Muller Massis’ pleidooi
Het 60 millioenen-plan
1
VI
R
O
Arbeidsconflicten
DE VOORTZETTING
vrees
Onnes’
ld,
De correapondentie
g
Geen vóórwetenschap
Zakenbrieven
Vreemde arbeids
krachten
i®
De chantage
n Engeland
Algemeene politiebond
‘-Ir
In bealag genomen
Principieele vooratellen
Moraliteit
In eigen behoefte voorzien
TWEEDE KAMER
Klagen of zwygen
TAL VAN SPREKERS
Weinig importeer en
Samenwerking bedryfeleven
Verlaging productie koeten
Industrie en mijnbedrijf
Factor i* wereldverkeer
Leven van ac huid en
Oprichting induatrieën
Alleen het P.E.N.
Een achaduwzyde
In Parkzicht
T wente
GEZANT TE STOCKHOLM
I
Ingediende vooratellen worden
thana beatudeerd
Electriciteitavoorziening in
N oord-Holland
iii
I ji
F
Nederland^
De katholielte fractie zal de regee-
ring ateunen, indien deze op
bepaalde punten at uur t in
de richting, welke de
fractie wenacht
Kellnera en muzikanten hebben
de miniaterieele aandacht
I
„Koning wat wel degelyk in ataat
het door de verhuizera geëiachte
bedrag uit eigen middelen
te betalen”
By Van Heek en by de Stroo-
kartonfabriek „Hollandia”
„Gevaarlijke politieke
tegenstanders**
Steun toegezegd
By „Hollandia” te Coevorden
Zy moeten gemeld worden aan de
groepaleiding der N^S.B.
leac houwingen
O nd er handelingen met Japan
den
een
ge-
4
Den Haag, 36 April 1934
gemoel worden geilen.
i
Die achaduwzyde I» hare tydelykheid zy
verschuift, indien niet spoedig belangrijke oon-
junctuurverbetertng intreedt, de werkloosheid
van het oogenbllk naar de toekomst.
Een ander desideratum van prof. Aalberae Is.
dat de Regeerlng zorge voor meer samenwer
king In het bedrijfsleven.
„Kon Koning
De Officier
Doch, hoe het zy, thans zullen de 80 mlllloen
direct en Indirect heel wat geestelijken en ma-
terleelen nood lenigen. zy zullen allerwegen
gaan rouleeren en de koopkracht vergrooten.
Deze „wenk" bewijst, concludeert het „Volk”,
dat de N. S. B. zwarte lijsten van politieke
tegenstanders aanlegt.
De vergadering gaf haar misnoegen te ken
nen over de houding van het hoofdbestuur en
over de verschillende steunacties.
voorkomt,
•rlandschen
Door de partijen Is toegezegd, dat zij over 24
uur aan den Ryksbemlddelaar zullen antwoor
den, of zij deze voorstellen aanvaarden.
Is gedele-
»mlx van
medema-
correspondentie naar het rijk der fabeltjes dient
te worden verwezen.
In de samenkomsten tusschen Onnes en Ho
ning zit niets verdachts; het is toch geen won
der. dat twee zakenmenschen elkaar toe nu er.
dan spreken Ook de plaatsen van samenkomst
zijn m geen enkel opzicht verdacht.
Hier breekt pl. zijn pleidooi af. Zaterdag as
te tien uur zal mr. Kappeyne pleiten waarna
mr. Muller Massis Dinsdag het juridisch ge
deelte van zijn betoog zal houden.
„Let op uw onmiddellijke omgeving en meldt
eiken, naar uw meenlng gevaarlijken polltle-
ken tegenstander (naam, woning, partij, enz.)
opdat onze groepsleiding zoonoodig met alle
factoren rekening kan houden.”
Tenslotte heeft prof Aalberse de verlaging
van de productiekosten aangeroerd, waarbij al
tijd maar weer de loonen op den voorgrond
worden gesteld. Vergeet men niet al te vaak,
dat loonsverlaging de opleving alleen vermag
te stimuTeeren, als dientengevolge zóóveel nieu
we arbeiders aan het werk kunnen, dat het
totalen loonsbedrag booger wordt?
Prof. AALBKR8K de president van oe Ka
tholieke fractie, op welke vooral te deser zake
de blikken gericht waren want sou zy zoo
maar met het streven naar loonsverlaging
medegaan? heeft in een scherp omlynd en
keurig ingedeeld betoog aan de Regeerlng me
degedeeld wat zy van de Katholieke volks
vertegenwoordigers te wachten heeft
De werkverruiming op zichzelf had al» ver
vulling van een voornaam propagandapunt der
R K. Staatsparty natuurlijk de volledige tn»
stemming van Prof. Aalberse, al moet men niet
vergeten, dat zij naast hare lichtzijde, het on-
middeliyk toelaat, dat zij aan duizenden ar
beiden brengt. ook eene groote schaduwzijde
heef».
In de Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer betreffende het ontwerp van wet tot re
geling van het verrichten van arbeid in loon
dienst door vreemdelingen, wijst de Regeerlng
er op. dat In de considerans van het wetsont
werp de woorden ,Jn loondienst" zijn vervallen,
zoodat de considerans thans luidt: „wetsont
werp tot regeling van het verrichten van arbeid
door vreemdelingen
Doch niet slechts door een daarop Ingerichte
handelspolitiek wenacht Prof. Aalberae de op
richting van nieuwe Industrieën te bevorderen.
Hjj wenacht daarnaast, dat de noodlge voor
lichting omtrent mogelijkheden van slatten ge
geven wordt, aooals dat in Limburg en Bra
bant reeds op hoogst verdienstelijke wyaz ge
schiedt.
afdeelingsbestuur worden gevraagd en de even
tueel verder te nemen maatregelen zullen daar
bij worden besproken.
Op grond van dit besluit is. naar onze zegs
man meoedeelde, het royement der genoemde
bestuursleden gevolgd. De voorzitter zelf Is op
de bewuste vergadering niet aanwezig geweest.
Tijdens de vergadering, die een bewogen
karakter droeg kwam een brief binnen van het
hoofdbestuur aan den heer J. van Leusden
voorzitter van de afdeellng Amsterdam, met
de mededeellng dat ook hij geroyeerd was.
Wij hebben ons naar aanleiding hiervan ge
wend tot den voorzitter van de Amsteroamsche
afdeellng den heer J. J. van Leusden. die ons
mededeeioe. dat In de Maandag 1.1. genouden
afdcellngsvergaderlng gesproken Is over het
jongste congres te Utrecht en het onbevredi
gende resultaat daarvan. Er is toen besloten,
over dit resultaat besprekingen te voeren In
huishoudelijke vergaderingen met de leden der
afdeellng. In die vergaderingen zal de goedkeu
ring der leden van de houding van het zittend
Koning heeft beweerd, dat de heele corres
pondentie tusschen Onnes en hem fictief -is en
slechts diende om afspraken te maken en be
dekte mededeelingen te doen over de Inbraak.
Volgens hem Is van een reëelen schilderijen
handel geen sprake.
Aanvankelijk laat Koning zich tegenover den
rechter-commlssarls zeer aarzelend uit over de
beteekenls van de verschillende brieven.
De eerste brief van 2 Maart zou een aanma
ning. een herinnering voor Onnes zijn, om te
betalen. Cijfers of bijzonderheden komen In
dat epistel niet voor; uit niets blijkt, dat dit
het doel was. Integendeel, die brief is duidelijk
een zakenbrief over schllderyenhandel. In bij
zonderheden bespreekt pl. dan den brief van 11
Maart, ook daarin is niets dat duidt op een
samenkomst of afspraak.
Als men aan Koning vraagt: „Wat beteeken-
de dat briefje nu voor u?”, dan zegt K., dat hij
zich dat briefje niet meer herinnert.
Uit de verklaringen van getuige Everwyn
staat vast, dat er wel degelijk sprake was van
een schilderljenbeleenlng.
Een geheime circulaire van de N. S. B.
leen stuk, dat de groepsleiders van de Mussert-
oeweging dezer dagen hebben toegezonden aan
de leden.
Punt 9 luidt aldus:
Naar wy vernemen heeft het besprokene In
de Maandag LI. gehouden vergadering van de
afdeellng Amsterdam van den Algemeenen
Bond van Poiltle-personeel In Nederland het
hoofdbestuur van dezen bond aanleiding ge
geven. over te gaan tot het fbyement van vijf
bestuursleden der Amsterdamsche atdeeling,
t. w. de heeren Meynen, Andringa, de Vries.
Laats en J. de Jong.
Het na het eindigen der Engelsch-Neder-
landsche handelsbesprekingen gepubliceer
de communiqué vermeldt, dat elk der belde
partijen principieele voorstellen heeft inge
diend, welke thans worden bestudeerd. Dit
onderzoek zal waarschijnlijk veertien dagen
in beslag nemen, dan zal In den loop van
verdere besprekingen, welke zoo spoedig mo-
geiyk te Londen zullen worden hervat, de
beslissing worden genomen.
De Nederlandsche voorstellen hebben in
hoofdzaak bacon en tuinbouwproducten be
troffen. hetgeen de Britsche positie moeilijk
maakt.
nister van Sociale Zakt
dacht gericht op Met
dienstboden in Nederland
die zooveel bijzonderheden van dien 3en Maart
weet, niet meer weet wAAr en hoe hjj Wltbraad
heeft ontmoet, een ontmoeting, die leidde tot
een gesprek in „De Roode Leeuw” 'en bet door
geven van het geld. Zit dAAr nu niet Iets
achter?
De verklaringen over de besprekingen tus-
seshen Koning en Wltbraad dienen met de
meeste voorzichtigheid te worden behandeld,
niet alleen wat het onderwerp van hun bespre
kingen .betreft, maar ook met het oog op de
verschillende data. Pl. noemt verschillende voorj
beelden op van verklaringen van Wltbraad en
Koning, die niet kloppen.
De Vereeniging voor den Effectenhandel
zendt ons de volgende verklaring:
Naar aanleiding van onder meer In Uw blad
geuite vermoedens van vóórwetenschap om
trent de uitspraken In de processen betreffende
de goudclausule in de dollarleeningen der Ba-
taafsche Petroleum Maatschappij en Konink
lijke Nederlandsche Maatschappij tot Exploi
tatie van Petroleumbronnen in Nederlandsch-
Indlë heoben wij ons op verzoek van den Offi
cier van Justitie te ’sOravenhage bereid ver
klaard een onderzoek naar de juistheid der ge
rezen vermoedens in te stellen. De leden, op
wier medewerking wij daarbij een beroep heb
ben gedaan, hebben daarin zonder aarzeling
toegestemd. Van dit onderzoek Is een accoun
tantsrapport aan ons uitgebracht.
In de eindconclusie, welke wy uit dit rapport
hebben getrokken en in een brief aan den Of
ficier van Justitie hebben neergelegd hebben
wij uiteengezet, dat de in het accountants
rapport omschreven transacties uiteraard geen
antwoord geven op de vraag naar de motieven,
welke tot het geven der orders hebben geleld.
Wel kon ons Inziens daaruit worden gezien, dat
er geen aanleiding was aan te nemen, dat de
beantwoording van die vraag zou wijzen op
voorwetenschap van de beslissing, welke den
volgenden dag door de Haagsche Rechtbank In
de procedure tegen de „Koninklijke” en de Ja-
aafsche" werd gegeven.
Op dien grond aarzelen wij dan ook niet te
verklaren, dat de destijds in enkele dagbladen
geuite veronderstellingen volkomen uit de lucht
gegrepen zijn.
De leider der Katholieke fractie
beeft aan de Regeering instaiftelvk
gevraagd, welke hare meaning is
omtrent de verschillende door haar
aangeroerde punten, en haar toege
zegd, dat xü, indien xy bevredigend
antwoordt, den krachtigen steun zal
erlangen van de geheele Katholieke
fractie.
Want wanneer dr. Colijn en de
zijnen voornemens zijn, op het ge
bied van de handelspolitiek, de be
vordering van nieuwe industrieën en
de samenwerking in het bedrijfsle
ven te sturen in de richting, die de
Katholieken voorstaan, dan zullen
zÜ voor sommigen van prof. Aai
barse*» fractie het stemmen voor
maatregelen, die hun aanvankelijk
zeer tegenstaan loonsverlaging
en steunverlaging gemsdtkelüker
maken.
Bij onderzoek Is het blad gebleken, dat in
de kringhulzen Inderdaad de namen en adres
sen van politieke tegenstanders ook van
leden van rechtsche partijen In kaartsysteem
HJn gebracht. „Voorbereidingen voor het con
centratiekamp", verklaarde een vooraanstaand
N. 8. B.-er.
hem zou hebben gedaan en die waar zijn, kun
nen Koning bekend zijn uit eigen waarneming.
- - 1 van rijn
ver-
Donderdagmiddag ’vergaderde de Rljksbemld
delaar uit het eerste district, de heer H. P. J.
Bloemers. In het stadhuis te Groningen, met de
partijen, betrokken bjj het dreigend geschil by
de Strookartonfabriek „Hollandia” te Coevorden.
De arbeiders hadden de directie een ultimatum
gesteld, tegen 30 April. Op verzoek van
Rljksbemlddelaar, hebben de arbeidersorganisa
ties, erin toegestemd, dien termijn met
week te verlengen
De laatste zinsnede van bovenstaand schrij
ven dunkt ons In tegenspraak, althans niet In
dwihgend logisch verband te staan lot den
overigen tekst Hoe kan de V. V. d. E„ coege-
vende dat haar onderzoekingen „uiteraard geen
antwoord geven op de vraag naar de motieven,
welke tot het geven van orders hebben geleld”,
tegelijk, nog wel zonder aarzelen, verklaren,
„dat veronderstellingen nopens voorwetenschap
volkomen uit de lucht zijn gegrepen”.
Non liquetA Of moet men den passus „geen
aanleiding om aan te nemen etc.” vertalen In
.het bewijs geleverd, dat er geen voorweten
schap by de onmiddeliyke of middellijke op
drachtgevers bestond"? Met slappe formules
wordt de lucht niet gezuiverd.
In de vergadering van den gemeenteraad van
Harenkarspel deelde de voorzitter by het defi
nitieve besluit tot overdracht van het G E. B.
aan het P E. N mee, verheugd te zijn, dat dit
besluit nü was gevallen, daar het hem bekend
was, dat het volgend jaar alle gemeentelijke
electriglteitsbedrljven zouden worden gedwon
gen aan het P. E. N. over te gaan.
Naar de „Telegraaf" meldt, kan de benoeming
van mr. J. E. H. baron van NageU. te s-Ora-
BU de beoordeellng of door middel van het In
dit ontwerp voorziene vergunningsstelsel naar
vermindering van het aantal vreemde arbeids
krachten In de genoemde beroepen moet wor
den gestreefd, zal mede rekening dienen te
worden gehouden met de belangen van de be
drijven en de gezinnen hier te lande, die deze
arbeidskrachten in dienst hebben. Dit punt zal
uiteraard by de uitvoering der wettelyke rege
ling onder de oogen worden gezien.
Naar de Regeerlng meent heeft zy in de Me
morie van Antwoord op het Voorloopig verslag
der Tweede Kamer duldeiyk doen uitkomen, dat
zy by de uitvoering der hier voorgestelde wette
lyke regeling in het algemeen ernstig rekening
wenscht te houden met de belangen van de be-
dryven of ondernemingen, die vreemde arbeids
krachten in dienst hebben
Dr. Hirschfeld, die momenteel in Londen
vertoeft, In verband met de voorbereidingen
voor de besprekingen Inzake het handelsver
keer, zal heden in Den Haag terugkeeren, om
nader met de regeerlng te overleggen.
Koning beweert, dat Onnes hem In Parkzicht
ƒ1000.heeft gegeven om door te geven aan
Wltbraad en zyn trawanten. Koning komt, om
■tin verhaal geloofwaardig te maken.' met bij
zonderheden. Onnes zou. onder tafel door, met
»Un linkerhand een couvert met het geld aan
Koning hebben gegeven Dat sou toch wel een
«I verdachte beweging zijn, temeer, daar in het
buffet een Juffrouw sat. die beide heeren kon
elen
Volgens den Officier steat het vast, dat Onnes
op 3 Maart geld had, omdat Goudstikker hem
op dien dag 9000 had uitbetaald. Getuigen ver
klaren, dat het in den ochtend is uitbetaald,
ëoch volgens v. d. Duseen was Onnes 's morgens
Maart on NUenrode.
PL noemt het zeer merkwaardig, dat Koning,
Pl. behandelt dan de chsntagekwestle Is het
aan te nemen, aldus Mr. Muller Massis. dat
iemand, die volmaakt onschuldig is, zich laat
Intlmldeeren door chantagepogingen? Pl. meent
deze vraag bevestigend te mogen beantwoorden.
Hoe vaak komt het niet voor, dat een on
schuldig iemand wordt gechanteerd. De men-
schen zyn meestal doodsbang voor geruchten,
waar of onwaar, die den persoon in kwestie
schade kunnen doen. Vooral de koopman is zeer
bang voor chantage.
Onnes was zeer bang zyn eer en goeden naam
te verliezen, dat biykt uit de getuigenverklarin
gen. Koning heeft tegen Onnes gezegd: ..Als
je niet betaalt, wordt het gestolen goed by Je
thuis bezorgd en zeg ik, dat je zelf opdracht
tot bet weghalen hebt gegeven.”
Als koopman was Onnes bang, bang zelfs om
verdacht te worden.
Naast dit beschikbaar stellen van milüoenen
zal echter, aldus Prof. Aalberse, eta krachtige,
goed doordachte -handelspolitiek noodlg zyn.
Met een beroep op de recente brochure van
den sodaal-democraat Vliegen wees de Ka
tholieke fractie voorzitter erop, dat ons land
in de toekomst zoo weinig mogeiyk zal moeten
lm portee ren van die artikelen, die het red pro
duceert of zelf zal kunnen produceeren. Prof.
Aalberse staat nameiyk met tal van anderen
op het standpunt, dat er in Nederland nog
verschillende industrieën kunnen woiden m
het leven geroepen, die niet, aooals de anti-
revolutionnalr SMEENK vreesde, kasoiantjes
zullen biyken. maar een blijvende plaats in
onze volkshuishouding zullen innemen. Het
oude argument, dat zonder Import geen export
mogeiyk is, wijst Prof. Aalberse van de hand,
ten eerste, omdat onze handelsbelans sterk
passief Is en het argument op een nandels-
balans In evenwicht slaat, en ten tweede om
dat verruiming van de blnnenlandsche markt
door Import vggrende maatregelen tengevolge
heeft daling der productiekosten en op die
wyze vanzelf ook den export weder stimuleert.
Het indertyd onder Prof. Aalberae» bewind als
Minister van Economische Zaken zoo heftig
door de vry handelaars bestookte Schoenen wet je
heeft dit laatste wel op aeer frappante wyze
bevestigd.
Het werkzaam zyn hier te lande van een groot
aantal kellners en muzikanten van vreemde
nationaliteit, heeft de aandacht van den Ml-
\en. Evenzeer is zyn aan-
:t groote aantal vreëmde
dat iedere arbeider voortaan kan bepalen, wat
hy verdiend heeft,
dat de directie In principe bereid is een
wachtgeld toe te kennen In gevallen van stag
natie, voortvloeiende uit het bedryfsbeheer,
dat de directie bereid Is over klachten en bU
wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden met de
gezamenlyke organisaties gezameniyk overleg te
plegen,
dat de directie over de geldende tarieven een
bespreking met de drie arbeidersorganisaties zal
houden, waarby zy zal trachten, zooveel mo-
geiyk aan de bezwaren tegemoet te komen.
aldus releveert pl. hei laatste deel
pleidooi van Dinsdag. Pl. somt hiervan
schillende voorbeelden op. Vervolgens wijst hy
op onjuistheden in Koning's verklaringen. Zoo
sou Onnes hem hebben verteld, dat hy tegen
alle mogeiyke schade .verzekerd was. Dit is.
wat de schilderijen betreft, volmaakt onjuist.
Koning zou geween hebben, wanneer de
datum was. waarop de verzekering moest be
talen. Onnes zou hem dit hebben verteld, doch
dat is onmogelyk, want Onnes wist het zelf
niet Hy heeft de politie op moeten vragen om
hei te weten te komen.
Dan de gebroken beeldjes! De geschiedenis
hiervan vertelt hy aan Koning. en zoo verwyt
de Officier hem hy verzwygt het tegenover
Goudstikker. Maar, aldus pl.. het Is zeer goed
mogeiyk. dat Koning hem door zyn verhalen
over verzekeringen uit zyn tent heeft gelokt
Als Koning geklaagd heeft over verzekeringen
kan Onnes zeer goed hebben geantwoord: „Ik
heb geen klagen over assuranties; my is het
volgende met een paar beeldjes gebeurd...
Vervolgens behandelt pl. de bewaking van net
kasteel. Verd. Onnes kan nóóit hebben gezegd
dat er nooit een politieman langs het kasteel
kwam.
De verklaringen van Koning zyn óf aan Ieder
een bekend, óf hy heeft ze als een sluwe vos
uit Onnes gekregen, óf ze zyn onwaar.
„Financial News" schryfl ons:
Nederland is bereid meer textielproducten,
staal- en electriclteltsproducten af te nemen,
doch hiervoor in ruil eischt Nederland conces
sies voor zyn land- en tulnbouwproducten-ln-
voer. e
De toestand, samenvallend met situaties ont
staan door onderhandellngen met andere lan
den, welke belang hebben by den invoer in En
geland van landbouwproducten, heeft er toe ge
leid, dat het Engelsche kabinet den toestand
nogmaals onder de oogen heeft gezien, hetgeetf
heeft geleld tot de vorming van een liaison-
cotnmlssle, welke naar verluidt, onder leiding
staat van Baldwin.
Vooral schynt vermoedeiyk een einde gemaakt
te worden aan de bescherming van de bloem-
bollen-lndustrie In Engeland. Het biykt n. 1„
dat verschillende der meest belangrijke Engel
sche bloembol-producenten te Spalding tegen
bescherming zyn. zy achten zich voldoende In
staat om de Nederlandsche concurrentie te kun
nen doorstaan en zy vreezen dat een geheel be
schermde markt er toe zal leiden, dat er een
groot aantal blnnenlandsche concurrenten zal
gaan optreden, hetgeen eventueel tot het beder
ven der pryzen zou kunnen leiden.
Het Is mogeiyk, dat de rechtstreeksche onder
handellngen tusschen de textiel- en sulkerbelan-
gen der belde landen er, onafhankelyk van de
officieele onderhandellngen, toe sullen lelden,
dat een of andere overeenkomst wordt bereikt,
waarby Engeland In ruil voor concessies voor
textiel, bereid zou zyn om een groot deel van
zyn suikerbehoefte in plaats van uit Cuba, uit
Java In te voeren.
Prof. Van Gelderen, die de Japansche onder
handellngen te Batavia zal by wonen zal *17 Met
a s. naar Ned. Indlë vliegen.
De heer Spanjaard, die eveneens
geerde Is aangewezen, zal met de
8t. Aidegonde” de reis naar BataWi
ken.
En hy wenacht verder, dat de
Overheid Staat, provincie en
gemeente pogingen, om tot vee-
ticip* VBn nieuwe bedrijven te ko
men, ook financieel zal steunen
door medewerking te verleenen aan
de stichting van particuliere in-
duatriebanken en deze banken on
der een zekere contróle te nemen.
De Ryksbemlddelaar heeft aan partyen een
voorstel gedaan omtrent een collectieve arbeids
overeenkomst, welke zou gelden tot 1 Septem
ber as. Bovendien zullen partyen zich hebben
te verbinden na 1 September opnieuw een col
lectieve arbeidsovereenkomst af te sluiten,
waarby, Indien geen overeenstemming wordt
verkregen, de bepalingen door arbitrage of bin
dend advies zullen worden vastgesteld.
Partyen sullen hierover vóór i Mei moeten be
slissen.
Trouwens, al was Onnes naar de Justitie
gegaan, dan zou het parket tegen Koning
niets hebben kunnen bewyzen. De keuze tus-
achen klagen by de Justitie en zwygen was
het groote dilemma van Onnes. Het is begrype-
Mjk. dat Onnes heeft gedacht: Koning zal zich
nog wel tienmaal bedenken voor hy naar de
politie gaat. Het is beter hem te sussen, want
Als hy met zyn fantasie naar de Justitie gaat,
is veel ellende te verwachten en sullen de ver
zekeringsgelden niet direct worden uitbetaald.
Een civiel proces zou het gevolg zyn en mis
schien zou Koning daarin optreden als ge
tuige Wat Koning als getuige vermag, weten
wy van de Dultsche getuigen.
Ook vergete men niet, dat Koning een echte
Mephisto-rol heeft gespeeld, hy beeft alleen
maar gezegd, .dat hy er meer van wist". wAt
hy „wist’, relde hy niet, noch vertelde'hy zyn
eigen aandeel aan de geschiedenis.
Het doel van Onnes was. om Koning aan het
lyntje te houden en om te voorkomen, dat er
stof zou waaien.
De beleenmgen van schilderyen dienden ie
om Koning te sussen en 3e. om er zelf wat
aan te verdienen.
Ten stadhulze te Enschedé is een conferentie
gehouden, tusschen den Ryksbemlddelaar prof,
mr. A. C. Josephus Jltta en de partyen, be
trokken by het dreigend conflict by de N. V.
Textiel My. L. van Heek en Zn. te Losser, by
welke firma tegen Maandag as. een staking was
af gekondlgd.
De Ryksbemlddelaar heeft ten slotte een voor
stel gedaan, hierop neerkomende.
De op de begrooting van het Departement
van Financiën uitgetrokken post van 80 mlllloen
ten behoeve van de werkverruiming beeft In de
Kamer aanleiding gegeven tot beschouwingen
van een breedheid, die <an het algemeen be-
grootingsdebat In het najaar denken deed.
Geheel de economische politiek en’geheel het
sociale beleid van het kabinet waren hier In
het geding. En de Volksvertegenwoordiging
heeft niet nagelaten, naast den steun dien
zy aan het kabinet by zyn streven naar werk
verruiming natuuriyk van harte geeft, aan Dr.
Coiyn en de Ministers Oud. Blotemaker en
Kalft, die mede achter de Regeerlngstafei aan
wezig waren, ook mede te geven een scherpen
Indruk van de stroomlngen. die in haar mid
den ten aanzien van de vraagstukken, welke
deze werkverruiming oproept, bestaan.
De Staatslndustriebank. die beden weder
door den soclaal-democraat Dr. VAN DEN
TEMPEL bepleit werd, wyzen de Katholieken
af, doch wél staan zy op het standpunt, dat
de Overheid de taak, heeft, nieuwen opbloel in
ons Industrieele leven daadwerkeiyk te bevor
deren. Hoe groot trouwens de mogelykheden
zyn. heeft de tyer VLIEGEN nog eens met
een paraphrase op zyn brochure uiteengezet.
Er zyn tal van artikelen vensterglas, auto’s,
drukpersen, stofzuigers die wy voéEtaan zelf
of uitsluitend zelf kunnen vervaardigen, om
op die wyze blltende werkgelegenheid te
scheppen voor de velen, die door de Inkrimping
van den Internationalen handel werkloos ge
worden zyn en ook niet In den landbouw kun
nen worden ondergebracht.
Ir. BONGAERT8 heeft In een bekwaam betoog
vooral erop aangedrongen, dat de Regeerlng
de thans uitgetrokken bedragen besteden zal
In dusdanlgen zin, dat daardoor de positie van
Nederland als belangryken factor in het wereld
verkeer nog beter gewaarborgd wordt. De ka
tholieke oud-mlnlster denkt dan aan credleten
voor den bouw van zeer moderne, goedkoop te
explolteeren schepen, terwyi hy ook langs an
deren weg de vervoermogeiykheld voor de Ne
derlandsche scheepvaart stlmuleeren wil b. v.
door zooveel mogelyk te bevorderen, dat de Ne
derlandsche In- en export met Nederlandsche
schepen geschiedt. Voorts heeft ook Ir. Bon-
gaerts op den nood In het Limburgsche myn-
gebled gewezen en op de noodzakelykheid van
een statistiek, die aangeeft de motieven, waar
om Nederland de verschillende goederen van
zyn Invoer uit het buitenland betrekt, opdat on-
mlddeliyk kan worden nagegaan, welke invoe
ren eventueel door eigen fabrikaat zouden
kunnen worden vervangen.
De Officier beeft aan Onnes verweten, dat
Onnes na de chantage-poglngen nog steeds
boven zyn brieven aan K. schrijft .Hoogge
achte Heer en er onder „Hoogachteno”. Maar
dat is een zeer gewone manier van schrijven
van een zakenman, dat vloeit hem gemakkelyk
uit de pen Daar komt nog by. dat Onnes Ko
hing niet wilde prikkelen, al was hy dan in
wendlg ook woedend. Als er nu een code brief
wisseling la. hoe verklaart de Officier dan. dat
er een brief Is. waarin zonder omwegen een
vaste afspraak wordt gemaakt. De plaats en
het uur worden er in genoemd.
Koning heeft steeds gezegd, dat er aityd een
vaste plaats van samenkomst bestond die dus
niet In de brie-en behoefde te worden
noemd. Door dezen brief vervalt dus het fa
beltje van Koning. Ook biykt er uit dat de
andere brieven geen gecamoufleerde afspraken
waren, ancers sou de code steeds zyn gebruikt
Vlak voor de uitbetaling van de verzekenngs-
som. dus tr. den tyd. dat de tnoeliykheden vai
de baan zyn dien tyd schrijft Onnes een per-
tinenten blief aan Koning waarin hy absoluu:
weigert gelo te geven. Hieruit alleen biykt al de
onschuld, van Onnes. Ware hy schuldig ge
weest. dan sou hy toen.* toen hy In ieder ge
val kon betalen, niet zoo pertinent hebben ge
weigerd.
Nu komen we tot de vraag:
■ëlf de heele zaak financieren.”
beeft zich hier van afgemaakt met een kort
„neen”. Het is echter zéér aannetneiyk, dat
Koning zelf de zaak gefinancierd heeft. Hy is
■eer zeker een man, die op ieder tydstlp f 1000
kan krijgen. Hy is een actief man. die vele
zaken entameerde. Er wordt gezegd, dat Ko-
hlng zooveel schulden had, maarer zyn
menschen. die van hun schulden leven! Uit
alle» biykt, dat Koning, door allerlei transacties,
veel grootere bedragen in handen kon krijgen.
„Door tegen de assurantie te zwijgen, stelde
u uw geld boven uw eer”, heeft de Officier
aan Onnes verweten Doch Onnes’ standpunt
was. dat hy het goed kwyt was en recht had op
vergoeding van schade. Bovendien heeft <Je
verzekering later óók de politie niet gewur-
achuwd. maar heeft met de dieven onder
handeld.
Al kan men het misschien niet moreel goed
keuren. tóch doet het niets toe of af tot het
bewys van het ten laste gelegde.
We moeten, om de moraliteit te beoordeelen
ons goed verplaatsen In de situatie van Onnes.
De vrees heeft Onnes gevangen, den strijd te
gen het onbekende, tegen de dreigementen van
Koning. durfde Onnes niet aanvaarden.
PL zou graag een ander woord voor chantage
vinden, want er wordt hier niet gedreigd met
openbaarmaking van een geheid, maar met het
in de schoenen schuiven van een bepaald feit,
waaraan verdachte volmaakt onschuldig is.
Ook andere leden der Katholieke fractie heb
ben zich op dezen eersten middag van dit be
langwekkend debat allerminst onbetuigd gela
ten.
De heer HERMANS legde er nog eens grooten
nadruk op, dat de Regeerlng alle consequen
ties van haar koerswyzlglng aanvaarden moet
en dat er nu geen half werk geleverd moet wor
den door alleen maar te streven nsmr verlaging
van het levenspeil.
Nederland behoeft, aldus de heer Hermans,
lang niet In die mate van het buitenland af-
hankeiyk te zyn, waarin het daarvan vroeger
afhing.
Het kan, zonder dat het aan autarkie ten of
fer valt, veel meer in eigen behoefte voorzien.
En zyn perfect geoutilleerd mynbedryf b. v.
behoeft niet voortdurend honderden sedert
Juli 1931 al 8750 menschen te ontslaan, als de
Regeerlng daadwerkeiyk optreedt en
dat het buitenland, hetwelk den Nedei
export reeds afsneed, ook nog de blnnenlandsche
markt bederft met fancy-pryzen voor steenkool,
zelfs uit Japan en Indo-Chlna. Wat hslpt u.
zoo vroeg de katholieke afgevaardigde, die al
jaren op de bres staat voor Limburgs mynen.
uw 60 mlllioenplan. als gy niet tegeiykertyd
bronnen van werkloosheid, als daar by de my
nen. stopt?
Op den dertlgsten zittingsdag van het pro-
aes Onnes van Nyenrode is alleen 'smlddags
zitting gehouden.
De verdediger Mr. Muller Massis zette in
dese zitting zyn Dinsdag begonnen pleidooi
voort.
Alle mededeelingen van Koning. die Onnes
By Onnes Is de volledige correspondentie tus
schen hem en Koning In beslaggenomen. By
Koning zelf zyn slechts enkele brieven gevon
den. Ook dAt zeg' lets.
Vervolgens bespreekt pl.. In verbena met de
briefwisseling, de expertise door prof Vogel
sang op enkele schilderyen verricht, deze ex
pertise bewyst den schilderyenhamdei Oe ex
pertise dooi Koning is aangevraagd nadat de
zg fictieve briefwisseling reeds was begonnen
Uitvoerig bespreekt mr. Muller Massis de
verschillende onderhandellngen. gevoerd tus
schen de Groenevelds en Koning.
Uit het getuigenverhoor is vast Komen te
staan, dat Koning tegenover Oroeneveld steeds
over Onnes heeft gesproken In verband met de
schilderilëntransacties. Dat was toch voor de
zg. gecamoufleerde correspondentie niet noo
dig. Integendeel er biykt zonneklaar uit. dat
het verhaal van Koning over het doel van de
De heer ENGELS, de vyfde katholieke spre
ker, besprak In den breede de positie van de
Twentoche textielindustrie, die geheel gereor
ganiseerd zal moeten gorden, en kwam by de
ze gelegenheid nog eens op voor een door hem
al jarenlang bepleiten wensch, het tot staAid-
brengen in Twente van een kleinbedrijf met
electamno toren.
Voorts hebben nog het woord gevoerd de hee
ren Westerman. Duymaer van Twist, Van Rap-
pard en Bakker We sullen In de komende da
gen want het Is de vraag, of dit debat mor
gen afloopt vanzelf nog terugkomen op de
veelal meer ondergeschikte punten, die
zy aanroerden.
