ONS BLAD
Voor Duitsche Katholieken
Duitschlands buitenlandsche
schulden
I
heden
Insull terug
naar
Athene
BESPREKINGEN TE ROME MET
SUCCES BEKROOND
REDE VAN DR. SCHACHT
Het nieuws
van
ACCOORD WORDT HEDEN
ONDERTEEKEND
DE BOMAANSLAG IN
ST. PIETER
Brand in Bosnië
DE BAROMETER
4
VEREENIGDE katholieke pers
ZATERDAG 17 MAART 1934
t
Z(j, die zich tegen 1 April op
nummers gratis.
uitgeleverd
Fiume de havens
Gunstig Fransch oordeel
DIT NUMMER BESTAAT UIT
Proces gisteren begonnen
De staking te Barcelona
een
DE KANSEL IN DEN
AETHER
over een zender voor
Kleine Entente vischt in
troebel water
Vestiging in Zwitserland?
Staat van beleg in Chili
Ben ooievaar heeft zijn oude nest betrok-
Vermindering van de
deviezentoewijzing
Autoriteiten trachten te
bemiddelen
DE CONFERENTIE
VAN DRIE TE ROME
ons blad abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschonende
RUSLAND EN TSJECHO-
SLOWAKIJE
De actie tegen de vrij
heidsstrijders
Canada wijst Martin
Insull uit
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Zakmessen roestvrij
De „Osserv.”
Duitsch-sprekende Katho
lieken aller landen
Het Weer iiiiinunniiiiiiiiniurn
s
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiniG=
Worden Triest en
Bondskanselier Dr. Dollfuss
de Duce en Minister-Presi
dent Gömbös na een van de
besprekingen, welke de Hon
gaarsche Minister-President
en de Oostenrijksche Bonds
kanselier met het hoofd der
Italiaansche regeering mo
menteel te Rome voeren.
Italië heeft geen oorlogsmateriaal
naar Hongarije gezonden
Groot aantal gearresteerden
weer in vrijheid
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55 c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
staten-debiteuren en de parti
culiere crediteuren moeten
trachten tot een overeen
komst te komen’
De vluchteling zal onmiddellijk
aan Amerika worden
van Oostenrijk en Hongarije?
Russische gezant te Praag zou
onderhandelingen over
verdrag voeren
80 huizen een prooi der vlammen
uiimnmiiimntiu
matigen. 1
I
-
NOORD-HOLLANDSGH DAGBLAD
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 133
nieuwe maatregelen te treffen.
bekroond.
tusschen
Busland
en Tsjecho-Slo-
Duitsch-sprekende
Steun voor riettelers.
oogen wordt aange-
Tl
Hevige veenbrand in Brabant uitgebroken.
te
een
verdaagd
dat het dorp
(Reuter.)
f
Stand van Zaterdag 9 uur UU 7»
Vorige stand; U9
I
I
Een Franse h-Nederlandse he contingenteerings-
overeenkomst.
Besprekingen te Rome met succes
Heden wordt accoord onderteekend.
Over Februari zijn de RUksmiddelen ongeveer
f 19 millioen beneden de raming gebleven.
Monopoliseering van den uitvoer van fruit, war-
moeserijgewassen en aardappelen.
Dr. Schacht herinnerde vervolgens aan de
maatregelen, welke genomen zijn sedert hij
weer de functie van president der Rijksbank
bekleedt, aan de terugbetaling van het ge
leende goud, aan de transferwet, aan de vast
stelling der transferquota, welke door de ver
tegenwoordigers der buitenlandsche crediteu
ren zoo hevig zijn aangevallen en welke niet
temin sedert 31 December 1933 heeft geleid
tot een verlies aan goud- en valutadekking van
132 millioen RM, zoo dat de dekking th^ns nog
slechts 374 millioen bedraagt. In de laatste
weken alleen hebben wij, aldus dr. Schacht,
Men spreekt er steeds over dat Duitschland
zich richt op een streven naar autarkie. Doch
de geschetste toestanden rechtvaardigen het.
wanneer ik verklaar, dat niet Duitschland zich
richt op autarkie, doch dat de onzinnige schul-
denpolltiek tegenover Duitschland ons dwingt
tot autarkie.
Ik zie thans een enkelen man in de wereld,
die de kern van het Internationale probleem
waarvan het belangrijkste deel Is de kwestie
der Duitsche politieke schulden, juist ziet en
die vastbesloten Is het aan te pakken. Deze
man ia president Roosevelt.
In den Senaat zijn eenige interpellaties In
gediend in verband met Insull's ontsnapping.
Voorlooplg heeft de vlucht van Insull reeds
tengevolge gehad, dat de Orleksche minister
van Blnnenlandsche Zaken is afgetreden.
Het Hof van Beroep te Toronto heeft thans
na een juridisch geschil van 17 maanden de uit
levering aan Amerika bepaald van Martin In
sull. Martin is een broer van Samuel en wordt
beschuldigd van groote bedriegerijen tezamen
met zijn broer. Deze operaties hebben geleid tot
de krach in het Insull-concem.
Nader wordt gemeld, dat Martin Insull door
de Canadeesche regeering te uitgewezen.
Dr. A. F. Philips benoemd tot Commandeur in
de Orde van Oranje-Nassau.
Het drama te Woerden In hooger beroep voor
het Amsterdamsche Hof.
Geen oorlogsmateriaal uit Italië naar Hongarije
gezonden.
Verdrag
waküe?
Geweldige brand in Bosnië. 80 hulzen door het
vuur vernield.
Dr. Schacht over het probleem der buiienland-
schr schulden.
De bomaanslag In de 8L Pieter. Proces gisteren
begonnen
Ik geloof, dat de poging moet worden on
dernomen tusschen de staten-debiteuren en de
particuliere crediteuren te komen tot een over
eenkomst. Wat Duitschland betreft dringt
deze noodzakelijkheid zich In leder geval op.
Gij weet allen in welke moeilijke deviezen
positie Duitschland zich bevindt.
Samuel Insull teruc naar Athene. HU zal on-
middellUk worden uitgewezen naar Amerika.
Martin Insull is uit Canada uitgewezen.
Onder het opschrift: „Een katholiek Radio
station voor .het Duitsche Taalgebied*” bevat
het Vatlcaansche orgaan In een van haar
jongste nummers een belangrijk artikel waar
aan wU het volgende ontkenen:
BERLIJN, 16 Maart. Vrijdagavond heeft
de president van de Rijksbank, dr. Schacht,
op het jaarljjksche banket der Amerikaan-
sche Handelskamer in Duitschland, dat In
het Hotel Adlon werd aangeboden, het
woord gevoerd over het probleem der bui
tenlandsche schulden. HU zelde om.:
Oude moordzaak onder Abcoude opnieuw in on
derzoek.
Aan het slot van zUn rede zelde dr. Schacht,
dat ieder land zelf moet trachten de grootst
mogelUke opleving van zUn blnnenlandsche
productiekrachten te weeg te brengen. In het
eerste jaar zijner regeering is het „onzen leider
Adolf Hitler” gelukt 2,7 millioen menschen
weer In te schakelen in het arbeidsproces, en
het Hjdt geen twUfel, dat een verdere aanzien
lijke voortgang in het tweede jaar zal worden
bereikt. Wjj hebben daarmede de voorwaarden
geschapen voor een wederopleving van den
wereldhandel. Thans gaat het er om de groote
verdere taak op te lossen den wereldhandel
weer op gang te brengen. Het op orde brengen
der schulden van de staten onderling Is daar
voor voorwaarde.
TUdelUke maatregel in zake tewerkstelling van
werkloozen in het land- en tuinbouwbedrijf.
H. Bloedprocessie te Boxtel wordt dit jaar
Mei gehouden.
SANTIAGO DE CHILI, 16 Maart. (Reuter). Te
Santiago zijn vUf bommen ontploft. De staat
van beleg Is in de stad afgekondlgd. De theaters
en café'» zijn gesloten.
REVAL, 16 Maar. Volgens een bericht uit
Moskou heeft BenesJ de regeering der Sovjet
Unie telegrafisch voorgesteld een verdrag te
sluiten met TsJecho-SlowakUe. Hierop zou de
Russische gezant te Praag instructie hebben
ontvangen de onderhandelingen te voeren. In
politieke kringen te Moskou te men van mee-
nlng, dat de Sovjet Unie binnenkort door
Tsjecho-SlowakUe zal worden erkend.
ATHENE, 16 Maart. (Reuter). Volgens een
verklaring van den minister van Blnnenlapd-
sche Zaken zUn de radlographlsch overgebrachte
instructies der regeering reeds beantwoord door
den gezagvoerder van het stoomschip „Meotls".
De kapitein heeft medegedeeld, dat hij het
schip naar Piraeus zal terugbrengen en dat hU
reeds Zaterdag daar denkt aan te komen. De
kapitein heeft opnieuw bevestigd, dat Insull zich
nog aan boord van zUn schip bevindt.
Na den terugkeer van het stoomschip .Meo
tls” In Piraeus zal Samuel Insull oogenbllkke-
lUk aan Amerika worden uitgeleverd.
Wat de economische zUde der bespre
kingen In de Italiaansche hoofdstad be
treft gelooft de „Tempe”. dat Italië aan
Oostenrijk en Hongarije voorkeurstarieven
zal toestaan voor hunuitvoer. Eveneens
zal een verlaging der spoorwegtarieven
worden toegestaan om bet HongarUe mo
gelijk te maken zijn producten naar Triest
en Fiume te zenden, in welke havens zoo
wel OostenrUk als HongarUe bUzondere
faciliteiten zullen genieten.
De Fransche pers volgt de besprekingen te
Rome met de grootste belangstelling. De
„Temps" van hedenavond wijdt er naar Reu
ter uit ParUs verneemt zUn hoofdartikel aan.
Het officieuze orgaan van de Qual d'Orsay
zegt, dat de Duitschers de Oostenrijkers wil
len doen gelooven dat het bezoek van Doll
fuss aan Rome door de bevolking van Tirol en
Goemboes, die Vrijdagochtend in het Hon
gaarsche gezantschap met de Hongaarsche
economische experts heeft beraadslaagd, nam
vervolgens met. bondskanselier Dollfuss deel
aan een noenmaal, dat staatssecretaris Suvich
aanbood In het „Casino delle Rose” op den
Pincio.
Na afloop hiervan hadden volgens Reuter
Dollfuss en Goemboes opnieuw een onderhoud
met Mussolini.
PARIJS, 16 Maart. (Reuter.) Na de ver
klaringen welke de hoofdambtenaar bU het mi
nisterie van Landbouw, Blanchard, aflegde voor
de parlementaire onderzoekingscommlssie heeft
de minister van Justitie, Chéron. den procu-
reur-generaal verzocht een onderzoek tegen
Blanchard te openen.
Naar Reuter voorts uit Laroche sur Yon ver
neemt. is daar de plaatselijke handelsbank fail
liet. Het déficit bedraagt verscheidene mllli-
oenen. De directie is gearresteerd.
Ik zie de mogelUkheid dit probleem te ver
binden met de door president Roosevelt onder
het oog geziene verbetering van de grond
stoffenmarkten.
De schulden van het verleden laten zich
evenwel niet betalen uit den huldigen statlo-
nairen toestand, doch uit de toekomstige we
deropleving van den handel.
ROME, 16 Maart (Reuter) Verscheidene
bladen en telegraafagentschappen der Kleine
Entente hebben de laatste dagen berichten ge
lanceerd betreffende nieuwe zendingen oorlogs
materiaal, welke uit Italië naar HongarUe zou
den zUn overgebracht.
Welingelichte kringen dementeeren deze be
richten, welke worden gequalificeerd als een
sllnksche manoeuvre, ten doel hebbende de
atmosfeer te vertroebelen der besprekingen,
welke thans worden gevoerd en door de geheele
wereld met aandacht worden gevolgd-
Deze overeenkomst zal morgen
(Zaterdag) onderteekend worden.
Verwachting: Krachtige tot 1
Zuidelijke tot Zuid-WestelUken wind, be
trokken tot zwaar bewolkt, regen- en
hagelbuien, iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Nog buiig.
8TORMWAAR8CHUWINGSDIENST
Geseind van De Bilt te 19-50 uur aan
alle posten: „Wordt verwacht storm uit
het Zuidwesten”.
In December 1933 heeft het Katholiek Week
blad „De Schildwacht” te Basel het plan ge
opperd van een „Kansel in den Aether" voor
de Dultschsprekende katholieken. Door middel
van dezen modernen vorm van Apostolaat zou
een machtige steun verleend kunnen worden
aan de Katholieke Actie, het mlssiewezen. het
godsdienstonderricht. ZU kan zich uitsluitend
bepalen tot godsdienstig en cultureel gebied,
zonder zich op ander terrein te begeven. Dit
radiostation zou een band kunnen leggen, een
godsdienstige gemeenschep tot stand kunnen
brengen tusschen alle Dultschsprekende katho-
van de geheele wereld, waardoor de
levenskracht van de katholieke
de wereld sterk zou groeien
reeds dergeUjke katholieke
Stiermarken met leede
zien.
Aan den anderen kant probeert BerlUn de
Hongaren wijs te maken, dat elke overeen
komst met de kleine Entente, welke neerkomt
op een organisatie van het Donau-bekken, ge
lijk staat met het verraad der zaak van de
herziening der verdragen.
Tenslotte geeft de Duitsche regeering de
Kleine Entente te verstaan, dat Italië tegen
haar ageert om zich de hegemonie In midden
Europa te verzekeren.
Het spel van Berlijn is doorzichtig. Men kan
veilig aannemen, dat het achterhaald is door
de feiten. Niemand zal er zich meer door laten
misleiden, noch te Praag, noch te Weenen.
noch te Boedapest en vooral niet te Rome.
Een radio-zender voor
katholieken in Zwitserland?
45 mill. RM. goud en deviezen ingeboet. Onze
dekking aan goud en deviezen bedraagt thans
8 procent.
Deze ontwikkeling maakt het ons niet alleen
In ons eigen belang, maar ook in dat van het
geheele bedrijfsleven der wereld noodzakelijk
Een verdere vermindering der deviezentoe
wijzing voor den invoer zal het onmiddellüke
gevolg zUn. Ik kan mij evenwel ook indenken,
dat het noodig zal zjjn den invoer van grond
stoffen onmlddellljk te beperken.
ROME, 16 Maart (Reuter) Vrijdagochtend Is
voor de bijzondere rechtbank ter bescherming
van de veiligheid van den staat te Rome het
proces begonnen tegen de plegers van den bom
aanslag in de St. Pieter. De beschuldigden zUn:
Claudio en Renato Cianca, Bucclglionl en Ca-
passo.
Tegen den middag werd de behandeling na
het verhoor der getuigen plosellng
tot Dinsdag. Dit verhoor bad niets nieuws op
geleverd.
Claudio Cianca probeerde vooral zijn vader
Renato vrij te pleiten.
Bucclglionl maakte een hysterlschen indruk
Capasso. die van beroep chemicus is en de
springstof heeft samengesteld ontkent geweten
te hebben waarvoor zU gebruikt zou worden.
De eerste drie beklaagden hebben tijdens het
vooronderzoek vérgaande bekentenissen afgelegd,
welke zU thans nog ten deele handhaven. De
uitvoering van den aanslag in de St. Pieter werd
toegegeven door Claudio en Bucclglionl, terwijl
zU met betrekking tot den op Mussolini be
raamden aanslag beweerden, dat zij de bom
met het doodelUke gas niet voor een bepaald
doel hadden vervaardigd. De aanslag was be
raamd en werd geflnancleerd door te ParUs
wonende antl-faclsten. De eigenlijke opdracht
gever zou de broer van Renato, Alberto Cianca.
zUn geweest.
BELGRADO, 16 Maart. (Reuter). Volgens een
bericht In de „Prawda” Is het dorp Janja In
Bosnië door een vernietigenden brand geteisterd.
80 Huizen zljfTeen Drool der vlammen geworden.
De bewoners van het plaatsje moesten werk
loos toezien, dat de brand, welke door een krach-
tigen storm hevig werd aangewakkerd, zich snel
ultbreidde, aangezien het bluschmaterlaal in
buitengewoon slechte conditie verkeerde. Pas na
aankomst van militairen kon de blussching
krachtig worden ter hand genomen. Vrijdag
ochtend brandde het nog. Het Roode Kruis heeft
hulpmaatregel* genomen ten behoeve van de
dakloozen. Een tot nu toe rijk grondbezitter is
door den brand tot den bedelstaf vervallen. HU
verloor vijf huizen en bovendien 360.000 goud-
dlnar, welke hU in zijn woning had verborgen.
De „Prawda" meldt voorts,
Soertschla b|j Belgrado op zes plaatsen tegelijk
In brand Is gestoken. De misdadigers «rilden
tijdens de verwarring hun slag slaan. Een brand
wacht werd op straat overvallen en gewond. De
bevolking slaagde er evenwel In den brand te
blusschen en de plunderaars te verdrUven.
REVAL, 16 Maart (Reuter). Van de 500 ge
arresteerde leden der beweging der Vrjjheids-
strtjders z|jn Intusschen 250 weer in vrUheld
gesteld. Het ontslag der leden van het vrij
corps, die sympathiseerden met de Vrijheids
strijders, wordt voortgezet. Voor de naaste toe
komst zjjn de bUeenkomsten van het vrijcorps
sterk beperkt, zoo al niet geheel ónmogelijk
gemaakt. De regeering wil hierdoor verhinde
ren, dat op dergeUjke bUeenkomsten der leden
van het beschermingscorps propaganda wordt
gemaakt voor de vrijheidsstrijders. Het be
schermingscorps, dat behalve over infanterie
ook beschikt over cavalerie, artillerie, pantser
wagens en afdeelingen mitrailleurs, staat on
der leiding van beroepsofficieren en Is onder
geschikt aan het ministerie van Oorlog. Het
is Indertijd opgericht voor den strtjd tegen den
„blnnenlandschen vUand”, In het bijzonder te-
ken. na, ierugkeer uit het Zuiden gen de communisten.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
per kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar f 2 85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
KV, Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Sedert vier jaren leven wü In een crisis, welke
het bestaan van het wereldbedrljfsleven lang
zaam ondermijnt. Sedert hebben economische
leiders, politici en geleerden tallooze malen den
terugkeer van normale economische toestanden
als voor de deur staand voorspeld. Het geheele
conglomeraat van politieke en op den polltleken
druk gebaseerde schuldverplichtingen rust als
een permanente „Alp" op het internationale be
drijfsleven.
Tien jaren geleden te het In het Dawes-plan
duidelijk uitgesproken, dat Internationale schul
den slechts met artikelen en dienstprestaties
kunnen worden vergolden. Tien Jaren geleden
heeft het Dawes-plan uitgesproken, dat Inter
nationale credkt-operaties het overdragen van
schulden wel tjjdelijk kunnen versluieren, doch
deze niet definitief kunnen ónmogelijk maken.
TerwUl men het eerste probleem, dat schulden
slechts met artikelen kunnen worden betaald,
langzaam begint te begrijpen, ontbreekt voor
het tweede probleem nog steeds het juiste be
grip en er zijn nog steeds theoretici, die meenen.
dat de politieke schulden voortvloeiende uit het
„dictaat van Versailles" en de neven-verdragen
eens ten volle kunnen worden betaald.
In het bekende rapport van Layton dat van
1931, kunt gU nalezen, dat 103 milliard RM
uit de commerdeele schulden nimmer het
Duitsche BedrUfsleven hebben bereikt, doch di
rect zUn gebruikt voor de herstelbetalingen.
Deze 103 milliard schulden bestaan thans
evenwel voort In commercfeelen vorm. Wanneer
men daarbU nog de rente betaalt, en wanneer
men er verder op let, dat onze buitenlandsche
schuld, thans, na de ontzaglijke terugbetalin
gen. welke wjj hebben gedaan, nog slechts 15
milliard RM. bedraagt, dan ziet men. dat het
geheele thans nog bestaande bedrag der Duit
sche buitenlandsche schulden juist overeen
komt met zijn politieken oorsprong, terwijl w|j
alle commerdeele schulden, welke niet zUn
gebruikt voor herstelbetalingen, doch voor het
Duitsche bedrijfsleven, geheel hebben terug
betaald. Dat te een prestatie, welke men met
moeite bU eenlg ander land ter were>d zou
kunnen constateeren, doch welke onze eisch
rechtvaardigt op een nieuwe bespreking dezer
nog overblijvende schulden.
Heken
hernieuwde
gedachte in
Er bestaan
radiostations voor andere taalgebieden: voor
Holland, Amerika, Polen en ook in Luxemburg
voor het Fransche katholieke volk. Tengevolge
van het groote verschil op godsdienstig gebied
is eene dergelijk modem Apostolaat voor de
Duitsch-sprekende katholieken niet mogelUk
zonder een eigen katholieken zender Dit idee
heeft groote begeestering gewekt. Onder dege
nen die hét plan vooral warm toejuichten be
vindt zich ook Kardinaal Faulhaber van
München die voorstelt om den nieuwen katho
lieken zender den naam „Cherubln" te geven.
Thans heeft de „Schildwacht” reeds de op
roep gepubliceerd om tot oprichting van een
katholieken Radio-omroep over te gaan. Men
hoopt dat het plan werkelUkheld moge worden
tot zegen van de Diaspora en van de Duitschers
in het buitenland, van de halfslachtige katho
lieken en ook voor de Katholieke Actie en de
katholieke cultuur in het algemeen.
Dit heilzame werk dat in het jubileumjaar
begonnen is. wil men thans als een herinne
ring aan het Verlossingswerk doorzetten en
blUvend vruchten doen dragen. W|j kunnen niet
anders doen dan dit gelukkig initiatief van harte
toejuichen met de beste wenschen voor een
spoedige verwezenlijking van dit heerlUke plan.
Tot zoover het Vatlcaansche orgaan
Zooals het gesproken en geschreven woord
moet ook door de radio het woord Gods aan de
wereld verkondigd worden.
lederen dag opnieuw moet deze katholieke
zender met haar eigen program komen: de ge
heimenissen van den aether moeten in dienst
gesteld worden van godsdienst en zielzorg van
alle Duitsch-sprekende katholieken in Duitsch
land. Oostenrijk. Zwitserland en Luxemburg. In
welk land de eender gebouwd zal worden is
een zuiver technische aangelegenheid. Voor dezen
„Internationalen Katholieken Zender" komen
thans reeds bij „De Schildwacht” in Bazel gel.
deljjke bijdragen binnen van vooraanstaande
katholieken, die ook de Radio In dienst willen
stellen van het moderne Apostolaat
ROME. 16 Maart. (Eig. Tel.)
Naar „United Press” verneemt heb
bel} de besprekingen, welke
Rome Bondskanselier Dollfuss en
de Hongaarsche minister-president
Goemboes met Mussolini voerden,
geleid tot een economische over
eenkomst.
De „Temps” gaat uitvoerig na hoe een der-
gelUke regeling in de praktUk werken zal om
te besluiten, dat een dergelljk systeem het be
gin kan zUn van een stelsel van wederkeerige
verdragen tusschen alle Donau-staten.
Het blad Is er van overtuigd, dat de be
sprekingen te Rome slechts het begin zjjn
eener politiek van veel grooteren omvang.
Zoo beschouwd waren ze niet nutteloos en
openen ruime perspectieven.
BARCELONA, 16 Maart. (Reuter.) De
staking der arbeiders bU de electrlciteits- en
gasbedrijven is, zooals we reeds meldden, te
middernacht begonnen. Onderhandelingen wor
den gevoerd tusschen de autoriteiten, de arbei
dersorganisaties en de maatschappijen. 7000
werklieden zjjn b|j de staking betrokken.
De regeering heeft maatregelen genomen om
te vennUden, dat buitenlandsche bladen on
juiste berichten publiceeren over den toestand
In Spanje. De minister van Binnenl. Zaken
verklaarde dat In heel het land volledige rust
heerschte.
1
