Het Engelsche vorstenhuis
PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
BOOTZ
rfTCet vm&mL oan den daq
Reuzentelescoop
PRINS VAN WALES 40 JAAR
Alle abonné’s
Het Geheim van
het open Raam
Ongeluk bij het gieten van
den wonderspiegel
MAANDAG 2 JULI 1934
EU
medewerker
Vertrouwen in den
verschrikking
souverein
Het vierde eeuwfeest
van Canada
r
Bloedbruiloft in Turkije
G
Teruggezonden menu
De Prins is niet alleen de eerste
onderdaan vétn zyn vader
maar ook diens eerste
Detective-verhaal dooi
ANTHONIE GILBERT
CROOTE MOGELIJKHEDEN
i
i Het eiland der
Allicht: TIP van «tets
ï:r la naar ladars amaak.
LBOOTZ
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
x
en.
ix.
m.
den
IX,
■S.
afhapte.
n.
HENRI VAN MANDELE
■Jü
tocht
in
bet
maken.
binnenland
zouden
per liter t 3.60.
Oom besprak met mU den toestand en ik be-
!4
(Wordt vervolgd)
i
t
6
i
een
glazen
ongeveer
een
B(j een Inbraak te Londen werd een menu
kaart van de laatste Derby gestolen, waarop de
handteekeningen van den hertog van York en
van Lord Derby voorkwamen. De dief heeft de
kaart zorgvuldig Ingepakt weer teruggezonden.
De rest van den bult, zijnde tweehonderd pond,
heeft hU echter behouden.
worden U geboden door advertentle-reclame in
de rubriek „Omroepers". Laat die U niet ont
glippen. De prijs kan geen beswaar zijn, want
voor slechts 50 cent per regel komt Uw Zaken-
Omroeper onder de aandacht van 75.000 ge-
zinnen,
Het weekblad van het Aartsbisdom Quebec
publiceert de volgende mededeeling:
„In hunne bijeenkomst van 15 Mei IX hebben
Z.Em. de Kardinaal en de Bisschoppen der Pro
vincie Quebec besloten officieel deel te nemen
aan de plechtigheden, die ter gelegenheid van
het vierde eeuwfeest der ontdekking van Canada
zullen gehouden worden. Ter herinnering aan
t feit, dat Jacques Cartier op 24 Juni 1534 een
huls heeft opgericht In de Hitze-baaf, hebben
hunne Excellenties verordend, dat'In alle Ker
ken en Kapellen op Zondag 22 Juli een plechtig
Te Deum zal gezongen worden uit dankbaarheid
voor de Invoering van het Katholieke geloof en
zijn wonderbare verbreiding, gedurende de af-
geloopen vier eeuwen. De Bisschoppen spreken
vervolgens den wensch uit, dat een monument
zal verrijzen op de plaats, waar Jacques Cartier
is geland en noodigen ten slotte alle geloovigen
uit om deel te nemen aan de nationale feeste
lijkheden of ten minste God te Aankan voor de
bescherming, die HU de afgeloopen vier eeuwen
aan de Kerk van Canada heeft verleend.
dacht een plannetje. We gingen belden in het
vliegtuig. Oom zette de motoren aan die met
een vervaarlUk lawaai begonnen te brommen.
Ik pakte een geweer en schoot pardoes een
haan die zich tusschen de menschen bevond
dood. Dat hielp. Luid schreeuwend van angst
stoven ze in alle lichtingen weg. „Ziezoo” zei
oom. Voorlooplg zullen ze zich wel niet meer
in de nabijheid laten zien.
Toen het vliegtuig veilig op den grond stond,
kwamen er van alle kanten Hottentotten toe
snellen. In het begin bleven ze op eerbiedigen
afstand van de machine, maar toen ze zagen
dat er niets gebeurde, kwamen ze geleidelijk
dichter bU. Oom Sidney sprak met eenige der
menschen en bet gelukte hem twee gidsen aan
gekocMll
„En weet u zeker, dat ze hier niet meer Is?
Maar.... dat ia toch al te gek, dat ze weg zou
gaan zonder haar halfbroer daarmee in kennis
te stellen?”
„ZU heeft me een week huur vooruitbetaald
en dan kan het mi) niks schelen of ze wegge
gaan is met of zonder uw voorkennis."
„Maar dan kan ze er toch niet zoo vreeselijk
slecht voor gezeten hebben. Ik heb altijd met
haar te doen gehad, maar als ze een heele week
vooruit kon betalen
„Ja zeker, o, ze kwam niets te kort hoor, en
een taxieen taxi mijnheer. Ik zorgde, dat ik
bU de deur stond om te hooren, waar ze naar
toe moest en ze zei Victoria. Maar ze kan na
tuurlijk wel van plan veranderd zijn, toen ze
eenmaal om den hoek was. Als een vrouw een
maal slecht is, Is ze In niets meer te vertrouwen.”
„En ze heeft dus geen enkel adres achterge
laten?”
„Geen een. Ik denk niet, dat er brieven voor
mU zullen komen, heeft ze nog gezegd."
„Maar.... kreeg ze dan nooit brieven?"
„Van u alvast niet. Want ik heb nooit uw
naam gezien. Somtijds zoo eentje van een of
andere mevrouw, dat ze moest komen naaien
en dan kon ze weer uren lang op haar kamer
aan het werk blijven en was ze met geen stok
de deur uit te slaan. Maar, waar ae nou is kan
ik u niet zeggen."
„Als ze soms nog eens op komt dagen of als
u het te weten kwam, zou u dan willen zeggen
of schrijven dat mr. Fletch naar haar gevraagd
beeft. Hier hebt u mijd adres.”
De tocht verliep zonder ongelukken en tegen
dat de duisternis inviel landden wjj veilig te
Windhoek, vanwaar we een onderaoekings-
pelde hij bjj zich zelf toen hij de gevangenis
verliet, „maar erg rooskleurig ziet de toestand
er niet uit. Newnham heeft geluk. Heel de ge
schiedenis met de hut is erg zwak en toch
een leugenaar zou een heel wat steekhoudender
uitvlucht hebben gevonden, alhoewel dat In dit
geval niet gemakkelUk zou zUn, er zijn maar
weinig plaatsen waar iemand een heelen nacht
doorbrengen kan, zonder dat hij door Iemand
wordt herkend."
ken om den kost te verdienen, zoomaar Ineens
naar het buitenland kan trekken. Maar Ik zeg
nog eens, het was hoog tUd, dat ze wegging.
Dat soort moet Ik nooit meer in huls hebben.
Dat brengt heel de buurt maar in opspraak.”
„Ik.... Ik geloof vast dat u zich vergist," zei
Beaumont zenuwachtig. HU zag er uit als een
kleine kruidenier, en z'n vermomming paste
hem uitstekend. „H?t is elgenlUk mUn half
zuster,” ging hU verder. „Ze Is jarenlang mUn
huishoudster geweest, maar toen hebben we
stroppen gehad en toen moest ze naaiwerk gaan
doen. En ik ging met briefpapier leuren, ja.
het Is wel erg gezond zoo In de vrUe lucht.”
voegde hU er een beetje zenuwachtig aan toe,
maar zijn Uwen gezicht vertrok geen spier.
„Je ziet er wel naar uit,” mompelde ze met
een grafstem. „Nou maar, als je om geld komt,
ben je aan het verkeerde adres. Dat hoef je
hier nooit te zoeken, ofschoon als je het m|j
vraagt, erg zuivere koffie was het geloof ik
niet. Een dame, die nou nooit eens over zich
zelf begint te praten, nee hoorik zeg maar,
diepe waters hebben stille gronden. Ik weet al
leen, dat ze een heele bonk geld had verstopt
In een zak onder het deksel van haar koffer.”
„Een heele bonk geld?" De bleekoogjes ach
ter den goudgeranden bril begonnen vinnig te
schitteren.
.Ja, wat moet Ik daar nou eigenlijk op zeg
gen. Nou heb ik m'n mond voorbU gepraat. Ik
zei alleen maar, dat ze dat wel kon hebben,
want Ik heb natuurlUk nooit in haar koffer ge
keken, trouwens, die «as altijd op riot."
te werven, die ons In het binnenland zouden
vergezellen. Alleen vond Oom Sidney het niet
prettig, dat de Hottentotten hun vrees voor het
vliegtuig overwonnen hadden en er nu allen
zoo dicht omheen stonden. De brutaalsten
onder hen zouden misschien In het toestel
krulpen en er wellicht wat kunnen vernielen.
De vlucht naar Zuid-West-Afrlka moest
zonder tusschenlanding worden ondernomen,
daar er geen vliegveld was en het gebied waar
over we vlogen zich allesbehalve tot het maken
van een landing leende.
TerwUl Egerton zUn best deed, om het een
en ander te ontdekken dat hem sou helpen om
Newnham’s onvoldoende verhaal wat aanneme-
lyker te maken, was Beaumont naar Charles
ton Row gegaan, niet zoozeer, omdat hU daar
miss Ferris dacht te zullen vinden, dan wel om
van haar hospita Iets te vernemen over haar
mogelijk verblijf. Charleston Row was een lange
straat van verochrikkeUJke havenloose huisjes,
die voor het grootste deel door even verschrik -
kelUke ouwe vrüsters werden bewoond, die daar
elk hun kamertje hadden met een bedstee en
een waschtafel. De hospita van no. 39 Mrs.
Pope, ontving Beaumont zonder eenig enthou
siasme. Ze was doodziek, zei ze woedend, van
al die agenten, die in volle uniform aan haar
deur gekomen waren. Miss Ferris was vertrok
ken, jawel, zonder adres achter te laten ze
had alleen verteld dat ze minstens voor een
paar maanden naar het buitenland zou gaan.
„Nou Ik dacht onmlddellUk bU me zelf, de
tijden zijn toch wel veianderd. dat een eenvou
dig achepseltje, dat dag in dag uit moot wer-
Hü haalde een stukje papier voor den dag met
een valschen naam en een valach adres en gaf
dit aan Mrs. Pope. ZU keek naar het adres. Mor-
thoe Road, Paddington.
„Dat is ook geen deftig adres.” merkte ze op.
„U kon beter in Charleston Row komen wonen,
mUnbeer. Ik heb nog een heel mooie kamer voor
u.... en ik kan best koken. Ik ben niet zoo’n
ouwe vrijster. die niet weet hoe ze voor een man
moet zorgen."
Beaumont dankte voor dit edelmoedige aan
bod en ging naar Victoria, waar Egerton hem
bU den trein van 1.10 zou ontmoeten, als hij
door niets werd opgehouden. En precies op tijd
passeerde een lange slanke gestalte den contro
leur.
„Heb je den spijker op den kop getikt?mom
pelde hij vriéndelijk toen ze samen in een eerst*
klas coupé neervielen.
„Niet precies, maar er vlei ook niet veel te
leeren. Ze is naar Victoria gereden en had tegen
haar hospita gezegd, dat as naar bet buitenland
ging"
„Er loopen ook treinen van Victoria naar
Chancelbury,” merkte Egerton op. „We tasten
nog tamelijk in bet duister, vind je niet? Ik moet
je eerlijk toegeven, dat Ik er hoegenaamd geen
gat In zie. Ik zie werkelijk geen kans om Newn-
ham’s verkil ringen «enigszins aannemelijk te
maken."
Er wfc ease eea man Is Terseesea.
die voelde riek beet bij de leesoi
Wve» EEN SIm Record,
des oen boete fla»ch porti
te det geea voreteodlge keese?
Een trouwpartU op het platteland nabU
Istanboel is aanleiding geworden tot een bloe
dige vechtpartij. waarbU drie mannen werden
gedood en twintig gewond.
Een boerenjongen uit het dorp Slnanli nabU
Adrtanopel zou In het huwelUk treden met een
meisje uit het naburige dorp Slrklkd.
Het is gebruik dat de bezoekers bi) die gele
genheid een som gelds betalen.
De bewoners van Slrklkd vroegen 30 Turk-
sche ponden, hetgeen de mannen van Sonanli
te veel vonden.
Hierover ontstond een compleet gevecht,
waarbU revolvers, messen en dolken werden ge
bruikt
Voordat de politie de orde kon herstellen
waren drie mannen gedood en twintig gewond.
TUdens het gevecht was de bruid verdwenen.
(Korte Inbond van bet voorafgaand*
Sir Hector Aeecber sast door voor een ver.
woed verzamelaar van kostbare boeken
In Merlin 81 Hugh, waar bil op «Un bul
ten woont, leeft nil «eer eleeeonderd met
zHn nichtje Paula Parkston. die in bet
geheim verloofd was met den secretaris
van str Hector. Arthur Newnham. Door
een handlangster komt Aeecber In bet he
elt van een kostbaar werk, dat uit de bi
bliotheek van Burgoyn* Ie gestolen As-
scher reist naar Frankrtjk om een aantal
boeken te verkoopen. nagereisd door Bur
goyne en den letterkundige kggerton In
een luguber hotelletje te Partje wordt As.
echer dan vermoord. Omtrent den dader
tast men In het duister WaarachUnlUk
to Aeecber reeds in den trein vermoord
en in s»n boekenkoffer. door iemand me
eicb voor hem uitgaf, naar bet hotel ver
voerd. Het Justitieel onderzoek wordt Be
leid door den detective Lestrangei
HU keek met gespannen aandacht naar den
gevangene, maar ten slotte was hU overtuigd
van Newnham’s eerlijkheid, toen dese geide;
Uk geef het op."
afgood” gelijk eenmaal Edward VU, maar hU
geniet de hartelUke, sollede volksliefde, die
duurzaam te. Men kende hem slecht toen hij.
bU den dood van zjjn Indrukwekkenden vader,
de regeerlng aanvaardde. Hij was niet lang
prins van Wales geweest en had bovendien een
ouderen broeder, den hertog van Clarence, ge
had. Het volk moest aan hem wennen, nadat
het door Edward.verwend geworden was.
George V had niet dat onfeilbare .xavotr-
falre", dat zijn vader zulk een overwicht ver
zekerde, niet alleen op de grooten, maar ook op
de kleinen des lands. Er Is voor een koning
minder toe noodlg eerbied in te boezemen aan
zijn hertogeUjken opperkamerheer dan aan den
vischdrager van Billingsgate.
Maar nog vóór In 1914 een oorlog alle gelede- -rx
ren der natie om den persoon des konlngs ver-
eenlgde, lang vóór In 1918 gemeenschappelUk
gevaar, gemeenschappelijke hoop en een ge
meenschappelijke zegepraal vorst en volk on
afscheidelijk aan elkaar verbonden hadden,
schonk men den souvereln dat vertrouwen, dat
de grondslag is van de aanhankelUkheld der
massa, en dat opgewekt was geworden door
zijn rustige plichtsbetrachting, zijn democra
tische waardigheid, en zijn steeds opnieuw blij
kend „meeleven”.
Het is dat meeleven, dat hij ten slotte niet
meer alleen persoonlUk doet; hij heeft er als
bet ware een deel van overgedragen aan den
prins van Wales. Het zijn niet meer de fa
brieksmeisjes en grootmoedertjes die den prins
toelachen; het zUn de vferklooeen, de zeelieden,
de mijnwerkers, die hem In hun midden zien.
Het volk in zün arbeid kent hem; het volk In
zijn sport kent hem. De democratteeering, en
hiermede de cementeering. van het koningschap
te door dezen prins vervolmaakt. Het volk
hoopt hem nog lang als prins te mogen ken
nen, maar op het oojenbllk waarop hU den
troon bestijgt, zal het volk, ofschoon treurend
over den dood van een beproefd en bemind
Koning, zich onder hem zoo veilig voelen albof
hjj reeds lang Koning geweest was.
npv Prtos Wales heeft zijn veertlgsten
I 1 verjaardag gevierd. Er wordt in Engeland
van koninklijke verjaardagen zelfs
van dien van den souvereln In bet openbaar
„weinig gemaakt”, en het publiek, ofschoon
vertrouwd met de leden van het Vorstenhuis.
Is van hun geboorte-data niet al te best op
de hoogte.
Maar nu voltooide de Prins zijn veertigste
levensjaar, en ofschoon bet feit slechts in Jn-
fiemen gevierd werd, heeft bet meer
aandacht getrokken dan gewoonlUk wegens
de nuL
De bladen drukken hoofdartikelen af, waarin
■U blijk geven van verknochtheid aan den erf
genaam van den troon, en bovendien nog van
tets anders, nX van bet besef dat deze prins
thans een neer volwassen man te die niet, ge
lijk weinige jaren geleden nog geschiedde, In
bet openbaar gehuldigd kan 'worden als een
charmante jongeman, wiens glimlachen het ge
luk uitmaakte van het vrouwelijk Engeland
van bet schoolmeisje af tot bet gerimpelde
grootmoedertje toe.
Het was niet zUn schuld dat tot diep In zUn
vierde decennium een laffe volkspers, die haar
oplage dankt aan de gunst van het mlnst-den-
kende deel der vrouweljjke bevolking, hem ad
verteerde als een soort filmster, wiens portret
de annonces van sigaretten fabrieken en cosme-
tlek-toeberelders had kunnen verluchten. Maar
de uitwerking van een dergelUk headllne-by-
zantlsme (men herlnnere zich den mlsselUken
bijnaam „Prince Charming" toen de prins reeds
een goed etnd over de dertig wasl) op het ern
stiger deel der bevolking moest op den duur
ongunstig zjjn.
Die nare onzin behoort thans tot het verle
den, en op rijpen leeftijd geniet de prins van
Wales thans de eenige populariteit, waarnaar
hij ooit gestreefd beeft, nX niet die van den
jongen, die hfj geweest is, maar die van den
Koning. die hU worden zal.
Onder het Huls van Hannover, dat met Ko
ningin Victoria een einde nam, gold bet als
deloyaal jegens den regeerenden verat indien
men den prins van Wales prees. Maar de ver
houdingen hebben sindsdien Ingrijpende veran
deringen, ten goede ondergaan. De prins te niet
alleen de „eerste onderdaan” van sUn vader,
maar ook diens eerste medewerker. Koningin
Victoria poogde haar erfgenaam (Edward VU)
buiten bfjna alle staatszaken te houden; Edward
zelf, die hieronder vaak zeer geleden had, hield
zijn zoon, den tegenwoordigen Koning, even
eens op den achtergrond. Onder George V daar
entegen is niet alleen aan den prins van Wales,
doch ook aan diens broeders, een belangrijk
aandeel toegekend In de taak van de Kroon
niet In de constitutloneele, doch in de re-
preaentieve taak. En deze bestaat vooral uit
„meeleven” met bet volk; uit het geven van
leiding en bezieling.
De Koning te bemind. Hjj wordt niet „ver
waar was hjj nu te land gekomen? Zou hij al
gesignaleerd zijn en waren de vervolgsra hem
al op ’t spoor?
Het landschap was hem totaal onbekend en
nergens was eenig levend wezen te bespeuren.
HU was uitgeput van honger en vermoeienis.
Daar zag hü een klapperboom. Op een steen
sloeg hjj de kokosnoten stuk, dronk gretig het
koele sap en at van bet vruchtvteesch. Benlgz-
zins verkwikt, zocht hy een beschut plaatsje
op, waar hjj den nacht zou kunnen doorbren
gen.
Toen de sche-
mering invliel,
gin hU bet ter
rein verkennen.
Diep in een groot
bosch zag hij een
dun rookvlam-
metje opstijgen;
daar waren dus levende wezens.
Voorzichtig naderde hij en wachtte geduldig,
tot hU iemand te voorschijn zag komen. Het
duurde niet lang, of een groote negerin kwam
uit een hut, ze raapte wat takken op en ver
dween weer In haar verblUfpiaata De man zag
een hangmat hangen tusschen twee boomen.
vlak bU de woning der vrouw. Na eenlgen tijd
kwam de vrouw weer naar buiten en ging In de
hangmat liggen. In haar hand hield ze iets
waarvan ze telkens een stukje afhapte. HU
naderde de vrouw en begon:
„Wees niet bang. Ik zal je niets doen, maar
geef me wat te eten."
De vrouw verroerde zich niet.
„Kom, begrijp je me niet? Ik heb honger."
ZU begon te lachen en wees spottend naar
hem.
,JIa ha! Jij een bagnard bent, een gevluchte
galeislaaf."
„Geen praatjes. De storm heeft me hier aan
land gespoeldWaar ben ik? Geef me maar
eerst wat te eten."
Z'n oogen schitterden als die van een volt,
maar z’n armen hingen slap langs z’n lichaam.
Met gekruiste armen ging de vrouw voor hem
staan en sprak weer tergend de smadelUke
woorden: „Vluchteling, bagnardI"
,Nu is bet genoeg!" schreeuwde de man.
HU schudde de vrouw ruw heen en weer en
riep haar toe: ,^org dat Ik wat te eten krijg!"
Ze bracht hem wat brood en water.
Toen de man weer wat op z’n verhaal geko
men was, herhaalde hU z’n vraag: „Waar
ben ik?"
Als eenig antwoord lachte de negerin spot
tend en In dien spot lag zoo iets afschuwelijks,
dat de man angstig om zich heen keek en zich
afvroeg of de vrouw hem misschien reeds ver
raden had. Zou ze hem aan z’n vervolgen over
leveren?
Na een poos kwam de negerin uit de hut
met een nap, gevuld met een heerlUken, ver-
trisschenden drank. Met welbehagen dronk hjj
bet vocht tot den laatsten droppel op.
„JU hier slapen vannacht,” zei de negerin,
en wees op de hangmat.
„Waar ben Ik toch?”
„JU eerst slapen gaan."
De negerin ging haar hut binnen en de man
viel van vermoeidheid spoedig In slaap.
Den volgenden morgen bakte de vrouw ba
nanen op een vuurtje, dat zjj vlak bfj de hut
aangelegd had. BlUkbaar had ze hem niet ver
raden.
Toen de man met z'n ontbijt klaar was, vroeg
hij de vrouw hem te zeggen waar hU zich
bevond.
„Beter niet weten," antwoordde il). fc
voegde er bU: „JU hier blijven kunt."
„Neen, ik moet weg. Ik wil een boot hebben."
„Is niet boot hier," grinnikte de vrouw.
„Dat wjjf houdt me voor den mal,” dacht de
vluchteling; ,xe zal mij verraden.”
In z’n angst greep hij haar bij de keel.
..Zal je me nu elndelUk zeggen waar Ik ben?"
beet hU haar toe, „spreek of ik worg je."
De vrouw trachtte aan den greep te ontko
men, maar de handen van den man sloten
zich krachtiger om d’r bate.
Toen beet ze hem toe. heesch van woede:
„Ha! JU te mUn hangmat gelegen. JU ver
giftigd. JU doodgaan!” Eki met een afachuw*-
lijken grijnslach Het ze hem haar handen zien,
die bedekt waren met afachuweUjke wonden en
zeere plekken....
De golven hadden den man op het eiland der
melaatschen geworpen.
Vol afschuw wendde de vluchteling zich van
de lepra-lUdster af en liep met langzame schre
den naar de kust.
Brigadier Ramonl bleek wel gelijk gehad te
hebben.
op dit blad «ijn Ingevolge de veraekerlnnvo«rw«*rden tegen f /I bU levenslange geheel* ongeschiktheid t *t werken door f '7C[Ï bij een ongeval met f bQ verllee van een hand f f OC ol] verllee van een f C/l bij een breuk van f Aft bU verlies van *n
ongevallen verzekerd voor een der volgenoe ultkeeringen s aJverllee van belde armen, belde beenen ot belde oogen I tvUt* doodeiyken afloop f iiUUt* een voet ol een oog f 1 av»duim of wijsvinger f *z(Z«~been at annf We* anderen vinger
e grootste telescoop, waarmee wU hier op
aarde, de sterren kunnen begluren, be
vindt zich natuurlUk in.... Amerika.
Het is de beroemde 2K-ipeter reflector In
gebruik bU het Observatorium op den Mount-
Wllson in California.
Tal van interessante ontdekkingen heeft de
moderne sterrenkunde aan dezen reuzenteles
coop te danken. Ik herinner hier alleen maar
aan het wegijlen van de spiraalnevels. Dit heeft
de belangstelling der geleerden gevestigd op
een groep van verschUnaelen, die plaats vin
den juist aan de grenzen van het voor ons
zichtbare gedeelte van het heelal. Geen wonder
dat het verlangen der astronomen uitging naar
een instrument, dat In staat zou zUn deze gren
zen weer een heel stuk verder in de diepten
der wereldruimte te doen terugwUken. Zoo
ontstond daar in de Nieuwe Wereld waar
financieels beswaren niet schUnen te bestaan
het plan tot de vervaardiging van een instru
ment, dat het grootste bestaande belangrijk in
afmetingen zou overtreffen. Mount-Wilson
zou weer de eigenaar worden van dezen reus-
achtlgen telescoop.
Het belangrijkste onderdeel van deze soort
instrumenten is een holle spiegel, welke de in
vallende lichtstralen weerkaatst en In één
punt samenbrengt. TerwUl deze spiegel bU den
reeds bestaanden kUker een doorsnee had van
214 meter (100 inch), zou de nieuwe een spie
gel krijgen van 5 meter (200 Inch).
Het vervaardigen van zoo’n spiegel Is een
werk, waarbU men voor ongehoorde moeilijk
heden komt te staan. In .Die Umschau” vin
den wU daarover eenige bUzonderheden.
Behalve de enorme afmetingen. Is daar da
delijk reeds het feit, dat hU de eerste is en dus
eenig In zUn soort. Alle ervaring ontbreekt
dus ten eenenmale. Reeds aan het materiaal
zelf worden zeer hooge eischen gesteld. Het
moet zoo weinig mogelijk onderhevig zUn aan
verandering tengevolge van temperatuurswis
selingen. Daarom nam men voor den nieuwen
spiegel boorsillcaat-glas, waarvan de ultzet-
tlngscoèfflciént slechts een vierde bedraagt
van die van gewoon vensterglas. Met het oog
op gewichtsbesparing besloot men den spiegel
niet massief te maken, doch den achterkant
van een systeem van holle
hooge glazen tusschen wanden,
er ongeveer zou uitzien
honigraat, als
-|-<w e jacht waz vergeefsch geweest. Bulten
II adem en bezweet kwamen de mannen
weer samen, -gevolgd door de honden,
die de ooren lieten hangen, als schaamden zU
zich dat ze het goede spoor niet hadden ge
vonden.
Brlgadie? Ramonl, de aanvoerder, een Cor-
sicaan, waz woedend, dat hU, die bekend was
om het succes van z’n drijfjachten, den gevluch-
ten gevangene niet had kunnen vinden.
„Pas vUf weken hier en nu al zóó slim,"
bromde hij. Maar hU zal z’n lot niet ontgaan.
Als hU niet sterft in de moerassen, zullen de
krokodillen hem verslinden, of zal hU wel op
een andere manier omkomen.
De laatste groepen veroordeelden uit Frank
rijk, met zware kettingen aaneengeketend. keer
den van hun moeizame dagtaak terug In het
kamp.
In het oerwoud baande de vluchteling zich
een weg door dicht struikgewas, dat hem han
en gelaat verwondde en snelde hU over
dikke boomstronken, die hem menigmaal deden
struikelen. Het zweet gutste hem langs het
voorhoofd. Het was de man, die z’n bewaker
den heelen dag om den tuin had weten te lel
den en den honden het spoor bUster had doen
worden Eensklaps gleed hU uit, viel en bleef
even liggen. Overal om hem heen was het voch
tig en moerassig en stegen vergiftige dam
pen op.
Maar sterven wilde hU niet. HU wilde leven!
Ginds in de kleine kreek lag een boot. Als hU
die kon bereiken, zonder dat de bewakers hem
snapten, kon hU de zee overvaren, de vrijheid
tegemoet. Het woord vrUheid alleen was al
voldoende om den armen kerel z'n honger en
dorst te doen vergeten.
Verborgen tusschen hooge waterplanten, lag
de kleine boot aan den oever, daar gebracht
door iemand, die eenlgen tüd geleden ontsnapt
was. Twee roeiriemen en een kleine voorraad
proviand was alles wat het vaartuig bevatte.
Hiermee zou hU trachten een veilige haven te
bereiken
Aan den waterkant gekomen, verborg hU zich
voorlooplg nog tusschen de hooge planten.
Eerst toen de schemering gedaald was, waagde
de man het in de boot te stappen. Na eenlgen
tijd proefde hU den zouten smaak van het wa
ter; de zee was niet ver meer.
Dorst begon hem te kwellen. De kruik met
drinkwater had hU al lang geledigd en ook z'n
proviand was op. Het viel niet mee tegen de
golven op te roeien, die al hooger en hooger
opkuifden. Zou er storm op komst zijn? Dan
was hU verloren
HU kon niet meer. Van afmatting viel hU in
slaap. Toen .de vluchteling eenige uren later
de oogen weer opsloeg, voelde hU een branden
de pUn in den hals. De zon stond hoog aan
den hemel en in deze tropische streek was de
zonnehitte verzengend. Nog altUd dobberde het
bootje op de baren. Als er maar eens een schip
voorbU voer
Maar hU zag er geen, al spande hU z’n oogen
nog zoo in. Wel trok een lichte streep rechts
van de boot z'n aandacht. Het was het zog
van een haat. HU wist dat haaien hun prooi
niet uit het oog verliezen en het juiste oogen-
blik afwachten
Langzaam maar zeker kreeg hU de overtui
ging dat er iets onheilspellends zou gebeu
ren. Donkere wolkenmassa's pakten zich sa
men, de zee lag onbeweeglUk: de stilte werd
bUna ondraaglUk. Uit de verte naderde een
zacht gefluit. Het klonk steeds duidehjker.
Eensklaps begon de zee te koken; hulzenhooge
golven kwamen aangerold. Daarna zag de man
niets meer, z’n scheepje werd opgenomen, rond
gedraald en neergesmeten.
Na eenlgen tUd kwam hü weer tot bewust-
zUn.... HU lag tegen de helling van een heu
vel, te midden van doode planten, vlsschen en
andere zeedieren. Z'n lichaam was geheel be
dekt met glibberig zeewier. De vloed had hem
daar neergeworpen; een pUnlUke wond aan z’n
been deed hem begrijpen dat het een harde
smak moest geweest rijn. De ketting, die nog
steeds aan z’n enkel vastzat, bracht hem spoe
dig terug tot de werkelUkheid. HU was een
vluchteling op weg naar de vrUheid I Maar,
te voorzien
cellen met
zoodat deze
als een laag uit
de dekseltjes van alle cellen afgenomen zijn
Zoo liep de stevigte geen gevaar en zou bet
gewicht teruggebracht worden tot de helft van
het oorspronkelUke. Toch zou de spiegel op
deze wyze nog altUd de kleinigheid van 20 ton
blUven wegen.
Aan de Corning Glass Works, te Corning,
New-York, werd opgedragen het werk uit te
voeren. Het zou echter niet plaats hebben in
hair eigen werkplaatsen, doch in het Califor
nia Institute of Technology. Ten efnde de
noodlge ervaring op te doen, werd eerst,
louter voor proefdoelelnden een 2S meter-
splegel vervaardigd, volgens hetzelfde systeem,
waarna men zou overgaan tot het vervaardi
gen van den elgenlUken 5 meterspiegel. Reeds
bet gieten, bet laten afkoelen en het slUpen
van dezen proefsplegel was een werk van
jaren.
Tien volle dagen duurde het smelten van de
benoodigde glasmassa van 20 ton. De tempera
tuur was voortdurend 1500 gr. Daarna begon
bU een standvastige temperatuur van 982 gr.
het gieten. waarbU met geweldige lepels de
dikke, sulkerstroopachtige glasmassa uit den
smeltkroes geschept werd en In den gietvorm
overgeschonken, daarna werd de temperatuur
van den vorm tot 1215 gr. verhoogd. Eerst na
eenlgen tUd Het men ze langzaam afkoelen tot
650 gr. Nu begint het verdere afkoelen Dit
moet zeer geleldelUk geschieden, om spannin
gen In de glasmassa te voorkomen. Daarom
heeft het plaats in een koeloven, waarvan men
de temperatuur in 10 maanden tUds tot die
van de omgeving terugbrengt. Men kan zich
voorstellen met welke moeilUkheden het over
brengen van het gietstuk In zulk een warmen
toestand naar den koeloven gepaard moet
gaan.
Vóórdat nu de afgekoelde spiegelplaat ver
zonden wordt naar de slUperU. moet ze eerst.
terwUl ze recht ópstaat, met behulp van ge
polariseerd licht onderzocht worden op giet
fouten. Dit is een zeer angstig oogenblik, reeds
het kleinste blaasje In het glas kan een ge-
I vaar beteekenen. Dit is duldelUk, wanneer
men bedenkt dat de holle spiegel als hü na het
slUpen gereed Is. tot op 1/41.000 mm. nauw
keurig moet zUn!
Ook. het sUJpen vordert tal van voorzorgsmaat
regelen. en geschiedt slechts zeer langzaam.
Want de oppervlakte mag door het slUpen niet
warm worden. Dit zou later oneffenheden ver
oorzaken. Eén een-en-veertigduizendste milli
meter is niet veel! En toch is zulk een buiten
gewone nauwkeurigheid noodzakelUk, wil er een
scherp en zuiver spiegelbeeld ontstaan. En de
nauwkeurigheid der weergave is nog van meer
belang dan de sterke vergrootlng. Geen wonder
dus. dat het slUpen op deze wijze drie Jaaa
duurt.
Nu moet de oppervlakte voorzien worden van
een spiegelende metaan^ag. Tot op heden was
gewoon zilver hiervoor algemeen In gebruik.
Toch is dit lang niet het Ideale metaal, want
het kaatst van’de ultra-vlolette stralen, die er
op vallen, slechts een klein gedeelte terug. En
dat. terwUl deze stralen in de sterrenspectra
zoo belangrijk zUn. Daarom zal. op voorstel van
dr. John Strong, van het Technologisch In
stituut een alumlnlumbedekking aangebracht
worden. Deze kaatst 85 pct. van de ultra-vlolette
stralen. terwUl de doffe laag alumtniumoxyde,
die rich aan de lucht aUlcht zal vormen, met
zeepwater gemakkelUk afgewasschen kan worden.
25 Maart JX had het gieten plaats, waarbU
een ongeval heeft plaats gehad. Toen men den
vorm volgegoten had, lieten enkele tappen in
den bodem los en kwamen aan de oppervlakte
van de gloelend-vloelbare massa drUven. Men
heeft onmlddellUk getracht de stukken er uit op
te vlsschen. Of er desondanks geen gebreken
zullen overgebleven zUn. zal men pas volledig
over drie jaar kunnen vaststellen. Voorlooplg
staat het gietstuk eenige maanden af te koelen
en verkeert men in spanning over den afloon.
Doch niet enkel de technici verkeeren In span
ning, ook de astronomen popelen van ongeduld.
Want de nieuwe telescoop zal de viervoudige
Uchtsterkte bezitten van den 2S-m.-spiegel en
hU zal ten behoeve van de onderzoekingen over
de spiraalnevels, en ook over de Marskanalen,
ongetwijfeld zeer belangrijke feiten aan ’t Ucht
kunnen brengen.
„Dat is erg jammer. Tusschen twee haakjes,
indien ik niet al te vrU ben. hoe komt het toch
dat je zoo’n vreeeelUk Utteeken op je vinger
hebt?”
.Dat? Dat te een splinter van een granaat.
De dokter vertelde me nog. dat het maar een
haar gescheeld had, of heel de vinger moest
er af. HU had dat ernstig overwogen.”
jjat zullen wel meer menschen weten, hè?
Het ziet er uit als een doodgewone brandwonde,
vind je niet?”
Newnham keek hem vragend aan en begreep
niet waar hU heen wilde.
„O Ja, enkele vrienden en mUn kameraden,
maar ik heb er nooit erg veel aandacht aan
geschonken. In het begin hinderde het me wel.
omdat het verbazend pUn deed, maar alles
went. Ik voel of zie het niet meer dat een van
mUn vingers een beetje krom staat.”
„Nog iets. Heb je ooit om welke reden dan
ook, voor een tooneelstukje of iets dergelUks
een zwarten baard gekocht?"
Newnham lachte.
„Dan sou Ik toch zeker geen zwarten baard
gekocht hebben.” Toen werd hU opeens somber-
„Groote genade, staat de zaak er zoo voor?"
„Op het oogenblik wel, ja.”
JDua.... er is toch nog eenige hoop?"
.Ja, de zaken kunnen soms heel vlug een an
deren keer nemen. Het is als met eb en vloed.
BU laag getU vind je soms dingen, welke de
vloed verborgen hield en die toch het oprapen
waard zUn.”
Ue mag er van denken wat Je wilt", mtxn-
feflarf?