ZEKER EN ONZEKER
I
Winkelsluitingswet gewijzigd szSEsL-sS
1 bijzondere lyceum uitgetrokken subsidie. Men
achtte het, gezien de houding van de Overheid
tegenover andere Inrichtingen van bijzonder
middelbaar en voorbereidend hooger onderwijs,
niet aanvaardbaar, dat gesteund zou women
een neutraal lyceum In een stad als Eindhoven,
waar een openbaar gemeentelyceum bestaat.
Medische kroniek
Groote brand te
Dreumel
I. Verbunt - van Dijk
STROOPPOT-AFFAIRE
VAN DE BAAN
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor IOcL
ZATERDAG 14 JULI 1934
1DEEÜN
JUB1LEERENDE COMMUNITEIT
Het debuut van Pasteur
Wijlen Mgr. Mutsaers
RIJWIELBELASTINGMERKEN
Van 23 Juli af verkrijgbaar
TWEEDE KAMER
Op wmerrech
SOCIALE STUDIEWEEK
jx M. echudhtino.
Een lyceum-kwestie te
Eindhoven
DE BELANGEN DER URKER
VISSCHERS
De loonsverlaging in de
mijnen
Miniet ar contra president
Da Regeering acht vijf pCt.
mogelijk
Drie boerderijen en vier voorraad
schuren in de asch gelegd
Nog geen overeenstemming
Miswijnen, Codslampolie,
Kerk, kunst op elk gebied
elef. 348,1
Overbrenging van z?n stoffelijk
overschot naar Venlo
De wijziging van de Landbouw
crisiswet c.a. z. h. st. goed
gekeurd
Wynkoop
Dwaze inval van
urg, C^uiOir. 64
4
LIBRA.
■toet.
waar hun orde 700 jaar gevestigd It
De Patere Franciscanen van Maastricht,
gehouden
o
Minister Deckers ml de Eeetata Studieweek
<3-8 Augurtua) to Bolduc Mfwonsn,
Te Dreemel un de Waal heeft Vrijdagmiddag
een «eer zware brand gewoed, waarbij drie beer
dertjen een prooi der vlammen werden.
De heer Drop bedoelt hiermede voornamelijk
de personeelsorganisaties Dat zal me nog een
vertraging geven Geen wonder, dat de Pro-
teslantsche fracties het amendement steunden!
lang touw in de hand neemt, en men be-
r 1 neer, gaat bet touw
hj) uit, wel beswaar tegen het regeertngsbeleld.
maar tegen t beleid van Economische Zaken
richtte dit beswaar zich niet soosear. En tegen
den veertien dagen aan het bewind Hinden
bewindsman van dit departement kon men ón
mogelijk nog eenlge grief aanvoeren.
Met Ingang van 33 Juli az. sullen op de kan
toren der posterijen verkrijgbaar zijn de rUwiel-
belastlngmerken voor het belastingjaar 1934 '35
(1 Augustus 1934 tm. 31 Juli 19351,
De aandacht van belanghebbenden wondt erop
gevestigd, dat bet geval slch kan voordoen, dat
op een postkantoor en In het bijzonder op een
hulppostkantoor tüdelük geen belastlngmerken
voorhanden zijn. Het verdient daarom aanbeve
ling het koopen van een merk niet uit te stel
len tot het tijdstip waarop men het moet ge
bruiken.
Veeris wordt ar met nadruk op gi earns, **al
ée controle op bet gebruiken van geldige kilns
tingmerken reeds dadelijk na den aanvang van
het nieuwe belastingjaar aal worden ingveteld.
Subsidie Lorentz-lyceum
Vrij vaal tüd nog beeft de Es mar bedeed aan
de Interpellatie over het Bndhovenacbe Lorentz
lyceum.
Da Minister nam overigens, toen de ttjde-
Ujk prerideerende sociaal-democraat Scha
per hem veraocht, tot den voorzitter en niet
tot de hem omringende en Interrumpeeren-
de leden te spreken, weder een houding aan,
welke hü. wil hü de Kamer niet volledig
tegen zich krijgen, niet to vaak moer aal
moeten herhalen. Nog nooit hebben wij een
Minister een woedend gebaar zien maken
togen een Kamerpresident, die hem torwille
van den ordelijken gang van zaken even
met een hamerslag in de rede valt, ons hom
een verzoek te doen.
Vrijdagmiddag vergaderde te Heerlen de Con
tactcommissie voor het mijnbedrijf. Besprekingen
werden gevoerd over het bovenvermelde voorstel
van den minister van Waterstaat.
De directies verklaarden zich accoord met dit
voorstel.
De vertegenwoordigers der mijnwerkenbonden
bleven op bun standpunt staan, dat zü ook dit
voorstel niet konden aanvaarden.
De vergadering wordt hedenochtend om 11 uur
voortgezet.
Op het oogenbllk Is nog niet te zeggen, hoe
de afloop zal zijn.
DEN HAAG, 13 Juli 1934
De Tweede Kamer had, alvorens zich te be
geven in een debat over de plotseling opge
doken Interpellatie van mevrouw Bakker-Nort
over bet Lorentzlyceum te Eindhoven, nog een
aantal beslissingen te nemen, die resteerden uit
het gevarieerde debat In de middag- en avond
vergadering van gisteren.
De Tweede Kamer is thane met de beste wen-
schen van president Ruye da Beerenbrouck, die
er voortdurend een zeer Inspannend tempn in
had. op somerrsoss gegaan. Zü heeft in do
laatste dagen van haar samenaün nog een mas
sa werk te verduwen gegeven aan haar zuster
aan den anderss? kant van het Binnenhof.
HQ liet nu het
Op de vragen van het Kamerlid van Dis be
treffende het verleenen van vergunning aan
Urker vlsechers, die in het bezit sjjn van vaar-
Men heeft zich het volledige recht voorbe
houden. om deze kwestie bf) de begroottng voor
1935 weder los van deze ulspraak te bezien
Verschillende afgevaardigden, die zich in het
debat mengden, spraken zich in daas richting
UIL
De motte-Wijnkoop motie van wantrouwen
in het beleid der Regeering werd bU zitten
en ópstaan verworpen.
De sociaal-democraat VLIEGEN bewees aan
dezen dwaaen inval van den eeuwig grinniken
den communist nog de eer van een motlveering
van da stem zUnsr IracUs; daas bad, zoo legde
Dr. E. W. K Maller stand gekomen De Bnd-
hoveneche afgevaar-
De wijziging van de Winkelsluitingswet ts
met 33 tegen 35 Preieetantoehe) stemmen
aanvaard. Tevoren nam de Kamer nog bet
amendement van den sociaal-democraat
Drop aan. krachtens hetwelk ia de ver
schillende gemeenten, alvorens de gemeente
raad sich over de argentle van een ver
ruiming dor Zondagssiaiting uitepreekL
gehoord moeten worden niet de betrokken
winkelier*, sooals t ontwerp voorstelde, maar
tuigen met motoren boven 30 P.K.. om na 1
Juli 1934 de vlsscherlj op het IJselmeer te
blijven uitoefenen, heeft Minister Oud o. m
geantwoord, dat het aantal Urker vlsschers-
vaartuigen, dat door dezen maatregel zal wor
den uitgesloten, vermoedelijk 87 bedraagt. In
derdaad is de Noordzeevisschertj voor bet te
genwoordige weinig winstgevend, doch het toe
laten van deze vaartuigen op het IJselmeer
wordt met het oog op den vlschstand onraad
zaam geacht, terwijl het bovendien in booge
mate strijdig zou zijn met de belangen van
hen, die van jongsaf op de Zuiderzee hebben
gevlacht en. door den bouw hunner schepen,
thans bij uitsluiting zijn aangewezen op de vls-
scherij op het IJselmeer.
Het Is niet mogelijk den getroffen maatregel
ongedaan te maken. Wel wordt overwogen, of
het mogelijk is, den betreffenden vlsachers
eenlgermate tegemoet te komen krachtens de
Zulderzeesteunwek
Oek de wijziging van de Landbouw
crisiswet werd goedgekeurd. Er was geen
hoofdelijke stemming voor neadig.
In tegenstelling met dezulken schreef Paulus
san de bewoners van Philippi: .er wandelen er
velen ik heb het u dikwijls gezegd en Ik
herhaal het weenende er wandelen er velen,
die vijanden zijn van Christus' Kruis; hun dood
zal ellendig zijn, omdat hun buik hun god is;
omdat zij In de wijsheid der wereld een glorie
stellen, welke vernietigd zal worden."
Wie de onzekerheid van den zekeren dood
niet wil riskeeren, die slulte met dien dood
tijdig een bondgenootschap; die zie hem niet
als een vijand, maar als een waarschuwend
vriend, welke op het beslissend uur tot de
overwinning voert.
De Kamer heeft slch door aanvaarding
met 45 tegen 35 stemmen van een op ad
vies van Dr. Moller gewijzigde motie van
Mevrouw Bakker-Nort uitgesproken tn
deuen sin, dat de Minister het subsidie voor
1934 aan het Lorentzlyceum kan ultkeeren,
doch dat een overeenstemming van de twee
Etndbovenache lyceum kampen vóór 13 Aug.
door baar gewenscht wordt
Minister BTEENBEROHE had alleen nog maar
den heer Van Voorst tot Voorst te beloven, dat
hü in overweging nemen aal. of ook hout onder
de crisisproducten moet worden opgenomen, en
een amendement-Goseling over te nemen, dat
in verband met een arrest van den Hoogen Raad
over strafbaarheid van vervalschlng van var-
kensmerken een overbodige zinsnede over
die strafbaarheid uit het ontwerp vervallen liet.
Ook wilde de Minister gaarne rekening houden
met de opmerking van mr Gosellng, dat de
bevoegdheid, om overtredingen te straffen, welke
thans krachtens art. 30 der Landbouwcnstswet
ook den Minister van Economische Zaken toe
komt, eigenlijk een overbodige instantie schept
naast den gewonen strafrechter, den tuchtrech
ter en de arbitrage Met mate sou de Minister
van zijn nieuwe bevoegdheid gebruik maken.
In verband met de Donderdag
conferentie op het departement van Water
staat met de voorzitters der münwerkersbon-
den. vernemen we nog nader, dat de mW»
heeft meegedeeld, dat de loonsverlaging voor
de mijnwerkers beperkt kon blijven tot vijf
pCt In plaats van de voorgestelde tien pCt
welke verlaging dan nog In twee termijnen in
gevoerd zou kunnen worden van telkens 3H
pOt de eerste op 1 Augustus en de tweede op
1 October. De regeering acht deze verlaging van
de mUnwerkersloonen mogelijk. De vertegen
woordiger» van de vakorganisaties hebben zich
op het standpunt gesteld, dat ook deze ver
laging door de mijnwerkers niet kan worden
gedragen.
Sinds gerulmen tijd werd In de kringen van
de Raphaëlmannen het verlangen gekoesterd,
•dat ook het stoffelijk overschot van wijlen Mgr
A. Mutsaers. de onvergefelijke eerste bonds-
advlseur van St. Raphael zou rusten op de
stichting te Venlo, welke zijn naam draagt.
Deze piëteitvolle wenschen gaat binnen af-
zienbaren tijd werkelijkheid worden, voor de
verwezenlijking waarvan pastoor W. Mutsaerts
uit Tilburg zijn bemiddeling heeft verleend.
Zoowel de familie Mutsaers als Z. H. Exc.
Mgr. Diepen, blsschop van Den Bosch, hebben
op een daartoe strekkend voorstel gunstig be
slist, soodat het stoffelijk overschot van den
vereerden eersten bondsadviseur. hetwelk thans
rust In den grafkelder op het kerkhof te Or-
then zal worden overgebracht en bijgezet op
het ..Mgr Mutsaersoord" te Venlo, alwaar het
zijn laatste rustplaats zal vinden naast dat
van zijn vriend en opvolger, wijlen pastoor
Donders.
Die overbrenging en bijzetting zal In het a.s
voorjaar met groote plechtigheid geschieden In
tegenwoordigheid van alle leden van ,J8t. Ra
phael".
Tevens is onder de leden van genoemden
bond een actie ingezet om een monument te
stichten ter eerbiedige en dankbare nagedach
tenis van deze belde groote voortrekkers, me-
de-oprichters en eerste bondsadvissurs. welk
eere-monument boven beider rustplaats zal
verrijzen.
In de Strooppot-affaire sagen mr van Dijken
en mr. Gosellng met één stem meerderheid hun
amendement, om deze zaak nu maar als be
ëindigd te beschouwen, verworpen. Maar de
adressant, de heer Rjjsdljk. la met de daarop
gevolgde aanneming van de conclusie der com
missie. welks den Minister alsnog om een onder
zoek en een schadevergoeding vraagt, zeer wei
nig gebaat. Minister Kalft heeft namelijk al
verklaard, dat hl) hierin de Kamer ónmogelijk
ter wille zal kunnen zijn De zaak ia. nu zij voor
den rechter In drie instanties Is uitgevochten,
voor hem definitief uit
Minister MARCHANT segde toe. dat hü van
deze post geen gebruik sou maken en sou trach
ten de beide heftig tegenover elkaar staande
onderwijsinstellingen tot een fusie te bewegen
Door den onwil van het gemeentelijk lyceum en
van den Bndhovenschen gemeenteraad, die de
door Minister Marchant geïnspireerde fusle-
voorstellen afwees, zat thans de zaak hopeloos
vaat. En de bewindsman wenschte thans wei,
dat de Kamer hem van zijn belofte ontslaan
zou. opdat het Lorentzlyceum, dat een verdien
stelijke onderwijsinstelling te. niet ontijdig het
loodje leggen sou. HU had blijkbaar zijn partU-
genoote. mevrouw Bakker-Nort, bereid gevonoen.
door een interpellatie de zaak in de Kamer
aan de orde te brengen.
De brand ontstond bU den heer Scheepmans
en werd ontdekt door een der zoons, die In den
boomgaard werkzaam was. ZUn eerste werk
was de hulsgenooten, die lagen te rusten, te
waarschuwen.
Bulten het perceel gekomen waagde een zoon
zich nog even In het brandende huls, om een
kistje met geld en gouden sieraden eruit te ha
len. In zUn verbouwereerdheid beeft hU echter
het kistje te dicht bU de brandende woning ge
zet. Later te het kistje teruggevonden, doch al
het papiergeld was verkoold en de gouden zto-
radea waren tot één massa versmolten.
Met deze kapitale boerderij en vier groote
schuren gingen verloren 50 000 KG. hooi, als
ook de geheele landbouw-inventaris, het meu
bilair en een honderdtal kippen
Inmiddels waren de vlammen overgeslagen
naar de 100 M. verder gelegen woning van K
Walburg, die weldra eveneens in de asch werd
gelegd.
Tot overmaat van ramp tastte het vuur ook
de boerderU van diens zoon, Chr. Walburg aan.
zoodat ook deze spoedig In lichter laaie stond.
Van deae boerderij, die alle drie met stroo
gedekt waren, bleef niets over.
De brandweer van Dreumel greep de vuurzee
krachtig aan en wist verdere uitbreiding te
voorkomen.
Alles was laag verzekerd.
digde VAN DER PUTT, die het bestaan van
twee neutrale lycea naast elkander minder
gewenscht acht, sloot zich bU die suggestie aan.
En nog andere sprekers de liberaal WENDE-
LAAR. de ChristelUk-Historische afgevaardig
de RUTGERS VAN ROZENBURG, de sociaal
democraat FABER stonden op het standpunt,
dat de gemeenteraad wel een soepeler houding
sal gaan aannemen, wanneer hU niet meer de
zekerheid heeft, dat t Lorentzlyceum bU gebrek
aan middelen tot spoedigen ondergang gedoemd
aal zijn.
De Christelijk-Historische afgevaardigde
TTLANU3 en de antl-revolutlonnalr VAN DIJK
evenwel handhaafden de houding, In Decem
ber door ben aangenomen, en vonden, mede
om de consequenties, welke aan verleenlng van
het subsidie verbonden zouden zijn tegenover
andere bijzondere lycea, dat het lorentzlyceum
nu maar zich schikken moest in bet risico, dat
het eenmaal op zich genomen heeft.
Zr te dus thans eenlg respijt. En Mlniator
Marchant sal zijn volle medewerking geven,
opdat de beide partijen tot elkander komen en
er een practteche verdseling van taak en ter
rein tot stand wordt gbrachL
gevoel. Het kent geen goed en geen kwaad.
Het mist de gave om zijn Schepper te danken,
-heeft dan ook geen belooning, maar ook geen
straf te wachten.
De mensch kan onmogelijk het wezenlijke
verschil tusschen hem en het dier ontkennen.
HIJ heeft verstand, overleg, een vrijen wil e^
dus verantwoordelijkheid. ZUn ziel dringt
om zich bulten den nauwen cirkel van het
oogenbllkkelUke te verheffen; zU smacht naar
geluk, ziet in de toekomst, hunkert naar meer,
naar rust, naar vrede, naar ongestoord geluk:
naar den verren horizont, waarachte de eeuwig
heid staat. Dat is de stem van den mensch,
geschapen met lichaam en ziel; dat is de drang
naar bet onsterfelijke in het sterfeUjke. Men
kan deae stem moedwillig pogen te smoren;
óf wel een hetllooze omgeving kan dat ziels
verlangen afzwakken: in oogenbllken van zui
vere vreugde of diepe zielesmart; onder de
werking van een grootsch natuurtafereel of in
eenzame uren, klinkt die stem van de ziel óp en
is onloochenbaar aanwezig.
Het UJkt overbodig om voor christenen aan
deae waarheden te herinneren. En toch, wan
neer de gelegenheid zich daartoe aanbiedt, wan
neer het groote probleem van het menschelUk
leven, nm de beteekente van den dood, zich
door bijzondere omstandigheden feller dan an
ders aan ons opdringt, dan lUkt het nuttig op
de noodzakeUjkheid te wUzen, dat de dood in
ons leven een groote rol dient te spelen.
B" is geen grootere zekerheid dan de weten
schap, dat leder mensch, zonder uitzondering,
sterven moeL Er is ook niemand, die aan
neemt, dat hU ook maar de geringste kans
heeft om aan den dood te ontsnappen. Naast
die absolute zekerheid te er even groote onze
kerheid over ons lot aan den anderen kant van
het graf. Nooit te er een mensch van gene
zijde teruggekeerd om ons over dat hierna
maals in te lichten. Die zekerheid moeten wU
dus zoeken in een geloof, dat redelijk te. In
een leer, die bovennatuurljjk gezag heeft. Beide
elementen vinden wU in het geloof, hetwelk
leert, dat de mensch bü den dood bet lichaam
als vergankelijke stof achterlaat en dat zjjn ziel
als onvergankelijk naar haar Schepper terug
keert om rekenschap te geven van de wUze.
waarop zU in bet stoffelijk omhulsel zich heeft
gedragen.
*t Is voor den christen, die van zUn jeugd af
in deze logischs leer Is opgevoed, niet moeilUk
om die ontzagwekkende gedachte verder
te werken: de leer van den zondenval, van de
verlossing in Christus, van de genade om met
een vrijen wil den hemel te verdienen. Over dit
alles beslist ulteindelUk die ééne seconde, de
laatste ademtocht, de dood. Is het daarom
niet dwaas, dien dood als factor in bet leven
uit te schakelen, omdat hU ons ongelegen komt,
omdat wU hem onaangenaam vinden?
Wanneer wU willen, worden wU voortdurend
aan hem herinnerd: telkens vallen menschen-
levens om ons heen van den levensboom als
rijpe vruchten af: t is de dood, die se af-
schudL Telkens worden wU door kleine of
groote ongemakken in eigen lichaam aan de
broosheid van ons bestaan herinnerd; *t zijn
schaduwen van den dood!
^Gelukkig wie zich met den dood als met een
broeder vertrouwd maakt HU handelt naar het
woord van de Schrift: gedenk uw uitersten en
in eeuwigheid zult ge niet zondigen. HU han
delt als sen wUs man, want hU stelt het kost
baarste dat hU te verliezen heeft, zUn ziel,
veilig. HU redeneert uit ds groote zekerheid,
nm. de wetenschap, dat hU sens sterven moet
en houdt al zijn levensdagen den dood, als het
brillssend einddoel, voor oogen.
Dr MOIJ.ER. die het
voor het Lorentzlyceum
opnam, omdat hU de bU-
sondere school als school,
door de ouders voor hun
kinderen gewenscht, met
ten achter wil zien ge
steld. suggereerde Mevr
Bakker-Nort. den termijn
tot 15 Augustus tn haar
motte op to nemsn. om
dat hU gegronds rsdsnsn
had. om to gelooven. dat
binnen dien tUd de over
eenstemming aal sljn tot
-j-v asteur was scheikundige, en had In de
P* scheikunde reeds een grooten naam ge-
maakt, toen hij zich nog nooit met de
geneeskundige wetenschap had bezig gehouden. 1
Oppervlakkig beschouwende, sou men misschien
meenen, dat hU onder zUn scheikundige studiën
een streep gezet bad, en tot de geneeskunde
was overgegaan. Zoo is het echter In "t geheel
niet gebeurd, maar Integendeel, er zit in bet
geheele werk van Pasteur een logische lUn.
GelUk menweet, vormt zich onder in
oude wUnvaten een soort steenlg bezinksel, dat
wijnsteen genoemd wordt. In 1770 was deze
wijnsteen door een Zweedsch scheikundige
onderzocht, en het bleek hem, dat deze een
zuur bevatte, dat wijnsteenzuur genoemd werd.
Dit scheikundig lichaam werd door verschil
lende chemici onderzocht en men kende nauw
keurig de samenstelling Nu had In 1830 een
zekere Kestner te Thann In den Elzas iets met
den ruwen wijnsteen ultgehasüd. hu wist zelf
niet wat maar een feit was, dat men daarin
naast het gewone wijnsteenzuur nog een ander
wUnsteensuur vond, dat eigenlijk precies aan
het eerste gelijk was, even swaar was. dezelfde
reacties vertoonde, op dezelfde wUze uit
dezelfde atomen was opgebouwd, maar dat de
zeldzame eigenschap vertoonde, dat het niet in
staat was het polarisatievlak te draaien Het
zou mU te ver voeren, nauwkeurig uiteen te
zetten. wat polarisatie la. doch een enkele
verduidelUklng moge volstaan. Wanneer men
een I j
weegt de hand op en
golven. Deze golven gaan van boven naar be
neden en bewegen zich dus In een verticaal
vlak. Wanneer men de hand echter van links
naar rechts beweegt gaan de golven van het
touw ook van links naar rechts, bewegen slch
dus in een horizontaal vlak. Men kan ook de
hand van boven rechte naar onder links be
wegen, en ds golven van het touw liggen dan
in een schuin vlak. Wanneer men nu een ge
wonen bundel lichtstralen sou onderzoeken,
dan zou men bemerken, dat sommige van die
lichtgolven rechtop staan, andere vlak, andere
weer schuin. Nu is bet mogelUk. om er voor te
zorgen, dat al die stralen In twee vlakken
gaan liggen. De helft golft als touwen van
boven naar onder, de andere helft van links
naar rechts, maar geen enkele golft er schuin.
Dit heet nu polarisatie van het licht. Om dit
te bereiken, laat men bet licht vallen door een
z.g dubbelbrekend kristal, b.v. van Uslandsch
spaath. at kwarts. Dan wordt het licht gepo
lariseerd. Wanneer men dit gepolariseerde
Msht nu laat vallen door sommige stoften,
b.v, door een oplossing van druivensuiker
(blanke stroop), dan draaien deae vlakken,
waarin het licht golft naar links En dit kan
men met een daarvoor gecontrueerd instru
ment, den polarimeter, in een oogenbllk vl
ieren. Hoe meer suiker er in de oplossing is,
des te sterker wordt het polarisatievlak naar
links gedraald. Het ie de gemakkelUkste manier
om b.v. het wilkergehalte in de urine van
diabeteslijder» te bepalen, maar bet instru
ment is vrU duur. Welnu die twee wijnsteen
zuren zUn In dit opsticht zeer verschillend, en
daarop hadden zich de beste scheikundigen van
Europa OA Mltacherllch en Blot blind gs-
rtaard, zonder de oplossing te kunnen vinden.
Pasteur begon met uit »l)n oogen to
kijken en toen zag hij tets aan die
kristallen, wat niemand voor hem gezien
had. HU ontdekte aan het sene kristal sen
facet, op een hoek was er een klein vlakje,
als van een diamant, zóó dat het kristel niet
geheel zymetriach was.
vreemde wijnsteenzuur o.
weer uKkriMalllseerea, en dan kon hij de vtt-
schillende kristallen ultzoeken. Het
draaide links, en het anders rechts, en se wared
1 niet symmetrisch. Daar was dus de eerste
I groote ontdekking: dst dergeWke asymmetrische
stoffen het Polarisatievlak draaien. Dit is bet
begin geworden van een geheeien nieuwen tak
der scheikunde, de stereo-lnsomerie, d.wx de
verschillende rangschikking tn de ruimte.
Natuurlijk moeten deze stoffen In hun inwen-
dlgen bouw een zekere asymmetrie hebben.
bU wUze van spreken, scheef zUn, om de
lichtstralen te kunnen draaien.
Toen kwamen uit verschillende plaatsen van
Duitachland berichten, dat het vreemde wUn-
rteenzuur daar ook gevonden was. En Pwstout
op reis, om het geheim te vinden; na heel
lang soeken bemerkte hQ ten laatste, dat de
oorspronkelijke wijnsteen, het ruwe product,
belde soorten bevatte. EB tenslotte en dit
was het voornaamste. v*l hü ontdekte: de
natuur maakt asymhietrtache lichamen en
bfjna steeds links draaiende; wanneer men
echter in het laboratorium zulke kristallen laat
uitkristeülseeren. komen er precies evenveel
links als rechts draaiende voor den dag.
De groote conclusie van Pasteur was nu het
volgende: de scheikundige processen tn de
levende natuur verloopen anders dan In hst
laboratorium, of liever, de levende natuur kiest
een bepaald soort scheikundige processen uit.
Nu waren al deze dingen met wijn gebeurt en
wUn is een giatingsproduct; en oogenbllkkellJk
deed Pasteur een grooten gedachtensprong en
besloot: gistingsprocessen zijn dingen van de
levende natuur.
Pasteur werd hoofd aan een onderwUainrich-
ttng in UUe, en daar kwamen de bierbrouwers
klagen, dat het met hun brouwerij niet goed
ging ZU-waren geen mees»er over de produr-
tld, somtUds vlei bet brouwsel geheel verkeerd
uit, werd dradentrekkend. en er kwam melk
zuur tn Nu was m dien Ujd de vastaande
meening der wetenschappelijke wereld, dat de
waren. maar tot het gebied der „doods**
scheikunde behoorden. Echter gaven de grootste
geleerden gaarne toe dat de gisting, waar
onder men van slim verstond, een duister en
onoplosbaar probleem wee. Pasteur begon met
te küken, en hü bemerkte, dat wanneer hst
bier goed werd, de giet boetend uit baüeQeK
maar wanneer het bier Biecht werd, en zich
melkzuur ontwikkelde, er staafjes gezien wer
den. Pasteur was zeer voorzichtig en nauw
keurig in bet h net ug» urm, maar schrok nooit
voor een geheel nieuwe en onverwachte ooo-
duste terug. HU vond dus. dat dit gist uit
levende wezens bestond, an hU leerde don bier
brouwer» hst goeds van bat slechte giet te
onderscheiden
Onder gisting (fermentatie) verstond men
toen ook rotting en bederf. Pasteur meende
dat ook drt veroorzaakt Werd door levends
wezens, en hü toonde met onkels eser eenvoe-
dlge m geniale proevon aan, dat de rotting
niet vanzelf optrad, maar door kiemen utt ds
lucht werd veroorzaakt.
Daarna raakte de zUdewormcuftuur in een
groote moeUUkbsid, want de zijdewormen
werden stek on stierven, de geheele züde-
Industrte in Zuld-Prankrijk word met onder
gang bedreigd. Mm stuurde Pasteur ar heen,
om de zUdeboeren te helpen; hü had nog nooit
een zijdeworm gezien Pasteur begon weer uit
ZUn oogen on door het mlcroecoop te kijken;
m ook daar ontdekte hU een nieuw organlsuse,
dat dm zijdeworm ziek maakte Do genesing
was eenvoudig, «nen moest ds cocons ultzoeken
sn alleen de goede bewaren an voort laten telen.
Zoo kwam hü meer en meer tot de overtuiging,
dat tel van riekten door levende wwssne werden
veroorzaakt, en ondanks den grooten tegenstand
dien hU ontmoette, m waartegen hU met djn
rtrtjdiustlg karakter krachtig te koer ging vond
sQn kw inc&nff en begonnen de wt)eeren
onder do artsen ham raad te vragen. HU vond
utt Agi bectertotoMye, de leer de*
onvatbaarmaklng of tmimmlmtie. en toen het
hom getakte, patiënten, dte door een dotten
hond warm gebeten, te geniein, vM de kritiek
verward m voralagsn ter neer.
n weinige maanden tüds zUn er nu bin
nen en onmlddellük aan onze grenzen drie
vorstelüke personen ten grave gedragen.
Vooral aan deae zijde van de Brabantache
grens, waar bet volk niet zoo gemakkelUk uit
loopt en niet zoo licht in beweging komt, heb
ben wü bü deze gelegenheden een medeleven,
een spontaneïteit waargenomen welke verraste
Zeker, de massa houdt ondanks alle ni-
velleerlng van uiterlüke praal; het men-
■chenhart, zeker dat van de groote menigte,
hangt aan romantiek. En dat is gelukkig; met
tedere poging om dat gevoel te dooden la men
bezig bet volk te verarmen. Dat dus een rouw-
een koninklüke begrafenis, veel volk
trekt is op zichzelf een zeer gewoon verschijn
sel. WU zouden verder kunnen gaan en zeggen,
dat een vorstelüke rouwplechtlgheld meer dan
eenlg ander ulterlük vertoon de menigte moet
trekken. Immers, welk contrast spreekt den
mensch meer aan dan een vorst in een Ujk-
klst. Wie van konlnklUken bloede is staat ver
boven een gewoon sterveling. Op een mlllloe-
nenbevolking zUn het slechts weinigen, die den
konlng en zUn familie en dan nog met eerbied
mogen naderen. Daar komt de dood en toont
de gelükheld van alle menschen aan. Men
moge dit vorstelüke, stoffelijke overschot met
nog zooveel pracht en praal omringen, wan
neer het In den lükkelder is bügezet, onder
gaat bet *t zelfde lot als het ontzielde lichaam
van den armsten bedelaar. Voor allen van hoog
tot laag staat geschreven: gedenk o mensch,
dat gü stof rijt en tot stof zult wederke^fen!
Er is niets, wat zoo sterk tot de menschrfbke
verbeelding spreekt als de gelükheld van allen
voor Zijne Majesteit de Dood.
Wie echter bü de jongste koninklüke begra
fenissen der laatste maanden, zoowel hier als
in Belgie, zcherp de volksuitingen heeft gade
geslagen. heeft nog een andere, zeer gelukkige
reactie waargenomen: de uiteraard buitenge
wone rouwplechtlgheden onttrekken het sterf
geval aan de gewone begrafenlaaleur. Er gaat
In de steden geen dag voorbü of men ontmoet
een of meer rouwstoeten. En ieder persoonlük
maakt in den kring van vrienden en kennissen
van tüd tot tüd een sterfgeval mee. De dood is
ons allen zóó nabij en doet zjjn werk zóó veel
vuldig om. ons heen, dat de ontzaglijke tea,
welke ons telkens in zün verschoning gegeven
wordt, haar kracht verloren heeft. Zelfs de
■nart om het heengaan van een dierbare trekt
gemeenlük de aandacht zóózeer op het persoon
lijk verlies, dat de waarschuwing, in dat ver
scheiden voor ons zelf gelegen, langs ons heen-
gsat
Vruchtbaar daarom kan een koninklüke be
grafenis zün, zooals wü er nu drie achtereen
in onze omgeving gezien, gehoord of gelezen
hebben. Door de vorstelüke praal van zulk
een rouwplechtlgheld komt de Majesteit van
den Dood eerst volkomen tot haar recht; en
door de eeuwige waarheden, welke zooals bü
de drie laatste christelijke personen van ko
nlnklUken bloede het geval was bü het graf
werden gesproken, klinkt heel krachtig tot de
groote massa de waarschuwing van de Schrift:
gedenkt uw uitersten!
Heel helder heeft die vermaning In deze da-
gen bü den dood van Prins Hendrik der Ne
derlanden geklonken Men hoorde, dat hier een
man was heengegaan, die waarlijk het leven
niet haatte; die vriéndelijk en menschllevend
was en een biüden aard had en die toch zich
dlkwüls en ernstig met het probleem van den
dood bezig hield.
Het moest niet noodlg zün. dat het venchel-
den van een vorstelijk persoon en de plechtig
heden bü diens lijkbaar ons het gewichtigste
moment van ons bestaan in herinnering riepen,
nm, ons sterfuur. De dood moest een factor
van den eersten rang in ons leven zün, en zeer
velen achten het niettemin onbehoorlijk om
over hem te praten en willen liefst maar geen
rekening met hem houden.
Bi toch, alle geschapen wezens loopen naar
den dood; zü verwijlen eenlgen tüd op de<
aardbodem, spelen er een kortere of langere
rol, met geen grooter verschil dan enkele tien
tallen jaren. En dan is het opeens uit. ZU
verdwijnen en maken plaats voor een ander. Is
bet elgenlük niet dwaas om met deae aller
voornaamste wetenschap geen rekening te hou
den; cm vermaak te aoeken, om te werken,
ton te zwoegen, om aan alles te denken, alleen
biet aan het feit, dat er aan dit stuk leven
na vier, ot zes of acht maal tien Jaar een
onherroepelük einde komt?
Dat de brute vrij geest, die in den mensch
•Ueén stof ziet, deze opvatting aanhangt, is
logisch: wü zün stof, redeneert hü. en wan
neer dit stoffelük lichaam in elkaar valt, biUft
er niets over. Maar zulke overtuigde UbertUnen
«Un er als ze er zün msar aeer weinig,
moet van jongs af aan in een menschen-
Bri heel wat verwrongen worden en scheef
•roeien, eer die diep in ons levende overtuiging
een onsterfeluke riel uit ons is gerukL
Vandaar, dat te allen tUde. en tn onae eeuw
weer in zeer sterke mate, het geloof in de ziels
verhuizing zooveel aanhang vond. Onder aller-
lei vormen heeft hst pantheïsme zich tn den
loop der eeuwen voorgedaan; maar in de kern
8®en verschil. Zelfs ds meest aantrek-
keiüke vorm en juist dese, is de verwvrpelükste
hr alls, ds leer, dal de ziel van alle wezens
ba dan dood in een anderen vorm voortleeft,
opnieuw sterft en weer een andere gedaante
••nneemt, stijgend tn steeds hoogeren graad van
Tolmaaktheid en deel uitmakend van de al-
^*t is van God. Ontelbaar zUn degenen,
die zich In deze dwaling laten verstrikken. De
is aantrekkelijk; zü geeft zulk een aange-
■•«ne oplossing van het groote levensraadsel.
■>aar vooral: zü ontslaat van do peraoonlüke
’•rantwoovdelükheid. in sóóverre is zü ge-
MJk aan hst meert bruto materialisme, dat ach
tte dan dood geen voortbestaan moer erkent
Oodloochenlng toch en zielsverhuizing ma
kte! tusschen den mensch on hot dier geen
WtoinlUk verschil Het dier gaat kennelük den
v®8 van hst blinds noodlot. Het komt op ds
vsrold. volgt zün instinct plant rich voort sn
’•"Ab'Unt Het hseft geen ware vreugd sn geen
*****Mn« hst mirt alle vssantwooritalUkbsiita'
MB
<O-
7de
<M
no
en-
or-
