ONS BLAD
Algemeene ontroering
bij geheel de natie
en
rouw
Koningin Emma’s afsterven
Geen défilé
Rouwzitting Tweede Kamer
i
i
Het
heden
Zij is heengegaan zonder eigenlijken
doodsstrijd, zonder groote benauwd
heid, zonder pijn
Schrijven van het
Episcopaat
Dinsdag
Prinses Juliana
zeer bedroefd
nieuws van
AH 43 JAAR
Sr.
i
le
ge*
I
DE BAROMETER
K
NIGDE KATHOLIEKE PERS
VER]
N
r X*ar
n
ji
het
Bijzetting te Delft
moeder ging heen”
„Zij had de natie lief”
o
ROUW IN LANDS HOOFDSTAD
N
3’
Geen audiëntie
a-
Af gelast
Rouwbeklag der Unie van
Zuid-Afrika
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
I
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Brillen en pince-nez
WOENSDAG 21 MAART 1934
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55 cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
Fransche deelneming
De drukte voor het Paleis Lange V oor hout te Den Haag, het bekend worden van
overlijden van H. M. de Koningin Moeder
f:
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 136
nam
►54
en
het
w-
Ontroerend afscheid
van
meer
£en eerewachta/« vroeger
de
te
brengen.
Zn het sterfhuis
een
Het
Haar laatste oogenblikken
Haar
Staking bjj de Chevroletfabrieken in Amerika.
L
gadering
760
~'O
L
Een overzicht van de Kalverstraat in
▼an teere zorg
Ernstige overstroomlngen in de residentie Cheri-
bon (N.-L).
Stand op WaenaAac 9 «w vja.: 747
Varies stand: 7U
u
te
L
1.
B.043M,
te oot-
in Ja-
werke-
ok
Allerwege hangt de vlag halfstok.
Amsterdam.
Na deze met bewogen stem uitgesproken en
door de leden der Kamer staande aangehoor
de rede, heeft de Kamer besloten, het K B. met
een adres van rouwbeklag te beantwoorden en
Is zy in de afdeelingen gegaan, om een Com
missie van redactie voor dit adres te benoe
men.
Zoo* is er iets ontroerends gekomen in dit
wachten en wachten van altijd nieuwe men-
schen, een wachten zonder nieuwsgierig opdrin
gen, zonder luidruchtige conversatie of vervelen
de gebaren, een wachten, dat iets plechtigs heeft
gekregen, iets ontzegbaar schoons, een wachten,
dat is geworden tot een symbool van de trouw
en toegenegenheid.
De minister van Staat, commissaris der Ko
ningin in de provincie Zuld-Holland, Jhr. mr.
dr. van Kamebeek, zal in verband met het over
lijden van H. M. de Koningin-Moeder. geen
audiëntie verleenen op Donderdag 22 Maart as.
en van
>33 b»>
tngrtcn
v.i
18*
aan
doleeren.
Het is meer dan 43 Jaar geleden, dat bij de
TWeede Kamer een droeve tijding binnenkwam,
als die haar heden bereikte.
het publiek, het onvermoeide, geduldig altijd
maar wachtende publiek.
Het is, of de Hagenaren Koningin Emma ook
in haar dood niet alleen willen laten, of zij een
afspraak hebben gemaakt en er prijs op stellen
om elkander af te lossen, zoodat geen oogen-
blik, noch ’s morgens, noch 's middags, noch
’s avonds het volk ontbreekt bij haar sterfhuis.
Koningin Emma heeft geleefd, koningin Emma
heeft geleden, koningin Emma is gestorven tus-
schen het haar dierbare Nederlandsche volk. En
was het wellicht geen toeval, dat haar paleis
De plechtigheden op den dag der begrafenis ran
H. M. de Koningin-Moeder zullen door de radio
worden uitgezonden.
Moord te Boven-Hardinxveld bedreven in een
vlaag van godsdienstwaanzin.
Aan andere R. K. bladen wordt dringend ver
zocht dit schrijven over te nemen.
Naar wjj vernemen is in verband met het
overlijden ran H. M. de Konlngln-Moeder, het
bezoek van den minister van Blnnenlandsche
Zaken, aan Zeeland, uitgesteld.
Oostenryksche Regeering
condoleert
i Staat
lillloen.
ultga-
niet
at aan
ir men
'an de
illhoen
J. H. G. JANSEN,
Aartsbisschop van Utree*
F. A. W. HOPMANS,
Bisschop van Breda
A. F. DIEPEN,
Bisschop van ’s-Hertogenbo.
J. D. J. AENGENENT,
Bisschop van Haarlem
Dr. J. H. G. LEMMENS.
Bisschop van Roermond
-ii.
n-
uL
xjr
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
De burgert] heeft een eerewacht betrokken.
Zij doet dit spontaan en als vanzelfsprekend.
Ook nu, ook juist nu in haar dood mag de
lieve Vorstinne niet alleen zijn. Zooals vroe
ger altijd belangstellenden samen groepten,
wanneer Koningin Emma in haar équipage
of open auto het paleis verliet, belangstel
lenden, die met een vriendelljken groet van
hun sympathie wilden getuigen, zoo wil men
ook nu niet ontbreken, nu het kleine grijze
paleis met het vergulde balcon en de ver
gulde lantaarns Is geworden een kostbare
reliekschrijn, waarin rast bet overschot ran
een edele en dierbare vrouw.
1753S».
a 1933
dan tal
afzetting
houden
De 20e Maart 1934, de dag. die een „dies ater”
is geworden, in de geschiedenis van Nederland
er. Oranje, spoedt weder ten einde. De Voorhout
biedt het beeld der laatste avonden en nachten.
Het schijnsel der booglampen licht wederom
over het voorplein van het paleis en teeken’.
scherp, soms even wiegend, schaduwen ovew as
phalt en grind. De soldaten staan onbeweeglijk,
politia-agenten surveilleeren langs de haag van
De reden, waarom Dr. Colljn. als leider van
de regeering, niet geantwoord heeft op de rede
van President Ruys de Beerenbrouck schijnt
te liggen in de omstandigheid, dat allereerst
de Koningin van antwoord dienen moet
De regeering van de Unie van Zuid-Afrika
heeft haar gezant te 's-Oravenhage opdracht
gegeven om. namens de Unie Regeering. haar
Innige deelneming over bet ontzettende verlies
van H. M. de Koningin, zoowel als van het volk
van Nederland aan H. M. over te brengen.
toch eigenlijk niets weg heeft van een paleis,
maar er zoo doodgewoon staat Ingebouwd tus-
schén de burgerhuizen.
Journalisten betuigen
deelneming
In allen eenvoud maakt de statige huizinge
nu vooral een grootschen indruk. wy naderen
de stoep en betreden het sterfhuis. In de hall
zijn bladen papier op een ronden tafel neer
gelegd. waarop de belangstellenden hun namen
schrijven.
DINSDAG A.S, BIJZETTING VAN HET STOF
FELIJK OVERSCHOT VAN H. M. DE KONIN-
GIN-MOEDER IN DE NIEUWE KERK TE
DELFT.
- '"«SsE
Op 25 November 1890 las de voorzitter, Jhr.
Beelaerts van Blokland de koninklijke bood
schap voor, waarin de thans gestorven Konin
gin-weduwe aan de Staten-Generaal kennis
gaf van het overlijden van Haar Gemaal, Ko
nlng Willem m.
Van Bondspresident Miklas heeft H. M. de
Koningin het navolgend telegram ontvangen.
„Met diepe droefheid vernam ik de tijding
van het overlijden van H. M. de Konlngln-
Moeder. In verband met het groote verlies,
dat Uwe Majesteit en Uwe Koninklijke Familie
heeft getroffen, voel ik mij gedrongen U mijn
Innige deelneming te betuigen.”
Bondskanselier Dollfuss heeft aan minister
president dr. Colljn een telegram gezonden,
waarin hy de deelneming van de Oostenrijksche
regeering uitspreekt.
De Aartsbisschop en de Bisschoppen van
Nederland aan de hun toevertrouwde
geestelijkheid- en geloovigen.
Zaligheid in den Heer.
Koningin Wilhelmina toont zich ook in dit
uur de sterke vrouw die zich beheerscht. die
zich als in zich zelve terug trekt, die haar
leed alleen wil dragen. Maar geheel haar
wezen gaat gebukt onder den zwaren slag. Zjj
had een groote toegewijde vereering voor haar
Moeder, die haar zoo zielkundig tot de groote
taak van regeerster opvoedde.
k
r
In den ochtend was
minder, het hoesten i
de geneesheer
baar hand over
klopte al flauwer en
einde scheen nabij.
DEN HAAG, Dinsdagavond
Voor het paleis drongen honder
den te zamen, ondanks den regen
den middag, om het komen en
gaan te aanschouwen van al de
autoriteiten, die de condoleance-
lysten komen teekenen.
De politie heeft voor een
gezorgd, militairen
wacht.
„De hoop van heel het land
werd niet vervuld. Wat gevreesd
werd, dag en nacht, is over ons ge
komen. Een zware slag treft het
vorstenhuis. Een zware slag treft
ook de natie. Treffelijke Gade,
wijs Bestuurster, in waren Koninklij
ken eenvoud trouwe Moeder,
Grootmoeder, vol
De Konlngln-Moeder is overleden.
Na de verontrustende berichten der laat
ste dagen over de ernstige ongesteldheid
van Hare Majesteit de Koningin-Moeder
op wier behoud de liefde van ieder recht
geaard Nederlander zoo gaarne bleef ho
pen brengt Ons de vroege morgen de
treurige tijding, welke Ons met ontroering
vervult, dat de dood een einde gemaakt
heeft aan dit kostbare en gezegende leven.
Dankbaar herdenken Wij de heerlijke ga
ven, welke de goede God Ons in deze waar
dige Vorstin heeft geschonken, wier veel
zijdige gaven van geest en hart voor een
ieder hebben geschitterd, zoo dikwijls Zjj
zich in Haar leven, zoo rijk aan verdien
sten, geplaatst zag voor een nieuwe taak,
welke Zij telkens opnieuw met niet te even
aren zorg heeft vervuld.
In diepen rouw gedompeld staan Wij
thans aan haar sterfbed en van deze ko
ninklijke doode gaan Onze gedachten het
eerst uit naar Onze geëerbiedigde Lands-
vorstin en de leden van haar Koninklijk
Huis, die het smartelijkst door dezen dood
worden getroffen. Wij troosten Ons met de
gedachte, dat Haar werken Haar volgen en
Wij bidden, dat de goede God Haar om
Haar werken reeds moge hebben beloond.
Wij wekken onze geestelijkheid en geloovi
gen op zich met Ons in gebed te vereenigen
voor Haar eeuwige rust en ter verkrijging
van Gods kracht en troost voor de zwaar
beproefde Koninklijke Familie.
Te dien einde bepalen Wij, dat tot op den
dag der bijzetting van *t stoffelijk overschot
na iedere H. Mis door priester en geloovi
gen gezamenlijk vijf Onze Vaders en vijf
Weesgegroeten zullen worden gebeden.
Gegeven te Utrecht, den Msten Maart 193'
Dat zij niet leefde in het paleis in een ge
heimzinnige verborgenheid, maar dat men haar
altoos kon zien en groeten In haar hoekje voor
het venster, waar haar vriéndelijk oud gezicht
zoo moederlijk zacht, met dien glans van teedere
majesteit en gedekt door het tule weduwenkapje
een heel vertrouwde verschijning was?
Nu zijn voor datzelfde raam de gordijnen strak
gesloten. Nimmer meer zal dit dierbare gelaat
van achter het vensterglas uitzien over de Voor
hout.
Een hand heeft by het sluiten der blinden ook
de glazen met bloeiende hyacinthen verwijderd,
die eenvoudige, zachte kleurige bloemen achter
de vensters van een paleis. Hoeveel stille vreugde
heeft de grijze vorstinne wellicht gehad over
het groeien en botten van die bloemen, niet
wetende dat zij haar nog zouden overleven?
Vredig alsof ze sliep, ligt de doode op het
ledikant, waarin zjj gestorven is. De dood heeft
Baar jonger gemaakt. Het gelaat is wit.
weduwekapje dekt haar hoofd. Een eenvoudig
Wit gewaad omsluit haar leden. Een onnoeme
lijke uitdrukking van liefheid zweeft rondom
deze Doode, die zoo goed en zoo sympathiek
Voor allen was. Enkele bloemen liggen op het
Sterfbed bij Haar.
Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana
werden gewekt. Tegen het aanbreken van den
dageraad zag de geneesheer het doodsuur
naderen.
Zeer onder den
indruk
Thans is ook de gemalin van Konlng Wil
lem III herdacht, nu zij naar een beter leven
is overgegaan. Wat zij in de laatste Jaren van
haar huwelijk met Konlng Willem en latei
als Koningln-Regentes en opvoedster van Ko
ningin Wilhelmina voor ons volk beteekend
heeft, heeft de huidige President der Tweede
Kamer in de hedenmiddag gehouden korte ver
in sobere bewoordingen geteekend.
nadat de griffier, Mr. Kesper, voorlezing ge
daan had van het K. B., waarin H. M. Ie Ko
ningin aan de Staten-Generaal de droeve me-
dedeellng deed van het overlijden barer ge
liefde Moeder.
Jhr. Ruys de Beerenbrouck sprak als volgt:
Welk een eenvoud heerscht er rondom Wij
hebben heugenis Mn een anderen koninklijken
doode In bet Paleis te Brussel enkele weken
geleden. Welk een verschil daar en hier. DMr
eenvoud, maar praal tevens, hier In de practi-
sebe woning, welke paleis heet, maar een een
voudige woning is gebleven, niets dat aan praal
doet denken!
Wanneer men de trappen naar de boven
verdieping opgaat, draagt alles het kenmerk
van Hollandsche degelijkheid en voornaamneid.
van Hollandschen eenvoud en simpelheid. Was
dit nu het verblijf eener Vorstinne? En hoe
■ober is de ruime sterfkamer op de boven
en nu
werden de leden der hofhouding in de gelegen
heid gesteld een laatsten groet aan de zieke
Als slapend lag Koningin Emma
roerloos ter neder. Het lichaam
was volkomen uitgeput. Zij scheen
geen pijn te hebben en een zware
doodsstrijd bleef haar bespaard. In
tegenwoordigheid vai^ Koningin
Wilhelmina, Prinses Juliana en den
vorst van Waldeck is zij zacht
den dood ingegaan. Tien minuten
over half 8 trad de dood in, kwart
voor 8 <vas alles gedaan. De ge
neesheer voelde nogmaals den pols
deze had opgehouden te kloppen.
Het hart stond stil, van de lippen
kwam geen ademtocht meer.
De R.K. Journalistenvereenlglng en de Neder
landsche Journalistenkring hebben telegram
men van rouwbeklag aan H M. de Koningin
geuonden.
„Treffelijke gade, wijs bestuurster,
trouwe Moeder en Groot
ten Ne-
Naar het Paleis aan bet Noordelnde werd
getelefoneerd en spoedig verschenen prins Hen
drik en de vorst van Waldeck, een broer van
Koningin Emma. Haar zuster zou haar niet
meer levend aantreffen. Deze kéam eerst ie
10 uur aan. Spoedig verschenen prins Hendrik
en de vorst van Waldeck.
zy namen afscheid van de doode
de toestand
nam af, wat
een slecht teeken
oordeelde. De zwakte nam bljjk-
hand toe. De pols
flauwer, het
De commissie van redactie voor het adres van
rouwbeklag is samengesteld uit de leiders van
de voornaamste Kamerfracties. De heer Al
bania, voorzitter van de Sociaal-Democratische
fractie, maakt echter van de commissie geen
deel uit, omdat hij zich as. Donderdag op
reis moet begeven.
Onder de drie leden, die nog door den Voor
zitter in deze commissie zullen worden be
noemd, zal echter een sociaal-democraat zijn.
De Fransche minister van Buitenland-
sche Zaken Barthou, heeft den Nederland-
schen gezant te Parijs de deelneming van de'
Fransche Regeering met het overlijden van
H. M. Konlngln-Moeder doen toekomen.
Mededeeling aan de Kamer
Het schrijven, waarin de Koningin aan de
Tweede Kamer mededeeling doet van het over
lijden van Haar Moeder, luidt:
Het heeft God behaagd, onze Beminde Moe
der na een kort ziekbed tot zich te roepen.
Met diepe droefheid geven wy U daarvan ken
nis. wy Zijn overtuigd dat geheel ons volk
deel neemt in de smart, die Ons en de Onzen
vervult en hiermee beveleq wy U in Godes
Heilige bescherming.
De boodschap van Koningin Wilhelmina tot
Haar volk, de woorden in de Eerste en
Tweede Kamer gesproken, de openlyke rouw
in den lande, spreken van algemeene ont
roering by geheel een natie.
Dinsdagmiddag had Den Haag nog niet het
rouwaspect aangenomen, dat Brussel enkele
weken geleden vertoonde. Hier waren alle
tooneelvertoonlngen en bioscoopvoorstellingen
alsmede muziekuitvoeringen verboden. te
Brussel vond dit te eigener beweging plaats
Rouwétalages waren des middags nog niet
aangehracht, maar tegen den avond werden
al meer en meer étalages bij Vroom en Drees-
man, by Koch e.a„ in rouw-étalages veranderd
met het portret van Koningin Emma in het
midden.
Haar laatste oogenblikken moeten, volgens
de verklaringen van den particulieren secretaris.
C 8. Slxma baron va.i Heemstra, en van den
behandelenden geneesheer, dr. de Jongh. uiterst
kalm en vredig syn geweest. Zy is heengegaan
•onder eigenlijken doodsstrijd, zonder groote
benauwdheid, zonder pyn.
Reeds Maandagavond had de dokter hoe
ernstig hy ook den toestand inzag toch nog
een weinig hoop. Een injectie was de hooge
lydster toegediend en de nacht verstreek kalm.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana «’aren
in het Paleis van de Konlngln-Moeder gebleven
en voor haar waren rustbedden ingericht Zij
hadden zich ter ruste begeven met het bevel
haar onmlddeliyk te roepen, wanneer de toe
stand erger zou worden.
Aangezien H.M. de Koningin-Moeder
tijdens haar leven den uitdrukkelijken
wensch te kennen heeft gegeven, dat
haar begrafenis in grooten eenvoud zou
plaats vinden, heeft H.M. de Koningin,
die zelf de regeling der begrafenis in
handen heeft, bepaald, dat het karakter
van eenvoud, welke Haar Moeder tij
dens haar leven kenmerkte, ook geëer
biedigd zal worden na Haar dood.
Hoogstwaarschijnlijk zal daarom ook
worden afgezien van een défilé langs
het lijk.
voor het beminde Kleinkind zoo
zag de natie haar. Zy had haar
lief.
Wat Zy gegeven heeft
derland, gaf Nederland
weer. Zy schonk ons gansch hsmr
hart, ons volk gaf Haar bet zyne.
De weemoed over dit verschei
den wordt omgloord door den glans
der ryke gaven, die in Haar ge
schonken werden. Wy buigen het
hoofd en danken God voor wat
Hjj ons bestemde”.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar f 2.85
fhet geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij Do Spaarnestad - Haarlem
De begrafenis kon om redenen van
protocols niet meer deze week plaat
vinden.
Het stoffelijk overschot van de
Koningin-Moeder zal Dinsdag a s. in de
Nieuwe Kerk te Delft worden bijgezet.
Prinses Juliana moet zeer onder den
indruk zyn van het verlies, zy hield heel
veel van haar Grootmoeder, zy had een
groote genegenheid voor Haar. De men-
scheiykheld van de Vorstin had altyd
zoo anmiddeliyk tot het Koninklyk kind
«esproken. Zwaar wordt de Prinses door
den dood van de lieve vrouwe getroffen.
Vele harer oude speelgenooten kwamen
haar dan ook In den loop van den dag
het paleis aan het Noordelnde con-
XVan onzen specialen redacteur)
I
v
f
