J
ONS BLAD
H
M
KONINGIN EMMA OVERLEDEN
RIJK EN DIENEND. LEVEN
AFGESLOTEN
Droeve morgen in Den Haag
3
Zenders zwijgen
ROUW OVER HEEL NEDERLAND
Bioscopen dicht
Met eerbied en dankbaarheid herinnert zich
ons volk in deze dagen Haar groote
gaven van geest en hart
DE RESIDENTIE ROUWT
as
I
VEREEN1GDE KATHOLIEKE PERS
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 135
Tteken
van
half
van
geheele at ad
Drukte bij het paleis
ontroering
Na angatigen nacht
Onruat
Het overlyden van de geliefde
Koningin-Moeder verapreidde
zich snel door de
10
U1S
rond.
DAM.
•tuur
sf.
378
DINSDAG 20 MAART 1934
a. o.
i a
MMl
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
nationalen rouw
en apanning
De Koningin Moeder is hedenmorgen te kwart voor acht rustig ont
slapen. Aan het sterfbed bevonden zich de Koningin, Prinses
Juliana en de Vorst van Waldeck Pyrmont. t
De toestand van de vorstin, die lijdende was aan bronchitis, was de
laatste dagen erg achteruitgegaan.
Zondagmiddag werd medegedeeld, dat de hooge patiënte geen
rustigen nacht had gehad en zich zeer vermoeid gevoelde. De alge-
meene toestand werd toen niet zonder zorg geacht, maar reeds
*s avonds acht uur werd bekend gemaakt, dat de toestand veel ern
stiger was geworden. Te middernacht trad de crisis in, welke het
uiterste vergde van de toch reeds zoo verzwakte constitutie der hooge
patiënte. Het optreden van longontsteking verergerde den toestand,
zoodat kans op herstel vrijwel uitgesloten was. De Koninklijke Familie
vertoefde voortdurend aan het ziekbed, totdat de hooge lijderes den
geest had gegeven.
Er nat en
mond
een
ikert
Ben.
15313
om
het
H. M. overleden
men-
Koningin Imma al» echtgenoot» en moeder
ton»,
Hooi.
v»rt»
leven
i dit
>nd«r
bUd.
Nauwelijks was dit bulletin bekend geworden,
toen Prins Hendrik het paleis verliet en rich
per auto naar het Noordelnde begaf. Hl) had
afscheid van Hare Majesteit genomen.
leekt»
riem.
n U.
MtU
K>P
W.
MM
Z«i
O».
343
rden
mjt
■ter-
Voor de laatite maal verte heen de koningin
Moeder in het openbaar bV de viering van
het 100-jarig beitaan van „Oefening Kweekt
Kennit" in „Diligentia" te Gravenhage.
Het wat op tt Februari 1934
satr.-
rs «l
i vtor
und.
nvnt
355
O*d.
m.
55327
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Snel ging het nieuws van mond tot mond.
De duizenden, die zich naar hun arbeid bega
ven, lazen de bulletins, vernamen den roep der
venters, die de extra-editles rondbrachten. En
onmlddellUk was het een magnetische kracht,
die den stroom van het verkeer vertakte naar
het Voorhout, waar, bj) het hooge, gesloten huis,
de menschenmenigte met het oogenbllk groeide.
Hier stonden de menschen, zwijgend of
fluisterend in kleine groepjes. Op aller ge
laat was ernst en ontroering te lezen. Hoe
den gingen af. soldaten salueerden, de jeugd
was haar lach vergeten en keek met groot»
oogen naar de vensters, waar zjj zoo vaak
het vriendelijke, oude gelaat met de grijze
haren en kanten sluier had gegroet.
vorstenhui
nlngln en
In de dr<
dank baar 1|
moeder, tl
tig gebetr
„Heer. geef ook Haar de eeuwige rustl
En overal rondom ontplooiden zich halfstok
de vlaggen. Het dundoek hing slap, zich nau
welijks plooiend in den loomen wind. En schier
onbeweeglijk bleef de stilte onder de bruine,
bottende boomen, een stilte, nauwelijks verbro
ken door het voortschuiven van fietsen en auto’s
over het asphalt, de gedempte voetstappen der
menschen. Over het Voorhout, over geheel de
stad hing de schaduw des doods, de rouw over
haar, die nu strak en bewegingloos daar neer
lag in de sterfkamer van het paleis, in
schemerduister achter gesloten gordijnen.
het Nederlandsche volk weer aan de doods
baar van een lid van het geliefd Oranjehuis.
Het staat daar met diepe ontroering, met
dankbaarheid en groote liefde. Want in de
55 jaren, die verliepen sedert den dag, waarop
de jonge bloeiende Prinses van Waldeck Pyr-
mont haar hand legde in die van den grijzen
Koning Willem III, is een band gegroeid tus
schen Haar en het Nederlandsche volk, die
sterk en innig is. Als Koningin Emma, als Re
gentes, maar vooral als Koningin Moeder heeft
men haar gekend en lief gekregen. Koningin
Moeder was Haar eere-titel bjj uitnemendheid
en teekenend is wel het verhaal, dat gaat over
■n bezoek, door de Regentes met de nog twaalf
jarige Wilhelmina aan Friesland gebracht Toen
het weer tijdens een harddraverij te Leeuwar
den. door de Vorstinnen bijgewoond, ongunstig
werd, riep ‘n trouwhartige Friezin de Koningin
Moeder bezorgd toe: „Mém, je mei hja wol giea
bistopje oars wirdt hja nog verkosden.” (Moe
dertje je mag haar wel goed instoppen, anders
wordt ze nog verkouden).
Heel moeilijk zal het zijn de gedacnte te
aanvaarden, dat nu de vertrouwde figuur der
koninklijke vrouw met het rustig, Innemend
gelaat en den milden glimlach niet meer onder
ons zal toeven. Zjj was. in haar levensavond
vooral, zoo vergroeid met ons volk, dat mee
leefde in het huiselijk geluk der Koninklijke
Familie, dat met aandoening aanschouwde den
hechteh band tusschen Moeder en dochter en
steeds van dank vervuld bleef voor alles, wat
deze Vrouw sedert den dag, dat Zij onzen bo
dem betrad, tot stand had gebracht.
Innig is dan ook het meevoelen, de deernis
met het groote verlies, dat de Koningin lijdt
door den dood van Haar Moeder. Voor haar
mag dit een troost zijn, zoo goed als de weten
schap, dat de bescheiden, maar zoo boog ge
ëerbiedigde, onaantastbare figuur Harer Moe
der ook bü Haar volk in dankbare herinne
ring zal blijven.
Gebeurtenissen als deze, de dagen van smart
en rouw méér nog dan jubel en feestgetij, zijn
bU uitstek geschikt tot het zich bewust worden
van het diep saamhoorlgheidsgevoel tusschen
s en volk. Zoo staan ook heden Ko-
jvaderland onafscheidelijk verbonden
fcfheid, één in liefde, vereering en
leid, rond de baar van de Lands-
frwljl uit geloovige harten een krach
ten Hemel stijgt, een duizendvoudig:
Het
eeuwig licht verlichte Haar. Dat zjj ruste in
vrede."
In onze nationale beschavingsgeschiedenis zal
deze Vrouw hare plaats hebben als een groote
figuur, als het verwerkelijkt Ideaal van teeder-
sterke lieve majesteit, van diep Christelijk den
ken en charitatief voelen, van hoogbezielde en
waarlijk zielkundige moedenljke liefde en waar
digheid. Wat zal hare Koninklijke Dochter nóg
veel verliezen aan dat nobele Hoofd, dat door
Toorop zoo eerbiedig en juist is weergegeven en
GoddankI voor ons en t nageslacht blijft be
waard I
haar zwakke gezondheid en de
haar het gaan belette, niet
ontbreken op dezen nationalen
bevroedde toen nog, dat
uner.
ia-
enkel
van de
Ingevolge een besluit van het
Hoofdbestuur van den Nederland-
schen Bioscoop Bond zullen heden
ten teeken van rouw wegens het
overlijden van H. M. de Koningin-
Moeder alle bioscopen in Neder
land gesloten zijn.
Met het oog op het feit, dat de
Koninklijke Familie in Den Haag
resideert, heeft het hoofdbestuur
van den Nederlandschen Bios
coopbond vervolgens besloten, de
in de residentie gevestigde biosco
pen gedurende drie dagen, n.L be
den, Woensdag en Donderdag a.s.
te doen sluiten.
Bovendien zullen ook op den
dag der begrafenis alle bioscopen
in Nederland gesloten zijn.
Traag breekt de dag aan, na een langen,
somberen nacht, den nacht, die nog een
oogenbllk ontspanning scheen te brengen
In den toestand der hooge lljderes, maar
die toch gebleken Is haar laatste te z|jn.
Terwijl aarzelend licht van den nieuwen
dageraad door de hooge, strakke gordijnen
Ifi de sterfkamer binnendringt, de eerste
geruchten van alledag uit de stad vaag
worden aangedragen, drukt H. M. de Ko
ningin, na uren van angstig en sloopend
waken, haar Moeder voor altijd de oogen
toe. En de eerste spaarzame voorbijganger
van het Voorhout, de voetganger, de fiet
ser, de automobilist, zU„ die aan dezen
morgen met hartelijke belangstelling oprien
naar de gesloten deuren en vensters van
het kleine paleis, zij zien, hoe de rood-wlt-
blauwe standaard boven het front in be
weging komt en langzaam, heel langzaam
daalt, tot h|j zich ter halver hoogte met
loome plooien om den stok slaat.
De nacht in het Paleis van H. M. de Konin
gin-Moeder werd In alle rust doorgebracht. Het
paleis lag geheel in het duister. Geen lichtschijn
blonk door de gordijnen. Langzamerhand werd
ook de belangstelling minder. Het voorplein
werd geheel verlaten. De lantaarns werden ge
doofd en niets wees erop, dat de nacht eenige
verandering sou brengen.
De Koningin en de Prinses bleven den nacht
in het paleis doorbrengen. Ook Dr. de Jongh
was aanwezig.
Langzamerhand begon de dageraad te gloren
en nog was er niets, dat er op wees, dat de
kalmte en rust, welke over het Voorhout lag,
zoo spoedig gestoord zou worden.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie Ó33
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad 10 60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
agenten sprongen in de houding, sa
lueerden. Toen wist i eder: Hare
Majesteit de Koningin-Moeder
heeft den geest gegeven, heef, na
een leven van bijna 76 jaar, haar
edele ziel aan haren Schepper te
ruggeschonken.
erwijl alom uit den nog winterkouden
grond de eerste kleurige voorjaarsbloe
men zijig ontloken, de hazelaar is opun-
gsbloeid in den adem der zoele lente-lucht,
waart door het Hollandsche land een sombere
mare, roert weemoed de harten van ons schijn
baar nuchter volk. Al te plotseling toch was
het verscheiden van Haar, die meer dan een
halve eeuw verbonden was In lief en leed met
de rustige nijvere menschen van het lage land.
Zeker, Haar doodsbericht kwam niet onver
wachts. Reeds lang was 't teruggetrokken leven
der grijze Konlngsvrouwe zoo mogelijk nog stil
ler geworden.
Eén enkele maal nog slechts trad zU naar bui
ten en wel om te deelen in de onvergefelijke
schoone en grootsche hulde, welke op 9 Sept, van
het vorig jaar Haar Koninklijke dochter bij het
35-jarig regeeringsjubileum In 1 Amsterdamsche
Stadion ten deel viel. Reeds toen gingen de
blikken onwillekeurig met grooter belangstel
ling uit naar de Ietwat gebogen figuur en het
fijn besneden gelaat van de 76-jarige Vorstin,
die ondanks
kwaal, die
had willen
hoogtijdag. Niemand
bet voor t laatst zou zijn.
Sedert zagen wij de Koningin Moeder nau
welijks meer in het openbaar leven, af en toe
een sober bericht over haar gezondheidstoe
stand, dat verloren ging tusschen de gebeurte
nissen van onze veelbewogen dagen. Tot einde
lijk de jongste mededeellngen ernstig en be
zorgd deden begrijpen, dat een droeve gebeur
tenis onvermijdelijk werd en niet lang meer
op zich zou laten wachten.
En thans is daar het treurig nieuws: de Ko
ningin Moeder is overleden. Na 44 jaar staat
Eenige minuten voor half acht werden de
gordijnen opgetrokken en begon het paleis weer
te leven.
Precies half acht reed een auto het voorplein
op. De Vorst van Waldeck stapte uit en ging
het paleis binnen. Direct achter hem kwam
Prins Hendrik. Toen begrepen de omstanders,
dat er Iets bijzonders aan de hand was en dat
de Indruk, welke men van bulten af had ge
kregen, dat er geen of weinig verandering in
den toestand was gekomen, niet julht kon zijn.
Het was immers bekend, dat Prins Hendrik In
het paleis Noordelnde nadere mededeellngen zou
afwachten en zich bij aarmeerende berclhten
dadelijk naar het paleis Voorhout zou geven.
Het feit, dat zoowel de Vorst van Wsldeek
als Prins Hendrik op dit ongewone uur ten
palelze verschenen, gaf het nog schaarsche pu
bliek, den wachtenden Journalisten en fotogra
fen aanleiding om te vermoeden, dat er een
ongunstige wending In de ziekte van H. M. was
gekomen.
Dit vemoeden werd zekerheid, toen
omstreeks tien minuten over half acht
een communiqué werd uitgegeven,
waarin melding werd gemaakt van een
rustigen nacht, maar dat in het laatste
halfuur de toestand zoodangi verergerd
was, dat de dokter de patiënte had op
gegeven.
Triest en stil, onder strak-grijzen
hemel, licht de morgen van 20
Maart 1934 over de ontwakende
stad en door dezen morgen waart
als een schok de verwachte, maar
toch nog plotselinge, treurige mare:
H. M. de Koningin-Moeder is
kwart voor acht overleden.
Te half negen hedenmorgen
werd over de beide Nederland
sche zenders officieel het overlijden
van H. M. de Koningin-Moeder
medegedeeld. De uitzendingen van
beide zenders zijn daarop tot
Woensdagochtend acht uur ge
staakt als teeken van rouw. Woens
dagochtend te acht uur zullen de
uitzendingen worden hervat, uitslui
tend voor het doen van mededee-
lingen. Tevens is aan alle radio-
centrales verzocht om, zoolang de
Nederlandsche zenders hun uitzen
dingen staken, ook de radio-distri-
butie-bedrijven geheel stop te zet
ten.
Als bjj intuïtie stonden de
schen stil, zagen naar de vlag,
gen naar elkaar, zonder een
woord te zeggen. Soldaten
wacht presenteerden het geweer,
'f'.'-.
Jo
on,
set
ui»
RB
«M 11
