ONS BLAD
Ontzetting
Italië
m
Wat zal Mussolini doen?
Dr. Engelbert Dollfuss vermoord
Aan wie de
macht
Radiozender
en
gevangen genomen
Radiorede van Fey
Bondskanselier dr.
Dollfuss f
Afgeslacht als
Klausener
bondskanselarij bezet,
meerendeel der Ministers
MOBILISATIE DER HEIMWEHR
VEREENIGDE katholieke pers
Dollfuss ver
moord
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 23B
Dollfuss dood
bezetten
van
Een werkzaam leven
Prins Starhemberg
Standrecht afgekondigd
De toestand in Weenen
In N eder-O ostenrijk
Dr, Rintelen
ekent
nd
Nationaal-socialisten vermomd in
politie-uniform overrompe
len de regeering
in Oostenrijk. Behalve het
radiogebouw werd later
ook de Bondskanselarij
door de rebellen bezet, bij
welke bezetting niet enkel
het meerendeel der minis*
In heel Oostenrijk hebben de
Nazi’s gepoogd de Heim-
wehr-kazernes te
De Duitsche grenzen
gesloten
Een ooggetuige verhaalt
ser
DONbERDAG 26 JULI 1934
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel20c., ingez. med. 40e
p. regel; idem op pag. één 55cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
ten werd gevangen geno
men, maar ook Bondskan
selier Dollfuss zware ver*
LONDEN, 25 Juli (Reuter). Uit Rome wordt gemeld,
dat de gebeurtenissen in Oostenrijk met stomme verbazing
zijn ontvangen. Men gelooft niet, dat Italië de annexatie van
Oostenrijk door Duitschland zal toestaan. Er is nog niets be
kend, wat Mussolini van plan is te doen, want hij is van Rome
vertrokken naar Riccione, waar hij Dollfuss zou treffen.
Zooals men weet vertoeven mevr. Dollfuss en haar kin
deren in de villa van den Duce te Riccione bij mevr. Mussolini.
De volstrekt afwijzende houding van Mussolini tegen
over een eventueele gelijkschakeling of annexatie van Oosten
rijk door Duitschland is genoegzaam bekend uit zijn op dit
punt niet mis te verstane en vaak herhaalde verklaringen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
TsWcxxi Admintttrah. 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
per kwartaal voor Alkmaar f 2—
Voor buiten Alkmaar f 2 85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Speamested - Haarlem
WEENEN, 25 Juli. -
Hedenmiddag werd een
aanslag op den Weenschen
radiozender in de Johan-
nisstrasse gepleegd, welke
de inzet blijkt te zijn ge
weest van een Nazi-Putsch
wondingen opliep.
Het was Majoor Fey, die het ontstellend bericht
Dollfuss* verwonding meedeelde en om een priester vroeg,
opdat deze den stervenden kanselier de laatste H.H. Sacra
menten zou toedienen.
Kort daarna werd gemeld, dat Dr. Engelbert Dollfuss
de kleine, maar*moedige leider van het in nood verkeerende
Oostenrijk, was overleden.
Uit de berichten rijst een chaotisch beeld op van den
momenteelen toestand in Oostenrijk.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlIllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllflIlllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMItlIllllllllllll
erd).
te
te
5.
•5
■e€
rs-
Br.
ld.
00
15
Db houding der rondom de regeerlngsgebouwen
samengedromde volksmassa’s wordt steeds drei
gender tegenover de Heimwehr. Men vreest tegen
het Invallen der duisternis ernstige botsingen
Dr. Engelbert Dollfuss besloot zijn carrière
met de onderdrukking van een soclallstlschen
opstand en met een herziening van de grondwet
welke werd aangepast bü de sociale encycliek
„Quadragesimo Anno.**
Zooals reeds gemeld, had op dat oogenbllk
een Helmwehr-compagnle het gebouw bezet en
de deuren gesloten, zoodat er geen nadere In
lichtingen van de bondskanselarij waren te ver
krijgen. daar ook de telefonischs verbindingen
gestoord waren.
Vaa andere zfyde wordt gezegd, dat het in
den ministerraad, die tegen 11 uur begon, tot
ernstige incidenten tuaschen Dollfuss en Fey
is gekomen. Zjj zouden elkaar zelfs wederzQds
met arrestatie hebben bedreigd.
Tegen 5 uur hedenmiddag trad het bondsleger
in actie tegen de nationaal-socialisten. Troepen
en pantserwagens veegden de straten rondom de
bondskanselarij schoon.
Toen de politie en troepen zich voor het ge
bouw van de bondskanselarij vertoonden, gaven
de opstandelingen zich over.
Minister Fey verscheen plotseling op het bal-
con van de werkkamer van Dollfuss, bewaakt
door iemand van de keizerlijke Jagers en andere
soldaten en schreeuwde eenlge woorden aan de
garden die het gebouw omsingelden. Men gelooft
dat Fey verzocht den prefect van politie te
roepen.
Daarop begaven zich de staatschef van de
Heimwehr Bodenstedt, veiligheidsinspecteur Eibl
en een Helmwehrman Prlner genaamd In de
bondskanselarij
Daarop werd ik weder teruggevoerd en bleef
tot 6 uur doorloopend bedreigd. Inmiddels had
de bondspresident Mlklas minister Schuschnlgg
belast met de waarneming der regeering en
volmachten verleend te handelen, zooals onder
de gegeven omstandigheden noodzakelijk zou
zijn. Deze zond den minister voor Sociale Voor
zorg. Von Neustaedter-Stuenner, naar het pa
leis van den bondskanselier. Daarop kwam een
patrouille in mijn kamer, die mij naar het bal
een aan de frontzljde voerde. Van af bet balcor.
kon Ik overleg plegen met minister Von Neu-
staedter-Stuermer, die mij mededeelde, dat de
regeering vrijen aftocht aan alle muiten aan
bood tot aan de grens, indien zjj alle gevange
nen zonder letsel zouden loslaten.
Alle gevangenen zijn daarna ouder doorloo-
pende bedreiging bevrijd.
In geheel Oostenrijk, vooral in Stiermarken,
hebben groots groepen nazi’s gepoogd, gendar-
merieposten en Helmwehrkazernes te overmees
teren. Overal zijn zij teruggedrongen. In geheel
Oostenrijk heerscht rust. Du regeering is mees
ter van den toestand.”
Zoodra het bericht van den Nazl-Putsch be
kend werd, hebben de boeren in Neder-Oos-
tenrljk zich in de omgeving van Weenen ver
zameld en zich voor een groot deel van wape
nen voorzien, om sqo noodlg, ten gunste van
de regeering te intervenieeren.
Den correspondent van Reuter gelukte heg
tot op SO Meter bü de Bondskanselarij door te
dringen. Hij zag, dat van het balkon af onder-
handelingen werden gevoerd tusschen regee-
rlngspersonen en aanvoerders der troepen. Ma
joor Fey was voortdurend zichtbaar.
Hr. Ma
sft het
sche
de voor
■e heb-
in de
Ine te
n zal
srecht
BERLIJN. 25 Juli. De Duitsche rijksregeering
beeft bü het bekend worden der onrust in Oos
tenrijk de Duitsche grenzen naar Oostenrijk
gesloten om te verhinderen, dat Rljksdultschers
of In Dultschland verblijvende Oostenrljksche
emigranten de grenzen overschrijden om ge
durende de onrust daarheen terug te keeren.
oor
T»
enheld
over-
aetreft
eenig
r, de
eerst
L Op-
Zjj
Sha-
Jied,
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
nd
M
Naar D.NB. meldt beeft om 1730 uur de
minister van Jusitie Berger-Waldenegg over den
Ravag.zender een oproep gedaan waaruit ge
concludeerd zou kunnen worden, dat hij de
eenlge minister van het kabinet-Dollfuss is, die
zich nog in vrijheid bevindt.
Een centrale regeerlngsmacht schijnt op bet
oogenbllk in Oostenrijk niet meer te bestaan.
De oproep van den mlinster van Justitie houdt
zich merkwaardigerwijze alleen maar bezig met
de bezetting van het Ravag-gebouw en spreekt
met geen enkel woord van het feit der bezetting
van de bondskanselarij en van de gevangen
neming der Oostenrljksche regeering.
Volgens het Oostenrljksche correspondentie-
bureau zqu het Ravag-gebouw van alle terroris
ten zijn gezuiverd, terwijl polltletrqepen de rebel
len gevankelijk zouden hebben weggevoerd.
De afdeelingen van de executieve zouden in
de KArtnerstrasse en in de binnenstad door
voorbijgangers met spontane loyaliteitsbetulgin-
gen zijn begroet, terwijl heel Oostenrijk In vol
komen rust heet te verkeeren.
Omtrent de bezetting van het Ravag-gebouw
deelt bet Oostenrljksch correspondentie-bureau
nog mede, dat een groep van 300 man gedeel
telijk gekleed in de uniform der executieve zich
in de Turn hall van het zevende gemeente-
district verzamelde waar zij van wapens en mu
nitie werd voorzien. Een gedeelte,, van deze
groep zou ter plaatse onmlddellljk gearresteerd
zijn. Een ander gedeelte echter begaf zich te
1 uur met vrachtauto's naar de studio van de
Ravag, waar zij bjj overrompeling den zender
binnendrongen en de uitzending verstoorden,
waarop een onbevoegde spreker het bericht ver
spreidde, dat Dollfuss was afgetreden.
Van personen, die telefoongesprek
ken van
luisterd wordt vernomen, dat
Dollfuss zwaar gewond is en
hü is afgetreden. Fey zou om
Na ongeveer anderhalf uur kwam een
zwaargewapende patrouille mjj in mijn
kamer afhalen en bracht men mij naar het
bureau van den bondskanselier, dien wij
gewond, liggende op een divan, aantroffen.
Dr. Dollfuss verzocht mij, voor het geval
hem Iets ernstigs mocht overkomen, voor
zijn vrouw en kinderen te willen zorgen en
gaf mjj verder de opdracht, zoo mogelijk
bloedvergieten te vermijden en dit ook aan
de andere ministers mede te deelen.
De Duitsche gezant in Weenen, die
als bemiddelaar wilde optreden,
werd opgemerkt, toen hü de Bonda-
kanselarjj verliet en werd met
vijandige kreten begroet.
minister Fey hebben afge-
Dr.
dat
bouw gedragen en In auto's weggebracht.
De meest sensatloneele geruchten doen de
ronde. Gezegd wordt dat een deel van den troep
die in het Ravag-gebouw was binnengedrongen,
gekleed was in het uniform van het bondsleger.
Ongeveer tegelijkertijd zou een menigte de
bondskanselarij zijn binnengedrongen, de deu
ren hebben gesloten en machinegeweren hebben-
opgesteld. Dollfuss, minister Fey en de Staats
secretaris voor de veiligheid, Karwlnsky, gou
den door de opstandelingen gevangen zijn ge
nomen. De opstandelingen zouden nog meester
van de bondskanselarij zijn.
Bü deze gebeurtenissen zou ook geschoten
zün. Er bestaat ook nog onzekerheid over, van
welke züde de actie Is ondernomen. Men zegt,
dat leden van bet bondsleger daarbij een lei
dende rol spelen.
In een korte radiorede heeft
Schusschnigg, Minister van On
derwijs, die geweldig onder den
indruk wu, mededeeling gedaan
van den dood van Dollfuss, die
.inderdaad in zijn arbeid voor
het vaderland was gevallen. Hü
wekte de Oostenrüksche mannen
en vrouwen tot orde en trouw aan
de regeering op en deelde mee,
dat het werk van Dollfuss on
verdroten zou worden voortge
zet.
EM-. Engelbert Dollfuss werd den 4en October
1892 te Texing In Neder-Oostenrük geboren.
Zün vader was een bergboer. Na te Hollabrunn
het gymnasium doorloopen te hebben, studeerde
hü in de rechten te Weenen en in de staathuis
houdkunde te Berlün. In bet begin van den
wereldoorlog nam hü dienst als vrüwllllger en
vocht zeven-en-dertig maanden aan bet front.
Meermalen werd hü eervol vermeld.
Toen in Maart 1931 de minister van Land
bouw en Boschwezen, Thaler, aftrad, volgde
Dollfuss hem op. Toen het tweede kabinet-
Buresch zün ontslag had aangeboden, werd hü
den 20 Mei 1932 fcenoemd tot bondskanselier, tot
minister van Buitenlandsche Zaken en tot mi
nister van Landbouw en Boschwezen. Dollfuss
sloot o.a. het verdrag van Lausanne, waarbij
Oostenrük een leening verkreeg. Hü regeerde
vrijwel zonder het parlement en verbreedde de
basis der Christelük Sociale Partü door de in
stelling van bet Oostenrüksche Front.
Reeds eerder werd er op hem een aanslag
gepleegd. Een jonge fanaticus schoot op hem
In het parlement en verwondde hem licht aan
den arm.
WEENEN, 25 Juli. Minister Fey heeft voor de
radio een rede gehouden, waarin hü het vol
gende zeide:
,De verschrikkelijke gebeurtenissen, die ons
zwaar beproefd land heden hebben getroffen,
komen op het volgende neer.
Vanmorgen te 11 uur bevonden wü ons in
ministerraad büeen, waar enkele leden van het
kabinet aanwezig waren. Te kwart voor twaalf
berichtten ons eenlge Heimwehrleden, dat zich
in de Siebensternenstrasse lieden in uniformen
van politie en leger op verdachte wüze ophiel
den. Ik deelde dit Dollfuss mede, waarop deze
den ministerraad onderbrak en schorste tot den
middag. Daarna noodigde hü mü en Karwinsky
uit, In zün bureau te beraadslagen. Als minister
speciaal belast met de veiligheid droeg Ik luit.-
generaal Zehner op, zich naar het ministerie
van oorlog te begeven om de noodlge voorbe
reidingen te treffen met het oog op het onmld-
dellük in actie komen van het leger. Tevens
werden telefonisch aan de politie opdrachten
verstrekt, terwijl Ik de officieren van bet
Schutzoorps beval, de noodlge maatregelen te
nemen voor de alarmeering van alle vrijwillige
troepencorpsen. Terwijl wü nog beraadslaagden,
reden eenlge auto’s, bezet met een groot aantal
zwaargewapende mannen in uniform de bin
nenplaats op. De auto's reden tot op den BaJl-
platz tot voor den hoofdingang der bondskan
selarij. Aangezien zü in officiersuniform waren,
konden zü gemakkelük binnendringen. Onder
bedreiging met geweren en revolvers dreven zü
de beambten op een hoop, waarna zü de bu
reaux binnendrongen. Op het hooren van het
lawaai ging ik de gang in en stootte op een
troep zwaargewapende mannen, die mü dwon
gen in mün kamer terug te gaan, waar ook
Karwlnsky werd gebracht. Dr. Dollfuss zagen
wü niet meer terug.
Voor het gebouw van de bondskanselarij staat
een compagnie Helmwehren met bajonetten en
machinegeweren. De toestand Is niet volkomen
duldelük en allerlei geruchten doen de ronde.
Voor het gebouw der Ravag hoort men on
onderbroken het geknetter der machinegeweren.
Vanuit het ministerie van financiën, dat te
genover het Ravag-gebouw is gelegen, wordt
met mitrailleurs en geweren op dat gebouw
geschoten. Ook wordt' het ontploffen van
handgranaten gehoord. Men weet nog steeds
niet definitief, welke politieke groep In het ge
bouw is binnengedrongen.
Een poUtle-agent Is gedood en vüf werden
gewond.
Na een hevig gevecht van drie uur werd de
strüd om het Ravag-gebouw beëindigd. Ook bü
het personeel der Ravag zün gewonden geval
lest. Eenlge Jongelui zün bloedend uit het ge-
WEENEN, 25 Juli (Renter). Volgens latera
berichten zonden de leden van het kabinet,
die niet in de bondskanselarij *ün ingesloten,
een ultimatum hebben gesteld aan de rebel
len waarin geëischt wordt, dat de ministers
onmiddellük moeten worden vrijgelaten.
De rebellen .hébben echter niet gecapitu
leerd op het ultimatum, dat op een bepaal-
den tijd verstreken was. Daarop begonnen
de militairen en de politie te probeeren om
de gevangen ministers en güselaars te be
vrijden.
N AZI-RE VO LUTIE IN OOSTENRIJK
Na den oorlog voltooide hü te Berlijn zün
studies en werkte in enkele organisaties van
landbouwers. Later werd hü secretaris van den
Neder-Oostenrükschen boerenbond om in Juni
1927 directeur der Neder-Oostenrüksche Tjnrts-
Handelskamer te worden. Dollfuss speelde la
dezen tüd een leidende rol in alles wat er op
het gebied van land- en boschbouw tot stand
kwam; o.a. werkte hü het plan van een graan-
invoer-bureau uit.
Als vertegenwoordiger van den landbouw werd
Dollfuss den 22 Juli 1930 in de directie der
Oostenrüksche spoorwegen opgenomen. Den
September van hetzelfde Jaar werd hü tot vlce-
directeur benoemd en 1 October tot president.
een
priester verzocht hebben om aan Dr.
Dollfuss de laatste H.H. Sacramen
ten toe te dienen.
Inmiddels meldt Reuter dat Dollfuss
overleden zou zün en Fey een
nieuwe regeering zou vormen.
Ofschoon tram en telefoon over het algemeen
normaal functionneeren, heerscht er een ge
spannen atmosfeer evenals In de dagen van
den Februarl-opstand.
Naar de K.WF. meedeelt was geen telefoni
sche verbinding meer tot stand te brengen met
de redactie van de Reichspost te Weenen. Wel
echter met Linz. Men neemt algemeen asm, dat
de kanselarij in handen der Nazi’s is. terwijl
de poll tie-president Seidl met de opstandelin
gen onderhandelt over de overgave van bet ge
bouw, dat door de regeeringstroepen omringd
wordt.
Het schünt, aldus Reuter, dat zoowel de
overval op de Ravag als de bondskanselarij
geschied is door nazi’s, vermomd in unifor
men der Oostenrüksche politie.
Het Weensche radiostation Ravag
heeft Woensdagmiddag om één uur
plotseling het gramofoonplaten-
concert onderbroken, nadat kort te
voren rumoer van stemmen en ge
stommel hoorbaar was geweest.
Daarna volgde de korte mededee
ling door de microfoon dat de
Bondsregeering afgetreden was en
dat dr. Rintelen de taak van Doll
fuss overnam.
De Ravag zond vervolgens niet
meer uit. De luisteraars hoorden
echter luid geraas dat als gekraak
dóórkwam. Alles wees er op dat er
iets bijzonders gebeurde.
In tegenstelling met de berichten,
dat er in Oostenrijk geen cen
trale regeeringsmacht meer aan
wezig zou zjjn, wordt bericht,
dat minister Fey een nieuwe
regeering zal vormen. Volgens
andere mededeelingen ia Dr.
Rintelen. de Oostenrüksche ge
zant te Rome, die voor zeer
Nazi-freundlich gehouden wordt,
lings naar Weenen terugge
keerd en zou aldaar in het minis
terie van oorlog op het oogen-
blik met vertegenwoordigers van
het leger en de bevolking en met
den minister van onderwys
uit het kabinet-Dollfusa,
Schusschnigg den bekenden lei
der der Sturmscharen, onderhan-
delingen voeren over de vorming
van een nieuwe regeering.
Prins Starhemberg, die zich
Lido in Italië bevond, is even
eens naar Weenen teruggekeerd.