Grootere walvisschenvangst
De nieuwe verkeersteekens
„Omroeper”
J-
Het 125-jari
estaan van Tilburg.
Nationale luchtvaartdag te Soesterberg.
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
Plaats dan een
o
DE EXPLOSIEHARPOEN
VERDWIJNT
voor
Geheimzinnige vinding
Onweer na de hitte in
Amerika
Geen audiëntie
R.K. OPENBARE LEESZALEN
Ver»lag Rekenkamer
Jaarvergadering te Amsterdam
Staatsexamen akte onderwijzer
ringa. Mteitwa Paksla.
Nieuwe raket-torpedo
uitgevonden
Missionarissen in vliegtuig omge
komen
Een standbeeld op het St. Servaas-
klooster
Bil
mile
HJdvi
rond
ius I
’eer
er8
taplt
Oerei
«oor»
•kor
HJks
•ere
ran
(jjksl
m<
jai
6 -r a
Met eabtidie der Noonche regee-
ring worden proeven genomen
met een electrische
jachtmethode
wtf moeten ons, soo bestoet spr, blijven wr-
Teeken» of seinen tot regeling van
het vekeer op de wegen
MAANDAG 16 JUU 1934
1
FOTOREPORTAGE
den verteersregelaar
▼an
ander
de
Notarieel examen
DEN HAAG Geslaagd »O0S <Uei U: B. O.
Soa
In alle stilte zijn proeven genomen met
elektrische harpoenen bij het jagen op wal-
vlsschen. De voordeelen van deze vinding
«tjn: pijnloos afmaken en minder onkosten.
De gewone audiëntie van den Minister van
Sociale Zaken zal op Woensdag 18 JuU as. niet
plaats hebben.
op
De
Zondag to de te Amsterdam gehouden jaar
vergadering van de Vereenlglng van R. K.
Openbare Leeszalen en Bibliotheken In Neder
land voortgezet in een der zalen van Parkzicht.
In deae bijeenkomst sou dn. A. B. M. Brans
uit Hertogenbosch een Inleiding houden over
de verhouding tusschen de hoeveelheid roman»
en wetenschappelijke lectuur in de R. K. open
bare leeszalen en bllbUotheken.
ftjc. beeft (to»i7i»ar «en enqwéte jn«e»Md,
TOKIO. 14 Juli. (VB.) De Jonge uitvinder
Ohara, die reeds 700 patenten op zijn uitvin
dingen heeft verkregen, beweert dat hij een
raket-torpedo heeft geconstrueerd die, na door
een catapult te zijn weggeschoten, een snelheid
van 7000 K.M. per uur sou kunnen bereiken,
kunnen
zetten tegen een verder gaan van de cultureele
afbraak.
Naar aanleiding van de voordracht van drs.
Brans ontspon zich *n geanimeerde gedachten-
wisseling.
Nadat de afgevaardigden zich aan een noen
maal hadden vereenlgd. werd een boottocht ge
maakt door de grachten der hoofdstad
Ae
Oren
muit
fleel<
rem
W j
ran
1
zie.
aai
kei
na
llm
dra
F
(en
kin,
mt
len
naa
dra,
noei
Uoei
(UU<
••t,
dat
f» i
waaruit viel af te lelden, dat ook een tijdelijke
inrichting voor een ander doe! zeer kostbaar
zou zijn. Intusschen verwachtte de Minister, dat
het gebouw binnenkort tijdelijk in gebruik sou
kunnen worden genomen als opslagplaats.
7. Teeken tot snelheid
vermeerderen voor het
verkeer, dat den verkeers-
regelaar van links nadert.
t T t t
3. Stopteeken voor het
verkeer, dat den verkeers
regelaar van voren, als
voor het verkeer dat hem
van achteren nadert.
Aan de gemeente Maastricht werd indertijd
door een tot dit doel in het leven geroepen
stichting voorgesteld op het 8t. Servaasklooster
een standbeeld van Henrlc van Veldeke op te
richten.
Inmiddels kwam het beeld naar ontwerp van
den Maastrichtschen beeldhouwer Charles Vou
gereed.
De Raad van Maastricht heeft Donderdag be
sloten het op te richten standbeeld In eigendom
te aanvaarden.
Het plein voor plaatsing, tuasehen St Servaas-
kerk, 8t. Janskerk en Staargebouw zal de naarn
dragen van Henrlc van Veldeke Plein.
8. Teeken tot snel- v
held vermeerderen, voor
Het nieuwe vliegtuig van de Prefecture in
Garip. waarover wij nog zeer onlangs in ons
artikel „de Kerk en Vliegtuigen" melding
maakten en dat *n geschenk der Duitsche R-
Katholieken door de Ml va (een Duitsche Kath.
organisatie die de missles van allerlei verkeers
middelen voorziet. w.o. ook vliegtuigen, auto
mobielen en motorbooten) was. is bjj Oost-
London tijdens een vlucht van Aliwal-North
naar de Kaap <Z-Afrika) neergestort. De
vlieger Hans Marti en twee vllegtulg-lnzltten-
den, missionarissen, zijn omgekomen
Dezelfde prefectuur heeft nog een
vliegtuig in gebruik. een Haviland-Moth
dat een geschenk der Zwltsersche Katholieken
Is geweest.
Ofschoon zooals wij reeds schreven
vliegtuigen hoe langer hoe meer regelmatig
door vele priesters en vooral missionarissen
worden gebruikt, heeft men gelukkig tot
heden nog niet veel ongelukken gehad,
eerste tragedie die met deze hierboven gemelde
te vergelijken Is. was die welke In 1930 In Ko-
tebu (Alaska) plaats greep op een proefvlucht,
waarbij èn de vlieger èn twee Jesulten-paters
het leven lieten
Het 125-jdrig bestaan der stad Tilburg. Een overzicht tijdens het
grootsche défilé voor het stadhuis
till
NEW-YORK, 14 JuU. (V. D.) Bij de talrijks
plaatselijke onweders, die bet einde van de
hltteperiode in den staat New-York hebben
gebracht, zijn drie personen door den bliksem
gedood, terwijl vijf menschen ernstig werden
gewond. Vele gebouwen zijn ernstig beschadigd.
Ook op de velden is door wolkbreuken ernstige
schade aangezicht.
In de nabijheid van Scraton in PennsylvanK
zijn twee kleine meisjes door den bliksem ge
dood.
r
6. Oprijteeken. zoowel
voor het verkeer, dat aan
de linkerzijde als voor
het verkeer dat aan de
rechterzijde van den
verkeersregelaar Is opge
steld.
10. Teeken tot snelheid verminderen voor bet
verkeer, dat den verkeersregelaar van ach
teren nadert.
4. Oprijteeken. voor
het verkeer, dat aan de
linkerzijde van den ver
keersregelaar Is opgesteld.
5. Oprijteeken voor
het verkeer, dat aan de
rechterzijde van den ver
keersregelaar is opgesteld.
waarbij hjj veel medewerking van de bibliothe
carissen mocht ondervinden. Liever echter
wilde hjj van onderwerp veranderen en spreken
over reclame en propaganda.
Er Is. zeker nu tn dezen crisistijd, de nood
zaak om een intense reclame en propaganda te
maken voor de leeszalen, die voortdurend het
onderwerp der gesprekken moeten zijn.
In Engeland en Amerika Is men daarmeede
reeds druk doende. Of deze reclame door ad
vertenties zal mogen worden gevoerd is een be
twiste vraag, daar sommigen meenen, dat daar
voor het overheidsgeld niet mag worden ge
bezigd.
De leeszaal dient zich meer bekend te maken
o. a. bjj de overheid, waarbij Instanties zijn, die
nog onvoldoende van het nut dezer Instellingen
overtuigd zijn.
Zjj heeft te laten zien wat zij Is en wat zij
doet. Ook de buitenstaanders, die feitelijk over
het bestaan der leeszaal beschikken, moeten
worden Ingelicht. Zelfs vrij geregelde bezoekers
blijken nauwelijks te weten de werking en de
bedoeling van de leeszaal.
Met pakkende cijfers moet de overheid wor
den aangetoond wat de leeszaal beteekent;
daarbij vergelijking der cijfers van de R. K
en de neutrale leeszalen nuttige ervaring op
leveren o a. betreffende het loonelement, de
ultleenfrequentie, de gemiddelde exploitatie-
onkosten.
Zulke cijfers leveren prachtig afweermate-
riaal, als men met verdere bezuinigingsvoor
stellen sou willen komen, want uit de cijfers
blijkt, dat de uiterste grens reeds Is bereikt.
Van de reclame door middel van affiches is
hier te lande betrekkelijk weinig gebruik ge
maakt. terwijl zij. waar zij gemaakt wordt, dik
wijls nog te vroeg en te weinig doelbewust was.
Statistische elementen zijn zeer geschikt om
in afficbesreclame te worden verwerkt. Hierbij
kan o. a. worden aangegeven de verhouding
tusschen de ernstige en de ontspanningslec
tuur; verder kan ook een vergelijking tusschen
den groei der bevolking en het bezoek aan de
leeszaal en de ultleening van boeken goeden
dienst bewijzen.
Hoe worden het lezerscorps en de bezoekers
der leeszaal bewerkt? Gewezen moet worden
op het Inlichtend karakter van de leeszaal,
waardoor deze onmlddellljk in contact komt
met menschen. die voor het bestaan van de
leeszaal van vitaal belang zijn.
Spr. behandelde daarna de noodzakelijkheid
van samenwerking tusschen de leeszalen en de
kranten, die elkaar prachtig kunnen helpen.
Het kan ook van veel nut zijn het publiek
tn kennis te brengen met het catalogus-appa-
raat. met het kaartsysteem, waarvan de meeste
menschen een vrij sterken afkeer hebben.
Dit zal vooral aanbeveling verdienen voor
schoolgaanden, die bijvoorbeeld per klas eens
een bezoek zouden moeten brengen aan een
leeszaal om met de inrichting daarvan In ken
nis te komen.
Ook de propaganda vla de radio is voor uit
breiding vatbaar.
In de film zou verder wellicht Iets te berei
ken zijn, al zal dit misschien voorshands gtoel-
lijk uitvoerbaar zijn wegens de kosten.
Tentoonstellingen op verschillend gebied kun
nen voorts propagandistisch nut sorteeren.
Tenslotte zullen goede resultaten worden be
reikt met de uitgifte van een orgaan, een soort
leeazaalnleuws, dat echter meer moet zijn dan
de aankondiging van aanwinsten en vooral niet
te ..hoog” mag gaan.
Al Is samenwerking op dit gebied gewenscht
toch zal het noodlg zijn het autonome karakter
van elke leeszaal afzonderlijk zoo weinig mo-
geljjk te schaden.
De plecMge M0Mg ter eere vaa de Zoete lieve Vrouwe van den Bosch Het wonderbeeld bg het veristen
van de Bestoet in de gsoete psoceeste door de stad
Deze explosleharpoenen. die in 1884 door den
Noor Sven Foyn werden uitgevonden en de
oorzaak zijn van Noorwegens unieke plaats in
de walvischvangst-industrle zijn slechts in de
minste gevallen direct doodelijk. Vaak Is een
tweede harpoen noodlg, welke echter bijna nooit
goed te richten is, daar de meeste dieren In hun
doodstrijd in groote kringen razend rondcirke
len. En wanneer dan eindelijk donkere bloed-
stroomen het water kleuren, een zeker teeken
van den dood, en het schip de bult nadert, zinkt
het dier. Zoo spannen de touwen zich, dat zjj
oneigen te scheuren, de boeg zinkt onder den
zwanen last totdat de visch op *n diepte van 80
tot 80 vadem In zwevende toestand komt. Knjj-
schend gaan de lieren aan het werk, het schip
trilt in alle voegen. Zullen de kabels die dui
zenden kilo’s kunnen houden? Zoodra het li
chaam van de walvisch te bereiken is wordt hij
aangesneden en met lucht opgepompt. Dat
duurt 30 minuten, dan wordt het touw slap, de
stoomer komt weer in de normale ligging,
doode visch drijft en is geborgen. Voordat het
echter zoover is zijn In tien van de honderd ge
vallen de kabels gescheurd!
En daarom gaat het voortaan als volgt:
Wanneer de afgeschoten harpoen een tiental
meters heeft afgelegd, wordt een electrlsche
stroom ingeschakeld. die na den dood van de
visch automatisch weer uitschakelt. Vanuit de
harpoen zoekt de stroom zich een weg door het
geweldige lijf. De dikke vetlaag werkt isolee-
lend, maar via de groote lippen en tong vindt
de stroom door het zeewater den weg naar het
schip en de doodeljjke kring is gesloten. Het
dier is onmlddellljk dood en zinkt niet.
In het geheim werd reeds sedert eenlge jaren
door een speciaal studiegenootschap, gefinan
cierd door de groote walvlschvangstconcerns,
met deze vinding geëxperimenteerd Walvls
schen van 30 meter lengte en 4 meter breedte
werden op die manier gedood. Slechte één keer
werd een dier alleen verdoofd; het slachtoffer
ontwaakte, en „blies" twee keer voordat een
tweede schot een einde aan zijn leven maakte.
Bijzonderheden van deze uitvinding zijn mo-
nopollegeheimen.
Uit de noodzakelijkheid van een subsidie zou
men kunnen opmaken, dat het toepassen van
electrictteit in de praktijk niet zoo eenvoudig
gaat. In ieder geval zullen de uitvinders zich
moeten haasten, want anders zal. ondanks Vol
kenbond, verboden jachttijd en contlngentee-
ring, er weldra geen walvisch meer zijn, die van
den pijnloosen electrtschen dool zal kunnen ge
nieten.
DEN HAAG Geta 13 oand. Geslaagd de beirw<
J. H. Beerakker en W. M. Raoaea. beiden te Oy
Haag en P. Jansen Schoonhoven te Oegst-
Verschenen Is het Verslag der Algemeene Re
kenkamer betreffende haar werkzaamheden
over het jaar 1933. waaraan het volgende is
ontleend:
Een mededeellng van de Regeerlng aan de
Staten-Generaal betreffende het ledig staande
gebouw voor de Technische Hoogeschool aan de
Jullanalaan te Delft gaf de Rekenkamer aan
leiding, den Minister van Plnuanclën te vragen,
of het niet mogelijk was. aan dit kostbaar ge
bouw tijdelijk een andere bestemming te geven.
De Minister antwoordde, dat afwerking voor
dc afdeellng scheikunde van de hoogeschool I Zjj zou door de stratosfeer gestuurd
naar schatting 14 mUlioen gulden zou kosten, worden door mlddoi pan alecUicltett of stralen.
1. Stopteeken voor het verkeer, dat den ver
keersregelaar van voren nadert.
Volgens statistische gegevens van de regee-
ring van Nleuw-Zeeland werden in het seizoen
1833/34 in het Zuidpoolgebied niet minder dan
43000 walvlsschen gevangen.
De Noorsche regeerlng heeft thans een sub
sidie van 80.000 kronen toegestaa^ voor het uit
werken van een electrlsche jachtmethode op
walvlsschen
Deze twee droge notities herinneren weer eens
aan de gruwelijkste wreedheid van onzen tjjd,
aan de walvischvangst, zooals deze tegenwoor
dig beoefend wordt.
De walvischvangst kent geen doodelijk schot,
geen vlug en pijnloos einde, slechte urenlange,
vreeeelijke pijn en stroomen bloed. Jonge wal-
vlsschen worden gedood om de ouderen gemak-
kelijker te kunnen vangen of wel werden zij la-
ter hoewel geheel waardeloos gedood, om
dat zij niet van het moeder-lUk wilden wijken:
hulpeloos en nog niet tn staat zelfstandig te
leven.
Het hoeft dan ook geen verwondering te wek
ken, wanneer de Scandinavische vereenlglng
voor dierenbescherming andere vanginethoden
wenscht. En ook de walvischvangstlndustrie
werkt thans In deze richting niet zoozeer uit
ethische overwegingen als wel uit bezulnigngs-
oogpunt! De moderne vangst is nog niet vol
doende gerationaliseerd en winstgevend gemaakt.
Ruim M> pct. van de reeds getroffen dieren
en daarmede een deel van de kostbare jacht-
harpoenen ontsnappen.
Wij laten kort volgen, boe er nu nog op
walvlsschen gejaagd wordt: Wanneer de uitkijk
dampfontelnen bespeurt, die door het uitade
men van de verbruikte lucht ontstaan, schalt
zijn roep: „hij blaast, hij blaast”.
Voorzichtig nadert dan de kleine stoomer.
Op een afstand van 38 k 30 meter schiet de
kapitein, die ook steeds harpoenier Is, t boeg-
kaaon af. Een knal, bijtende kruitdamp, in wil
de spiralen rolt het touw af achter da 80 kilo
■ware, bijna 3 meter lange, harpoen; wild
schuimt het water en dan niets.
Na eenlge seconden stilte klinkt vanuit de
diepte een tweede, doffe knal. In de harpoen-
pant sit namelijk sen bom, die in bet lichaam
«aa bft dtor outptofU
De A A.A.-kamploenechappen te Londen. De finish der eerste heet ven da 200 meter,
door Young (Hair») gewonnen. la het midden reohts onna iandpaaootea Helder
Ow. Berger
het verkeer, dat
rechts nadert.
9. Teeken tot snelheid verminderen voor bet
verkeer, dat den verkeersregelaar van voren
nadert.
2. Stopteeken voor het vjrkeer, dat den ver
keersregelaar van achteren nadert.
kc
tb
be
d
o
11
Wfef W
-
