'L
li
I
Medische .Kroniek
Maatschappelijke waarde van het
Priesterschap
I
Het Witboek der ongeregeldheden
bij de Marine in Indië
I
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1934
IDEEËN
NIEUWE QUARANTAINE-INRICHTING TE ROTTERDAM
Wat de oogen zien
De nieuwe spelling
Textiele on flic t
1
de
ABDIJ VAN EGMOND
De tentoonstelling in Den Haag
-
De wereldhulptaal
Esperanto
Nationale Tertiarissendag te
Neerbosch-Njjmegen
Voortgezet congres van „Neder-
landa Katoliko” te Den Bosch
DEN BOSCH BESTAAT
750 JAAR
DOMINICAANSCHE
DERDE ORDE
Prijsvragen voor affichen
en sluitzegel
KATHOLIEKE CAN DID AT EN
GEKOZEN
De datum van invoering
In de arbeiderscommissie van
myn Oranje-N assau
-
Bespreking heeft niét tot over
eenstemming geleid
me
van
Maau
Toen
van de
na
k
uur is er eene plechtige H.
door den hoogeerw. pater B.
d van de Nederlandsche pro-
i studie
Pauius-
sulks
i eeuw-
geen
dit
ing op eenigen
waar*
een
menschelljke wetenschap, vindt men deskundigen,
ook onder de priesters: zij tellen onder de hun
nen sociologen en economen, zU hebben hun
taal- en wiskundigen; de astronomie en de phl-
loeofle, de muziek en de letterkunde tellen hun
beoefenaars ook en vaak vooral onder de pries
ters: er is geen terrein van wetenschap of kunst,
waarop niet meerdere priesters zich een wereld
naam hebben verworven, maar dat alles is de
priesterlijke kracht niet; deze is gelegen in het
bezit der onvergankelijke waarheid, in hun pre
diking van de voor immer en allen geldende
Goddelijke geboden, in hun uitdeeling van gees
telijke schatten.
Laat dan de priester minder of meer talent
vol zijn, laat hij minder of meer sympathiek
zijn, laat hij ook zijn menschelljke fouten heb
ben, het goede katholieke volk weet in hem te
eeren niet de grootheid van zijn persoon, maar
de hoogheid van zijn priesterschap.
Het volk, dat zijn priesters eert, toont Juist in
stoffelijk arme tijden zich nog bewust te zijn
het bezit van een hooge geestelijke waarde.
LlwilLA.
en „Unitas”, ter be-
Inzake de arbeidsvoorwaarden in dit
en
prijsvragen, die betrekking
op de feestelijkheden te 's-Hertogen-
I Hr. Ms. „De Zeven Provinciën" keerde op
I eigen kracht met het eskader naar de baai van
Het eskader was na olieladen te Soerabaja op Batavia terua. c
Aden de
X welke
Dp Ne-
;en-
|zen
Donderdag opende Z. Kxc. Minister Slotemaker de Bruine te Rotterdam een nieuwe
Quarantaine-inrichting. Na de openingsplechtigheid ondernamen de autoriteiten
een rondgang. Hierboven-. Z. Sxc. betreedt een der paviljoens in gezelschap van den
burgemeester van Rotterdam, mr. Drooglever Fortuyn en dr. Feisser, directeur van
den Geneeskundigen Dienst
Onder de officieren heerschte
weinig eensgezindheid. Vooral van
de jongeren waren eenigen wan
meening, dat zjj zich niet tot lijde
lijk afwachten konden bepalen; de
oudste zeeofficier, mede onder den
invloed van enkele der ouderen,
wilde de beschikbare krachten spa
ren tot van buiten hulp zou worden
geboden, en deed alles vermijden,
wat de muiters tot agressief op
treden zou kunnen brengen.
Hü bepaalde zich tot herhaalde
besprekingen met de leiders der
muiterij, die hij er van trachtte te
overtuigen, dat hun onderneming
hopeloos was en dat zij bet beste
deden om zoo spoedig mogelijk den
commandant weer aan boord toe
te laten.
Het comité voor de op 3 September In Den
Haag te openen tentoonstelling „De AbdU van
Egmond" kreeg de beschikking over verschei
dene belangrijke en belangwekkende exposltle-
objecten. Om. ontving het twee handschriften
van de Leldsche Unlversltelt. Bij deze laatste is
een hoogst belangrijk document, afkomstig van
Egmond uit de tiende eefaw, dus duizend Jaar
oud. Ook Weensche en Brusselsche bibliothe
ken hebben handschriften toegezegd. Uit Parjjs
wordt nog antwoord verwacht.
De catalogus der tentoonstelling zal bijzon
der belangrijk zjjn en van blijvende waarde.
Dit laatste vooral, in verband met^een
van Dom Beekman O. S. B. uit de’Bt. 1
abd(j te Oosterhout over de cultureels betee-
Op de mijn Oranje Nassau 2 te Schaesberg,
is de verkiezing gehouden voor drie leden van
de arbelderscommlssle. Uitgebracht werden
640 stemmen, waarvan 50 ongeldig. De candl-
daten van den R.K. MUnwerkersbond behaal
den onderscheidenlijk 339. 308 en 299 stemmen,
de Candida ten van den Algemeenen Nederland -
schen Mljnwerkersbond 228, 213 en 206; de drie
candidaten van den R. K. Mljnwerkersbond
zijn dus gekozen.
kenis der voormalige Egmond Abdij, een met
zorg bewerkte blographle en een uitvoerige be
schrijving door een deskundige van de zegels
der Abten van Egmond, waarvan een dertigtal
afbeeldingen ter tentoonstelling aanwezig zijn.
Voorts zullen worden opgenomen een zestiental
platen van de abdij, van handschriften, van den
kostbaren abdjjstaf van de blschoppen Nicolaas
van Nieuwland en Godefridus van Mierlo, die
ook prelaat waren van Egmond.
Tot de deskundigen, die op een der middagen
gedurende de tentoonstelling een voordracht
zullen houden, behoort ook dr. H. E. van Gel
der, directeur van het Haagsche Gemeente
museum. die zal spreken over: „De oorspron
kelijke abdij en de nieuw ontworpene.
Donderdag is te Den Bosch het congres van
Nederlands Katoliko” voortgezet.
Deze tweede dag begon met een H. Mis bjj de
Paters Capucjjnen, waaronder pater Preller O P.
een enthousiaste Maria-predikatie in het Es
peranto heeft gehouden.
Daarna begon om tien uur in *t Concertge
bouw de 25ste jaarvergadering van Nederlands
Katoliko, waaronder de huishoudelijke zaken
van den bond werden afgedaan. Om half twaalf
werd deze vergadering onderbroken voor de of-
flcieele ontvangst op het stadhuis, waar loco-
burgemeester Krijgsman als gastheer fungeerde
van de ruim driehonderd congressisten.
Spreker hoopte, dat het werk van dit congres
vruchtbaar zou zijn en de congressisten zeer
aangename herinneringen aan Den Bosch zou
den medenemen.
Voorzitter Damen beantwoordde deze harte
lijke welkomstwoorden, waarna de eerewjjn werd
rondgediend. In hartelijke stemming werd daar
na een rondgang door het stadhuis gemaakt en
een groepsfoto op het bordes gemaakt.
Na deze ontvangst stond een bezoek aan den
beroemden raadskelder op het programma.
Het behoeft geen betoog, dat de daar aangerich
te Brabantsche koffietafel bij de R. K. Espe
rantisten in den smaak viel.
De vergadering werd om twee uur voortge
zet met de verkiezing voor het bestuur. HIJ ac
clamatie werden de aftredende bestuursleden:
de heeren Marrevee, Hage, Weljts, Bergen op
Zoom en Westen. Groningen, herkozen; terwijl
in de vacature Penders gekozen werd Mej. Si
monie, Schiedam.
Voorzitter Damen werd onder algemeen ap
plaus herkozen.
Bij de behandeling der voorstellen werden fa
ciliteiten aan werkloozen aangaande de contri
butie toegezegd.
De heer Van Brussel, afgevaardigde van den
R. K. Fabrleksarbeldersbond, sprak zeer sym
pathieke en aanmoedigende woorden, waarin hjj
zijn eigen ervaringen op internationale congres
sen had ingeweven. Belangrijk was daarop zeker
de bespreking van de internationale organisatie,
waarover reeds des morgens enkele brieven van
pater Lintl uit Hemau, pater Ramboux uit Pa
rijs en den heer Hookham uit Londen waren
voorgelezen. Algemeen was men van oordeel, dat
Ingegrepen dient te worden ten aanzien van den
Internationalen Esperantlstenbond, mede onder
aandrang van de woorden door Monseigneur
Diepen gesproken.
Uitvoerig is gesproken over de verhoudlg tus
schen internationalen bond en internationaal
orgaan, welke den laatsten tijd zeer te wen-
schen overliet.
De heer Heilker stelde de volgende motie voor:
,De -Jaarvergadering van „Nederlands Kato-
llko”, In aansluiting bij het zilveren Jubelfeest
der vereeniglng te 's-Hertogenbosch bijeenge
komen op 16 Aug. 1934. overtuigd van de nood
zakelijkheid de wereldhulptaal Esperanto haar
geloofsverbreidende en verdedigende, haar so
ciale en haar wetenschappelijke taak blijvend Mifi>
In het St. Domlnicus-college
(Nijmegen) zal
Nationale Tertlal
Dit Congres J
in verband met 1
feest der helligvJ
den H. Dominica
’s Morgens om
j dragei
Schaab, provinces
vlncie der Ikwllinlcanen. gevolgd door een mor-
genvergadering, waarin pater prof. P. Kreling
O.P., hoogleeraar aan de RK. Unlversltelt, een
inleiding zal houden over het onderwerp: .De
Dominicaansche tertiaris heeft als apostolaats-
taak vooral de geestelijke werken van barm
hartigheid.”
De Centrale leiding zal in een middagverga
dering verschillende mededeellngen doen en de
Ingekomen vragen en voorstellen beantwoorden,
terwijl pater Prior F. Smit O P. verslag zal uit
brengen van de werkzaamheden door de af-
deelingen op hare werkvergaderingen verricht.
Een plechtige huldebetooging ter eere van
den H. Vader Dominicus zal des middags ge
schieden.
Door den tuin, het bosch van het St. Do-
minlcus-College en in de aangrenzende kerk
zal eene groote processie trekken, met vaandels
en banieren der verschillende afdeellngen.
Hieraan wordt behalve door - tertiarissen ook
deelgenomen door de paters, fraters, broeders
en Zusters der Dominicaansche Orde.
Bij de beeltenis van den H. Ordestichter zal
de promotor provincialis van de Derde Orde,
pater C. Piels, de feestpredikatie uitspreken.
Deze Tertiarissendag zal worden besloten met
een plechtig Lof met Te Deum in de parochie
kerk van Neerbosch.
De muiters hielden vast aan hun plag om het
schip naar Soerabaja te brengen; Slechts wij
zigden zij dit In zooverre, dat zij wilden voor
stellen om den commandant één dag vóór Soe
rabaja aan boord te nemen; een telegram In
dien zin werd aan den commandant gezonden.
De oudste zeeofficier trachtte hen te over
reden om de muiterij zoo spoedig mogelijk te
beëindigen en den commandant direct aan
boord toe te laten. Ten slotte werd hierover op
7 Februari een stemming gehouden; slechts een
klein deel der Inlanders stemde tegen. De In-
landsche leiders wisten echter, ook onder be
dreiging, te bewerken dat het voorstel werd af
gewezen; daarna is geen poging meer gedaan
om de muiterij vrijwillig te beëindigen.
Aan boord werden persberichten opgevangen,
waarin de muiterij werd voorgesteld als een
communistische beweging. De muiters waren
hierover zeer verontwaardigd, en lieten her
haaldelijk in omroep een radiogram uitzendan.
waarin zjj verklaarden, absoluut geen commu
nistische neigingen te hebben, doch alleen te
willen protesteeren tegen de salariskorting en
de gevangenneming van hun kameraden In Soe
rabaja.
Gedurende de vacantle van den Minister van
Onderwijs Kunsten en Wetenschappen, Z.Exc.
Mr. Marchant, zijn er van Belgische zijde ge
zaghebbende stemmen opgegaan tegen de invoe
ring van het regeerlngscompromls en tegen de
inwerking tredlng hiervan op 1 September as.
OnmiddellUk na de terugkomst van den Mi
nister heeft het Haagsch Persbureau zich tot
ZJExc. gewend om zijn meening hierover te ver
nemen. Minister Marchant bevestigde nogmaals
zjjn reeds meermalen gedane toezegging, dat,
wat hem betreft, de spelling op 1 September
zal worden ingevoerd. Z.Exc. neende echter niet
op het Koninklijk Besluit, dat momenteel bjj
den Raad van State is te moeten voorultloo-
pen, daar het in laatste instantie aan H. M. de
Koningin is overgelaten hierover te beslissen.
Dat de huidige Belgische Minister van Onder
wijs een andere meening is toegedaan dan zijn
voorganger, met wien overeenstemming was be
reikt, is, aldus Minister Marchant, toch
lijk niet onze schuld. WU kunnen niet bij
kabinetscrisis in België onze besluiten veran
deren.
1 Februari te Tandjongpriok aangekomen en
vertrok in den ochtend van den 9en naar
Straat Soenda. Een aantal vliegtuigen werd in
Oosthaven iLampongs) geconcentreerd.
Aan de actie zou worden deelgenomen door
Hr. Ms. .Java”, .Dvertsen", „Piet Hein”, onder-
zeebooten K VII en K XI en zeven vliegtui
gen. Na een sommatie door de vliegtuigen zou
een waanchuwingsbom vóór het schip worden
geworpen; zoonoodig zou het achtereenvolgens
door een bomaanval en actie met torpedo's en
geschut tot de overgave worden gedwongen.
In den ochtend van 10 Februari bevond
Hr.Ms. „De Zeven Provinciën" zich aan den
Westelijken Ingang van Straat Soenda. Nadat
bet eskader ten opzichte van het schip zijn
positie had ingenomen, werd door het leidende
vliegtuig de sommatie afgegeven, waarbij voor
de overgave 10 minuten tijd werd gelaten. Op
het derde sommatiesein werd recu gegeven.
De commissie belast met het uitschrijven
beoordeelen van
hebben
bosch, heeft voor leerlingen en oud-leerllngen
der kunstafdeellng van de Koninklijke School
voor Kunst, Techniek en Ambacht aldaar prijs
vragen voor een affiche en een sluitzegel uitge
schreven. Voor beiden zjjn drie prijzen uitge
loofd. resp. van 200, 125 en f 75 en van
50, 30 en 20.
De deelname staat open tot 1 October 1934.
De secretaris-rapporteur André Verborst,
Eikenlaan 7. Vught, verstrekt desgewenscht
nadere inlichtingen.
Te Oosthaven, waar een deel der vliegtuigen
den vorigen dag reeds was aangekomen, konden
twee vliegtuigen niet starten. Het van elders
komende vliegtuig van den leider moest onder
weg een noodlanding doen. Hierdoor ging de
leiding over op den officier, gezeten in het senlg
overblijvende Domiervllegtulg van de voor de
actie aangewezen groep. Deze laatste officier
de Jongste der oorspronkelijke groep nam
dan ook de leiding op zich. Hij was volgens zijn
verklaring den vorigen dag niet bij de bespre
king geweest, doch wel terzake Ingelicht. Vóór
het vertrek van Oosthaven was aan alle be
trokkenen bekend gemaakt, dat na 7 uur de
toestand Intrad, waarbij het muitende schip als
vijand beschouwd moest worden.» Toen hij de
leiding op zich nam met de daaraan verbonden
werkzaamheden, als hulprun maken, selncom-
municatie zoeken met het eskaderschip en het
muitende schip en sommatietelegram uit het
hoofd opstellen, waarin hij volkomen is ge
slaagd realiseerde hjj zich dat er een zekere
tegenspraak bestond tusschen eenerzijds de juist
ontvangen order om het muitende schip als
vijand te beschouwen en anderzijds het werpen
van een waarschuwingsbom. HU kwam tot de
conclusie, dat aan de laatst ontvangen order
de voorrang moest worden gegeven.
De leiding waa geheel in hand
Inlandsche muiters met enkele Ei
De mééste Europeescbe schepelingen hadden
in den aanvang met de maften samenge
werkt, maar weldra bleek, dat s(j tot bezin
ning kwamenTxdë Inlanders vertrouwden
henjpd Weinig, dat van Maandagochtend af
-'■’alleen Europeanen, die als schild
wachten werden uitgezet, gewapend waren;
overigens waren de wapens onder bewaking
van Inlanders.
te Neerboech
aa. Maandag de jaarlljkschj.
fissendag gehouden wordep^^
aat in het leestteeki
iet jubeljaar van
rjcjaring vuil dêuOrdesUchter,
Uveren banden kunnen ook wel eens boeien
worden en zoo kunnen vrlendschapsver-
houdingen ook wel eens last aanbrengen.
K-., jasten uit vriendschap geboren draagt men
gaarne, als derden er maar niet door In het
gedrang komen. En schrijver dezes is wel wat
bang, dat dit laatste hier het geval is.
Een zoo vaardig Journalist met zUn gedegen
en voldragen pennevruchten, met zjjn weten
schappelijke en toch populaire artikelen, met
sUn heldere en eerlUke visie op de dingen van
den tUd, een zoo vaardig journalist als Libra te
moeten vervangen, al is het dan voor een enke
len keer, is niet goed mogelijk ten opzichte van
een publiek, welks smaak door zUn Ideeën min
der of meer gevormd en verwend is.
Mor mU binden zilveren vriendschapsbanden
met een Hoofdredactie en die verbreekt men
toch niet graag I Laten we hopen, dat de lezers
In hun vacantiestemmlng ook mild gestemd zijn
voor deze vacantle-vervangingl Als Libra zich
een weegschaal noemt waarop de waarde der
ideeën wordt gewogen, voel ik me geneigd
zelf te betitelen met Libella, welk woord een
heel kleine zilveren munt aangeeft: Libella, die
ook eens een cent in het zakje doetl
Dezer dagen staan de couranten weer vol
priesterfeesten, van gouden en zilveren en veer
tigjarige; het zUn die aankondigingen en ver
slagen, die me tot het centje van vandaag of als
u het noemen wil tot het Ideetje van vandaag
brachten.
Ik heb ook eens een tijd gehad, waarin ik al
die priesterfeesten vreeselUk overdreven vond
en zoo zijn er misschien meer, die Juist in een
tijd als dezen rich stooten aan dat feestelijk ge
juich rond Jubileerende priesters.
Ik ben van m’n meening omtrent overdrijving
genezen na zelf heel intiem een nriescerjubilé
te hebben medegevierd. misschien dat ook an
deren hun oordeel willen herzien na een enkele
beschouwing over dit soort Jubilea te hebben
overwogen.
Natuurlijk kunnen zich ook op dit terrein
uitersten voordoen, maar men heeft geen recht,
zoo heel spoedig aan uitersten te denken. Een
priester Is nu eenmaal een openbaar persoon en
dus dragen zijn feesten ook een openbaar ka
rakter. Het milieu van den priester is nu een
maal breeder dan van negentig procent züner
medeburgers en dus zal ook zUn feest niet be
sloten blijven tot zjjn particulier huis zooals bU
huwelijksfeesten en beroepsjubilé'shet priester
feest strekt zich uit tot het gezin van den pries
ter, dat een parochie is voor den pastoor, een
gansch dekenaat voor den deken, een Bisdom
voor den Bisschop.
Zeker hebben de tijdsomstandigheden hun in
vloed ook op de priesterfeesten straks daar
over meer maar het gaat niet aan, om wille
van de droeve omstandigheden eik feestelUk vie
ren van priesterlUke lustra te willen vermijden.
Zooals in een gezin de kinderen een ouderUjk
feest zullen organlseeren, ook als vader en moe
der het meenden te moeten vergeten, zoo willen
de geloovigen priesterjubilé’s tot blijde kerkehjke
dagen maken en het is mU wel bekend, dat pa
rochianen het een priester niet als deugd, maar
eerder als trotschheid aanrekenden, wanneet
deze zich aan elke feestviering onttrok.
De droeve tijdsomstandigheden hebben In
vloed ook op de priesterfeesten: het kan niet
anders, omdat de priester er is voor het volk
en dus het wel en wee van het volk zich weét-
spiegelen moet in het priesterUjk leven,
ettelijke weken geleden de Bisschop van Den
Bosch zUn gouden priesterfeest vierde, wist
Z. H. Excellentie elke massale wereldlijke hul
diging te voorkomen. Nu de Amsterdamsche De
ken eenzelfde zeldzame herinnering viert, was
bet zjjn wensch, waaraan men heeft moeten ge
hoorzamen: alleen en uitsluitend een kerkeUjke
viering. Sint Bavo, het tweewekelUksch tijd
schrift van het Bisdom Haarlem, dat ieder jaar
de foto’s der feestelingen brengt, beklaagt zich
over het nlet-medewerken van meerdere dier
feestelingen en het toezehden van een portret is
nog geen bewijs van een eclatante feestviering,
zooals een pastoor van een der meest zorgzame
parochies uit Rotterdam laat drukken onder zijn
foto: „Wegens de treurige toestanden geen open
bare viering”. Het is mU bekend, hoe pastoors,
die toch heusch voor hun levensonderhoud hun
hand voor gaven moeten ophouden, bU hun ju-
bUé geen enkel stoffelUk geschenk voor zich zelf
wenschen.
Het zUn dan ook de priesters niet, die de
feesten voor zich zelf organlseeren, maar het Is
het Katholieke volk, dat In de priesterjubilé's
een welkome gelegenheid vindt, om naast dank
baarheid jegens den persoon voor zijn persoon
lijke activiteit vooral eer te brengen aan God
voor Diens groote gave aan het menschdom in
het Priesterschap.
Vooral In een tijd als nu blUkt het Priester-
schap zoo'n hooge gave van God aan de mén-
schen geschonken.
In een tijd als nu. een tijd van ontwrichting
van alle waarden, bUjft het priesterschap de
waardij bezitten van zUn onveranderlQke leer,
van zijn Immer en overal geldende geboden van
God, van zUn onmetelUken, aan geen depressie
onderhevlgen geestelijken rijkdom.
Als de leer van den Christus, waarvan de
Priester de prediker is, wordt verlaten, wordt de
grondslag van gansch het leven zoo wankel,
wor£t het recht verkracht, wordt de naasten
liefde met voeten getreden.
Wanneer de geboden van God, waarvan de
priester de handhaver Is, openlijk worden ge
negeerd, vervalt ook de grondslag van de ver
plichte gehoorzaamheid aan menschelljke over
heden en slaat de orde der samenleving zoo ge-
makkelUk over tot wanorde van broedertwist en
revolutie.
Een tUd van stoffelijke armoede kan nog het
groote voordeel hebben, dat weer meer gewaar
deerd wordt het geestelijk bezit, waardoor bet
•zrdsch leven een kapitaal vormen kan met
ruime rente voor de eeuwigheid.
De persoon van een priester kan minder of
h*er talenten bezitten: op elk terrein, ook van
(Vervolg vjm pag. 1)
Inmiddels had den qpmmandant het bericht
bereikt, dat een politiebeambte zijn schip de
reede had zien verlaten. HU begaf zich te Oleh-
leh met een aantal officieren, onderofficieren
en manschappen aan boord van het gouverne-
mentsvaartuig „Aldebaran”, dat na stoom-klaar
maken de achtervolging van HMs. ,De Zeven
Provinciën” opnam.
Na ontvangst te Batavia van het radiogram
betreffende de muiterij werd aan het eskader,
dat bezuiden Celebes lag, last gegeven om met
spoed op te stoomen naar Batavia. De totale af
stand tot Oleh-leh bedroeg 2000 zeemijlen, zoo-
dat op spoedige ^ulp van die zUde niet viel te
rekenen. Enkelg®einere schepen en een aantal
vliegtuigen werwn naar de Westkust van Su
matra gedirigeerd om tegen het muitende schip
op te treden, wanneer dit Iets tegen de kust
plaatsen zou willen ondernemen; hiertoe zUn
geen pogingen gedaan.
In den ochtend van 5 Februari naderde de I
„Aldebaran” het muitende schip, waarop de I
muiters seinden, dat geschoten zou worden. De
gezagvoerder van de .Aldebaran” wijde
schot op zijn ongewapend schip rtskeeren;
bepaalde zich verder tot
afstand.
Op -«Be Zeven Provinciën" hq
muifcsr<een geregelden dienst Ingestel
zich aan de normale routine aanpaste.
Op de brug wan het muitende
schip bevonden zich nagenoeg alle
leiders der muiterij. Over het alge
meen meenden zü, dat de sommatie
.slechts een intimidatie beteekende,
en dat niet tot een ernstigen aan
wal zou worden overgegaan. Een
der leiden liet nogmaals het reeds
meermalen uitgezonden telegram be
treffende hun bedoelingen seinen,
waaraan werd toegevoegd: „Ons
niet hinderen”.
Twaalf minuten na bet laatste
sommatiesein werd een bom gewor
pen, jagersgewjjs richtend op een
punt, tien meter voor den boeg met
de bedoeling om het schip ter hoog
te van de brug te treffen. Het wer
pen van een bom met het doel om te
treffen en niet eerst vin een waar-
schuwingsbom is een gevolg van een
samenloop van omstandigheden.
De bom trof het schip nabij de
brug, doodde 23 en verwondde 13
personen, richtte groote verwoestin
gen aan en veroorzaakte een begin
van brand. De meeste leiders der
muiterjj werden gedood.
Onmiddellijk werden de machi
nes gestopt en de witte vlag gehe-
schen. Er ontstond een p,aniek en
het schip werd zonder tegenstand
aan de bevoegde macht overge
geven.
•mand, die zou beweren, dat 90 pCt. van de
geneeskunde, tenminste wat de herkenning
der ziekten betreft, met t gezichtsvermogen
wordt uitgeoefend, zou waarschUnlUk wel gelUk
hebben Om te beginnen worden alle laborato
riumproeven met t oog vastgesteld: de Röntgen
foto’s worden gezien, het resultaat van
onderzoekingen wordt met het oog vastgesteld
(100 Jaar geleden kwam blUkbaar de smaak er
bU tenminste leest men in de oude boeken, dat
de urine van diabeteslijders zoet smaakt); alle
proeven met bloed en serum, alle proeven van
bacteriologie worden uitsluitend met het oog
verricht, d. w. z. het uitelndelUk resultaat
wordt met het gezichtsvermogen vastgesteld.
Hetzelfde In de pathologische anatomie, t on
derzoek van afgestorven organen; hoewel men
daar ook nog waarde hecht aan het tastgevoel.
BU de diagnostiek aan het ziekbed is het ook
vooral het oog, dat het werk doet. Het tast
gevoel is voor enkele vaststellingen absoluut
noodig, maar toch slechts voor weinige, voor
den pols, voor den hartslag, voor t keuren van
de spieren, voor het onderzoek van den bulk
vooral. Het gehoor is bUna uitsluitend van be
lang voor hart en longen; hoewel ook voor den
buik niet zonder belang. Oog-, keel-, neus- en
oorziekten worden büna zonder uitzondering
door het gezichtsvermogen vastgesteld.
Wat de geoefende waarnemer reeds met het
bloote oog kan zien aan den patiënt Is enorm
veel, maar hangt ook veel af van de oefening,
de ervaring en den scherpen kük van den waar
nemer. Een man op leeftüd, die binnenkomt
met klachten over druk op de maag en slechte
spijsvertering, maar die Nauwe lippen heeft,
wordt oogenbllkkelUk verdacht niet een maag
lijder, maar een hartlUder te zUn. BU Iemand,
die een aangezichtsverlamming heeft, Is het
meestal oogenbllkkelUk te constateeren. of de
aandoening der zenuwen gezeteld is In de her
senen dan wel in de zenuw. De aangezichts-
zenuw, die de gelaatsspieren Innerveert, komt
uit de hersenen. De zenuwvezels voor de onder
ste linker gezichtshelft komen alle van rechts,
maar de zenuwvezels voor de bovenste gezichts
helft, boven het oog, komen zoowel van links
als van rechts. En als men vraagt waarom, dan
Is het antwoord wel te geven. De spieren van
voorhoofd links en rechts worden bijna
steeds tegelUk bewogen. Wanneer de gezichts
zenuw b.v. links geprikkeld wordt, om de bo
venste gelaatsspieren rechts te bewegen, dan Is
het practlsch dat ook de rechter bovengezichts
helft bewogen wordt, omdat die bewegingen
beter tegelUk worden uitgevoerd; en ziet, daar
om gaan van links in de hersenen vezels naar
beide kanten, en van rechts evenzoo.
Maar de lagere gezichtsspieren worden in
den regel, of tenminste vaak eenzijdig bewogen,
b.v. met spreken: en zoo wordt dan ook b.v.
de linker lachspier alléén maar uit de rechter
hersenen geïnnerveerd; anders zouden we moel-
lUk aan een kant van ons gezicht kunnen
lachen. Nu komen al die vezels van
links en rechts, die bestemd zUn voor de rech
ter gezichtshelft, tezamen in de rechter aange-
zlchtszenuw; en links op dezelfde wUze. Wan-
neer nu die rechtsche zenuw getroffen wordt,
zijn alle vezels voor rechts getroffen, en is de
geheele rechter gelaatshelft verlamd; maar
wanneer de ziekte in de hersenen zetelt, b.v.
rechts, dan is niet de geheele Unker gezichts
helft verlamd, maar alleen het cmderste deel,
want het bovenste ontvangt ook nog vezels van
de linker hersenen.
Nog veel belangrUker Is het zien, wanneer
het gaat over de diagnose buikvliesontsteklng.
Zooals men weet, gaat bü de Inademing de h
buik vooruit, welft zich, om de eenvoudige
reden, dat bU Inademing het middenrif, het/*»
gespierde mlddenschot tusschen buikholte en
borstholte, zich samen trekt, daardoor naar be
neden gaat en aldus de buikingewanden om
laag drukt, waardoor de buik gewelfd wordt.
Vooral bU mannen is dit heel duldelUk. Wan
neer nu bü een buikaandoening de buik bU in
ademing stil blUft, zich In het geheel niet welft,
is de verdenking op een ernstige aandoening'
altud sterk; maar wanneer de bulk zich mooi
en regelmatig bU de Inademing welft, kan men
de gedachte aan buikvliesontsteklng gerust uit
het hoofd zetten.
Dr. Weisz uit Bad Plstyan heeft nu nog een
heel nieuw soort verschUnselen ontdekt, die
alle met het bloote oog zUn waar te nemen;
in de laatste Jaren heeft zUn methode zeer de
aandacht getrokken, en het zou mU niet ver
wonderen, wanneer zU in tien jaren even goed
aan de unlversltelt onderwezen wordt als tegen
woordig het kloppen en luisteren. Het is Inte
ressant te vernemen, hoe hu tot zUn ontdekking
kwam. In 1899 onderzocht hU als arts in bad
Plstyan had hU hoofdzakelUk lUders aan rheu-
matiek een man aan den schouder. De man
was zeer vermagerd, en daardoor waren de
spieren duldelUk te zien. HU bemerkte plotse
ling wat nog nooit aan Iemand was opge
vallen dat wanneer de man sprak, de ruimte
tusschen de bovenste ribben naar buiten welf
de. en wanneer het woord gesproken was, te
rugviel. Tusschen de ribben zUn spieren, die
tusschenribs- of intercostaalspieren genoemd
worden. Weisz begreep de draagwUdte van zUn
ontdekking. Dit fladderen van de tusschenribs-
spleren hing af van de beweging der longen en
moest dus daar, waar de longen ophielen, niet
meer te zien zUn. De eerste conclusie was, dat
de onderste longgrens, die anders alleen door
kloppen wordt vastgesteld, met het bloote oog
zichtbaar moest zUn. Dit kwam uit. Nu durfde
hu de tweede conclusie te trekken. Het geheele
VerschUnsel moest afhangen van de luchtbe
weging in de longen; en waar de lucht niet
was, moest dus ook het fladderen van de tus-
schenribsspleren afwezig zUn.
Wanneer er dus een patiënt was, die leed aan
wat men *n natte pleuris noemt, en waar dus
vocht aanwezig is tusschen de long en de rib
ben, moest op de plaats van het, vocht het
zichtbare fladderen van de tusschenribsspleren
afwezig zUn. Maar dit kwam niet uit. De lucht
bewegingen worden voortgeleid door het vocht.
Maar hU vond wel iets anders, nJ. dat de lucht
bewegingen niet worden voortgeleid door vaste
massa’s. En dit was een zaak van groot belang.
Wanneer iemand een natte pleuris heeft, ach
teraan links of rechts, dan is deze streek bU
bekloppen dof; maar onder die streek ligt
rechts de lever, links de milt: dat zUn vaste
organen, en deze klinken bU beklopping even
eens dof. Men kan dus met bekloppen niet vast
stellen en ook met de andere vroegere
methoden niet waar het vocht ophoudt, en
de leve? of milt begint. En dit Is heel lastig,
want wanneer men dit vocht wil verwUderen,
doet men dat liefst onderaan, omdat dan het
vocht er natpurlUk beter uitloopt. Dat was dus
heel belangrUk. Nog een ander geval. Wanneer
een droge pleuris heel ernstig en oud Is, wordt
het borstvüea daar ter plaatse een dikke harde
massa. Wanneer er zich daar tusschen nu ook
vocht bevindt, kon Weisz, met zUn nieuwe me
thode vaststellen, waar het vocht en waar de
vaste massa (Schwarte zwaard genoemd)
zich bevindt.
HM was dus zeer verheugd; hU publiceerde
het een en ander er over, maar niemand luis
terde er naar; er wordt Immers zooveel ge
schreven en hU was maar een gewoon badarts;
en tot overmaat van ramp kwam Röntgen en
ontdekte de Röntgenstralen, waardoor alle on
derzoekingen van Weisz overbodig schenen.
I Berst een Jaar of zestien later kreeg hU door
bijzondere omstandigheden weer moed; hU wist
I door zUn methode iemand het leven te redden
en van dien dag af begon het succes zUner
methode.
Daarover In een volgende kroniek.
TH. H. BCHLICHTDïG
deriandsche'vlag werd geheschen^bU vl
parade werden de voorgeschrevenNSesb
gedaan. X,
Vrijdagmiddag is een conferentie gehouden
tusschen de directie der N.V. De Katoen
schappU v. h Gebroeders Schollen en de bestu
ren der Textlelarbeldersorganisatles „8t. Lam-
bertus”, „de Eendracht” en „Unitas", ter be
spreking van verschillende grieven.
Inzake de arbeidsvoorwaarden in dit bedrijf
is geen overeenstemming bereikt.
Ben door de arbeiders gedaan voorstel Inzake
de loonen werd door de directie afgewezen met
het motief, dat haar eigen maatregelen tot een
gewenschte verbetering zouden leiden.
Hierdoor is volgens de mededeeling der orga
nisaties de toestand zeer verscherpt en de kans
op een textiel-conflict vergroot.
en in groeiende mate te doen vervullen,
overtuigd, dat het voor die bUjvende en
groeiende taakvervulling onmisbaar is, de ac
tieve medewerking te verkrijgen der katholieke
stands- en zak-organlsaties en dezer Jeugdver-
eenigingen,
draagt het hoofdbestuur op:
le. zich tot de besturen der aangeduide or
ganisaties te wenden om, ook in haar eigen be
lang, de verbreiding der Katholieke Esperanto-
beweglng te willen behartigen en krachtig te
willen bevorderen,
2e. zich boven .ien te wenden tot de Inter
diocesane Jeugürommlssle en tot de R. K. Ver-
kennersvereenlgtng met het verzoek onder de
vormings-cursussen voor de onder haar leiding
.aande R. K. Jeugdvereenigingen ook te willen
doen opnemen de cursussen In de wereldhulp
taal Esperanto onder aanbieding der gelegen
heid de daarvoor noodlge docenten en hulp
middelen bU het Hoofdbestuur aan te vragen.
De voorzitter legde na de aanneming dezer
motie er den nadruk op, dat deze motie vrij
wel woordelUk de gedachten en bedoelingen van
Z. H. Exc. Mgr. Diepen vertolkt. Nadat pastoor
Poell nog mededeellngen had gedaan over het
apologetisch werk doqr middel van Esperanto,
sloot de voorzitter tegen zes uur deze zeer be
langrijke middagvergadering.
De Esperantisten vertrokken daarna voor een
excursie naar de „Ijzeren Man” in Vught.
1
V --r ‘J T
