ONS BLAD
I
I
NA* HET OVERLIJDEN VAN DE
KONINGIN-MOEDER
1
V f
Het nieuws van heden
1
J
De ramp met de
„Osoviakim”
VRIJDAG DEFILE
DE NIEUWE GRONDWET
IN OOSTENRIJK
DE BAROMETER
M1GDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 22 MAART 1934
oon
VAN TANKSCHIP TOT GASBOOT
Adret der Tweede Kamer
Geen audiëntie
Het lichaam niet gebalsemd
Vergadering gaat niet door
De
o o
De overlydensacte
Een filmjournaal
Volksraad condoleert
Verzegeling der kist
Een laatste groet
Logboek gepubliceerd
„Een laatste groet"
De staat geen republiek
Ure des gedenken s
meer
PIUS XI, Paus.
Gedenkpenning
De begrafenis en de lijkkist
Engeland en Rusland
De route Den HaagDelft
O
deelneming van
Z.H. den Pau»
Pontificaal Requiem in
de Residentie?
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Algemeene rouwdag in
Indië
R
1.
i
i
5
Zy, die zich tegen 1 April op
ons blad abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende
nummers gratis.
Bijzonderheden over de
begrafenis
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Brillen-étui’s, luxe en
Hooge bezoekers
De autoriteiten schynen te zyn ge
zwicht voor den drang van
verschillende zyden
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
De bemanning heeft haar leven ge
offerd om een recordhoogte
te bereiken
VER
NIEUW LEVEN OP DE PUINHOOPEN
1
t» en
N00RD-H0LLANDSCH DAGBLAD
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 137
i
gister
(Van
DEN HAAG. Woensdagavond
toen
een
en
it-
van
heel
verre
moet
K>
-
r.
L
Aan H.M. de Koningin.
's Gravenhage.
L
van
voor
teit.
aan
aan
ge-
blauw-
(Vervolg elders In dit blad)
Kard. PACELLI.
eenvoudige
aan
Voorhout zal worden
r.
ir
houdendeze tegenstelling
wel ieder gevoelen.
Het telegram van den Kardinaal-Secretaris
van Staat luidt:
Aan Z. Exc. den Minister van Bultenlandsche
Zaken, *s Gravenhage.
De Gouverneur-Oeneraal zond het volgende
telegram aan H. M. de Koningin:
..Namens alle Ingezetenen van Nederlandse!)
Indië betuig ik Uwe Majesteit en Koninklijke
Familie eerbiedig onze Innige deelneming met
het verschelden van onze Konlngln-Moeder. Wl)
zijn allen diep getroffen door dit groote na
tionaal verlies. Wij rouwen om Haar, die door
zooveel aan ons volk was gebonden. Wl] bidden
den Allerhoogste, dat HU Uwe Majesteit in deze
uren van beproeving moge sterken en steunen.
HET DEFILE LANGS DE BAAK MET HET
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN H. M. DE
KONINGIN-MOEDER ZAL VRIJDAG WOE
DEN GEHOUDEN.
l
r
Heden zal In den loop van den dag ten stad-
hulze te Den Haag de overludensakte worden
opgemaakt door den minister van Justitie, mr.
J. R. H. van Schalk. terwUl de minister-presi
dent dr. H. Colljn en een ambtenaar van den
Burgerlijken Stand der gemeente 's Gravenhage
daarbij aanwezig zullen zijn.
De Minister van Justitie, mr. Van Schalk zal
Dinsdag de kist in de grafkelder te Delft ver
zegelen.
De Koninklüke-Begeer te Voorschoten ver
vaardigt een herdenkingspennlng op het over-
lüden van H. M. de Konlngln-Moeder. welke
penning binnen enkel edagen zal verschUnen.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat vóór
de teraardebestelling van H. M. de Konlnglp-
Moeder geen audiënties door H. M. de Konin
gin zullen worden verleend, noch ontvangsten
door H. M. zullen geschieden.
brulk gemaakt om nog eenmaal enkele oogen-
blikken in de sterfkamer te vertoeven.
Achter de schennen van het Fransche parlement.
Ilenriot's opzienbarende rede te BnuoeL
Moskouplannen te Bern onthuld. Zwitserland
als communistisch actie-centrum.
Hofrouw gedurende tien weken.
De ramp met de Osoviaklm, Logboek gepubli
ceerd.
Minstens 7 menschen omgekomen b(j een brand
in een New-Yorksche huurkazerne.
dat de
weder
WU spraken reeds in onze vorige editie over
de begrafenis, waaromtrent de autoriteiten nog
steeds conferenties voeren. Inmiddels is het vol
gende komen vast te staan.
Onze
nader:
Z. H.
BATAVIA. 21 Maart. <Aneta>. Op 27 Maart
zullen alle landskantoren gesloten zjjn. terwijl
de P. T. T. op dien dag Zondagsdienst zal heb
ben.
Weer een treinramp In Rusland; 33 dooden, M
gewonden.
Heden zal de Paus in St. Pieter het Eucharis
tisch Biduur bijwonen.
Duizend menschen zouden b(j een brand te
Japan zjjn omgekomen.
Zeven slachtoffers van de jverstroomingsramp
in Cheribon gevonden.
Bescherming van leerlingen tegen de gevolgen
van besmettelijke ziekten.
Missiebenoemingen bjj de Missionarissen van
het Goddelijk Woord.
Stand op Donderdag uur ijl: 7(1
Vorige stand; 7U
mde
aan.
ting
zal
!t
e
Ir
W
Het overlijden r»n de Koninfin-Moeder. Voor
bereidt n< en voor de bU*ettin< van het «toffe-
lijk overschot.
Adressen van rouwbeklag der Eerste en Tweeds
Kamer.
K)
RB.
It-
29
nk
toon,
ge-
LM.
oor-
rerp
nge-
land
sr-
ng
IN
«7
i be-
tnili-
ver-
>ver-
het
igin-
r;
ding
ta
taar
ïen-
heid
zcht
Het Engelsch-Russische handelsverdrag gera
tificeerd.
Een Nederlandsch crediet aan Frankrijk
Verplichte rundveebeperklng?
Naar ons ter oore komt worden besprekingen
gevoerd om den dag na de plechtige bijzetting
van het stoffelijk overschot van H. M. de Ko
ningin-Moeder In één der R. K. Kerken te
's Gravenhage een pontificale Requlem-Mis te
doen plaats hebben.
Waarschijnlijk zal deze Mis door den Pause-
lUken Internuntius worden opgedragen.
De Commissaris der Koningin in Z.-Holland
hoopt zooveel mogelijk personen te kunnen toe
laten, maar veel zal hierbij afhangen van de
maatregelen, welke dtor de militaire autoritei
ten moeten worden genomen in verband met hel
afmarcheeren der troepen.
Honderden kleine hutjes uit riet en gras zijn opgetrokken op de puinhoopen van
Monghir in Britsch-Indtë, welke plaats kortgeleden door een aardbeving werd ver
woest. Men ziet, dat er w««r levendige bedrijvigheid heer echt in de voor-
loopige nederzetting
De lükstoet zal Dinsdag te 11 uur (naar reeds
is vermeld) het paleis aan het Lange Voorhout
verlaten. Het stoffelijke overschot zal worden
vervoerd in een rouwwagen getrokken door
zwarte paarden, die van den bok gereden wor
den. Tegen drie uur in den middag wordt de
stoet aan de Kerk te Delft verwacht, alwaar
reeds de groote steen van den grafkelder Is af
gewenteld.
Het UJk wordt in een looden kist geplaatst.
BATAVIA. 21 Maart. (Aneta).
Uit alle deelen van den Archipel stroomen te
legrammen toe. welke het bewijs vormen, hoe
zeer Nederlandsch-Indlë is getroffen door het
heengaan van H. M. de Konlngln-Moeder.
Het terroristen-proces te Belgrado. Een dood
vonnis.
Naar vernemen, in tegenspraak met
andere berichten, wordt het stoffelUk over
schot van H. M. de Konlngln-Moeder niet
Naar reeds thans bekend Is zullen de volgende
hooge bezoekers aan de begrafenis deelnemen:
Hertog Adolf Frederlk van Mecklenburg Schwe
rin. een oudere broeder van Prins Hendrik, die
60 jaar oud is. Prins Eugen van Zweden, hertog
van Néricie, de 68-jarige jongste broer van
Koning Gustav van Zweden (zjjn moeder was
een geboren prinses van Nassau); bovendien de
volgende prinsen uit het huis Waldeck:
Joslas van Waldeck Pynnont. de oudste. 37-
jarige zoon van den vorst van Waldeck;
Prins Maxlmlliaan van Waldeck Pyrmont, de
35-jarige zoon van den vorst van Waldeck met
zjjn ega, geb. Gravin von Platen-Hallermund;
Prins Georges, de 31-jarige jongste zoon van
den vorst.
Voorts zullen aanwezig zUn Prins Frederlk von
Wied, zoon van Prins Wilhelm von Wied, die
gehuwd was met Prinses Made der Nederlanden
en diens echtgenoote geb. Prinses Pauline von
Würtemberg. Bovendien zullen de reeds aan
wezige broeder en zuster der overledene, de
Vorst van Waldeck en de Prinses van Erbach-
Schönberg hoogstwaarschjjnlUk aan de begrafe-
nls-plechtlgheden deelnemen.
Ik neem levendig deel aan de groote smart
der edele Nederlandsche Natie, wegens net
verlies der Konlngln-Moeder en ik verzoek U
de oprechte uiting dezer deelneming te willen
aanvaarden.
Het eerste bericht dat we, zü het niet offi
cieel. ten palelze hoorde fluisteren was: de kans
was groot dat Koningin Emma zou worden op
gebaard en dat het volk toegang zou worden
verleend. Maar reeds dienselfden avond gewerd
ons een tegenspraak van voor ons gezagheb
bende zjjde: er sou geen défilé plaats vinden.
Inlusschen was er Dinsdagavond en Woens
dagmorgen. vooral van de zijde van Oranje-
vereeniglngen e_a. aandrang geoefend, de be
langstellenden, die toch bU honderden *- regen
en wind voor het paleis samendrommen, toe
gang te verieenen. Geen Kentegtenc beeft deer
sympathie van allen geleefd
Beuna. Duizenden zonden haar
greet willen brengen.
Naar wU vernemen, gaat de buitengewone
vergadering van de Provinciale Btaten van
Noord-Holland op Dinsdag as. wegens de be
grafenis van wijlen Koningin Emma, tot na
dere bekendmaking, niet door.
BATAVIA, 21 Maart (Aneta). Het heden
morgen uit Batavia naar Amsterdam vertrok
ken vliegtuig van de K.L.M. de „Pelikaan"
voert een krans mede van Indische immortel
len, dragende het opschrift: „Een laatste groet
van overzee aan onze beminde Konlngln-
Moeder”.
Welke met wit satijn bekleed en gecapitonneerd
wordt. De looden kist wordt op haar beurt ge-
plaatat in een eiken kist naar Engelsch model
dJ. met een gebroken hjn en ter hoogte van de
Schouders het breedst Verzilverd beslag siert
de statiekist waarvan de schroeven den vorm
van kronen hebben.
WEENEN. 22 Maart (Reuter.) De offlcieele
„Wiener Zeitung” verklaart uit de beste bron
te hebben vernomen, dat in de nieuwe grond
wet Oostenrijk eenvoudig bondsstaat zal wor
den genoemd, samengesteld uit Weenen en de
bondslanden. De benaming republiek vervalt,
zoodat In de toekomst de staat in het Interna
tionale verkeer waarschUnlUk als „OostenrUk"
of ..Bondsstaat OostenrUk” zal worden aan
geduld.
De vrUheid van drukpers wordt In de nieuwe
grondwet aan zekere beperkingen onderwor
pen. evenals schouwburg, radio etc. (Gelijk be
kend bestond volgens de oude grondwet vol
komen vrUdom van censuur). Deze beperkin
gen beoogen de Instandhouding van orde en
rust, maatregelen tot bescherming der jeugd
e. d. De viüheid van geweten en geloof Is in
stand gehouden. De bepalingen betreffende de
positie van de Katholieke Kerk zUn in over
eenstemming gebracht met het concordaat. Ook
de vrUheid der wetenschap en der kunst zUn
gewaarborgd. Verder Is alleen de nadruk ge
legd op de plichten, die voortvloeien uit een
openbare functie. De bepalingen over de be
voegdheid van den bond en der landen in de
wetgeving zUn nog niet volkomen gereed.
Verder meldt D. N. B.: Men hoopt zoo mo-
èelUk de nieuwe grondwet nog voor Paschen
af te kondigen. Er zouden vier kamers worden
samengesteld met advlseerende bevoegdheid.
n.l. een cultuurkamer, een economische kamer,
een landenraad. samengesteld uit de landsgou-
verneurs. en een staatsraad, samengesteld uit
door den bondspresident benoemde personen.
Uit deze vier kamers zullen vertegenwoordigers
worden gekozen voor den Bondsdag, welke
wetgevende bevoegdheid krijgt.
BATAVIA, 21 Maart. (Aneta). De voor
zitter van den Volksraad richtte namens den
raad een telegram van rouwbeklag aan H. M
de Koningin. Het college van gedelegeerden is
bUeengeroepen tegen morgenochtend elf uur
voor een plechtige herdenking van de overle
den Vorstin In een openbare vergadering.
Bij de Nederlandsche Dok Mij. wordt momenteel interessant werk uitge
voerd. Het motortankschip .Megara" moe tworden omgebouwd voor het vervoer
van Butaan- en Propaangas. Een van de vier en twintig tanks wordt aan
boord geheschen
De doodslag te Oss; vonnis in hooger beroep
bevestigd.
Naar verwacht wordt zullen ook de graaf en
gravin van Athlone de plechtigheid van de bij
zetting van het stoffelijk overschot var H. M
de Konlngln-Moeder op Dinsdag as. bijwonen
MOSKOU. 21 Maart (V.D.). In het commis
sariaat van bultenlandsche zaken hebben
Woensdag de plaatsvervangende volkscommis
saris van bultenlandsche zaken Krestlnskl en
de ambassadeur van Groot-Brittanië burggraaf
Chelston de ratlftcatleoorkonden ultgewtsselo
van het handelsverdrag, dat op 18 Februari te
Londen U geteekend.
Het staat wel vast, dat de stoet van Den Haag
af bU de Hoornbrug te RfjswUk waar alle
vereenigfngen worden opgeroepen een laatsten
groet te brengen bU het voorbijgaan den nieu
wen RUksweg zal volgen.
De politie geeft aan dezen weg de voorkeur
omdat het hierdoor mogelUk is een zeer groot
aantal belangstellenden aan weerszUden van den
weg zich te doen opstellen, hetgeen bU den ouden
Haagweg niet doenlUk is. Voorts kan dan ook
het rUverkeer ongehinderd bUjven doorgaan.
Te Delft wordt gevolgd het Noordelnde. Oude
Delft (W.Z.), daarna de Nieuwstraat, Caneret-
ten. achter het Raadhuis, de Markt op en in
schuine richting naar de kerk.
De stoet sal in Den Haag de volgende route
hemen:
Lange Voorhout, KneuterdUk. Plaats. Hofweg.
Bpul, zieke, RUswljksche Plein, RUswjjkache
weg. Hoornbrug, naar Delft.
sóé iw de
Je Keningin
een laatsten
Het is van
„Majesteit.
Met ontroering heeft de Tweede Kamer der
Staten-Generaal de mededeeling ontvangen
van het overlijden van Uw beminde Moeder.
Diep bewogen deelt sfj in de droefheid van
het Koninklijk gezin. Bjj dese groote beproe
ving gedenkt de natie vol erkentelijkheid al
wat de Overledene gedurende meer dan een
halve eeuw voor haar Is geweest, in de liefde
rijke zorgen, waarmede Zjj als Echtgenoote,
Moeder en Grootmoeder het Vorstenhuis heeft
omringd. In Haar verheven leiding van den
Staat, in Haar medeleven met de nooden van
het volk.
Ia zijn dankbaarheid en in zjjn rouw Is het
Nederlandsche volk sich meer dan ooit van
zjjn eenheid en verbondenheid met Uw huis
bewust. Aan den troost, dien Uwe Majesteit
vindt in de aanvaarding van Gods alwjjs be
stel pare zich de zekerheid, dat Uw volk met
U treurt.
Verheugenis wekte daarom Woensdagmiddag
In de Residentie het spoedig naar elders ver
breide bericht, dat in tegenstelling met de
aanvankelUke beslissing, toch nog een défilé
sou plaats vinden. De „Avondpost” annon
ceerde het voor de ramen. „Het Vaderland”
drukte een soortgelijk bericht af op de voorpa
gina, andere bladen verbreidden de tUding. En
kele bladen wisten hierbU te melden dat het
défilé van 108 uur zou duren en de menschen
op het Lange Voorhout toegang zouden beko
men. om het paleis aan den achterkant te kun
nen verlaten. Dit voor een goede circulatie der
massa in een betrekkelUk beperkte ruimte.
Maar, de eene tegenspraak volgde op de an
dere totdat ons het volgende bericht bereikte:
Gisteravond sprak Db Keers voor den radio
zender van de Bataviasche Radlovereenlging een
rede uit, waarin hjj H. M. herdacht. De dag
bladen te Batavia verschenen met speciaal
zwart-omrande edities. Ook de inheemsche
dagbladen bevatten heden artikelen, gewijd aan
de gestorven Vorstin De dag der teraardebe
stelling is aangewezen als algemeene rouw
dag. Het personeel van leger en vloot neemt
den voorgeschreven rouw aan. De landvoogde
lijke familie, de hofhouding en het personeel
van het paleis Buitenzorg nam den grooten
rouw aan, welke na zes weken zal worden
gevolgd door eenzelfde periode van halven rouw,
waarna zes weken een lichte rouw sal worden
aangenomen.
Het gister door de Tweede Kamer vastge
stelde adres van rouwbeklag luidt als volgt:
Léon Daudet beschuldigt ez-premier Chau-
tempz van den moord op Prince.
De filmfabriek Polygoon heeft uit haar film
archief een documentaire samengesteld, welke
geheel gewüd is aan het leven van H. M. de
Koningin-Moeder. Talrüke zeer geslaagde frag
menten uit in afgeloopen jaren gemaakte ac-
tueele films, die een duidelUk beeld geven van
de wUse. waarop H. M de Koningin-Moeder
Haar verheven positie van Nederlandsch Staats
burgeres vervulde. zUn aaneengerUd en voor
zien van een gesproken toelichting door mevr.
Charlotte Kohier.
Het einde der film bestaat uit de eenlge
sprekende film, welke van H. M. de Koningin-
Moeder bestaat. nJ. Haar opwekking het vorig
Jaar op Haar 75-sten verjaardag ten bate van
de Nederlandsche tuberculose-bestrUdlng.
Vanaf hedenavond zal deze documentaire
in een zeer groot aantal Nederlandsche blos-
coop-theaters vertoond worden.
onzen specialen redacteur)
Paus Pius XI en ZUn Secretaris van
Staat. Z. Em. Kardinaal Pacelli, hebben tele
grammen van deelneming gezonden in verband
met het overlUden van H.M. de Koningin-
Moeder aan H.M. de Koningin en aan Z Exc.
Jhr. Mr. A. C. D. de Graeff, Minister van Bui-
tenlandsche Zaken.
Het telegram van den H. Vader luidt:
BUREAUX: HOF 6, >LKMAAR
T»Woon Administrate 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
per kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar f 2.85
J^et seillustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
HV. Drukkerij De Spearnested - Haarlem
Zoo zal het dan toch nog werkelijkheid
worden, dat vereenigingen en deputaties, als
mede particulieren, alsnog gelegenheid bekomen
Ie deflleeren.
Woensdagmiddag zUn de leden van het per
soneel der Hofhouding van H.M. de Koningin-
Moeder ten palelze SoestdUk in de gelegenheid
gesteld een laatsten groet te brengen aan het
stoffelUk overschot van Hare Majesteit. Ook
verschillende oud-leden van het personeel der
hofhouding hebben v«n deze gelegenheid ge-
ganscher harte dat Wjj
deelen in den rouw die de Konin
klijke Familie zoo zwaar heeft ge
troffen en Wij vragen van God den
rijkdom Zijner vertroosting
het bedroefde hart van Uwe Majes-
Op last van H.M. de Koningin
laat de waarnemend Grootmeester
H.M. de Koningin-Moeder
bekend maken, dat er Vrijdag a.s.
vanaf 9 uur v.m. tot 6 uur n.m. ge
legenheid zal zün om den laatsten
groet te brengen aan het stoffelijk
overschot van H.M. Koningin-
Moeder, dat daartoe in gesloten kist
in de vestibule met openstaande
deuren aan het Paleis aan het
Lange
plaatst.
Hetgeen kort geleden in Brussel
gebeurde, toen na een schielijk
onverwacht overlijden van
een bemind vorst onmiddellijk aan
het hem vereerend volk gelegenheid
werd geschonken om 'n laatsten blik
op den geëerden doode te werpen,
en de aarzelende houding der auto
riteiten die het volk alsnog van de
lijkbaar eener in het hart van
de natie levende vorstinne
MOSKOD, 21 Maart (Reuter) Het logboek
van de bemaniRng van den verongelukten stra-
tosfeer-ballon „Osoviaklm” ia juist gepubliceerd
en geeft dramatische bijzonderheden over deze
ongelukkige vlucht.
Uit het logboek blUkt dat de uit drie koppen
bestaande bemanning van den ballon haar le
ven heeft opgeofferd om een recordhoogte te
bereiken.
Toen de ballon een hoogte van 10 K.M. be
reikt had. was verder stügen, volgens het log*
boek, niet mogelUk. Toen heeft de bemanning
ook den voor een landing noodzakeljjken bal
last over boord geworpen
ZU schenen zich hierover echter niet onge
rust te maken, want In het logboek komen be-
schrUvingen voor van de prachtige
zwarte luchtlagen, die zU zagen.
Later is In het dagboek geschreven
ballon daalde en vervolgens dat hjj
steeg.
Hierna schijnt de ballon snel te zijn gedaald,
daar in het logboek de snelheid is aangegeven.
Door den voorzitter zUn aan de commissie
van redactie toegevoegd de leden Vliegen en
Albarda en mej. Meyer.
Deze corpm|ssie zal. onder leiding van den
voorzitter vm de Tweede Kamer, jhr. mr. Ruys
de Beerenbrouck, adres aan de Ko;Jn«ln
aanbieden.
Het adres van rouwbeklag aan de Koningin
wordt zonder debat en zonder hoofdelUke stem
ming goedgekeurd.
Romelnsche correspondent seint ons
De Raad van Ministers richt zich tot
de onderscheidene godsdienstige gezind
ten in ons land met het verzoek te wil
len bevorderen, dat op den vooravond
van de begrafenis van H.M. de Konin
gin-Moeder in de kerkgebouwen een ure
des gedenkens worde gehouden.
(Ullllilf/i
J
o
