De muiterij op
vloot
onze
Pauze
het Onnes-proces
in
Volkstuintjes
Een berg
werk wacht
van
De Ministercrisis
n
GETUIGENVERHOOR
TEN EINDE
HET SALARISVRAAGSTUK
verklaringen van
BEKLAAGDEN
WOENSDAG 18 APRIL 1934
ONDERRICHT’IN DEN LANDBOUW
Katholieke economisten
Nerveuze luitenant
Een uitvalsplan
Na 28 zittingen
„Stap dan maar uit”!
In hooger beroep
TWEEDE KAMER
Prof. Raaymakers S.J.
Salarisverlaging
De N.S.B.-vergadering -
te Haarlem
Geen conferentie ge
houden
De houding van de jongere offi
cieren werd tijdens de vaart
agressiever
Uit de lucht gegrepen bericht van
het „Volk” over zyn heengaan
Manoeuvreeren met
het tarief
Invoerrechten op korten
termyn
Men acht het waarschijnlijk, dat
Welter in het Kabinet
wordt opgenomen
Mogen in verband met de teelt-
be per king niet grooter zijn
dan drie are per gezin
Verhooging examengelden
Mr. Joekes bepleit opnieuw een
heffing, die alle vrijgezel
len zou treffen
Officieren aan den wa
Toekomstige landbouwers toetsen hun theoretische kennis
aan de practijk
Onbruikbare wapens
De zitting is geschorst tot volgende
week Dinsdag. Dan zal mr.
van Dulleman requi
sitoir nemen
Opkomst van katholieken gering
eerst
Hebt u ooit iets slechts van me ge-
H»
en
J. G. Suring
Den Haag, 17 April 1934
van
DB. KORTENHORST
Aan de verklaring omtrent een mogelijke mo-
r
Het is de Indruk van beklaagde dat de mui-’
Iers de communicatie met den wal wilden ver
hinderen, weshalve hü na het strijken van de
vlet op het laatste moment besloot self mede
te gaan, daar hij gewapend was en de roeiers
kon dwingen naar den wal te gaan.
sag geen
i van
BATAVIA. 17 April. (Aneta.) Het Hoog Mi
litair Gerechtshof beëindigde het vernoor van
de vijfde groep der muiters van de ..De Zeven
Provinciën"
De verdediger verzocht een reeks van getui
gen A décharge te hoeren.
Na de pauze vangt de voorlezing aan van het
verhoor van den beklaagde den luitenant ter
zee der derde klasse R. R. van E.
Dit verhoor memoreert o. a. den uitroep van
een korporaal bij het uitbreken van het oproer:
„Waar blijf, het Intellect?”
Beklaagde betreurt het gebrek aan leiding
hfj acht bet vanzelfsprekend dat de jongeren
Vrjj laat in den middag is de Kamer nog
begonnen aan het ontwerp, waarbij de uitvoe
rende macht de bevoegdheid krijgt, zelfstandig
invoerrechten in te stellen, af te schaffen, te
verhoogen of te verlagen. De Regeering acht
deze bevoegdheid om twee redenen noodzake-
mer
staart
moet
Het „Volk” bevatte Dinsdagavond het „bijzon
dere bericht”, dat prof. mr. dr. Charles Raay
makers S. J. hoogleeraar in de economie aan
de R K. Unlverslteit te Nijmegen als zoodanig
zou aftreden bij den aanvang van het komen
de studiejaar en dat als zijn opvolger sou zijn
aangezocht dr. H. Brünlng, oud-rljkskanselier
van Dultschland.
dringen tot de „Zeven Provinciën”, vermoedelük
tot de brug en de machinekamer, kan nog wor
den toegevoegd, dat bezetting van de machine
kamer mogelUk was. evenals het onklaar maken
van de hoofdmachines,
de
met
den
SOERABAJA, 17 April. (Aneta.) Bij de voort
zetting van de behandeling door den Zee-
krijgsraad van de zaak tegen 16 officieren van
de „De Zeven Provinciën”, werd voorlezing ge
daan van bet verhoor van den beklaagde den
luitenant ter zee der tweede klasse E. M. H.
zijn ambtgenoot
verband met da
- t
WU kunnen dit bericht dat met le-
vensbijzonderheden en een photo van dr.
Brünlng opgewerkt tot een sensatie-
brokje op de voorpagina prijkt na infor
matie ter daartoe meest bevoegder plaatse
als volkomen uit de lucht gegrepen tegen
spreken.
Dit verhoor toont aan dat de gedachten van
beklaagde waren geconcentreerd op het for-
ceeren van het herstel van de communicatie
met den wal, daar de bemanning in oe sloepen
de orders niet opvolgde, zoodat het herstel van
de communicatie met den wal het belangrijk
ste was ten einde tegen de muiters te kunnen
optreden. Beklaagde gaf order een vlet te strij-
oude
maar
Na voorlezing van dit verhoor wordt het mo
notoon verloop van de zitting voor het
onderbroken, als de luitenant ter zee der derde
klasse M. bet woord vraagt en pertinent ver
klaart nooit door den luitenant ter zee Van
Boven te zijn ultgenoodlgd tot een conferentie
ter bespreking van de houding der officieren
Evenmin heeft de heer Van Boven ooit zijn
meening gevraagd. Dit wordt toegevoegd aan
de voorgelezen verklaring.
Dat in Koets Radja vijf uur noodig waren
°m veertig man te voorzien van bruikbare
ttandwapenen acht getuige onaannemelijk.
De „Aldebaran" was klaar, de sloepen wa-
**n gestreken, het anker was gelicht, de lichten
waren gedoofd, het schip werd gaande gehou
den om ons te ontvangen en langzij de „De
Zeven Provinciën” te varen.
De gezaghebber va de „Aldebaran” was ten
h°ogste verwonderd over het feit dat niemand
opdaagde.
oudste was. Hij zond geen luitenant ter zee
der derde klasse naar den wal, daar niemand
in de buurt was en spoed verelscht werd, ter
wijl hij het herstel van de communicatie met
wilde toevertrouwen aan minderen.
We komen overigens morgen aan de hand
van Minister Oud’s antwoord nader op dit ont
werp terug. Behalve Dr. Kortenhorst voerden
het woord de vrijzinnig democraat 8CHILT-
HUI8, die zoo grenzenloos optimistisch was, de
cijfers van onzen industrieelen export dusdanig
te Interpreteeren,, dat dAArvoor het manoeu
vreeren met het tarief eigenlijk niet noodig is.
de sociaal-democraat Dr. VAN DEft WAER-
DEN. die jammerde, dat de bevoegdheden, wel
ke de Regeering vraagt, wel héél groot zijn, en
de liberaal Dr. BIEREMA, die tegenóver Dr.
Kortenhorst ruiterlijk zijn verlies erkende en
nu maar* hoopt, dat ooit nog eens de aan zijn
libéraal hart zoo dierbare vrije handel zal te
rug keert-n Misschien komen degenen, die al
tijd zoo hardnekkig zich verzetten tegen wat de
Regeering thans eigenlijk voornemens is, nog
wel eens tot de ontdekking, dat voor den Ne-
derlandschen handel juist op die wijze meer
vrijheid kan worden geschapen dan hij genoot,
toen we nog lijdelijk over ons heen lieten gaan
al wat het buitenland ons maar geliefde aan
MINISTER MARCHANT had bij de wijziging
en aanvulling van de Nijverheldaonderwijawet
alleen van gedachten te wisselen met
De houding van de jongeren onder de offi
cieren werd tijdens de vaart langs Sumatra
agressievers Beklaagde behoorde tot hen, doch
hem was de wettelijke verplichting tot geweld
dadig optreden niet bekend.
wetsvoorstel betreffende het tarief bij de
Staten-Oeneraal aanhangig is, kunnen voor
komen, dat de voorgenomen maatregel gedeel
telijk zijn effect mist, doordat tijdens de be
handeling in de Staten-Generaal nog groote
invoeren plaats hebben. Op de tweede plaats
moet zij op eigen gelegenheid (onder de latere
goedkeuring van de Staten Generaal) invoer
rechten kunnen heffen, afschaffen, verlagen of
verhoogen, „ten einde het ten gronde gaan van
Nederlandsche bedrijven door hun bestaan be
dreigende bultenlandsche maatregelen te voor
komen of ten einde met het buitenland ge
maakte tariefafspraken onmiddellijk van kracht
te doen zijn.” In deze woorden heeft de Re
geering bij Nota van Wijziging de mogelijk
heid van tariefpolitiek bij Koninklijk Besluit
nadrukkelijk tot twee gevallen beperkt, toen
bij de schriftelijke behandeling van het ont
werp uit den ouden vrijhandelshoek der Kamer
groote bezwaren rezen tegen de aanvankelijk
gevraagde veel ruimere bevoegdheid.
MINISTER DE WILDE zegde dit toe.
Er zal een circulaire van het Departement
uitgaan, opdat in die gevallen de wedoe-
regeling aan het verhoogde pensioenverhaal
worde aangepast. De bewindsman heeft
trouwens, naar hj) heden verklaarde, al
herhaaldelijk ongemotiveerde en te ver
gaande salarisverlagingen tegengehouden.
Hij is een vijand zoowel van te groote royali
teit als van te groote schrielheid.
Een andere bij dit ontwerp in den breede
besproken zaak Mejuffrouw GROENEWEG
maakte zich daarover nogal druk was de
nieuwe bepaling, dat weduwenpensioen niet
wordt uitgekeerd over den tijd, gedurende welken
de weduwe in concubinaat leeft. De sociaal
democratische afgevaardigde vreesde van deze
bepaling allerlei achterklap tegen hoogst res
pectabele weduwen, die b.v. kamers verhuren,
of huishoudster zijn bij een weduwnaar.
Minister DE WILDE achtte dit gevaar over
dreven en sloeg het in leder geval lager aan
dan dat andere gevaar, dat weduwen in de
bestaande bepaling, dat zij bij hertrouwen haar
pensioen niet verder krijgen uitbetaald, aan
leiding vinden, om in concubinaat te gaan le
ven. Zooals de toestand tot nog toe was. stond
er toch eigenlijk, aldus ook de heer SMEENK.
een premie op die ongeoorloofde verhouding.
Waarschijnlijk is het de laatste dag van het
getuigenveihoor in de zaak Onnes van Nijen-
rode. De belangstelling is weer vrij groot.
He is de acht- en twintigste zitting
maar het einde is nu tenmiste zichtbaar.
De kwestie, waarover Zaterdag lang en breed
Is gedebatteerd wordt weer naar voren ge
bracht. Verdachte Onnes zou vla zijn accoun
tant zestien jaar geleden aan zijn boekhouder
opdracht hebben gegeven In de boeken te
knoeien. i£r zou inkt over een boeking moeten
worden geworpen en na wegradeeren zou dan
een ander cijfer moeten worden Ingevuld.
De tijd van 11 uur tot 1.15 werd een goede
tijd geacht voor de overrompeling van de mui
ters door de officieren en onderofficieren met
klewang en karabijn. Dezen daagden echter
met op.
Ten slotte werd de heer F. naar een hut geleid.
Waa5 hem onder een voorwendsel de parabellum
onder
com-
werd afgenomen. Later werd de heer F
geleide naar den wal gebracht, naar den
mandant van de ..De Zeven Provinciën”.
Uit het door ons gegeve* verslag van de ver
gadering der N. 8. B. te Haarlem, waar de heer
gxasf D’Ansembourg gesproken heeft, sou men
den Indruk hebben kunnen krijgen, dat deze
vergadering door *n vrij groot aantal kath. leeken
bezocht geweest is ondanks den blsschoppelij-
ken wensch, dat de katholieken deze bijeen
komst niet zouden bijwonen.
Tot ons genoegen kunnen wij thans echter
mededeelen. dat volgens een Ingestald onder
zoek slechts zeer weinig en dan nog tang
niet allen volledig praktlseerende katholie
ken In de vergadering aanwezig geweest blijken
te zijn.
Het strekt den katholieken Haarlemmers tot
eere. dat zij enkele uitzonderingen daarge
laten den blsscboppelijken wensch zoo trouw
De Tweede Kamerleden, van hun Paaschreces
weder teruggekeerd op het Binnenhof, zijn
weer met verschen moed begonnen aan den
berg van werk, die ben in het zomertrimester
nog wacht.
Men schrijft ons uit Den Haag:
Na het onverwachte aftreden van Minister
Verschuur worden vele gissingen gemaakt over
den persoon zijn opvolger. Algemeen is men
van oordeel, dat den president formateur in de
aanvulling van deze vacature geen gemakkelijke
taak is weggelegd.
Met den grootst mogelüken spoed moet hij
den meest bekwamen man kiezen, zonder de
politieke1 schakeering van den Ministerraad te
véfanderen. De heengaande katholiek moet door
een katholiek worden vervangen.
Rechtstreeks den - heer v-sschuur vervangen
x>r een katholiek economist, schijnt wel op
groote moeilijkheden te stuiten. Men noemt in
de wandelgangen den naam van een onzer
hoogleeraren, doch de politieke, vooral de flnan-
tieel-polltieke richting van het kabinet be
schouwt men als een overwegend beswaar tegen
diens Ministerschap.
Ook wordt gesproken over een op den voor-
grond-tredend economist in de kamerfractie;
het min of meer agressieve karakter van be
doelden zou echter zoozeer In tegenstelling staan
tot het voorzichtige beleid van den afgetreden
Minister, dat omwille van de continuïteit in het
regeeringsbeleid zijn ministerschap evenmin ge-
wenscht zou zijn.
Meer waarschijnlijk lijkt het thans men
neemt dit In de kamerkringen, gelijk bericht,
ook algemeen aan dat de minister-president
ColiJn de portefeuille van den heer Verschuur
zal overnemen en voor Koloniën een anderen
bewindsman zal zoeken.
Dit zou dan een katholiek moeten zijn
Men neemt aan, dat de keuze in dit geval
waarschijnlijk zal vallen op den heer Welter,
die reéds eerder Minister van Koloniën was in
een «kabinet van minister Colijn.
Intusschenblijven dat alle gissingen. Ook in
het gunstigste gevtal zal het nog wel enkele da
gen duren, voordat eenige zekerheid omtrent
de oplossing van deze ministercrisis kan worden
verkregen.
De verklaring van den gezagvoerder van de
—Aldebaran”. den heer Ham, wordt voorgele
zen. Deze verklaring was nog geen der be
klaagden voorgehouden Zij geeft een beant
woording van de gebruikelijke vragen ter»» r-
van de aanwezigheid van artlllerlstische hulp
en beschrijft de ontmoeting tusschen de heeren
Ham en F. aan boord van de ..Aloebaran"
waar de heer F. zenuwachtig bet sloependek
op en neer liep, spelend met een parabellum
De Minister vatn Binnenlandsche Zaken heeit
aan de gemeentebesturen een circulaire gericht
Inzake volkstuintjes.
Daarin zegt de Minister, dat
van Economische Zaken, In
teeltbeperklng van tulnbouwgewassen, het vol
gende onder zijn aandacht heeft gebracht:
Velschillende gemeentebesturen stellen gron
den, welke voor stadsuitbreiding bestemd zijn,
maar als bouwterrein niet onmiddellijk noodig
zijn, beschikbaar voor z.g. volkstuintjes. Voor-
zoover deze een beperkte oppervlakte, b.v. drie
are, niet te boven gaan bestaat daartegen niet
het minste bezwaar, aangezien deze tulnarbeid
voor de betrokken personen in den regel ar
beiders een aangename bezigheid is, terwijl
z(j tevens op die wijze In bun behoeften aan
aardappelen en groenten de laatste dikwijls
ook voor inmaak kunnen voorzien. Sommige
gemeenten zijn in dat opzicht wat vrijgeviger,
door in het bijzonder ten behoeve van werkloo-
aen betrekkelijk groote perceelen beschikbaar te
stellen. Dit opent de mogelijkheid, dat den tuin
ders concurrentie, wellicht zelfs déloyale concur
rentie wordt aangedaan, en kan oorzaak zijn,
dat het doel der noodzakelijk geachte teeltbe
perklng van tulnbouwgewassen niet wordt be
reikt. Immers, Indien deze volkstuintjes zoo
groot worden, dat de opbrengst grooter is dan
voor eigen gebruik, wordt het overtollige op de
markt gebracht. In verband met het boven
staande verzoekt de Minister den gemeentebe
sturen, de uitgifte van gronden voor volkstuin
tjes te beperken tot drie are per gezin.
De stemming in de rechtszaal is dusdanig
verveeld, dat een verklaring van een kleer
maker, die zich uit angst In het closet opsloot,
niet de minste hilariteit wekte, doch een glim
lach verschijnt op veler gezicht als de verdere
voorlezing aan het licht brengt dat de kleer
maker Broere niet bereid was om aan oe mui
terij deel te nemen, weshalve de leider der
muiters opmerkte; „Nou kameraad, stap dan
af", waarmede bedoeld werd dat hij
bulten boord moest stappen, waarop Broere,
het portret van zijn moeder en van zijn zoon
grijpend, zich achteruitloopend verwijderde.
De verklaring eindigt met de mededeellng dat
naar het inzien van den kleermaker de offi
cieren onverdiend voor den Krijgsraad zün ge-
roepen.
Des namiddags half twe^ werd de zitting ver
daagd tot hedenmorgen.
SOERABAJA, 17 April (Aneta) Hedenmor
gen werd de zitting van den Zeekrtjgsraaa voort
gezet
De zitting begon met de voorlezing van de
verhoeren van beklaagden.
De beer F. deelde aan den officler-commlssa-
rls mede, dat de commandant en de eerste of
ficier van „De Zeven Provinciën" zonder iets te
zeggen naar den wal waren gegaan.
Beklaagde ontving het bericht omtrent de
muiterij-plannen van den luitenant ter zee Rey-
nlerse, die door den eersten officier van wal
naar boord was gezonden, doch beklaagde vatte
de mededeellng als een mop op, daar anders de
officieren Immers zelf naar boord zouden zijn
gekomen.
Daarop volgde de waarschuwing van den heer
Van Boven in de hut van beklaagde, dat dr
bemanning aan de geweerrekken morrelde.
Het feit, dat het laden van de pistolen zoo
tang duurde maakte beklaagde zeer opgewon
den
Een bespreking van den commandant met de
officieren was naar het oordeel van getuige
overbodig en sorteerde In het geheel geen ef
fect.
Terzake van de overrompeling der muiters
had getuige het Idee, na de toezegging van
kclonel Behrens, dat men goedschiks of kwaad
schiks over een half uur aan boord van de
-De Zeven Provinciën" zou zijn, doch kolonel
Behrens veranderde te 11.30 van inzicht. Hij kon
geen troepen afstaan, wel wapens die ondanks
het aandringen door getuige bij den kapiteln-
adjudant Vogelsang eerst te 3.30 beschikbaar
Waren Deze wapens waren zoodanig onder vet
dat zij eerst na een grondige schoonmaak
bruikbaar waren. De kans om de „De Zeven
Provinciën" met de langszij komende „Aldeba-
tan” te overrompelen was toen verkeken.
Getuige De Konlng (die*ook voor bet hekje
is geroepen)Ik heb over die zaak toch juri-
disch advies ingewonnen en er een tientje voor
betaald!
Mr. Muller Massis: Die jurist, die dat advies
gegeven zou hebben, is dood
Verd. Onnes (tot get. Hoogeweg)Was Ik
niet steeds zeer bang voor mijn naam. deed ik
niet steeds alles om dezen onbevlekt te hou
den?
Getuige Hoogeweg: Ongetwijfeld. U was een
optimist, maar eerlijk!
Verd.:
boord?
Getuige: -Nooit.
Verd:. Hebt u me er ooit op betrapt, dat ik
zaken deed, die niet door den beugel konden?
Getuige: Neen, onze controle was zeer scherp
en er is nooit Iets verkeerd naar voren geko
men.
Getuige De Konlng (tot get. Hoogeweg).
Hebt u den Indruk gekregen, dat Ik een praat
jesmaker en onbetrouwbaar was.
Getuige Hoogeweg: Ik heb u altijd gezien
als Iemand, die de menschen niet recht In 7
gezicht keek en er was In uw boekhouding dik
wijls achterstand.
Dan wordt getuige Wijnstroom binnengeroe
pen. Hjj Is van 1903 af bij Onnes in dienst ge
weest.
Met getuige worden verschillende aangele
genheden betreffende de zaken van verd. On
nes besproken. Volgens getuige was de aard van
Onnes’ zaken zeer fatsoenlijk, alles ging zeer
correct toe. verd. was zeer bang zijn goeden
naam te verliezen. Hjj wilde vooral niet voor
speculant doorgaan. Eens heeft hij aangedron
gen op het instellen van een eereraad.
Het getuigenverhoor Is hiermede officieel ten
einde.
Verdachte Onnes verzoekt het woord,
zegt, dat de Officier tijdens de zitting eens
heeft gezegd, hem te kijk te zullen stellen. Hier
van Is echter zeer weinig overgebleven, door de
verklaringen van de getuigen A décharge.
Nogmaals zegt verd. dat het beter ware ge
weest Indien hij den koninklijken weg had be
wandeld en cnmlddellljk naar de politie was ge
gaan toen Konlng met zjjn chantage kwam.
Hierna wordt de zitting geschorst tot Dinsdag
morgen 24 April tien uur. Dan zal de Officier
van Justitie mr. van Dullemen zijn requisitoir
houden. De pleidooien zullen dan worden voort
gezet.
Beklaagde F. noch H. hebben naar aanleiding
van de voorlezing van hun verhooren Iets op
te merken of toe te voegen.
Het verhoor van den luitenant ter zee der
tweede klasse L. D. de K brengt geen nieuws
slechts den Indruk bjj den heer Van Boven, dat
de oMe om de pistolen te laden, niets ernstigs
was, wellicht was een of andere Inlander mata
gelap geworden.
Vervolgens wordt een aanvang gemaakt met
het voorlezen van het verhoor van den eersten
luitenant tet zee der derde klasse A. E. J. M.,
die memoreert het geagiteerd aan boord am-
veeren van den luitenant ter zee R-, met de
waarschuwende boodschap van den wal, de
scène bij ie radlo-hut enz.
Er was een leider, doch van leiding heeft be
klaagde niets gemerkt, evenmin werd krijgs
raad gehouden Wel vond een conferentie plaats
van de luitenants ter zee der derde klasse, die
tegen elk overleg waren, doch zich moesten
onderwerpen aan de regeling, getroffen door
den luitenant ter zee Van Boven, in overleg
met enkele ouderen. Voorts werd besloten dat
de luitenante ter zee der derde klasse bij een
eventueele bespreking en bloc zouden stemmen
voor een ultvalsplan.
Kort voor het einde van de muiterij was het
verschijnen van de sleepboot .JCraus” aanlei
ding om te denken dat een loods in aantoent
was om het muiterschlp door Straat Soenda te
loodsen.
Vervolgens wordt voorgelezen een memorie
van beklaagde den luitenant ter zee der eerste
klasse F., waarin wordt gezegd, dat zijn supe
rieuren vroeger reeds als hun oordeel te ken
nen hadden gegeven, dat beklaagde een eer
lijk, braaf man was. doch nerveus, onbekwaam
en dat hij zijn uiterlijk niet mee had. hetgeen
voor beklaagdes moreel fnuikend was. In 1932
had hij persoonlijk misère gehad. Hieraan wordt
toegevoegd dat het geen wonder was dat hij
in den nacht van de muiterij radeloos was.
..Hoe kon men verwachten dat Ik zou optre
den als leider van een gewapend verzet. Ik die
ongeschikt werd bevonden voor het commando
over een kleinen mijnenveger met 25 man equi
page.”
De memorie recapituleert vroegere zenuw-
stoomlssen van beklaagde en deelt mede dat
hem de telegrammen van den Commandant der
Zeemacht niet bekend waren, zoodat htt ..arge- r
loos en onwetend aan boord Is achtergebleven." achter Van Boven stonden, die echter werd
Als beklaagde het flauwste vermoeden had
gehad van hetgeen te gebeuren stond, zou hij
den eersten officier verzocht hebben hem niet
alleen te laten.
Beklaagde was de geheele reis reeds gede
primeerd en nerveus door zijn plaatsirg aan
boord van de „De Zeven Provinciën". Deze
plaatsing was voor hem eenwharde klap, zoodat
slechts een aanleiding noodig was voer een
uitbarsting.
De memorie besluit: „Tk heb steeds mijn
best gedaan ten koste van mijn zenuwgestel,
doch nu heeft een totale instorting plaatsge
had. Ik ben nu niets meer waard.”
opperde tegen de door den Minister voor
men verhooging van de examengelden bij
tak van onderwijs, verhooging, waartoe
wetswijziging den bewindman in staat
stellen. Het artikel, dat deze delegatie
vaststelling der examengelden Inhield,
evenwel met 55 tegen 24 stemmen aam
waarna de wet zelf er zonder hoofdelijke i
mlng doorging met aanteekenlng, dat de
Thijssen en ook de drie aanwezige commur
tegen waren.
Bij het ontwerp, dat diverse vereenvoudigingen
brengt In de voorschriften nopens den burger
lijken stand zoo worden b.v. het register van
de huwelijksafkondigingen en het verelschte van
twee getuigen bij geboorte aangiften afgesenaft,
terwijl bij overlijden met één aangever kan
worden volstaan heeft MINISTER VAN
SCHAIK den vrijzlnnig-democraat KOOIMAN
toegezegd, dat hij de door dezen bepleite verdere
vereenvoudigingen met zijn ambtgenoot
Binnenlandsche Zaken overwegen zal.
De heer Koolman Is oa. voorstander van het
op veel ultgebreider schaal staatsgewijze in
richten van de registers, zooals dat b.v. thans
reeds geschiedt met het Dienstpllchtregister.
SOERABAJA, 17 April (Aneta) Omtrent het
slot van de zitting van 16 April wordt nog het
volgende medegedeeld:
Nadat was voorgelezen de verklaring van den
korporaal-machlnist M. Dooyeweerd, hetgeen
geen nieuws opleverde, was aan de beurt het
verhoor van den seinersmaat Slendenbroek.
Hierin wordt verklaard dat controle op het
radio-selnen alleen afdoend Is, Indien onafge
broken een betrouwbaar persoon In de radio
hut aanwezig Is.
Getuige deelt mede dat de luitenant ter see
der derde klasse Baron De Vos van Steenwijk
de radlo-hut binnentrad en tegen den daar
werkzamen getuige zeide: „Schel uit”. Daarna
schreef Baron De Vos van Steenwijk telegram
men voor den commandant der Zeemacht In
Ned.-Indië en den commandant der Marine
te Soerabaja. welke getuige overselnde. Deze
telegrammen bevatten het nieuws omtrent de
muiterij. Hjj riep te vergeefs Soerabaja en
Batavia op, waarna de telegrammen werden
verzonden op de lange golf. Voorts werd via
Schevenlngen geseind, terwijl ook gepoogd
werd de „Aldebaran” op te roepen, hetgeen
mislukte.
Terwijl hü seinde, zag getuige In den spie
gel korporaal Boshart de radlo-hut binnen
komen. Deze haalde uit zijn achterzak een
pistool. Hfj sprak niet, doch vervolgde Baron
De Vos van Steenwijk door met hem mee te
draaien, zoodat laatstgenoemde gedwongen
werd de hut te verlaten. Getuige r--
pistool In de hand van Baron De Vos
Steenwijk.
Voonezmg van de verklaringen van ander
radio-personeel bevestigt dit, met uitzondering
van het feit dat een gesprek zou zijn gevoerd
tusschen Baron De Vos van Steenwijk en kor
poraal Boshart, waarbij korporaal Boshart Ba
ron De Vos van Steenwijk verzocht de radio
hut te verlaten. Boshart zou volgens getulge-
verklaringen gezegd hebben: ,J> bemanning
Is de baas, het is beter het pistool in oen zak
te steken."
Korporaal Boshart hield het pistool ter hoog
te van de heup, horizontaal gericht op Baron
De Vos van Steenwijk.
salarisvraagstuk
overheidsdienaren
zijn vollen omvang mo
gelijk te maken en om
onredelijke verschillen
te voorkomen. Wél be
pleitte de heer Suring,
dat de Minister In ge
vallen, waar de maat
regel In verband met
het zeer lage pell van
sommige salarissen bij lagere organen te schrij
nend zou zijn, zijn Invloed zou laten gelden.
o[>dat die salarissen met hetzelfde bedrag,
waarmede thans gekort moet worden voor het
pensioen, zouden worden verhoogd.
De accountant Hoogeweg, die Zaterdag niet
was gedagvaard, is thans opgeroepen en komt
voor het hekje.
Hij toont zich zeer verontwaardigd over de
verklaring van den boekhouder. ..Het Is abso
luut uitgesloten, dat hij de opdracht tot deze
knoeierij zou hebben gegeven. In mijn carrière
als accountant is zoo iets volslagen ónmoge
lijk”, zegt getuige. ,Jk ben 50 jaar en ik heb
geen enkele aanleiding om voor iemand m'n
oogen neer te slaan. Het is evenmin mogelijk,
dat de opdracht in mijn tegenwoordigheid is
gegeven, steeds sta ik er op, dat een openhar
tige en eerlijke boekhouding wordt overgelegd.”
Officier: Dus boekhouder De Konlng legt een
meineed af?
Getuige: *t zijn praatjes, die hij misschien
zelf gelooft
Dr. KORTENHORST, die zijn Jarenlang stre
ven In de richting, welke thans wordt Ingesla
gen, meer en meer be
kroond ziet, kon die
concessie van den Mi
nister aan zijn
geestverwanten
matig waardeeren Hij
vergeleek den bewind
man niet onaardig
met den eigenaar van
een hond, die het jam-
vlndt, dat de
van het beest
worden af gezet
en zich nu maar sug
gereert, dat het min
der pijnlijk zijn zal,
wanneer de operatie stukje voor stukje wordt
uitgevoerd.
beïnvloed door anderen terwijl bij overleg de
jongeren weinig hadden in te brengen.
De jongeren bespraken een ultvalsplan en
werkten dit uit. Dit plan verkreeg echter nim
mer een meerderheid, speciaal de officier van
den Marine Stoomvaart Dienst der tweede
klasse L. de W„ de officier van den Marine
Stoomvaart Dienst der tweede klasse C M. W
van B. en de officier van gezondheid der twee
de klasse H C. B. waren tegen dit plan, hoewe:
zij door beklaagde werden geattenteerd op het
feit dat de sufflgheid van de schildwachten
kans op succes bood.
Beklaagde gaf luide uiting aan zijn ergernis
over de overeenkomst met de muiters, die s. 1
nimmer oir.dend was. Evenals de luitenant ter
zee der derde klasse M. wenscht de luitenant
ter zee der derde klasse R van E. aanteekenlng
van zijn verklaring, dat hij nimmer beeft ge
confereerd over de door de officieren aan te
nemen houding en slechts overleg heeft ge
pleegd over de te betrekken wachtpost
De verklaring van den beklaagde den luite
nant ter zee der derde klasse J. A. A. van R
behandelt voor de zooveelste maal het bekende
verhaal.
Het ontwerp, dat voor die ambtenaren, wier
wedden krachtens de Grondwet bij de wet
geregeld moeten worden, de salarisverlaging
bracht, welke onderdeel Is van het dekkingsptan,
deed den leider der vrijzinnig-democraten mr.
JOEKES. die daarin door den soclaal-demociaat
JAN IER LAAN gevolgd werd, opnieuw af
keuren, dat voortaan het maximaal salaris der
ongehuwden 10 pet. minder bedragen zal dan
dat der andere ambtenaren.
De heer Joekes, voorstander van het betrekken
van het behoefte-element In de salarisregeling,
was van oordeel, dat daarmee thans veel te ver
gegaan werd, en pleitte opnieuw voor eene hef
fing, die alle vrijgezellen en niet slechts de
ambtenaren onder hen treffen zou. Hij kon
niet aanvaarden de stelling van Minister de
Wilde, dat de regeling der salarissen nu eenmaal
de taak der Regeering Is en dat daarom het
Parlement nu maar zijn flat te geven had ook
voor de bij de wet te regelen salarissen. En
toen de bewindsman hem geen enkele toezegging
deed omtrent nadere overweging van dit punt,
stemden hij en zijn partjjgenooten met de 100de
fracties tegen. Met 58 tegen 23 stemmen werd
bet ontwerp aanvaard.
Langer tijd besteedde de Kamer aan de even
eens zonder hoofdelijke stemming aangenomen
wijziging van de Pensioenwet, welke het premle-
den I verhaal met 1H pet. verhoogt, terwijl tevens
Vandaag reeds werkte men in het vlotte
tempo, dat onze Volksvertegenwoordiging sedert
Jhr. Ruys de Beerenbrouck's optreden als pre
sident siert al is dit sieraad naar onzen smaak
nu en dan wel eens wat overdadig fraai
door een bevredigend aantal wetsontwerpen
heen. En dat, terwijl aan de Installatie van den
nieuwen oommies-griffler mr. Cremers en aan
de periodieke ceremonie van het trekken der
afdeelingen in de eerste helft van den middag
nogal wat tijd heenging.
Morgen sullen aan de agenda nog wel een
tweetal interpellaties worden toegevoegd. Want
zoowel aan den soclaal-democraat KUPERS,
die zijne Interpellatle-aanvraag nopens de
steunverlaging in Twente ultbreidde tot de
voorgenomen verlaging van de werk verschaf-
flngsloonen en den steun In de vier grootste
steden des lands, als aan diens partijgenoot
VLIEGEN, die interpelleeren wil over de uit
leiding van eenige Dultschers, die onlangs op
last van den burgemeester van Laren plaats
had, en de daarbij gevolgde toepassing van de
Vreemdelingenwet, zal de Kamer het gevraagde
verlof wel verleenen.
lagere organen wordt opgelegd. Tegen dit laatste
richtte zich een amendement van den sociaal
democraat VAN BRAAMBEEK, dat evenwel
met 55 tegen 23 stemmen sneuvelde!
De katholieke specialist SURING
antl-revolutlonnalr SMEENK betoogden
instemming van
Minister, dat het Impe
ratieve pensioenverhaal
gewenscht Is. om een
beter overzicht over het
der
in
klasse F. aan boord te blijven, daar hjj de
SOERABAJA. 17 April (Aneta). Nadere in
lage van de verklaring van den getuige-des-
kundige, den luitenant ter zee der eerste klas
se Jhr. H. A .van Foreest, bevestigt hetgeen
daaromtrent gisteren werd geseind.
De korporaal der mariniers Van Seis
typeert o a. de verhouding tusschen de Euro
peanen en Inlanders. De Europeeeche muiters
werden practisch gesproken bewaakt. De stem- ken Hü zei tot den luitenant ter zee der eerste
ming tüdens den voortgang van de muiterij ver
ergerde dusdanig dat getuige bang was „een
dier kerels naar den strot te vliegen".