HET NIEUWE LEVEN
I
De economische toestand
Medische Kroniek
R
Baars gaat heen
Mi jn werkersf onds
EEN WERELDBEELD
i
ZATERDAG 31 MAART 1934
IDEEËN
UITBREIDING DER ENGELSCHE VLOOT
ontslag
Verraderlijke geul
Loonslager valt er aan ten offer
De postvluchten
Productie
De handel
Toestand in Amerika
I
Opleving in on» land
zwak
De nieuwe pensioenregeling
van de baan
Voorspelling van
ziekten
JEUGDWEDSTRIJD IN
WELSPREKENDHIED
Geleidelyk past het bedrijfsleven
zich aan bij de nieuwe
verhoudingen
Ruim 80 plaatsen zullen bezocht
worden
K.R.O. weer op de
lange golf
Vrijwillig af getreden als leider van
den Alg. Ned. Fascisten Bond
Wat nu te doen?
Oran jetrein 1934”
I
Socialisten nemen
Toch lijn
men
Nederlandschen
den
en
naar
nieuwe
werken
stenen
het
het
nieuwe regeling, mede uit overweging, dat de
uit die regeling voortspruitende geldelUke voor
dellen niet behooren te worden prijsgegeven,
en dat, mocht de vermeerdering van lasten on
danks de in de regeling vervatte beperking van
de lasten der ziekteverzekering te zwaar blij
ken. door besparing elders een tegenwicht dient
te worden gezocht.
Moer uitvoerig wordt stilgestaan bij de ont
wikkeling der saken in de Vereenlgde Staten,
en wel aan de hand van een tabel waarin een
groot aantal maandcijfer» zUn zamengebracht.
Het aantal werkende arbeiders in de nijverheid
en het uurloon sUn elk met ongeveer 17 pet ge
stegen, het totale loonbedrag der industrie met
30 pet, hetgeen ongeveer een seade minder Is
ft et nieuwste amphibie-vliegtuig van de Engelsche Marine is te Farnborough gereed
gekomen.
Op den eersten Paaschdag. 1 April, sullen
de KRO. en de N.C.R.V. weer voor driemaan
den de beschikking krijgen over de lange golf.
Vooral de luisteraars in het Zuiden sullen dese
wisseling wel weer bijzonder waardeeren.
De productie-Indices van verschillende lan
den geven een toeneming van 1933 ten opalcbte
van 1833 te Hen. maar nog zeer velden ten atj-
zlchte van 1931. De loop der maandcijfers over
1933 vertoonde in de verschillende landen on
derling groote afwijkingen.
In de meeste landen stond In December 1933
de productie-Index een flink stuk boven Decem
ber 1932; Nederland en België maken hierop
een uitsondering.
De werkloosheid is over het geheel gedaald
vooral in Dultschland en Oroot-Brttaniuë doch
slechts weinig in Frankrijk, terwijl er een aan
tal landen is aan te wijsen. waar de werkloos
heid in 1933 grooter was dan in 1933. zooals
Canada, Italië Noorwegen, Tkjecho-BlowakUe.
Polen en Nederland.
De „Oranjetreln 1934** bezoekt ruim 80 plaat
sen, voornamelijk andere dan t vorig jaar, ter
wijl het in de bedoeling ligt in de groote ste
den, die ook het vorig Jaar werden bezocht,
den trein aan andere stations op te stellen.
De JBnlp" (uitreis) vloog van Rome
Athene.
De ..Kwartel", uitreis, is van Bangkok ver
trokken en te Singapore aangekomen.
De stemming had vervolgen» tot
resultaat, dat 7 stemmen werden uit
gebracht vóór de ontworpen her
ziening, terwijl 3 leden zich van
stemming onthielden; de vereischte
meerderheid van twee derde van het
aantal bestuursleden werd derhalve
aantal stemmen werd derhalve
niet verkregen, zoodat de voorge
stelde regeling verworpen is.
De plaats van opening is nog niet vastge
steld, aangezien hiervoor van verschillende
zijden animo bestaat.
De vraag ot de nieuwe pensioenregeling nu
voor goed van de baan Is. hangt af van een te
halen twee derde meerderheid der christelijke
mijnwerkers bij de komende fondscommlsaie-
verklezlngen.
Is dit het geval dan zullen zij in het A.MF-
bestuur 9 vertegenwoordigers krijgen, die ten
aanzien van het pensloenvraagstuk eenzelfde
standpunt Innemen.
De tweede vraag is In dat geval echter of de
voorzitter het eenmaal verworpen voorstel op
nieuw In behandeling zal nemen.
Voor den door de Maatschappij tot bevorde
ring der Woordkunst uitgeschreven jeugdwed
strijd In welsprekendheid zijn 25 deelnemers
ingeschreven.
De wedstrijd sal worden gehouden in de
zalen van den Haagschen Kunstkring Donder
dag 5 en Vrijdag 6 April, om half twee des
namiddags.
De uitspraak der Jury sal worden vastge
steld In een bijeenkomst op Vrijdagavond. Dese
jury bestaat uit de heeren O. van Dorsten.
Jhr. Jan Felth en mr. A W. Kamp.
Voor wat betreft de eindstemming omtrent
het ontwerpbesluit werd door de belde bestuurs
leden. aangesloten bij den Alg. Ned. Mjjnwer-
kersbond. voorgesteld die stemming aan te
houden totdat de leden van het fonds gelegen
heid hebben gehad om door middel der op 15
Mei aa. te houden fondscommissieverklezin-
gen hun oordeel uit te spreken omtrent ce aan
hangige regeling; zij verklaarden zich bij voor
baat bereid in dat geval zich bU de zienswijze
van de meerderheid der kiezers neer te leggen,
doch zelf geen verantwoordelijkheid te kunnen
aanvaarden voor een zoo Ingrijpende beslissing.
Bedoeld voorstel vond bij de andere leden
geen Instemming, waarna de vertegenwoordi
gers van den Alg. Ned. Mijnwerkersbond ver
klaarden ontslag te nemen als lid van het
fondsbestuur en de vergadering verlieten.
Alvorens tot stemming werd overgegaan werd
van de zijde der werkgevers-leden het door
dezen In te nemen standpunt gemotiveerd.
De vertegenwoordigers particuliere mij
nen gaven te kennen, dat deze ondernemin
gen op grond van de huidige benarde bedrijfs
omstandigheden in de volstrekte onmogelijkheid
verkeeren om eenlge verzwaring van de sociale
lasten te dragen, evenmin als naar hun over
tuiging de betrokken arbeiders; veeleer zal
gestreefd dienen te worden naar verlaging over
de geheele linie; bedoelde leden zien zich der
halve tot hun leedwezen door onmacht ge
noodzaakt hun medewerking aan de totstand
koming der ontworpen herziening te onthouden,
hetgeen niet wegneemt, dat zij tot verder over
leg steeds bereid zullen gevonden worden.
De vertegenwoordigers der Staatsmijnen ver
klaarden ondanks den precalren toestand der
mijnindustrie hun stem te zullen geven aan de
BU den Landbouw waren de weersomstandig
heden In 1933 voor den akkerbouw over het ge
heel gunstig Hoewel de economische toestand
der akkerbouwbedrUven nog zeer onbevredi
gend was. heeft de overvloedige oogst vjin goede
kwaliteit en vooral de uitbreiding der verschil
lende landbouwsteunmaatregelen den land
bouwers eenlge verlichting gebracht.
Bedroeg het Indexcijfer van den prijs voor
akkerbouwproducten In den aanvang van 1933
slechts 40 pCt. van dat in het tUdvak 1924
1929, aan het einde des jaars was dit percen
tage gestegen tot 80.
Meer en meer blijkt, volgens „De Nederland-
sche Conjunctuur”, kwartaaluitgave van
Centraal Bureau voor de Statistiek, dat
wereld-bedrüMeven la aangeland in de phase
der depressie, waarin, op verlaagd peil, geleide-
lUk de aanpassing aan de nieuwe verhoudingen
plaats vindt, welke geschapen zUn door het
overal, hier meer, daar minder, heerschend
streven naar economische onafhankelUkheid en
daarmee gepaard gaand ingrijpen der Regee-
rlngen in het binnenlandse!* bedrUisleven.
Vrijdag heeft op den weg tusschen Wognum
en Bennlngbroek een ernstig motorfietsongeluk
plaats gehad.
In de beruchte bocht bU de voormalige tram
halte. Is de loonslager I.. uit Amsterdam, met
zUn motorfiets komen te vallen. Het rijwiel
kwam in het water terecht, terwijl de berijder
tegen een boom werd gesmakt. Het slachtoffer
overleed kort na het ongeluk. Zijn collega,
die vlak achter hem leed, sloeg met zijn motor
fiets eveneens over den kop en werd bewuste
loos opgenomen. ZUn toestand was achter niet
direct zorgwekkend.
Het schijnt, dat een verraderlUke geul in de
straat door den aanleg van een kabel aan dit
ongeluk niet geheel vreemd Is.
wilde kon
beweringen
invloed
Donderdagmiddag vergaderde In het gebouw
van het Algemeen Mijnwerkers Fonds ce Heer
len het A. M. F.-Bestuur.
Door den directeur werd mededeellng ge
daan van bet verloop der onderhandellngen,
die met de fondsartaen zijn aangeknoopt om
tot het sluiten eener nieuwe overeenkomst te
geraken; aangezien overeenstemming ter zake
nog niet verkregen is. werd besloten om over
eenkomstig het voorstel van de MaatschappU
tot bevordering der Geneeskunst den duur der
met de artsen getroffen MjdelUke regeling ge
rekend vanaf 1 April aa met drie maanden
te verlengen.
De tekst van het ontwerp tot wUziglr.g van
het fondsreglement, verband houdende met de
Invoering eener nieuwe pensioenregeling werd
behoudens enkele wijzigingen van redactionee-
len aard vastgesteld.
Die ontwikkeling heeft in 1934 nog voortgang
gemaakt en leidde vooral tot uitbreiding van
landbouw en veeteelt In de oude Industrielan
den en bevordering der industrie in g« bieden,
die tot dusver In hoofdzaak nog agrarisch »Un
ingesteld. Het vervolg van dese verschuivingen
is partieels opleving naast verderen achteruit
gang. hetgeen een overzien van den toestand
als geheel moellUk maakt.
Naar de ..Utrechtsche Crt.” verneemt is de
heer J. A. Baars vrUwilllg als leider van den
Algemeenen Nederlandschen Fascisten Bond
af getreden.
Door den Raad van Bestuur van den A. N.
F. B„ bestaande uit de afdeellngslelders. Is tot
leider uitgeroepen dr. R. M j. Brlnkgreve te
Voorschoten.
De heer Baars bluft lid van den A. N. F. B.
In aansluiting van het bovenstaande, deelt
het blad nog mede, dat dit heengaan van den
heer Baars verband houdt met zUn persoon
lijk inzicht, dat gewijzigde omstandigheden hem
er toe moesten brengen de organisatle-leidlng
over te laten aan anderen, daar deze leiding
zUns Inziens te veel van zijn krachten, ook
lichamelUk. vereischte.
De heer Baars vertoeft momenteel nog in
Rome.
De wisseling van de bestuursleldlng moet ech
ter met medeweten en goedkeuring van
afgetredene plaats hebben gehad.
De enorme belangstelling van het vorige jaar
(het aantal bezoekers beliep ca. K mlllloen>
heeft de behoefte aan deze instelling duldelps
bewezen Een bewUs voor het zakelUk succes
der deelnemers ligt in het feit, dat verschil
lende exposanten zich onmlddellUk na afloop
der eerste rondreis van plaatsruimte in den
tweeden trein verzekerden.
De trein zal ook thans weer bestaan uit 18
D-wagens, terwUl aan de hand van opgedane
ervaringen nog vele verbeteringen worden in
gevoerd.
Aangezien het vorig jaar verschillende aan
vragen moesten worden afgewezen, is ernstig
getracht den huldigen trein (die bUna M Kilo
meter lang Is) nog uit te breiden, doch zulks is
In verband met de lengte van vele emplace
menten niet mogelUk gebleken, zoodat het
len ons vertellen, dat ook het christendom een
vergissing Is geweest. Het menschdom Is negen
tien honderd jaar geleden volgens hen een ver
keerden weg ingeslagen. Door net christendom
te aanvaarden is Europa afgaweken van een
oude beschaving. We moeten terug, de vergis
sing herstellen en aansluiten aan de cultuur van
tweeduizend jaar geleden.
We mochten meenen, dat de dwalingen der
achttiende en negentiende eeuw de westersche
wereld wijzer hadden gemaakt. Vcltaire en de
rijnen predikten ook, dat het christendom een
groote vergissing was geweest en-hun leus was:
roei het uit! Dan eerst zou de menschheid ge
lukkig worden. De Fransche revolutie kwam en
er ging een golf van vrUgeesterU over Europa.
De rationalisten gaven den tcon aan In alles
wat geleerd, geletterd en beschaafd wilde hee-
ten. Van Ozanam, die zich in 1832 aan de
ParUsche unlversiteit In de faculteit der rechts
geleerdheid liet InschrUven. zei Lacordalre, van
hem en van al de begaafde katholieken van
dien tud: t was de klacht van Cassandra op
de ruïnen van Troje Maar diezelfde Ozanam.
die later zulk een schitterende organisator der
christelijke charitas zou blijken, geloofde In „de
woorden des eeuwigen levens”, het oude Evan
gelie, ondanks alle Voltairianlsme om zich
heen. HU vond kracht In een lichtende figuur
als de Chateaubriand en meer nog misschien
in den eenvoudigen man van wereldvermaard
heid, den Franachen wiskundige Ampère, dien
hU bU het vorderen van wetenschappelUken
arbeid zoo dikwijls hoorde uitroepen: Que Dieu
est grand, Ozanam I of dien hU zoo vaak in
aanbidding vond neergeknield in de kerk van
Tegen alle godlcochening, tegen alle open
lijke en geheime onderdrukking van het ka
tholicisme in, hebben mannen van groot en
edelmoedig geloof te midden van een ongeloo-
vige wetenschap den strijd volgehouden en ten
slotte de vergulzers van Christus' naam be
schaamd. In enzen tijd waagt men het niet zoo
licht meer zich openlijk als godloochenaar aan
te dienen; de christelUke grondslagen der maat
schappij werden nog voor kort selfs op offl-
cleele tribunes met eere genoemd. Tot er In het
Oosten weer een nieuwe strooming opkomt, die
het Christendom een vergissing heet en de
..mythe” van Christus’ lijden en zoendood liefst
zoo spoedig mogelUk ngar het rijk der fabels
zag verwezen Naast het godloochenend commu
nisme, is het groeiend nationalisme een drei
gend gevaar voor den ouden godsdienst. De
staat al-god, ras en volk het hoogste Ideaal;
het Individu ondergeschikt aan de staatsidee,
ziedaar de klippen, waarop het geloof van tien
duizenden in den oenen waren God te stran
den dreigt.
Op dit Paaschfeest, op dit feest der geeste
lijke vernieuwing past daartegenover van den
kant der oprechte christenen maar één be
sluit de Kerk heeft door alle eeuwen heen
ketterijen en dwalingen van allerlei aard, van
het ergste bijgeloof tot het meest barre onge
loof, overwonnen. ZU deed dit het snelst, wan
neer haar een groote kern van onverschrokken
en vurige geloovigen ten dienste stond. De ver
rezen Christus Die op den Paaschmorgen den
grafsteen wegslingerde en glorierUk opstond uit
den dood, is ons ten toeken, hoe wU, christe
nen van dezen rijd, alle beletselen op zU moe
ten set ten en het lichtend kruis van den Stich
ter onzer beschaving en den grondlegger van
ons eeuwig heil de wereld moeten Indragen,
tegen alle dwaling en allen Udelen menschen-
waan in! LIBRA.
Naar wU vernemen, Is de InschrUving open
gesteld voor den Nederlandschen Tentoonstel-
lingstreln. bügenaamd de „Oranjetrein". die
ook dit Jaar een tocht door ons land zal ma
ken.
De achteruitgang van het internationale ruil
verkeer blükt intusschen in goud uitgedrukt
niet alleen absoluut, maar ook ten opalcbte
van het vorige jaar, minder groot te »Un ge
weest dan in 1931 en 1932 Van 1929 tofc 1933
daalde de goudwaarde van den internationalen
handel van jaar op Jaar 17.4, 30 2 33.5 en 103
pet. van de waarde in bet vorige jaar en in den
loop van 1933 scheen de daling vrUwel tot staan
n het voorjaar van 1919, kort na den
wapenstilstand van November 1918, trok
ken uit heel de wereld en niet het minst
uit Amerika, massa's nieuwsgierigen naar de
slagvelden, waar de grootste strUd der wereld
geschiedenis gestreden was. Wat zcchten die
duizenden daar? Sensatie! Men wilde de plat
gebrande, door granaten vernielde velden, de
loopgraven, d* stuk geschoten steden en dor
pen, in één woord, de verwoesting van den
oorlog zien. En die processie van nieuwsgieri
gen heeft eenlge Jaren aangehouden.
de meesten te vroeg gekomen.
Thans, een dozijn jaren later, is het veel In
teressanter om een streek als b.v. Noord-Frank-
rUk te bezoeken. Naast de ruinen ziet
nm. het nieuwe leven; naast de verwoesting
het hei stel. Op het eerste oog mogen ongerepte
slagvelden, onttakelde steden en dorpen, grie
zeliger en gruwzamer hebben aangedaanvoor
den geduldige, voor hem, die aandachtig toe
ziet en den tUd neemt om te overpeinzen, spre
ken de zg. herstelde gebieden een veel krach
tiger taal.... Daar Is allereerst het fonkel
nieuwe In deze streek van oudste, christelUke
beschaving. Daar loopen breede, gladde asphalt-
wegen van Parijs naar Belglë’s hoofdstad, naar
Reims, naar Amiens, naar alle richtingen, vol
maakte autobanen als vóór den oorlcg onbe
kend Daar rijzen ter weerszijden van die we
gen spiksplinternieuwe dorpen met stationsge
bouwen, kerken en scholen en huizen, afwisse
lend het helle rood van de baksteen met de
blanke mergel. Daar staan rijen jonge boomen
langs de versch getrokken lanen en over de
glooiingen van de heuvelen heeft de landman
keurige vierkanten en rechthoeken geteekend,
waarin de grond afwisselend donker ot licht
bruin of zwart is. waarin nu het zaad kiemt
voor de as. zomervrucht. Ook zUn er velden
met groen gras voor het vee. Alles sou vredig
«Un en de verkwikkende rust van het landleven
uitademen, waren er niet die zwijgende en toch
zoo felle aanklagers van ruïnen en kerkhoven en
restauraties. Laat de politiek toch niet be-
vre.sd zUn, dat het geslacht van heden de gru
welen der verwoesting van 1914 spoedig vergeten
sal! Hier, tusschen de jonge boomen. wortelen
nog de knoesten van de oude stammen, die
werd n stukgeschoten. Tusschen de fonkel
nieuwe huizencomplexen staan de resten van
dikke muren, door granaten doorzeefd. Maar
de sprekendste taal komt van de elndelooae
kerkhoven, waar de houten kruisen en kleine,
vlakke grafsteenen een dreeve litanie zingen
van gesterven jonge levens, duizenden, tlendul-
senden. honderdduizenden, gezond en wel, in
volle kracht door een granaatscherf uit elkaar
geslagen, doodelUk gewend of door gifgas ver
stikt De graanvelden rondom zullen hun gou
den aren geven; de gronden zullen om geploegd
worden en weer nieuw zaad ontvangen; de au
to's snorren langs de nieuwe wegen; jonge ge
slachten zUh zich rondom komen nestelen. zU
bouwen en werken en hebben hun vreugde en
hun leid, de zorgen van den nieuwen tud
de graven blUven spreken van een gruwel-
periode, zooals er nooit een was en naar we
hopen, ncoit meer komen zal.
En behalve de oorlogskerkhoven zUn er nog
andere, even krachtige aanklagers: de ge
restaureerde monumenten. Wie kan er zcr'-’er
ontroering voor de wonderbaar schoone kathe
dralen en andere openbare gebouwen van
Noord-Frankrijk staan’ Nog zUn de herstellin
gen niet voltooid. Maar jaren van geduldig
hebben heel veel van het vernielde
kantwerk en van de stukgeschoten
hcofden en handen en voeten der heiligenbeel
den der mlddeleeuwsche tempels vernieuwd. En.
wanneer na nog een aantal jaren al de kerken
en stadhuizen van Reims en Rljssel, Am lens en
Atrecht en heel de streek, waar de oorlogsgolf
overheen alceg, sullen hersteld zUn, dan sullen
de tallooze blanke vlekken In den grijzen steen,
dan zullen al die hernieuwingen blUven getui
gen tegen het vandalisme dat uit verstoorden
vrede voortkomt. w
Zoo'n hersteld gebied heeft ons inmiddels
nog veel meer te zeggen Bekijk de eenvoudige
kerkjes, de sakelUke stations, de nuchtere hul
zen, die in de verrezen steden en dorpen zijn
cpgetrokken. O. ae zUn vriéndelijk in hun
nieuwheid en in de lentezon, maar waar is de
meesterhand, die de oude pleinen schiep; waar
«Un de kunstenaars, die de kathedralen too-
verden? De mlddeleeuwsche monumenten spre
ken van een rtjpe beschaving te midden van
een moderne armoede.
Nog een andere les Over deze velden is de
gruwel der verwoesting gevaren. Wie er leef
den In 1914 en werderi opgejaagd of wegdoken
in den grend, moeten gemeend hebben, dat het
einde der wereld gekomen was en dat in leder
geval dese grond ten doode was gedoemd. Na
vUftlen Jaren is alles vernieuwd en Jong leven
kiemt op de plaatsen des doods. Zoo is al dit
aardsche: leven en sterven, dood en opstan
ding. Geen beter veld voor meditatie in den
PaaschtUd 1934 dan zulk een hersteld oorlogs
veld. De lessen ter overweging stormen als t
*are op ons aan. WU klagen over malaise, over
slechte zaken, over een verwoest economisch
leven, over een ultzlchtloozen tUd. Vier jaren
duurt die crisis nu reeds! Zeker, ook de oorlog
duurde meer dan vier Jaar en was, voor wie
hem doorleven moesten, dag na dag, uur na
uur, een hel. En voor de slachtoffers, die uit
de branding te voorschUn kwamen, duurde ook
het herstel neg enkele jaren. In diezelfde pe
riode vierden de volkeren der neutrale landen
den tjjd der gouden oorlogswinsten. Laten wU
niet klagen; er zUn er, die erger en harder
geleden hebben dan wU. De „herstelde gebie
den” zeggen intuaschen, dat er na alle ver
woesting toch weer nieuw leven komt.
Maar dat nieuwe leven en dat Is een veel
’oornamere les moet niet het hoofd opste
ken tegen de oude beschaving en wanen, dat
het zooveel mooier en beter ia. omdat het nieuw
is! Onze tud wil vernieuwing, het oude heeft
afgedaan. Goed, voor zoover er versleten ge
bruiken en verouderde instellingen zUn, laten
WU ons aan nieuwe vormen aanpaaaen. Maar
laten wU voorzichtig zUn niet te raken aan de
wortelen, die ons de levenssappen moeten toe-
■serea, De profeten van den nieuwen tijd wil-
De economische toestand der veehouders-
bedrljven is in 1933 niet achteruitgegaan.
BU den tuinbouw waren opbrengst en kwa
liteit der producten in 1933 goed tot vrU goed.
De flnancleele resultaten van den tuinbouw
waren echter, met uitzondering van die van
de fruitteelt, welke door monopoliseerlng van
den invoer van vruchten gesteund werd, seer
ongunstig. De omzetten op de veilingen »Un
wederom belangrijk gedaald. De waarde van
den totalen uitvoer van tuinbouwproducten
daalde In 1933 met plm. 20 pCt..
De uitvoer van bloembollen was. zoowel
wat hoeveelheid als waarde betreft, tengevolge
van de genomen saneerlngsmaatregelen. geluk
aan dien In 1932 De waarde van de uitgevoer
de groenten daalde met ongeveer 27 pCt die
van bloem- en boomkweekerUgewaasen In to
taal met plm. 25 pCt.
Van de belde hoofdtakken der zeevisacherU.
nJ. haring- en de trawlvlsacherU. waren de
resultaten onbevredigend Het bedrtjf werd ten
gevolge van de afzetmoeilUkheden wederom op
slechts beperkte schaal uitgeoefend en daarbU
kwam, dat de atoomtrawlviaacherU wegens
staking gedurende bUna de geheele eerste helft
van het Jaar stillag.
De waardecijfers van den in- en uitvoer
waren weder lager dan in 1932, maar de daling
maakte In 1934 nagenoeg geen voortgang
De achteruitgang op het gebied der arbeids
voorwaarden hield ook in het vierde kwartaal
vrUwel onverminderd aan; vooral ook voor het
overheidspersoneel werden weer vele
loon- en salarisverlagingen vastgesteld.
De kosten van het levensonderhoud stegen
voor de groepen, ten aanzien waarvan gege
vens beschikbaar zUn. In de laatste helft van
1933 en bereikten aan het eind van dat jaar
een hooger peil dan aan het begin.
Onder heftige schommelingen bleven de
koersen van aandeelen doorgaans boven het
gemiddelde pell van 1932; op het einde van 1933
was de beurs over het algemeen vast De obll-
gatlemarkt was. afgesien van een korte periode
in het midden van het jaar. toen vreea voor de
waardevastheid van den gulden bestond, tame-
l|)k stabiel.
voornemen bestaat de deelname uit iedere
branche tpt één of twee inzendingen te beper
ken.
dan de stUging. welke zou hebben plaats gehad,
wanneer de arbeidsduur niet verkort was. De
omzetten In de warenhuizen zun ongeveer 15
pet. toegenomen, hetgeen aanmerkelUk minder
is dan de stUging van het uitbetaaM loon in
de nUverl.eld. De sterk aangeaette productie der
zomermaanden heeft de voorraden in de waren
huizen voorbijgaand doen stUgen; in de laatste
maanden Is echter weer een deel van die voor
raden afgeaet en zU zijn steeds In normale ver
houding tot de omzetten gebleven. Een sterke
vermeerdering ondergingen de algemeene voor
raden van afgewerkte artikelen. De productie-
indices geven duidelUk den krachtlgen stoot te
kennen, welke In het tweede kwartaal door de
Regeering aan de nUverheld gegeven werd;
daarna werd geleldelUk het tempo weer lang
zamer. maar voor Uzer en staal bleef het ver
boven dat van eind 1932. Tegenover de aan-
zienlUk» loonstUglng zUn de kosten van levens
onderhoud gedurende 1933 niet sterk veranderd;
aanzienlijke toeneming vertoooen echter de tn-
dexcUfers der groothandelsprUzen De laatste
kolommen doen zien, dat de particuliere kapi
taalmarkt in de opleving nog weinig aandeel
heeft gehad.
Wat nu ten slotte Nederland betreft, ia hier
boven wel gebleken, dat tn ons land aan de
opleving, die elders veelal te onderkennen is.
een betrekkelUk gering aandeel gehad heeft.
Wel bluft van kracht, wat in de vorige afleve
ring gezegd is ten aanzien van de iets gunstige
wending, die ook hier tn 1933 het oonjunctuur-
verloop heeft genomen, vooral in vergelUking
met den ongeremden val. die de jaren 1930
1931 en het begin van 1932 had gekenmerkt.
Evenwel heeft in het laatst van het jaar het
begin van verbetering, dat men in vele indices
kon vaststellen, hier en daar weer plast» ge
maakt voor eenlgen achteruitgang, of althans
aarzeling Een nieuwe wending ten ongunste
hebben slechts enkele indices te zien gegeven.
voornamelUk die betreffende de Twentsche tex-
tielnUverheid en de olie- en vettndustrie Aan
de HJst. die in de December aflevering is gege
ven van indices, die in den loop van 1932 of
1933 een gunstlgen keer genomen hadden, kun
nen daarentegen twee nieuwe worden toege
voegd: de lederindustrie sinds Augustus en het
indexcUfer der groothandelsprUzen In Decem
ber.
De totale werkloosheid was nog wel in elke
maand van 1933 grooter dan in de overeenkom
stige van 1932. maar het verachll verminderde
geleldelUk tot In Augustus, om daarna weer
eenlge toeneming te vertonnen
Het hoogtepunt der werkloosheid, dat In ver
band met de vroeg Ingevallen vorst reeds In
December viel. was. voor het eerst sinds 4 jsar.
Iets lager dan dat van den vorigen winter
Voor de nUverheld hielden de reeds herhsal-
delljk geschetste moeiiUkheden aan.
eeds in de geschriften van Hlppokrates. die
ongeveer vUfhonderd Jaar voor Christus
leefde, vindt men herhaaldelUk het weer
en het seizoen vermeld bU <M bestrijding van
ziekten. Heel vaak begint zelfs de ziektege
schiedenis van een bepaald persoon met een
nauwkeurige opgave omtrent de meteorologi
sche toestanden.
Het was dus den ouden Grieken al niet
vreemd om een verband te leggen tusschen het
weer en het klimaat eenerzUds. en het uitbreken
van een ziekte anderzUds.
Het duurde echter heel lang vóórdat men een
bepaalde theorie opstelde omtrent het verband
tusschen deze twee; de meest bekende theorie
stamt eerst uit de negentiende eeuw en werd
vooral verdedigd door den beroemden hygiënist
Max van Pettenkofer. Deze zeide, dat de cholera
minder of meer sterk heerschte al naar ge
lang den stand van het grondwater. Inderdaad
is deze theorie niet zoo vreemd, als het wel
lijken mag Ook thans nog bemerkt men in
Java, dat de cholera zich vaak verbreidt met
het losbreken van de eerste regens in het natte
seizoen. De verklaring is ook bekend. Zooals
men weet, wordt de cholera bijna steeds over
gebracht door de uitwerpselen van cholera-
lUders. Deze uitwerpselen komen min of meer
slordig op den grond terechtmaar bU de
eerste regens wordt deze met. cholerabaciUen
besmette grond losgewoeld en daardoor Is de
kans op infectie met cholerabaciUen door
veldvruchten of drinkwater veel grooter.
Max von Pettenkofer ging echter verder:
hU wilde niet gelooven, dat de cholera door
den bacil, die in 1883 door Robert Koch waa
ontdekt, werd veroorzaakt; en hjj zag er dan
ook niet tegen op om cholera-bacilten op te
eten, nadat hU zijn maaginhoud alkalisch ge
maakt had. HU kreeg een lichten aanval, maar
zUn medewerker R. Emmerich, die eerst zijn
maag bedorven had door veel bier te drinken,
kreeg een zware cholera en bracht er nauwe-
Ujks het leven af. Na dien tUd raakten alle
theorieën, die beweerden, dat er eenig verband
bestond tusschen cholera en grondwater of
vochtigheid of weersomstandigheden al deze
theorieën raakten in diskrediet.
Maar deze veroordeellng was te snel uitge
sproken.
Sir Leonard Rogers, voorzitter van de
Royal Society of Tropical Medicine and Hy
giene. kan met vrU groote zekerheid een
jaar te voren reeds zeggen, of er veel, dan
wel weinjg cholera, pokken en pest In de ver
schillende deelen van Brltsch-Indlë zal zijn.
HU heeft nu vier jaren achtereen In een
Indisch geneeskundig tijdschrift zulke voor
spellingen voldaan. Om er achter te komen, of
er eenig verband tusschen het weer en deze
ziekten bestaat heeft hU eerst bestudeerd, hoe
sterk de pokken In elk van de laatste 50
jaren geheerscht hadden. HU vergeleek deze
gegevens met de aanteekenlngen. die omtrent
het weer gehouden waren en ontdekte toen,
dat de vochtigheid en de regenval tUdens het
natte seizoen (er zijn twee seizoenen in Indië.
één droog, en één nat. de moessons genaamd)
In verband stonden met de verbreiding of de
inkrimping der pokken. Wanneer er in de natte
moesson een betrekkelUk geringe vochtigheid
en geringe regenval waren, dan zag men bUna
steeds, dat de pokken tijdens het volgende droge
seizoen niet zooveel afnamen ais dat ge-
woonlUk tn het droge jaargetUde het geval ia,
en dat de pokken dan tn het volgende natte
seizoen sterk heereehten en zich uitbreidden.
Daarop had hu nu zUn voorspellingen opge
bouwd; en In vier vijfden van de provinciën én
districten tn Britadh Indië waarvoor hfj een
voorspelling gegeven had. kwam deze oog nit. M
het laatste jaar echter was er toch een ster
ker pokkenepidemie dan hU gedacht had. HU
ging toen de zaak nog eens opnieuw na. en
vond toen een betere wijze van voorspelling.
In *t eerst had hU n.l. alleen maar rekening
gehouden met de absolute vochtigheid, m.a.w.
de hoeveelheid waterdamp in de lucht Later
bemerkte hU. dat de graad aan verzadiging
eigenUjk datgene waa waar het op aan kwam.
Wanneer de lucht warm is kan zU veel water
damp opnemen, totdat er te veel komt, en de
waterdamp neerslaat In den vorm van regen of
dauw. Een zelfde hoeveelheid waterdamp zal
dus In warme lucht opgelost blijven. terwUl »U
bU koude lucht neerslaat. De graad van ver
zadiging gaf een beteren grondslag voor de
voorspellingen dan de enkele hoeveelheid vocht
in de lucht.
HU had ook voorspellingen gedaan over de
pest Het bleek n.l dat lage gemiddelde tem
peraturen en groote verzadiging met water
damp tüctens het natte seizoen gevolgd werden
door een emstlgen teruggang van de pest tUdens
het heete droge seizoen <ook de pest wordt In
dit jaargetUde minder veelvuldig) en een sterken
aanwas In het volgende natte JaargetUde. In
vier van de vUf districten, waarover hu een
voorspelling gegeven had. kwam deze uit, en
In het district, waar de voorspelling niet uit
kwam. heeft de pest nu eenmaal gelukkig de
neiging om te verdwijnen
In de derde plaats had Sir Leonard Rogers
op grond van xUn berekeningen voorspellingen
gedaan omtrent de cholera. Het belang van
dergelUke onderzoekingen is al duidelijk, als -
men bedenkt, dat elk jaar 250.000 menschen in
Britsch-Indië aan de cholera sterven DeA
ziekte werd door hem dan ook extra nauwkeu
rig bestudeerd. HU had de kaart van Indië in
45 districten verdeeld en precies nagegaan hoe
sterk de cholera In elk dier districten de laatste
45 jaar geheerscht had. Het bleek nu weer heel
duidelUk dat een gebrekkige regenval tUdens
het natte jaargetUde gevolgd werd «door een
sterker opleven van de cholera in het volgend
jaar. De voorspelling van het eerste jaar kwam
uit In 14 van de 15 gevallen, voor het tweede
jaar in 12 van de 15 gevallen; de drie gevallen,
waarin de voorspelling niet uitkwam, konden
toch weer door den regenval verklaard wor
den. Voor het derde Jaar had hU een buiten
gewoon geringe uitbreiding van deze ziekte
voorspeld, en dat kwam precies uit. Slechts in
een district was de cholera sterk, en ook dat
had hU voorzien.
Zoo komen de oude methoden weer voor den
dag: alleen, men weet niet, waarom het een
op het ander, de heftige cholera op geringe
vochtigheid volgt Maar zoo is de nstuurlUke
loop der wetenschap: de feiten moeten een*
waargenomen worden, voordat aan een verkla
ring kan worden gedacht.
Wie weet of het niet binnenkort mogelUk
wordt, om b.v. in Europa te vóórspellen, of
de griep heftig dan wel zacht sal sUn. Maar
hier wordt het al weer veel moeilUker. Van
de gewone griep wordt nauwelUks eenlge
statistiek gehouden, daarvoor is deze ziekte
in den regel niet ernstig genoog.
In zekeren zin sUn dergelUke onderzoekingen
een teeken des tUds Tot vóór korten tUd
hechtte men Immers weinig waarde aan het
verband tusschen den mensch en de natuur.
De trots op de Overwinningen van techniek en
machines was zoo groot, de overtuiging, dat
men het menschelUk leven precies sooals men
regelen was zoo sterk dat alle
over natuurleven, over den
van do omgevende natuur op den
mensch. naar het rUk der fabelen werden ver-
wesen.
Zoo was het ook op het gebied van da
infectiesiekten. Maar de reactie komt van alle
kanten. Hoe langer zoo meer begint men In te
sten, dat do natuur er is voor den mensch.
maar ook dat de mensch in sUn gansche be
staan nauw samenhangt met de wisselingen van
jaargetuden van de lucht, den wind, den regen
en de son. Ongelukkig degene, die niets bemerk*
van de nadering dezer tente.
TH. H, 8CHLICHTINO.
De handelsbeweglng der onderscheidene lan
den ontwikkelde zich aeer verschillend Wat den
uitvoer betreft, »Un mln of meer duidelijk te
onderscheiden
1. Landen, waar de daling der goudwaarde
van den uitvoer nog weinig verminderde, zooals
de Vereenlgde Staten, Canada. Argentinië en
DenemarkenIn mindere mate behoort het
meerendeel der Europeeache landen, oa. Neder
land. tot deze groep
3. Landen, waar dese daling neiging vertoonde
om tot staan te komen, hoewel het totaal over
1933 nog lager was dan over 1932 Hiertoe be
hooren Groot-Brittannlë, België en Luxemburg.
Zweden tn China.
3. Landen, waar de totale uitvoer In 1933 dien
van 1932 overtrof: Australië, Japan. Nieuw-
Zeeland, Egypte
Van Biltach-Indië was wel de uitvoer over
het geheele jaar iets grooter dan over 1932.
maar over de laatste maanden van 1933 belang-
rUk minder dan tn de overeenkomstige maan
den van het vorige jaar.
