ONS BLAD
Procureur Pressard’s rol in de
zaak-Stavisky
II
ONTWAPENING
GEEN GARANTIES ZONDER
E
Het nieuws van heden
De laatste
zes
DE COMMISSIE HOORT
LESCOUVÉ
ENGELANDS STANDPUNT
DE BAROMETER
r
VEREEN1GDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 13 APRIL
934
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 153
VAKOPLEIDING
er
tot
Zonderling sterfgeval
en
Geduld overwint alles
o o
Duitsch protest te Praag
Je Kleine Entente en de
Sovjet-Unie
Weldra erkenning?
De Oosterspoorweg
Nieuwe verwikkeling
Om de veiligheid
Geen internationale
politiemacht
APRIL-GRILLEN
Eerste gedeelte 7 Nov. gereed
Toen Prince zeide niet langer te
willen en te kunnen zwygen,
sprak hy zyn dood
vonnis uit
De Moskousche onder-
grondsche
Komende Lagerhuisinterpellaties
inzake de Duitse he mili
taire begrooting
Het fraaie museumgebouw te München, dertig jaar geleden gebouwd door den
thans overleden Dr. Oskar von Miller
De besprekingen te
Bazel
De redding der Tsjeljoeskin-
bemanning
Weduwen protesteeren
te Praag
Metselaarsleerlingen toetsen hun theore
tische kennis aan de practijk
Het huwelijk van den
keizer van Annam
Caricaturen van Duitsche leiders
tentoongesteld
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
PAUSELIJKE NUNTIATUUR
TE MÜNCHEN VERHUISD
s
c
r
i
i
De samenzwering te
Boekarest
Slachtoffers van de mynramp
te Ossegg
Stand op Vrijdag 9 ur vjn.; 75»
Vorige stand; 75»
Geen volledige overeenstemming
bereikt
3
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
De „Oekrainische Volks
republiek”
De gevangen Schutz
bündler
WMX
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Verklaring der „Osservatore**
In Schotland moest men de sneeuwploeg
weer te voorschijn halen, daar een sneeuw
storm de velden weer met een witte massa
bedekte.
i
Vrouwen betoogen te Linz
eischen steun van de
regeering
Nieuwe Fransche nota aan
Engeland
i
HET DUITSCHE MUSEUM TE MÜNCHEN
NOORD-BOLLANDSCB DAGBLAD
ut
i.
en de
g*-
saneert n(
der
(Van een bijzonderen correspondent)
PARIJS, 11 April
Sanecring In de bakkerij.
Zware heidebrand te Goirle.
De „Indrapoera” weer In de vaart.
I
12
=3
Regeer! ngsmaat regelen
haringvisscberiJ.
De ontwapeningskwestie Engeland
ranties.
Vrouwen van gevangen Schutzbündler betoe
gen te Linz,
Daar deze David van verschillende onregel
matigheden uitstekend op de hoogte kon zijn
en er groote belangstelling bestond voor zijn
verklaringen, laat genoemd blad duidelijk blij
ken dat het eenkgszins wantrouwend tegen
over dezen plotselingen dood staat.
BAZEL, 12 April. (Reuter.) De schuldelschers
van Duitschland zijn niet tot een volledige
overeenkomst gekomen, op sommige punten is
evenwel overeenstemming bereikt. Dr. Schacht
verklaarde, dat hij in principe Instemde met
de eischen van Nederland en Zwitserland tot
een bevoorrechte positie. Op de Internationale
schulden-conferentie te Berlijn zal dit bespro
ken worden.
De besprekingen te Basel. Geen volledige over
eenstemming bereikt.
REVAL, 12 April. Volgens een bericht uit
Moskou zijn thans ook de laatste zes leden
van de bemanning van den ijsbreker „Tajel-
joeskln” in veiligheid gebracht. De geredde be
manning zal zoo spoedig mogelijk naar Mos
kou worden gebracht, waar zij op zijn vroegst
begin Juni zal aankomen. Er zal den mannen
een plechtige ontvangst worden bereid.
LONDEN, 11 April. In de Woensdag gehou
den kablnetszlttlng heeft Simon rapport uit
gebracht over de besprekingen, welke hij met
den Franschen ambassadeur te Londen heeft
gevoerd over de ontwapenlngskwestle. Met het
oog op de Dinsdag te houden begrootingsrede-
voering gaat de aandacht der regeering thans
In de richting van de blnnenlandsche politiek.
De conservatief Boothby zal Maandag den
minister van Buitenlandsche Zaken opnieuw
vragen stellen over de verhoogde cijfers der
Duitsche begrooting
Het liberale lid Mander zal Donderdag de
aandacht der regeering vestigen op de aanbie
dingen der Duitsche regeering voor den bouw
van oorlogsschepen voor de Brazlllaansche
marine en vragen, welke actie sal worden on-
Op 15 Januari ontving Lescouvé
het bezoek van Raadsheer Prince
die hem mededelde dat hij in *t be
zit was van belangrijke documen
ten betreffende de Stavisky- en an
dere zaken. „Ik wil mijn geweten
ontlasten" had Prince gezegd.
Zoo sprekende heeft hij zonder
het te weten zijn doodvonnis getee-
kend, aldus Lescouvé.
Het Is duidelijk, dat degene, die dergelijke
bijzonderheden verspreidt of aanneemt, geen
enkel begrip heeft der onveranderlijke normen
van de Katholieke Kerk voor de christelijke
opvoeding der nakomelingschap uit gemengde
huwelijken.
In antwoord op een gestelde vraag zeide Les
couvé dat er ongetwijfeld verband bestaat tus-
schen de door Prince gesproken woorden en de
moord op dezen laatste.
PARIJS, 12 April (Reuter) De opdracht
welke lord Eden van Mac Donald en Sir John
Simon naar Genève heeft meegekregen luidt
volgens de „Oeuvre" als volgt: Men moet een
ontwapening, al is deze dan nog zoo gering, in
ruil krijgen voor de door Frankrijk gevraagde
garanties, daar onze openbare meenlng dat
eisch t.
De „Oeuvre” meent, dat het tot stand komen
van een overeenkomst hierdoor niet gemakke-
Hjker zal worden gemaakt. De Fransche re
geering kan den generalen staf en den oppersten
oorlogsraad reeds moeilijk winnen voor be-
wtepenlngs-beperking en het zal vrijwel onmo
gelijk zijn, om deze instanties te bewegen tot
ontwapening.
LINZ. 12 April (D.N.B.). Voor het gebouw
van het openbaar ministerie vond heden een
betooging plaats van de vrouwen der sedert
den opstand in Februari gevangen gehouden
leden van den Schutzbund.
Anderzijds dient gezegd dat die rechters geen
instructies ontvingen van hun Chef, Procureur
Pressard, over den ernst der zaak en de per
soonlijkheid van Stavisky. Het beleid van Pres
aard liet veel te wenschen over, de diensten
van het parket waren slecht ingericht, terwijl
Pressard zelf geen gezag bij zijn onderhoorigen
had. Toen, In 1931, de onderzoekrechter Glard
zich naar Pressard begaf om zekere inlichtin
gen te bekomen over een handlanger van Sta
visky, zeide Pressard hem: „Ge moet een beetje
voorzichtiger optreden. Ik heb bezoek gehad
van Adré Hesse die geweldig uitviel tegen u."
In plaats van zijn onderhoorigen te steunen,
spoorde Pressard hen aan tot zwakheid en ka
rakterloosheid.
demomen met het oog op het feit, dat bij de
artikelen 170 en 192 zulks een schending van
het verdrag van Versailles beteekent.
Clifton Brown zal Dinsdag den minister van
Handel vragen of hij met het oog op het feit,
dat Duitschland weigert zijn leenlngen terug
te betalen, hoewel het tegelijkertijd groote be
dragen uitgeeft voor herbewapening, stappen
zal ondernemen om een Invoerverbod af te kon
digen voor alle naar Engeland gezonden Duit
sche waren, tot dat Duitschland z|)n hoogere
bewapeningsuitgaven weer vermindert.
Caricaturen van Duitsche leiders te Praag ten
toongesteld. Protest van den Duitechen gezant.
De „Oseervatore Romano” over het huwelijk
van den keizer van Annam.
Toen ons de dossiers der Stavlsky-zaak
werden overhandigd, aldus zeide Lescouvé,
constateerden we dadelijk dat deze zich In een
onbeschrijfelijken toestand van wanorde be
vonden. Alvorens ze in ontvangst te nemen,
eischten we dat een inventaris van de docu
menten zou worden opgemaakt.
Spoedig bleek dat ongeveer 800 stukken ont
braken.
Een onderzoek teneinde de verloren docu
menten terug te vinden bleef zonder resultaat,
aoodat een instructie tegen X werd geopend.
De schuldigen bleven evenwel onbekend. De
Voornaamste stukken waren verdwenen, even
als het rechterlijk „easier” van Stavisky en van
zijn vrouw, Arlette Simon.
Het eerste voorwendsel van de verdaging van
de behandeling van het proces was een adres
verandering van Stavisky. De volgende aan
vragen tot verdaging waren gebaseerd op den
gezondheidstoestand. Stavisky moest zoo ge
zegd een operatie ondergaan, welke evenwel
nooit heeft plaats gehad.
PARIJS, 12 ApriL (Reuter.) Onder leiding
van Barthou Is een eerste ontwerp uitgewerkt
van een nota, waarmee Frankrijk de Britsche
regeering in kennis wil stellen der Fransche
opvatting van de waarborgen voor de uitvoe
ring eener event, ontwapenlngsovereenkomst.
Het ontwerp wordt op het oogenbllk door de
deskundigen onderzocht, om daarna voorge
legd te worden aan den kabinetsraad, die den
deflnltleven tekst naar Londen zal zenden. In
verband daarmede zal het nog wel eentge da
gen duren voor Frankrijk antwoordt op de
Engelsche vragen van 28 Maart.
Justitioneele vervolging te wachten van den
Neo-Malthusiaanschen Bond te Amsterdam.
Vergadering van den Ned. Industrie- en
Handelsraad voor land- en tuinbouw te Den
Haag.
CHABAROVSK, 12 April (Reuter). In de
nabijheid van den Oost-Chineeschen spoorweg
zijn door den Zuid-Mandsjoertfschen spoorweg
werkzaamheden begonnen, welke wijzen op een
plan om onder den Oosterspoorweg door een
kruising aui te leggen van deze spoorlijn met
den nieuwen spoorweg Toumljn-Fouteln-Cha-
barovsk.
De directeur van den Oost-Chineeschen
spoorweg heeft tegen deze werkzaamheden ge
protesteerd bij den raad van beheer en om on-
mlddelUJke maatregelen verzocht.
OSLO 12 April (Reuter.) Een meisje te Oslo
had een ballon opgelaten, waaraan haar naam
en adres bevestigd waren met het verzoek aan
den vinder haar te willen schrijven.
Thans heeft zij antwoord gekregen van een
25-jarigen jongeman uit Polen, die haar
schreef naar Oslo te zullen komen om baar
te trouwen.
Hiermee zal hij echter nog even moeten
wachten, aangezien het Noorsche meisje pas 9
jaar oud is.
PRAAG, 12 April. (Reuter). Voor het parle
mentsgebouw te Praag speelden zich Donder-
dagvoormlddag heftige scènes af. 88 weduwen
van de slachtoffers van de ramp In de Nelson-
mijnen bij Ossegg waren in autobussen, met
haar 78 kinderen, naar Praag gekomen om
aan te dringen op uitbetaling van steun. Haar
was door de autoriteiten toegezegd dat een
groot bedrag, door particulieren bijeengebracht,
onder haar verdeeld zou worden, maar dat was
nog steeds niet gebeurd.
Een politiecordon verhinderde de vrouwen
het parlement binnen te dringen. Het kwam
daarbij tot heftige scènes, en ettelijke vrouwen
en kinderen vielen In zwijm.
Na eenigen tijd gelukte het de orde te her
stellen. Een delegatie, bestaande uit tien der
weduwen, werd toegelaten bij den voorzitter
van de kamer. De weduwen verklaarden dat
alles wat zij tot nog toe aan steun hadden ont
vangen éénmaal 200 kronen was geweest Voor
•Ik kind beneden de 14 jaar hadden zi) één
maal 150 kronen ontvangen. Zij wilden meer
hebben.
MOSKOU, 12 April (Reuter). Ruim 50.000
personen werken aan den aanleg van den Mos-
kouschèn ondergrondschen spoorweg, waar
onder verscheidene vooraanstaande Ameri-
kaansche, Engelsche en Duitsche Ingenieurs,
aldus meldt het agentschap Tass.
Dit jaar zijn voor de bouwwerkzaamheden
350 millioen roebel uitgetrokken. Het werk
vordert snel en strekt zich uit over een lengte
van 17 K M.
Van de tunnel is thans 1280 meter voltooid.
Tevens worden de noodige electrlsche centrales,
ondergrondsche stations, werkplaatsen enz. ge
bouwd.
De regeering heeft den wensch geuit, dat
op den 17en verjaaMag van de October-revo-
lutte (7 November az.) de eerste lijn ter lengte
van ongeveer 12 KJd. in gebruik kan worden
genomen.
BOEKAREST, 12 April. (Reuter). De minis
ter van landsverdediging publiceert een offl-
cleele mededeeling. Inhoudende de namen der
op 7 April gearresteerde officieren die bij de
samenzweringen tegen het leven der koninklijke
familie waren betrokken. In deze mededeeling
wordt voorts gezegd, dat de aangelegenheid
door de militaire autoriteiten wordt onderzocht.
Er zullen maatregelen worden genomen, op
dat de verspreiden van verontrustende en ten
dentieuze berichten strafbaar zullen kunnen
worden gesteld.
LONDEN, 12 April. (Reuter). Het bezoek van
den Sovjet-gedelegeerde Stein aan den Roe-
meenschen minister van Buitenlandsche Za
ken, Titoelscoe, te Genève wordt hier In ver
band gebracht met de erkenning van Sovjet-
Rusland door de Kleine Entente.
De onderhandellngen moeten reeds ver ge
vorderd zijn.
Men hoopt binnenkort, vermoedlijk tijdens
het verblijf van Titoelescoe te Parijs, een over
eenkomst te bereiken.
De voornaamste hindernis in de Russisch-
Roemeensche verhouding, de Bessarabische
kwestie, Is verleden jaar uit den weg geruimd
door het afsluiten van het verdrag tot vast
stelling van het begrip „aanvallende staat”.
MÜNCHEN, 12 April. (D. N. B.) Volgens de
„Völkische Beobachter” is het gebouw der Pau
selijke Nuntiatuur in de Brienner Strasse over
gegaan In handen van de N. 8. D. A. P.
De Nuntiatuur is naar de Kaulbachstrasse
verhuisd.
Op 24 October 1933 werd door André
Hesse, radicaal kamerlid, als advokaat van
Stavisky een certificaat Ingediend getee-
kend door dr. Vachet, volgens hetwelk Sta
visky aan zinsverbijstering leed, welke ziek
te evenwel geneesbaar was; na enkele
maanden zou zijn toestand waarschijnlijk
beter zijn! De wetenschap, aldus Lescouvé
Ironisch, geeft soms blijk van wonderbare
verblinding! Kortom, de substituten die
met die zaak waren belast, hebben hun
plicht verwaarloosd.
e onaerzoekingscommissie voor de
J Stavisky-affaire heeft, na het
Paaschrecès, haar werkzaamheden
hervat en heeft gisteren het getuigenis aan
boord van den eersten voorzitter van het
hof van cassatie, Lescouvé. Men zal zich
herinneren dat deze magistraat met twee
andere rechters door den minister van
Justitie belast werd met het opmaken van
een rapport over de talrijke en abnormale
verdagingen der tegen Stavisky aanhangig
gemaakte processen.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar f 2.85
M«t geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
NV. Drukkerij De Spaarnestad Haarlem
Wjj lezen in de „Osservatore Romano”:
Tal van bladen hebben bericht over het hu
welijk van den keizer van Annam met de doch
ter van den ri-gouvemeur, Maria Ngoeyen van
Cholon en daaraan o. a. het volgends toege
voegd.
„De bruid, die In een klooster te Parys ka
tholiek werd opgevoed, heeft den Paus om
toestemming gevraagd voor haar huwelijk met
den Boeddhlstischen keizer. Deze heeft op zijn
beurt de jonge keizerin toegestaan haar gods
dienst te behouden op voorwaarde, dat alle
zonen uit hun huwelijk Boeddhisten zullen
worden wat noodzakelijk Is voor de troon
opvolging terwijl alle hun dochters katho
liek kunnen wezen.”
LONDEN, 11 April. De door de Engelsche
regeering reeds vroeger als voorbarig xerwor-
pen gedachte aan een Internationale politie
macht onder contróle van den Volkenbond la
heden door den- liberaal Lord Davls In het
Hoogerhuis ter sprake gebracht. Lord Davls
vroeg ai de regeering hare bereidwilllgtieid zou
willen uitspreken tot overweging van de vor
ming van een internationale polltlestrijdmacht.
Lord Ponsonby, de leider der labouroppositie,
die tot dusverre het voorstel Inzake een zoo
danige politiemacht ten zeerste had aangehan
gen verklaarde, dat de moeilijkheden der voor
stellen van Lord Davls bijna onoverkomelijk
waren.
De onderstaatssecretaris van het ministerie
van buitenlandsche zaken. Lord Stanhope, ver
klaarde o. a., dat hij niet geloofde, dat de we -
reld reeds een tijdstip had bereikt, waarop zij
rijp Is tot afschaffing van haar nationale le
gers. Spr. geloofde ook niet, dat welke staat
ook bereid zou zijn zich te onderwerpen aan
een macht, die in werkelijkheid een „super
staat" zou vormen.
De Volkenbond Is niet opgericht om oorlog
te voeren, maar om oorlog te verhinderen. En
geland is overigens reeds door het pact van
Locarno verplicht onder zekere omstandigheden
dergelijke legertroepen ter beschikking te
stellen. De Engelsche regeering kan derhalve
de voorstellen van Lord Davls niet aanvaarden.
PRAAG, 12 April. Op een door de Tsje
chische kunstenaarsvereenlglng Manes geor
ganiseerde caricaturententoonstelling zijn ook
caricaturen van Hitler. Hindenburg, Goering,
Goebbels en Roehm geëxposeerd. Het Haken
kruis is In een geval samengesteld uit bloe
dige bijlen, in een ander geval uit lijken.
In een nota aan het ministerie van buiten
landsche zaken heeft de Duitsche gezant te
Praag, dr. Koch. hiertegen ernstig geprotes
teerd. HU verklaart in zUn nota, dat oe expo
sitie dezer caricaturen de betrekkingen tus-
schen Duitschland en TsJecho-SJowakjje tn ge
vaar kan brengen en verzoekt het ministerie van
buitenlandsche zaken zorg te dragen voor de
onverwUlde verwijdering der caricaturen.
e onderzoekingscommissie voor
Stavisky-affaire heeft, na
Paaschrecès,
Plotseling overlijden van een getuige in de
zaak-Stavisky.
Op initiatief van de werklieden der grootste
Moskousche bedrijven zUn den laatsten Hjd op
de rustdagen zg. Communistische Zaterdagen
Ingevoerd, waarop arbeiders, studenten e_a. vrij
willig en zonder beloonlng arbeid verrichten
aan den ondergrondschen spoorweg, om den
aanleg te bespoedigen. Op den laatsten „Com-
munistlscben Zaterdag” hadden zich 80.000
vrijwilligers aangemeld.
Samenstelling der Nederlandsche delegatie
voor de Arbeidsconferentie te Genève.
GENèVE, 11 April. Woensdag heeft een par
ticuliere gedachtenwisseling plaats gevonden
tusschen eenige leden van het presidium der
Ontwapeningsconferentie. Eden heeft met Mas-
sigli en den vanochtend gearriveerden Roe-
meenschen minister van Buitenlandsche Zaken,
Titoelescoe, een bespreking gehad en vanavond
een bespreking met Wilson.
Titoelescoe beeft de vertegenwoordigers der
Kleine Entente Benesj en Fotisj gesproken en
zich ook met Boris Stein in verbinding gesteld.
Verder teekent de eerste voorzitter van het
hof van cassatie protest aan tegen de hatelijke
en lasterlUke geruchten die tegen Prince wer
den verspreid, enkele uren na zijn dood, toen
men nog niet wist In welke omstandigheden hij
om het leven was gekomen. Prince heeft geen
zelfmoord gepleegd. Over zijn aandenken zal
'olijven waken de liefde van zUn gezin, de ach
ting van zUn vrienden en het medelijden van
alle eerlUke lieden in Frankrijk.
De verklaring van Lescouvé eindigde met
deze woorden:
„Ons besluit was dat Procureur Pressard
zwaar gefaald heeft en dat zUn verantwoorde
lijkheid op 1 spel staat. Dit besluit moet Ik
thans voor de commissie hernieuwen en be
krachtigen”.
De vrouwen, die hare kinderen hadden mede
genomen. eischten de invrijheidstelling van
haar mannen. Vervolgens trokken zU in ge
sloten orde naar de gevangenis, waarin de
Schutzbündler zUn opgesloten.
De politie zag zich gedwongen de Ijzeren
hekken der gevangenis te sluiten.
Een afvaardiging van 50 vrouwen werd door
den Landeshauptmann van Boven-Oostenrijk,
Glelsner, ontvangen. De vrouwen verklaarden,
dat hun alle bestaansmiddelen ontbraken; hun
woningen waren opgezegd en ze leden thans
bittere armoede. Zij eischten daarom van de
regeering financieelen steun. De Landeshaupt
mann heeft toegezegd een onderzoek naar deze
aangelegenheid te zullen Instellen.
Weldra erkenning der Sovjet-Unie door de
Kleine Entente verwacht.
PARIJS, 12 ApriL (per teL) De rechter
van instructie Ordonneau had, volgens de
„Figaro”, last gegeven dat een zekere David,
kabinetschef van den directeur der afdee-
ling sociale verzekeringen bQ het Ministerie
van Arbeid, Roussel, heden in z|jn kabinet
verschijnen zou om te worden gehoord in
verband met de zaak-Stavisky. Ter elfder
ure werd den rechter van instructie mede
gedeeld dat David aan hartverlamming
plotseling overleden is.
BOEDAPEST. 12 April (Reuter) Victor
Zvesdowsky, afgezant van de „Eerste Oekrai
nische Volksrepubliek”, heeft van de Hongadr-
sche regeering een betaling geëlscht van 100
millioen goudkronen, hetgeen hem is gewei
gerd.
De „republiek”, welker regeering in 1918, toen
de Bolsjewisten aan de macht kwamen, naar
Bern is uitgeweken, baseert haar eisch op de
levering van levensmiddelen aan Oostenrijk-
Hongarije In de laatste periode van den oor
log.
In 1928 is eenzelfde eisch gesteld en toen
werden aan Zvesdowsky 50.000 pengoes uitbetaald.
Men meent, dat de nieuwe eisch is gesteld In
verband met de economische besprekingen tus
schen Sovjet-Rusland en Hongarije, Welke
momenteel gevoerd worden.
