Komt de kasteelheer
Verkoop door automaten
vrij?
De Pander-Post-
jager
Dr. Colijn’s reis
naar Indië
ZATERDAG BESLISSING
HOE DEZE MOET ZIJN
VRIJDAG 30 MAART 1934
ALS KATTEN IN HET WANT
het hekje
De weg naar Nijenrode
Hartkrampen verontrustend
Smaad
Verzoek tot invrijheidstelling
De dierenvriend
De muiterij
Wat uitgezonderd ia
De verbrande paarden
Uitstel van zes maanden
Uitstel in eenige gevallen
Bij vul ver bod
MGR. COBBEN
sn
Koning’s verweer
R. K. WERKLIEDENVERBOND
De G.-G. kan beter naar
Holland komen
Onze lange golf gaat
verhuizen
Bloembollen naar
Frankrijk
Wettelijke voorziening noodig
De Minister is van meenlng, dat er aanleiding
Het niet ongevaarlijke vervoer
middel geeft de Eerste
Kamer aanleiding tot
bezorgdheid
De minister heeft de denkbeelden
van den Middenstandsraad
in een wetsontwerp
belichaamd
Het Comité-Snelpost Nederland
Indië geeft zyn plannen
niet op
Na al de verklaringen inzake de
manipulaties van Koning is
Onnes’ positie versterkt
I.
en
PASSIESPELEN TE
TEGELEN
-
De sloot en
Meineed van Koning?
Groote en kleine poort
in-
het
et
be-
i
De zitting wordt tot dien dag geschorst.
te hebben
ge-
de
m.
i
r
Door de voorgestelde bepalingen wordt voorts
I
De president deelt dan mede, dat Zaterdag
de beslissing op dit verzoek zal worden ge
geven.
Een uitsondering hierop is gemaakt ten aan
zien van automaten in hotels, restaurants, kof
fiehuizen en daarbij beboerende open ruimten
(speeltuinen e.d.).
De kadetten van het Engelsche opleidingsschip „Conway" voor de laatste maal
voor de Paaschva cantie in het want
Op grond daarvan zou ik de Invrijheidstel
ling niet vragen, doch de toestand van den heer
President: Dus u vraagt invrijheidstelling op
grond van gebrek aan bewijs?
Mr. Muller Massis: Dat zeg ik op het oogen-
bllk nog niet, deze beide feiten doen het pro
ces op losse schroeven staan.
Van het mes met den champagne-haak, dat
ook door Onnes zou zijn gegeven, is niets ge
bleken. Koning heeft, afgaande op de verkla
ringen van Witbraad en Blesing, het mes zelf
gegeven.
Onnes wordt van dag tot dag erger.
Met klem sluit pl. zich aan bij het verzoek
van mr. Muller Massis.
Het geheele feit der muiterij is echter van
zoo emstigen aard, dat in het algemeen niet
gestrengelljk genoeg daartegen kan worden op
getreden, waarvan geen der daarbij betrokke
nen, van hoog tot laag, mag worden uitgezon
derd.
Sommige dezer leden hadden het Juister geoor
deeld, dat de gouv. generaal herwaarts ware ge
komen tot het plegen van overleg met den Mi
nister, Indien althans een persoonlijke bespre
king absoluut noodzakelijk wordt geacht.
een
nog
hij
met
In de Fransche Staatscourant wordt mede
gedeeld, dat de Invoer van bloembollen is vast
gesteld op 1500 centenaar voor het tweede tri
mester van dit Jaar.
*t Is vandaag een bijzondere dag geweest in
‘t proces Onnes, aldus mr. Muller Massis. Het
is gebleken dat de schetsteekening. zgn. door
Onnes aan Koning gegeven, van nul en geener
waarde was. Duidelijk en helder is aa&getoond.
dat het hekje geen toegang tot het kasteel gaf.
Wat is nu het merkwaardige? Voor een insider
is een dergelijk kaartje onzin, voor een outsider,
die vanaf den weg de zaak heeft bekeken, lijkt
het of dat hekje Inderdaad toegang geeft. We
hebben het van alle getuigen gehoord: de ver
huizers hadden opdracht door het kleine hekje
te gaan. Van de groote poort was nooit gespro
ken. Het openstaan van de poort was den heer
Onnes niet bekend.
ik voel me genoodzaakt u te verzoeken
strafvervolging in te stellen tegen die twee ge-
Deze wensch betreft zuiver een regeling van
de concurrentieverhouding tusschen de mid
denstanders onderling, evenals die ten. aanzlan
van het zg. bUvulverbod, dat zich overigens
logisch aanpast aan de regeling der winkel
sluiting.
Ingediend is thans een wetsontwerp tot re
geling van den verkoop door middel van auto
maten.
Mr. Muller Massis zegt in zijn antwoord,
dat Koning volledig in vrijheid is gesteld. Hij
heeft dit aan zijn voorstelling van zaken te
danken. HU heeft zelfs verlof gekregen na de
Paaschdagen naar het buitenland te gaan.
Deze getuigen zijn gehoord in verband met
de schetsteekening van het kasteel en de om
liggende terreinen. Volgens Koning zou
teekening zjjn gemaakt door Onnes en
verd. aan get. Koning zUn gegeven.
Er worden foto’s en situatieteekeningen
toond door de verdediging en het blükt, u
situatie
lende kleine misverstanden
noegen van alle partüen opgelost.
De officier, mr. van Dullemen, is van mee-
ning, dat het aspect van de zaak weinig ver
anderd is. Wel geeft hü toe, dat de verklarin
gen van Koning met zekere voorzichtigheid
worden bekeken. Doch het is naar spr.’s mee
nlng onaannemelUk dat in hoofdzaak Koning’s
verklaringen onjuist zUn. HU bekent daarbü
immers zün medeplichtigheid.
In verband met het vrü Ingrijpend ka
rakter van de regeling, waardoor het ex-
ploiteeren van verkoopautomaten door an
deren dan winkeliers onmogelUk zal worden,
schijnt het gewenscht, de Inwerkingtreding
van die bepaling niet aanstonds te doen
plaats hebben, doch aan de verkoopauto
maten bezittende nlet-winkeliers nog eenl-
gen tUd de gelegenheid te bieden, voor hun
automaten een andere bestemming te zoe
ken. Een termUn van zes maanden komt
den minister voor hiervoor voldoende te
zün.
Aldus gezien, acht de minister
een beperkenden maatregel als hier
bedoeld, alleszins gerechtvaardigd.
Het desideratum, dat de automaat
uitsluitend als verlengstuk van een
winkel zal worden toegelaten, houdt
tevens de gedachte in, dat in een
automaat slechts waren zullen mo
gen worden verkocht van dezelfde
soort als die, welke in den winkel,
waarbij de automaat behoort, ver
kocht plegen te worden.
Het bestuur van de Stichting Passiespelen te
Tegelen heeft de rollen verdeeld voor de Passie
spelen 1935, en wel als volgt: (hoofdpersonen)
Christus: Leo Noten; Petrus: Andries Frans-
sen; Johannes: Plet Noten; Judas: Huub
Bovendeerd; Caiphas: Huub Thissen; Annas:
Th. Jansen; Piiatus: O. Thissen; Herodes: Jos.
Noten; Maria: Annie Flos; Magdalena: Maria
Dondlt; Veronica: Wilhelmina Does borg; Sa
lome: Dora Jansen; Johanna: Annie van Ger-
ven; Clio, hoofdman der Romeinen: Coen
Óppenhelm.
Binnenkort, wanneer eenige bezwaren uit
buitenlandsche scheepvaartkringen zullen zün
opgelost, zal de 1870 M.-golf voor Nederland
worden opgeschoven naar 1887 M. Hiervoor zUn
reeds de noodlge voorbereidingen getroffen.
Op grond van deze feiten vraagt
pl. met klem de martelingen van
verd. Onnes niet langer te doen
voortduren. Spr. dringt aan af
gezien van de uiteindelijke beslissing
der rechtbank op onmiddellijke
invrijheidstelling of schorsing van
de voorloopige hechtenis onder ver
schillende voorwaarden.
Zooals men onlangs in de kranten heeft
kunnen lezen zal de Postjager waarschünlük
door het Departement van Defensie worden
overgenomen. Bij het lezen van dit bericht
heeft de vraag kunnen rUzen: hoe staat het
nu met het comité „Snelpost NederlandIndië"
en het plan-AsJes?
deze
door
n ge-
dat de
sloot inderdaad zoo breed is, dat zelfs de we
reldkampioen verspringer er niet over zou ko
men zonder een nat pak op te loopen.
De Officier is het er niet heelemaal
eens, er is een plek, waar de sloot
voorkomen, dat een winkelier een verkoop
automaat in of bjj een anderen, dan sjjn eigen
winkel kan hebben.
Enkele leden laakten de uiterst gestrenge
wijze, waarop Overheid en Justitie zün opge
treden tegen de officieren en schepelingen op
de „Zeven Provinciën”. ZU spraken de hoop uit,
dat de Minister het zijne er toe zal bijdragen,
om verleening van gratie ot vermindering van
straf In een aantal gevallen te bevorderen.
Zeer vele andere leden» toonden zich uitent
verbaasd, dat in dezen tijd een betoog als het
bovenstaande nog wordt gehouden.
Uiteraard zijn er, zoo merkten zü op, onder
de muiters tal van Jongelieden, die het slacht
offer sUn geworden van onverantwoordelijke
zoogenaamde voorlichters. Het mag niet onmo
gelUk worden geacht, dat ten aanzien van die
groep’ van schepelingen alsnog eenige clemen
tie zal worden betracht.
Wjj kunnen uit de beste bron
mededeelen dat het comité, het be
lang eener algemeene luchtverbin
ding met Indië ten volle erkennend,
de bestudeering van de mogelijk
heid om reeds thans het postver
voer rendabel te maken, onver
moeid voortzet.
Voorts deelt spr. nog mee, dat
hij met dr. Overbeek, die verd. in
het Huis van Bewaring behandelt,
heeft getelefoneerd, en dat naar
diens meening de toestand niet on
rustbarend is en deze de in vrijheid
stelling niet wettigt.
De tweede verdediger, mr. Kappeyne, be
spreekt uitvoerig de houding van den getuige
Koning. Uit de verklaringen van de Duitsche
getuigen blykt, dat het niet onmogelUk is dat
Koning in dit proces een meineed heeft ge
pleegd.
Zoo ergens, dan moet In den militairen dienst
onverblddelUke tucht heerschen. Wordt deze
geschonden, dan dient met Uzeren hand te
worden Ingegrepen.
Verscheidene leden traden In beschouwingen
over de reis, welke de minister naar Ned. Indië
hoopt te ondernemen. ZU waren van meenlng,
dat onder normale omstandigheden zulk een
reis geen aanbeveling zou verdienen, en wensch-
ten haar dan ook niet te beschouwen als een
antecedent, waarop latere ministers zich zou
den kunnen beroepen. In het huidige, zeer crl-
tleke getU, nu zoovele maatregelen van buiten
gewoon karakter vereischt zUn. zal echter, zoo
betoogden zü. een samenspreking tusschen den
minister en den gouv. generaal wellicht van nut
kunnen zUn, vooral daar de eerstgenoemde zich
bewust is van de „teere” verhouding tusschen het
bewind te ’s-Oravenhage en dat te Buitenzorg,
en zeker alles zal vermUden, wat die verhouding
zou kunnen schaden.
Vele andere leden opperden bezwaren tegen
’s Ministers reisplan. Als een wel zeer voornaam
bezwaar beschouwden zU. dat de minister ge
durende gerulmen tUd aan zün gewichtige taak
als hoofd van het Kabinet, in deze dagen van
ongewisheid, zal worden onttrokken.
Het blükt, dat tusschen zUn terrein en dat
van Nijenrode een breede sloot ligt, een brug
bestaat op die plaats niet-
Ook een tweede Inwoner van Breukelen
NUenrode, die vroeger op het terrein van den
heer Onnes een tuinhuis had gehuurd, ver
klaart. dat een breede sloot, die men niet ge-
makkelijk kan overtrekken, de belde terreinen
scheldt.
Getuige had IndertUd een plank gelegd, om
het zUn kippen mogelUk te maken de sloot
over te steken.
BU zijn vertrek in Mei 1931 heeft hU de
verbinding weer opgebroken, zoodat er na dien
tUd geen syerblnding meer bestaat.
Getuige Kölbel. verzekeringsagent, komt dan
de verklaringen van den heer Drewe bevesti
gen. Getuige geeft een groot aantal bijzonder
heden over de houding van Koning en diens
voorstellen inzake zün verklaringen. Getuige
Kölbel vertelt, dat Koning bü de afwikkeling
van de schade onware mededeellngen heeft
gedaan.
Verdachte Onnes (tot get.):’ „Hoeveel paar
den zün er verbrand?”
Getuige: „Dertien! En vüf werden er ge
wond."
Verdachte: „Heeft Koning indertijd gezegd,
dat hü vroeger nooit brandschade aeeft ge
had?”
Getuige: „Ja, dat heeft hU gezegd, wel haa
hü In Indië. als plantage-bezitter. wel eens
Koning windt zich op, hU is zenuwachtig en
verwart zich in zUn woorden. ..Dat is te kras,
„dat is te bar.” „dat kan men alleen van ver
zekeraars verwachten”, mompelt Koning. Plot
seling valt hü heftig uit: .Meneer de president,
ik voel me genoodzaakt u te verzoeken een
hij In Indië, als plantage-bezitter. wel
brand gehad.”
Mr. Kappeyne merkt op. dat Koning’s ver-
■ekeringsaffaires een groote wirwar waren. Ko
ning had de paarden toen hij de verzeke
ring afsloot al weer verkocht. .HU verze
kerde dus Iets, wat hij niet eens kon verzeke
ren”, aldus mr. Kappeyne.
De getuige bevestigt dit, hU sou de verzeke
ring nooit hebben aangegaan, als hü geweten
had, dat de paarden niet meer van Koning
Waren.
De verdachte verklaart dan, dat hij zich niet
wel gevoelt. hü verzoekt naar het Huls van Be
waring teruggebracht te mogen worden.
De voorjaars-Verbonds en Vakbondsvergade-
rlng van het R.K. Werkliedenverbond zullen
dit Jaar op 10 en 11 Juli te Utrecht worden ge
houden.
tuigen wegens smaad.”
Mr. de Gaay Fortman: .Maar waar ging dat
gesprek in Arnhem dan over?”
Koning (onzeker): „Och.... t was
vriendschappelUk gesprek.... we hebben
samen gegeten.... gewandeld.... over de na
tuur gepraat.
De beide Duitsche getuigen worden weer voor
geroepen. De tolk vertelt, wat Koning heeft ver
klaard, doch de Dultschers blüven pertinent bü
hun verklaringen.
Koning windt zich weer op en hü noemt de
getuigen ..infame smeerlappen.”
Mr. Kappeyne maakt den President hierop
attent.
Mr. de Gaay Fortman: .Meneer Koning, uw
verklaring staat tegenover twee beëedigde ver
klaringen en ik heb nog steeds geen bevredigen
de verklaring van u gehoord over de conferentie
te Arnhem.”
Getuige zegt dan, dat hü wel meer wil zeggen,
maar niet in t publiek.
Mr. Muller Massis vraagt dan. of de rechtbank
nog geen termen aanwezig vindt om over te gaan
tot vervolging van Koning wegens meineed?”
Getuige-deskundige is van meening, dat het
verbluf voor verd. in het Huis van Bewaring
hoogst nadeelig is. Voor zoover getuige het
thans kan beoordeelen, is verd.’s gezondheids
toestand er niet beter op geworden, het opnieuw
optreden van hartkrampen is verontrustend.
Opwinding werkt ongunstig op hem. De kwaal,
waarvoor dr. Lichtenbelt verd. heeft behandeld
zal er zeer zeker niet beter op zUn geworden.
De president wil dan de
Witbraad heeft IndertUd verklaard, dat
bU zün bezoek op hét kasteel NUenrode
den getuige Geyssendorfer heeft gesproken.
Volgens Witbraad had G. hem toen aangezien
voor den schoenmaker uit Amsterdam en ge
zegd: „als Je om Je 220 komt, moet Je nog
maar eens terugkomen”. Witbraad had toen
geantwoord ..zün die 89.000 dan nu al op.”
Getuige Geyssendorfer weet ’t zich niet meer
te herinneren, maar hü acht het onaanneme
lUk, omdat hU nooit zou hebben gezegd, dat
de rekening niet zou worden betaald. .Dit zou”,
aldus getuige, „zeer ongepast tegenover, meneer
Onnes zUn geweest”. Getuige herinnert zich van
dit gesprek heel weinig meer.
Vele leden toonden zich bezorgd over het
voornemen der regeering tot verdere bezuini
ging op de uitgaven voor leger en vloot over
te gaan in verband met de voorstellen der
Commissle-Idenburg. Met klem waarschuwden
zU tegen elk voornemen, om de kracht van het
Nederl.-Indlsche leger nog meer te verzwakken.
Ten aanzien van de marine achtten zü met het
oog op de mogelUkheld van conflicten in de
Nederl.-Indlsche naastbUzUnde wateren veeleer
versterking geboden, dan nog verdere beper
king.
Door het bUvulverbod van automaten zal de
exploitatie van vele dezer voorwerpen in de
toekomst niet meer op even Intensieve wüze
kunnen geschieden als thans het geval is. De
billijkheid brengt mede, de winkeliers, onder wie
er wellicht velen zUn, die een mln oi meer
kostbaren automaat van geringe capaciteit
hebben aangeschaft, in de onderstelling, dat de
verkoop door middel daarvan aan geenerlei be
perking zou zUn onderworpen en die mogelUk
nog niet voldoende gelegenheid hebben gehad
de aanschaffingskosten daarvan eenlgszlns goed
te maken, door uitstel van het bUvulverbod
daartoe in staat te stellen.
Met het oog hierop wordt voorgesteld, dit
verbod eerst na 2 Jaren in werking te doen
treden, welke termUn, naar den minister voor
komt, voldoende is om aan bezwaren ten deze
tegemoet te komen.
mee
minder
breed is en hü zou wel kans zien er met een
polsstok overheen te komen.
Verd. Onnes: „Ja. als ze een bootje meene
men, komen ze er ook over en anders in zwem
pak.”
Door de „verhuizers” is zoowel in de
structie en ter zitting steeds gesproken over
„een hekje”, dat toegang zou geven tot
terrein van NUenrode. Wanneer zü echter door
dik hekje zouden gaan, zouden de Inbrekers
voor de breede sloot komen te staan!
Op het schetsteekeningetje is deze foutieve
weg aangegeven
UitdrukkelUk had Koning aan Witbraad de
instructie gegeven, om tegen de „verhuizers”
te zeggen, dat zU door het kleine hekje moes
ten gaan, daar de hoofdpoort gesloten was.
Koning wordt weer voorgeroepen, maar zün
geheugen laat hem weer in den steek.
Mr. Muller Massis: Hebt u tegen Witbraad
niet gezegd, dat de hoofdpoort altUd dicht
was?
Koning: 1 Is wel mogelUk, onwaarschUnlUk
is 't niet. Ik meen
De tuinbaas Geyssendorfer komt nu voor het
hekje. HU verklaart, dat over het algemeen de
groote poort gesloten was. Een enkelen keer
vergat get. dit. Ook in den nacht van de in
had hü verzuimd de poort te sluiten,
president: Hebt u, toen dat ontdekt
een standje van mUnhcer Onnes ge-
bestaat aan deze denkbeelden door een wette-
lUke regeling uitvoering te geven. Weliswaar
ontveinst bü zich niet, dat een voorziening op
de wüze, als door den Middenstandsraad aan
gegeven, meer in het bUzonder de reserveering
van den verkoop door middel van automaten
voor de winkeliers en het verbod om geduren
de gesloten tUd bü te vullen, aan de vrUe ont
wikkeling van een automatenbedrUf en van
de industrie, die deze toestellen vervaardigt,
tot op zekere hoogte in den weg zal staan,
doch daartegenover dient de overweging te
worden gesteld, dat de middenstand, wiens
belang de Winkelsluitingswet met het vrUlaten
van den verkoop door automaten beoogde te
dienen, er een zekere aanspraak op kan doen
gelden, dat deze werkwUze ook zUn domein
bluft en dat niet de compensatie, aan hem
toegedacht, zou worden teniet gedaan door de
omstandigheid, dat anderen, met gebruikma
king van de gegeven faciliteit, zich te zünen
koste van een deel van het terrein der distri
butie zouden gaan meester maken.
Ik zou nog graag iets vragen, aldus mr.
Muller Massis Koning heeft gezegd dat hü
zoo’n dierenliefhebber is. maar heeft hü Inder
tUd te Bussum. toen hü ongenoegen met zün
vrouw had, haar lievelingshond de pooten niet
stuk geslagen?"
Koning (opgewonden)„1 Is Infaam. Ik ant
woord er niet op!”
Mr. Muller Massis: „Ja of neen!”
Koning: „Neen! Ik ben een dierenvriend”.
Mr. Muller Massis: ,Ku de heer Koning vol
blüft houden dat hü een dierenvriend is, zal ik
een getuige dagvaarden, n.L de heer Ter Beek,
veearts te Naarden!"
Koning: „Ja, dagvaard u die maar, ik kan
duirenden menschen dagvaarden, die zullen ver
klaren dat ik nooit een vlieg kwaad deed”.
Na dit opwindend debat wordt de zitting ge
schorst tot 's middags drie uur.
Na de verklaringen van de Duitsche getui
gen en na de pertinente ontkenning van Ko
ning Inzake zün houding tegenover de verze
kering is de spanning in de zaal aanpierkelük
toegenomen.
In groepjes staan verdedigers, getuigen en
pers te praten voor de rechtbank binnenkomt.
Ieder verwacht een wending in het proces, en
de mededeeling, dat het O. M. zal overgaan
tot vervolging van Koning wegens meineed.
Te drie uur komt de rechtbank binnen, er
gebeurt echter niets büzonders. Het getuigen
verhoor wordt voortgezet.
Koning komt naar voren en deelt de recht
bank mee, dat hü er prüs op stelt, wanneer de
rechtbank zoo spoedig mogelUk den veearts ter
Beek uit Naarden hoort.
Hü zegt nog eens, dat hü nog nooit een
hond met gebroken pooten zag. De rechtbank
zal veearts ter Beek dagvaarden tegen Zater
dag 3.3.
Als getuige wordt dan gehoord een boer uit
Breukelen. wiens land grenst aan de terreinen
van den beer Onnes.
Nadat nog eenige getuigen zün gehoord van
minder belang wordt dr. J. W. T. Lichten
belt, arts te Utrecht, gehoord. HU doet eenige
mededeellngen over den gezondheidstoestand
van den verdachte.
De Middenstandsraad, wien in
deze aangelegenheid om advies is
verzocht, stelt zich op het standpunt,
dat een wetteljjke regeling betref
fende den automatenverkoop zou
dienen in te houden: het toelaten
van den verkoopautomaat uitslui
tend als het z.g. verlengstuk van den
winkeleen verbod tot bijvullen
van den verkoopautomaat geduren
de den tijd, dat d^ winkels voor het
publiek gesloten moeten zijn; een
voorschrift tot plaatsing van den
verkoopautomaat op zoodanige
wijze, dat bijvulling alleen op van
af den openbaren weg controleer
bare wijze kan geschieden.
niet.
De president vraagt hem dan op den man
af, of hü 35000 M. aan de Dultschers heeft ge
vraagd, waartegenover hU dan zou verklaren
wat de verzekering wilde.
Z. H. Exc. Mgr. O. Cobben. Apostolisch Vi
caris van Finland, zal op 31 Maart de lagere
wUdlngen toedienen aan eenige fraters der
Congregatie van de Priesters van het H. Hart
in het studiehuis „Sint Joaef” te Hees, bü Nü-
megen.
Op Eersten Paascbdag zal Mgr. Cobben een
Pontificale Hoogmis opdragen in de kapel «on
genoemd studiehuis.
braak
De
werd,
had?
Get.: Ja. er is aanmerking op gemaakt. BU
het politie-onderzoek werd het me gevraagd.
Meneer Onnes had get. toen een standje ge
maakt.
President: Hebt u niet een geweldig standje
gehad. Als u de poort gesloten had, was er
misschien niets gebeurd.
Get.: Geen ontzettend standje, wel een aan
merking.
Pres.: Veel later zün er Amsterdamsche re
chercheurs en de Justitie op het kasteel ge
weest. Waarom hebt u toen niet het adres van
den heer Onnes gezegd?
Off.: Waarom verwees u ons naar Goudstik
ker?
Get.: Ik was misschien wat confuus.
Pres.: Confuus als er niets achter steekt?
Get.: Ja. er zou niets in hebben gestoken,
om het direct te zeggen.
Ook met get. Geyssendorfer worden de ma
nieren besproken om bü het perceel te komen,
zofider de hoofdpoort te passeeren. HU ver
klaart. dat het bewuste kleine hekje geen toe
gang tot het kasteelterrein geeft.
Verd.: Is er één manier om het houten hek
je te passeeren. en dan op het terrein van
NUenrode te komen?
Get.: Dat kan niet, de sloot is te breed, min
stens vier meter.
Weer scharen verdedigers en getuigen met
den verdachte rond de tafel van de recht
bank.
De groote kaart wordt weer uitgerold en de
wordt opnieuw bestudeerd. Verschil-
worden tot
Getuige Koning, die den heelen ochtend in de
wachtkamer heeft doorgebracht, wordt voor
het hekje geroepen om zün „licht” over deze
»aak te laten schUnen.
HU begint met te vertellen, dat hü aanvan
kelijk heeft verklaard, dat er acht paarden zUn
Donderdag werd de behandeling van ’t Onnes-
proces weer voortgezet. De eerste décharge-
getuige was de heer Drewe, oud-directeur van
een verzekeringsmaatschappü te Erfurt. Als tolk
treedt op mr. E. Paradies.
In 1927 was hü procuratiehouder van de
maatschappü. die een renstal van Koning had
verzekerd. Op 8 September 1927 verbrandde een
renstal.
De schuldeischers van Konings waren een pro
ces over de verzekeringspenningen begonnen
met de verzekeringsmaatschappü- Op zekeren
dag had een employé van de maatschappü. de
beer Kölbel, een brief van Koning ontvangen,
met het verzoek een onderhoud te mogen heb
ben te Arnhem.
De heer Körbel had dit verzoek ingewilligd
en Koning was toen met het voorstel gekomen,
dat hü zün verklaringen zoodanig zou wüzl-
gen, dat de verzekeringsmaatschappü het pro
ces tegen Koning’s schuldeischers zou winnen.
Later was er weer een conferentie geweest.
Behalve de heer Kölbel was getuige Drewe daar
ook bü tegenwoordig geweest. Koning had toen
zün voorstel herhaald. Hü vroeg een som van
35000 R.M. en voor dat bedrag zou hü iedere
verklaring afleggen, die de verzekering wensch-
te
Mr. Muller Massis: „Er was toch één uitzon
dering door Koning gemaakt?”
Getuige: „Ja, hü wilde niet onder eede ver
klaren. dat hü den renstal zelf heeft aange
stoken.”
Pres.: „Waar ging dat proces over?”
Getuige: .Door ons werd de geldigheid van
het contract bestreden. Aanvankelük was Ko
ning eisehende partü, doch na cessie van zün
vordering op ons aan *zün schuldeischers, tra
den zü als elschers op.”
Pres.: .Maar wist Koning precies waarover
het proces ging?”
Getuige: „Ja, dat was hem bekend, hü kende
de stukken, daarom kon hü ook aanbieden zün
antwoorden zóó te wüzigen, dat wü ons proces
wonnbn. BU den brand waren 13 paarden, eigen
dom van Koning, omgekomen; zü waren ver
zekerd voor 60.000 Mark. Als het proces goed
afliep zoo stelde Koning voor zou hü
35.000 Mark krügen.”
Pres.: „Was de verzekering hoog?”
Getuige: „Ja.abnormaal hoog.”
Getuige vertelt dan. dat er vanzelfsprekend
niet op het voorstel van Koning kon worden
ingegaan, bovendien was het proces toen al
tamelük ver gevorderd en bestond er alle kans
op een schikking.
De verzekeringskwesties worden door de
rechtbank tot in alle finesses behandeld. De
Duitsche getuige is goed gedocumenteerd en hü
geeft uitvoerige inlichtingen over het proces.
Hü verhit, dat Koning in het proces wél is
gehoord, maartoen luidden zün verklarin-
voor de verzekeringsmaatschappü zéér on
gunstig.
Mr. Muller Massis (tot getuige)Maar In
dertUd heeft Koning U dus aangeboden te ver
klaren, wat U wenschte?”
Getuige: „Juist”.
Mr. Muller Massis: „Meneer de President, is
dit geen aanwüzing voor een valsche verkla
ring van Koning?”
Pies.: ,Dat hoeft niet! HU heeft immers één
uitzondering gemaakt, nl. dat hü niet wilde
verklaren, de stallen zelf te hebben aange
stoken.”
Mr. Muller Massis: „Die verklaring had met
t proces niets te maken.”
Tüdens het verhoor blükt dan nog dat de
verzekeringsmaatschappü zich niet ontzag met
de valsche verklaring van Koning de tegenpartü
te belnfluenceeren. Als Koning gunstig ver
klaarde voor de verzekering, zou er niets ge
beuren. zou hü ongunstig verklaren, dan zou
de verzekering gaan werken met het dossier
over de 35.000 Mk (onderhandelingen Maat-
schappü-Koning) om Koning’s onbetrouwbaar
heid vast te stellen.
Bü het nu volgend debat keuren president
en rechters de houding van de Duitsche verze
kering af, waarop mr. Kappeyne opmerkt: „U
zult de verzekeringen in Holland den kost geven,
die dergelüke dingen doen".
In den loop van het debat staat de Offl-
efer van Justitie, mr. van Dullemen, op en zegt,
dat het O. M wel partü is. maar niet partUdig,
hü zal daarom alle stukken Inzake Koning aan
de rechtbank overleggen. Het betreffen klach
ten tegen Koning, inzake brandstichtingen en
Inzake oplichting; de feiten zün wel onderzocht,
doch geven geen aanleiding tot verdere ver
volging.
Voorts is gister nog een brief gekomen uit
Dultschland. De inspecteur van politie, die tn-
dertüd de brandstichting in den renstal heeft
onderzocht, verklaart, dat Koning onder ern
stige verdenking van brandstichting in voor
arrest heeft gezeten. Hü is toen echter gevlucht
naar België, waar hü de grootste bedriegerijen
moet hebben begaan.”
De Officier legt de verbalen over betreffende
klachten tegen Koning inzake brandstichtin
gen te Bussum in 1913 en 1915.
verbrand, doch nu hü zich goed herinnert, kan
het ook wel zün, dat het er veertien of vüftien
waren. „Maar meneer de president, erg precies
weet ik het niet meer, het was geen prettige»
tüd voor me, ik ben een groot dierenliefheb
ber....”
De conferentie te Arnhem komt nu ter
sprake. Getuige Koning vertelt dan. dat hü
zün vordering op de maatschappü had gece
deerd aan iemand anders. Om nu de belangen
van dien derde te behartigen, had hü een con
ferentie te Arnhem aangevraagd.
Getuige had nJ. gehoord, dat de verzekering
nog geen accoord met Jannlnk (aan wien hü
de vordering op de verzekering had gecedeerd)
had aangegaan.
Mr. de Gaay Fortman: Dus alléén voor den
heer J. ging u naar Arnhem en liet u den heer
Drewe uit Dortmund komen. Het was toch ook
zeer goed mogelUk geweest om die quaestie
schriftelük af te handelen, bovendien was het
uw zaak niet meer. „Over het confidentieele
van het onderhoud heb ik nog niets van u ge
hoord.”
Getuige Koning praat dan over ,jn’n plicht
tegenover Jannlnk”, „vriendschap”, enz., maar
een verklaring van die conferentie geeft hü
De Postjager-vlucht is niets anders geweest
dan een proef om den theoretischen opzet van
een regelmatigen dienst aan de practük te
toetsen. Als zoodanig is zü uitnemend geslaagd.
Gebleken is. dat de hoeveelheid post waarop
men een rendabelen dienst kan baseeren, aan-
merkelük geringer is dan men oorspronkelUk
verwachtte, nl. 250 kg.
Een uitvoerig rapport over de ondervindin
gen, opgedaan op de eerste Postjager-vlucht,
zal binnenkort door het comité aan de regee
ring worden aangeboden.
Overigens sluit het feit, dat de snelle Pan
der in eigendom van Defensie zal overgaan,
mogelükheid van verdere proefnemingen
niet uit, daar het comité alle medewerking ge
niet van dit departement en dat van Blnnen-
landsche Zaken. De opzet Immers van het
comité is immers altüd geweest, de nationale
luchtvaartbelangen te dienen en niet, zooals
veelal ten onrechte gezegd is, een concurrentie
strijd te voeren tegen de K, L. M.
deze vraag achtten zü van
voornaam leveran-
in steeds sterkere
mate de markt in Ned.-Indië tracht te
heerschen.
Aan het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
over de Indische Begrootlng voor 1934, wordt
het volgende ontleend:
Vele leden vereenigden zich met het uit
gangspunt der regeering. te weten, als grond
slag voor de begrootlng van Inkomsten en uit
gaven te aanvaarden het bedrag van f 300 mll-
lloen. Uiteraard achtten zü het nog geenszins
zeker, dat die grondslag eerlang zal worden
bereikt, doch er zün h. 1. aanwüzlngen. welke
het uitspreken dier verwachting billüken.
Met Instemming hadden verscheidene leden
kennis genomen van het prlncipieele betoog
van den minister aangaande de handelsbetrek-
kingen tusschen de belde deelen des Rüks.
Enkele leden zouden gaarne nadere inlichtin
gen ontvangen omtrent de strekking van het
besluit tot beperking van den invoer van ge
bleekte katoenen goederen. Worden, vroegen zü.
hierdoor alleen de duurdere artikelen getrof
fen, welke Inlanders niet plegen te dragen?
Het antwoord op
beteekenls. omdat Japan,
cier van bedoelde stoffen.
zitting schorsen,
doch de verdedigers verzoeken het woord.
Ook het niet ongevaarlüke vervoermiddel, dat
hü hoopt te bezigen, gaf aanleiding tot be
zorgdheid, temeer omdat niet Ieders gestel de
telkens vaak vrij plotseling zich wijzigen
de hoogten, waarop de reizigers zich bevinden,
en de veranderingen van temperatuur, zonder
schade kan verdragen.
