ml
]^Cet wxhaal aan den dag
menschen hier in huis en in plaats van
een eenvoudige inbraak, zou je voor
moord de cel Ingaan of worden gehangen.”
De val van den
kanselier
ijzeren
WIE WAS WALDERSEE?
DE KLEINE ANNIE LIJDT SCHIPBREUK
FORT-MYSTERY
door
ONZE SPELLING
Alle abonné’s
BEURSMENSCHEN
ONDER ELKAAR!
L
MAANDAG 12 MAART 1934
Politie in den mist
VOORAAD BROEDEIEREN
Kreuger-schandaal
O
Korte berichten
Wolfgang 'Kenipelen
herdacht
IJVERIG POLITIEMAN KREEG
ONGELUK
De inspiratie
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHT EN* GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN T
20 Maart 1890 werd Bismarck
heengezonden en de keizer
werd zyn eigen kanselier
De memoires van een
intrigant
TIG UUR NA HET ONGEVAL
da,ai iaivóep aa/y
Besluiteloos
van
aan en
Een tevreden passagier
de
ver-
maakte
zouden
zou
meestentijds
IJe ter hulp
(Wordt vervolgd)
t
Mag men met een rybewjj» C
sneller dan 30 K.M. rijden?
Niet te zoet, niet te etrat.
net goed!
Katharina en Robert Pinkerton
meer
voor
en
»\le tijdens de
S dan bridge
a Morley zich
♦oor het spel
/sloeg de klok
Unsche meisje
de heeren uit
hee te komen
UIIIIIIIIIIHI
als die. welke tusechen mevrokw Morley
en dat land bestond. De convers'
maaltijden liep over niets andei
Na het ontbijt haastten Bruce e
naar hun werk om toch maar
op tijd gereed te zijn. Nauwelüki
drie uur of daar stond het Indb
In de trading-shop en noodigder
mevrouw Morley om i
Te Londen is aan alle hulp-agenten het lid
maatschap van de fascistische beweging ver
boden als onvereenlgbaar met de plichten van
politie-mannen.
naar het spel
itelllng in bridge
hij de zorgen vergat die
baarden. lederen middag
Te Rocca Pltigliana (Italië) zijn vijf boeren
woningen bij een hevige aardschulving ver
nield. De materieele schade is aanzienlijk, doch
er hebben geen persoonlijke ongelukken plaats
gehad.
BOOTZ
op dit blad zijn Ingevolge de verzekeringavoorwaarden tegen levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f 7Cf! bU een onReval l biJ verlies van een hand
ongevallen verzekerd voor een der volgenae ultkeerlngen f ÜUUU»" verlies van belde armen, oelde beenen of belde oogen doodel^ken afloop een voet of een oog
De kalender van Fort-Mystery. noemde
Bruce ze, want iedere avond had zijn eigen
toilet.
Ofschoon haar leven volkomen Ijdel was, daar
het 't bestaan was van een vrouw, die zich
geheel en al wilde geven aan een society-leven,
waarvan echter niet het geringste spoor was te
bekennen, moest Bruce toch toegeven, dat me
vrouw Morley niet alleen goed ontwikkeld was.
doch ook dat ze buitengewoon onderhoudend kon
wezen. Het was hem echter ónmogelijk haar te
doorgronden. HU wist wel dat ze veel las. De
bibliotheek van Fort-Mystery was voed voorzien
en ook talrijke jaargangen van periodieken
waren er aanwezig. Doch het eene oogenblik
gaf die vrouw toe aan een ergerlijke geïrriteerd
heid zooals bijvoorbeeld toen het Indiaan-
sche meisje zich niet had gehouden aan het
voorschrift om thee te serveeren terwijl tij in
MADID, 10 Maart. (V. D.) In de nabijheid
van Orense is een vuurgevecht ontstaan tus
schen twee afdeellngen politie, die. op een
dwaalspoor gebracht door den mist, wederzijds
meenden dat zij te doen hadden met een bende
misdadigers, die zjj hadden te achtervolgen.
Een politie-agent werd gedood, een ander zwaar
gewond, terwijl ook een burger, die met de zaak
niets te maken had, gekwetst werd.
hij de mémoires had gekend van den intrigant
die Waldersee was.
De gemalin van den Keizer van honderd
dagen, Friedrich, de dochter van Queen Vic
toria, uus altijd een tegenstandster van Bis
marck. Haar getuigenis over een man als
Waldersee, die eigenlijk haar bondgenoot was.
is dus wel onderdacht. Zü oordeelde: „Walder
see is een valsch, gewetenloos mensch, die ook
zijn vaderland in het verderf zou storten, wan
neer zijn persoonlijke eerzucht maar wordt be
vredigd."
Op 20 Maart 1890 triomfeerde Waldersee. Ir.
zjjn dagboek schreef hij: „Der grosse Krach 1st
endlich da." Bismarck werd afgedankt. Hij was
het offer geworden, zooals hjj zelf zeide van de
„Hintertreppen-Intriganten." De grootste en
ergste daarvan was Waldersee. Hij geeft in zijn
dagboek den groeten kanselier nog een ezels-
trap na: „Ik geloof, dat de Keizer nu pas be
gint te zien, hoezeer hij door den listlgen Bis
marck is bedrogen."
De twintigste Maart 1890 is een zware nood-
lotsdag voor Duitschland geworden. De Keizer
werd op aanraden van Waldersee zijn eigen
kanselier, want Blsmarck's opvolger, de oude
generaal von Caprivi, was maar een lede pop.
Het einde van de Keizerlijke historie heeft
ons geslacht zelf beleefd. Waldersee is verge
ten.
STOCKHOLM. 10 Maart. (Reuter.) Wegens
het vervalschen van rekeningen is de assist tnt-
dlrecteur van de Kreuger Toll-maatschappij,
Holm, door het Hof van Apj?èl veroordeeld tot
2 jaar dwangarbeid. Aanvankelijk was hij ver
oordeeld tot een half jaar.
De Minister
gedeeld, dat
betreffende de
de schrijfwijze
spoedig te
„U hebt een ander‘mensch van mü gemaakt.
Als ik ooit in de gelegenheid ben u terug te
betalen wat u nu voor me gedaan hebt....
ma*r ik ben bang dat ik ook daarin misschien
ongelukkig zijn zal....**
„Dat weet ik niet.” zei Putbus „Ik zou zoo
zeggen dat je me al wat hebt terug betaald.
Juist vóór dat ik je ontdekte lag ik na te den
ken hoe aan inspiratie te komen voor mijn
geregelde rubriek: „Verhaal van den Dwg'*. Dt
ben daar nu mee klaar gekomen. Wel te rusten!
Tot ziens!"
De minister van Economische Zaken heeft
nieuwe bedragen vastgesteld voor het in voor
raad mogen hebben van broedeieren. Deze zijn
thans als volgt:
Voor broedeieren (zoowel van kippen als van
eenden), afkomstig van een fokker voor het
tijdvak 1 Februari tot 1 Mei‘1934: vijf cent per
duizend eieren
Voor het tijdvak van 1 Mei tot 1 JuH 1934:
vijf cent per honderd eieren.
pi/NNE MAT M£T EYDy MAY?7
m öwzz?' MErz'rv Zf'i-dwr
£>/E De wsr T£ Me/fep
45 VEPlOOP M/J AZAEA
NaaR d; ---
Eind’lijk komt er dus wat speling
In de spelling onzer taal.
Want wij zijn met onze letters
Bij het schrijven té royaal.
Bij de zes en twintig letters
Van ons Neerlandsch alphabet
Vraagt men zich maar al të dikwijls
Hoe of wat en waar gezet?
Want bij spreken en bij schrijven
Is nog altijd een verschil,
Enkel, ja, maar dan ook enkel
Wijl de schrijfwijs dat zoo wil-
Wijziging is dus op handen,
Hoe? dat weten wij nog niet-
De minister slechts voorspelde
Ons een nieuw gespeld verschiet-
Maar de e staat reeds te lachen!
Komt zij eind’lijk tot haar recht?
Zal men ééne e gaan schrijven,
Als er één e wordt gezegd?
Ook de o heeft heel wat standjes
Op haar loopbaan ingeslikt,
Want zij moet te vaak onnoodig
In de woorden aangedikt-
S-c-h.... och lieve menschen,
Ja. het werd ons wel geleerd
Zóó te schrijven, ook al werd het
In de uitspraak genegeerd.
En zoo is er nog een massa,
Ga maar bij u zelven na,
Dat geen sikkepitje steek houdt
Met den eisch der logica-
Ook dat manlijk en dat vrouw’lijk
Brengt ons dikwijls in het nauw
Ach. uit hof’HJkheidsbeginsel
Geej de eer maar.... aan de vrouw!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
volgd. Toen Bruce en Morley dien namiddag het
kantoor verlieten voor het namiddagkaartje.
wierp Bruce een blik op den thermometrograaf
Gedurende meer dan een uur had t Instrument
niets geregistreerd. HU nam het toestel weg na
dit voorzien te hebben van een rubberhoes.
welke hU voor dit doel had meegebracht, en
nam bet toen mee naar de huiskamer.
Er zullen verschillende uren verloopen
vóór Ik lets met het instrument kan doen, zei hU
tegen Morley. Het moet zorgvuldg worden
verwarmd alvorens ik het overtrvk binnenshuis
mag verwijderen. Het zou heel vlug Mn klomp
ijs zün, als ik de rubberhoes er nu zou afne
men
Bruoe begaf zich naar zijn kamer om twee
nieuwe zelfreglstreerende thermometers te
halen, die hü In de veranda plaatste.
Voor vannacht zullen ze het wel doen en
morgen stel ik den thermometrograaf weer op.
zei hU. aan de speeltafel plaatsnemend.
Het was reeds over twaalven, toen de Mor
ley's er eindelijk aan dachten hot spel te staken.
U zult voor dezen nacht wel de kachel
moeten aanmaken, Herbert, zei mevrouw
Morley, de melden zijn al naar bed
Bewaar me! Als bet vuur maar niet ge
doofd is, riep de poatmanager in verbazing, de
kacheldeur openend. We hebben In een nlet-
verwarmde kamer gezeten!
Brace vloog naar bulten, om te kijken naar
den thermometer.
Daar hü voelde, dat h#"voorkomend voor haar
moest zijn, en de rol moest spelen, die zU hem
had toebedacht, verborg hü zUn tegenzin. HU
begon haar zelfs te bestudeeren in zUn poging
om de bestaande verhoudingen te doen voort
duren.
Onder andere vernam hü. dat zü behalve de
Indlaansche met het witte mutsje, welke de
maaltUden opdiende, nog een meisje had alleen
voor haarzelf. Ze stond eerst laat In den voor
middag op, nooit voordat zü op bed ontbeten
had. Haar kamer, wasrin Bruce van uit de ha,.
bU verschillende gelegenheden wel eens een blik
Sir Cecil Clementi, de gouverneur van
Straits Settlements, is Vrijdag om 1230 uur met
zfjn familie met het Indië-vliegtuig de „Kwar
tel” op Schiphol aangekomen.
De directeur der KL.M.. de heer Plesman
alsmede de heeren Thompson, stationschef en
Dellaert. havenmeester van Schiphol, waren
ter begroeting aanwezig. Sir Cecil Clementi, La
dy Clementi en zün beide dochters hebben met
den heer Plesman op Schiphol geluncht. Ver
volgens zUn de gouverneur en zün familie onmid-
delljjk met den mlddagdlenst naar Londen
doorgereisd.
Sir Cecil Clementi was zeer voldaan over de
reis en heeft in geestdriftige woorden over het
genot van de vlucht CairoAmsterdam ge
sproken.
Voor het Haagsche kantongerecht had zich
Zaterdag iemand te verantwoorden, die. In -het
bezit van een rijbewijs C, op zUn rUwiel met
hulpmotor. waarvan de wetgever heeft aange
nomen, dat daarmee ten hoogste dertig K.M.
per uur zou mogen worden gereden, op de Laan
van Meerdervoort te Den Haag een snelheid
van pl.m. 45 K.M., althans aanmerkelUk meer
dan dertig K.M., zou hebben gehad. Een agent
van de motorpolitie had den man. K. geheeten,
daarvoor geverbaliseerd, op grond, dat ver-
dachte's rijbewijs niet strookte met de snelheid
waarmede in het onderhavige geval was ge
reden.
Verdachte zeide, zUn snelheid niet te hebben
gecontroleerd, doch gaf toe, dat zij meer dan
30 K.M. kon zUn geweest. Aangezien dit in
Den Haag is veroorloofd, mits men de veilig-
5(11111111111111IttHIimillllHHHIiminmHUIUMMHHIHHmHuAzHl’
heid niet in gevaar brenkt, terwUl het rijbewUs
C hem door de bevoegde autoriteit de pro
vinciale griffe voor zijn rUwiel met hulp
motor was verstrekt, achtte K. zich onschuldig.
De verbalisant maakte ter zitting als getuige
o. a. de opmerking, dat men op ’n rUwiel wel
een zóó snellen motor kan monteer en, dat het
de snelheidscapacileit van een zwaar motor
rijwiel verkrijgt, waarvoor een ander rijbewijs
wordt verlangd.
Verdachte K antwoordde, dat hU nadat pro-
ces-verbaal was opgemaakt, 'n bezoek heeft ge
bracht aan de prov. griffie om te vragen of hü
een ander rijbewijs behoorde te hebben. De be
trokken ambtenares had hem geantwoord, dat
voor zUn rijwiel met hulpmotor rijbewUs C vol
doende was en dat de agent, indien hü dat niet
geloofde, dan maar eens bij haar moest komen
opdat zij het dezen politieman zou kunnen ver
tellen (hilariteit).
De ambtenaar van het O. M.k tnr Lange-
meUer, sloot zich bU de opvatting, dat hier rU-
bewUs C voldoende is. aan en dat. Indien er
een conflict is tusschen de limiet van 30 KM
en de wettelUké snelheid, de schuld daarvan
niet ligt o ij den verdachte, want dat men met
ieder ander voertuig eveneens sneller dan der
tig K.M. sou kunnen rUden. Derhklve requl-
reerde spr. ontslag van rechtsvervolging.
Mr. Ferguson, de kantonrechter, sloot zich
bij de opvatting van het O. M. aan en ont
sloeg den verdachte van rechtsvervolging
"Hypotheken, meneer! Huizen
en Nederlandsche Werkelijke
Schuif!! Dit Is safe! Oe rest
gokwerk, meneer! Gisteren had
Gerritsen weer een tip voor me.
Ik zog: "man, van jouw tips moet
ik niets meer hebben. Ik geloof
nog maar aan EEN tip!"
’’Wat Is dat dan?" vroeg ie en
hij koek onverschillig, maar zijn
ooren werden een centimeter
langer. "Een TIP ven BOOTZ",
zeg Ik, "Da’s ongevaarlijk"
•w-^ ezer dagen las men in dit blad, dat Bls-
I 1 marck ontmaskerd was als een niet ge-
heel-Arischen mensch, wjjl een zijner voor
moederen een Engelsche jodin was en de vraag
werd geopperd, of er nog wel plaats was voor
den ijzeren smid van het Tweede Rijk in het
Derde. Het hoofdorgaan van de nationaal-so-
Oallstlsche partU, de „Völklsche Beobachter”
publiceerde toevallig op den dag. dat het jood-
eche Bismarck-bloed werd ontdekt, een arti
kel, waarin de gestorven veldmaarschalk, graaf
von Waldersee, geweldig wordt aangevallen
daar hU een der voornaamste bewerkers is ge
weest van Blsmark's val. Men kan daaruit af
leiden, dat Bismarck, niettegenstaande het ont
dekte Joodsche bloed, In het Derde Rijk zijn
plaats als Dultscher zal mogen behouden.
Wie was deze Waldersee?
Een Intiem vriend van Wilhelm n en
Bismarck. HU heeft mémoires geschreven, die
•en paar jaar geleden zijn gepubliceerd.
In het jaar 1890 was de spanning tusschen
den jongen Keizer en den grijzen kanselier op
s’n hoogst gestegen. Waldersee, die zelf kan.se-
llersasplratles had, wenschte Bismarck weg te
werken. WU lezen In zUn gedenkschriften: „Bis
marck heeft op handige wijze zich den roep ver
worven, een meester te zün op het gebied van
de bultenlandsche politiek”, zoo sprak graai
Waldersee tot zUn keizer, „en eenvoudig on
vervangbaar te zUn. HU heeft het echter niet
kunnen verhinderen, dat Rusland en Frankrijk
thans onze vijanden zjjn, die van jaar tot jaar
onbeschaamder tegen ons optreden. Zooals de
zaken thans staan, is het voor Uwe Majesteit
onmogelUk, om nog langer met Bismarck samen
te werken. De tegenwoordige toestand is voor
Uwe Majesteit onverdraaglijk en schadelijk voor
bet vaderland."
Hieruit blUkt, dat Waldersee door zUn schera
optreden tegen Bismarck belangrijk aandeel
heeft gehad aan diens val. Waldersee zelf gold
sd lang als candldaat voor het kansellerschap
maar hu zelf is veel sluwer dan zjjn aanhan
gers die hem tot opvolger van Bismarck wil
Jen bombardeeren^k weet zelf heel precies
dat ik een Idioot zou zUn. als ik aspiraties zou
hebben, om kanselier te worden. Nu nog niet
Eerst moet een ander als kanselier zich onmo
gelUk hebben gemaakt en dan zou er over te
praten zün. De ijdelheid, om kanselier te wor
den, plaagt mü niet. En dan zou waarschün-
lük mün uitstekende verhouding met den Keizer
er onder lUden. Het is toch al zoo moellük
om met hem om te gaan."
Nu moet men weten, dat Bismarck altUd
Waldersee had vooruit geholpen. HU was zelfs
bü de familie Bismarck zoo iets als kind aan
huls. Over een bezoek In 1888 te Friedrichsruhe
akn Bismarck schrUft hü: „Prins Bismarck en
zUn gemalin waren zeer vriendelük. Laat In den
avond werd mü nog een soeper aangeboden
Daags daarop liet de kanselier een aantal tele
grammen bü mü brengen, die Ik moest behan
delen. Kort daarop kwam hü zelf met zün
lange pUp en bleef bü mü zitten rooken, ter-
wül Ik een Moezeltje moest drinken. HU bleef
wel een uur; dan maakten we een wandeling
die even lang duurde. Daarna lunch met aan
sluitenden rijtoer, ’s Avonds bracht prins Bis
marck mü zelf naar het station."
Bismarck gaf aan Waldersee dus zün groot
ste vertrouwen. Maar hoe bedrogen kwam hü
uit! Waldersee had zelfs den trlesten moed,
om Bismarck na zün val weer in Friedrichs
ruhe op te zoeken. De gevallen kanselier
schrijft daarover het volgende: „Waldersee was
bezield met een ongezonde eerzucht. Zün on
geluk was, dat hü zich niet beperken kon tot
zün militair beroep. Hü is bü den Keizer In on
genade gevallen en kort daarop bezocht hü
mü- WU maakten een rijtoer. Bü die gelegen
heid maakte hü zulke scherpe opmerkingen
over den Keizer, dat het mü heel pünlük was.
omdat de koetsier en de palfreniers het kon
den hooren."
Bismarck heeft nog al mild over Waldersee
geoordeeld. Hü zou dat niet hebben gedaan, als
„O.” barstte hü uit, „nergens ben ik meer
geschikt voor. Het kan me niet schelen wat
er met ms gebeurt."
Putbus had het wapen in z’n zak gestoken
en legde z’n hand op den schouder van den
jongen man.
„8tll," beval hü, bent overstuur; drink
eerst wat."
Hü liep naar het buffet en haalde er een
flesch whiskey en een fleechje sodawater uit
„Hier, drink."
Brant hief z’n lükbleek gelaat op en dronk
het aangeboden glas leeg.
„Dank u.” sprak
hü met toonlooze
stem, „ik geloof
niet dat u me
gelooft, als ik u
vertel dat dit m'n
eerste inbraak Is
en dat ik berouw
heb.”
Putbus keek hem scherp aan.
„Ik geloof dat je berouw hebt.” antwoordde
hü. ..en wat je eerste Inbraak betreft in zulke
étage-woningen hoort men veel vertellen. Ik
heb gehoord dat je tamelük weelderig leeft en
een eigen auto hebt...."
„Gehaurd.” viel Brant hem in de rede; „luis
ter, ik kan u alles verklaren Vóór den oorlog
was ik klerk aan de beurs. Toen deze betrek
king mü was opgezerd kon ik niet direct weer
een baantje krijgen. Ik kende een goeden beurs
agent, die me enkele tips gaf Ik had toen nog
wat geld en begon te speculeeren. In 1 eerst
had ik succes, te veel succes Ik kreeg een aar
dig kapitaaltje bü elkaar, huurde deze étage,
benevens een auto en kon er goed van leven.
Een week geleden keerde de fortuin mü den
rug toe. Alles wat ik begon. le<rde verlies op.
Morgen is het betaaldag. Ik heb geen geld
genoeg. Toen kwam de verleiding."
Putbus had den jongen man voortdurend
aangekeken en vroeg: „Hoe zoo?"
„Iemand liet den sleutel in uw deur steken.
Ik passeerde en nam den sleutel weg met het
voornemen u dien In den avond te overhandi
gen. Het was nacht toen ik den sleutel in m'n
zak voelde Toen kwam het idee...."
„Ik begrijp u."
Putbus nam het voorwerp aan en sprak op
geruimd: „Nu ik uwe verklaring heb. rest ons
niets anders dan elkaar goeden nacht te wen-
schen en aangename Kerstdagen."
De andere keek verheugd op en vroeg;
„Dus u ziet het dezen keer door de vingers?”
.Ja. ik aal er geen werk van maken en ge
loof u. Die sleutel zou meer menschen in ver
leiding hebben gebracht. Maar k propos, luis
ter eens. Ik heb een secretaris noodlg. iemand
wien ik kan dlcteeren en die daarna mün werk
kan typen Je bent klerk aan de beurs geweest.
Denk je dat je dit werk kunt doen?"
Uk.denk het wel.... natuurhjk kan Ik dat,
maar hoe zal ik u danken....”
.Dat U In orde We spreken nu nergens meer
over. U geeft dat speculeeren op en ontvangt
een behoorlük maandelüksch salaris; u kunt
voor me werken zoolang u wilt."
,Jk zal alles doen om m'n fout te herstellen
Op dit oogenblik werd aan de kruk van de
deur gedraald en een vrouwelüke stem klonk
van buiten: „Wie is daar?”,..
Putbus zette vlug de bü elkaar gegaarde voor
werpen. die nog steeds In den züden zakdoek
op tafel lagen, op hun plaats.
„1 Is in orde, vrouwtje," antwoordde hü op
gewekt. Het is meneer Brant van de 3e étage.
die zoo vriendelük is geweest om den huissleu
tel terug te brengen, welken wü in de deur
hadden laten zitten."
„Den sleutel!” riep mevrouw Putbus
schrikt. .Dieve hemel! We hadden beroofd kun
nen worden!"
.Dat luidden we zeker. Ga nu maar vlug
terug naar bed. anders vat je nog kou. Ik gaf
münheer Brant juist een whlsky-soda."
Vüf minuten later liet Putbus den ander uit.
.Je neemt dus m'n aanbieding aan?" vroeg
hü .Je kunt morgen al beginnen."
Brant drukte de aangeboden hand stevig.
„Ik accepteer dankbaar." fluisterde hü-
et was drie dagen vóór Kerstmis. Put
bus lag wakker in de duisternis en mop
perde. Zn vrouw lag in diepen slaap,
zooals altijd. Putbhs maakte zich over iets be
zorgd en daarom lag hü al den tweeden nacht
slapeloos op z’n legerstede. Wat hem bezorgd
maakte, was dit: münheer Putbus schreef
Iedere week in een tüdschrift onder den titel:
„Verhaal van den Dag”. Twee jaar lang büna
had hü prompt iedere week z’n artikel
bü den redacteur gebracht, zonder ooit een
enkelen keer over te slaan. Maar nu, drie da
gen voor het verschUnen van het Kerstnum
mer, bleef de Inspiratie weg. Hü kon geen goed
idee, geen geschikt gegeven krügen voor z'n
wekelüksch werk en morgen was de laatste
dag voor het inleveren van copie.
Hü behoefde zich d aarover echter niet
bezorgd te maken. Putbus was een schrijver
van naam. Buiten dit wekelüksche werk le
verde hü nog heel wat meer af aan andere
rijdschriften, zoodat geld voor hem niet de
hoofdzaak behoefde te zün. Als hü morgen
geen werk afleverde, zou een stuk van een zü-
ner collega's worden geplaatst, die misschien
het geld meer noodlg had dan hü-
Toch hinderde hem het idee, dat hü tn ge
breke zou blüven. Het werkte op z'n zenuwen
en hield hem wakker.... Neen, hü moest zien
te slapen; wellicht zou morgen een idee ko
men. Maar de slaap bleef weg. Rusteloos draal
de hij zich van de eene züde op de andere,
trachtte in de duisternis iets te onderscheiden,
maar alles zonder het gewenschte resultaat.
Daar trof een geluid z’n oor, zwakjes, maar
toch duidelük. Iemand was z'n woning binnen
gedrongen. In een oogwenk was Putbus uit z’n
bed. Geruischloos trok hü een kamerjapon en
een paar pantoffels aan. Daarna verliet hü.
zonder gerucht te maken, z'n slaapkamer Het
was een geluk dat z'n vrouw zoo vast sliep; ze
was doodsbang voor Inbrekers. Büna een volle
minuut stond Putbus bulten de kamer te luis
teren. tot het geluid opnieuw zich deed hoo
ren. Hü had zich niet vergist. Iemand was de
eetkamer binnen gékomen aan 3 einde van de
gang.
Als een kat sloop hü er heen en opende on
hoorbaar de deur. Een electrische lantaarn
werd haastig uitgedraaid; daarna volgde een
worsteling. Deze duurde niet lang. Putbus was
blijkbaar veel sterker dan de Inbreker; deze
gaf den strüd op.
„Mooi zoo.” zei de heer des huizes, „en laat
me nu je gezicht eens zien.”
Hü schakelde het licht in en keek den man
in 't gelaat. „Alle góden!” mompelde hü, „ben
Je niet die kerel van de boven-étage. die jonge
inlllionnair Brant?"
,Ja, ja,” sprak de ander.
Het was een jongensfiguur. dat Putbus voor
zich had. gekleed in een uitstekend gesneden
coetuum. Z’n oog viel op het bleeke gelaat van
den jongen man Hü zag er niet sterk uit, dacht
hü. Op de tafel lagen in een züden zakdoek
reeds enkele zilveren voorwerpen en een dia
manten ring, die z'n vrouw achteloos op den
schoorsteen had laten liggen.
.Je schijnt je hier nog al thuis gevoeld te
hebben, mijnheer Brant!” begon Putbus.
De andere zag hem als wanhopig
vroeg- „Wat wilt u met mij doen?"
„Dat weet ik zoo direct nog niet. Ik denk
dat ik je aan de politie moet overleveren. Dlk-
wüls heb ik over inbrekers geschreven, mün
heer Brant, maar je bent de eenste dien ik
werkelijk meemaak. De toestand is gecompli
ceerd door het feit, dat we in hetzelfde gebouw
wonen. Was dit niet het geval, dan zou ik je
misschien laten gaan, omdat mün vrouw het
op dY zenuweij| zal krügen. als ze van inbre
kers hoort, maft nu heb ik rekening te hou
den met de andere bewoners in dit gebouw.”
Hü stapte plotseling achteruit. Brant had een
revolver te voorschün gehaald en richtte deze
nu op Putbus.
.Hooi* zal u me aan de politie overleveren!"
riep hü. ..liever schiet ik u dood."
Enkele seconden blikten de belde mannen
elkaar in de oogen Daarna glimlachte Putbus
en schudde het hoofd.
.Komaan Brant,” sprak hü. „je bent geen
moordenaar. Je bent een armzalige inbre
ker. en daarvoor ben je niet eens geschikt. En
wat voor voordeel zou het je opleveren, als je
schoot? M’n vrouw sou wakker worden en nog
had kunnen werpen, was zelfs beter gemeu
bileerd dan de huiskamer. De ruwe wanden
waren behangen met draperieën; het Noorden,
dat zoo dicht de vensters naderde, werd zorg
vuldig buitenshuis gehouden door zware gor-
dünen. terwül haar toilettafel, ofschoon een
beetje primitief, toch van alle toiletbenoodlgd-
heden bleek voorzien te zün.
De gastvrouw was steeds goed gekleed en haar
tollet was altüd tot in de puntjes verzorgd.
Zelfs bü erg koud weer, als het woonhuis niet
zoo geriefelük kon zün. droeg zij enkel züden
kousen en schoenen. ZU had drie r zondtotlet-
ten. welke zij afwisselend, in dezelfde volgorde
droeg.
f Korte Inbond van bet voorafgaands
W£S^«5,tSS£Sn?.i<to m“^“ru TC.Dn^
Zttn expansle-zucht vindt slechts één bin
der paal, de machtige Hudson Bay Com
pany zlln grootste concurrent. Deze oezet
een poet .Fort Mystery" genaamd en door
Herbert feorley beheerd waar Patterson
ondanks herbaalde pogingen, nooit in ge
slaagd Ie vasten voet te verkrtlaen Bruce
Bochette die een diepen haat fcorateri te-
sen dft Hudson's sal dan voor Patteroon
trachten een handelspost te vestigen in
bet veelomstreden gebied
joe Snowbird en wordt hartelUk door Mor-
iey en aUn echtgenoote ontvangen Brace
££ft voSbetaet te riin met het d«en van
waarnemingen voor een aardrllkskundtg
genootschap Bruce krijgt de gelegenheid
om een tocht te maken naar oen afgelegen
kamp en ontdekt hier bet geheim van Fort
Mystery. HU doet verschillende ontdekkin
gen van belang betreffende bet werk van
de Hudson Bav Oomp. Plotseling wil ztjn
v^^nd:nh15^r^te8n^?te bd.“i
tegen te houden.
beeft medege-
een oplossing
kwestie van
onzer taal
wachten is.
heid en haar excentriciteit; ofschoon toch niets
bü machte was uit Bruce’s gedachte het feit
te doen verdwünen dat zil. op zekeren avond,
omdat het juist tüd was voor_de thee, had ge
weigerd een ziek Indii
te komen.
Daar hü voelde, dat
Dezer dagen was het 200 jaar geleden, dat
Wolfgang Kempelen werd geboren. Hü was niet
alleen een uitvinder van een in onze dagen on-
begrüpelüke veelzüdlgheid, doch tevens een goed
dichter en teekenaar. een belamgryk geleerde,
architect en talenkenner.
Zoo heeft Kempelen de eerste „spreekmachi
ne” vervaardigd, het prototype van onze gra-
mofoon, die dus reeds een geschiedenis van
meer dan 150 jaar achter zich heeft. Deze ma
chine wordt te Londen in het „Museum of
Experiments” bewaard. Voorts vond hü een
schrüfmachine uit, welke door Remmington
verbeterd werd en bracht verbeteringen aan
bü de door Thomas Savery gevonden stoom
machine.
De meeste bekendheid verwierf hü echter
door zün schaak-automaat, waarvan de eeuwen
het zonderling mysterie niet hebben kunnen
onthullen. Deze schaakautomaat was een pop
als een Turksche Pasha gekleed, zittend voor
een schaakbord, op een lage kast geplaatst,
welke gedurende het spel geheel open :>tond.'
In de linkerhand hield de ..Pasha” een lange
püp, terwül hü met de rechterhand de stuk
ken verplaatste. Wanneer de automaat een zet
deed, ontstond er een snorrend geluld: het
merkwaardigste is echter, dat niemand de
schaak-automaat van Kempelen heeft kunnen
verslaan, zelfs de beste spelers moesten het te
gen hem afleggen. Het wonder, dat in 1789 voor
het eerst werd vertoond, aan het Weensche
hof n.l„ heeft sindsdien zeer veel gemoederen
en pennen in beweging gebracht. Het geheim is
echter, zooals gezegd, nooit geheel ontsluierd
Ook Napoleon heeft zich met dezen schaker
gemeten, doch werd eveneens verslagen. Het
mechaniek kwam later in het bezit van Menzel,
uitvinder van den metronoom en vrlena van
Beethoven. Deze verkocht het aan Eugène de
Beauharnals. stiefzoon van Napoleon. Later
werd de schaak-automaat naar Amerika over
gebracht. waar hü in verschillende steden werd
vertoond. Daar verdween deze zonderlinge uit
vinding ook. naar men meent, bü een brand.
Merkwaardiger nog wordt Kempelen's per
soon. als men weet dat hü al deze dingen in
zün vrijen tüd heeft moeten tot stand brengen,
aangezien hü een normale dagtaak te vervullen
had als opzichter bü de Hongaarsche zout-
münen.
keek Brant den spreker aan.
Daarna wierp hü de revolver op tafel en viel
op een stoel neer.
namens
drinken.
Morley verlangde al ei
als zün vrouw. Zn
was zelfs oorzaak d
zün boeken hem
tegen drieën werd de manager onrustig. Wan
neer dan het meisje verscheen, stond hü mon
ter op om zich begeven naar de kaarttafel.
In vrij korten tüd hadden de Morley's hun
leermeester overtroffen. Ze bleken niet alleen tn
het spel doorkneed te wezen, doch zoowel Mor
ley als zün vrouw hadeten beiden een buitenge
woon kaartspelerstalent en een goed kaartge-
heugen.
Bruce voelde zich dankbaar gestemd, dat ze
nu in iets anders opgingen, want de conver
satie mocht niet verslappen, noch afwüken; ze
moest blüven vlotten. Zün geest was zoodoende
vrü om de noodlge inlichtingen machtig te wor
den en te beramen op welke wüze hü. wanneer
het tüdstip hem daarvoor gunstig zou toe
schijnen, uit Fort-Mystery sou kunnen ontsnap
pen.
De tweede week echter na het vertrek van
Joe Snowbird was er een wüziglng in de dagin-
deeling gekomen, welke tot dan toe wat ts-
De wetenschap dat hü zün tegenstander niet
langer meer misleidde, moest hü verbergen. Een
of ander blük van vertrouwen, wellicht een bü
gelegenheid gestelde Indiscrete vraag,
hem hierinkunnen helpen.
Ook op dé boeken kon hü rekenen Hü
ze verschillende uren per dag voor zich hebben,
doch meestentüds hing Bruce toch af van
mevrouw Morley. In haar tegenwoordigheid was
er eenlge ontspanning; dan was hü zeker, dat
geen enkel thema, dat hem in 'n moellük parket
kon brengen, zou worden aangeraakt.
Tot nog toe was de vrouw des huizes in zün
geest iets aparts geweest. Zü was steeds vrien
delük, klesch. hl een woord een bewonderens-
waardlge gastvrouw, ondanks haar gekunstéld-
Sü verlies van éen f Cfi bij een breuk van W/l bH verlies van *n
luim of wijsvinger I «J(/«-bssn of arm f TTV»“ anderen vinger
/E ESE/vfATf DE
N/EP/ri ÉÉ/Y WÓOZZD £EZY A’E’ACPr
BDDT MA AP 6EEE DTfy
fvfAAP ÓOED ZE/DiCM/D.
71 J DEM Z.DM GCM7EP
A/VCEED Da T JPT E7 //T IZIZEZ J
een daarop volgend moment Morley en Bruoe
in een geestig gesprek meesleepte
Ook Morley had veel gelezen en hü was een
vlot causeur. Klaarblükelük hadden beiden een
Krachtige poging gedaan en den strüd aange
bonden tegen den ontzenuwenden Invloed, die
zich altüd laat gelden wanneer de blanke zich
als enkeling bevindt midden onder een vreemd
volk, met als eenlge aanspraak zün eigen per
soon.
Dat de strüd zwaar was geweest, ondanks
een oogenschUnlük succes, kon opgemaakt wor
den uit de omstandigheid, dat, toen Bruce het
bridgespel aan de postbewoners had geleerd,
de Morley's zich met evenveel genot overgaven
aan deze nieuwe attractie, als uitgehongerde
sledehonden zich wierpen op bevroren vlsch. Den
eersten avond speelcten ze laat. Den tweeden
dag, toen Joe Snowbird vertrok en Brace bezig
was met t büwerken der boeken en met z'n
werk reeds wat begon op te schieten, werden
hü en Morley reeds om drie uur s middags
ontboden om thee te komen drinken. Onder het
kaarten natuurlük bridge serveerde het
meisje thee. Men dineerde laat, daar de spelers
van hun spel haast niet konden schelden om
zich te gaan verkleeden. en het was reeds na
middernacht toen Brace zich ten slotte naar
zün kamer begaf.
Toen Brace hier het bridge had geïntrodu
ceerd, had hü niet vermoed, dat dit spel hem
zulke groote diensten zou bewüzen bü het
spelen van z'n steeds moeilüker wordende rol.
Het bleek hem evenwel, dat hierdoor tusschen
hem en het pelsland een even diepe kloof lag
N/J MAAK 1
'//T DE DAMDEM VA/Y t
CV£ ZEEJPOOVDEï. daaA
7YA PU DE eziJ/P - g
//Y
Z/EETE t>TOYYO H'J
JMAfi PMVÉPNOEID g
5ZZ TOrDór g
MIM.D KWAM /x-
3£M MEM 6P0ÓTE/Y
OA/YN iKMCHADZ'
