Prof. Obbink leidt rouwdienst
EENVOUD DES HARTEN
H
Medische kroniek
THANS OOK KOORZANG
ZATERDAG 7 JULI 1934
IDEEËN
DE RELLETJES IN DE JORDAAN
Zuchten
T« Delft
Krant van Ccmminariiun
Rouw by het leger
Militair eerbetoon
Tenue by militair eerbetoon
Verboden
De Nieuwe Kerk
Rouwbeklag
Teekenen regietere
Volgorde militaire gedeelte
Onbesuisd autorijden
Geeloten gebied
Vertchillende vorttelyke portonen
zullen de plechtige by zetting
bywonen
Vertegenwoordiging
Roode Kruit
Restaurant DORRIUS
Het défilé
Marine en Landmacht
Aangereden fruitwagen bleef op
de motorkap hangen
Bezoek aan Delft
Eere-front
i.
het
op
bezorgd van
Examen Nijverheidsonderwijs
iimM M
den
LIBRA
c
a
X
ui
11
>p
n
ar
Het défilé langs de baar van Z. K. H. den
Prins, wette aal sttn opgacleld la de veatlbale
van het Paleis Koordeinde, aal Maandagochtend
aar een aanvaag nemen.
s>
Namens de Commissarissen van de Koningin
in de Provincies heeft de Minister van Staat,
commissaris der Koningin In Zuld-HoUand een
krans ten palette neergelegd.
et moge waar «Un, dat wU ons bU den
langen duur van de economische cri
sis nu en dan een beetje klein voelen,
ge-
Voor den Ingang van de Nieuwe Kerk aal een
groot baldakijn ter hoogte van 23 meter wor
den opgericht Dit baldakijn aal dus belangrijk
grooter «Ijn dan bij de vorige plechtigheid, en
thans In witte en paarse kleuren worden uit
gevoerd.
Wat het militaire gedeelte van den stoet be
treft. tevens volgorde In den stoet, tt het vol
gende bepaald:
nemen.
burgemeester
▼oor het militair eerbetoon te Delft Is het
volgende vastgesteld:
N.Z. Voorburgwal b h. Spui, A dam
PLATS DU JOUR EN A LA CARTE
Aangezien de vestibule van het Paleis tn het
Noordeinde wordt Ingericht tot chapelle ardan-
te. lullen van heden af de registers van rouw
beklag ter teekening liggen in het gebouw van
de Thesaurie van H M. de Koningin. Woord
einde 7t, *s-Oravenhage, tot ulterlUk uur des
namiddags
De commissaris van politie te Delft versocht
ons voorts er nadrukkeljjk de aandacht op te
vestigen, dat streng tegengegaan aal worden
het oprichten van diverse verhoogingrn tus-
schen het publiek, sulks in verband met de
gevaren daaraan verbonden De Vorige maal
werden allerlei wankele verhoog! ng en geplaatst,
waarvan verschillenden lijn ingestort
In verband met het te vervrachten groot aan
tal touringcars sullen ruime parkeerterreinen
worden ingericht.
Woensdagmiddag werd door de onruststokers een auto in de Jordaan omvergeworpen
en in brand gestoken.
Aan het Paleis Noordetnde ajjn palmtakken
het hoofdbestuur van het Alge
meen Nederlandach Verbond, van het bestuur
der afdeellng Aruba van het Algemeen Neder
landsen Verbond
BU Informatie bij de politie te Delft deelde
de Com mi ww riy ons mede, dat in dit geval de
afzettingen In die stad toch niet veel vroeger
sullen ingaan dan de vorige maal, omdat toen
gebleken ia, dat de tijdsruimte meer dan vol
doende was.
Het publiek aal daardoor, aoo lang als e-nlgs-
slns mogelUk to, gelegenheid worden gegeven
om de plaatsen In Delft of op den Nieuwen
Rijksweg op te zoeken
Het wachten zal dan minder lang worden
egmaakt.
Over de polftie-versterklng te Delft deelde de
Commissaris ons mede, dat de Rij ka veld wacht
op de parkeerterreinen, het station enz., dienst
zullen doen, terwijl waarschijnlijk ook verster
king van de militaire politie zal worden ver
kregen.
Algemeen commandant van de te Delft op
tredende troepen to lultenant-kolonel J. J. van
Santen.
BU de Nieuwe Kerk bevindt zich een eere-
wacht van het korps mariniers met de marine-
kapel In de Nieuwe Kerk to bij den Ingang van
den grafkelder een eerewacht opgesteld be
staande uit 8 adelborsten en 8 cadetten
Voor het afzetten te Delft word enaangewesen
mariniers, adelborsten, cadetten, detachementen
van de scholen voor reaerve-officieren en po-
lltletroepen.
De Gouverneur der Koninklijke Residentie
heeft een algemeene order uitgevaardigd ter
regeling van het militair eerbetoon bij de plech
tige teraardebestelling van het stoffelijk over
schot van Z K H den Prins der Nederlanden
op 11 Juli aa
Ingevolge de daaromtrent door en namens
H M de Koningin gegeven bevelen wordt be
pultl. dat aan de plechtigheid deelnemen de
onderstaande troepen:
taart. f. M
WUNbilu
vaa dm Veer. O. Etsen bssk' sa J. R. C.
Naar ons ter sere kaast, aal de rouwdienst
in de Nieuwe Keek te Delft geleld werden
door den Hofprediker, prwfeeeer dr. H. Th.
Obbink, heegleeenar aan do Rijksuniversiteit
te Utrecht.
Het muzikale gedeelte aal eek ditmaal ver
zorgd werden door dr. Joh Wagenaar, direc
teur van het Kon. C onoervatortam voor Mu
stek te -s-Gravenhage. Hel ligt In de bedoe
ling. dat keeroang ditmaal aan de plechtig
heid btjeendera wydlng aal bUsetten.
Ben detachement Koninklijke Maréchaussee
te paard met omfloersten standaard en stand
aardvlag ter sterkte van ld ruiters.
De algemeene troepencommandanl generaal-
majoor J. van Andel met sjjn staf.
De Koninklijke Militaire Kapel
De commandant van het 3e regiment huna
ren. kolonel A Diemont, commandant van het
voorsts militairs gedeelte van den stoet met gyn
1 AdjUdAOt*
ZuidwestelUkde lijn van Schipluiden over
KUkduln naar strandjes! 108; gesloten is voor
alle burgerlijke luchtvaartuigen.
Een bataljon infanterie. 4 compagnieën.
3 Eskadrons huzaren te paard met omfloer
sten standaard.
De rouwstoet van het Koninklijk Huls.
Lui -kolonel Haltsma Muller, commandant
van bet achterste militaire gedeelte van den
stoet met «Un adjudant.
Een bataljon marinetroepen met tamboers en
pijpers.
Een compagnie van de Koloniale Reserve
Het muziekkorps van het &e reg Infanterie.
Een bataljon Infanterie. 4 compagnieën
Twee batterijen veldartillerie, iedere batterij
bestaande uit vier vuurmonden
Een detachement militaire poll tie troepen te
paard.
Evenals zulks geschied is bU het verscheiden
van H M de Koningin-Moeder, zal ook thans
een deputatie namens de Koninklijke Marine
en de Koninklijke Nederlsndsche Landmacht
een zilveren krans leggen bij het stoffelijk om
hulsel van Z K H den Prins
Evenals ten vorigen male to het bedrag ge
steld op ƒ0 10 met de bedoeling om hetgeen
meer wordt afgezonderd, ten goede te doen ko
men aan de instelling, welke tn het bijzonder
als een der levenstaken van den Prins te be
schouwen was: „Het Nedertandsche Roode
Kruis". -
Naar wij vernemen. Is bat zeer waar-
schUnlUk. dat bet vertrek van den rsww-
steet van Den Haag ep Woensdag ata een
uur vroeger sul stjn dan bU de vonge
plechtigheid bet geval was.
Het bestuur van den Bond van Ambtenaren
bjj Departementen van Algemeen Bestuur en
Hoog* Colleges van Staat heeft een schrijven
van rouwbeklag aan H M de Koningin ver
zonden
De heer R. Zuyderhoff voorzitter der Alg
Rekenkamer alg voorzitter der Kon Vereen.
..Oost en West", tevens voorzitter van het Ver
bond van Koloniale Vereeniglngen. mocht tn
die laatste hoedanigheid twee telegrafische be
tuigingen van deelneming bij het overlijden van
den Prins ontvangen, t w. Ie van den heer
Eduard Gay president de la Fédératlon fran-
calae des Coioniaux et anciens Colocilaux. te
Parijs; en 2e van de heeren Arnold, president
en Ryrkmans, secretaire de l'Asaoclation colo
nial* Beige, te Brussel
De departementen van Algemeen Bestuur en
de RUksdlensten sullen a.s. Woensdag geeloten
zijn.
Zoowel te ’s-Oravenhage als te Delft sullen
batterijen worden opgesteld welke minuutscho-
ten zullen af geven van 8 45 uur tot het einde
van de plechtigheid te Delft.
Het Belgische Roode Kruis zal een delegatie
naar de begrafenis afvaardigen
In den loop van Vrijdag hebben een bezoek
gebracht aan de Nieuwe Kerk te Delft Jhr. mr.
dr H A. van Karnebeek. Commissaris der Ko
ningin in Zuld-Holtond. Baron Bentlnck. op
perstalmeester van H M de Koningin terwU'
om 5 uur Hertog Adolf van Mecklenburg, de
broeder van wijlen Prins Hendrik de werkzaam
heden in oogenachouw kwam nemen. Hertog
Adolf werd rondgeleld door den
van Delft, mr. O. van Baren.
De Minister van Waterstaat heeft in verband
met de begrafenis van het stoffelijk omhulsel
van den Prins, met handhaving van zijn be
schikking van 4 Juli, bepaald, dat op 11 JuU
het gebied des Rijks gelegen binnen de begren
zing.
NoordooetelUk: het gedeelte van den eleetrt-
schen spoorweg van Bchevenlngen naar Rot
terdam. gelegen tuaachen het znUpunt van dien
spoorweg met de spoorlijn Den Haag Lelden en
het station Berkel.
Zuidoostelijk de HJn van het station Ber
kel naar Schipluiden (ligging ongeveer midden
luseehen DgUl en Maassluis);
de
worden aangenomen, bestaande uit het
zwarten rouwband aan den
In aansluiting op het reeds gemelde omtrent
de regeling van het militair eerbetoon bij de
plechtige begrafenis van het stoffelijk over
schot van Prins Hendrik, kan nog worden me
degedeeld. dat de Gouverneur der Residentie
als tenue voor de aan de plechtigheid deelne
mende troepen heeft vastgesteld
zonder overjas en met model decora tién.
Alle onbereden troepen hebben vooita de
bajonet opgeplant.
De troepen, welke te 's-Gravenhage voor de
afzetting zijn aangewezen, zullen te half ne
gen hun ops tel lings plaatsen innemen. Ook de
eere-wacht staat te half negen opgesteld. De
troepen Ingedeeld in den stoet zullen te kwart
negen voor den afmarsch gereed staan.
der Residentie besluit zijn
a. een detachement van honderd man van
het regiment Grenadiers en het muziekkorps
van het le regiment Infanterie voor een eere
wacht bu het Koninklijk Paleis In het Noord-
elnde.
over
De Gouverneur
order als volgt:
Ik vertrouw er uiteraard op, dat alle officie
ren. onderofficieren en mindere militairen het
als een groots en blijvende eer sullen beschou
wen. aan de plechtigheid te mogen deelnemen,
roodst zjj evenals zulks op 27 Maart J.l. het
geval is geweest door houding en tenue zul
len uitblinken.
De Korpscommandanten zullen hun troepen
met nadruk hierop wijzen.
omdat er niemand in het tegenwoordige
slacht kloek en vernuftig genoeg blijkt te zijn,
cm den vastgeloopen wagen weer op gang te
brengen; voor het overige steekt toch de mo
derne mensch graag den neus In den wind:
wet to er binnen vijftig jaar al niet veranderd!
Zie onze film, onze radio, onze electrtoche
licht- en kracht installaties, onze luchtvaart. In
vier dagen Amsterdam naar Batavia! Laat
een volgend geslacht maar eens een grooter
prestatie verrichten I En dan onze beschaving
in haar geheel genomen: staat se niet op eer.
veel hooger peil dan ooit te voren? Neem b.v
eens de revoluties. De vroegere historie vertelt
de meest weerzinwekkende verhalen van een
staatkundige omwenteling Neen, dan In onze
eeuw, daar maken wij onbloedige revoluties: zie
naar Italië, naar Duitachland. Er komt een dic
tator; het volk wordt tot een zuivere, een eens-
gesinde natie omgetooverd, zonder dat er een
druppel bloed vloeit. Zoo*n revolutie to een
zegen voor een land....
Ook deze Illusie hebben oppervlakkige beoor
deelaars van het wereldgebeuren een week ge
leden moeten opgeven. Er zijn in Duitachland
ep één dag tientallen tegenstanders van het
nieuwe regiem zonder vorm van proces als
honden neergeachoaen. En nu de rook optrekt
walmt er een ondraaglijke stank van verderf
op en gromt er een met geweld onderdrukt
verzet van ontelbare ontevredenen. En de on
bevooroordeelde kroniekschrijvers in landen
waar de „zegening" van een fascistische revo
lutie nog niet to neergedaald en wear het nog
geoorloofd to vrij te denken en te spreken, xu
vragen, wat er terecht gekomen to van al die
nieuwe en met zooveel opbef verspreide theo
rieën over rasxuivering, over de opvoeding der
Jeugd door den staat, over de weldaden van het
Milver nationale gevoel en het edele geslacht,
dat uit dit alles sou opgroeten? Wanneer het
op daden aankomt, dan xten wjj het eene deel
van de leiders de tegennatuurlyke ontucht aan
hangen en het anders deel de torn- van den
zelfmoord als geoorloofd redmiddel tn moeilijke
omstandigheden en het, neerschtetan vaa tegen-
Manders zonder vorm van proces.
Men to al te spoedig geneigd om bij «tal
kundige omwentelingen van grooten omvang de
schuld aan de ..politiek" te geven. Meestal lig
gen er veel diepere motieven aan ten grond
slag. De geestelijke vaders van de Fransche
revolutie waren Voltaire en Rousseau, de we
reldoorlog sou sonder het zich onverstnnelljk
wanende Duitachland niet zijn uitgebroken en
het militalrtome van vóór 1914 werd meer door
de Duitsehe phlloeofen dan door de leeraren
der krUtsscholen gepredikt. Al wat er aan mo-
reele gevaren dreigde In de eerste jaren van
hst Itbjlasnsrhe fascisme moet op rekening van
den modern hefdenaehen philoeoof prof. Gentille
worden geschreven. En soo ook moeten wU. wat
er .over onze oostgrenzen aan excessen tot
uiting komt, toeechrUven aan de vatoche theo
rieën, wasjUMe het volk sinds den grooten oor
log vergiftigd is De na oorlogs-mentaliteit is
sulver heldenach; het eenvoudige geloof is uit
de harten der jeugd gerukt en aoolang de on
rijpe denkbeelden, die een intellectueel prole
tariaat van de unlversltelten en uit de boeken
van onevenwichtige wusgeeren heeft gehaald,
onder de massa blijven voortwoekeren, aoolang
Wodan boven Christus gekoeen wordt, blijft de
hoop op den terugkeer van rust, orde, welvaart
en ware beschaving UdeL
Het kan xUn nut hebben om in dit verband
een tien jaar oude historie op te halen. In een
sljner religleus-philoeoftocbe studies vertelt de
In bet jaar 1925 gestorven Friedrich von Hügel
bet volgende voorval: „De onlangs gestorven
dr. James Martineau, de bekende unUartoche
predikant en wijsgeer aldus Van Hügel
had mU toegestaan hem te bezoeken het was
de eerste en de laatste maal. Hij was toen
Over de negentig; toch sat hf) kaarsrecht voor
mi) en maakte met xün smal, glad geschoren
gelaat, ztln heldere oogen. H)n levendige klare
taal een onweersprekelUk jeugdigen Indruk
Aan bet einde van het lange onderhoud deelde
hl) mij de volgende gebeurtenis mee: Op den
Moei, vharop gij thans zit, ast eenige weken
geleden een man. wiens geval u zeker evenzeer
als mij belang aal Inboezemen Voor ongevee*
een jaar beaocht mij deze man voor den ser-
sten keer. HU kwam toen zonder aanbeveling
van wten ook bU mU ato een volslagen onbe
kende en vroeg alleen om toegelsten te wor
den. De man was een Amerikaan, midden der
tiger, goed gezond naar lichaam en ziel. HU
was universitair gevormd en zeer beschaafd;
daarbU was hU welgesteld en onafhankelUk. HU
aai in uw Moei en verklaarde, dat hu ml) al
sinds lang uit mijn geschriften kende als een
eerbiedwaardig man, gekxrvlg maar niet al te
gsloovig en omdat hij nu in verlegenheid
verteerde en sen gezonden raad noodlg had.
daarom kwam hu direct van Amerika naar
Buropa en naar deae kamer, om mUn advies te
vragen en mUn aanwijzingen soo mogelük te
volgen.
HU vertelde, dat hU na het afsluiten van zUn
academische studies in de gelegenheid wés ge
Werst zUn leven naar eigen zin in te stellen en
te doen, wat hu voor zichzelf en voor anderen
•Is het nuttigst en het voornaamste hield Toen
Was hU niet alleen «onder leder godsdienstig
Beloof, maar ook in de vaste overtuiging ge-
weeM. dat de godsdienst ntot slechte een vol
komen hersenschim, maar selfs in den vollen
sin van het «bord verderfelük was Daarom
besloot hU al zUn tUd en al zUn kracht aan de
systematische uitroeiing van dsn godsdienst te
WDóen HU had nu een record van tien jaar
achtrr zich, waarin hU alle dagen van de wrok
besteedde om de onverbiddeluke aanvallen van
•Un Zondagspreeken voor te bereiden. Van hst
begin tot het einde had hU ook groot succes
gehad, tenminste dit tastbare: waar hu ook
kwam, vond hu massaversamellngen. een bs-
geesterd gehoor en openlUke instemming annder
tegenspraak En niets noemenswaard «ras er
In sUn jteraoonlUk leven gebeurd, wat hem aan
het wankelen had kunnen brengen; en locb
HK hU niet, hoe en waarom, slocto isnlgsr
zU
en
ge-
ver-
dere en nieuwe manier van voren af aan be
studeerd? Waarom tenminste niet eenmaal ui*,
dit land weggegaan en naar Europa gereisd
om tot een besluit te komen, wat te doen en
hoe gehandeld moet sbrden?
En aoo was hu dan hier gekomen om mU te
vragen. Wat aoudt gU. dr. Martineau. In mfln
geval doen? En dr. Martineau ging verder: ik
iel hem na zorgvuldig overleg, dat ik ssU het
volgende sou doen: hU moest twee maal zo
maanden voor het volgende dubbele experiment
en de hierna volgende overweging nemen. Ieder
half jaar sou hU uitsluitend onder de menschee
van een en hetzelfde ras doorbrengen, de eerste
zes maanden onder die menschen van dit ras
die aoo goed en zoo lang mogelUk een geloovloe
en vrome traditie hebben bewaard, die de be-
toovenng van intelleetueele beschaving, be
weeglijkheid des geestes en moderne aanoasslng
missen; de tweede zes maanden onder de men-
schen. die zich het meest van alle godsdien
stige tradities en overtuigingen hebben loege-
maakt. maar vol van de betooverlng van intel
lectueels cultuur, vol slagvaardigheid, breedheid
en a^>eperkte bewegelijkheid van den geest
zun. eerste aes maanden sou hU het beste
in een Westfaatoche boerenfamilie doorbren
gen, waar men sinds duizend jaar onveranderd
Roomsch-katholiek is. De tweede aes maanden
sou hU onder de studenten tn de medicunen
te Beriun vertoeven, die iedere geestelijke be
weging van onsen tUd weerspiegelen. Op deze
wijze zou het onderscheid van ras en evenzoo
de mogelUkheld om tegen zUn beter we ten-in
verblind te worden. zUn ultgeechakeld. Wan
neer hU die tweemaal zes maanden achter zich
had. dan moest hU zlchaelf ernstig afvragen,
of een van deae belde menschengroejien. en
soo ja. welke van hen, 'dat diepe, gehelmnls-
MAfe bexlt had. n.l. levenswijsheid, s^lke van
deae groepen practtoch den sin van het men-
achenleven. den zin van geboorte, lijden en
hartstocht, van sonde, vreugde en dood kende
En dan sou hU wederom hier komen en ml)
In deae selfde kamer sUn donclusie mededee-
len.
De Amerikaan werkte Inderdaad zUn geheele
program af, en daar, waar gU zit, daar sat hu
voor korten tijd en deelde mU de uitkomsten
van zun ervaringen mede. HU had lang genoeg
in de sfeer en de levensgewoonten van tedere
groep doorgebracht om In elk van bekte aan
doeningen, smarten en uitwerkingen van ver-
schlllenden en verrassenden of treurlgen aard
bU geboorte, dood of zware, moreele nederla
gen to beleven. De katholieke boerengroep was
onbeschaafd en zwaar op de Iiand. enghartig
in haar sympathieën, vol vooroordeeten selfs
tegen het rechtzinnige protestantisme en vol
komen onmachtig om een modernen twijfel of
moetlUkheid anders op te vatten dan als hoog
moed en verblinding. ZU draaiden eeuwig om
zlchaelf en zaten vol van benepen en bUgeloo-
vlge gewoonten De sceptische groep der medl-
cUn-Mudenten daarentegen was beschaafd en
bewegelijk, stond open voor alles, wat nieuw
en ongewoon «tts, tegemoetkomend aan lede
ren twijfel. altUd seker dat deae twUfel manne
lijk en eerlUk was En wu godsdienstige prac-
tUken en goedsbezwaren betrof. zU kenden er
Inderdaad geen enkele! En toch tegenover de
harde levensrealiteiten hadden die onbeschaaf
de, bijgeloovlge. bekrompen jteplsttoche boeren
een diepheid van Inzicht, een zekerheid van
handelen, «en beslistheid van overtuiging, een
bewonderenswaardige snelheid, zuiverheid en
vastberadenheid. Maar tegenover dezelfde
realiteiten waren de overigens aoo behendige,
verlichte, materialistische studenten volkomen
hulpeloos, zonder Inzicht, kracht of overtuiging
van si IWMi aard ook. Het contrast en het on
derscheid was klaar en overtuigend, nooit so<j
hU het gevoel van de onuitsprekelijke superio
riteit In de laatste dingen des tevens, waarin
de traditioneel geloovlge boeren uit Westfalen
boven de individualistische sceptische BerlU-
ners uitstaken, vergetenDr Martineau had
nu den jongen man gezegd „Ziet, gU hebt een
groote genade van God ontvangen, een licht,
dat gU zorgvuldig bewaren en gewetensvol vol
gen moet, wil het niet verdzrUnen. Ga nu naar
Amerika terug en begin met moed een nieuw
leven en breng er veranderingen in aan. voor
zoover uste tot nu toe opgedane ervaringen aan
uw geweten zeggen, dat het veranderd moet
worden OU weet. <Bm ik niet katholiek ben Ik
zou er mU over verheugen, wanneer gU u niet
in geweten verplicht voeldel, een diep geloof
aan God en sen vroom leven In en voor Hem
met het katholicisme geluk te stelten Maar ik
smeek u. versta mU goed: wanneer Ik self te
kiezen had tuaachen twee uitersten aan den
eenen kant God en den Paus en aan den ande
ren kant wel geen Paus maar ook niet God en
Christus, dan sou ik, sender ook maar een
oogenbllk te aarzelen. mU niet uitspraken om
vrU te sUn van God en Paus, maar vóór den
Paus, ja zelfs voor den Psua en Ood en
ik hoop dat gu ook soo aoudt kieaen."
Deze uitspraak van een wel niet katholiek,
maar onbevooroordeeld, oprecht mensch en
groot geleerde, moest de jeugd van heel de we
reld In dezen tijd van buiten loeren en diep In
zich prenten Oveeal lokken nieuwe profeten
met schun«choone leusen het Christendom
wordt de mythe van de twintigste eeuw ge
noemd en ato elementen van een nieuwen
godsdienst worden aangepredikt: de hoogheid
van den Staat, de sul verheid van bloed en ras.
de heilifheid van den vaderlandachen bodem,
do saamhoorigheld van de natte. Maar op dear
normen blükt geen aedelukheld te bouabn.
wanneer het leven tegenslagen brengt, wanneer
h«t overal donker te om ons heen; wanneer het
er om gaat óen dood biumoedlg en berustend
in de oogen te sten, bu allo groote levenspro
blemen te er maar één onfeilbare oplossing
het oude chrtetelUke geloof, beleden In
eenvoud des tmrteti.
tUd werd hU door het denkbeeld achtervolgd,
alsof hem iemand toefluisterde te het toch niet
mogelUk dat je je vergist? Hoe kunt te aoo
absoluut seker «Un, dat al de verschillende
godsdiensten op die punten, waaromtrent
eensgezind hetzelfde leeren. zich volmaakt
sanwljabaar vergissen? Waarom niet het
beele vraagstuk op een meer voorzichtige.
Naar wU vernemen zal van morgen. 7 Juli
af. door het leger gedurende een maand
rouw
dragen van een
linker bovenarm.
Derhalve zullen de officieren de dragon en
de hun door H M verleende ordeteekenen
niet met crêpe omhuld dragen.
BU de begrafenis van het stoffelUk overschot
van den Prins zal op een nader door den Oar-
nlaoenacommandant te s-Orsvenhage aan te
geven plaats een eere-front worden gevormd,
bestaande uit beroeps- en reserve-offtciervn der
Koninklijke Landmacht en der KoninklUke Ma
rine. officieren van het Kon Ned -Indische Le
ger. met verlof hier te lande, en onder-of flcie-
ren der KoninklUke Landmacht en der Konink
lijke Marine
Officieren en onder-officieren die aan de vor
ming van het eere-front wenschrn deel te ne
men. zulten ulterlUk te 8J0 moeten verzamelen
op onderstaande plaatsen:
beroepsofficieren K.L. en K M en officieren
K NIX. op het Tournoolveld vóór Twentsche
Bank
reaerve-officieren en onderofficieren
Lange Voorhout nabu monument.
Het tenue to voor de deelnemers der Konink
lUke Landmacht vastgesteld als volgt; dage-
lUksch tenue (grUsi met model-decoraties wan-
delaabel (officieren en adjudanten-onderofflcte-
ren*. en «ritte handschoenen, officieren met
rouwband.
De afmarsch van de verzamelplaatsen naar
de punten van opstelling geschiedt onder de
algemeene leiding van den kolonel J. H. Fruyt
van Hertog commandant van de Brigade Gre
nadiers eq Jagers nsar de aanwijzingen van den
Garnizoenscommandant
De oud-officieren van het Kon. Ned -Ind Le
ger zulten een eere-front vormen op de Plaats
ter weerszijden van het standbeeld van Joh de
Wltt. Verzamelen op bet Binnenhof te 8.00 uur.
b voor het afletten van het Noordeinde. De
Heulstraat en den KneuterdUk de detachemen
ten van de verschillende legerkorpsen.
Het geheel staat onder commando van den
commandant der brigade Grenadiers en Jagers
Dese voert tevens het commando over de niet
ingedeelde officieren en onderofficieren.
Verwacht wordt dat de volgende buiten-
landache vorstelijke personen aan de begra
fenis van Z.K.H. den Prins sullen deelnemen:
Hertog en hertogin Adolf Friedrich van
Mecklenburg, groothertog en groothertogin v.
Mecklenburg, erfrroothertog en erfgrootherto
gin van Oldenburg, de verst van Benthelm en
Stelnfurt. de vorst van Wied, de erfprins van
Wied, de vorstin van ErbachSchoenberg,
prins Wilhelm Ernst van ErbachSchoen
berg. prins Karei van Beëglë, graaf van
Vlaanderen, de Earl of Athlohe. de vorst en
RUngraaf van Salm Horstmar. (vertegen
woordiger van Z.K.H. Prins Oscar vaa Prui
sen. als Herrenmeister van de Johannlter
Oede). prins FéUz van Luxemburg, hertog
hrtetlaan LodewUk van Mecklenburg
Namens de Llgue des Bociétés de la Croix
Rouge zal mr dr F Donker Curtlus. secretaris
generaal van het Nedertandsche Roode Kruis.
In zUn hoedanigheid van Gouverneur van de
Llgue, een krans neerleggen san de baar van
ZUne KoninklUke Hoogheid den Prins der Ne
derlanden
Mr. F. Donker Curtlus zal de Llgue tevens
bU de plechtige bUsettlng van het stoffelUk
overschot te Delft vertegenwoordigen.
Vrijdagmorgen to te Eist op den RUkmtraat-
weg Arnhem—NUmegen wederom een ernstige
aanrijding gebeurd tuaachen een trultwagen
van W J K nipping van Reeth en een perso-
nen-auto GZ 6188, bestuurd door den heer
J. D.. uit Amsterdam
De auto reed den frul (wagen met zooveel
kracht van achteren aan. dat deze boven op de
mqtorkap bleef hangen. De voerman Knlpplng
werd van het voertuig geslingerd en bekwam
behalve eenige kneuzingen een gecompliceerd*
beenbreuk.
De dokters De Boer en Zeydner verleenden
de eerste geneeskundige hulp, waarna de patiënt
naar het 8t Cantolusulekenhuto te NUmegen
vervoerd werd.
De autobestuurder, die door sUn onbesuisd
rilden het ongeval veroorzaakte, kreeg geen
letsel. ZUn aoo goed ato nieuwe auto bekwam
echter groote materieels schade Dtt is reeds
het vleide ongeluk, dat in de afgeloopen wees
op (lesen drukken verkeersweg to gebeurd.
rouwen schijnen meer te zuchten dan
mannen, en daarom to het een sym
pathieke gedachte geweest van een
Engelsche vrouwelUke dokter. Deels Baker,
om aan het zuchten een eenlgszlns diepere
studie te wuden.
Het is nog niet aoo heel lang geleden, dat
elke medicus. die voor een voorzichtig en
secuur man wilde doorgaan, terugschrok voor
de diagnosezenuwachtigheid, of hysterie.
Tegenwoordig zegt men niet meer zenuwachtig
heid. maar men spreekt over neurasthenie,
psychsslenie, obsessie en dergeUjke aandoenin
gen
Wanneer er vroeger menschen op het
spreekuur kwamen, die klaagden, dat ze z.g.
koetademlng waren. dat het ademen hun
moeilijk en onaangenaam viel, en dat ze in
t algemeen steeds moesten zuchten, dan sou
ds geleerde en wetenschappelijke medicus toch
wel vaak verklaard hebben, dat er de een of
andere ziekte aan hart of vaten achter schooi.
Een vrouw tuaachen de dertig en veertig
jaren klaagt, dat zll last heeft met de adem
haling De klachten sUn zeer onregelmatig,
dagen lang bemerkt zU niets, en denkt er met
eens aaa. en op onverwachte tijden ondervindt
*U plotseling weer hare bezwaren Het to vooral
de inademing, die tegengehouden wordt die
ato *t ware door een gewicht gehinderd wordt.
Vooral komen deze bezwaren voor na den
dagelUkschen arbeid, als Zij 's avonds uitrust;
en zelfs In *t algemeen In tijden van ruM. ZU
moet telkens zuchten, maar wanneer zll eens
flink diep geademd heeft, of een fllnken geeuw
gedaan heeft, worden de bezwaren aanmerkelUk
minder Soms komen de beswaren van de adem
haling In den nacht.
Eén ding moet nu aan T licht gebracht wor
den, n.l of deze zg kortademigheid optreedt
tudens inspanning Dit Is de vraag, waar eigen
lijk alles om draalt Want de kortademigheid,
die uit een hartaandoenlng voortkomt, wordt
pas gevoeld of tenminste sterker gevoeld bU
inspanning Of deze Inspanning nu to snel
werken, of tasten dragen, snel loopen. trappen
klimmen of tegen den wind in loopen. doet ruete
ter zake Maar wanneer iemand gedurende de
inspanning zelve zUn kortademigheid niet be
merkt. of althans niet sterker ondervindt dan
anders, kan men er volkomen zeker van sUu,
dat deze kortademigheid niet uit een hartaan-
doenlng voortkomt
Maar wat is nu het eigenaardige van deee
patiënten, die hier besproken worden?
Dat to. dat wanneer zU druk bezig zUn. «U
van hunne klachten niets bemerken, maar dat
uileger.deel, wanneer zu den tud hebben op rich
selven te letten, en aan zich self 1 te denken,
de bezwaren voor den dag komen. Welnu. In
T algemeen kan men veilig zeggen, dat be
zwaren. die erger worden, ais men er op tot,
uit zg zenuwachtigheid voortkomen En nu
spreek ik niet eens over zulke algemeene be
kende bezwaren als hartkloppingen. pUn tn de
hartstreek, gevoel vaa vermoeidheid, maar ik
spreek b v. over onaangename sensaties bU het
zien. Er zUn verschillende menschen. dis wan
neer zu er op letten, allerlei onaangenaam
heden bemerken bu het gebruik hunner oogen.
donkere plekken, vlokken enz Maar wanneer
zu bezig zyn met bun werk, met lesen of
schrijven, en ze zUn werkelUk zandachtig dan
bemerken zU van deze gezichtsbczwaren niets.
Wanneer nu gebleken Is. dat dese patiënten
geen laat hebben van hun zuchten, hun gebrek
asui adem, juist wanneer sU «ich inspannen;
en wanneer dan hst ondersoek ook niets van
een aandoening aan hart, vaten longen of
nieren aan het licht bracht, dan ligt de con
clusie voor de hand, dat het een kwestie valtt'
zenuwen to. En werkelUk. deae patiënten hebbed
vaak nog andere bezwaren van denzelfden aard,
n 1. angstigheid gevoel van uitputting, terneer-
geslagenheld. soms ook van ruimtevrees, vaak
van bevingen en een soort duueligheid.
Het to dus van ds patiënten een vergissing:
het beswaar to niet een echte kortademigheid,
maar een suchten Maar gaan wU nu tets
dieoer op de zaak tn. Menigeen aal misarhien
denken, dat het geheele geval hiermee opge-
loM is. maar er blüven luist twee interessante,
misschien wel onoplosbare vraagstukken over.
Ten eerste, waarom verraadt een dergeUjke
zenuwachtigheid zich door een zuchtende
ademhaling; en de tweede vraag to. waarom
de patiënten zich vergissen De eerste vraag mag
misschien dwaas Ujken. maar ook de inder-
vragen worden dwaas genoemd, doch meestal,
omdat de volwassene ze niet kan beantwoorden.
Men zou b v. evengoed kunnen vragen, waarom
vrooiUkheid zich uit door lachen, en niet b.v.
door hard loopen. of met de vingerz te trom
melen Deae vragen lUken evenzeer dwaas en
toch heeft prof van Oinneken er een heel
boek over geschreven n 1. „Gebaar, gelaat en
klankexpressie". HU heeft daarin op duldelllke
wuae uiteengezet dat een gelaatsuitdrukking
van bv bittere teleurstelllns precies leaelfde
gelaatsuitdrukking to als van iemand, die iets
MUera In den mond neemt. En dese laatste
gelaatsuitdrukking to wel te verklaren: ato
iemand Iets bitters in den mond krUgt. vertrekt
hU op aoodanige wuss «Un tong, en daarasse
«Un mond en «Un gezicht, dat het bittere aoo
mln mogelUk tn aanraking komt met dia ge
deelten van de tong, die jutot voor den bitteren
•maak gevoelig «Un Een bepaalde geestelijke
gemoedsaandoening uit zich dus door «en ge
laatsuitdrukking. die bij een bepaalden smaak,
dl een lichamelijke aandoening poM.
Nietwaar de ziel moet nch door het lichaam
uitdrukken.
Zoo ook met het suchten. Wanneer «dj in een
omgeving komen met een heerluke frtasehs
lucht, dan zetten wil de borstkas uit en sdemen
met ruime teugen die lucht in Maar wanneer
de lucht benausrd of kwalük riekend to. dan
sUn «rU vanzelf en we kunnen niet anders
moeizaam met de edémhaling
Ds geestelUke gevoelens uiten zich op dezelfde
wUse: wanneer wU lets heerlUk vinden, ademen
wU diep sn ruim, wanneer WU onder Iets Ujden.
dan suchten wU. alsof de lucht ntot soed wars.
Maar nu komt de tweede vraag. nJ waarover
de patiënt slch vergist Immers het to toch
aoo: de patiënt Is bedroefd, en sucht rlaarovsr.
en nu komt hü 'of stt> klagen, dat de adem
haling belemmerd wordt. Stel u voor, dat
iemand weent, en ge vraagt hem waarom, sn
hU antwoordt dan: Ut ben bedroefd, omdat
mijn oogen soo tranen. Zoo Iemand spreek*
onsin, of hU wil de reden vaa sUn droefheid
nlM blootgeven. Mln of meer bewust en onbe
wust. verbergt de patiënt sUn eigenlijk lUden
(dat hu dikwuls zelf niet heelemaal duid el Uk
begrUpti en komt met sUn klachten, tn du ge
val over de ademhaling, voor den dag Dan doet
zich dadelUk de vraag voor, waarom de patiënt
die droefheid verbergt, ook al to hU slch niet
klaar en helder bewust Iemand die bedroefd
en ssnuwachtlg wordt, omdat hU vrouw of kind
verliest, verbergt ds redsn van sUn droefheid
niet Maar sommige menschen wel; se «rillen
het niet weten; de oorzaak moet «Un, dat «U
zich daarvoor schamen, ook dit weer niet ge
heel en al duldeluk bssrust En daarom klagen
«U niet over hun droefheid, maar over hun
adembeswaren. ZU moeten dus «elf «enigermate
beseffen, dat «U elgenlUk niet bedroefd be
hoorden te «Un. maar zU schamen zich er voor,
met de zaak voor den dag te komen. En soo sou
men desa menschen kunnen vergelUken -net de
stille armen, die honger lUden en niet durven
vragen, omdat sU zich over hunne armoede
schamen En soo vallen ook fuiken nerveuaen
personen, jutot al den stilten armen, tweeërlei
behandeling ten deel; de één heeft met hen
het grootste medelijden, ds ander vindt hen
zeer onverstandig Belden sUn eenzijdig, mapr
tezamen hebben sU »elUk
M J Pw. J. J. VlUja. g. B. «pas
•tolk. T. E Roman. O. J. és Leur,
w n. v“
Msynske,
