeele gestes der
In aansluiting op de woorden van den gees-
telUken adviseur van den Haarlemschen
dlocesanen middenstandsbond sloot vervolgens
de heer Meyring de vergadering met den
Men blaast het geval niet op tot een jaren
lang voortgezette fraude, zooals dat in meer
dere bladen is geschied. De verdachtmakingen,
alsof er verdere onregelmatigheden zUn
pleegd, hangen nog geheel in de lucht.
Het lükt wel vast te staan, dat de secretaris,
In zUn nevenhoedanigheid van ambtenaar van
den burgerlUken stand, bU blUde familiegebeur
tenissen als huwelUks- en geboorte-asmglften
zich nu en dan liet tracteeren, en wel zwaar
der, naar mate de betrokken familie welgestel
der was.
Dat is niet goed te praten. Maar het is toch
een heele andere zaak dan te spreken van
voortgezette fraude, knoeien, en plegen van on
regelmatigheden. In ieder geval beeft de secre
tarie zUn gemeente toot geen kalven cent be
nadeeld. HU hield zich aan een zeker gewoonte
recht, onder boerenbevolking geen ultzonderlUk
verschUnsel. WU kennen een jongen volontair
In een gemeente secretarie, niet ver van Wy
chen. die de bevolking van zich afkeerlg maak
te, omdat hU halsstarrig weigerde bU geboorte-
aanglften even mee naar een kroeg te gaan om
er „eentje te pakken", in bUzUn van vader en
twee getuigen. De douceur aan den ambtenaar
berust op een overoud gebruik. Misschien voor
iemand met veertig dienstJaren 41 te vanzelf
sprekend geworden
Vervolgens hielden de belde sprekers hun
redevoeringen. -
Aan de rede van Max van Poll, die getiteld
was;
Ten slotte zou ook de Invoering eener corpo
ratieve ordening over de geheele lUn met tot
onmlddellUk gevolg hebben, dat die algemeene
welvaart toenam. ZU zou echter wel de orde en
den vrede en de vriendschap onder de men
schen en de toepassing der verdeelende recht
vaardigheid bevorderen.
We zUn het echter allemaal hierover eens
zulk een corporatieve ordening is niet op kor
ten termUn. plotseling in het leven te roepen.
Mussolini, die met zooveel moed eraan begon,
heeft dezer dagen nog te verstaan gegeven, dat
het in Italië misschien wel 100 Jaar kon duren
voordat deze ordening volledig zou zUn be
reikt.
WU zullen die ordening waarschUnlUk wel
eerder bereiken, maar toch moet in afwachting
daarvan de Staat met andere middelen het
ideaal der verdeelende rechtvaardigheid trach
ten te benaderen.
En nu is een ding duldelUk: de aard der con
crete middelen, die daartoe moeten worden aan
gewend. is afhankelUk van de feitelUke omstan
digheden. En in dezen abnormalen tUd zUn. ge
luk in oorlogstud, geheel abnormale middelen
onvermUdelUk.
Maatregelen direct slechts strekkende ten t>e-
hoeve van één stand, kunnen indirect noodzake
lUk zUn voor het behoud van het geheel. Dat is
het geval met den steun dien de règeering geeft
aan den Boerenstand, maar dat is ook het geval
met den steun, dien de Middenstand vraagt
Als het waar is, dat de ondergang van zéér
zéér velen als zelfstandige ondernemers dicht
voor de deur staat en dat alleen spoedig getrof-
ën wetgevende maatregelen dit kunnen belet
ten, dan kan inderdaad uit de Katholieke be
ginselen worden afgeleid, dat zulke maatregelen
op korten termUn moeten worden getroffen.
Over den feitelUken Inhoud van dergelUke
maatregelen kan men van meenlng verschillen
Zeker zullen ze niet aan allen gelUkelUk
voordeel zUn. Doch noch het een noch
ander mag motief zUn om het nemen
maatregelen geheel achterwege te laten,
men een zelfstandigen middenstand behouden,
dan moet men ook de daartoe noodzakelUke
middelen willen. Als zoodanig noemde spr.
crisis-crediethulp en verhindering van onnoo
dlge en nuttelooze executies.
Dit alle, zoo besloot de heer Van Poll, Is
geen beginseleisch op zichzelf, doch het vloeit
Onze speciale verslaggever schrijft dan:
In het einde der vorige week heeft de ge-
meente-secretaris van Wychen, de heer J. Ki.,
in het huls van bewaring te Arnhem vertoefd,
verdacht van „knevelarij”. Met dit goede Neder
landsche woord bedoelt art. 368 Wetb. van
Strafr.: het méér vorderen of méér achterhou
den door een ambtenaar, dan deze krachtens
zUn functie bevoegd Is.
De secretaris van Wychen nu had het vol
gende bedreven. HU had. op een ongewonen
rijd, bulten de kantooruren, op een ongewone
plaats, namelUk ten huize van de bruid, een
huwelüksaanglfte in ontvangst genomen, en
had daarvoor een ongewoon tarief berekend. HU
schUnt van het tarief, 35 groot, persoonlUk
te hebben geprofiteerd, althans hU wekte de
hoofdstad.
Deze commissie-van Doorninck is thans bezig
met het onderzoek der begrootlngen van die ge
meenten, die tegenover crisis-ultgaven staan,
waarvoor uit gewone middelen geen dekking u
te vinden.
Dat ook de Amsterdamsche begrooting bU dese
commissie in onderzoek is wil geenszins zeggen,
dat de Regeering Amsteradm als noodlijdend
beschouwen zou.
Het beteekent enkel, dat de Regeering ten
aanzien van de gemeenten die een deel van hun
crisis-ultgaven hebben moeten uitstooten. bU-
zondere maatregelen wil nemen ter compensatis
van de verminderde RUksultkeering uit het ge
meentefonds en voor de kleine RUksbUdrage
voor den werkloozensteun.
Die maatregelen zullen echter eerst dan wor-
wen genomen als gebleken is, dat een bepaalds
gemeente werkelUk niet in staat Is zelf hair
crisis-ultgaven te bekostigen en dat In de be
grooting geen bezuinigingen meer kunnen wor
den aangebracht.
Tot de buzondere maatregelen, welke de Re
geering in deze gevallen denkt te nemen wordt
dit gebaseerd op uitlatingen In die richting
van den Minister van Financiën gerekend te
verschaffen van werkverruimlngsgelegenheid en
een herziening van de nonnen van den werk-
loozensteun.
Welken kant de Regeering ten aanzien van
de Amsterdamsche begrooting zal uitgaan staat
echter nog geenszins vast.