ONS BLAD
Ontzetting
Italië
in
Wat zal Mussolini doen?
Dr. Engelbert Dollfuss vermoord
I
1
Aan wie de
macht
Radiozender
en
gevangen genomen
MOBILISATIE DER HEIMWEHR
Radiorede van Fey
Bondskanselier dr.
Dollfuss t
Af geslacht als
Klausener
bondskanselarij bezet,
meerendeel der Ministers
t
HHiMiiiiiHiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH^
r
I
r
I
Dollfuss ver
moord
een
Dollfuss dood
bezetten
Een werkzaam leven
Prins Starhemberg
Standrecht afgekondigd
De toestand in Weenen
/n Neder-Oostenryk
met
Dr» Rintelen
Minister Fey
n
bib#
Nationaal-socialist en vermomd in
politie-uniform overrompe
len de regeering
In heel Oostenrijk hebben de
Nazi's gepoogd de Heim-
wehr-kazernes te
De Duitsche grenzen
gesloten
ij
ten werd gevangen geno
men, maar ook Bondskan
selier Dollfuss zware ver»
van den toestand.*
Een ooggetuige verhaalt
WEENEN, 25 Juli. -
Hedenmiddag werd
aanslag op den Weenschen
radiozender in de Johan-
nisstrasse gepleegd, welke
de inzet blijkt te zijn ge*
weest van een Nazi-Putsch
in Oostenrijk. Behalve het
radiogebouw werd later
ook de Bondskanselarij
door de-rebellen bezet, bij s
welke bezetting niet enkel
het meerendeel der minis-
VEREEN1GDE KATHOLIEKE PERS
f
Doll-
j.
j.
L
I
DONDERDAG 26 JULI 1934
F
ADVERTENTIEPRIJZEN.-
Per lossen regel 20 G, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55op. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
LONDEN, 25 Juli (Reuter). Uit Rome wordt gemeld,
dat de gebeurtenissen in Oostenrijk met stomme verbazing
zijn ontvangen. Men gelooft niet, dat Italië de annexatie van
Oostenrijk door Duitschland zal toestaan. Er is nog niets be
kend, wat Mussolini van plan is te doen, want hij is van Rome
vertrokken naar Riccione, waar hij Dollfuss zou treffen.
Zooals men weet vertoeven mevr. Dollfuss en haar kin
deren in de villa van den Duce te Riccione bij mevr. Mussolini.
De volstrekt afwijzende houding van Mussolini tegen
over een eventueele gelijkschakeling of annexatie van Oosten
rijk door Duitschland is genoegzaam bekend uit zijn op dit
punt niet mis te verstane en vaak herhaalde verklaringen.
wondingen opliep.
Het was Majoor Fey, die het ontstellend bericht van
DollfMM* verwonding meedeelde en om een priester vroeg,
opdat deze den stervenden kanselier de laatste H.H. Sacra
menten zou toedienen.
Kort daarna werd gemeld, dat Dr. Engelbert Dollfuss
de kleine, maar moedige leider van het in nood verkeerende
Oostenrijk, was overledeiy.
Uit de berichten rijst een chaotisch beeld op van den
momenteelen toestand in Oostenrijk.
3?
I
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 238
n-
NAZI-RE VOLUTIE IN OOSTENRIJK
e-
I
k
X
1
A
Zooals reeds gemeld, had op dat oogenblik
een Heimwehr-compagnle bet gebouw bezet en
de deuren gesloten, aoodat er geen nadere In
lichtingen van de bondskanselarij waren te ver
kregen, daar ook de telefonische verbindingen
gestoord varen.
Vaa andere zijde wordt gezegd, dat het in
den ministerraad, die tegen 11 aar begon, tot
ernstige incidenten tusochen Dollfuss en Fey
b gekomen. ZQ zonden elkaar zelfs wedersQds
met arrestatie hebben bedreigd.
He houding der rondom de regeerlngsgebouwen
samengedromde volksmassa's wordt steeds drei
gender tegenover de Helmwehr. Men vreest tegen
het Invallen der duisternis ernstige botsingen
Zoodra het bericht van den Nazi-Putsch be
kend werd, hebben de boeren In Neder-Ooa-
tenrljk zich In de omgeving van Weenen ver
zameld en zich voor een groot deel vin wape
nen voorzien, om zoo noodig, ten gunste van
de regeering te intervenleeren.
i
Tegen 5 uur hedenmiddag trad het bondsleger
in actie tegen de nationaal-soclallsten. Troepen
en pantserwagens veegden de straten rondom de
bondskanselarij schoon.
Toen de politie en troepen zich voor het ge
bouw van de bondskanselarij vertoonden, gaven
de opstandelingen zich over.
Minister Fey verscheen plotseling op bet bel
oon van de werkkamer van Dollfuss, bewaakt
door Iemand van de keizerlijke jagers en andere
soldaten en schreeuwde eenlge woorden aan.de
garden die het gebouw omsingelden. Men gelooft
dat Fey verzocht den prefect van politie te
roepen.
Daarop begaven zich de staatschef van de
Helmwehr Bodenstedt. veiligheidsinspecteur Elbl
en een Helmwehrman Prlner genaamd In de
bondskanselarij.
Dr. Engelbert Dollfuss besloot zijn carrière
met de onderdrukking van een soclallstlschen
opstand en met een herziening van de grondwet
welke werd aangepast bij de sociale encycliek
„Quadragesimo Anno."
Daarop werd ik weder teruggevoerd en bleei
tot 6 uur doorloopend bedreigd. Inmiddels bad
de bondspresident Miklas minister Schuschnigg
belast met de waarneming der regeering en
volmachten verleend te handelen, zooels onder
de gegeven omstandigheden noodzakelijk sou
zijn. Deze zond den minister voor Sociale Voor
zorg, Von Neustaedter-Stuermer, naar het pa
leis van den bondskanselier. Daarop kwam een
patrouille in mijn kamer, die mjj naar bet bal
een aan de frontzjjde voerde. Van af het beloer
kon ik overleg plegen met minister Von Neu
staedter-Stuermer, die ml) mededeelde, dat de
regeering vrijen aftocht aan alle muiters aan
bood tot aan de grens, indien zjj alle gevange
nen Bonder letsel souden loslaten.
Alle gevangenen zijn daarna onder doorloo-
pende bedreiging bevrijd.
In geheel Oostenrijk, vooral in Stiermarken,
hebben groote groepen nazi's gepoogd, gendar-
merieposten en Heimwehrkazemes te overmees
teren. Overal zjjn zjj teruggedrongen. In geheel
Oostenrijk heeracht rust. Do regeering ie mess
BERLIJN. 25 JuH. De Duitsche rij ksregee ring
heeft bij het bekend worden der onrust in Oos
tenrijk de Duitsche grenzen naar Oostenrijk
gesloten om te verhinderen, dat Rljksdultsehers
of in Duitschland verblijvende Oostenrljksche
emigranten de grenzen overschrijden om ge-
Den correspondent van Reuter gelukte bet
tot op 80 Meter bij de Bondskanselarij door ta
dringen. HIJ zag, dat van het balkon af onder-
handellngen werden gevoerd tusschen regee-
ringspersonen en aanvoerders der troepen. Ma
joor Fey was voortdurend zichtbaar.
het
er-
xi-
ta-
dj-
WEENEN, 25 Juli (Reuter). Volgens latere
berichten zouden de leden van het kabinet,
die niet in de bondskanselarij zijn Ingesloten,
een ultimatum hebben gesteld aan de rebel
len waarin geêiscbt wordt, dat de ministers
onmiddellijk moeten worden vrijgelaten.
De rebellen hebben echter niet gecapitu
leerd op het ultimatum, dat op een bepaal
den tijd verstreken was. Daarop begonnen
de militairen en de politie te probecren om
de gevangen ministers en gjjurlssrs te be
vrijden.
K.
Sl—
was
nieuwe
Volgens
is Dr.
- 1
•1
en
te
1-
1-
In
et
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Naar D.NB. meldt beeft om 1730 uur de
minister van Jusltie Berger-Waldenegg over den
Ravag-sender een oproep gedaan waaruit «t-
coocludeerd sou kunnen worden, dat hij do
•enige minister van het kablnet-DoUfuss is, die
zich nog in vrijheid bevindt.
Een centrale regeeringsmacht schijnt op bet
oogenblik In Oostenrijk niet meer te bestaan.
De oproep van den mlinster van Justitie houdt
zich merkwaardigerwijze alleen maar bezig met
bezetting van het Ravag-gebouw en spreekt
met geen enkel woord van het feit der bezetting
van de bondskanselarij en van de gevangen
neming der Oostenrljksche regeering
Volgens het Oostenrljksche correspondentie-
bureau zou bet Ravag-gebouw van alle terroris
ten zijn gezuiverd, terwijl politietroepen de rebel
len gevankelijk zouden hebben weggevoerd.
De afdeellngen van de executieve zouden In
de K&rtnerstrasse en in de binnenstad door
voorbijgangers met spontane loyaliteitsbetulgin-
gen zijn begroet, terwijl heel Oostenrijk in vol
komen rust heet te verkeeren.
Omtrent de bezetting van het Ravag-gebouw
deelt bet Oostenrijkse!) correspondentle-bureau
nog mede, dat een groep van 300 man gedeel
telijk gekleed In de uniform der executieve zich
in de Tumhall van het zevende gemeente-
district verzamelde waar zij van wapens en mu
nitie werd voorzien. Een gedeelte van deze
groep zou ter plaatse onmlddellljk gearresteerd
zijn. Een ander gedeelte echter begaf zich te
1 uur met vrachtauto's naar de studio van de
Ravag, waar zij bjj overrompeling den zender
binnendrongen en de uitzending verstoorden,
waarop een onbevoegde spreker het bericht ver
spreidde, dat Dollfuss was afgetreden
W
De Duitsche gezant in Weenen. die
als bemiddelaar wilde optreden,
werd opgemerkt, toen hjj de Bonds
kanselarij verliet en werd
yjjandige kreten begroet.
Dr. Engelbert Dollfuss werd den 4en October
1892 te Texlng in Neder-OostenrUk geboren.
Zjjn vader was een bergboer. Na te Hollabrunn
het gymnasium doorloopen te hebben, studeerde
hij in de rechten te Weenen en In de staathuis
houdkunde te Berlijn. In het begin van den
wereldoorlog nam hü dienst als vrijwilliger en
vocht zeven-en-dertig maanden aan het front.
Meermalen werd hij eervol vermeld.
Na ongeveer anderhalf uur kwam een
zwaargewapende patrouille mjj In mijn
kamer afhalen en bracht men mij naar het
bureau van den bondskanselier, dien wjj
gewond, liggende op een divan, aantroffen.
Dr. Dollfuss verzocht mij, voor het geval
hem Iets ernstigs mocht overkómen, voor
zijn vrouw en kinderen te willen zorgen en
gaf mij verder de opdracht, zoo mogelijk
bloedvergieten te vermijden en dit ook aan
de andere ministers mede te deelen.
bouw gedragen en in auto’s weggebracht.
De meest sensatloneele geruchten doen de
ronde. Gezegd wordt dat een deel van den troep
die in het Ravag-gebouw was binnengedrougen,
gekleed was in bet uniform van het bondsleger.
Ongeveer tegelijkertijd zou een menigte de
bondskanselarij zijn binnengedrongen, de deu
ren hebben gesloten en machinegeweren hebben
opgesteld. Dollfuss, minister Fey en de Staats
secretaris voor de veiligheid. Karwlnsky. zou
den door de opstandelingen gevangen zijn ge
nomen. De opstandelingen zouden nog meester
van de bondskanselarij zijn.
Bjj deze gebeurtenissen zou ook geschoten
zijn. Er bestaat ook nog onzekerheid over, van
welke zijde de actie is ondernomen. Men zegt,
dat leden van bet bondsleger daarbij een lei
dende rol spelen.
Veer £et gebouw van de bondskanselarij staat
een compagnie Helmwehren met bajonetten en
machinegeweren. De toestand is niet volkomen
duidelijk en allerlei geruchten doen de ronde.
Voor het gebouw der Ravag hoort men on
onderbroken het geknetter der machinegeweren.
Vanuit het ministerie van financiën, dat te
genover het Ravag-gebouw is gelegen, wordt
met mitrailleurs en geweren op dat gebouw
geschoten. Ook wordt het ontploffen van
handgranaten geboord. Men weet nog steeds
niet definitief, welke politieke groep in het ge
bouw is binnengedrongen.
Ben polltle-agent Is gedood en vijf werden
gewond.
Na een hevig gevecht van drie uur werd de
strijd om het Ravag-gebouw beëindigd. Ook bij
het personeel der Ravag zijn gewonden geval
len. Benige jongelui zijn bloedend uit het ge-
Toen in Maart 1931 de ministerren Land
bouw en Bosch wezen. Thaler, aftrad, volgde
Dollfuss hem op. Toen bet tweede kablnet-
Buresch zijn ontslag had aangeboden, werd hu
den 20 Mei 1932 benoemd tot bondskanselier, tot
minister van Buitenlandsche Zaken en tot mi
nister van Landbouw en Boschwezen Dollfuss
sloot os. het verdrag van Lausanne, waarbij
Oostenrijk een leentng verkreeg. Hjj regeerde
vrijwel zonder het parlement en verbreedde de
basis der Christelijk Sociale Partij door de in
stelling van het Oostenrljksche Front.
Reeds eerder werd er op hem een aanslag
gepleegd. Een jonge fanaticus schoot op hem
in het parlement en verwondde hem licht aan
den arm.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redact» 633
ABONNEMENTSPRIJS, F
Par kwartaal voor Alkmaar f 2,—
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Mat geifluitreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door da
NV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
WEENEN, 25 Juli. Minister Fey heeft voor de
radio een rede gehouden, waarin hij bet vol
gende zeide:
JDa verschrikkelijke gebeurtenissen, die ons
zwaar beproefd land heden hebben, getroffen,
kmnan op het volgende neer.
Vanmorgen te 11 uur bevonden wij ons flt
ministerraad bijeen, waar enkele leden van het
kabinet aanwezig waren. Te kwart voor twaalf
berichtten ons eenlge Helmwehrleden, dat zich
in de Siebensternenstrasse Heden In uniformen
van politie en leger op verdachte wijze ophiel
den. Ik deelde dit Dollfuss mede, waarop deze
den ministerraad onderbrak en schorste tot den
middag. Daarna noodlgde hij mjj en Karwlnsky
uit, In zijn bureau te beraadslagen. Als minister
speciaal belast met de veiligheid droeg ik iult.-
generaal Zehner op, zich naar het ministerie
van oorlog te begeven om de noodige voorbe
reidingen te treffen met het oog op het onmld
dellljk In actie komen van bet leger. Tevens
werden telefonisch aan de politie opdrachten
verstrekt, terwijl Ik de officieren van bet
Schutzcorps beval, de noodige maatregelen te
nemen voor de alarmeerlng van alle vrijwillige
troepencorpsen. Terwijl wij nog beraadslaagden,
reden eenlge auto's, bezet met een groot aantal
zwaargewapende mannen in uniform de bin
nenplaats op. De auto's reden tot op den Ba!i-
platz tot voor den hoofdingang der bondskan-
selarlj. Aangezien zij In officiersuniform waren,
konden zij gemakkelijk binnendringen. Onder
bedreiging met geweren en revolvers dreven zjj durende de onrust daarheen terug te keeren
de beambten op een hoop, waarna zjj de bu
reaux binnendrongen. Op het hooren van het
lawaai ging ik de gang in en stootte op een
troep zwaargewapende mannen, die mij dwon
gen in mijn kamer terug te gaan, waar ook
Karwlnsky werd gebracht. Dr. Dollfuss zagen
wjj niet meer terug.
Na den oorlog voltooide h;j te Berlijn zijn
studies en werkte in enkele organisaties van
landbouwers. Later werd hij secretaris van den
Neder-Oostenrljkschen boerenbond om In Juni
1927 directeur der Neder-OostenrUkschs Lands-
Handelskamer te worden. Dollfuss speelde In
dezen tijd een leidende rol in alles wat er op
het gebied van land- en boschbouw tot stand
kwam; oa. werkte hjj het plan van een graan-
invoer-bureau uit.
Als vertegenwoordiger van den landbouw werd
Dollfuss den 22 Juli 1930 in de directie der
Oostenrljksche spoorwegen opgenomen. Den
September van hetzelfde Jaar werd hjj tot vice-
directeur benoemd en 1 October tot president.
In een korte radiorede heeft
Schusschnigg, Minister van On
derwijs, die geweldig onder den
indruk wm, mededeeling gedaan
van den dood van Dollfuas, die
inderdaad in zijn arbeid voor
het vaderland was gevallen. Hij
wekte de Oostenrjjksche mannen
en vrouwen tot orde en trouw aan
de regeering op en deelde mee,
dat het werk van Dollfuss on
verdroten zou worden voortge
zet.
Het Weenache radioatation Ravag
heeft Woenadagmiddag om één uur
plotaeling het gramofoonplaten-
concert onderbroken, nadat kort te
voren ramoer van atemmen en ge
stommel hoorbaar waa geweest.
Daarna volgde de korte mededee
ling door de microfoon dat de
Bondsregeering afgetreden was en
dat dr. Rintelen de taak van
fuss overnam.
De Ravag zond vervolgens niet
meer uit. De luisteraars hoorden
echter luid geraas dat als gekraak
doorkwam. Alles wees er op dat er
iets bijzonders gebeurde.
Van personen, die telefoongesprek
ken van minister Fey hebben af ge
luisterd wordt vernomen, dat Dr.
Dollfuss zwsmr gewond is en dat
hij is afgetreden. Fey zou om een
priester verzocht hebben om aan Dr.
Dollfuss de laatste H.H. Sacramen
ten toe te dienen.
Inmiddels meldt Reuter dat Dollfuss
overleden zou zjjn en Fey een
nieuwe regeering zou vormen.
In tegenstelling met de berichten,
dat er in Oostenrijk geen cen
trale regeeringsmacht meer aan
wezig zou zjjn, wordt bericht,
dat minister FeyX een
regeering zal vormen,
andere mededeelingen
Rintel^p, de Oostenrjjksche ge
zant te Rome, die voor zeer
Nazi-freundlich gehouden wordt,
ijlings naar Weenen terugge
keerd en zou aldaar in het minis
terie van oorlog op het oogen-
blik met vertegenwoordigers van
het leger en de bevolking en met
den minister van onderwjjs
uit het kabinet-Dollfusa,
Schusschnigg den bekenden lei
der der Sturmscharen. onderhan-
delingen voeren over de vorming
van een nieuwe regeering.
Prins Starhemberg, die zich te
Lido in Italië bevond, is even
eens naar Weenen teruggekeerd.
Ofschoon tram en telefoon over het algemeen
normaal functionneeren. heerscht er een ge
spannen atmosfeer evenals in de dagen van
den Februan-opstand.
Naar de K.W.P. meedeelt was geen telefoni
sche verbinding meer tot stand te brengen met
de redactie van de Relchspost te Weenen Wel
echter met Linz. Men neemt algemeen aan, dat
de kanselarij in handen der Nazi's is. terwijl
de politle-presiaent Seidl met de opstandelin
gen onderhandelt over de overgave van het ge
bouw. dat door de regeeringstroepen omringd
wordt.
Het schijnt, aldus Reuter, dat zoowel de
overval op de Ravag als de bondskanselarij
geschied is door nazi’s, vermomd in unifor
men der Oostenrljksche politie.
