HET NIEUWE LEVEN
I
De economische toestand
i
Medische Kroniek
Baars gaat heen
Mijnwerkersfonds
R
en 1
in
EEN WERELDBEELD
ZATERDAG 31 MAART 1934
IDEEËN
UITBREIDING DER ENGELSCHE VLOOT
van
Verraderlijke geul
De postvluchten
Productie
De handel
Toestand in Amerika
I
Opleving in ons land
zwak
Ruim 80 plaatsen zullen bezocht
worden
JEUGDWEDSTRIJD IN
WELSPREKENDHIED
Voorspelling van
ziekten
Geleidelyk past het bedryfeleven
zich aan bij de nieuwe
verhoudingen
Vrijwillig af getreden alt leider van
den Alg. Ned. F ascisten Bond
De nieuwe pensioenregeling
de baan
K.R.O. weer op de
lange golf
Wat nu te doen?
XDranjetrein 1934”
Loonslager valt er aan ten offer
Socialisten nemen ontslag
I
en dor-
Nederlandschen
N.
mededeeling
den
andere.
de
en
Rome naar
nieuwe
t
de feiten moeten eerst
voordat aan een verkls-
leuw naad ontvangen; de au-
*de nieuwe wegen; jcnge ge-
het
het
straat door den aanleg van een kabel aan
ongeluk niet geheel vreemd ia.
gen
werken
«tenen
Meer uitvoerig wordt stilgestaan by de ont
wikkeling der laken in de Vsreenigde Staten,
en wel aan de hand van een tabel waarin een
groot aantal maandcüfera zyn aamengebracht.
Het aantal werkende arbeiden in de nijverheid
en het uurloon lijn elk met ongeveer 17 pet ge
stegen, het totale loonbedrag der industrie met
M pctl, hetgeen ongeveer een aeede minder ia
vroeg gekomen,
in-
Op den eersten Paaschdag 1 April, tullen
de K R.O en de N C R V. weer voor drie maan
den de beschikking krijgen over de lange golf
Vooral de luisteraars in het Zuiden sullen deae
wisseling wel weer bijzonder waardeeren
De stemming had vervolgens tot
resultaat, dat 7 stemmen werden uit
gebracht vóór de ontworpen her
ziening, terwijl 3 leden zich van
stemming onthielden; de vereischte
meerderheid van twee derde van het
aantal bestuursleden werd derhalve
aantal stemmen werd derhalve
niet verkregen, zoodat de voorge-
steide regeling verworpen ia.
De jBnlp" uitreis) vloog van
Athene
De ..Kwartelultrets. is van Bangkok ver
trokken en te Singapore aangekomen.
Het nieuwtte amphibie-vUegtuig van de Engelsche Martne ie te Farnborough gereed
gekomen.
De „Oranjetrein 1934" besoekt ruim *0 plaat
sen. voornamelijk andere dan t vorig Jaar, ter
wijl het in de bedoeling ligt in de groote ste
den. die ook hot vorig Jaar werden bezocht,
den trein aan andere stations op te stellen.
nieuwe regeling, mede uit overweging, dat de
uit die regeling voorUprultende geldelyke voor
dellen niet behooren te worden prijsgegeven,
en dat. mocht de vermeerdering van lasten on
danks de In de regeling vervatte beperking van
de lasten der slekteveraekering te «waar blij
ken. door besparing elders een tegenwicht dient
te worden geaocht.
De productie-indices van verschillende lan
den geven een toeneming van 1933 ten opzichte
van 1933 te tien, maar nog aeer sekten ten i»j-
zlchte van 1931. De loop der maandcijfers over
1933 vertoonde in de velschillende landen on
derling groote afwijkingen.
In de meeste landen stond in December 1933
de productie-indez een flink stuk boven Decem
ber 1933; Nederland en België maken hierop
een ultaonderlng.
De werkloosheid la over het geheel gedaald,
vooral in Duitochland en Oroot-Britannië doch
slechts weinig in Frankrijk, terwijl er een aan
tal landen is aan te wijsen, waar de werklooe-
heid in 1933 grooter was dan in 1933. aooals
Canada, Italië Noorwegen, TZJecho-Blowakye.
Polen en Nederland.
Donderdagmiddag vergaderde in het gebouw
van het Algemeen Mijnwerkers Fonds te Heer
len het A. M F-Bestuur
Door den directeur werd mededeeling ge
daan van bet verloop der onderhandelingen.
die met de fondsartaen zyn aangeknoopt om
tot het sluiten eener nieuwe overeenkomst te
geraken, aangezien overeenstemming ter sake
nog niet verkregen la. werd besloten om over
eenkomstig het voorstel van de Maatschappij
tot bevordering der Geneeskunst den duur der
met de artsen getroffen lijdelijke regeling ge
rekend isnaf 1 April as. met drie maanden
te verlengen
De tekst van het ontwerp tot wijziging van
het fondsreglement, verband houdende met de
Invoering eener nieuwe pensioenregeling werd
behoudens enkele wijzigingen van redactlonee-
len aard vastgesteld
Voor wat betreft de eindstemming omtrent
het ontwerpbesluit werd door de belde bestuurs
leden aangesloten by den Alg Ned Mtjnwer-
kersbond. voorgesteld die stemming aan te
houden totdat de leden van het fonds gelegen
heid hebben gehad om door middel der op 15
Mei IS. te houden fondscommlssleverkiezln-
gen hun oordeel uit te spreken omtrent ce aan
hangige regeling; zij verklaarden zich by voor
baat bereid in dat geval zich bij de zlenswyae
van de meerderheid der kiezers neer te leggen,
doch zelf geen verantwoordelijkheid te kunnen
aanvaarden voor een zoo ingrijpende beslissing
Bedoeld voorstel vond bij de andere leden
geen instemming, waarna de vertegenwoordi
gers van den Alg Ned. Mijnwerkersbond ver
klaarden ontslag te nemen als lid van het
fondsbestuur en de vergadering verlieten.
Alvorens tot stemming werd overgegaan werd
van de zijde der werkgevers-leden bet door
deaen In te nemen standpunt gemotiveerd.
De vertegenwoordigers der particuliere mij
nen gaven te kennen, dat deae ondernemin
gen op grond van de huidige benarde bedrijfs
omstandigheden in de volstrekte onmogelijkheid
verkeeren om eenlge verswaring van de sociale
lasten te dragen, evenmin als naar hun over
tuiging de betrokken arbeiders, veeleer zal
gestreefd dienen te worden naar verlaging over
de geheele Unie; bedoelde leden zien zich der
halve tot hun leedwesen door onmacht ge
noodzaakt hun medewerking aan de totstand
koming der ontworpen herziening te onthouden,
hetgeen niet wegneemt, dat zij tot verder over
leg steeds bereid zullen gevonden worden
De vertegenwoordigers der Staatsmijnen ver
klaarden ondanks den precalren toestand der
mijnindustrie hun stem te sullen geven aan de
De vraag ot de nieuwe pensioenregeling nu
voor goed van de baan Is. hangt af van een te
halen twee derde meerderheid der christelijke
mijnwerkers bij de komende tondacommlasle-
verkieslngen
Is dit het geval dan sullen zy tn het A.M.F.-
bestuur 9 vertegenwoordigers krijgen, die ten
aanzien van het pensloenvrsagstuk eenzelfde
standpunt innemen.
De tweede vraag is tn dat geval echter of de
voorzitter het eenmaal verworpen voorstel op
nieuw In behandeling zal nemen
By den Landbouw waren de weersomstandig
heden In 1933 voor den akkerbouw over het ge
heel gunstig. Hoewel de economischs toestand
der akkerbouwbedryven nog zeer onbevredi
gend was. heeft de overvloedige oogst van goede
kwaliteit en vooral de uitbreiding der verschil
lende landbou wsteunmaatregelen den land
bouwers eenlge verlichting gebracht.
Bedroeg het indezcljfer van den prijs voor
akkerbouwproducten In den aanvang van 1933
slechte 40 pCt van dat in het tijdvak 1934—
1939. aan het einde des jaars was dit percen
tage gestegen tot 80
Meer en meer blijkt, volgens ..De Nederland-
ache Conjunctuur”, kwartaaluitgave van
Centraal Bureau voor de Statistiek, dat
wereld-bedrijfMsven la aangeland in de phase
der depressie waarin, op verlaagd peil, geleide
lijk de aanpassing aan de nieuwe verhoudingen
plaats vindt. welke geschapen zijn door bet
overal, hier meer, daar minder, heerechend
streven naar economische onafhankelijkheid en
daarmee gepaard gaand Ingrijpen der Regee-
rtngen in het binnenlandache bedrtfialeven.
Voor den door de Maatschappij tot bevorde
ring der Woordkunst uitgeschreven Jeugdwed
strijd In welsprekendheid zijn 35 deelnemen
ingeschreven.
De wedstrijd zal worden gehouden in de
zalen van den Haagschen Kunstkring Donder
dag 5 en Vrijdag g April, om half twee des
namiddags.
De uitspraak der jury zal worden vastge
«leid In een bijeenkomst op Vrijdagavond Deae
jury bestaat uit de heeren O. van Dorsten
Jhr Jan Keith en mr A W Kamp.
De plaats van opening is nog niet vastge
steld. aangezien hiervoor van verschillende
zijden animo bestaat.
De achteruitgang van het Internationale ruil
verkeer blijkt intusschen in goud uitgedrukt
niet alleen absoluut, maar ook ten opzichte
van het vorige Jaar, minder groot te zijn ge
weest dan in 1931 en 1933 Van 1939 tot 1933
daalde de goudwaarde van den internationalen
handel van Jaar op Jaar 17.4, 30 3 33.6 en 10 3
pM van de waarde in het vorige Jaar en In den
loop van 1933 scheen de daling vrijwel tot staan
gekomen.
Die ontwikkeling heeft in 1934 nog voortgang
gemaakt en leidde vooral tot uitbreiding van
landbouw en veeteelt in de oude industrielan
den en bevordering der Industrie in g» bieden,
die tot dusver in hoofdzaak nog agrarisch zijn
ingesteld. Het vervolg van deae verschuivingen
ia partieels opleving naast verderen achteruit
gang. hetgeen een overzien van den toestand
als geheel moeilijk maakt.
De handelsbeweging der onderscheidene lan
den ontwikkelde zich aeer verschillend Wat den
uitvoer betreft, zijn min of meer duidelijk te
onderscheiden
1. Landen, waar de daling der goudwaarde
van den uitvoer nog weinig verminderde, znoalz
de Vereenigde Staten. Canada. Argentinië en
Denemarken. In mindere mate behoort het
meerendeel der Europeeeche landen, os. Neder-
land, tot deae groep
3. Landen, waar deae daling neiging vertoonde
om tot staan te komen, hoewel het totaal over
1933 nog lager was dan over 1932 Hiertoe be
hooren Oroot-Brittannië, België en Luzemlturg.
Zweden en China.
3 Landen, waar de totale uitvoer In 1933 dien
van 1933 overtrof: Australië. Japan Nleuw-
Zeeland Egypte
Van Biitach-Indlë was wel de uitvoer over
het geheele jaar lete grooter dan over 1933.
maar over de laatste maanden van 1933 belang
rijk minder dan tn de overeenkoznstlge maan
den van het vorige Jaar.
Vrijdag heeft op den weg tusachen Wognum
en Benningbroek een ernstig motorfietsongelux
piaate gehad.
In de beruchte bocht bij de voormalige tram
halte. is de loonslager I.. uit Amsterdam met
zyn motorfiets komen te vallen. Het rijwiel
kwam tn het water terecht, terwijl de berijder
tegen een boom werd gesmakt Het slachtoffer
overleed kort na het ongeluk. Zijn collega,
die vlak achter hem leed, sloeg met zijn motor
fiets eveneens over den kop en werd bewuste
loos opgenomen. Zijn toestand was echter niet
direct zorgwekkend
Het schijnt, dat een verraderlijke geul in de
dit
Naar de „Utrechtsche Crt verneemt la de
heer J A Baars vrijwillig als leider van den
Algemeenen Nederlandse hen Fascisten Bond
af getreden
Door den Raad van Bestuur van den
F. B„ bestaande uit de afdeellngslelders. is tot
leider uitgeroepen dr. R M J. Brinkgreve te
Voorschoten
De heer Itears blijft lid van den A. N. F. B.
In aansluiting van het bovenstaande, deelt
het blad nog mede, dat dit heengaan van den
heer Baars verband houdt met zyn persoon
lijk inzicht, dat gewijzigde omstandigheden hem
er toe moesten brengen de organlsatle-leiding
over te laten aan anderen, daar deze leiding
zijns Inziens te veel vën zijn krachten, ook
lichamelijk, vereischte
De heer Baars vertoeft momenteel nog in
Rome.
De wisseling van de bestuuraleldlng moet ech
ter met medeweten en goedkeuring van
afgetredene plaats hebben gehad
dan de stijging, welke aou hebben plaats gehad,
wanneer de arbeidsduur niet verkort was De
omaetten In de warenhuizen zyn ongeveer 15
pet. toegenomen, hetgeen aanmerkelijk minder
is dan de stijging van het ultbetaald loon In
de nijverheid. De sterk aangeaette productie der
somernmanden heeft de voorraden in de waren
huizen voorbijgaand doen stygen; in de laatste
maanden la echter weer een deel van die voor
raden afgezet en zy zijn steeds in normale ver
houding tot de omzetten gebleven. Een sterke
vermeerdering ondergingen de algemeene voor
raden van afgewerkte artikelen De productle-
Indices geven duidelijk den krachtlgen stoot te
kennen, welke in het tweede kwartaal door de
Regeering aan de nijverheid gegeven werd;
daarna werd geleidelijk het tempo weer lang
zamer. maar voor User en staal bleet het ver
boven dat van eind 1933 Tegenover de aan
zienlijke loonstijging zijn de kosten var. levens
onderhoud gedurende 1933 niet sterk vertederd;
aanzienlijke toeneming vertoonen echter de In-
dexcyfers der groothandelsprysen De laatste
kolommen doen alen, dat de particuliere kapi
taalmarkt in de opleving nog weinig aandeel
heeft gehad.
Wat nu ten slotte Nederland betreft. Is hier
boven wel gebleken, dat In ons land aan de
opleving, die elders veelal te onderkennen is.
een betrekkeiyk gering aandeel gehad heeft.
Wel blijft van kracht, wat in de vorige afleve
ring geaegd is ten aanzien van de Iets gunstige
wending, die ook hier in 1933 het conjunctuur-
verloop heeft genomen, vooral in vergelijking
met den ongeremden val. die de jaren 1930
1931 en het begin van 1932 had gekenmerkt.
Evenwel heeft in het laatst van het jaar het
begin van verbetering, dat men in vele indices
kon vaststellen, hier en daar weer plaats ge
maakt voor eenlgen achteruitgang, of althans
aarzeling Een nieuwe wending ten ongunste
hebben slechts enkele indicts te zien gegeven,
voornamelijk die betreffende de Twentache tez-
tleln ij verheid en de olie- en vetlndustrl» Aan
de lijst die In de Decemberaflevering ia gege
ven van Indices, die in den loop van 1933 ot
1933 een gunstlgen keer genomen hadden, kun
nen daarentegen twee nieuwe worden toege
voegd: de lederindustrie sinds Augustus en het
Indexcijfer der groothandelsprysen In Decem
ber.
De totale werkloosheid was nog wel tn elite
maand van 1933 grooter dan in de overeenkom
stige van 1932. maar het verschil verminderde
geleidelijk tot in Augustus, om daarna weer
eenlge toeneming te vertoonen
Het hoogtepunt der werkloosheid, dat In ver
band met de vroeg ingevallen vorst reeds In
December viel. was. voor het eerst sinds 4 jaar,
Iets lager dan dat van den vortgen winter
Voor de nijverheid hielden de reeds herhaal
deiyk geschetste moeilijkheden aan.
De enorme belangstelling van het vonge jaar
<het aantal bezoekers beliep ca H mlllloeni
heeft de behoefte aan deze instelling duidelu»
bewezen Een bewijs voor het sakeiyk succes
der deelnemers ligt In het feit, dal verschil
lende exposanten zich onmiddellijk na afloop
der eerste rondreis van plaatsruimte in den
tweeden trein verzekerden.
De trein zal ook thans weer bestaan uit 13
D-wagens. terwijl aan de hand van opgedane
ervaringen nog vele verbeteringen worden in
gevoerd
Aangezien het vorig jaar verschillende aan
vragen moesten worden afgewezen is ernstig
getracht den huldigen trein idle bijna H Kilo
meter lang ls> nog uit te breiden doch zulks is
in verband met de lengte van vele emplace
menten niet mogelijk gebleken, soodat het
Naar wij vernemen. Is de Inschrijving open
gesteld voor den Nederlandschen Tentoonatel-
Ungstretn. bijgenaamd de „Oranjetrein”, die
ook dit Jaar een tocht door ons land zal pie
ken.
letwons vertellen, dat ook het christendom een
vergissing la geweest. Het menschdom Is negen
tien honderd jaar geleden volgens nen een ver
keerden weg ingeslagen Door net christendom
te aanvaarden la Europa afg; weken van een
oude beschaving We moeten terug, de vergis
sing herstellen en aansluiten aan de cultuur van
tweeduizend Jaar geleden
We mochten meenen, dat de dwalingen der
achttiende en negentiende eeuw de westersche
wereld wijzer hadden gemaakt. Vcltalre en de
zijnen predikten ook, dat het christendom een
groote vergissing was geweest en hun leus was:
roet het ultl Dan eerst sou de menschheld
lukklg worden. De Fransche revolutie kwam
er ging een golf van vrijgeesterij over Europe
De rationalisten gaven den toon aan in alles
wat geleerd, geletterd en beschaafd wilde hee-
ten. Van Ozanam, die zich in 1832 aan de
Parysche unlverslteit in de faculteit der rechts
geleerdheid liet inschryven. sel Lacordaire, van
hem en van al de begaafde katholieken van
dien tijd: *t was de klacht van Cassandra op
de ruinen van Troje Maar diezelfde Ozanam.
die later zulk een schitterende organisator der
christeiyke chart tas zou biyken. geloofde in „de
woorden des eeuwigen levens", het oude Evan
gelie, ondanks alle Voltairianisms om rtch
heen. Hl) vond kracht in een lichtende figuur
als de Chateaubriand en meer nog misschien
in den eenvoudlgen man van wereldvermaard
heid. den Franachen wiskundige Ampère, dien
hjj by het vorderen van weteruchappelyken
arbeid zoo dikwijls hoorde uitroepen: Que Dteu
est grand, Ozanam! of dien hij zoo vaak in
aanbidding vond neergeknield in de kerk van
Tegen alle godlcochenlng, tegen alle open
lijke en geheime onderdrukking van het ka
tholicisme In. hebben mannen van groot en
edelmoedig geloof te midden van een ongeloo-
Vige wetenschap den stryd volgehouden en ten
slotte de verguizen van Christus' naam be
schaamd In ensen tyd waagt men het niet zoo
licht meer zich openlyk als godloochenaar aan
te dienen; de christelijke grondslagen der maat-
schappy werden nog voor kort zelfs op offl-
cleele tribunes met eere genoemd. Tot er In het
Oosten weer een nieuwe stroomlng opkomt, die
het Christendom een vergissing heet en de
..mythe” van Christus' lijden en zoendood liefst
zoo spoedig mogelyk naar het rijk der fabels
zag verwesen Naazt het godloochenend commu
nisme, is het grcelend nationalisme een drei
gend gevaar voor den ouden godsdienst. De
staat al-god. ras en volk het hoogste ideaal;
het individu ondergeschikt aan de staatsidee,
zledasu de klippen, waarop het geloof van tien
duizenden in den eenen waren God te stran
den dreigt.
Op dit Faaachfeest. op dit feest der geeste-
HJke vernieuwing past daartegenover van den
kant der oprechte christenen maar één be
sluit: de Kerk heeft door alle eeuwen heen
ketterijen en dwalingen van allerlei aard, van
het ergste bygeloof tot het meest barre onge
loof. overwonnen. Zy deed dit het snelst, wan
neer haar een groote kern van onverschrokken
en vurige gelcovlgen ten dienste stond. De ver
rezen Christus, Die op den Paaschmorgen den
grafsteen wegslingerde en glorierijk opstond uit
den dood, Is ons ten teeken. hoe wjj, christe
nen van deaen tyd, alle beletselen op zy moe
ten zetten en het lichtend kruis van den Stich
ter onzer beschaving en den grondlegger van
ons eeuwig heil de wereld moeten indrsgen.
tegen alle dwaling en allen ydelen menschen-
waan in! LIBRA
voornemen besta at de deelname uit iedere
branche tot één of twee inzendingen te beper
ken.
De economische toestand der veehouders-
bedryven is in 1933 niet achteruitgegaan.
By den tuinbouw waren opbrengst en kwa
liteit der producten in 1933 goed tot vry goed
De ftnancleele resultaten van den tuinbouw
waren echter, met uitzondering van die van
de fruitteelt, welke door monopoliseertng van
den Invoer van vruchten gesteund werd, aeer
ongunstig De omaetten op de veilingen zyn
wederom belangrijk gedaald De waarde van
den totalen uitvoer van tuinbouwproducten
daalde In 1933 met plm 30 pCt
De uitvoer van bloembollen was. aoowei
wat hoeveelheid als waarde betreft, tengevolge
van de genomen saneerlngsmaatregelen. gelijk
aan dien In 1932 De waarde van de uitgevoer
de groenten daalde met ongeveer 27 pCt die
van bloem- en boomkweekerijgewaaaen tn to
taal met plm. 25 pCt.
Van de beide hoofdtakken der zeeviaachery
n.l. haring- en de trawlvlaachery. waren de
resultaten onbevredigend Het bedryf werd ten
gevolge van de afaetmoeliykheden wederom op
slechts beperkte schaal uitgeoefend en daarby
kwam, dat de stoomtrawlvlaschery wegens
staking gedurende byna de geheele eerste helft
van het Jaar stillag
De waardecyfers van den in- en uitvoer
waren weder lager dan in 1932. maar de daling
maakte In 1934 nagenoeg geen voortgang
I* achteruitgang op het gebied der arbeids
voorwaarden hield ook in het vierde kwartaal
vrywel onverminderd aan; vooral ook voor het
overheidspersoneel werden weer vele
loon- en salarisverlagingen v aaigeste ld
De kosten van het levensonderhoud stegen
voor de groepen, ten aanzien waarvan gege
vens beschikbaar zyn. tn de laatste helft van
1933 en bereikten aan het eind van dat jaar
een hooger peil dan aan het begin.
Onder heftige schommelingen bleven de
koersen van aandeelen doorgaans boven hel
gemiddelde peil van 1932; op het einde van 1933
was de beun over het algemeen vaat. Ds obli-
gatlemarkt was, afgeslen van een korte periode
In het midden van het jaar. toen vrees voor de
waardevastheid van den gulden bestond, tame
lijk stabiel.
eeds in de geschriften van Htppokrates. die
ongeveer vyfhonderd jaar voor Christus
leefde, vindt men herhaaldeiyk het weer
het seizoen vermeld by de bestrydlng van
ziekten. Heel vaak begint selfs de ziektege
schiedenis van een bepaald persoon met een
nauwkeurige opgave omtrent de meteorologi
sche toestanden
Het was dus den ouden Grieken al niet
vreemd om een verband te leggen tuaschen het
weer en het klimaat eenerzyds en het uitbreken
van een ziekte anderzyds
Het duurde echter heel lang vóórdat men een
bepaalde theorie opstelde omtrent het verband
tusachen deze twee; de meest bekende theorie
stamt eerst uit de negentiende eeuw en werd
vooral verdedigd door den beroemdten hygiënist
Max van Pettenkofer Deze seide dat de cholera
minder of meer sterk heerschte al naar ge
lang den stand van bet grondwater Inderdaad
is deze theorie niet zoo vreemd, als het wel
lijken mag Ook thans nog bemerkt men In
Java, dat de cholera zich vaak verbreidt met
het losbreken van de eerste regens In het natte
seizoen De verklaring is ook bekend Zooals
men weet wordt de cholera byna steeds over
gebracht door de uitwerpselen van cholera-
lyders Deae uitwerpselen komen min of meer
slordig op den grond terecht; maar by de
eerste regens wordt deze met cholerabaclllen
besmette grond losgewoeld en daardoor Is de
kans op infectie met cholerabaclllen door
veldvruchten of drinkwater veel grooter.
Max von Pettenkofer ging echter verder:
hy wilde niet gelooven, dat de cholera door
den bacil die In 1883 door Robert Koch was
ontdekt, werd veroorzaakt; en hy zag er dan
ook niet tegen op om cholera-bacillen op te
eten, nadat hy zyn maaginhoud alkalisch ge
maakt had Hy kreeg een lichten aanval, maar
rijn medewerker R Emmerich, die eerst zijn
maag bedorven had door veel bier te drinken,
kreeg een zware cholera en bracht er nauwe-
lyks het leven af. Na dien tyd raakten alle
theorieën, die beweerden dat er eenlg verband
bestond tusachen cholera en grondwater of
vochtigheid of weersomstandigheden al deae
theorieën raakten in diskrediet.
Maar deze veroordeellng was te snel uitge
sproken
Sir Leonard Rogers, voorzitter van de
Royal Society of Tropical Medicine and Hy
giene kan met vry groote zekerheid een
jaar te voren reeds zeggen, of er veel, dan
wel weinig cholera, pokken en pest in de ver
schillende deelen van Brltsch-Indlë zal «yn.
Hy heeft nu vier jaren achtereen In een
Indisch geneeskundig tydschrift suike voor
spellingen voldaan Om er achter te komen, at
er eenlg verband tuaechen het weer en deze
ziekten bestaat heeft hy eerst bestudeerd hoe
sterk de pokken in elk van de laatste 50
laren (eheerscht hadden Hy vergeleek deze
gegevens met de aanteekentngen. die omtrent
het weer gehouden waren en ontdekte toen,
dat de vochtigheid en de regenval tijdens het
natte seizoen <er «yn twee seizoenen tn Indlë.
ëën droog en ëèn nat. de moessons genaamd!
In verband stonden met de verbreiding of de
inkrimping der pokken Wanneer er lp de natte
moesson een betrekkelyk geringe vochtigheid
en geringe regenval waren, dan zag men byna
steeds, dat de pokken tijdens het volgende droge
seizoen niet zooveel afnamen ais dat ge-
wooniyk in het droge jaanfetyde het geval la,
en dat de pokken dan In het volgende natte
seizoen sterk heerachten en zich uitbreidden.
Daarop had hy nu zyn voorspellingen opge
bouwd; en In vier vijfden van de provinciën en
districten in Britsch Indlë waarvoor hy een - Ht
voorspelling gegeven had kwam dese ooc uit Iitu.io
het laatste Jaar echter was er toeh een ster
ker pokkenepidemie dan hy gedacht had Rtf
ging toen de zaak nog sens opnieuw na. en
vond toen een betere wtjse van voorspelling.
In 1 eerst had hy nJ. alleen maar rekening
gehouden met de absolute vochtigheid. ma.w.
de hoeveelheid waterdamp In de lucht Later
bemerkte hy. dat de graad aan verzadiging
eigeniyk datgene was, waar het op aan kwam.
Wanneer de lucht warm is kan zy veel water
damp opnemen, totdat er te veel komt en de
waterdamp neerslaat in den vorm van regen of
dauw. Een zelfde hoeveelheid waterdamp aal
dus in warme lucht opgelost biyven. terwyi zy
by koude lucht neerslaat. De graad van ver
zadiging gaf een beteren grondslag voor de
voorspellingen dan de enkele hoeveelheid vocht
in de lucht.
Hy had ook voorspellingen gedaan over de
pest Het bleek n.l. dat lage gemiddelde tem
peraturen en groote verzadiging met water
damp tydens het natte seizoen gevolgd werden
door een'ernstlgen teruggang van de pest tydens
het heete droge seizoen <ook de pest wordt tn
dit Jaargetyde minder veelvuldig) en een sterken
aanwas in het volgende natte jaargetyde. In
vier van de vyf districten, waarover hy een
voorspelling gegeven had. kwam deze uit. en
in het district, waar de voorspelling niet uit
kwam. heeft de peet nu eenmaal gelukkig de
neiging om te verdsrynen.
In de derde plaats had 8lr Leonard Rogers
op grond van zyn berekeningen voorspellingen
gedaan omtrent de cholera. Het belang van
dergelyke onderzoekingen Is al duidelijk, ais
men bedenkt dat elk jaar 350000 tnenachen In
Britsch-Indlë aan de cholera sterven Deae
ziekte werd door hem dan ook extra nauwkeu
rig bestudeerd Hy had de kaart van Indlë tn
45 districten verdeeld en precies nagegaan hoe
sterk de cholera tn elk dier districten de laatste
45 jaar geheerscht had Het bleek nu weer heel
duidelijk dat een gebrekkige regenval tydens
het natte jaargetyde gevolgd werd ooor een
sterker opleven van de cholera In het volgend
jaar De voorspelling van het eerste jaar kwam
uit in 14 van de 15 gevallen, voor net tweede
Jaar In 12 van de 15 gevallen; de drie gevallen,
waarin de voorspelling niet uitkwam, konden
toch weer door den regenval verklaard wor
den Voor het derde Jaar had hy een buiten
gewoon geringe uitbreiding van deae ziekte
voorspeld, en dat kwam precies uit Slechts In
een district was de cholera sterk, en ook dat
had hy voorzien
Zoo komen de oude methoden weer voor den
dag alleen men weet niet waarom het een
op het ander do heftige cholera op geringe
vochtigheid volgt. Maar aoo Is de natuurlijke
loop der wetenschap:
waargenomen worden,
ring kan worden gedacht
Wie weet of het niet binnenkort mogelyk
wordt, om b V. tn Europa te voorspellen, of
de griep heftig dan wel «acht zal «yn Maar
hier wordt het al weer veel moeiiyker Van
de gewone griep wordt nauwelyks eenlge
statistiek gehouden daarvoor la deae ziekte
In den regel niet ernstig genoeg
In zekeren zin zyn dergelyke onderzoekingen
een teeken des tyda. Tot vóór korten tyd
hechtte men immers weinig waarde aan het
verband tusachen den menach en de natuur.
De trots op de Overwinningen van techniek en
machines was zoo groot, de overtuiging, dat
men bet menachelyk leven precies aooals men
wilde kon regelen was aoo sterk dat alle
beweringen over natuurleven. over den
invloed van de omgevende natuur oo den
menach. naar bot rijk der fabelen sierden ver-
WMW.
Zoo was het ook op het gebied van de
infectieziekten. Maar de reactie komt van alle
kanten. Hoe langer aoo moer begint men tn te
zien, dat de natuur er ia voor den menach.
maar ook dat do menach In zyn ganache be
staan nauw aamenhangt met de wisselingen van
jaargetyden van de lucht, den wind, den regen
on de son Ongelukkig degene, die niets bemerkt
van de nadering dezer lento
9 TH. H. 8CHL1CHTING.
n het voorjaar van 1919, kort na den
wapenstilstand van November 1918, trok
ken uit heel de wereld en niet het minst
vit Amerika, massa's nieuwsgierigen naar de
slagvelden, waar de grootste stryd der wereld
geschiedenis gestreden was Wat achten die
duizenden daar? Sensatie! Men wilde de plat
gebrande, door granaten vernielde velden, de
loopgraven, de stuk geschoten steden
pen. in één woord, de verwoesting van den
oorlog zien. En die processie van nieuwsgieri
gen heeft eenlge Jaren aangehouden.
Toch zyn de meesten te
Thans, een dozyn jaren later, la het veel
teressanter om een streek als b.v. Noord-Frank
rijk te bezoeken. Naast de ruinen ziet men
nm. het nieuwe leven; naast de verwoesting
het herstel. Op het eerste oog mogen ongerepte
slagvelden, onttakelde steden en dorpen, grie
zeliger en gruwzamer hebben aangedaanvoor
den geduldige, voor hem, die aandachtig toe
ziet en den tyd neemt om te overpeinzen, spre
ken de s<. herstelde gebieden een veel krach
tiger taal. Daar Is allereerst het fonkel-
Bteuwe in deae streek van oudste, christeiyke
beschaving. Daar loopen breeds, gladde asphalt-
wegen van Parys naar Belgiëz hoofdstad, naar
Reims, naar Amiens, naar alle richtingen, vol
maakte autobanen, als vóór den oorlcg onbe
kend. Daar ryzen ter we-rszyden van die we
gen spiksplinternieuwe dorpen met stationsge
bouwen. kerken en scholen en hulzen, afwisse
lend het helle rood van de baksteen met de
blanke mergel. Daar staan rijen jonge boomen
langs de verseh getrokken lanen en over de
glooiingen van de heuvelen beeft de landman
keurige vierkanten en rechthoeken geteekend,
waarm de grond afwisselend donker of licht
bruin of zwart is, waarin nu het zaad kiemt
voor de as. zomervrucht Ook zyn er velden
met groen gras voor het vee. Alle» sou vredig
zyn en de verkwikkende rust van het landleven
uitademen, waren er niet die «wygende en toch
zoo felle aanklagers van ruinen en kerkhoven en
restauraties. Laat de politiek toch niet be-
vre sd zyn. dat het geslacht van heden de gru
welen der verwoesting van 1914 spoedig vergeten
zal! Hier, tuaechen de jonge boomen wortelen
nog de knoesten van de oude stammen, die
werden stukgeschoten Tusachen de fonkel
nieuwe huizencomplexen ataan de resten van
dikke muren, door granaten doorzeefd. Maar
de sprekendste taal komt van de elndelooae
kerkhoven, waar de houten kruisen en kleine,
vlakke grafsteen n een dreeve litanie zingen
van gesterven jonge levens, duizenden, tiendui
zenden. honderdduizenden, gezond en wel, in
volle kracht door een granaatscherf uit elkaar
geslagen, doodelijk gewend of door gifgas ver
stikt. De graanvelden rondom zullen hun gou
den «ren geven; de gronden «uilen omgeploegd
worden en weer
to's snorrep lani
slachten zyn zich rondom komen nestelen, zy
bouwen en werken en hebben hun vreugde en
hun leed, de zorgen van den nieuwen tyd
de graven biyven spreken van een gruwel-
periode. aooals er nooit een was en naar we
hopen, ncoit meer komen zal.
En behalve de oorlogskerkhoven zyn er nog
even krachtige aanklagers: de ge
restaureerde monumenten. Wie kan er zonder
ontroering voor de wonderbaar zchoone kathe
dralen en andere openbare gebouwen van
Noord-Frankryk staan? Nog zyn de herstellln-
niet voltooid. Maar jaren vaó geduldig
hebben heel veel van het vernielde
kantwerk en van de stukgeschoten
h ofden en handen en voeten der heiligenbeel
den der mlddeleeuvrache tempels vernieuwd En,
wanneer na nog een aantal jaren al de kerken
en stadhuizen van Rtims en Ryssel, Amiens en
Atrecht en heel de streek, waar de oorlogsgolf
overheen «leeg, zullen hersteld zyn. dsm zullen
de tallooae blanke vlekken in den gryaen steen,
dan zullen al die hernieuwingen blyven getui
gen tegen het vandalisme dat uit verstoorden
vrede voortkomt.
Zoo'n hersteld gebied heeft ons Inmiddels
nog veel meer te seggen. Bekyk de eenvoudige
kerkjes, de zakelyke stations, de nuchtere hui
zen. die in de verrezen steden en dorpen zyn
Ópgetrokken O. ae zyn vrlendeiyk in hun
nieuwheid en in de lentezon, maar waar Is de
meesterhand, die de oude pleinen schiep; waar
zyn de kunstenaars, die de kathedralen too-
verden? De mlddeleeuwache monumenten spre
ken van een rijpe beschaving te midden van
een moderne armoede.
Nog een andere les Over deae velden is de
gruwel der verwoesting gevaren. Wie er leef
den in 1914 en werden opgejaagd of wegdoken
in den grond, moeten gemeend hebben, dat het
einde der wereld gekomen was en dat in ieder
geval deze grond ten doode was gedoemd Na
vyftien jaren ia alles vernieuwd en Jong leven
kiemt op de plaatsen des doods Zoo is al dit
aardache: leven en sterven, dood en opstan
ding. Geen beter veld voor meditatie In den
Paaachtyd 1934 dan zulk een hersteld oorlogs
veld. De lessen ter overweging stormen als t
ware op ons aan Wy klagen over malaise, over
slechte zaken, over een verwoest economisch
leven, over een uitalchtlooaen tyd. Vier Jaren
duurt die crisis nu reeds! Zeker, ook de oorlog
duurde meer dan vier Jaar en was. voor wie
hem doorleven moesten, dag na dag, uur na
uur, een hel. En voor de slachtoffers, die uit
de branding te voorschyn kwamen, duurde ook
het herstel neg enkele Jaren. In ditzelfde pe
riode vierden de volkeren der neutrale landen
dsn tyd der gouden oorlogswinsten Laten wy
niet klagen; er zyn er, die erger en harder
geleden hebben dan wy. De „herstelde gebie
den” zeggen Intuaechen, dat er na alle ver-
woesting toch weer nieuw leven komt.
Maar dat nieuwe leven en dat Is een veel
voornamere les moet niet het hoofd opsto
ken tegen de oude beschaving en wanen, dat
het zooveel mooier en beter ia. omdat het nieuw
is! Onze tyd wil vernieuwing, het oude heeft
afgedaan. Goed, voor zoover er veraleton ge
bruiken en vercuderde instellingen «Un. laten
wy ons aan nieuwe vormen aanpasaen. Maar
laten wy voorzichtig zyn niet te raken aan de
wortelen, die ons de levenssappen moeten toe-
Eseran. Dg profeten van den nieuwen tyd wil-
