Grootere walvisschenvangst
De
verkeersteekens
nieuwe
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
Het 125-jarig bestaan van Tilburg.
Nationale luchtvaartdag te Soesterberg.
Plaats dan een «Omroeper”
voor 75.000 gezinnen.
DE EXPLOSIEHARPOEN
VERDWIJNT
MAANDAG 16 JULI 1934
Geheimzinnige vinding
Onweer na de hitte in
Amerika
Geen audiëntie
Verslag Rekenkamer
R.K. OPENBARE LEESZALEN
Jaarvergadering te Amsterdam
Staatsexamen akte onderwijzer
Notarieel examen
Nieuwe raket-torpedo
uitgevonden
Missionarissen in vliegtuig omge
komen
Een standbeeld op het St. Servaas-
klooster
Met tabtidie der Noonche regee~
ring worden proeven genomen
met een eiectrieche
jachtmethode
2 4
NEW-YORK, 14 JuM. (V. D.) Bij de talrijke
plaatselijke onweders, die bet einde van da
hltteperiode In den staat New-York hebben
gebracht, zijn drie personen door den bliksem
gedood, terwijl vijf menschen ernstig werden
gewond. Vele gebouwen zijn ernstig beschadigd.
Ook op de velden is door wolkbreuken ernstige
schade aangezicht.
Wij moeten ona, zoo besloot spr„ blijven ver-
Teeken» of seinen tot regeling v«n
het vekeer op de wegen
1
5
FOTOREPORTAGE
L
voor
Of
nii
tt i
ander
de
DBM HAAG. Geslaagd voor <M Hl B
rlnga. Nieuwe Ntels.
Zo
In aHe stilte zQn proeven genomen met
rtertrtocbe harpoenen bij bet jagen op wal-
vtaschen. De roordeelen ven deae vinding
«tin: pijnloos afmaken en minder onkosten.
De gewone audiëntie van den Minister van
Sociale Zaken zal op woensdag 18 JuM a.8. niet
plaats hebben.
dat
tl
OP
De
nit
len
4. Oprijteeken,
bet verkeer, dat aan de
linkerzijde van den ver
keeraregelaar Is opgesteld.
Ai
brei
mui
deel
vern
ad
van
Zulle
tjjdv
rond
dus
veer
ters
kapi
ciert
voor
teko
Kijk
seen
van
Bük:
Zondag te de te Amsterdam gehouden jaar
vergadering van de Vereenlglng van R K.
Openbare Leeszalen en Bibliotheken In Neder
land voortgezet in een der zalen van Parkzicht.
In dese bijeenkomst sou drs. A. B. M Brans
uit 's Hertogenbosch een Inleiding houden over
de verhouding tusschen de hoeveelheid romans
en wetenschappelijke lectuur in de R K. open
bare leeszalen en bilbllotheken.
Bpr. beeft daarnaar een enquête ingesteld,
7. Teeken tot snelheid
vermeerderen voor het
verkeer, dat den verkeera
regelaar van links nadert.
Verschenen te bet Verslag der Algemeene Re
kenkamer betreffende baar werkzaamheden
over het jaar 1833, waaraan bet volgende is
ontleend:
Een mededeellng van de Regeering aan de
Staten -Generaal betreffende het ledig staande
gebouw voor de Technische Hoogeschool aan de
Jullanalaan te Delft gaf de Rekenkamer aan
leiding, den Minister van Flnuanclën te vragen,
of het niet mogelijk was. aan dit kostbaar ge
bouw tijdelijk een andere bestemming te geven.
De Minister antwoordde, dat afwerking voor
do afdeellng scheikunde van de hoogeschool
naar anhatting 14 mlllioen gulden sou kosten,
TOKIO. 14 Juli. (VDJ De jonge uitvinder
Ohara, die reeds 700 patenten op zijn uitvin
dingen heeft verkregen, beweert dat hjj een
raket-torpedo heeft geconstrueerd die, na door
een catapult te zijn weggeschoten, een snelheid
van 7000 KM. per uur sou kunnen bereiken.
Zjj zou door de stratosfeer gestuurd kunnen
worden door middel van electriclteét of stralen
8. Teeken tot snel
heid vermeerderen, voor
3. Stopteeken voor het
verkeer, dat den verkeera
regelaar van voren, als
voor het verkeer dat hem
van achteren nadert.
Volgens statistische gegevens van de regee
ring van Nleuw-Zeeland werden In het seizoen
M33/34 In bet Zuidpoolgebied niet minder dan
43000 walvisschee gevangen.
De Noorsche regeering heeft thans een sub
sidie van 50.000 kronen toegestaan voor het uit
werken van een electrlsche jachtmethode op
walvlsschen
Dese twee droge notities herinneren weer eens
aan de gruwelijkste wreedheid van onzen tijd,
aan de waMschvangst, sooals dese tegenwoor
dig beoefend wordt.
De walvlschvangst kent geen doodelfjk schot,
•een vlug en pijnloos einde, slechts urenlange,
vreeseltjke pijn en stroomen bloed. Jonge wal-
vteacben worden gedood om de ouderen gemak-
keBjker te kunnen vangen of wel werden zij la
ter hoewel geheel waardeloos gedood, om
dat zjj niet van het moeder-lljk wilden wijken:
bsfteekXM en nog niet in staat zelfstandig te
leven.
Het hoeft dan ook geen verwondering te wek
ken. wanneer de Scandinavische vereenlglng
Voor dierenbescherming andere vangmethoden
wenscht. En ook de walvischvangstlndustrte
werkt thans in deae richting niet zoozeer uit
ethische overwegingen als wel uit bezulnlgngs-
oogpuntl De moderne vangst is nog niet vol
doende gerationaliseerd en winstgevend gemaakt.
Ruim 10 pct. van de reeds getroffen dieren
en daarmede een deel van de kostbare jacht-
harpoenen ontsnappen.
Wtj laten kort volgen, boe er nu nog op
walvlsschen gejaagd wordt: wanneer de uit kijk
de dampfontelnen bespeurt, die door het uitade
men van de verbruikte lucht ontstaan, schalt
zijn roep: „hij blaast, hU blaast".
Voorzichtig nadert dan de kleine stoomer.
Op een afstand van 30 A 30 meter schiet de
kapitein, die ook steeds harpoenier is, t boeg-
kanon af. Een knal, bijtende kruitdamp, In wil
de spiralen rolt bet touw af achter de 50 kilo
aware, bijna 3 meter lange, harpoen; wild
schuimt het water en dan niets.
Na eenige seconden stilte klinkt vanuit de
dtepte een tweede, doffe knal. In de harpoen-
punt zit namelijk een bom, dte tn bet lichaam
tem het dter ontotoftl
Aan de gemeente Maastricht werd indertijd
door een tot dit doel in bet leven geroepen
stichting voorgesteld op het 8t. Servaasklooster
een standbeeld van Henrlc van Veldeke op te
richten.
Inmiddels kwam bet beeld naar ontwerp van
den Maastrichtschen beeldhouwer Charles Vos
gereed.
De Raad van Maastricht heeft Donderdag be
sloten het op te richten standbeeld tn eigendom
te aanvaarden.
Het plein voor plaatsing, tusschen Bt. Bervaas-
kerk, St. Janskerk en Staargebouw zal de naam
dragen van Henrlc van Veldeke Plein.
2. Stopteeken voor het verkeer, dat den ver
keeraregelaar van achteren nadert.
Het nieuwe vliegtuig van de Prefecture tn
Garip, waarover wjj nog zeer onlangs in ons
artikel „de Kerk en Vliegtuigen” melding
maakten en dat *n geschenk der Dultsche R-
Katholleken door de Mlva (een Dultsche Kath.
organisatie die de missies van allerlei verkeers
middelen voorziet, wo. ook vliegtuigen, auto
mobielen en motorbooten) was, is bü Oost-
London tijdens een vlucht van AUwal-North
naar de Kaap (Z.-Afrika) neergestort. De
vlieger Hans Marti en twee vliegtulg-inzttten-
den, missionarissen, zijn omgekomen.
Dezelfde prefectuur beeft nog een
vliegtuig In gebruik, een Haviland-Moth,
dat een geschenk der Zwltsereche Katholieken
Is geweest.
Ofschoon zooals wfl reeds schreven
vliegtuigen boe langer boe meer regelmatig
door vele priesters en vooral missionarissen
worden gebruikt, heeft men gelukkig tot
heden nog niet veel ongelukken gehad,
eerste tragedie die met deze hierboven gemelde
te vergelijken is, was die welke In 1930 In Ko-
tebu (Alaska) plaats greep op een proefvlucht,
waarbij èn de vlieger èn twee Jesuften-paters
het leven lieten
waaruit viel af te leiden, dat ook een tijdelijke
Inrichting voor een ander doel zeer kostbaar
zou zijn. Intusschen verwachtte de Minister, dat
het gebouw binnenkort tijdelijk In gebruik zou
kunnen worden genomen als opslagplaats.
tltt
afbraak.
Naar, aanleiding van de voordracht van drs.
Brans ontspon zich *n geanimeerde gedachten
wisseling.
Nadat de afgevaardigden zich aan een noen
maal hadden vereenlgd, werd een boottocht ge
maakt door de grachten der bootdstad.
10. Teeken tot snelheid verminderen voor hst
verkeer, dat den verkeeraregelaar van ach
teren nadert.
In de nabijheid van Bcraton in Pennsylvania
zijn twee kleine meisjes door den bliksem ge
dood.
6. Oprijteeken. zoowel
voor het verkeer, dat aan
de linkerzijde als voor
het verkeer dat aan de
rechterzijde van den
verkeeraregelaar is opge
steld.
5. Oprijteeken voor
bet verkeer, dat aan de
rechterzijde van den ver
keeraregelaar is opgesteld.
carissen mocht Ondervinden. Liever echter
wilde hjj van onderwerp veranderen en spreken
over reclame en propaganda.
Er is, zeker nu in dezen crisistijd, de nood
zaak om een intense reclame en propaganda te
maken voor de leeszalen, die voortdurend het
onderwerp der gesprekken moeten zijn.
In Engeland en Amerika is men daarmeede
reeds druk doende. Of deze reclame door ad
vertenties zal mogen worden gevoerd is een be
twiste vraag, daar sommigen meenen, dat daar
voor het overheidsgeld niet mag worden ge
bezigd.
De leeszaal dient zich meer bekend te maken
o. a. bij de overheid, waarbij instanties zijn, die
nog onvoldoende van het nut dezer instellingen
overtuigd zijn.
Zjj heeft te laten zien wat zij is en wat zij
doet. Ook de buitenstaanders, die feitelijk over
het bestaan der leeszaal beschikken, moeten
worden Ingelicht. Zelfs vrjj geregelde bezoekers
blijken nauwelijks te weten de werking en de
bedoeling van de leeszaal.
Met pakkende cijfers moet de overheid wor
den aangetoond wat de leeszaal beteekent;
daarbij zal vergelijking der cijfers van de R K.
en de neutrale leeszalen nuttige ervaring op
leveren o. a. betreffende het loonelement, de
uitleenfrequentie, de gemiddelde exploitatie-
onk osten.
Zulke cijfers leveren prachtig afweermate-
riaal, als men met verdere bezuinigingsvoor
stellen zou willen komen, want uit de cijfers
blijkt, dat de uiterste grens reeds is bereikt.
Van de reclame door middel van affiches Is
hier te lande betrekkelijk weinig gebruik ge
maakt. terwijl zü. waar zij gemaakt wordt, dik
wijls nog te vroeg en te weinig doelbewust was.
Statistische elementen zijn zeer geschikt om
in affichesreclame te worden verwerkt. Hierbij
kan o. a. worden aangegeven de verhouding
tusschen de ernstige en de ontspanningslec
tuur; verder kan ook een vergelijking tusschen
den groei der bevolking en het bezoek aan de
leeszaal en de uitleening van boeken goeden
dienst bewijzen.
Hoe worden het lezerscorps en de bezoekers
der leeszaal bewerkt? Gewezen moet worden
op het Inlichtend karakter van de leeszaal,
waardoor deze onmiddellijk in contact komt
met menschen. die voor het bestaan van de
leeszaal van vitaal belang zijn.
Bpr. behandelde daarna de noodzakelijkheid
van samenwerking tusschen de leeszalen en de
kranten, die elkaar prachtig kunnen helpen.
Het kan ook van veel nut zijn het publiek
in kennis te brengen met het catalogus-appa-
raat, met het kaartsysteem, waarvan de meeste
menschen een vrij sterken afkeer hebben.
Dit zal vooral aanbeveling verdienen voor
schoolgaanden, die bijvoorbeeld per klas eens
een bezoek zouden moeten brengen aan een
leeszaal om met de inrichting daarvan in ken
nis te komen.
Ook de propaganda via de radio is voor uit
breiding vatbaar.
In de film zou verder wellicht Iets te berei
ken zijn, al zal dit misschien voorshands moei
lijk uitvoerbaar zijn wegens de kosten.
Tentoonstellingen op verschillend gebied kun
nen voorts propagandistisch nut sorteeren.
Tenslotte zullen goede resultaten worden be
reikt met de uitgifte van een orgaan, een soort
leeszaalnieuws, dat echter meer moet zijn dan
de aankondiging van aanwinsten en vooral niet
te ..hoog” mag gaan.
Al Is samenwerking op dit gebied gewenscht
toch zal het noodlg zijn het autonome karakter
van elke leeszaal afzonderlijk zoo weinig tno-
geljjk te schaden.
DteN haag. Getec. 13 cand. Geslaagd de Imf
H Beerakker en W. M. Reneen, bekten te D?
zag en F. W. Jansen BchoeUtoven te Oegte-
bét verkeer, dat den
rechte nadert.
9. Teeken tot snelheid verminderen voor het
verkeer, dat den verkeeraregelaar van voren
nadert.
Stopteeken voor het verkeer, dat den ver-
keersregedaar van voren nadert.
Deze explosieharpoenen, die In 1864 door den
Noor Sven Foyn werden uitgevonden en de
oorzaak zijn van Noorwegens unieke plaats in
de walvlschvangst-industrie zijn slechts in de
minste gevallen direct doodelijk. Vaak is een
tweede harpoen noodlg, welke echter bijna nooit
goed te richten is, daar de meeste dieren in hun
doodstrijd in groote kringen razend rondcirke
len. En wanneer dan eindelijk donkere bloed-
stroomen het water kleuren, een zeker teeken
van den dood, en het schip de bult nadert, zinkt
het dier. Zoo spannen de touwen zictitedat zij
dreigen te scheuren, de boeg zinkt on<Rr den
zwaren last totdat de vlsch op *n diepte van 60
tot 80 vadem in zwevende toestand komt. Krjj-
schend gaan de lieren aan het werk, het schip
trilt in alle voegen. Zullen de kabels die dui
zenden kilo’s kunnen houden? Zoodra het M-
chaam van de walvisch te bereiken is wordt hij
aangesneden en met lucht opgepompt. Dat
duurt 20 minuten, dan wordt het touw slap, de
stoomer komt weer In de normale ligging,
doode viach drijft en is geborgen. Voordat het
echter zoover Is zijn In tien van de honderd ge
vallen de kabels gescheurd!
En daarom gaat het voortaan als volgt:
Wanneer de afgeschoten harpoen een tiental
meters heeft afgelegd, wordt een electrlsche
stroom Ingeschakeld, die na den dood van de
visch automatisch weer uitschakelt. Vanuit de
harpoen zoekt de stroom zich een weg door het
geweldige lijf. De dikke vetlaag werkt isolee-
lend, maar via de groote lippen en tong vindt
de stroom door het zeewater den weg naar het
schip en de doodelijke kring is gesloten. Het
dier is onmlddelljjk dood en zinkt niet.
In het geheim werd reeds sedert eenige jaren
door een speciaal studiegenootschap, gefinan
cierd door de groote walvlschvangstconcerns,
met deze vinding geëxperimenteerd Walvls
schen van 30 meter lengte en 4 meter breedte
werden op die manier gedood. Slechts één keer
werd een dier alleen verdoofd; het slachtoffer
ontwaakte, en „bUes" twee keer voordat een
tweede schot een einde aan zijn leven maakte.
Bijzonderheden van deze uitvinding zijn mo-
nopoUegehelmen.
Uit de noodzakelijkheid van een subsidie zou
men kunnen opmaken, dat het toepassen van
electrlcitett tn de praktijk niet zoo eenvoudig
gaat. In leder geval zullen de uitvinders zich
moeten haasten, want anders zal. ondanks Vol
kenbond, verboden jachttijd en contingentee-
ring, er weldra geen walvisch meer zijn, die van
den pijnloozen electrischen dool zal kunnen ge
nieten.
tii
