D
I
Medische Kroniek
Vlaggenincident
D
Handelsverdragen
Goede Week
HONIG'S GROENTESOEP 6 borden
20 ets.
voor
De Oberammergauer passiespelers
I. verbunt - van ui]
EENIGE HOOFDROL-VERTOLKERS
Geschil bijgelegd
IDEEËN
Vatte Committie van den Econo
mischen Raad ingesteld
Het contact met het
(Joannes)
als
bedrijfsleven
BETONWEG NAAR IJMU1DEN
TEER VOGELS TE ZANDVOOR'
Katholieke filmactiviteit
Nieuwe opdrachten aan Jan Hin
In hun dagelijksche doen
Benoemingen bij de Kruisheeren
T1-
Nieuwe studiën over
tuberculose
DE BRUG OVER HET*
HOLLANDSCH DIEP
ij van stempelen
Voor Nederlandsch dundoek was
op het consulaat van Letland
geen plaat»
W er klooien en tewerkgeetelden
mogen deelnemen aan de
begrafeniaplechtighed en
Miswijnen, Codslampolie,
Kerk kunsl op elk gebied
M 348J
Rechtt Hugo Rutz (Caiphas) en tweede van linke Willi Bierling
koorzanger» te Oberammergau
Aanbesteding van negen pijlers
van twee landhoogten
ZATERDAG 24 MAART 1934
reeds hedenochtend van
nog
volgde
9
vernemen
na-
na datum
IIHI
het
CVun onsen bUzonderen correspondent)
Oberammergau, IS Maart, 1934
deze
Naar wü vernemen zal de nieuwe betonweg
van de Hembrug langs de Fordfabriek en door
den IJpolder naar de Velser pont begin Juli
as. gereed komen.
Rochus.
de
2:;*:*:-1 de drie
Koch was voldaan,
dat de tuberculose
tuberkelbacil, en ook
werd veroorzaakt. Wat
Koch? Robert Koch, de
1934
Na-
I
Voor zoover het contact met het georgani
seerde bedrijfsleven niet in de nieuwe commis
sie self aanwezig zal lijn, zal hierin op de
wijze, als bedoeld in het vijfde lid van art. 9
van de Wet op den Economischen Raad. nJ.
door het ultnoodigen van deskundigen in de
vergaderingen der commissie, kunnen werden
voorzien.
De President maakte daarna nog de volgende
opmerkingen:
„U hebt gevreesd diplomatieke moeilijkhe
den uit te lokken en daarom hebt U zelf de vlag
niet neergehaald, maar nu vraagt U mfj een
vonnis. De diplomatieke moeilijkheden zullen
ml) niet beletten recht te doen Vroeger, her
inner ik me. het was in den tijd, dat consuls
nog een heel huis bewoonden, was het gewoon
te. dat Consuls twéé vlaggen uitstaken: één
van het land dat zij vertegenwoordigde en de
Hollandache vlag.
Zou het geen oplossing zijn, om de Neder-
landsche vlag een verdieping hooger uit te
steken".
Op voordracht van den Minister van Econo
mische Zaken is ingesteld een Vaste Commis
sie van den Economischen Raad voor de Han
delsverdragen.
ten achtte de geneesheer-dlrecteur dr Bronk-
horst het gewenscht. dat geen groepen meer
werden toegelaten. Om de velen die in het
werk van Herwonnen Levenskracht belangstel
len en gaarne met het nieuwe sanatorium ken
nis trillen maken daartoe toch in de gelegen
heid te stellen, is besloten een film te doen
maken.
Nadere gegevens zullen binnen een dag of
veertien aan de plaatseltjke comités van Her
wonnen Levenskracht worden verstrekt, doch
we kunnen thans reeds mededeelen. dat het
in de bedoeling ligt om de nieuwe film in de
volgende winter in de afdeelingen te doen
loopen.
De film zal in September gereed zijn.
Tot leden van d^e commissie zijn benoemd
de heeren: O. J. Blink te Wassenaar: Gottfr.
H. Crone te Amsterdam: W. A. Engelbrecht te
Rotterdam; mr. dr. W. F. J. Froweln te Heer
len; dr. E. Heldring te Amsterdam; prof. H.
A. Kaag, te Tilburg; prof. dr. O. Mlnderhoud
te Wageningen; Alb. Spanjaard te 'sGraven-
hage; mr. M. P. L. Steenberghe. te Ooirle; mr.
L. J. A. Trip, te Amsterdam. Ch. J. I. M. Wel
ter te 's Gravenhage; C. J. Ph. Zaalberg te
’s Gravenhage; tot voorzitter dr. E. Heldring te
Amsterdam; tot secretaris dr. P. Lieftinck te
's Oravenhage.
Wie in 1934 de beroemde Passie
spelen te Obgrammergau wil be
zoeken en tevens van ’n prachtige
Beierscbe reis wenscht te genieten,
melde zich ten spoedigste aan bij
bet bureau van dit blad: Afdeeling
Reis Oberammergau.
met alle 900900 medespelers, maar wü beper
ken ons tot een klein getal, tot een deel der
hoofdrollen.
Alois Lang speelt nu voor de tweede maal de
Christusrol. HU is van beroep beeldhouwer.
Veel mooi werk, madonna's, kribben, prachtig
gesneden of gebeeldhouwde kasten, is uit zijn
atelier in alle deelen der wereld gegaan. In
1923 was hU de vurige Nathanaël. Zün vader
Wilhelm Lang, die 1934 in den Hoogen Raad zit.
was in 1910, 1922 en 1930 Nicodemus. De familie
Lang kwam na t Jaar 1700 naar .Oberammer
gau.
Ook Anton Lang, de speler van de Christusrol
uit de Jaren 1900, 1910 en 1922, de spreker van
den proloog van 1930 en 1934 stamt uit deze fa
milie. HU te een verre neef van Alois Lang. ZUn
huls „Dahelm" te in heel de wereld bekend. Be-
kunnen bewUsen stuk voor stuk in betrekking roemd is zün ceramiek, welke hü, geholpen door
Met het oog op verzoeken, welke hem van
verschillende züden bereikten, om leden van
werkloozenkassen,die ultkeerlng uit hun kas
ontvangen, gesteunden en te werk gestelden bU
de werkverschaffing, op Dinsdag as. in de ge
legenheid te stellen, zoo zü dit wenschen, aan
eenlge plechtigheid op dien dag deel te nemen,
deelt de Minister van Sociale Zaken mede, dat
er zUnerzUds geen bezwaar bestaat, dat op 27
Maart as. aan de bedoelde personen vrijstelling
van stempelen wordt gegeven en dat op de
werkverschaffing dien dag niet wordt gewerkt.
Zoo de werkverschaffingen worden stopgezet,
kan het gewone loon voor dien dag worden
doorbetaald en kan dit aan het Rük op de ge
wone wUze voor subsidie in rekening worden
gebracht.
In verband met den korten tüd, welke nog
rest vóór sa Dinsdag, zullen, naar wü ver
nemen, door den Minister geen nadere mede-
deellngen meer aan de gemeentebesturen wor
den verstrekt.
Hubert Mayr, de nieuwe
vertolker van de Petrue-rol
Het kiezen van dezen vorm houdt verband
met het karakter van den Economischen Raad.
Deze Raad te een college, samengesteld uit
deskundigen en niet uit vertegenwoordigers van
organisaties.
De Minister acht het gewenscht bü de samen
stelling der vaste commisslën hetzelfde begin
sel in acht te nemen.
mond vliegen zal nooit ontdekt worden. Toch
beleven we aan de kust van Zandvoort dingen,
die ons doen denken aan de vogels, die zoo
maar voor 't grijpen zün. De laatste dagen zün
daar vele vogels gegrepen door de inwoners,
vooral de jongeren, iets, dat men in de geschie
denis nog niet hteeft gekend en waarvan de ver
doorgevoerde mechanteeerlng wel de grootste
oorzaak te. De gamalenvlsschers gaan tegen
woordig n.l. met „motor "bootjes op de vangst
uit en de afgewerkte stookolie wordt overboord
geworpen. Dit laatste nu te noodlottig geworden
voor de kustvogels. De teerachtige massa drijft
op het water en vormt plekken. Het schUnen
vooral de duikende vogels, waarvan we noemen
alken, koeten, futen en een enkele zegeend te
zjjn, Ale door die ollevlakken worden misleid,
|ftt gevolg, dat vele van genoemde dieren met
een teerlaag worden „bekleed”. De belemme
ring in hun beweging te hierdoor zoo gioot, dat
de arme dieren door de golven op het strand
worden gespoeld, waarna de beesten trachten
een goed heenkomen te zoeken en dikwUte on
derweg sterven. De bekende zeemeeuwen heb
ben hiervan geen last, omdat zü niet geheel
onder water duiken. Om aan deze gevaren voor
de zeevogels een radicaal einde te iraken. dient
men te waken tegen het in zee werpen van de
afgewerkte stookolie. De véreeniging „Dieren
bescherming" betaalt voor lederen aangebrach-
ten vogel, indien levensbehoud niet te uitgeslo
ten, 10 cent.
omdat een dergelük filter, wegens zUn
groote dichtheid een ultrafilter genoemd wordt;
en ten laatste noemt men zulk een vergif dan
meestal kortaf een ultravirus.
Vin zulk een ultravirus kent men nu reeds
verschillende soorten; er zUn verschillende
ziekten, waarvan bekend is dat zü door suilt
Het land, waar de gebraden vogels in den l een ultravirus worden veroorzaakt. Maar
De Hoogwaardigste Heer W. A. van Dinter,
Magister Generaal van de Orde van het H.
Kruis, heef* de volgende Kruisheeren aange
wezen voor de missie:
Voor Java: Paters J. v. Hoek. G. Aengenent.
Th Beheerder, W. Boogaartz en A Kooyman
Voor Congo: Paters B. DUkman, G. Jansen,
W. Kersten. J. Branje, Ph. Waldram en A.
Creemers. benevens Broeder L. Wouters
Voor Minnesota en Nebraska (V. 8. A.)Pa
ters c. de Venster en J. v. d. Bpech.
Verder worden er nog besprekingen gevoerd
•ver het aanvaarden eener nieuwe missie in
Brazilië en werden voorloopig voor deze ndssle
aangewezen: paters J. Verkuylen, J. Vetjnte
•n J. v. Bree.
Begin April vertrekt de Eerw. Broeder WT
Tieken voor de tweede maal naar de missie m
©eoga.
In gebouw Zuld-Holland aan de Keizersgracht
te Amsterdam te het consulaat van Letland ge
vestigd. Toen de treurige mare van het overhjden
van H. M. de Koningin-Moeder In de hoofdstad
bekend werd, stak de consul van Letland, de heer
van Monsjou, onmlddellUk de Letlandsche vlag
uit. Toen de eigenaar van het perceel waarin
een groot aantal kantoren te gevestigd de heer
Nord Thomson, de Hollandsche vlag wilde hü-
schen, vond hü de vlaggestok bezet. De heer van
Monsjou toonde zich niet bereid de vlag van het
land, dat hU vertegenwoordigt, in te halen of te
verplaatsen.
De heer Nord Thomson, dagvaarde den heer
Van Monsjou in kort geding voor den President
der Arr. Rechtbank te Amsterdam; hü etechte
daarbU dat de President zou bevelen, dat de Let
landsche vlag zou verdwUnen om plaats te
e Goede Week met haar Goeden Vrijdag
geeft ons weer haar goedheid.
Herinnering van vriendenverraad, van
een koningskroning met doornen, van bloedige
geesellng, van een Godsmoord en toch een
Goede Week, DE Goede Week.
Het lijden doet pün en het lüden benauwt en
wie lUdt zegt, dat het hem niet goed gaat en
toch heet Jezus' lUdensweek de Goede Week.
De goedheid van het UJden; hoe te het mo-
gelUk. dat het scherpe, wrange UJden iets heb
ben kan van het gulle, van het zoete van de
goedheid. Het Hjkt tegenspraak, twee elkander
opheffende begrippen: waar lüden is wUkt de
goedheid en waar de goedhjgd heerscht zou het
lUden moeten verdwUnen.
Zoo zou het geweest zün, ware Gods eerste
scheppingsplan niet verstoord geworden. De
Schepper wilde den dood niet, God gaf aan-
vankelUk in het werk Züner handen geen plaats
aan het UJden, de oneindig goede God wilde
slechts zün een levende bron van overstroo-
mende goedheid, het was ZUn vermaak aan het
eind van elke scheppingsdaad te zien, dat alles
goed was. En ZUn goedheid gaf juist aan den
mensch. die het had kunnen waardeeren. de
edelste gaven van een begrijpend verstand en
een deel zelfs van Gods eigene goede vrijheid.
En met het verstand, dat begrijpen kon en met
den vrijen vil, die werken kon, zou de* mensch
het goed hebben, zoo goed als het in een ge
schapen orde goed kan zUn. Groote goedheid
van God. het menschelUk geluk volkomen te
hebben gemaakt door eigen verdiensten, eigen
verantwoordelijkheid in het menschelUk levens
proces in te schakelen.
Maar de mensch heeft zün goeden rijkdom
verbrast en verspeeld door misbruik van zUn
hoogste vermogensdoor hoogmoed van het
verstand volgde de wU de neiging van den
booze.
Daarmee te de goedheid geschonden; daar
mee is de mensch zelf de schepper geworden
van het lUden. Misbruik straft zich zelf, orn-
keering der orde moet wanorde worden en zoo
is het Ujden een noodzakelUk deel geworden in
het door den mensch geschonden scheppings
plan van den goeden God.
Maar ziet nu. hoe God de goedheid in ZUn
werk niet geheel laat verdringen: naast veel
Ujden bluft meer goed, ja zelfs God heeft de
goedheid aan het lUden verbonden.
Het Ujden te goed, niet om wille van het Uj-
den zelf, maar om wille van het louterend, het
vergevend, het evenwichtherstellend karakter
van het lUden.
Het lijden is goed, want uit zUn aard her
stelt het de verbroken orde tusschen den
Schepper en het schepsel Het Ujden te goed,
want het handhaaft de waardigheid van den
mensch. die er het middel In heeft, het nlet-
goede. waarvoor hU zelf verantwoordelijk was.
weer goed te maken. Het lijden deelt in de
groote goedheid, die van den Schepper te uit
gegaan. doordat het Ujden van den een den
ander kan helpen, door de sociale beteekenis
van het véle en groote luden in de wereld.
Moesten we in onzen tüd van stoffelUken
achteruitgang van tekort en gebrek «iet méér
denken aan de goedheid van het lUdeh? Allen
zUn in actie en alles wordt in actie gezet, om
het lUden van den tUd te verminderen en zoo
mogelUk op te heffen. En dat te goed: het Uj-
den behoeft niet en mag niet om zich zelve
worden gezocht.
Maar evenmin mag vergeten worden
voordeel, het geestelUk goed van het Ujden. De
wereld zal immer een dal van tranen bUjven,
omdat het leven immer een oefentUd en be
proeving blUven zal. Vergeten we dan toch
niet vooral in de goedheid van het Ujden de
Voornaamste oplossing te vinden.
De goedheid van het Ujden, waarvan Chris
tus, de met doornen gekroonde, de met gee-
setetriemen omzwachtelde, de aan het kruis
gespijkerde zelf het hoogste en het schoonste
en het vruchtbaarste voorbeeld heeft gegeven.
Laat dat een der lessen zUn van de Goede
Week met haar Goeden Vrijdag.
maken voor de Nederlandsche.
Voor den heer Nord Thomson trad op mr. Sa-
lomonson, voor den heer Van Monsjou mr.
Crone.
Het woord was eerst aan mr. Salomonson om
de dagvaarding toe te lichten.
Toen de heer Nord Thomson hoorde, dat H. M.
de Konlngln-Moeder was overleden, voelde hü
behoefte van zUn natlonalen rouw te getuigen. De
Nederlandsche vlag kon hü echter niet hüschen.
daar aan den stok reeds de Letlandsche vlag
wapperde. De heer Thomson bood voor de Let
landsche vlag een andere plaats aan. doch hier
op ging de heer Monsjou. de Consul, niet in.
De heer Crone, optredende voor den Letland-
schen Consul, voerde aan, dat de heer Nord
Thomson het niet had gewaagd de Letlandsche
vlag neer te halen. De heer van Monsjou, de
consul, heeft de vlag quaUtate qua uitgestoken.
Pres.: „Als de heer Thomson haar neer had
gehaald, zou de Volkenbond er nog bü te pas
zün gekomen.
PI. vervolgde met er nogmaals op te wüzen.
dat de heer van Monsjou had gehandeld in op
dracht van de Letlandsche republiek, de Pre
sident te dus in deze zaak onbevoegd.
In de dagvaarding wordt gesteld, dat de heer
Nord Thomson eigenaar s van het perceel
én van den vlaggestok. Het bewuste gebouw is
internationaal, de etecher, de heer Nord Thom
son. te zelf Consul van Perzlë geweest en toen
hing daar de Perzische vlag uit.
Gedurende de laatste vüf jaren heeft van t
gebouw Zuld-Holland de Letlandsche vlag ge
waaid ter gelegenheid van Letlandsche en Hol
landsche feestdagen. De Nederlandsche vlag
werd dan niet opgehangen Nooit te daartegen
geopponeerd, tot het moment, dat een zoon van
den burgemeester in hetzelfde gebouw kantoor
lokalen betrok als deelgenoot van een daar ge
vestigde firma. De heer de Vlugt Jr. wilde van
het gebouw ook de nationale driekleur doen
wapperen.
De Letlandsche republiek heeft ten teeken
van rouw, de Letlandsche vlag uitgestoken. Het
te in het belang van gedaagde, dat de Letland
sche vlag van het gebouw blüft waaien, de re
publiek Letland heeft dit nJ. zün consul be
volen.
Er is voorgesteld, de Letlandsche vlag een
étage hooger uit te steken, doch pl. weet niet, of
dit niet in tegenspraak te met de voorschriften
en internationale gebruiken.
Pl. concludeerde tot onbevoegdheid, subs, af-
wfjzlging van de vordering.
Bü repliek handhaafde mr. Salomonson zün
etech, hU bood aan het incident bü te leggen,
door een tweede vlaggestok te doen plaatsen
zoodat belde vlaggen een plaats aan den gevel
krügen. PL drong aan op een spoedige beslis-
Op desbetreffende vragen van het Kamerlid
KORTENHORST heeft Minister VERSCHUUR
geantwoord, dat de opgeheven commissie voor
de herziening der handelsverdragen zal worden
vervangen niet door een commissie uit den
Economischen Raad, maar door een vaste com
missie van dien Raad, als bedoeld in art. 5
van de Wet op den Economischen Raad 1932.
In deze commissie zullen naast een viertal
leden uit den Raad, acht leden worden be
noemd buiten de leden van den Raad (Intus-
schen reeds geschied, zie boven. Red.).
Evenmin als dit met betrekking tot de vroe
gere commissie het geval was, zullen In de nieuw
in te stellen commissie vertegenwoordigers van
organisaties als zoodanig zitting hebben.
Omtrent de nieuwe film van Jan Hin voor
Herwonnen Levenskracht vernemen wU nog
het volgende:
In Februari heeft de heer Haver, toen hü
voor de radio een spreeukbeurt vervulde
mens het bestuur van Herwonnen Levenskracht
medegedeeld, dat het niet meer mogelUk te
excursies naar het nieuwe sanatorium „Berg
en Bosch" te Hllthoven te doen houden.
Vorig jaar waren er acht duizend bezoekers
geweest, dqch mede in het belang der patien-
•w -w w ie in deze tüden te Oberammergau komt
VV en nooit iets zou hebben gehoord van
dit dorp en zün^Pjpssiespelen. zou al
heel gauw denken, dat hU plotseling verplaatst
was in een geheel vreemde wereld of in lang
vervlogen "tUden sou zün teruggezet.
Merkwaardig zien de menschen er uit, die
hü overal tegenkomt; de kinderen, die op de
hoeken der straten spelen, de jongens, die la
waaimakend uit school komen, de „Herrgott-
schnltzer" (houtsnUders van Qructflxen en Heili
gen-statuen), die in hun lage werkplaatsen druk
aan t werk zün aan hun houtenUbanken. de
winkeliers, die achter hun toonbanken staan, de
boeren, die op hun akkers en velden en de am
bachtslui. die thuis arbeiden, de arbeiders, die
op straat of in de bosschen bezig zün. want zü
allen dragen lang, golvend haar, dat in weelde
rige krullen of in lange sprieten, naar gelang
moeder natuur het schiep, op de schouders af
valt. De mannen hebben bovendien kolossale
baarden. En onder de meisjes vindt men geen
„Bubikopf”.
Wie Oberammergau kent, Is niet verwonderd.
Hü weet, dat dit de passiespelers van 1934 zün.
Ja. ze zien er eigenaardig genoeg uit, als vreem
delingen. al vóór ze in het spel de dracht
dragen van het Oosten. Maar tiet is nu eenmaal
oeroude zede en gewoonte uit oude tüden, dat
Zbaard en haar echt moeten Un, en gezen sur
rogaat, geen „Ersatz
Iedere speler staat In een büzondere relatie
lot het Passiespel en meestal te dese relatie te-
■felUk een stuk Oberammergausche familie- of
dorpsgeschiedenis. WU zouden deae bewering
Mr. Salomonson: „Over „diplomatieke moei-
lükheden" heb ik slechts schertsend gesproken,
ik heb den heer Nord Thomson alleen afgera
den zelf recht te doen."
Pres.: Heeren. dit is toch eigenlijk geen
kwestie van recht, maar moet toch onderling
worden geregeld; te er nu geen kans om de zaak
in den minne te schikken?
De heeren zouden er nog eens over denken,
doch voor alle zekerheid bepaalde de President
zün vonnis op hedenochtend 10 uur.
Na afloop van het kort geding te het Incident
echter door de partüen bü onderlinge regeling
geschikt. Een tweede vlaggestok zal naast dien
waaraan de Letlandsche vlag wappert worden
bevestigd voor de Nederlandsche vlag, welke
^n gevel zal hangen.
Op 17 April aa. zal door den Rijkswaterstaat
te 's-Gravenhage worden aanbesteed het maken
van negen pülers, van twee landhoogten, van
een viaduct boven den op den zuidelüken rtvler-
dük gelegen weg met bükomende werken voorde
verkeersbrug over het Hollandsch Diep, nabü
den Moerdük.
De raming bedraagt f 2.290.000.
Het geheele werk zal 630 dagen
van aanvang gereed moeten zün.
er
zün nog andere dingen bekend geworden. Er
is nl. ontdekt, dat sommige bacillen niet steeds
voortleven in denzelfden bacll.dat te stok jesvorm.
maar dat zü ook soms verder leven in knop
vorm; deze knopjes zün veel kleiner dan de
bacillen, zü worden meestal sporen (dl. zaden)
genoemd, en kunnen later weer uitgroeien tot
volledige oaclllen. Al deze ervaringen met deze
kleine levens wezens hebben er toe geleid, dat
sommige onderzoekers zich gingen afvragen,
of dit ook niet bü tuberkelbacillen het geval
zou kunnen zün.
Het te nu al weer 24 jaar geleden, dat de
Franschman Fontés de onderzoekingen hier
over begon. Hü nam een vloeistof, die vol met
tuberkelbacillen was. perste deze door een fil
ter. en ging dan met de gefiltreerde vloeistof,
het filtraat, Guineesche biggetjes inspuiten. En
wat zag hü toen gebeuren? Er ontstond bil
deze diertjes sen büzonder. een ongewoon soort
tuberculose. Sedert dien tjjd te het aantal on
derzoekingen hiervoor legio geworden. Immers
het ging er om. een dieper Inzicht te krügen
in de belangrükste volksziekte, die in Europa
heerscht. Men deed de proeven op twee ma
nieren: eenerzüds met z.g culturen van bacil
len, waarbu dus niets anders dan bacillen aan
wezig zün, anderzüds met organen, die tuber
culeus ziek waren. Deze werden dan fjjnge-
maakt, gefiltreerd, en het flltraat werd ge
bruikt. om daarmee de proefdieren ziek te ma
ken. Wanneer men nu hiermee een Guineescn
biggetje, een cavia. Inspuit, en het dier wordt
dan nog op een bepaalde manier nabehandeld,
dan en dat is nu zeer belangrük open
baart zich bü het dier een eigenaardig soort
tuberculose, en wat nog merkwaardiger te, men
vindt dan in het proefdier toch weer tuberkel
bacillen. die er niet Ingebracht waren. En dese
tuberkelbacillen zün verschillend, van de ge
wone menschelüke bacillen, maar zü gelüken
op die, welke bü de vogels voorkomen. Men
kan echter wel, door die bacillen weer in te
spuiten bü andere proefdieren, deze bacillen
veranderen in die tuberkelbacillen, die bü den
mensch voorkomen. Als dat nu waar is. zou er
een geheel nieuw licht opgaan over de geheels
tuberculose. Ten eerste over de kwestie, of de
tuberculose aangeboren is. Tot dusverre la men
Immers vrü algemeen van oordeel, dat dit büna
nooit het geval te. En dit blükt ook wel uit de
practük. In Frankrük heeft men nl een bü
zonder soort tuberculosebestrijding, die daar
in bestaat, dat men de zuigelingen van tuber
culeuze moeders zoo spoedig mogelUk uit hun
ouderhuis verwüdert, totdat óf de t.bx. in be?
ouderlük huls genezen is of de kinderen ouo
genoeg zün, om zonder gevaar weer naar huis
gebracht te kunnen worden. Welnu, indien de
tuberculose aangeboren ware, dan zouden deze
uit hun milieu verwüderde kinderen even vaas
aan t.b.c. ziek moeten worden, als de kinderen,
die in hun besmette milieu gelaten worden
Maar het oeuvre Grancher, zooals deze wüze
van t.b.c.-bestrijding naar haren insteller ge
noemd is, is succesvol gebleken. Niet 1 pct. van
de 4000 kinderen, die tusschen 1907 en thana
te Parüs uit hét ouderlük huls tüdelük ver-
wüderd zün. te aan tuberculose gaan lüden.
terwül er anders wel 60 pct. van de kinderen,
die eert tuberculeuze moeder hebben, worden
besmet. Het spreekt vanzelf dat deze en derge-
lüke ervaringen-een enormen steun geven aan
de stelling, dat de t.b.c. niet aangeboren te.
Nochtans hebben vele moderne onderzoekers
zich door dese toch zoo sterke argumenten niet
laten weerhouden, met hun studies voort ts
gaan, en daaraan hunne consequenties vast ts
maken.
Zü worden echter door sommigen, zooals door
prof. Flu uit Leiden, krachtig bestreden. Prof.
Flu zegt, dat men nooit geheel zeker is, of er
toch niet bü het flltreeren een paar bacillen
door de filterkaars heen geslipt zün, er zoodra
dat het geval te. kan het natuurlük geen won
der heeten. Indien de proefdieren tuberculeus
worden na inspuiting met het flltraat.
Op het eerste gezicht lükt deze bestrijding
buitengewoon sterk. En toch is zü het niet. Da
Nederlander dr. F. van Deinae, die werkzaam
is aan het Instituut Pasteur, en veel onder
zoekingen op dit gebied heeft gedaan, merkt
terecht op, dat, wanneer een marmotje door
werkelüke tuberkelbacillen wordt geïnfecteerd,
de plaats van een Infectie zeer spoedig door een
karakteristieke wonde, een zg. chancre, wordt
aangedaan. Juist zooals ook b.v. een brand
wond onmiskenbaar te. Op die wüze kan men
toch nagaan, of de ziekte der proefdieren ver
oorzaakt wordt door bacillen dan wel door het
nog geheimzinnig filtreerbaar virus. En ten
tweede is het toch iets heel merkwaardig» dat
uit dat lltreerbear virus eerst een abnormale
soort bacillen en pas later menschelüke bacil
len voorkomen. Dat kan toch niet veaklaanl
worden, indien allee door de .gewone’ tuber
kelbacillen werd veroorzaakt. De strijd te dus
nog niet uitgetreden.
TH. H. BCHLICHTTNG
zün zoon Karl. vervaardigt. Zün vader te de
thans M-jarige Rochus Lang. Deze werkte reeds
in 1850 als kind mede aan de spelen. Hü was
in 1900 Herodes. De grootvader van
Frans, Paul Lang, speelde in 1960 en 1970
Herodesrol.
Peter Rendl, de „Petrus” van 1930 en
(1890 en 1900 was hü Johannes, in 1922
thanaël) te ook heele geslachten door met het
Passiespel verbonden. Zün vader Thomas Rend)
was in 1880 en 1870 Joseph van Arlmathea. 1880
en 1890 Pllatus, 1900 Petrus. ZUn grootvader
was 1820 Nathanaël. 1830 en 1840 Joseph van
Arlmathea. Ook hü te van beroep een fün-voe-
lend beeldhouwer. Helaas te Peter Rendl, de
discrete vertolker van den „Petrus", discreet
in uitdrukking en' woord, juist op 1 moment,
dat ik deze regels schrijf, plotseling gestorven.
Zün opvolger te Hubert Majrr, die in 1932 zich
onder de schgren en 1930 ate Jacobus de Jongere
zich onder de Apostelen bevond. De familie
Mayr woont sedert meer dan 100 Jaar te Ober
ammergau. In dit speeljaar spelen leden der fa
milie Mayr de rollen van Petrus, Magdalena.
Herodes. Nicodemus en van den Engel uit den
Hof van Olüven.
De huisschilder Hans Zwlnk te „Judas”. In
zekeren zin heeft hü het talent voor dese rol als
het ware geërfd. Zün vader heeft de rol van Ju
das drie maal (van 1890 tot 1910) zeer fUnzln-
nlg gespeeld. Zün zuster was in 1920 Maria.
Zün grootvader Matthëus Zwlnk was voor 1830
en diens grootvader in 1830 en 1840 Petrus.
Deze laatste, Jacob Zwlnk, was een zoon van
den „Luftmaler" i openluchtschilder Franz
Zwlnk, die bekend te geworden door de oude
fresco's aan huizen in Oberammergau, Gar-
mtech-Partenklrchen en Mittenwald en door ve
le fresco's in kerken. De familie Zwlnk heeft
reeds medegewerkt bü het Passiespel van 1834.
De „Johannes” van 1934, Willl Bierling, te
weer een beeldhouwer. Ln het Jaar 1930 was
hü de dienaar van Pllatus. Claudius.
Bü de repetitiee heeft hü bewezen, ook ande
re moeilüke rollen te kunnen spelen. ZUn broe
der Alfred was in 1910 Johannes. In 1930 Joseph
van Arlmathea en ook thans aal hü de laatste
rol spelen
Naar wü vernemen heeft het bestuur van
„Herwonnen Levenskracht" voor de tweede
maal opdracht aan Jan Hin gegeven tot het
vervaardigen van een film Nadat de eerste
film, eveneens door Jan Hin gemaakt, honder
den malen haar taak heeft volbracht, achtte
men een tweede film noodzakelük. Hin zal deze
film in nauwe samenwerking met Kees Stroo-
band vervaardigen.
Vrijwel tegelükertüd ontving Jan Hin een
ultnoodlging uit Parüs om twee t drie kleine
films te vervaardigen voor de Ecce-fllm. Bin
nen een tweetal weken zal Hin naar Parüs
vertrekken, waar hü ongeveer een half jaar zal
verbQjven.
e voornaamste waarheden in onze ken^’
van
vast
scheen
De rol van Caiphas speelt weer, evenals 1922
en 1930 {ie smid Hugo Rutz. Als tegenspeler
van Christus heeft hü na dezen de grootste
en moellükstF^taak. Zün spel blüft bü alle be
zoekers in levendige herinnering. Ook hü stamt
weer uit een familie met groote speltraditle, uit
een familie, die reeds voor 1600 in Oberammer
gau woonde, de pest en het eerste geloftespel
medemaakte. ZUn vader Jacob Ruts heeft voor
de eerste maal in 1850 aan het spel medege
werkt. Voor hem te het jubileumapeeljaar het
10e speeljaar, dat hü mede beleeft.
In vier passiespelen van 1880 tot 1910 was hü
aanvoerder van het kdbf Zün dochter Mathilde
te de vrouw van den proloogzegger en vroege-
ren Christusultbeelder Anton Lang.
..Annas" is voor 1934 weer, evenals in 1930.
Oberlehrer a. D. Aan de „Btaatllche Schule ftlr
Holzschnltzerel" Anton Lechner. In de jaren 1900
en 1910 was hU „Proloog”. ZUn vader Gregor
Lechner was viermaal, van 1850 tot 1880, zün
grootvader Johann Lechner driemaal, van 1830
tot 1840 Judas.
Maria Rutz, de dochter van den koopman
Ludwig Rutz (gestorven in 1937). heeft ook in
1934 weer de schoone en vereerende rol van Gods
Moeder, Marla gekregen. Men mag verwachten,
gezien haar ernstige opvattingen, dat zü
nog mooier zal uitbeelden dan in 1930.
Als Magdalena werd Klara Mayr gekozen.
In 1930 was zü soliste bü de „Schutzgelster” in
het Passiekoor. waar haar prachtige stem voor
al algemeen opviel bü het „Brautlied Toen
reeds was zü plaatsvervangster der Magdalena-
rol. Haar vader te Guldo Mayr, de bekende Ju
das van 1923—1930.
Zoo zouden wü rol voor rol kunnen beschou
wen en wü zouden altüd weer dezelfde of over
eenkomende namen vinden, namen van families,
die sedert geslachten en eeuwen inwqpers van
Anunergau zün en daardoor de liefdwtot hun
heilig spel en de kunst In hun bloed nebben. De
kinderen, reeds de kindertjes, die nog niet eens
op school gaan, zien hun vaders en grootva
ders in hun rollen, leeren dese gelük met hen
en repeteeren dese ln klnderlük spel, tot zü
zelf vastgroeiden ln den ernst en den geest van
het Pasaledorp Oberammergau
de tuberculose staan niet meer zoo
als vóór twintig Jaren. Toen immers
het alsof bü deze riekte aan C_
beroemde postulaten van
en daarmee bewezen was,
enkel en alleen door de t
steeds door die bacil
zün de postulaten van-
ontdekker van de tuberkelbacil, en ln t alge
meen groot kenner der infectieziekten, heeft
gezegd, dat aan drie etechen of postulaten moet
voldaan zün, voordat men met recht verklkren
kan dat een bepaalde bacil de oorzaak is van
een bepaalde ziekte. Deze drie etechen zün de
volgende. Op de eerste plaats moet vastgesteld
worden, dat die bepaalde bacil, dus b.v. de
typhusbacil steeds aanwezig Is, wanneer er een
geval van typhus te. Ten tweede, dat men al
tüd. wanneer er typhus te. ook de typhusbacll-
len vindt. En ten derde, dat men met de
typhusbacil ook.de typhus kan veroorzaken.
Bü de tuberculose was aan deze etechen vrü-
wel voldaan: hoe meer men onderzocht, hoe
meer men de tuberkelbacillen vond bü de 1U-
ders aan ale ziekte; bovendien bleek het hoe
langer zoo meer, dat, wanneer bü iemand, in
het sputum of in de urine t.b.c.-baclllen ge
vonden worden, er werkelük ook een tubercu
leus lüden aanwezig was Ten laatste, het ge
lukte steeds, althans bü de daarvoor gevoelige
proefdieren, de tuberculose te veroorzaken door
de t b c. bacillen in het lichaam van dit dier
te brengen Alles scheen dus op een vaste basis
te berusten.
Toch bleven er vooreerst nog allerlei
moeilüke vraagstukken te verklaren, vooral
omtrent de manier, waarop de infectie plaats
had. Van den anderen kant wist men. dat de
infectle-ziekten ook wel veroorzaakt worden
door andere organismen dan bacillen. Speciaal
wist men. dat sommige ziekten veroorzaakt
worden door een zoogenaamd filtreertraar virus
(virus beteekent een levend gif).
Doch thans weet men wel volkomen zeker,
dat er nog veel kleinere levende wezens be
staan. en oeze zün zoo klein, dat zü door de
poriën van de filters heengaan, zoodat bü fil
tratie de bacillen achterblüven. maar in de
doorgeperste vloeistof eventueel een levend ver
gif aanwezig dat dan een filtreerbaar virus
genoemd wordt, of ook wel een ultrafiltreerbaar
virus, omdat een dergelUk filter, wegens zün
