H. Verbunt van Dijk
De staat
het huwelijksverbod
en
De spelling
van
onze
Auto rijdt trottoir
op
Fokker in ons land
Medische Kroniek
HONIG S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor IOcL
ZATERDAG 10 MAART 1934
IDEEEN
MASARYK
Hartonderzoek
84 JAAR
Gevel van woonhuis
vernield
Het vastenmandement
sloeg in
De
Tijdelijke loonkorting?
DE ZAAK-ABRAHAMS
Textielfabrikant te Helmond wil
tijdeljjk het contract op zij zetten
De Ni jen rode-zaak
Wending te wachten?
De Raadevacature
AMSTERDAM—HAARLEM
Koek kunst op «ft gebtdd
NATIONALE BEDEVAART
De nieuwe Douglas
PATER JACOB f
UIT HET MEUBELBEDRIJF
Conflict voorkomen
Spoedige invoering op
school
Een onderhond met den vliegtuig-
bouwer na zjjn aankomst
op Schiphol
Het compromis zal binnenkort in
den Ministerraad worden
behandeld
--
Een meisje gedood, broertje
zusje ernstig gewond
Verbetering van den Rijksweg
afd. Den Bosch van de N.S.B.
zal met ingang van 1 Mei
worden opgeheven
o
LIBRA
en
van
Onderzoek reed* begonnen
■5'
Vrijdag te Nijmegen aangekomen
Het toestel
Het I* «w stat «•«MnetegBlta M wo M
Janl «ra vloekt keimes vor-
wsebten TM eon HMtanéeehee péleM aast bot
nleewe D segtoet «MOL
n het rijk der geestelijke stroomtagen be
boert het heden tot de orde van den dag
cm aan den Staat, d.ws_ aan het cen-
De hy/CrmrerUr ran Dongen. de heer K L.
J Wouter», au terstond ter plaatse Het parket
la gewaarschuwd.
De wagen M vrUwel onbeschadigd, doch de
botsingmet het huls was sóó hevig, dat een
naaimachine, welke voor het raam stond, later
in de achterkamer la teruggevonden.
De deernis aset de tamllto Loaumam to aeer
groot
Ds heer J Bolkestein deelt ons mede, dat hu
de benoeming tot Ud van den gemeenteraad van
Amsterdam ais opvolger van Dr. Abrahams niet
aal kunnen aannemen.
Vrijdagmorgen werd door den Rijkswaterstaat
te Haarlem sanbesteed het maken van «en as-
phaltverhardlng op den Rijksweg no I. Amster
dam— Haarlem, onder de gemeente Amsterdam,
met bijkomende werken Raming 31*000
Ingekomen 1* biljetten
laagste Inschrijfster N. V Bitumenweg te
Utrecht voor ƒ314 314.
Vrijdagmorgen la op ia-Jarigen leeftijd ont
slapen Pater Jacobs, prior van het Ciaterctonaer-
klooster te Diepenveen.
Pater Jacob, in de wereld Jacobus Fnkkes.
werd geboren te Veur 30 Augustus 1SM HU ia
tn het klooster getreden M November IBM te
Achel en werd (I December 1*04 tot priester
gewijd Maandag aal het stoffelijk overschot In
het klooster Btan te Diepenveen begraven wor
den.
een persoon tegen syn wil door staatadwang
verhinderd van «Ijn buwelyksrecht gebruik te
maken, dan kan dit groote schade aan «Un
«leleleven toebrengen. In het andere geval, wan
neer hu vrijwillig. overtuigd, dat Gods Wil
hem een andere to. aan het huwelijk ver
makt, aal hij groote waarden voor *Un Hel
Het compromis in het spellingvraagstuk,
dat de spelllngoommassie als oplossing aan
beveelt en waarvan minister Marchant
Donderdag in de Eerste Kamer gewag
maakte, aal waarschUnlUk is de eerst
volgende bijeenkomst van den ministerraad
worden besproken. Zoodra de ministerraad
«Un goedkeuring aan de voorstellen aal
hebben verleend, sullen de wijzigingen wor
den gepubliceerd
Naar aanleiding van de houding van verd
Wltbraad in het Onnes-proces en «Un beeoek
san het kantoor van Mr Muller Msmu hadden
wij sen onderhoud met Mr Wilhelm Loeb
Mr Loeb voelde zich seer onaangenaam ge
troffen door de houding van «Un client en hU
overweegt ernstig de verdediging van Wltbraad
neer te leggen HU heeft dit reeds Vrijdagmor
gen aan «Un cliënt medegedeeld
Het beWUa tegen OnnM. aoo aside Mr Loeb
voorts wordt door hot O M geheel opgebouwd
op verklaringen van Konlng terwijl het niet
uitgesloten is. dst verdere aanwijzingen ge
put worden uit de verklaringen van verdachte-
getulge Wltbraad
De mogelijkheid dat wat men oorspronkeUjk
speelt voorzienigheid op een gebied, waar God
alleen heer en meester ia.
In deae overwegingen ligt de veroordeellng
van alle rassentheorieën, sterlilaatlewetten en
al dergeluke maatregelen, welke zijn uitgebroed
in de hersens van hen. voor wie land on volk
meer waard «Un dan God en eeuwigheid,
naastenliefde en zleieleven.
lenigen tUd geleden gingen er geruchten,
dat de directeur der NV. Weverijen H. «win
kels, te Helmond een tUdelUke loonsverlaging
van M pCt wilde Invoeren.
De arbeidereorganiaatlm hebben toen een
conferentie gehad met de directie, waarin deae
de juistheid deser geruchten bevestigde
De bedoeling u de loonen. die volgens contract
geregeld zijn. gedurende drte maanden met 30
pCt. te verlagen over de geheele linie. Daarna
zouden ae weer worden hersteld op de oude
basta
De arbeidersorganisaties staan hier afwijeend
tegenover tarwW ook de beslissing van ds R K.
Werkgevers In de tezUelnUverheld. met wie het
contract te afgesloten, nog niet bekend ia Ook
de werkgevers zullen tegen dezen maatregel
waarschUnlUk beswaren maken
Het ia bekend, dat de directeur der onder
neming de heer H Bwinkel*. een volbloed
NBB er ia en op «Un fabriek nogal reclame
maakt voor dam organisatie.
Ds chauffeur, die door het ontzettende
ongeluk geheel overstuur is. heeft verklaard,
dat de wagen begon te slippen, toen hu den
Heuvel afreed. waarbij «Un voet van den
rem op den gaspedaal moet zijn terecht ge
komen. met het droevig gevolg, dat de reeds
tsmeluk groote snelheid aanzienlijk werd
vergroot.
Nadat partijen, betrokken by de regeling der
arbeidsvoorwaarden in 1 meubelbedrUt. coder
leiding van den rukabemiddelaar air. De Vrtaa,
bijeengekomen waren, heeft de bond van meu
belfabrikanten tn aUn ledenvergadering besloten
om evenals de leden van den R K Patroons
bond JU Reinoldua". het contract met de ge-
aettonorgantoattae te aanvaarden, waardoor al
leen <ta halve slekengeldpremle door de arbei
ders betaald aal worden
Door dit tAaluit aal geen conflict over de
collectieve orbekteoveriipknmgt in hot meubel
bedrijf uitbreken.
De Raadscommissiewelke onder leiding van
mr. Romme Mn ozxtataoek aal instellen In de
taak dr. Abrahams Trein >3* heeft met dit
ondersoek reeds Mn aanvang gemaakt
Verwacht wordt dat het ondersoek anker een
maand duren aal.
Hangende dit ondersoek aal um de Ver-
«enlging Trein g 3* het haar toekomende sub
sidie niet worden uitgekeerd.
De bekende vliegtuigbouwer A Pokker die
met de -Bremen' te Cherbourg aankwam ia
VrUdag met sen KLM -vliegtuig naar Amster
dam vertrokken, met welke vlucht tevens de
nieuwe bootverbinding tusachen Frankrijk en
Nederland werd geopend.
Precies te acht uur streek VrUdagavond een
groote KLM vogel op het vliegveld Schiphol
neer De beroemde vliegtuigbouwer Anthony
Fokker stond weer op vaderlandschen bodem
HU was met de -Bremen" van de Hamburg -
AmenkalUn uit Amerika gekomen en van boord
af had hU een KLM er besteld om hem uit
Cherbourg sf te halen Tegen vier vertrok het
toestel uit Cherbourg en te acht uur werden de
dbuUngsllchten op Schiphol ontstoken om de
„Uil" veilig binnen te loodsen.
Douaneformaliteiten en een kwartiertje
tater eaten we ruetlg met oneen vermaarden
vliegtuigbouwer te praten over hot nieuwe toe
stel. de Dougtaamachlne. waarvan do Fokker
fabrieken do licentie voor Europa hebben aan
gekocht.
Het toestel, vertelde Fokker die een even vlot
prater ato kundig bouwer van vliegtuigen ia. la
geheel van metaal vervaardigd, maar hot te
sterk afwijkend van de Junckertoestellen die
een gegolfde huid hebben. Onae toestellen eyn
geheel glad Hot onderstuk la Intrekbaar, zoo
als bU ds F 30 Voorts is hot toestel uitgerust
mot twee motoren Wright Cycloon van MO P K
van hoog» eosnpressle. aooals in do nieuwe P M.
de ochroeven sUn driobladig v arte el beer vol-
regeerlng
dat de
andere scholen en de maatschappij dan sullen
volgen, temeer daar het oompormls nogal mee
moet vallen en de nieuwe spelling ook de meer
conservatieven aal kunnen voldoen.
Het huwelUk te allereerst een persoonlijke
zaak De keet beeft altUd gmtreden tegen lou
ter contracthuwelUken. tegen verkoop van de
bruid aan de ouden van den bruidegom en al
eoortgelUke misbruiken, die den persoonlijken
wil van de aanstaande echtgenooten aan ban
den leggen. De huwenden moeten self de groote.
oedelUke verantwoordelijkheid begrijpen, welke
zU op »ich nemen door een verbintenis voor
het leven, verantwoordelijkheid ook tegenover
het te verwachten kroost. Uitgaande van die
persoonlijke verantwoordelUkheid kan niemand
beter dan de goMtelUke leidsman In bepaalde
gevallen een huwelijk ook met klem ontraden
Ook de Paus spoort de biechtvaders daartoe
aan en hier en daar *Un daaromtrent aan de
priesters sells voorschriften gegeven, soo btjv
bU de Dtooeeane synode van Paderborn ta 1*33
Zeker, alle huwelijken, welke naar menache-
lUko berekening ongewenacht zijn, zullen hier
mee niet worden tegengehouden. Dit moge
echter niet tot de principieel* fout leiden, dat
d* IM Mil op een zuiver persoonlijk terrein In
grijpt De menach staat hier tegenover God
en zijn geweten, daar blljve een burgerluie
overheid verre!
Duizenden voorbeelden zUn aan te halen,
waar de goddelijke voorzienigheid heerlijke
vruchtasi doet opbloeten voor dit en het andere
leven, welke de eigenwUee menach ta kortslch-
tlgheld ruw aou hebben weggeworpen
De Pranache „Académie” beschikt over een
fonds, waaruit ieder Jaar gelden worden ge
leend aan menachen. voor wte de strijd om bot
bestaan bijzonder moeilijk ta. maar die niet
temin hun strijd met een bewonderensw aardige
taaiheid, volharding en geduld Wijven voeren I
Uit ds annalen van hot fonds te een typisch
geval bekend geworden Een jong meisje
Jeanne Chaim, te de oudste van een gesin
van om meisjes waarvan de moeder krank-
Hnnig to en de vader Ujdende aan een chro
nische ziekte. Jeanne bestuurt het huishouden
mot het kleine inkomen, dat zU ta een fabriek
verdient. EU voedt baar jongere zuajm op.
waacht. naait en verstelt kleeren. verpleegt va
der en moeder en onderhoudt het geheele gezin
van acht personen, dat moreel en materiaal
alleen door haar vlut en heldhaftige toewijding
kan hosteen
Dit to niet oen legende van eeuwen terug
at een heiligenleven, waarvoor men aoo iicht
de schouders ophaalt Dit to een bladzijde uit
een officieel rapport en een histone uit oneen
eigen tijd. Ze kan one toeren, dat erU de erUo-
betd niet ta pacht hebben. Wu menachen mo
gen en moeten voomchug MJn; wU moeten
onae medonenechen zooveel mogetUk van ros-
kelooee daden afhouden en ook zorgen voor
een g zoo nd nageslacht Maar ta onze midde
len daartoe zijn wu beperkt. Er to een grens,
welke wU niet mogen overschrijden Dte grens
to het persoonlek geweten van lederen menach
De Staat, dl» huwelijksverboden uitvaardigt of
zijn burgers door medisch ingrijpen on vrucht-
baar laat maken, overschrijdt zUn bevoegdheid
treedt op een terrein, dat bet zUne niet to.
gens het Hamllumtype Door deee bijzondere
combinatie kunnen de motoren op grooter»
hoogte ta verhouding een grooter aantal Pk
cntwtkketon en met behulp dor verstelbars
schroeven wordt een veel grooter» kruissnelheid
betiaald. dan men in Europa gewend ta.
Hoe groot te die kruissnelheid?
Minstens 1M mUl. ruim «10 KM Een bU-
sonderhdd la ook ru< gelegen in hel lan
d.ngsloeatel. dal bU de Douglas niet geheel
wordt Ingetrokken een landing bi) Ingetrokken
landingtoMtel te daarom al te het gevaarlijk
niet onuitvoerbaar Het toestel Is door de
Amerlkaanache Maatschappijen ta Beer groote
aantal besteld. De Trans Continental and Wes
tern OU Company bestelde er niet minder dan
veertig, de Pan American, die den dienst op
Zuld-Amerika onderhoudt, twaalf, de American
Airways (de ZuldelUke route Ooot-Weeti ook
een groot aantal U ziet dus. dat het tjrpo ta
Amerika te ingeelagen
Wat was de roden, dat do Nedertandache
vliegtuigfabriek besloot de licentie aan ta koo-
pen?
Dat te heel eenvoudig Noch de K L.M noch
de regeerlng te ta staal om de ontwikkelings
kosten van geheel nieuwe tjrpen die in den le-
genwoordigen UJd niet meer tienduizenden koe
ten. maar honderdduizenden, te dragen. Per-
soonlUk ben ik er. aldus Fokker, steeds lagen
geweest dat een Nedertandache fabriek sn
bultentandacfte licentie koopt Dit ta naar mijn
opvatting ondersteuning der bultentandache In
dustrie ten koste der Nedertandache Maar tn
dit geval staan de aaken heel anders De No-
derlandache vliegtuigfabriek heeft de licentie en
het verkooprecht voor heel Europa verworven
De mogelUkheld ligt dus voor de hand om de
machine In serie te bouwen voor een veel groo
tere markt dan Nederland ooit aou kunnen sUn
en dientengevolge kan Holland en onze grootste
afnemer do KLM, daarvan do vruchten pluk
ken. De ontwikkelingakooten kunnen naar alle
waarachtjnltjkheld geheel worden afgewenteld
op andere Eurnpeeeche staten, die do licentie
van ons willen knopen Bertebouw waar Ik aon-
even over sprak te noodaakelUk omdat do toe
stellen van metaal zijn vervaardigd Ata er dan
niet in serie kan worden gebouwd, worden de
kosten vmiI te hoo*.
Do ontwikkelingskosten van do P M waren
aeer hoog on worden slechts ten dMto door de
K L M. gedragen De heer Pokker verwacht, dal
dom koeten door buitentandeche opdrachten on
UcsnlteB Bulten woccten iteoompciiMtt^e
Reeds lijn onder handelingen gaande, om deae
vter-motorlg» toestellen In Amerika te doen
bouwen, waar de commerctoeto luchtvaart oen
groote vlucht heeft genomen, doch nng onbe
grensde mogelijkheden biedt
..Hoe to de organteatto van de cosnmerctoete
luchtvaart in Amerika?"
-Uitstekend, vooral het nachtvliegen te er
voortreffelijk georganiseerd Ik heb pu In ra
dagen «000 mijl algelegd De nachtvluchten
loonen daar, omdat de afstanden zooveel groo
ter zijn De Amerlkaanache piloten worden
meer afgewtoMld. zU vliegen hoogstens 1300
K M achtereen Ze hebben dan ook alle respect
voor <wiae Holland—IndW-vUegwra De acco-
modatto voor de naseaglera Ie uitstekend vooral
wat de stations betreft Ja de tijd van de trei
nen en de booten ml gauw voorbU aUn." merkte
Pokker lachend op
We brachten het graprek weer even op dé
nieuwe Dnuglaamachinee De heer Fokker ta
geen oouenbllk bang, dat het karakter van on
sen nationslen vliegtuigbouw door den aankoop
ven de DougtasNcentle ook maar tn eenlg op
tocht wordt geschaad Daarvoor hebben wU ta
veel eigen typen Het wm hier een noodmke-
lUkheid. temeer sranneer we bedenken dal ds
Nedertandache regeerlng slechts aeer weinig
doet voor de ontwikkeling ven den vadertand-
schen vliegtuigbouw En anoato Ik al art. de
ontarikkellngakocten zijn aeer hoogt Voor de
Douglas bedroegen zU ongeveer 3M0M dollar
De K L M heeft op proef reeds een Dougtaa-
tomtel besteld het kan tegen JuH In Holland
worden verwacht
Wordt het overgevlogen?
Waarom niet? En dan met een Hollandaehen
piloot m hebben getoond wat m kunnen
Hot ligt ta de bedoeling, aldus .Ds Telegraaf"
dat de nieuwe voorschriften voor ambtelijke
stukken verplicht zullen worden gesteld en dat
zU op 1 September as. zullen worden Inge
voerd op de scholen waarover de
zeggingschap heeft Men verwacht.
voor een sprookje aanzag nj. de chantage
werkelUkheld sa. worden, to lang niet meer
uitgesloten, aldus mr Loeb
Voor een eventueel» veroordeellng van On
nes bj) hel openblijven der chantage-kans
wenach ik mlfa geen zweem van verantwoorde
lUkheid te dragen Tenslotte heeft Wltbraad
aoo vervolgde Mr Loeb al sun tastructtoe
van Konlng gekregen en blijft Konlng de eenige
bron waaruit gegevens omtrent het over hem en
Onnes besprokene geput moet worden Deae
bron lukt mU thans definitief vertroebeld en
ofschoon ik hem op dit punt seer scherp heb
ondervraagd. bUlft Wltbraad volhouden, geen
enkele aanleiding te hebben om zUnerzUds te
twUfelen aan zUn gevoelen, dat Konlng hem in
derdaad een opdracht doorgaf en dat hU uit
niets kan opmaken, dat hü Konlng uit
eigen initiatief aou hebben gehandeld
Een definitieve beslissing over het al of niet
neerleggen van de verdediging, aldus besloot
Mr Loeb. hangt af van het verdere verloop van
het Incident
Voorts vernemen wij. dat de Officier
Justitie, Mr. van Dullemen schrtftelUk het ver
zoek bu de rechtbank heeft Ingediend om do
schorsing van de voorlooptge hechtenis inzak*
Konlng en Wltbraad ta te trekken.
Tenslotte vertelde de heer Fokker nog. hoe
ta het KXM.-tomtal uit Cherbourg ook de
Amerlkaanache poot voor Nederland mm wm
gekomen MO K O
.Twee dagen vlugger, dan wanneer het aar.
boord waa geblevenlachte Pokker .Dat to
do toekoanet. altos per vüeotulg In Amerika
gaat het er ai hard naar toe, maar Kuropa aal
volgonl"
VrVdagavonJ to emrtrvsks am ww to ie
D.agaa de M-jartge chaaffeur N- die la dtossai
to bu dea earroaaertemaker Janmens, met een
„truck" ta vrtl growie aeselheld den Heuvel af
gereden en op bei trottoir terecht gekomen,
waar drie kinderen vaa den leerlooier LooU-
mam aan hei spelen waren
Hei Jotam*e kiste, een meisje vaa vier >rea.
werd doed opgvnusnen. terwtjl de belde assdere
kinderen, een breerije en een suaje van I SU II
jsrsa, aewr eeneiig gewaste werden evergebrnchi
naar bei R K Ziekenhuis te Beugen.
Ds vsergevel vaa een weabwie to totaal vnr-
nleid. Het hete moei worden gestel. terwUI teel
waarschUnlUk aal meel en werden entrwisnd.
aangesien eeneiig gevaar bestaat dal de gevel
Ml inetortesu
De deken van het
carps diplomatique
te Praag (rechts)
wenscht President
Itasaryk van Tsye-
cho-Slowakije geluk
met *t)n ttsten ge
boortedag
Int user hen to hot nog altijd mogelUk. dat de
ministerraad zich met de voorstellen niet sal
kunnen vereenigen of wijzigingen aal etechen.
die nieuwe besprekingen noodig maken Het
compromis achUnt echter een goede kans te
maken Minister Marchant heeft nl voor de
commissie werd ingeateld de principieel» mede
werking van den ministerraad verzocht en
verkregen Beswaren tegen een wuzlging op
zlchaelf zullen dus niet meer srorden Ingebracht
De ministerraskd aal slechts beslissen over <te
thans in concrete voorgestelde nieuwe spel
Ungwuze
VrUdagavond te 7 uur arriveerde met den D-
leeln uit Basel te NUmegen de Nat. Bedevaart
Onder de pelgrims bevond zich Z H Ezc Mgr
A Diepen, die aan het station werd begroet
om door den Hoogeerw heer P. N. J Hen
driks. Vlc Oen van het bisdom Den Bosch en
den Hoogeerw hoer J L van Mulukom. deken
van NUmegen
Alle pelgrims waren opgetogen over de reta.
men kwam niet uitgesproken over de plechtige
audiëntie bU Z H den Paus
Ven NUmegen uit begaven de pelgrims zich
per auto naar bun woonplaats.
T T T »t thana een jongen van veertien jaar
Vy dikwijls weet en tntoochierf heel gewoon
vindt, was vóór driehonderd jaren nog
onbekend en een groot geheim Ik bedoel den
bloedsomloop Vóór 300 jaren heeft Har
vey ontdekt, dat het bloed werkelijk een kring
loop volbrengt Deae gaat als volgt. Het hart
bestaat uit twee helften, een zg rechter en een
linker helft Aan het linker hart te verbonden
de groote Uchaamaslagader. aorta genaamd, die
naar boven gaat, en ta de bovenste helft van
de borstkas ombuigt en naar beneden gaat tot
onderaan In de buikholte Uit die groote slag
ader ontspringen nu allerlei kleine aderen, die
naar het hoofd, naar de armen, naar de ver
schillende deelen van den romp, naar de inge
wanden gaan; en de groote slagader zelf splitst
zich beneden ta den bulk ta twee slagaderen,
een voor het linker en een voor het rechter
been Al deae aderen geven weer kleinere aderen
af. en dit gaat aoo lang door totdat het kleinste
soort bereikt te. de s.g haarvaten of caplllalren.
Dit alles was ook vóór driehonderd Jaar be
kend Maar wat men niet wist, was het vol
gende Deae haarvaten vereenigen zich weer met
elkander, dvi er komen er een aantal bU
elkander, en deae vormen dan tezamen een
heele kleine ader; verschillende van die kleine
aderen komen weer bu elkaar en vormen een
grootere ader; aoo gebeurt het in alle llchaams-
deeton. en ten laatste komt al het bloed uit do
benedenste helft van bet lichastm teaamen in
een groote ader genaamd de benedenste holle
ader, en alle bloed uit het bovenste deel van
het lichasun komt tesamen In de bovenste
holle ader. Deae tzree groote aderen, die al het
bloed van het lichaam opvangen, monden uit
in het rechter hart. Van het rechter hart wordt
dit bloed nu gepompt naar de longen door twee
groote vaten, een voor rechts en één voor links.
Die tzree groote vaten splitsen zich tangaamer-
hand weer ta een onmetelijk asmtal mlllloenen
en mlllloenen haarvaten, die overal in de long
te vinden zUn Zoo*Is men weet, kan de long
met een spons vergeleken worden De lucht, die
ingeademd wordt strUkt langs de «randen der
haarvaten, en doordringt die haarvaten; althans
de zuurstof gaat er door Het bloed In de lon
gen wordt aldus verzadigd van zuurstof en
wordt daardoor helder rood. De haarvaten ver
eenigen zich weer tot telkens grootere vaten en.
komen ten laatste tezamen In twee groote long-
ader, een van links en een van rechts, en deze
twee longaderen monden weer uit ta het linker
hart. Nu te de terugloop gesloten. Het bloed,
verzadigd van zuurstof wordt uit het linker hart
over de groote slagader en alle kleinere door
het lichaam gevoerd, komt ta de hasuwaten.
geeft daar zUn zuurstof aan het lichaam af. het
bloed keert terug door de aderen naar het
rechter hart. Dit pompt het bloed naar de lon
gen. waar het weer met zuurstof verzadigd
wordt en terugkeert nsuM het linker hart En
zoo gaat het van af meer dan ace maanden voor
de geboorte tot aan den laataten anlk
Het onderzoek van den pole te de oudste me
thode van hartonderzoek Onae polaleer to niet
aoo Ingewikkeld als die van de Chineeaen. en
mlsachien zelfs niet aoo gecompliceerd als die van
een duiaend ja*r geleden. Men onderscheidt
aan den pols hoeveel slagen er In de minuut
»Un. of de polsslag self een korte stoot dan
wel oen tongaame golfbeweging to. of hU hard
of sacht to. of de polsslagen steeds regelmatig
opvolgen, en of slle polsslagen even sterk zUn.
Dit to dus al heel «rat. Er zijn verachlltonde
«oorten van onregelmatigheden bU den pols. En
al die onregelmatigheden «Un vooral ta de
laatste jaren nauwkeurig geregistreerd Iedere
leek kent ook tegenwoordig de bepaling van
den bloeddruk. WannoM Mn vindt dat temaM
een harden. moellUk «amendrukbaron polsslag
heeft, dan sal azen bU het b«pe ton van de*
bloeddruk ook meestal een verhoogden bloed
druk vinden.
Sedert ruim honderd Jaren Min er ook twee
andere methoden van hartonderzoek uitge
werkt en dat «Un de percussie en de auscultatie.
Heeft niet elke toaer wel eena een boek' ta de
hand gehad, waarin beschreven wordt hoe do
detective de wanden van een kamer beklopt,
totdat hU ten laatste e enblinde deur vindt.
De steenen muur geeft een doffer ktank bij
het bekloppen, dan een dunne wand, waar de
de lucht achter zit. En aoo geeft het hart, dat
solide to. d wz. Bonder lucht, een doffer geluld
bu bekloppen .dan de omringende longen, dto
luchthoudend zün en daarom "helderder klinken.
Men kan dus door bekloppen met mln of meer
nauwkeurigheid vaststellen, hoe groot de om-
vang van het hart to. Dom methode is ta t
laatst van de achttiende eeuw door dan Oostan-
rUker Auenbrugger ontwikkeld De methode
wijst In de eerste plaats op een eventueeto ult-
setung. vergroottag of verwijding van het hart,
maar er zlin ook nog tal van andere dingen
die men bu deM methode kan vinden Het
luisteren, de auscultatie, onderzoekt, hoe de
harttonen sun BU elke samentrekking geef het
hart een geluid Waardoor dat geluld veroor
zaakt wordt to het onderwerp geweest vaa tai-
loowe debatten Vast staat in elk geval, dste sr
aan de verachlltonde uitmondingen van het hart
tsree tonen worden gehoord, de één te de toon
dor samentrekking do tweede dto van de uit
zetting van het hart. BU sommige ziekten hoort
men li» plaats van een toon slechts een go-
rutech ooms ontbreekt de één» toon geheel; een
andermaal zun de tonen swak ta weer andere
gevallen to de toon te luid en te kl«d>pend. Some
ook to de eerste toon verdubbeld on dit noemt
men dan twM kleinen en één sterken kiep
*- een galoprythme
Een andere methode van hartonderaoek is het
voelen van den puntstoot. hetzelfde wat Iemand
voelt, die hartkloppingen hoeft. BU elke esunete-
trekktag richt zich ate het ware bet hart op
en slaat mot do punt tl gen de borstkas. Ook
dit kan ooms oen belangrijke aanduiding geven.
Betrekkeluk nieuw te het electrocardiogram,
waaraan de nasun van onsen landgenoot Prof.
Elnthoven te verbonden BU elke samentrekking
van het hart worden er ta het hart self etoc-
trtoche stroomen opgewekt aeer geringe stroo-
rnen. maar die men toch met behulp van het
uiterst gevoelige Instrument van Pref. Elnt
hoven den snaargalvanosneter, kan regiatree-
ren Men vtndt dan. dal bU een normaal hart
de sterkte van deM stroomen, at wil men Bever,
van deae potentiaal verschillen, een vasten regel
hMft, een vaste curve. BQ hartaiekten vindt
men allerlei afwUktagen en men weet nog tang
niet wat al deae afwukingen aaa het electro-
cardlogram. beteekenen.
Al deee methoden hebben hun gevaren. Hoe-
vvte menachen stln er niet vroeger tot hart
lijders verfctastfd. omdat oU onsulvere harto-
Uxien hadden? En hoevelen slln er niet, dto tot
hartlijders verklaard werden, omdat aQ een
onregelmaugon pols hadden. En toch te een be
paalds onregelmatigheid van den pots. nJ. eau
veranelling tudens de uitademing, en een ver
traging tudena de inademing, voor jonge men-
•chen geheel normaal. Do boete methode van
hartonderaoek kan echter uitkomst geven. Ia
Iemand In staat sUn gewone bezigheden te ver
richten aonder abnormale vermoeidheid dan to
•r geen sprake van dat «Un hart niet goed
functlonneert Wel kan man vaak vóórspellen
-a-r. u - iwxmF Fsrwkmes skm* ^^em
civ inwkiitMiwiB* ubbe
meer kans heeft een hartlijder te worden dan
oen ander, maar soo tang als de menach sQn
werk goed verrichten kan. ta er geen aanleiding
voor vrees. Hot to vaak geschied, dat menachen
mot een hartkwaal. d.w& een afwijking aan
het hart, toch aoo geaond weren, dat. all den
gehMton veldtocht In den wereldoorlog aonder
•ciMMfo hebben door*taan
TH. H BCHLICHTTNG
Naar ons ter oore kosnt. aal ds afdmling
Den Bosch van de NB B met Ingang van 1 Mei
worden opgeheven, dacr he» ledental soover te
teruggeloopen. dat hel een bestaan van een
efdeeltag niet meer rechtvaardigt.
DeM teruggang vindt voor een groot deel sUn
oorsaak ta het Vaatenmandement der Bisschop
pen. door welk mandement veto Katholieken
tot de overtuiging sUn gekomen, dat SU ta de
rijen der NB B er» niet thuis behooren.
trale burgerlUke gresg. onbeperkte bevoegd
heden te verleenen. Daaruit to ook de moderne
dwaling voortgekomen, welke leert, dat do
Btaat huwelUksverboden mag uitvaardigen on
sommige individuen door medisch ingrUpen
ongeschikt voor het huwelijk mag maken. En
geluk 1 steeds met nieuwe dwalingen gaat:
sU worden aangehangen sells door ben wier
godsdienstige overtuiging op s*n felst toch er
tegen aou moeten verzetten. Zoo kan men
christenen en zelfs katholieken ta onsen tUd
heel luchthartig over de noodzakelijkheid van
huwelUksverboden an huweUjksbetommsrtag
booten spreken.
Om tweeërlei redenen to bet toekennen van
bevoegdheid aan den Btaat om zun onderdanen
met geweld bet huwelUk te beletten een on
houdbare eisch en wol om een practise ha en
om een principieels reden.
De practlsche reden to deee, dat sulk een be
voegdheid niet steunt op een vaste besla. De
redeneenng van de voorstanders van staatsin-
grupen Is deee. dat de overheid ter wille van
bet toekomstig geslacht en van de .jwsaulvee-
hetd" Individuen, die zeker een minderwaardig
kroost sullen voortbrengen, moet verhinderen
een huwelUk te sluiten. Laten orU mus een
oogenbllk aannemen, dat deae gedachte juist
aou sUn. Hoe kan de overheid met zekerheid
bewUsen. dat er uit oen bepaald huwelUk mta-
derwaardlge individuen sullen voortkomen? ZU
moet zich daarvoor beroepen op de wetenschap.
nJ op de leer der overervtngsverschUneeton.
En hoeveel bewondering men ook hebben
kan voor de geleerden, die zich op dit terrein
hebben bewogen, de wetenschappelijke mannen
SU» de eersten om te verklaren, dat hier een
wetenschap In opkomst to; dat er nog tallooss
problemen sun op te loosen. Men kan nu nog
hoogstens van een vermoeden spreken. Wanneer
buv onderzoekingen hebben ultgeenaakt. dat
elechts 1* pet. der spUeptld geheel gezonde
nakomelingen hebben, dan to het toch ta oen
bepaald geval voor oen overheidspersoon oo-
doenlUk om een Ujder aan vallende stokte te
verbieden te huwen Zal soo iemand tot de
1* pet. behooren? Mag aan Iemand een eerste
natuurrecht, het recht om te huwen, op grond
van oen vermoeden, om een waarachnlu*-
held. worden ontnomen?
Er sijn voorbeelden te over ta de geechtode-
nto, dto ook oen heiden, ook iemand, dto allo
hoogere motieven bulten sUn redeneenng stalt,
moeten doen huiveren voor zulk een staata-
bevoegdheid Karel de VUfde had een krank-
zinnige moeder. Johanna de Waansinnlge En
niemand sal toch beweren, dat hot maar beter
war» geweest, wanneer deae vorst nooit ge-
boren waa. De groote Dulteche dichter Helnrtch
Heine was erfelUk betaal met gealachtastokte
van sUn vooroudere. Reeda in sUn Jeugd waa
hu gedeelteluk verlamd door een aeer punluke
ruggemergatekte. welke tenslotte ta oen alg»-
bseto verlamming overglng Dseon(tanks ont
plooide hU een ontaaglUke werkzaamheid en
wordt bu tot de geniaalste menschen van syn
Ujd gerekend.
Lom de geschiedenis van hot geslacht Beet
hoven Er bestaat «en modern werk Muslk suf
dem Rhein, waarin aan de hand van geschied
kundig vaststaande gegevens wordt aangetoond,
dat de Beethovens van geslacht op geslacht
swear drankzuchtig waren Toch bracht de
kapelmeester van Bonn het muaikato genie
Ludertg ven Beethoven voort Hadden er ta dto
tegen huwelUksverboden bestaan, de schppper
van de negende symphonic sou nimmer het
levenslicht hebben eaneebouwd.
Welk een verantwoordelUkheid neemt de
overheid op zich! Zouden de tegenwoordige I
Dultache machthebbers de consequentie van
hun stelsel aandurven om de samenleving van
fontein ato Beethoven te beeoovent
Naast dit practlsche beswaar geldt het véél
ernstigere nml het moreele Met huwelUksver
boden sn stertliMUewetten komt de Btaat op
oen terrein, dat niet bot «Une to. Waarom
eou de burgerlUke overheid sich alleen tegen
hot huwelUk van dragen van bepaalde ztokto-
ktemen verzetten? Er aUn tal van andere eom-
binatlM denkbaar, welke aan de mmenlevlng
aeer ongewenechto Individuen opleveren. W
trouwen menachen met mtadadlgen aanleg, van
wie *n allertreurigst gezin met bUna wiskundige
sekerheid kan worden voorspeld Er huwen
snenschen met elkaar aonder eenlg rerant-
woordelUkheidagevoei. van wte het allerergste
voor de samenleving is te vreesen Terecht
houdt de Staat daar «Un handen af: dit te
Itartlculler terrein Er «Un duizenderlei onvol
maaktheden ta de maatschappU waartagenover
<te Staat machteloos te en er zun er even ar»
vele, waartegen hU wel aou kunnen en aelfs
sou moeten optreden, maar waarvan hU ter
wille van de gewetensvrijheid" de handen af
houdt Denk eons aan allo mogelUke mantoren,
waarop ta onae maatschappU «wakke door
een sterkere kam worden onderdrukt; denk sens
aan de mlllloenen zonden, waartegen geen
strafwet tets vermag, aan de ontelbare aeden-
mladrUven. aan de ergernis tegenover de Jeugd,
door prikkellectuur en bioscoop
Het huwelUk te allereerst een pereeonlUke
aangelegenheid en daarnaast te bet een aaak
van de Kerk. ZU alleen kan hier mot geeag en
ook met goed gevolg optreden. Veto menachen
BUn ongeschikt voor hot huwelUk. Het eenlg
juiste middel om bon sr van terug te houden
to overreding. De ouders «Un de allereerst san-
gewesenen om. wanneer sU sulk een Uehame-
U)ke at gmsUUike ongeschiktheid bU hun kin
deren ontdekken, vroegtijdig. vooswtohUg en met
tact de gedachten aan oen huwelUk af to tol
den ZU sullen goed doen zich daarbU door
een medicus, waar noodig door een psychiater
te laten voorllch-en Het voornaamste werk In-
tusechen sal do geeetelUka leidsman moeten
doen, die bot verentwoordelUkheidegevool van
den patiënt aoooeer sal moeten aanwakkeren,
dat deee gelaten In «Un tot berust.
Zulk oen overwinning op slchself behaald,
aal den betrokkene tot groote verdienste rtrefc-
ken on hem moreels kracht geven voor aUn
verder leven. Ook al sou hier oen vergissing
worden begaan on sou de betreffende persoon
«een MM erfdreger aUn. dan to er sees
