de Tien jaren strijd molens voor den steun Werken voor Het zestig-millioen plan afdeelingen in Het raadsel van Reeuwijk H I'll VEEL WAARDEERING DE BELANGEN VAN DE GEMEENTEN BESTAANSRECHT WEER ERKEND 1 I z DONDERDAG 12 APRIL 1934 MOLEN ONMISBAAR IN ONS POLDERLAND Bevolkingsboekhouding De sectie verricht Een fraai plekje bij een der ingangen van het buiten „Groenendaal" De middenstand I EEN TURK IN ARREST Nog juist op tjjd gesnapt Drie enveloppen POGING TOT OPLICHTING Sporen naar Rijtwyk De zaak-Zwertbroek i niet onpartijdig? Omvang der werkloosheid NIEUWE MOERDIJKBRUG Begin 1937 gereed? VERBODEN DEMONSTRATIE Ernstige bezwaren ZWARE STRAF OPGELEGD OPIUM-SMOKKEL Tegen geforceerde loondaling BENOEMINGEN De regeerlng verlangt, dat het aanwUsen J Ministerieele belang stelling Een misdaad is waarschijnlijk maar omtrent de reden tast men vol komen in het duister f 1 Het stelsel der gezinspersoons- kaarten voor de gemeenten DE OVERSTROOMINGEN OP JAVA DE MOORDZAKEN VAN SOMEREN EN WEERT HANDELSBESPREK.INGEN MET ENGELAND Alphens burgemeester over het plan van Minister Slote- maker de Bruine Steun aan de industrie gevraagd ■1 De Regeering spreekt uitvoerig en duidelijk over verlaging der loonen, doch weinig vermindering van kapitaallasten Hier is de goede raad voor hen, die gezond willen blijven Commissie van onderzoek In hooger beroep voor het Hof Herbouw „de Adriaan” over Bü leverantie van varkens Balans van behoud en verlies Herdenking 2e lustrum van de vereeniging „De Hol landsche Molen” i j (Van onzen speclalen verslaggever) Ontleend Is daaraan: leden aan t bestaande budgetalre mogelijkheden Eenlge Een woord van gelukwensen werd tenslotte nog gesproken door den voorzitter van de ver eeniging „de Zaansche Molen", die aan het bestuur der jubileerende vereeniging een schil derstuk van een Zaanlandschen molen aanbood van de hand van den Zaanlandschen kunste naar Mars. De heer Van Tlenhoven dankte in harteljjke bewoordingen. t)e opvatting der regeering, dat een verbete ring van de organisatie van het bedrijfsleven noodzakelijk is, werd vrij algemeen gedeeld. Men meende, dat een zoodanige organisatie reeds veel te lang achterwege is gebleven. Gaarne zou men vernemen, of plannen tot vermindering van kapitaallasten aanwezig zijn. De strekking van het ontwerp vond onver deelde instemming. Intusschen gaven verschei dene leden uiting aan hun teleurstelling, dat eerst thans een plan van dezen aard aan het oordeel der Staten-Generaal is onderworpen. Verschenen is het voorloopig verslag over het wetsontwerp tot verleenlng van een credlet van zestig mlllioen voor werkverruiming Het verleenen van toeslag sal den prikkel tot het aoeken van werk nog doen verminderen. ook mr. van B|j vele leden bestond ernstig beswaar tegen het voornemen, dat bjj de regeerlng schijnt te bestaan, de uitvoering van de te ondernemen werken dienstbaar te maken aan een getor deerde algemeene loondaling. In dit licht bezien dient het effect van de bü het ontwerp voorziene werkverruiming niet te worden overschat. Het beschikbare bedrag zal voldoende zijn om gedurende een jaar 30.000 man werk te verschaffen. Dit is niet onbelang rijk. Gezien den omvang der werkloosheid is het echter evenmin overwegend. Dinsdag 17 April zal door den Rijkswaterstaat te Den Haag de onderbouw van de brug over het Hollandsch Diep bü Moerdijk worden aan besteed. Deze brug wordt de langste In het complex rivierovergangen, welke straks Noord en Zuid voor het gewone verkeer met elkaar zullen ver binden. Zjj zal worden geschraagd door 9 ko lossale pijlers. De lengte van de brug wordt 1018 meter. Het geheele werk van den onderbouw moet in 750 dagen gereed zijn. Reeds tijds den onderbouw zal met den bo venbouw worden begonnen. Verwacht wordt, dat de nieuwe Moerdijkbrug in het voorjaar van 1937 in gebruik kan wor den genomen. Tegen deze zienswijze kwamen vele andere leden in verzet. Met de regeerlng meenden deze leden, dat het tot stand komen van een alge meen lager levenspeil noodzakelijk is De Officier van Justitie heeft hooger beroep aangeteekend tegen het vrijsprekend vonnis der Roermondsche rechtbank Inzake den woord te Someren en tevens in de zaak tegen den 15- jarigen W. K. uit Weert, die zfjn oom had ver moord en deswege voorwaardelijk werd veroor deeld tot ter beschikkingstelling der Regeerlng. Ook de bepaling van den Minister, dat het steunbedrag met de eventueele verhooglng moet worden gedeeld door het uurloon bij de werk verschaffing om den werktijd per week te kun nen berekenen, zou de heer CoÜjn gaarne anders hebben gezien. Spr. herdacht met weemoed degenen, die den strijd welke in het begin het moeilijks te was, hebben gestreden. Gesterkt door de tien Jaren, die achter haar liggen gaat de vereeniglng moedig vooruit, in de vaste overtuiging, dat de rol, die de wind molens eens hebben gespeeld in het economi sche leven van Nederland, niet is geëindigd, doch dat aangepast aan de moderne technische uitvindingen, de molens zullen blijven wat zij geweest zijn: krachtwerktulgen ter bevordering van de welvaart en daarnaast een onmisbaar deel van de schoonheid van ons onvolprezen land. De Inhoud van de brieven die in twee der enveloppen aanwezig waren, was dpor het water zoo goed als ultgewischt, zoodat slechts enkele fragmenten daarvan leesbaar waren. Men kreeg den Indruk dat zij ofschoon afkomstig van een Haagsche jongedame In zakelijken toon gesteld waren en niet in verband met het geval gebracht kunnen worden. „Het slot der brieven was vriendschappelijk, maar niet sentimenteel, en in een der brieven was nog een passage leesbaar over een bont manteltje" vertelde ons de burgemeester. Eerst later echter zal men de brieven langs cheml- schen weg geheel leesbaar kunnen maken en dan eerst zal men hun ware beteekenls kunnen vaststellen. Alle stukken van overtuiging zijn intusschen door het parket meegenomen naar Rotterdam. Woensdagmiddag hield de Vereeniglng „De Hollandsche Molen” in de kleine aula van het Koloniaal Instituut te Amsterdam haar jaar- Hjksche algemeene vergadering, tevens herden king van het tien-jarig bestaan. Deze bijeen komst droeg een officieel karakter door de aanwezigheid van Z. Exc. mr. Marchant, Mi nister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap pen en d«a heer P. Visser, chef der afdeeling Kunsten en Wetenschappen. Op dit terrein zijn als gevolg van een geor dende samenwerking tusschen werkgevers en Werknemers normenregelingen ontstaan in den Dit bezwaar geldt vooral thans, nu de loonen in het particuliere bedrijf nog steeds dalen, terwijl de steunbedragen niet worden herzien. Woensdagmiddag om kwart over twee is in het Van Iterson-Ziekenhuis te Reeuwijk de schouwing gehouden van het in den 's-Graven- koopschen plas gevonden lijk van dev 24-jari- gen C. A. H. Ebbinge Wubben. De schouwing, welke verricht werd door het Parket uit Rot terdam en den politie-deskundige dr. Hulst uit Leiden, in tegenwoordigheid van den burge meester van Reeuwijk L. J. Lucasse, en den geheelen middag in beslag heeft genomen, heeft geen enkel positief resultaat opgeleverd, zoodat men omtrent het gebeurde geheel in het duis ter tast. De justitie heeft het lijk aan de fa milie vrij gegeven. Het zal te Den Haag, de woonplaats van den omgekomen Jongeman, worden ter aarde besteld. Verscheidene leden, die met de regeerlng een ruw ingrijpen in bestaande privaatrechtelijke verhoudingen ongewenscht achtten, gaven als hun meening te kennen, dat bij een poging tot herstel van den economlschen toestand die verhoudingen toch in menig opzicht niet on aangetast zullen kunnen blijven. SOERABAJA, 11 April (Aneta) De re cherche hield aan boord van het stoomschip „Tjl Salak” van de Java-Chlna-Japanlijn 750 Thael bereide en 1500 Thael ruwe Opium aan tot een totaal Waarde van ruim ƒ49.000. De daders zijn niet bekend. In *t bijzonder wezen zij er daarbij op, dat bij handhaving van den gouden standaard niet «al zijn te ontkomen aan het treffen van maat regelen ter verlichting van de vaste lasten, be staande uit rente voor hypothecaire schulden, welke op een groot aantal eigendommen druk ken. Andere leden verzetten zich tegen wette- Ujke aantasting van de hypotheekrente. In dit verband werd ook de vraag gesteld, wanneer de in de Troonrede aangekondigde voorzieningen op het gebied van het executie- recht zijn te verwachten. Namens de Crisis-Varkenscentrale is bij de politie aangifte gedaan van poging tot op lichting. gepleegd door middel van valschheid in geschrifte, hetgeen zou zijn geschied door het in strijd met de maarheid opgeven van de leveranties van varkens, van welk feit worden verdacht H. den H. te Rijswijk en A. den H. te Dordrecht. Beiden zijn door de Haagsche politie gear resteerd en voor nader onderzoek in bewaring gesteld. Sedert twee jaar is bedoeld stelsel bij wijze van proef in een zeventlg-tal gemeenten des lands reeds in zwang; voor deze proef gemeen ten is het gezlnspersoonskaartenstelsel thans blijvend gemaakt, terwijl de gemeenten welke er-prijs op stellen dit stelsel reeds nu in te voeren, dienarmgaande overleg kunnen plegen met den Minister. Vooral voor gemeenten, welke hun bevolkings registers moeten vernieuwen, lijkt het den Mi nister raadzaam van de geboden gelegenheid gebruik te maken. De advocaat-generaal bU het Haagsch ge rechtshof eischte gisteren bevestiging van het vonnis der Haagsche rechtbank, waarbij de 45- jarige koopman L. B. uit Berlijn en de 49-jarige commissionnalr H. de R. uit Rotterdam zijn veroordeeld resp. tot zes en tot vier jaren ge vangenisstraf met aftrek van twee maanden voorarrest, wegens het in voorraad hebben van valsche Engelsche pond-biljetten met net oog merk om die uit te geven of anderen daartoe te bewegen. Arrest over 14 dagen. Het veel te dure apparaat van werkverschaf fing hebben wij hier volkomen uitgeschakeld. Het verleenen van een toeslag, zooals de Mi nister dat voorstelt, maakt de contra-prestatie opnieuw tot een vorm van werkverschaffing. Bovendien heeft het verleenen van een toeslag dit belangrijke bezwaar, dat daardoor de marge tusschen het verstrekte steungeld waarvoor dus thans werk moet worden verricht en het loon in het particuliere bedrijf tot een minimum wordt teruggebracht. De minister van Binnenlandsche Zaken heeft ter kennis gebracht van de gemeentebesturen, dat, zoodra de financiën beter vloeien, het ge- zinspersoonskaartenstelsel voor de bevolkings boekhouding verplichtend gesteld zal worden. De heer Zwertbroek verzoekt ons mede te dee- len, dat hij met de door het partijbestuur der S.DA.P. benoemde commissie van onderzoek in de zaak-ZwertbroekV.A.R.A. geen genoegen kan nemen, omdat deze hem niet de noodzake- Hjke onpartijdigheid waarborgt. Een der leden b.v. is een bediende Van het partij-secretariaat, die dus o.a. de handelingen van zijn alrecten chef zal hebben te onderzoeken en te berech ten. De heer Zwertbroek verlangt, dat, behalve de door bet partijbestuur aangewezen leden een gelijk aantal door hem zal worden aangewezen met een jurist als voorzitter. SOERABAJA. 11 April (Aneta) Blijkens een bericht van den resident van Kedlri was het water van den Brantas hedenmorgen op nieuw stijgende, als gevolg van den zwaren regenval in de bergcomplexen, ofschoon het peil van Zaterdag nog niet was bereikt. De stand kan nog niet worden opgegeven, als gevolg van de geïsoleerdheid der geïnundeerde «treken. leden achtten een nadere uiteenzet ting gewenscht met betrekking tot den omvang der werkloosheid, welke door de regeerlng als uitgangspunt van haar beschouwingen werd genomen. Heeft werd in dit verband ge vraagdde regeering bij haar becijfering ook Tekening gehouden met het niet onbelangrijke aantal Nederlandsche arbeiders, dat vroeger in het buitenland, in ’t bijzonder in Dultschland, werk vond en dat zonder twijfel voor het groot ste deel thans werkloos is? De vader van den drenkeling, die conserva tor is van de Koninklijke Bibliotheek te 'sGra- venhage, was gisteren te Reeuwijk en te Gouda, en heeft daar de verschillende voorwerpen die op het lijk gevonden waren, positief erkend als aan zijn zoon toebehoord hebbend. Hij deelde - mede dat zjjn zoon geregeld iedere week uit Haarlem thuis kwam, en op 11 November, Zaterdag, het laatst thuis is geweest. Toen heeft hij met een vriend een fietstocht naar Rijswijk gemaakt, waar de twee jongelieden uit elkaar zijn gegaan. Waar W. toen is heengegaan weet men niet, doch den volgenden dag is hij nog gezien, wederom naar Rijswijk fietsende. Officieel werd te Londen medegedeeld, dat de voorbereidende besprekingen ter bepaling van den omvang der onderhandelingen over een handelsverdrag tusschen Nederland en Enge land de volgende «eek suilen beginnen. WU hadden 's middags nog een onderhoud met den burgemeester van Reeuwijk, den heer L. J. Lucasse, die met zijn veldwachters de eerste vier-en-twlntlg uur na de vreeselüke vondst de handen vol werk gehad heeft. Deze verklaarde, dat men omtrent de redenen welke tot de verdrinking van W. geleid hebben, vol ledig in het duister tast. De identiteit van het lijk, dat in verregaan de ontbinding verkeerde, had men slechts kun nen vaststellen uit de adressen der drie enve loppen die men in een der zakken had aan getroffen. Reeds In de regeerlngsverklaring, afgelegd in de vergadering der Tweede Kamer van 31 Mei 1933, werd te kennen gegeven, dat het vraag stuk der werkloosheid de volle aandacht van het Kabinet had. En het Is eerst thans wel haast een jaar na het optreden van het Kabi net dat een voorstel tot bestrijding van de werklooslieid wordt aanhangig gemaakt. Eenlge der hier aan het woord zijnde leden meenden, dat hier plaats is voor de opmerking, dat gedurende den tijd, welken het huidige Kabinet aan het bewind is, een voortgaande verarming van het Nederlandsche volk heeft plaats gehad. Deze verarming is nog in de hand gewerkt door de politiek, welke ten aan zien van de gemeenten is gevolgd, die door hoogere organen in de uitvoering van door haar opgevatte openbare werken zijn belemmerd. Men denke o. a. aan Rotterdam, waar een be sluit van den Raad tot den aanleg van een tunnel onder de rivier niet kon worden uit gevoerd. omdat het door Gedeput. Staten niet werd goedgekeurd en waar als gevolg van den aandrang der regeerlng de bouw van een nieuw ziekenhuis is stopgezet, terwijl reeds voor on geveer één mlllioen was verwerkt, welk bedrag nu waarschijnlijk voor het grootste deel als ver loren moet worden beschouwd. vorm van collectieve arbeidscontracten. In plaats van het initiatief te nemen tot bindend- verklaring daarvan gaat de regeering ze thans uithollen. Te meer afkeuring verdient, naar de meening der hier aan t woord zijnde leden, het door hen bestreden voornemen, nu andere door de regeering getroffen maatrege len de kosten van het levensonderhoud niet onaanzienlijk doen stijgen. In het begin van Februari maakte een Duit- sche kokin te Rotterdam kennis met den Dultsch sprekenden Turk Moritz Carp uit Con- stantlnopel, op wien zij een zeer goeden indruk scheen te maken. Althans Carp noodigde haar uit de functie te aanvaarden van chef in de cantine van een papierfabriek, welke naar de Turk ten stelligste verzekerde, aan de Schle gebouwd zou worden. Zij sou deze functie kun nen krijgen mits.... zij een cautie stortte van honderd gulden. De kokin zag geen kans dit bedrag bijeen te krijgen, doch de goed-willen- de Turk, die niet het onderste uit de kan wilde hebben, nam genoegen met haar laatste spaar geld, een bedrag van f 75.Daarna liet de vreemdeling aldus vertelt „Het Handelsblad” zich nog eenmaal zien om vervolgens spoor loos te verdwijnen. DëUeoadeelde gaf een en ander bij de politie aan. Zondag is Carp in een hotel in D«n Haag weer opgedoktti. Geld had hij niet. HQ trachtte dit van het perso neel van het hotel, waar hij logeerde, te lee- nen. Per slot van rekening verdween hij zon der zijn rekening te betalen naar Rotterdam, van waar hij naar Berlijn wilde reizen. De po litie arresteerde hem nog op het laatste oogen- bllk. Bij de rondvraag wërd geïnformeerd naar den herbouw van de molen „de Adriaan” aan het Spaarne te Haarlem. De voorzitter deelde mede, dat het bedrag, dat na den brand werd samengebracht, nog niet toereikend is. Van het geld is een „Adrlaan”-fonds gevormd als basis van eventueelen herbouw, waartoe men in betere tijden dan wij nu beleven met overheidssteun hoopt over te gaan. Op een vraag omtrent het lot der molens van Kortenhoef, moest de heer Van Tlenhoven tot zijn spijt verklaren, dat hier de strijd ge streden en verloren is. De electriflcatle kan niet geweerd worden en het streven naar be houd van molens welke feitelijk overbodig zijn geworden, ligt niet op den weg der vereeniglng, daar het meestal uitstel van executie is. Hier toe kunnen andere instanties ingrijpen. Hoe het lijk te Reeuwjjk geko men is, blijft een volkomen raadsel. Zoo W. «elf muur de Gravekoop- sche plassen is gegaan, wat mag hem dan daarheen gedreven heb ben op een kouden Novemberdag. Zijn vader heeft verklaard dat hij nooit over die plaats gesproken heeft, en er ook niets te zoeken had. Eenmaal is W. als kind van acht jaar oud met zijn ouders een dag te Reeuwijk geweest. Zij hebben er toen op het water geroeidLa ter is hij er, bij weten van den va der, nooit meer geweest. Het Is een gewichtig gezondheidsbelang, bij trage darmfunctie tijdig een laxeermiddel te gebruiken, een onschadelUk laxeermiddel: ISTIZIN-TABLE7ITENZij bevorderen de darmfunctie gunstig, zonder den darm en de nieren te prikkelen. Het meest aannemelijk is thans, dat W. elders vermoord is en de daders het Ujk naar de afgelegen plek hebben vervoerd om bet spoor van hun afschuwelijke daad te doen verdwijnen. Maar waarom is dan de moord gepleegd? Geen enkele gissing kan bjj de fei ten steun vinden. Toen het lijk werd opgehaald, werd in een der zakken nog geld gevonden, zoodat aan een roofmoord ook niet gedacht kan worden in Gouda heeft het gebeurde al zeer weinig opzien gebaard. De meeste menschen ter plaatse vernamen eerst Woensdagavond, uit de plaat selijke bladen, van het ongeval. In de rustige stad van kaas en kaarsen werkt men nog niet met extra-edities. Zelfs geen bulletins waren verspreid. Vredig rustend lagen de redactle- bureaux van twee bladen op het rustieke Marktplein in het zonnetje te droomen, in vol ledige harmonie met het Stedelijk museum van Oudheden dat tusschen beide in ligt. Een hooggeplaatst politieambtenaar, tot wien we ons 24 uur na de lugubere vondst, om inlich tingen wendden, vernam het bericht uit onzen w mond als een nieuwtje.... Onze plaatselijke correspondent heeft nog een onderhoud gehad met den visscher Koster, die Dinsdagmiddag de lugubere ontdekking deed. Veertien dagen geleden zoo vertelde deze begaf hij zich per bootje naar den noord- westelijken hoek van de plas van „De oude woning". HU lichtte daar zijn fuiken en trof met zijn riem een voorwerp, dat hjj voor een (zwevende) veenbonk hield. Toen hij Dinsdag middag weer ter plaatse was zag hU in het water een voorwerp, dat hjj aanvankelijk voor een doode schollevaar (het haar van den jon gen) later voor een beest of een mensch hield. HU waarschuwde toen eenlge buren. Het Ijjk werd naar den kant gebracht en na de komst van den burgemeester en den dokter in een Inderhaast samengetimmerde kist gelegd, waar in het naar SlulpwUk vervoerd is. Op voordracht van den Hoogeerw. Pater Pro vinciaal der Minderbroeders werd door Z. H. Exc. den Bisschop van Haarlem benoemd tot kapelaan te Den Haag H.H. Ant. en Lod. Pater A. H. Staal; en door Z. H. Exc. den Aartsbis schop van Utrecht werden benoemd tot kape laan te Franeker Pater M. L. Wassenaar en Gorinchem Pater B. Soppe, terwUl eervol ont slag werd verleend aan Pater P. A. H. Potten als kapelaan te Franeker en aan Pater Th. P. Knots ala kapelaan te Gorinchem. Hi h Ter vermindering van de lasten van den mid denstand werd het treffen van maatregelen tot verlaging van de wlnkelhuren bepleit. Ook achtte men het tegengaan van de moorden de onderlinge concurrentie tusschen de ver schillende mlddenstandsbedrijven noodzakelijk. Een aantal leden vestigde opnieuw de aan dacht op de omstandigheid, dat voor den land en tuinbouw zeer veel is gedaan, wat voor de industrie en scheepvaart is nagelaten. werkobjecten, evenals vroeger bU de werkver schaffing, via den adjunct-lnspecteur zal ge schieden en daaraan zit dit bezwaar, dat mep gedwongen wordt tot het indienen van objecten van beteekenenden omvang met de daaraan ver bonden groote uitgaven voor de gemeente, ter wUl bU een regeling, zooals die te Alphen en te Boskoop wordt toegepast, de bedoeling voor zit, mét de uit te voeren werkzaamheden tevens het publiek te gerieven. De toestand is tegenwoordig zoo, dat de ge meenten het leeuwenaandeel in den steun aan werkloosen betalen; in Alphen draagt de ge meente thans 85 pet. en het Rijk slechts 35 i>ct. bU in de kosten van werkloozensteun en op grond daarvan, aldus de heer ColUn, pretendeer ik het recht om in deze kwestie ook iets te zeggen te hebben. Als besparing op de werkverschafflngsultgaven is een regeling, als door den Minister bedoeld, alleszins gewenscht. Het principe, dat de werk- loozen Iets voor den hun verstrekten steun moeten doen een principe, welks beteekenls niet moet worden onderschat 1 komt evenwel in deze regeling lang niet zoo goed tot uiting als In die, welke in Alphen en in Boskoop wordt toegepast. In een onderhoud, dat wU hadden met Alphens burgemeester, den heer P. A. ColUn, die als de geestelUke vader van het onderhavige plan mag worden beschouwd, bleek ons al spoedig, dat de heer ColUn tegen een regeling, als door den Minister zal worden getroffen, nog steeds ernstige bezwaren heeft. Het plan van den Minister, aldds de burge meester, Is niets meer of minder dan een ge wijzigde en tevens goedkoopere vorm van werkverschaffing. Uit het jaarverslag over 1933, uitgebracht door mej. Caro, secretaresse, stippen wij aan. dat het aantal door toepassing van het systeem- Dekker verbeterde en daardoor behouden mo lens steeds meer toeneemt. In Limburg, Noord- Brabant en Zeeland werden tal van molens „verdekkerd". Ook in de andere provincies wer den mooie successen geboekt. Alleen Noord- Holland blijft helaas zeer stroef ten opzichte der verbeterde wlndbemallng. Tot 1933 waren door het systeem-Dekker 25 molens gered, In 1933 steeg dit aantal met 42 (Inclusief enkele exemplaren In België), In 1934 was de winst tot op heden alweer 8. Daarnaast werd nog een tiental molens gered. Intusschen bluft de groep „bedreigde molens” nog groot, terwijl verloren gingen de molens te Loplk, Vlijmen, Hengelo (G „de Tweeling” te Zaandam, de watermolen van den Klein Braksterpolder In Groningen, van den Noord- Hoflandschen Polder bU Voorschoten, de „Wil lem n” te Dordrecht, de „Roode Molen” te Zwolle, verder de molens te Grootegast, Ter- wolde, SchUndel, Zoutkamp. Lutjegast, Echt, SteenwUk, Hardenberg en EllewoutsdUk. Het ledental der Vereeniglng liep helaas te rug van 552 tot 517. Het financieel verslag wees een batig saldo aan van 4309.welk bedrag zal bestemd worden voor afschrijving op molens in eigendom. Tot hen In het bUzonder richtte zich in zUn openingswoord de voorzitter der Jubileerende vereeniglng „De Hollandsche Molen”, mr. P. G. van Tlenhoven, waarbij spr. memoreerde den grooten moreelen steun, welke naast de onmis bare flnancleele hulp, steeds van het Depar tement werd ontvangen. Met eere en dankbaarheid noemde spr. de namen van dr. J. Th. de Visser en Duparc, die In den beginne het streven „de Hollandsche Molen” hebben begrepen en gewaardeerd. Het ministerieele rondschrijven aan de burgemeesters om te letten op de in hun gemeenten staande molens, heeft de ener gie en werkzaamheid geprikkeld. BU de herdenking van dit tien-jarig bestaan gaan de gedachten naar het verleden en naar de toekomst. Een opwekkend en ernstig woord wilde spr. doen hooren: opwekkend, omdat het welslagen van het streven der vereeniglng een voldoe ning Is voor degenen, die tien Jaar geleden een poging waagden, gedreven door aestheti- sche en historische overwegingen om onze Hol landsche karakteristieke windvangers en wind- gebruikers, welker bestaan zoo Innig is samen geweven met ons volksleven en onze volks welvaart te behouden, en den strijd aan te binden tegen den dikwijls In onzen tegenwoor- digen tijd al te eenzUdig zich ontwikkelende techniek. Men wilde de oogen openen van de onverschilligen, die zich niet bekommeren over het feit, dat het hollandsche landschap werd beroofd van een zUner schoonste sieraden; van degenen, die zich niet bewust waren van de schoonheid, die de molens in het landschap géven en bovendien van de deskundigen, die Naar wU vernemen heeft de burgemeester van Enschede de gewestelijke demonstratie van S-D AJ>. en N.V.V„ die Zaterdag as, aldaar zou worden gehouden, verboden. De demonstratie zou worden gehouden als protest tegen de steunverlaging. Naar het oordeel van verscheidene streefde de regeering tot dusver in onvoldoende mate naar stelselmatige bevordering van de Nederlandsche industrie. Beter dan verdere loonsverlagingen zouden verscheidene leden verkorting van den werk tijd wenschelUk achten. Verscheidene leden achtten een nadere uit eenzetting van het inzicht der regeering In zake de te verwachten loondaling dringend noodig. Deze leden vestigden de aandacht op de wenschelijkheld der samenstelling van een vol ledig beschrijvend overzicht van omvang en oorzaken der werkloosheid. Eerst met zulk een overzicht als grondslag kan men aard en volg orde der bestrijdingsmiddelen vaststellen en die middelen met kans op succes ter hand nemen. Het door de regeerlng gemaakte onderscheid tusschen normale en crisiswerkloosheid acht ten verscheidene leden niet te handhaven. Practlsch is er niet anders dan één groote werkloosheid. het probleem van het gebruik der windkracht door de molens, niet voldoende beseften en daarnevens van de molenaars zelven, die meen den zich te moeten neerleggen bij het feit, dat het uur was geslagen tot verdwijning van hun windmolen, met wien zij van geslacht tot ge slacht waren samengegroeid. Men mocht hopen dat de vereeniglng een anderen geest heeft geschapen in de beoordee- ling van het nut, van het belang, van het recht van bestaan, van het dikwijls onrecht vaardig beoordeelde windmaalwerktuig. Vaak echter was het teleurstellend te ervaren, hoe tegenstand van ver schillenden aard werd ondervonden, maar meer en meer dringt toch het besef door, dat de Vereeniging niet alleen een ideëel of aesthetisch doel nastreeft, doch de instandhouding van den windmolen, toegerust met moderne, technische verbeteringen, ’n nationaal bezit is van de eerste orde. Andere leden gaven uiting aan twUfel of In het algemeen de handelspolitiek wel een zoo groote plaats In het economisch beleid der re geering Inneemt, als op dit oogenblik gebo den is. f Verscheidene leden spraken het vertrouwen uit, dat het nieuw opgerichte „Werkfonds” op den duur niet zal lelden tot de Instelling van een fonds met een buiten de Rijksbegrooting gehouden eigen budget. Op zichzelf kon men zich algemeen met de Instelling van het hier- bedoelde fonds vereenigen. De aandacht werd gevestigd op de wensche- Hjkheid, dat bü de plannen tot werkverruiming een eerste plaats wordt gegeven aan de metaal-lndustrie. Verscheidene leden meenden het ontwerp al dus te moeten begrijpen, dat daarbij voor een aantal weken een eerste termijn wordt aan gevraagd. Het had hen onaangenaam getroffen, dat dit geschiedt, zonder dat medegedeeld wordt hoeveel ieder werk in zijn geheel zal kosten. Bij de thans gevolgde wijze van doen tast de Volksvertegenwoordiging in het duister omtrent datgene, waartoe men zich bindt. In den loop der vorige week hebben wij mel ding gemaakt van het standpunt der regeering inzake de, in sommige gemeenten, w.o. Alphen a. d. Rijn en Boskoop, door het gemeentebestuur vereischte contra-prestatie door werkloosen, waarover den laatsten tjjd nogal wat te doen is geweest. Een redacteur van het Nederi. Corr. Bureau heeft den minister van Sociale Zaken bereid gevonden zijn zienswijze In deze mee te deelen, en daaruit bleek, dat de regeering niet geheel afwijzend staat tegenover het streven om werk- loozen voor den hun verstrekten steun eenig werk te laten verrichten, mits hierbij eenlge voorwaarden in acht worden genomen. Juist die voorwaarden echter en wel vooral die betreffende den toeslag op de steunuitkee- ring zijn het, welke het systeem, zooals dat te Alphen aan den Rijn en te Boskoop wordt toegepast, in zijn beginsel aantasten. Hierna was het woord aan Ir. E. Mlddelberg voor het uitspreken van zijn voordracht over „Tien jaren strijd voor Molenbehoud”. Na de rede van Ir. Mlddelberg sloot mr. P. G. van Tlenhoven de bijeenkomst, waarna het bestuur der Jubileerende vereeniglng reci pieerde. Bij sommige leden ontmoette de methode, welke de regeering bij haar pogingen tot werk verruiming volgt, bedenking. Het thans ont worpen plan heeft mede ten doel, het verkrij gen van een sluitend budget te bevorderen. Juister ware het echter naar het Inzicht der hierbedoelde leden geweest. Indien de werkver ruiming eerst ware ondernomen, nadat bet budget sluitend zou zijn gemaakt. Van andere zijde werd hiertegen opgemerkt, dat de thans voorgestelde werkverruiming binnen het raam ♦fcn de valt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 5