ONS BLAD Witboek over onze Marine De ongeregeldheden Indië m HITLER SPREEKT TE HAMBURG I1 H i r I 1 Het nieuws van heden ONRUST IN HET VERRE OOSTEN Textielstaking in Amerika HET VOLK ZAL 19 AUG. BESLISSEN Duitsch protest DE BAROMETER „ZEVEN PROVINCIËN”- DRAMA a VEKEETVKiUE KAIHUUEKE PER3 ZEVEN EN TWINTIGS TEJAARGANC No. 257 BELGISCH BEZOEK AAN ONS LAND I Irtdt technische hoogeschool Salariskorting Ook elders stakingen Waarschuwing niet geloofd Zware boschbranden Frankrijk GERUCHTEN OM FRITSCH v. voor 2 Leiding bij officieren ontbrak Vertrouwen in de toe komst De Catalaansche kwestie Vele ambtenaren worden ontslagen DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN 200.000 man troepen van 't Roode leger te Wladiwostok geconcentreerd Japan wijst Russisch protest af Hevige brand te Darm stadt JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Kompassen en Microscopen Zuiveringsactie in Karin thië Tegen beschimping van Duitse he staatslieden in het Saargebied Dat niet eerst een waarschuwing*- bom geworpen werd, is het gevolg van een samenloop van omstandigheden Begin September sou een half mil- Hoen arbeiders het werk neerleggen In Portugal en i’E Katholieke partyen voornemens de regeering niet langer te steunen? ,Jk geloof, dat het my lukken sal den titel van Rijkskanselier de toekomst nieuwe eer te verleenen” De MMenMle aaJartekerting mankte Mei um ran M beaulniglngsmaatregelea, waartoe het Hederlandach-Indteche Cfeuvernement Beh als gevolg van de economische crisis gedwongen tag. BU twee voorafgaande salarisherzieningen, midden 1931 en begin 1333, was gebleken, dat dese bU het Europeesche Manne-personeel groote onrust verwekten, welke o. a. tot uiting kwam in de bladen der personeelsbonden. waar van de hoofdbesturen in Nederland zetelden. ,JDe Zeven Provinciën” BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR fglgfoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS. Per kwartaal voor Alkmaar f l— Voor buiten Alkmaar f 2.85 IVtot geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N.V. Drukkerij De Speamestad - Haarlem Het Weer niiiiniiiiiiiiinuiiiiiiniininiiiiiiiiiiiiiiig VERWACHTING: Zwakke tot matigen H 2 Noordelijke tot Westelijken wind, licht of S half bewolkt, droog weer, lete wanner. I NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD -^5’. te Hamburg Me verkfe- i hoogeschoel (Vervolg op peg. 3) f O O O d wassen. e AWUUIII iiil/M/ZAy/ZM i I DARMSTADT, 17 Aug. (DJtR.). Vanmiddag te drie uur Is brand uitgebroken In het gebouw der technische hoogeschool. Weldra stond de dakverdleping In lichterlaaie. Na twee uur was men den brand in hoofdzaak meester, daar de aangetaste Noord-westelUke vleugel door ttrre dikke brandmuren van de rest van het gebouw Is gescheiden. Naast het dak zUn ook de col legezalen en de docentenkamers op de hoogste verdieping ernstig beschadigd. Het te niet ón mogelijk, dat selfenthrandlng de oorzaak ia. De centralisatie der crisisdiensten omstreeks 1 September voltooid. LISSABON, 17 Aug. (Reuter) In de pro vincie Mlnho in het Noorden des' lands woed den hevige boschbranden, waardoor verschei dene dorpen worden bedreigd. De bevolking vecht met man en macht tegen de vlammen, ten einde hun leven en bezit tingen te redden. Uit alle deelen der provincie zUn brandweerafdeellngen naar het bedreigde gebied gedirigeerd en dag en nacht te men be zig met het blusschlngswerk. Een uitgestrektheid van ruim 100 vierkante kilometer boschgrond te reeds verwoest. DRAOUIGNAN (Frankrijk), 17 Aug. (Reuter) - In het departement Var, waar ook in de afgeloopen maand een hevige brand woedde, te het vuur opnieuw opgelaaid. In twee dagen zijn 4000 HA. boech en andere culturen ver nietigd. De bevolking te met onvermoeibare^ Ijver met het blusschlngswerk bezig. Stand op Zaterdag M «w vjb.: 7M Vorige stated: Ml Adolf Hitler .houdt singsrede. De onrust In het Verre Oosten. 20.000 man tres, pen van het Roode leger te Wladiwos*ok geeste centreert. Te Chicago en Minneapolis wordt de chauf- feursstaking nog altijd voortgezet. En ten slotte zijn in den staat Oregon vier duizend vlsschers en arbeiders uit de conserven industrie eveneens wegens een loonconflict in staking gegaan. Het voornaamste motief voor de Racing is in het algemeen gelegen in de leuze voor col lectieve arbeidsovereenkomsten. MO I Felle branden te Tilburg en Oteterwflk. Twee bekende coureurs doodelfjk vereogetafc*, Te Amsterdam zijn drie kinderen uit een raam gevallen; een hunner Is overleden; de toestand der beide anderen te zorgelijk. Mej. Mastenbroek kampioene 1M meter rug slag dames. BfJ deze dienstweigering waren slechts Eure- Peesche korporaals en manschappen betrokken; de onderofficieren, die voor een deel in hun konden aan de agitatie vooraf hadden deelge nomen. onthielden zich geheel van alle onkrtjgs- tachteUJke gedragingen. Sis S*mis daarvan weigerde een groot aan tal Iniandsche schepelingen op 2 Februari IMS aan het werk te gaan. ZU konden zonder daadwerkeltjk verzet worden gearresteerd. De onlusten waren hiermede bedwongen. Het aantal arrestanten bedroeg in totaal ongeveer WEENEN. 17 Aug. (D. N. B.) De autoriteiten zullen in Karinthlë een buitengewoon krachtige zuiveringsactie ter hand nemen, waarbij vooral de ambtenaren streng zullen worden aangepakt De regeeringscommlssarts In Karinthlë Wote- egger, die net hoofd was van de ambtenaren te ontslagen en vervangen door Kryza Oersch. Velen anderen hoogen ambtenaren wacht het zelfde lot. Geruchten over aftreden van generaal Vote Fritsch als hoofd van den generales staf der RUksweer tegengesproken. Brand in de technische Darmstadt. Het gemis aan voldoende kennis van de In iandsche talen by de officieren en de Europeanen in het algemeen maakte het den Inlanders ge- makkelhk om ongemerkt het geheele plan te ont wikkelen. Eerst later werden eenige Europeanen daarvan op de hoogte gebracht. Zaterdagavond 4 Februari waren de comman dant, de eerste officier, een groot deel der offi cieren en vele schepelingen aan den wal. Een deel der Inlanders, die op de hoogte waren van het voornemen tot muiterij, keerde opzettelijk vroegtijdig naar boord terug. Daarvoor waren overwegend Inlanders aan boord, ongeveer 190 tegenover 7» Airopeanen (waaronder 13 officie ren en 3 onderofficieren). „Toen onze grijze generaal-veldmaarschalk en rUkspresldent Von Hindenburg na een ge zegend leven de oogen sloot, waren er niet weinigen In bet buitenland, die In zijn dood bet begin van ernstigen binnen landschen strijd In Dultschland wilden zien Waarschijnlijk leef de men in dese kringen In de aangename hoop, dat een lelderioose periode van vele weken de gelegenheid sou bieden om door tallooss com binaties de publieke meening in en bulten Dultschland in verwarring te brengen, om zoo de Internationale onzekerheid, die reeds be staat, nog grooter te maken. In het belang van het Duitsche volk en het rijk te dit spel verstoord. OU kunt mU gelooven, dat wU anders natuur Ujk dun weg gekozen hadden om sent een be arbeiden in de raffinaderijen te dreigen met staking Indiër, hun etechen tot loonsverhooging en intrekking van ontslagen niet worden Ingewilligd. De bemiddelingspogingen ter opheffing van bet conflict in de aluminlum-tndustrie hebben nog steeds geen resultaat opgelevqrd. Na zUn vertrouwen in het ultelndelUk succes te hebben uitgesproken, schetste hU de belangen van het Rijk op buitenlandse!) politiek gebied. Hitler seide, dat het Rijk nooit zou afzien van zUn eer en rechtsgelijkheid Het volk zal de vei ligheid en onafhankelUkheid van het Duitsche Rijk tegen wie ook verdedigen. De regeering te vervuld van het verlangen om al het mogelUke bU te dragen om den vrede te bewaren. Het Duitsche leger voelt geen behoefte om den roem zijner wapens voor wie ook te herstellen. De Duitsche regeerlng behoeft geen succes te zoeken in een oorlog, want haar regime te on wrikbaar gebaseerd op het vertrouwen van het geheele volk. De Duitsche regeerlng heeft niet van dat soort politieke successen in het buiten land noodlg om haar blnnenlandschen politie- ken toestand te versterken. Hitler seide ten slotte, dat de Nat. ree. staat het positieve christendom belijdt. HU sal eerUjk pogen om de twre groots christelijks oonfssstss te beschermen» BERLIJN, 17 Aug. (Reuter). In officieels Duitsche kringen worden de geruchten, die in bet buitenland In omloop zijn, volgens welke generaal Von Fritsch, hoofd van den generaien staf van de RUksweer, zou aftreden en worden opgevolgd door generaal Von Reichenau, tegen gesproken Deze geruchten weren ten deele gebaseerd ep het feit, dat de situatie voor Von Fritsch moei lijk was geworden, wegens zUn vriendschap met Von Boee. een ex-offlcler van de RUksweer. en een der slachtoffers van den 30sten Junk I HET WITBOEK IS VERSCHENEN OVER DE ONGEREGELDHEDEN BU DE MARINE Df INDUt IN 1933 EN DE GEBEURTENISSEN MET -DE ZEVEN PROVINCIËN”. Ook de Philadelphia welke achterwege te gebleven, omdat blijkbaar de meesten de consequenties niet aandurfden. De Commandant ontving op 2 Februari van den Vlootvoogd een bericht over de algemeene dienstweigering te Soerabaja, waarbU hU tevens werd aangemaand om op zijn hoede te zijn Dien zelfden avond kwam het schip ter reede van Oleh-leh. de voorhaven van Koetaradja. Den 3en Februari werd er aan boord slecht gewerkt. De commandant ontving berichten over de dienstweigering der Iniandsche sche- roep op het volk te doen en dan zUn beslissing uit te voeren. Het resultaat sou in dat geval niet anders zUn geweest dan nu. Toen de rUks- regeering de vereenlglng der beide ambten, waartoe zU gerechtigd was, aankondigde. heeft zU gedaan, wat ln de gegeven omstandigheden het volk zelf geëlscht sou hebben. Bü de officieren ontbrak alle lei ding. De oudste luitenant L z. der le klasse was geheel in de war en verliet ten slotte met een vlet bet schip, om asui den wal den com mandant te gaan waarschuwen. Daardoor ging het bevel over op den oudsten luitenant-ter-zee der 2e klasse. Omstreeks 31 uur werd de commandant te Koetaradja door een korporaal, die over de mui terij had hooren spreken, en besloten had om daarvan melding te maken, gewaarschuwd, dat de Iniandsche bemanning zich van het schip wilde meester maken en daarmede naar Soe rabaja wilde opstoomefl. Nóch de commandant, nóch de eerste officier hechtten geloof aan dit bericht; evenwel zond de Laatste toch een jeug dig officier naar boord om daar te waarschuwen, dat waakzaamheid moest worden betracht. De ze kwam daar aan, toen de muiterU reeds was begonnen. Textielstaking in Amerika. Begin September von den K mllUoen arbeiders het werk neerleggen. Reeds 100.000.bijeengebracht ten bate vnn het Nationaal Luchtvaartfonda. De rUkspresldent te een unieke figuur geweest, die niet vervangen kan worden. ZUn missie als rUkspresldent te door hem self vervuld. Nie mand aal in de toekomst dien titel meer dragen Hoe logisch echter de vereenlglng der belde ambten ook moge zUn. hoezeer in overeenstem ming met de grondwet de wet van 1 rijkskabl- net de kwestie ook oplost, ik moet ’t toch van de hand wijzen, dat het recht tót dezen geweldi gen stap op den weg tot reorganisatie van het rUk wordt afgeleid uit een vroeger verleende volmacht. Neen, het Duitsche volk zelf zal daarover beslissen. Dienzelfden dag werd bekendgemaakt, dat de korting op de salarissen der Iniandsche sche pelingen op 17 pCt. sou worden gebracht, in overeenstemming met de korting voor de overige Indische Landsdienaren. Gedurende deze 3 dagen werden berhaaldeltjk vergaderingen en betoogingen gehouden, waau- MJ MartnepatrouUles en politie moesten ingrij pen; ten slotte werd op Zondag 29 Januari bet geheele personeel aan boord en in de kasernes geconsigneerd. MANILLA, 17 Aug. (VD.) De politie te Manilla (PhlllppUnen) te versterkt met mili taire troepen aangezien de regeering ordever storingen vreest, in verband met de staring der sigarenmakers en tabaksbewerkers, die intrek king van dS deser dagen afgekondlgds loons verlaging etechen. BERLIJN, 17 Aug. (DJi.B.) De Duitsche re geerlng heeft een protestnota van den volgen den Inhoud gezonden aan de regeeringscom- mlssle van het Saargebied: Verschillende bladen in het Saargebied heb ben in Dultschland leidende mannen op de weerzinwekkendste wUse beschimpt en belas terd Zelfs de eerbiedwaardige persoon van den vereeuwigden rUkspresldent te op de meest on- gshoorcte wljae niet van de beschimpingen ver schoond gebleven. Met de sterkste bevreemding moet de Dult- sebe regeering vaststellen, dat in bet namens den Volkenbond bestuurde gebied dergelUke buitensporigheden, welke in de heele wereld haar weerga niet vinden, kunnen geschieden zonder dat de regeeringscommlssie van het Saargebied daartegen optreedt. Deze houding van de regeeringscommlssie te in tegenspraak met de in bet voikenverkeer algemeen toege paste beginselen, alsmede met het karakter van bet Saargebied. dat krachtens bet Verdrag van Versailles Duitsch gebied te en welks bevolking Duitschers zUn. Met alle beslistheid toekent de Dultsehe re geering daarom protest aan tegen het optreden der regeeringscommlssie ZU verwacht, dat deue spoedig in bet Saargebied de noodzakelUke maatregelen tegen dergelUke excessen sal ne men. Naast bet Europeesche personeel diende op de vloot in Nederlandsch-Indië een belangrUk percentage Iniandsche schepelingen, die in het algemeen weinig contact hadden met hun Europeesche collega's, doch in hun personeete- bonden gaarne hun voorbeeld volgden. Eind 1932 werd de korting op de salarissen der Indische Landsdienaren van 10 tot 17 pet opgevoerd. Voor de toepassing van een over eenkomstige korting op de bezoldiging van bet Marine-personeel moest overleg worden ge pleegd met de Neder landache Regeering; dit overleg was vóór het ehid van dat jaar nog niet afgeloopen. Daarom werd aan het perso neel bekend gemaakt, dat de bestaande korting voorloopig zou worden gehandhaafd. Dit werd beschouwd als een bewijs, dat de Regeering was gezwicht voor den door de personeelsbon- den uitgeoefenden drang. Toen 25 Januari 1933 bet bericht werd ge publiceerd, dat de korting op de bezoldiging van bet Europeesche Marine-personeel tn Indië werd verhoogd tot 14 pet., steeg de onrust Toe- valligerwUze was nagenoeg de geheele vloot te Soerabaja aanwezig, daar door de viering van het Iniandsche Nieuwjaar 3 vrUe dagen (37, 38 en 39 Januari) elkaar opvolgden. ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20a, ingez. med. 40a p. regel; idem op pag. één 55 a p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek Telefoonnummer 433 De muiters hadden zich te 21 uur In het bezit gesteld van een hoeveelheid geweermu- nltle, welke aan dek'was geborgen. Dit werd ontdekt en gerapporteerd aan den oudst aanwezigen zeeofficier, die een onderzoek deed Instellen, doch overigens geen maat regelen nam. - De muiters schakelden de dekverllchtlng uit en maakten zich van een aantal geweren meester, waarbü de daar aanwezige officie ren en onderofficieren werden teruggedron gen. De officieren kregen eerst thans last om hun pistolen te laden, terwül ook de onder officieren werden gewapend. Ook in de machinekamer drongen de mui ters door, waar sU stootnklaar lieten maken; zU lichtten twee Jeugdige officieren, die reeds sliepen, van hun kooien en hielden dese gedurende twee uur gevangen, waarna zU zich weder bU hun collega’s konden voegen. Door het geheele schip werden schildwach ten uitgezet, om de officieren en onderoffi cieren in het achterschip te isoleeren. Ver der werd de deur naar de voónnunltieberg- plaats geforceerd en daaruit munitie voor de hsmdvuurwapens en voor het lichte geschut gehaald; een der kanonnen werd geladen Toen het schip stoomklaar was. Werd het anker gelicht en werden de sloepen gehe- schen. MADRID 17 Aug. (V. D.) Het katholieke dagblad .El Debate" meldt, uit Ban Hr he «tier dat de leider der Spaansche Volkspartij till Robles op den terugweg van zUn in het ouiten- land doorgebrachte huwelijksreis te San Sebas tian een bespreking heeft gehad met de katho lieke leiders Lucia en Alzpun. Volgens genoemd blad sou de bespreking tusschen de drie ka tholieke leiders tot resultaat nebben gehad, dat zU voornemens zUn de regeering hun verderen steun te onthouden wanneer deze haar «wakke houding Inzake de Catalaansche quaestie niet laat varen en ten spoedigste een bevredigende regeling tot stand brengt. HAMBURG, I 7 Augustus. In de groote zittingszaal van het raadhuis heeft Rijkskanselfer Hitler vanavond een rede tot het Duitsche volk ge houden, die door alle Duitsche zen ders is uitgezonden. Hitler zeide on der meer: HM.s. „De 2teven Provinciën” was begin Ja nuari 1933 van Soerabaja vertrokken voor een rond Sumatra. De stemming aan boora *erd door den Commandant goed geoordeeld, ook nadat de berichten over de verhoogde sala riskorting en de daarop gevolgde dienstweigering Europeanen waren bekend geworden. Na derhand te gebleken, dat na dit laatste bericht gresmenlUke dienstweigering te I--- Individueel werden door enkele officieren po gingen in het werk gesteld om tot het voorschip en de machinekamer door te dringen. Op een groep officieren, die zich naar de brug wilden begeven, werd door een der schildwachten een schot gelost, waarop zU zich overhaast terug trokken. De radlo-offlder liet in de radiohut via het Marinestation in Amsterdam den Vlootvoogd van de muiterU op de hoogte brengen; hU werd door een der Europeesche muiters uit het radio station gedrongen. Na bet ankerlichten bleek den muiters, dat dt stuurbeweglng niet in orde was. Twee offi cieren en een onderofficier hadden de stuur- machine, welke sich onder de door hen besette compartimenten bevond afgezet en het roer aan boord gedraaid, soodat het schip slechte met benamd. de machines bestuurd kon worden. Het Japansche ministerie van bultenlandsche zaken heeft de Russische bezwaren tegen de arrestatie der Russische ambtenaren bU den Chlneeechen Oosterspoorweg beslist afgewezen met de verklaring, dat de Japansche regeerlng zicj) niet mengt in de aangelegenheden van de MandsJoerUsche Justitieele organen, die volgens de grondwet geheel onafhankelUk van Japan zUn. Op initiatief van een der officie ren had thans een bespreking tus schen de officieren en enkele leiders der muiters plaats. De oudste zee officier legde zich voorloopig neer bq het plan om naar Soerabaja op te itoomen. De officieren en onder officieren zouden de achterste com partimenten blijven bezetten, waar tegenover de oudste zeeofficier toe stond, dat de stuurbeweging weer in orde werd gebracht Het schip verliet daarop nog in dien nacht de reede en stoomde benoorden Suma tra naar de Westkust, met de bedoe ling om door SMRat Soenda naar Soerabaja te varen. pelingen te Soerabaja en liet daarop de officie ren bU zich komen om hun waakzaamheid te bevelen. Maandag 30 Januari had een uitgebreide collectieve dienstweigering van Europeesche korporaals en manschappen plaats aan boord van een aantal schepen en bij Inrichtingen aan den wal; de Marine-autoriteiten hadden ver schillende voorzorgsmaatregelen genomen en zich den steun van eenlge compagnieën Land- machtmilltalren verzekerd. De dienstweigeraars konden, voor zoover zU volhardden door eigen personeel worden gearresteerd. I Het juist verechenen Witboek der Nederlandsche Regeering geeft èen uitvoerig verslag van de onge regeldheden bjj de Koninklijke Marine in Nederlandsch-Indië in het begin van 1933, welke haar hoogte punt bereikten in de muiterij aan boord van H. Ms. „De Zeven Pro- viAcilh’. De stemming onder de beman ning. vooral onder de Inlanders, werd onder den invloed vim de persberichten steeds slechter; bjj de Inlanders overheerschte een gevoel van solidariteit met hun gevangen genomen kameraden. Dien avond werd voor het eerst in een kring van uitsluitend Inlanders het plan geopperd om zich van het schip meester te maken. Daarvoor werd de avond van Zaterdag 4 Februari zeer geschikt geacht, omdat dan vele officieren en een groot deel der Europeeeche4>emanning aan den wal zouden zijn, waar eenige feestelijk heden zouden plaats hebben. Verdere vooral tzichtendroog, vrfj H warm. iuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiniiiiiniiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiRiiiH NEW TOCUK. H Aug. De bond van textiel arbeiders in de V. S. besloot gisteren tot een algemeene staking in de katoen- en textiel industrie. 300 000 arbeiders zUn bU het conflict betrokken. De vice-president der federatie heeft als zUn meening uitgesproken, dat 300.000 onge organiseerde arbeiders zich bU de beweging zullen aansluiten. De staking zal vermoedelük begin September of eerder ingaan. De arbeiders etechen korter werktijd en hooger loonen. Slechts 10 arbeidersafgevaardlgden verklaarden zich tegen de staking. PARUS, 17 Aug. De „Paris Midi” bevat ren bericht van een speclalen correspondent te Wladlwostok, die mededeelt, dat aldaar meer dan 200.000 man troepen van het Roode Leger geconcentreerd ZUn, terwUl sich in de omgeving minstens 700 militaire vliegtuigen van verschil lende typen bevinden. Steeds nieuwe militaire treinen met 30 A 80 wagons komen langs den Trans-Siberlschen spoorweg naar bet Oosten, evenals levensmiddelen transporten, munltte- treinen en ambulance-wagens. Volgens den correspondent berust de swakke positie der Russen in het Verre Oosten op het ontbreken van een oorlogsvloot, die ook maar eenigszins tegen de Japansche vloot te opge- Het eerste hoofdstuk behandelt de gevehie- lenis van de salariskorting, welke de onmld- lellUke aanleiding tot die gebeurtenissen was □et tweede de ongeregeldheden tn de vloot- saste Soerabaja. Daarop volgt het verslag van le muiterU, terwUl het vierde hoofdstuk een overzicht geeft van de aan de ongeregeldheden gewijde beraadslagingen in beide Kamers der Steten-GeneraaL Hieronder wordt een samenvatting van den inhoud gegeven. D« .J'rinses Astrid”, het Belgische toeristenschip, arriveerde Donderdagmiddag met eenige honderden toeristen te Rotterdam. Het schip gemeerd aan de Parkkade Ik geloof intusschen, dat het mU gelukken zal. den titel van rijkskanselier voor de toe komst nieuwe eer te verleenen. Het recht tot een zoo koene uitspraak ontleen Ik aan een bijna 15-Jarigen arbeid, die vrijwillig of onvrijwil lig eens gekenmerkt zal worden als een ver andering en een ontwikkeling van historische afmeting”. i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 11