Wat zal het gevolg
Hoe de bondskanselier werd
afgeslacht
Duitschland
de uitvoering
en
het Concordaat
van
De Nazi-storm over Oostenrijk
s
i
Is
zijn?
Het nieuws van heden
Terwijl Dollfuss
stervende
was
Duitschland be-
schuldigd
H
I
i
i
1'1
s
I
i’
I
L
DE BAROMETER
WOORDEN VAN GOERING
EN RUST
ZELFS GEEN PRIESTER
TOE GELATEN
Terwijl Minister Fey en Karwinsky als gijzelaars
werden vastgehouden, bedongen de rebellen
vrijen aftocht naar Duitschland
DONDERDAG 26, JULI 1934
OVERSTROOMINGEN IN POLEN
nazi-revolutie in weenen.
en
r
GEWELD METHODEN
Bondskanselier Dollfuss stierf al»
martelaar van zyn politieke
overtuiging
Geen winst
voor
Duitschland
Graaf Coreth vermoord
De politieke gevolgen
3
De onderhandelingen
der bisschoppen
Hoe de putsch werd
uitgevoerd
Lijk overgebracht naar
zijn werkkamer
- -
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Een spannende minister
raad
I
Standrecht afgekondigd
Bondspresident Miklas weigerdt
met de rebellen te onder
handelen
ri
èj
S
,,De geschiedenis der Kerk toont,
dat zy méér martelares is dan
dat zy martelaars maakt”
MNXVkWLUlllll \UUMfWfMIW4
I
1
Zender in de lucht gevlogen
I
Een schot trof hem in den hals, een
ander trof hem onder
den schouder
-
DB. DOLLFU88 TEB-
iiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
8»
Een brug te Warschap door het water vernield
De nationaal-sociallsten, die dreigden Fey en
O O O O
doodschieten.
Karwinsky eveneens te
sullen
wanneer zQ geen vrijen aftocht kregen, zijn
Sr'i-
de Duitsche grens gebracht en over de grens
geset.
voor-
te
regeerlng
M
NO
con
st
la
n
lek
en,
nt-
Dc tweede dag van de Vierdaagsche te Nijme
gen.
De Nederlandsche Nationale Bedevaart te Lour
des aangekomen.
HlllllllllllllllltlIllllllllllllltlIlllllllillllllllllllllUUlllllllll
i.
a
a
a
nleld Maandag bjj gelegenheid van de
katholieken
WEENEN. 25 Juli. Officieel wordt medege
deeld. dat bU de onderhandelingen tusschen
de opstandelingen en de regeeringstroepen men
den nationaal-socialisten vrijgeleide naar de
Dultsche grens had toegezegd. Indien er bjj den
putsch geen dooden zouden zijn gevallen. Door
den moord op Dollfuss was deze toezegging
echter vervallen.
oeg
ta-
da*
h-
Bh
U-
W
en
k-
iw
al
rijke figuren als Pfarrer Müller en anderen maar
niet te spreken.
Het hoofdkwartier van de Helmwehr heeft het
bevel tot mobilisatie van zijn formaties uitge
geven.
De polltle-presldent te Weenen heeft alle sa
menscholingen verboden, terwijl de
het standrecht heeft afgekondigd.
Open brief der ParUeche editie der .CUcage
Daily Tribune” aan dr. Goebbels over het verbod
van dit blad in Duitochland.
BONDSKANSELIER
MOORD.
Stand op Donderdag uur vjsa.: 781A
Vorige stand: 782.3
iU
Men schrijft ons van bijzondere zijde uit Ber
lijn:
ien
an
lad
io
pe
en,
hl
en
to
sto
nd
y-5 enige dagen geleden heeft de Weensche
H nazi-leider Frauenfeld voor den radloeen-
'der te München ernstige bedreigingen ge
rit aan bet adres van bondskanselier Dollfuss
en diens regeerlng. Dit was niets nieuws. Vóór
hem had Theo Habicht zoo vaak soortgelijke
geluiden laten hoeren, dat men er rich nauwe
lijks nog over verbaasde. Men was er zoo lang
zamerhand aan gewend geraakt, dat ondanks
alle verzekeringen door Hitler en de Dultsche
Rijksregeering aan Italië en aan Mussolini ge
geven de Münchensche zender ter beschikking
bleef van de Oostenrijksche nationaal-socialte-
tische „outlaws” om tegen het wettige gezag in
hun vaderland op onverantwoordelijke wijze te
stoken.
„volk derzelfde menschen In resp. zijn nationale
„en kerkelijke samenhoorigheld verantwoorden]-
,Jce leidende machten, zou slechts In staat
„zijn den doodsvijand van oe christelijke-ger-
„maansche zedelijkheid en de cultuur van het
„avondblad de overwinning te bezorgen.”
Een opmerking is hier op haar plaats. De Ka
tholieke Kerk denkt er wel niet aan ooit een
vemiettgingsstrijd te voeren. Haar geschiedenis
toont aan, dat het meer haai rol is martelares
te zijn, dan martelaren te maken.
et is bekend, dat in de laatste helft van
Juni, na de bisschoppen-conferentie van
Fulda, te Berlijn onderhandelingen zijn
gevoerd, die ten doel hadden overeenstemming
te bereiken Inzake de gewraakte toepassingen
van het concordaat.
Omtrent deze Inderhandellngen. waaromtrent
tot nu toe een diep stilzwijgen in acht werd ge
nomen kunnen wjj het volgende melden.
Aanvankelijk heeft men te Rome, bil de Curie
zelf getracht tot overeenstemming te koenen
met de Dultsche Rijksregeering over de con-
tegen den avond in de gelegenheid gesteld te
I
vertrekken. In vrachtauto’s zijn zij daarop naar
Minister Schuschnlgg heeft in zijn rede, die
hij hedenavond voor de radio heeft gehouden,
verklaard, dat de regeerlng de orde zal hand
haven en de politiek van Dollfuss zal voort -
zetten. „Oostenrijk zal Oostenrijk blijven,” aldus
besloot hij.
de
Na 8 uur
Omtrent de politieke gevolgen van den mis
lukten putsch van de nationaal-sociallsten
konden hedennacht nog geen mededeelingen
worden gedaan. Deze putsch was geen revolte
van grooten stijl, doch was niettemin zorg
vuldig voorbereid en werd volgens een vast
plan ultgevcerd.
Het doel was tweeledig: ten eerste de be
zetting van het gebouw van de „Ravag’ in de
Johannlsgasse en in de tweede plaats de
moord op den Bondskanselier.
Met de revolvers in de hand hielden zij
de beambten, die voor de bewaking moeten
zorgen, in bedwang, en een aantal begaf
rich naar de kamer van den Bondskanselier
op de eerste verdieping, waar zij Dollfuss,
Fey en den staatssecretaris voor de veilig
heid, Karwinsky, aantroffen. Alle drie wer
den gearresteerd. Dadelijk daarop werd
Dollfuss weggevoerd, waarbij eenlge schoten
op hem werden gelost, tengevolge waarvan
hjj ernstig gewond werd en in den loop van
den avond is gestorven.
Het hoofdkwartier van het Dultsch Front h
het Saargebied is door de politie gesist»;
Baumgartner die een aanslag pleegde op
commissaris Machte, had wei deel uitgemaakt
van het Duitech Front.
Het Vaticaan zou niet accoord gaan met bot
resultaat der onderhandelingen tusschen do
vertegenwoordigen van het Duitech Eptoespaat
en de Rijksregeering.
De Fransche ochtendblad» begroet» met
geestdrift het feit, dat Doumergue het kabinet
der nationale unie wist te behouden; de radi
caal-socialistische pen echter toont zich terug
houdend.
PRAAG, 25 Juli. Volgens betrouw
bare berichten uit Weenen heeft de
putsch in de Oostenrijksche hoofd
stad door nationaal-socialisten plaats
gehad. De bezetting van de „Ra-
vag" is het begin geweest van een
poging der nationaal-socialisten, het
bewind in handen te nemen.
De Katholieke
kelljke.
Verdachte van den doodslag te Echt in booger
beroep veroordeeld tot anderhalf jaar gevan
genisstraf.
landsregeering over de verhouding van
den natlonaal-aoclallsttechen staat, en
gesproken, de minister van eeredlenst
Regeeringsmaatregel in verband met de stijging
van den Japaiuchen invoer in Ned Indië; con-
tingenteering van aardewerk.
Ernstige ontploffing In de haven van Ouddorp;
mets> gedood, twee zwaar gewonden.
r
Jl
Daarop dwongen de nationaal-socialisten Fey,
onder bedreiging met revolvers, rich op het
balcon te begeven en tot de op de Ballhausplatz
intusschen verzamelde troepen van de Helmwehr
en de politie mededeelingen te richten, de
Bondskanselarlj niet te bestormen.
-w—-y e groote vraag is thans of de nationaal-
I 1 socialisten met hun gewelddadig en de
algemeene Europeesche verontwaardiging
wekkend optreden iets zullen winnen. Onmiddel-
Ujk na den dood van Dr. Dollfuss heeft Bonds
president Miklas den minister van onderwijs
Schuschnlgg, den leider der katholle» „Sturm-
scharen”, voorloopig met alle bevoegdheden van
den overledene bekleed en de verklaring, welke
deze over de voortzetting van Dollfuss' arbeid
heeft gedaan, wekt vertrouwen. Misschien dat
de Indruk van de gebeurtenissen van 30 Juni
en de daaropvolgende dagen thans op de natlo-
naai-sodallstlsche Oostenrijkers een dieperen
Indruk zullen maken nu soortgelijke geweld
daden rich in hun onmiddellijke nabijheid heb
ben afgespeeld. Mannen als prins Starhemberg
en majoor Fey kunnen alleen maar door de
rebellie der Hakenkruisers te Weenen versterkt
worden in hun overtuiging, dat een régime,
hetwelk zich van zulke middelen in Oostenrijk
bediendt in Oostenrijk verijdeld dient te wor
den. Voor Duitschlands internationale positie
kan bet oproer der Oostenrijksche nazi’s ónmo
gelijk voordeelig zijn. De wijze, waarop Hitler
heeft gemeend de Röhm-revolte te moeten on
derdrukken, heeft Duitschlands aanzien ernstig
geschaad en het drama te Weenen, waaraan
Duitschland zoo niet vóór het voetlicht, dan
toch achter de schermen heeft medegewerkt,
zal dit niet minder doen. Voor Mussolini, die
al op weg was om Dollfuss te Riccione te ont
moeten, is het een slag in het gezicht en de
toekomst zal moeten leeren, hoe de „Duce” op
zulk een openlijke beleediging van zijn pr^tige
zal reageeren. Heeft Duitschland gedacht, dat
de Oostenrijksche nationaal-socialisten op deze
wijze een nog sterkeren steun van Italië voor
Oostenrijk konden verhinderen? Indien dat het
geval is, sou zijn bescherming wel eens een
enorme misrekening kunnen blijken te zijn. Het
zou trouwens niet de eerste keer wezen, dat
Duitschland zich verbazingwekkend verrekent.
Toen de regulaire troepen weer meester
waren van den toestand is het lijk van den
gestorven bondskanselier overgebracht naar
zijn werkkamer, waar het is opgebaard.
Het stoffelijk overschot is met een wit kleed
bedekt. Een crucifix is boven zijn hoofd ge
plaatst en vier soldaten van het bondsieger
vormen de eerewacht.
Maar dit keer Is het niet bij een looze groot
sprakerige bedreiging gebleven en werkelijk een
barbaarache nari-storm over Weenen losge-
broken. De politieke, sociale en economische
toestand in Oostenrijk bleef ook na den Febru-
ari-opstand uitermate gespannen, maar heel
Europa koesterde de hoop, dat de kleine onver
saagde bondskanselier, die met opofferingsge
zinde vaderlandsliefde op twee fronten streed,
de onafhankelijkheid van zijn dierbaar Oosten
rijk sou weten te handhaven. De nederlaag der
marxisten heeft dezen wel de macht ontnomen,
maar niet de politieke gezindheid, terwijl de
nazi's, gesteund met geld en amunltie en ont
plofbare stoffen uit Duitschland op de kans
Heven loeren om bun revolutionnairen slag te
slaan. Hoe gespannen de toestand was, bleek
rit Eet feit, dat de wezenlijk lankmoedige Doll
fuss, die steeds liever genade voor recht liet
gelden, zich door de terreuractie der nationaal-
sociallsten gedwongen zag de scherpste maat
regelen tegen de aanslagplegers af te kondigen
en zijn kabinet tot grootere weerbaarheid te
reorganlseeren. Persoonlijk heeft hem dit alles
niet mogen baten, maar Dollfuss heeft nimmer
zijn persoonlijke belangen, doch slechts, naar
zijn innigste en eerlljkste overtuiging, de be
langen van zijn arm en mishandeld vaderland
gediend. HU had waarlijk grootsche en achoone
toekomstplannen. HJJ wilde een corporatieven
staat, gebaseerd op de beginselen van „Quadra-
geslmo Anno", bouwen en het was deze oprechte
wil, dien de H. Vader en de primaat van Oosten
rijk bij herhaling en met nadruk hebben ge
prezen. De nationaal-socialisten. verraderlijk en
revolutlonnalr optredend in uniformen van de
Oostenrijksche politie, hebben verhinderd, dat
Dollfuss zelf zijn program heeft kunnen ver
wezenlijken.
WEENEN, 25 Juli. (Reuter.) Hedenmiddag
te 3 uur werd een ministerraad gehouden, waar
aan ook deelnamen de Weensche burgemeester
Schmitz en de polltle-president Beidl. Aan
deze bespreking konden niet deelnemen de in
de bondskanselarlj gevangen gehouden minia-,
ters en ook niet vice-kanselier Starhemberg,
die rich in Italië bevond.
De ministerraad stelde zich in verbinding
met bondspresident Miklas en besloot onder
geen voorwaarde onderhandelingen aan te
knoopen met de rebellen. Er werd besloten een
tweede bataljon te requlreeren om de bonds
kanselarlj te ontzetten. Aan de rebellen werd
een korten termijn toegestaan om rich te be
denken. Dan zou de stormaanval op het ge
bouw beginnen.
De polltie-prerident bracht aan den vereenig-
den ministerraad, die niet in de macht der
rebellen was, een brief van minister Fey, waar
in stond, dat Dollfuss met lederen persoon, dien
de bondspresident tot zijn opvolger als chef
van de regeerlng zou benoemen, genoegen zou
nemen, wanneer daardoor verder bloedvergieten
zou worden vermeden.
De bondspresident heeft telefonisch ver
klaard, dat hij met perermen. dl* met geweld
waren binnengedrongen, niet wilde onderhan
delen.
Medegedeeld wordt, dat in den loop van den
middag de Weensche zender Blsamberg is be
zet, en door een dynamletaanslag ia vernield.
Radlo-Weenen zendt thans over den Roeen-
buegel-zender.
In Oostenrijksche regeeringskringen
acht men door het feit, dat de
Duitsche gezant te Weenen als be
middelaar voor de nationaal-socia-
listische opstandelingen is opgetre
den. bewezen, dat er betrekkingen
hebben bestaan tusschen de Duit
sche Rijksregeering en de putschis-
ten, en dat de Rijksregeering van de
putschpoging op de hoogte was.
Donderdagochtend zullen de ge
zanten van de groote mogendheden
en van de Kleine Entente bijeen
komen ter bespreking van den toe
stand. In regeeringskringen kon men
hedenavond nog geen enkele me-
dedeeling doen over de te nemen
maatregelen tot het handhaven van
de orde en de rust in het land.
Omstreeks 1 OTT in den middag drongen
nationaal-socialisten, die gekleed waren in
uniformen van de Helmwehr en de politie, in
de studio van de „Ravag”. Onder de bedreiging
met revolvers werd de omroeper gedwongen
mede te deelen, dat Dollfuss en zijn regeerlng
wazen afgetreden en dat het bewind was over
genomen door dr. Rlntelen.
Nadat dit was geschied trokken ongeveer 144
nationaal-socMteten naar de Bondskanselarlj
aan de Ballhausplatz, waar zij, daar zij gekleed
waren in uniformen van regulaire troepen, zon
der moeite konden binnendringen.
v verigens klinken de woorden van Dr. Rust
f 1 schoon, en staan zij in scherpe tegenstel-
ling tot de wijze van spreken van Oó-
ring, welke de meest transcendenteele, geestelij
ke problemen zou willen afdoen in den autori-
tairen toon, waarmede een overste in de ka
zerne alle voorvallen aanpakt
De woorden van Rust zijn van actueel belang,
daar immers de regeling van de verhouding
tusschen de nationaal-socialisten en de Katho
lieke Kerk nog lang niet voltooid is.
De sensationeele gebeurtenissen, welke in de
eerste helft van Juli de aandacht vroegen, heb
ben haar geheel afgeleid van het probleem Kerk
en Staat, dat voor wat de Katholieke Kerk in
Duitschland betrof, nog een nadere oplossing
moest vinden in de onderhandelingen over be
paalde toepassingen van het Concordaat.
Het concordaat was tot stand gekomen, niet
zonder dat eerst in Vaticaansche kringen uit-
eenloopend oordeel over de opportuniteit
overwinnen was geweest.
Tot voorstanders van het sluiten behoorden
van den aanvang af de kardinaal-staatssecreta-
ris, Pacelli, die nuntius was geweest te Berlijn,
en aan wiens beoordeeling van de Duitsche toe
standen dus groote waarde moest woroen toege
kend. Zooals bekend oefenden de naar Rome
uitgeweken oud-voorzitter van het Centrum,
Mgr. Kaas en later ook vice-kanseüer von Pa
pen drang ten gunste van het sluiten van het
concordaat uit. Een invloedrijk promotor ervan
was ook de aartsbisschop van Freiburg.
De H. Vader zelf was, naar sterk verluidt,
voor een afwachtende houding.
Men weet, dat de uitvoering van de Concor-
daatsbepallngen Rome groote teleurstelling heeft
gebracht. Het staatssecretariaat had einde Mei
aanteekening van meer dan 400 gevallen, welke
schending van het concordaat beteexenden.
WEENEN. 26 Juli. Omtrent het overlijden van
den bondskanselier Dollfuss vernemen wjj het
volgende;
Des morgens had een zitting van den minis
terraad plaats gehad, die tot des middags 4 uur
werd verdaagd. In dien tusschentljd had de
bondskanselier dr. Dollfuss met bondsminister
Fey en den staatssecretaris voor de Veiligheid
Karwinsky in zijn werkkamer eenlge dringende
zaken te bespreken.
Plotseling reden eenlge auto’s de poort van
de bondskanselarlj aan de Ballhausplatz bin
nen. Deze auto’s waren bezet met mannen in
Heimwehr-uniform. Een groep drang de wacht
binnen en een andere groep snelde naar de
eerste verdieping, waar de werkkamer van dr.
Dollfuss is gelegen. De bondskanselier had zijn
besprekingen juist beëindigd en was met staats
secretaris Karwinsky naar een aangrenzende
kamer gegaan. HU moet het lawaai op de trap
hebben gehoord en begaf zich toen naar een
antl-chambre, die verbinding heeft met het
trappenhuis. Intusschen was de deur van de
antl-chambre naar het trappenhuis reeds door
een wacht gesloten.
INNSBRUCK. 25 Juli De chef der stede-
Ujke politie te Innsbruck, Hlckl, is vanmiddag
voor het gouvernementsgebouw doodgeschoten.
Men verdenkt vier jongemannen van de daad.
Voor de politie te Innsbruck is de staat van
alarm afgekondigd. De openbare gebouwen zUn
door de politie bezet.
de kamer van den Bondspresident
zou gaan. Op weg daarheen moest
hij de congreszaal passeeren. Toen
hij zich in de zaal bevond werd de
deur ingetrapt en met geweerkolven
vernield. Tien a twaalf nationhal-
socialiaten stormden naar binnen
en de eerste, die Dollfuss zag, loste
van zeer korten afstand twee
schoten op den bondskanselier.
Eén schot trof hem in den hals, een
ander schot trof hem onder den
schouder. Dollfuss hield om af te
weren de handen voor het gelaat.
Hjj draaide even terzijde en sloeg
toen achterover op den grond. Nog
even riep hjj: „Help, helpl" en
toen verstomde het geluid. De be
diende. die hem gevolgd was werd
door de nationaal-socialisten tegen
den muur geplaatst. Geruimeh tijd
bleef de stervende bondskanselier
met zijn moordenaars alleen. Eeni-
gen tijd later werd Minister Fey
door eenige putschisten naar Doll
fuss geleid, die op een divan was
gelegd. Er lag een doek over zijn
hoofd. Minister Fey ontdekte aan
den halfs een noodverband waar
uit bloed vloeide.
Met zwakke doch toch nog vaste
stem verzocht Dr. Dollfuss Minis
ter Fey zich het lot van zijn vrouw
en kinderen aan te trekken. Ver
der verklaarde hij. dat er om
zijnentwege geen bloed vergoten
moet worden.
Een verder onderhoud lieten de
moordenaars van Dollfuss niet toe.
Het 4s tot dusverre niet bekend hoe
laat Dollfuss gestorven is. Hem is
door zijn moordenaars, zoowel ge
neeskundige als geestelijke bijstand
geweigerd.
U hebben rich meester gemaakt van het
Z gebouw van den Weenschen radlo-omroep en
vsn de bondskanaelarU en bij de bezetting
van dit laatste gebouw hebben zU Dollfuss neer-
geknald op een wijze, welke veel overeenkomst
vertoont met die, waarop de leider van de
Katholieke Actie te Berlijn, dr. Klausener werd
afgeslacht. De laatste wensch van den sterven
den bondskanselier, die na de Februari-revolutie
door de nazi’s werd afgeschilderd als een bloed
hond. was, dat alles In het werk moest worden
gesteld om bloedvergieten zooveel mogeUJk te
voorkomen. De natlonaal-soclMistlsche terroris
ten hebben Oostenrijk beroofd van een van zUn
meest eminente en moedigste leiders, een man
bit de school van Mgr. Seipel, een diep-over-
tuigd katholiek, die niet alleen uit politieke,
maar ook uit religieuze en cultureele over
wegingen rich met hand en tand en tot zUn
laatsten snik heeft verzet tegen een gelijk
schakeling van zün land met bet zgn. op positief
ehristelUken grondslag gevestigde Derde RUk.
De wUze, waarop het concordaat met het Vati
caan in de natlonaal-soclallstlsche practUk in
Duitschland met voeten wordt getreden, de
katholieke slachtoffers, welke bU het Röhm-
eomplot ten onrechte zUn gevallen, de driest
heid van het nieuwe Oermaanache heidendom,
waartegen de Dultsche bisschoppen herhaal-
delijk en met klem hebben geprotesteerd, dit
■hea bewijst, dat Dollfuss redenen te over had
om zich met kracht tegen een Invasie van den
k€n. superieuren, maar Oostenrijk ten eenen-
male vreemden „Duttschen” geest te verzetten.
Thans te Dollfuss gevallen door de hand van
moordzuchtige rebellen, maar zUn geest zal
blijven leven en zUn werk zal worden voort-
■Met, tndien tenminste de plechtige veraekerin-
ten van minister Schuschnlgg kort na Dollfuss’
overlüden voor de radio gegeven, worden be
waarheid. Een doods Dollfuss, gestorven als
martelaar van zUn politieke overtuiging, kan
een gevaar!ijker, want onkwetsbare, tegenstan
der van de nazi’s worden dan de bondskanselier
*>U *ijn leven ooit te, geweest. Intusschen wordt
Ós lijst van katholieke slachtoffers van natlo-
naal-socialistische moordenaars wel angstwek
kend groot: Klausener, Probst, Beck en thans
dr. Engelbert Dollfuss, om van minder belang-
Heden beginnen ia Frankrijk de manoeuvre*
der militaire luchtvaart.
Dollfuss, die in gezelschap was van
een bediende, zeide, dat hjj naar
LINZ, 25 Juli <D NB.) Op den hoofdman
van de Boven-OostenrUksche Helmwehr, graaf
Coreth, werd een aanslag gepleegd. Naar do
pen meldt, te de graaf dood.
ver de verhouding tusschen Kerk en Staat
f 1 zijn door de regeeringsautoriteiten in het
Natlonaal-Soclalistischc Duitschland reeds
opzienbarende woorden gesproken.
Het meeste opzien baarden van de in den
jongsten tUd hierover gesproken woorden, die
welke Oöring uitsprak te Keulen, zoo juist van
een audiëntie komend bU den kardinaal-aarts
bisschop, van de dreigende strekking zUnde, dat
de Kerk het beste deed ..zich te voegen”
zooals er overigens meer opzienbarende woorden
vielen, wanneer Pruisens premier en opper-
Jachtmeester zich op een terrein van delicate,
geestelijke waarden begaf, zooals b. v. dat van
het Recht.
Thans heeft een ander lid Oer Rijks- en Prui
sische
staat.
Kerk
Rust.
Rust
eedsaflegging door den nieuwen
bteschop van Hildesheim, Mgr. Dr. Machens,
een toespraak, waarvan eenlge passages een «eer
actueel belang hebben. Wij laten ze hier vol
gen.
.Aan Uw leiding zUn toevertrouwd Dultsche
„menschen, tevens burgers <an den natlonaal-
.socialtettechen staat. De wil van den Leider
„van bet Dultsche Volk en van zijn regeerlng
,Js erop gericht in den hoogst mogelUken graad
„van samenleven en saamho„righeldsgevoel oen
„waarborg te scheppen tegen het tragische ult-
„eenvallen der natie, waarvan de geschiedenis
,xoo menigmaal getuige was.
„De verantwoordelijke (spat, van ons)
„nat.-socialistische leiding wil geenszins
..fllcten scheppen.
„De taak van den nat. soclaltetlschen staat
..te een andere die der christelijke kerken,
.xU staan echter tot elkaar niet in vUandlge te-
„gens telling.
JEen vernietlglngsstrUd van beide voor het
De minister van Onderwijs, dr. Schuschnlgg
heeft voorloopig de leiding van de regeerlng op
zich genomen.
Te Weenen te onmlddellljk de verscherpte
staat van beleg afgekondigd. Na 8 uur des
avonds mocht zich niemand op straat bevinden
en alle café s moesten gesloten zUn. Alle belang
rijke punten der stad zUn door troepen van de
Helmwehr en de politie bezet. Demonstraties
zUn verboden en elke poging tot samenscholing
of oproer zal standrechteHjk worden gestraft.
cordaatstoepassing. Nadat gebleken was, dat
dit niet ging, besliste Rome aan een vertegen
woordiging van het Duitsche episcopaat mach
tiging te verleenen te Berlijn te onderhande
len met vertegenwoordigers van de Rijksre
geering en van de nat. socialistische partij.
Tot de voornaamste punten, welke de bisschop
pen-conferentie te Fulda te behandelen had,
behoorde dan ook de aanwijzing van de bis
schoppen die het episcopaat zouden vertegen
woordigen.
Reeds einde Juni was door de onderiiande-
laars te Berlijn een overeenkomst bereikt,
welke onmlddelUjk aan Rome werd voorge
legd. Men dient te bedenken dat het te Ber-
Ujn slechts ging om offlcleuse, voorbereidende
onderhandelingen, over de aanvaarding of
verwerping van welker resultaat in laatste in
stantie de verdragsluitende partijen. eener-
zijds de H. Stoel, anderzijds de RUksregeerlng
te beslissen hebben.
Omtrent den inhoud wordt een diep stil
zwijgen in acht genomen. WaarschjinlUk be-
hooren echter deze bepalingen als de
naamste tot dien Inhoud.
Kerk ziet af van onafhan-
eigen sportorganisatie der Katholie
ke Jeugd, alsmede van eigen sociale actie.
De Duitsche regeerlng erkent de ongehinder
de uitoefening van het recht der katholieken
zich te vereenlgen In zuiver religieus en cha
ritatief verband.
Omtrent de mogelUkheid eener spoedige aan
vaarding door Rome te men In BerlUnsche Ka
tholieken kringen niet zeer optimistisch ge
stemd.
Men meent, dat de gewelddadige dood van
Dr. Klausener en van Probst In Rome de vrees
hebben verwekt, dat bij de heerschende antl-
Katholieke mentaliteit in bepaalde toonaan
gevende kringen van het „nieuwe Duitschland”
op de naleving eener overeenkomst toch geen
staat zou zUn te maken. Heeft nu Dr. Rust
In bovenaangehaalde woorden een poging wil
len doen, Rome weer meer vertrouwen in de
bedoelingen van de „veran'.woordelüke" nat.
socialistische leiding te wekken?
Het te echter opvallend, dat de „Osservatore
Romano” binnen 10 dagen tUd drie hoofdar
tikelen nubliceerde, waarin zeer scherp werd
stelling genomen tegen bepaalde practUken van
het nationaal socialisme, practljken. die een
groot deel van het nat. socialisme zelf uitma
ken. Het eerste artikel naar aanleiding van
Hitler’s Rljksdagrede, waarin de scherpe stel-
llngname zich dan toch tegen de hoogste „ver
antwoordelijke” leiding richtte, het tweede
naar aanleiding van het beksgid worden van den
gewelddadigen dood van Proest, en Zondag het
derde, waarin het blad het coor het nat. soci
alisme in Oostenrijk gekweekte terrorisme ver
oordeelt.
Bovendien. Zondag jJ. te In alle katholieke
kerken van Duitschland van den kansel een
veroordeellng voorgelezen, door Rome uitge
sproken tegen de sterilteatiewet.
Door sommigen wordt uit een en ander af
geleid, dat de Katholieke leiding, na een pe
riode van rijp beraad, tot een weioverlegde
beslissing inzake de door haar aan te nemen
houding te gekomen.
Het te onloochenbaar, dat zeer vele chris
tenen in Duitschland niet tot de Katholieke
Kerk behoorend. opzien naar Rome, nu nun
eigen leiders in zeer groote getale smadelUk
gezwicht zUn voor een ztrijd dien die de we
reldlijke macht bun heeft aaugezegd.
- v. s x'
^'4 y
1
