ONS BLAD Ontzetting Italië m Wat zal Mussolini doen? Dr. Engelbert Dollfuss vermoord Aan wie de macht Radiozender en gevangen genomen Radiorede van Fey Bondskanselier dr. Dollfuss f Afgeslacht als Klausener bondskanselarij bezet, meerendeel der Ministers MOBILISATIE DER HEIMWEHR VEREENIGDE katholieke pers Dollfuss ver moord ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 23B Dollfuss dood bezetten van Een werkzaam leven Prins Starhemberg Standrecht afgekondigd De toestand in Weenen In N eder-O ostenrijk Dr, Rintelen ekent nd Nationaal-socialisten vermomd in politie-uniform overrompe len de regeering in Oostenrijk. Behalve het radiogebouw werd later ook de Bondskanselarij door de rebellen bezet, bij welke bezetting niet enkel het meerendeel der minis* In heel Oostenrijk hebben de Nazi’s gepoogd de Heim- wehr-kazernes te De Duitsche grenzen gesloten Een ooggetuige verhaalt ser DONbERDAG 26 JULI 1934 ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel20c., ingez. med. 40e p. regel; idem op pag. één 55cp. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek Telefoonnummer 433 ten werd gevangen geno men, maar ook Bondskan selier Dollfuss zware ver* LONDEN, 25 Juli (Reuter). Uit Rome wordt gemeld, dat de gebeurtenissen in Oostenrijk met stomme verbazing zijn ontvangen. Men gelooft niet, dat Italië de annexatie van Oostenrijk door Duitschland zal toestaan. Er is nog niets be kend, wat Mussolini van plan is te doen, want hij is van Rome vertrokken naar Riccione, waar hij Dollfuss zou treffen. Zooals men weet vertoeven mevr. Dollfuss en haar kin deren in de villa van den Duce te Riccione bij mevr. Mussolini. De volstrekt afwijzende houding van Mussolini tegen over een eventueele gelijkschakeling of annexatie van Oosten rijk door Duitschland is genoegzaam bekend uit zijn op dit punt niet mis te verstane en vaak herhaalde verklaringen. BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR TsWcxxi Admintttrah. 433, Radactie 633 ABONNEMENTSPRIJS. per kwartaal voor Alkmaar f 2— Voor buiten Alkmaar f 2 85 Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N.V. Drukkerij De Speamested - Haarlem WEENEN, 25 Juli. - Hedenmiddag werd een aanslag op den Weenschen radiozender in de Johan- nisstrasse gepleegd, welke de inzet blijkt te zijn ge weest van een Nazi-Putsch wondingen opliep. Het was Majoor Fey, die het ontstellend bericht Dollfuss* verwonding meedeelde en om een priester vroeg, opdat deze den stervenden kanselier de laatste H.H. Sacra menten zou toedienen. Kort daarna werd gemeld, dat Dr. Engelbert Dollfuss de kleine, maar*moedige leider van het in nood verkeerende Oostenrijk, was overleden. Uit de berichten rijst een chaotisch beeld op van den momenteelen toestand in Oostenrijk. IIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlIllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllflIlllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMItlIllllllllllll erd). te te 5. •5 ■e€ rs- Br. ld. 00 15 Db houding der rondom de regeerlngsgebouwen samengedromde volksmassa’s wordt steeds drei gender tegenover de Heimwehr. Men vreest tegen het Invallen der duisternis ernstige botsingen Dr. Engelbert Dollfuss besloot zijn carrière met de onderdrukking van een soclallstlschen opstand en met een herziening van de grondwet welke werd aangepast bü de sociale encycliek „Quadragesimo Anno.** Zooals reeds gemeld, had op dat oogenbllk een Helmwehr-compagnle het gebouw bezet en de deuren gesloten, zoodat er geen nadere In lichtingen van de bondskanselarij waren te ver krijgen. daar ook de telefonischs verbindingen gestoord waren. Vaa andere zfyde wordt gezegd, dat het in den ministerraad, die tegen 11 uur begon, tot ernstige incidenten tuaschen Dollfuss en Fey is gekomen. Zjj zouden elkaar zelfs wederzQds met arrestatie hebben bedreigd. Tegen 5 uur hedenmiddag trad het bondsleger in actie tegen de nationaal-socialisten. Troepen en pantserwagens veegden de straten rondom de bondskanselarij schoon. Toen de politie en troepen zich voor het ge bouw van de bondskanselarij vertoonden, gaven de opstandelingen zich over. Minister Fey verscheen plotseling op het bal- con van de werkkamer van Dollfuss, bewaakt door iemand van de keizerlijke Jagers en andere soldaten en schreeuwde eenlge woorden aan de garden die het gebouw omsingelden. Men gelooft dat Fey verzocht den prefect van politie te roepen. Daarop begaven zich de staatschef van de Heimwehr Bodenstedt, veiligheidsinspecteur Eibl en een Helmwehrman Prlner genaamd In de bondskanselarij Daarop werd ik weder teruggevoerd en bleef tot 6 uur doorloopend bedreigd. Inmiddels had de bondspresident Mlklas minister Schuschnlgg belast met de waarneming der regeering en volmachten verleend te handelen, zooals onder de gegeven omstandigheden noodzakelijk zou zijn. Deze zond den minister voor Sociale Voor zorg. Von Neustaedter-Stuenner, naar het pa leis van den bondskanselier. Daarop kwam een patrouille in mijn kamer, die mij naar het bal een aan de frontzljde voerde. Van af bet balcor. kon Ik overleg plegen met minister Von Neu- staedter-Stuermer, die mij mededeelde, dat de regeering vrijen aftocht aan alle muiten aan bood tot aan de grens, indien zjj alle gevange nen zonder letsel zouden loslaten. Alle gevangenen zijn daarna ouder doorloo- pende bedreiging bevrijd. In geheel Oostenrijk, vooral in Stiermarken, hebben groots groepen nazi’s gepoogd, gendar- merieposten en Helmwehrkazernes te overmees teren. Overal zijn zij teruggedrongen. In geheel Oostenrijk heerscht rust. Du regeering is mees ter van den toestand.” Zoodra het bericht van den Nazl-Putsch be kend werd, hebben de boeren in Neder-Oos- tenrljk zich in de omgeving van Weenen ver zameld en zich voor een groot deel van wape nen voorzien, om sqo noodlg, ten gunste van de regeering te intervenieeren. Den correspondent van Reuter gelukte heg tot op SO Meter bü de Bondskanselarij door te dringen. Hij zag, dat van het balkon af onder- handelingen werden gevoerd tusschen regee- rlngspersonen en aanvoerders der troepen. Ma joor Fey was voortdurend zichtbaar. Hr. Ma sft het sche de voor ■e heb- in de Ine te n zal srecht BERLIJN. 25 Juli. De Duitsche rijksregeering beeft bü het bekend worden der onrust in Oos tenrijk de Duitsche grenzen naar Oostenrijk gesloten om te verhinderen, dat Rljksdultschers of In Dultschland verblijvende Oostenrljksche emigranten de grenzen overschrijden om ge durende de onrust daarheen terug te keeren. oor T» enheld over- aetreft eenig r, de eerst L Op- Zjj Sha- Jied, NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD nd M Naar D.NB. meldt beeft om 1730 uur de minister van Jusitie Berger-Waldenegg over den Ravag.zender een oproep gedaan waaruit ge concludeerd zou kunnen worden, dat hij de eenlge minister van het kabinet-Dollfuss is, die zich nog in vrijheid bevindt. Een centrale regeerlngsmacht schijnt op bet oogenbllk in Oostenrijk niet meer te bestaan. De oproep van den mlinster van Justitie houdt zich merkwaardigerwijze alleen maar bezig met de bezetting van het Ravag-gebouw en spreekt met geen enkel woord van het feit der bezetting van de bondskanselarij en van de gevangen neming der Oostenrljksche regeering. Volgens het Oostenrljksche correspondentie- bureau zqu het Ravag-gebouw van alle terroris ten zijn gezuiverd, terwijl polltletrqepen de rebel len gevankelijk zouden hebben weggevoerd. De afdeelingen van de executieve zouden in de KArtnerstrasse en in de binnenstad door voorbijgangers met spontane loyaliteitsbetulgin- gen zijn begroet, terwijl heel Oostenrijk In vol komen rust heet te verkeeren. Omtrent de bezetting van het Ravag-gebouw deelt bet Oostenrljksch correspondentie-bureau nog mede, dat een groep van 300 man gedeel telijk gekleed in de uniform der executieve zich in de Turn hall van het zevende gemeente- district verzamelde waar zij van wapens en mu nitie werd voorzien. Een gedeelte,, van deze groep zou ter plaatse onmlddellljk gearresteerd zijn. Een ander gedeelte echter begaf zich te 1 uur met vrachtauto's naar de studio van de Ravag, waar zij bjj overrompeling den zender binnendrongen en de uitzending verstoorden, waarop een onbevoegde spreker het bericht ver spreidde, dat Dollfuss was afgetreden. Van personen, die telefoongesprek ken van luisterd wordt vernomen, dat Dollfuss zwaar gewond is en hü is afgetreden. Fey zou om Na ongeveer anderhalf uur kwam een zwaargewapende patrouille mjj in mijn kamer afhalen en bracht men mij naar het bureau van den bondskanselier, dien wij gewond, liggende op een divan, aantroffen. Dr. Dollfuss verzocht mij, voor het geval hem Iets ernstigs mocht overkomen, voor zijn vrouw en kinderen te willen zorgen en gaf mjj verder de opdracht, zoo mogelijk bloedvergieten te vermijden en dit ook aan de andere ministers mede te deelen. De Duitsche gezant in Weenen, die als bemiddelaar wilde optreden, werd opgemerkt, toen hü de Bonda- kanselarjj verliet en werd met vijandige kreten begroet. minister Fey hebben afge- Dr. dat bouw gedragen en In auto's weggebracht. De meest sensatloneele geruchten doen de ronde. Gezegd wordt dat een deel van den troep die in het Ravag-gebouw was binnengedrongen, gekleed was in het uniform van het bondsleger. Ongeveer tegelijkertijd zou een menigte de bondskanselarij zijn binnengedrongen, de deu ren hebben gesloten en machinegeweren hebben- opgesteld. Dollfuss, minister Fey en de Staats secretaris voor de veiligheid, Karwlnsky, gou den door de opstandelingen gevangen zijn ge nomen. De opstandelingen zouden nog meester van de bondskanselarij zijn. Bü deze gebeurtenissen zou ook geschoten zün. Er bestaat ook nog onzekerheid over, van welke züde de actie Is ondernomen. Men zegt, dat leden van bet bondsleger daarbij een lei dende rol spelen. In een korte radiorede heeft Schusschnigg, Minister van On derwijs, die geweldig onder den indruk wu, mededeeling gedaan van den dood van Dollfuss, die .inderdaad in zijn arbeid voor het vaderland was gevallen. Hü wekte de Oostenrüksche mannen en vrouwen tot orde en trouw aan de regeering op en deelde mee, dat het werk van Dollfuss on verdroten zou worden voortge zet. EM-. Engelbert Dollfuss werd den 4en October 1892 te Texing In Neder-Oostenrük geboren. Zün vader was een bergboer. Na te Hollabrunn het gymnasium doorloopen te hebben, studeerde hü in de rechten te Weenen en in de staathuis houdkunde te Berlün. In bet begin van den wereldoorlog nam hü dienst als vrüwllllger en vocht zeven-en-dertig maanden aan bet front. Meermalen werd hü eervol vermeld. Toen in Maart 1931 de minister van Land bouw en Boschwezen, Thaler, aftrad, volgde Dollfuss hem op. Toen het tweede kabinet- Buresch zün ontslag had aangeboden, werd hü den 20 Mei 1932 fcenoemd tot bondskanselier, tot minister van Buitenlandsche Zaken en tot mi nister van Landbouw en Boschwezen. Dollfuss sloot o.a. het verdrag van Lausanne, waarbij Oostenrük een leening verkreeg. Hü regeerde vrijwel zonder het parlement en verbreedde de basis der Christelük Sociale Partü door de in stelling van bet Oostenrüksche Front. Reeds eerder werd er op hem een aanslag gepleegd. Een jonge fanaticus schoot op hem In het parlement en verwondde hem licht aan den arm. WEENEN, 25 Juli. Minister Fey heeft voor de radio een rede gehouden, waarin hü het vol gende zeide: ,De verschrikkelijke gebeurtenissen, die ons zwaar beproefd land heden hebben getroffen, komen op het volgende neer. Vanmorgen te 11 uur bevonden wü ons in ministerraad büeen, waar enkele leden van het kabinet aanwezig waren. Te kwart voor twaalf berichtten ons eenlge Heimwehrleden, dat zich in de Siebensternenstrasse lieden in uniformen van politie en leger op verdachte wüze ophiel den. Ik deelde dit Dollfuss mede, waarop deze den ministerraad onderbrak en schorste tot den middag. Daarna noodigde hü mü en Karwinsky uit, In zün bureau te beraadslagen. Als minister speciaal belast met de veiligheid droeg Ik luit.- generaal Zehner op, zich naar het ministerie van oorlog te begeven om de noodlge voorbe reidingen te treffen met het oog op het onmld- dellük in actie komen van het leger. Tevens werden telefonisch aan de politie opdrachten verstrekt, terwijl Ik de officieren van bet Schutzoorps beval, de noodlge maatregelen te nemen voor de alarmeering van alle vrijwillige troepencorpsen. Terwijl wü nog beraadslaagden, reden eenlge auto’s, bezet met een groot aantal zwaargewapende mannen in uniform de bin nenplaats op. De auto's reden tot op den BaJl- platz tot voor den hoofdingang der bondskan selarij. Aangezien zü in officiersuniform waren, konden zü gemakkelük binnendringen. Onder bedreiging met geweren en revolvers dreven zü de beambten op een hoop, waarna zü de bu reaux binnendrongen. Op het hooren van het lawaai ging ik de gang in en stootte op een troep zwaargewapende mannen, die mü dwon gen in mün kamer terug te gaan, waar ook Karwlnsky werd gebracht. Dr. Dollfuss zagen wü niet meer terug. Voor het gebouw van de bondskanselarij staat een compagnie Helmwehren met bajonetten en machinegeweren. De toestand Is niet volkomen duldelük en allerlei geruchten doen de ronde. Voor het gebouw der Ravag hoort men on onderbroken het geknetter der machinegeweren. Vanuit het ministerie van financiën, dat te genover het Ravag-gebouw is gelegen, wordt met mitrailleurs en geweren op dat gebouw geschoten. Ook wordt' het ontploffen van handgranaten gehoord. Men weet nog steeds niet definitief, welke politieke groep In het ge bouw is binnengedrongen. Een poUtle-agent Is gedood en vüf werden gewond. Na een hevig gevecht van drie uur werd de strüd om het Ravag-gebouw beëindigd. Ook bü het personeel der Ravag zün gewonden geval lest. Eenlge Jongelui zün bloedend uit het ge- WEENEN, 25 Juli (Renter). Volgens latera berichten zonden de leden van het kabinet, die niet in de bondskanselarij *ün ingesloten, een ultimatum hebben gesteld aan de rebel len waarin geëischt wordt, dat de ministers onmiddellük moeten worden vrijgelaten. De rebellen .hébben echter niet gecapitu leerd op het ultimatum, dat op een bepaal- den tijd verstreken was. Daarop begonnen de militairen en de politie te probeeren om de gevangen ministers en güselaars te be vrijden. N AZI-RE VO LUTIE IN OOSTENRIJK Na den oorlog voltooide hü te Berlijn zün studies en werkte in enkele organisaties van landbouwers. Later werd hü secretaris van den Neder-Oostenrükschen boerenbond om in Juni 1927 directeur der Neder-Oostenrüksche Tjnrts- Handelskamer te worden. Dollfuss speelde la dezen tüd een leidende rol in alles wat er op het gebied van land- en boschbouw tot stand kwam; o.a. werkte hü het plan van een graan- invoer-bureau uit. Als vertegenwoordiger van den landbouw werd Dollfuss den 22 Juli 1930 in de directie der Oostenrüksche spoorwegen opgenomen. Den September van hetzelfde Jaar werd hü tot vlce- directeur benoemd en 1 October tot president. een priester verzocht hebben om aan Dr. Dollfuss de laatste H.H. Sacramen ten toe te dienen. Inmiddels meldt Reuter dat Dollfuss overleden zou zün en Fey een nieuwe regeering zou vormen. Ofschoon tram en telefoon over het algemeen normaal functionneeren, heerscht er een ge spannen atmosfeer evenals In de dagen van den Februarl-opstand. Naar de K.WF. meedeelt was geen telefoni sche verbinding meer tot stand te brengen met de redactie van de Reichspost te Weenen. Wel echter met Linz. Men neemt algemeen asm, dat de kanselarij in handen der Nazi’s is. terwijl de poll tie-president Seidl met de opstandelin gen onderhandelt over de overgave van bet ge bouw, dat door de regeeringstroepen omringd wordt. Het schünt, aldus Reuter, dat zoowel de overval op de Ravag als de bondskanselarij geschied is door nazi’s, vermomd in unifor men der Oostenrüksche politie. Het Weensche radiostation Ravag heeft Woensdagmiddag om één uur plotseling het gramofoonplaten- concert onderbroken, nadat kort te voren rumoer van stemmen en ge stommel hoorbaar was geweest. Daarna volgde de korte mededee ling door de microfoon dat de Bondsregeering afgetreden was en dat dr. Rintelen de taak van Doll fuss overnam. De Ravag zond vervolgens niet meer uit. De luisteraars hoorden echter luid geraas dat als gekraak dóórkwam. Alles wees er op dat er iets bijzonders gebeurde. In tegenstelling met de berichten, dat er in Oostenrijk geen cen trale regeeringsmacht meer aan wezig zou zjjn, wordt bericht, dat minister Fey een nieuwe regeering zal vormen. Volgens andere mededeelingen ia Dr. Rintelen. de Oostenrüksche ge zant te Rome, die voor zeer Nazi-freundlich gehouden wordt, lings naar Weenen terugge keerd en zou aldaar in het minis terie van oorlog op het oogen- blik met vertegenwoordigers van het leger en de bevolking en met den minister van onderwys uit het kabinet-Dollfusa, Schusschnigg den bekenden lei der der Sturmscharen, onderhan- delingen voeren over de vorming van een nieuwe regeering. Prins Starhemberg, die zich Lido in Italië bevond, is even eens naar Weenen teruggekeerd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 1