Zedelijkheids-vraagstukken
T
I
Invoering spelling-Marchant
Nederl. Fabrikaat vooraan
PUROL
Medische Kroniek
Koninginnedag
EEN VERDUIDELIJKING
AMERIKA ACHTERHAALD
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor IOcL
Huidgenezer
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1934
IDEEËN
1
i?
3
Apostolaat ter zee
Macht van minister gering
Veilig fiets verkeer
Tarieven belangrijk verhoogd
Nieuws voor de fietsers
KATHOLIEKEN LANDDAG
Goedkoope radio
De kwestie voor lagere
scholen
Invoer tuinbouwpro
ducten in Engeland
Overal hartelijke, doch sobere
feestviering
Philips radioproductie is de groot
ste ter wereld geworden
Het internationaal congres te
Hamburg* uitstekend
geslaagd
DE „LINGESTROOM” NAAR
AMSTERDAM
w
u
De Edele Nederlandsche
In dwangmiddelen ligt de macht
van den minister niet; aller
medewerking is noodig
Herpes
F*
4
T I Ha f aT A
van
Lagere scholen
met de overige lagere
be-
volgt
het
het
de
o
Het stoomschip ,J)e Lingestroom"dat op de Noorderpier te IJrnuiden liep en daar
lek sloeg, is door twee sleepbooten naar Amsterdam teruggebracht. Op de foto is
duidelijk te zien, dat het voorschip dieper ligt
Nu
dat
Luthersche Melsjesbond. Bond van
(ten bij het Nijverheidsonderwijs voor
Ook b|j het handels- en nijverheidsonderwijs
zal de nieuwe schrijfwijze geleidelijk doordrin
gen. op dat gebied heeft de Minister het in
de hand, door middel van de subsldlebepalin-
gen stlmuleerend te werk te gaan.
-i
Röntgenapparaten in
te vatten en door dér
gemakkelijk mee te nemen. Een enorme voor
uitgang.
De „Lingestroom” is Vrijdagmorgen, na te zijn
geschut, te ongeveer kwart over tien uit Umui-
den naar Amsterdam vertrokken. Het schip
wordt door twee sleepbooten achterstevoren ge
trokken, omdat het voorste gedeelte dieper in
het water ligt dan het achterdeel. In het dok
van de Ned. Dok-Mij. zal het gat voorloopig
worden gedicht, waarna aan de Handelskade
Men ziet, dat zelfs tegenover de openbare
school de enkele Rijksschólen daargelaten
de macht van den Minister gering is. Zijn
Invloed is hoofdzakelijk indirect.
Over het bijzonder onderwijs reikt de zeg
genschap van den Minister nog minder ver.
Het leerplan wordt vastgesteld door het be
stuur en meegedeeld aan den inspecteur. In
dien deze meent, dat het niet voldoet aan de
wettelijk gestelde eischen en het schoolbestuur
weigert het te wijzigen, dan kan hij den On
derwijsraad verzoeken, dit uit te maken. Met
wettelijk gestelde eischen heeft men hier niet
te maken; dus al •blaakte de Onderwijsraad
van liefde voor de nieuwe schrijfwijze, dan zou
ook hjj In deze bevoegdheid niet licht een mid
del vinden om in te grijpen.
Het blijkt, dat het velen nog niet duidelijk
is, hoe het met de vereenvoudigde schrijfwijze
bij het onderwijs zal toegaan, nu de Konlnkljke
besluiten zijn vastgesteld, waarbij de vereen
voudiging voor verschillende éxamens is voor
geschreven.
Eenige voorlichting schijnt dus wel wensche-
Hjk.
Reuter seint d.d. gisteren uit Londen:
Een nieuwe verordenhig van de schatkist
heeft met ingang van 1 September de Invoer
rechten op enkele groepten, salades en tuin
bouwproducten verhoogd'. Voorts -is een uniform
Invoerrecht van 20 sh. per ton Ingevoerd op
boomen en heesters. Het Invoerrecht op bloem
kool en brocoll Is voor de periode van 1 Maart
tot 30 Juni van 3 op 4 sh. per ton gebracht.
Het Invoerrecht op peen is van 18 d. op 10 sh.
gebracht en op raap van 8 d. op 8 sh. per ton
voor de periode van 1 Mei tot 15 Juni. Het
invoerrecht op salade. Brusselsch lof en cicho
rei is met 2 sh. per ton verhoogd voor de periode
van 1 Maart tot 31 December.
„Mgr. Berning. De H. Vader zegent vol lief
de en hartelijk medeleven al de deelnmrs aan
dit Congres en uw werk. Moge de Moeder Gods,
Maria Sterre der Zee, zoo smeekt hij voort
durend uw werk genadig bijstaan.
Moge de zeelieden gewonnen worden voor
lederen vorm van Apostolaat.
Kardinaal Pacelli.
/sHage. 22 Augustus 1934.
„Hare Majesteit de Koningin, in het cuiten-
land vertoevende, heeft mjj opgedragen het Be
stuur van den Katholieken Landdag Noord
Hollands Noorderkwartier, Heer Hugowaard
Noord, Haar dank over te brengen voor het
telegram van hulde 'Hare Majesteit toege-
Toen we niet zoo lang geleden door Finland
reisden vonden we in een der uiterste punten
van Lapland in het dorpshotelletje de Philips-
gloeilamp. Later, in Boedapest bij een Hongaar-
sche sportdemonstratle in aanwezigheid van
Horthy getuigden de groote borden met „Philips”
dat hier Nederlandsen Fabrikaat werd gebruikt
voor geluidsinstallatie en radloultzendlng. Als
hoofd van ons NederL Comité bij het Int. Euch.
Congres in Buenos Aires is een Phillpsdlrecteur.
Dit alles moet wel sterk spreken tot onze ver
beelding! De Nederlandscbe „Philips” omspant
Te Rotterdam werd in de groote burgerzaal
van het stadhuis de gebruikelijke bijeenkomst
gehouden, waarbij het woord werd gevoerd
door prof. mr. Eigeman en burgemeester Droog-
leever Fortuyn.
Aubade en vaandelschouw volgden.
In de Doelenzaal Is een zangspel gehouden
van de Oranje-vereeniging Rotterdam-Oost.
In dwangmiddelen ligt dus de
macht van den Minister niet. Er is
hier inderdaad medewerking noo-
dig van allen, die in onderwijszaken
iets hebben te zeggen.
Hier kan derhalve de Minister
den inspecteur opdragen de nieuwe
schrijfwijze als voorwaarde te stel
len en bjj hem in beroep te komen
ingeval van geschil met bu^emees-
ter en wethouders. Zoolang geen
nieuw leerplan of geen wijziging in
een bestaand leerplan wordt vast
gesteld blijft de regeling zooals zij
is. Het initiatief is bij het hoofd der
school.
Het bestuur van den Ka th. Landdag voor
Hollands Noorderkwartier heeft als antwoord
op het telegram van hulde bjj gelegenheid van
den Landdag op 15 Aug. JJ. aan H.M. de Ko
ningin gezonden, het volgende schrijven ont
vangen:
PRIJZEN VAN 50CT AF. BIJ APQTH.EN DROGOTËi]
Nu heeft de heer Ir. Waterman, directeur
der Philips Verkoopcentrale voor Nederland
en overzeesche gewesten een natrlumfletslampje
in den handel gebracht dat een ommekeer kan
veroorzaken in de fietsverlichting.
„Zelf heb Ik eens iemand bijna doodgereden,
doordat ik in den auto verblind werd door een
aller hlnderljjkste fietslantaarn. Het liep nog
goed af maar sedert heb ik me er aan gezet
om het groote gevaar te bestrijden dat fietsers
met verblindende en verkeerd gerichte lan
taarns opleveren voor het verkeer en voor zich
zelf. En qu heb ik een geel natriumlampje ge
construeerd dat slechts .30 cent kost, geen ver
blinding veroorzaakt en aldus het verkeer veel
veiliger maakt.”
ons nationaal gevoel
In Den Helder is de gebruikelijke jaarlljk-
sche parade gehouden. Aan de parade namen
deel een compagnie van Hr. Ms. Hertog Hen
drik. van Hr. Ms. Schorpioen, een compagnie
gevormd door secties van Hr. Ms. Douwe Aukes
en Medusa, Hr. Ms. Piet Hein, een groep Z-
booten en Gruno, een compagnie gevormd door
twee secties van Hr. Ms. Wachtschip en twee
secties van Hr. Ms. van Speyk, een compagnie
gevormd door twee secties van den onderzee-
dlenst en twee secties van Hr. Ms. vliegkamp
de Kooi en een compagnie van het regiment
kustartillerie.
Op initiatief van mej. Adeline Zuyderhoff
heeft een aantal landelijke vrouwenorganisaties
namens meer dan honderdduizend Nederland
sche vrouwen een telegram als bewijs van me
deleven aan H. M. de Koningin gezonden ter
gelegenheid van H. Ms. geboortedag. Het te
legram is onderteekend door de initiatiefneem
ster en.de volgende vereenlgingen: Ned. Ver.
van Huisvrouwen, Ned. Christen Vrouwenbond,
Federatie van R. K. Vrouwenbonden, Jood-
sche Vrouwenraad, Alg. Ned. Vrouwenvereeni-
ging Arbeid Adelt, Alg. Ned. Vrouwenver. Tes-
selschade, Bond van Directrices van Zieken
huizen en Ver. voor Ziekenverpleging in Ned.
en N. O. I.. Intern. Vrouewnbond voor Vrede
en Vrijheid. Ned. afd., Ver. van Academisch
gevormde Christenvrouwen, Ver. van Chr. Be-
waarschoolonderwjjzeressen, Ver. Onderlinge
Vrouwenbescherming, Ned. Vrouwenbond tot
verhooging van het Zedelijk Bewustzijn. Ned.
Ver. voor Vrouwenbelangen en gelijk Staats
burgerschap. Bond van Ned. Vroedvrouwen,
Ned. R. K. Bond van Kraamverzorgsters. Fed.
van R. K. Vereenlgingen ter bescherming van
meisjes in Nederland, Fed. van Chr. Ver. van
en voor vrouwen en meisjes, Ned. Verbond var.
Christen Jonge vrouwen en meisjesvereenigin-
gen, Ned.
LeerkradHI
Meisjes.
wetenschappelijk toch
Een laatste opmerking
behandeling van zulk een gewonen
koortsuitslag. Deze behandeling bestaat uit
niets doen. Hoogstens een weinig alcohol. Maar
alle smeersels, zalven, enz. kunnen niets doen
Een feit dat
verheft:
Nederland is in het bezit gekomen
van de grootste radiofabriek ter
wereld! De productie van radio-
instrumenten door de Philipsfabrie-
ken te Eindhoven heeft namelijk
zulk een omvang aangeomen, dat ze
den grootsten omzet van alle fa
brieken der aarde bereikt heeft -
Amerika zelfs inbegrepen.
n meerdere streken van het land is dit jaar
door het katholieke volksdeel strijd gevoerd
tegen ontaarding en verwildering van de
zeden, het woord „zeden” hier genomen in den
strikten zin: het behoeden der heilige deugd.
Hier en daar is de strijd fel gevoerd en beeft
men zelfs zich niet ontzien, z’n toevlucht te
nemen tot een der uiterste middelen, den
boycot.
Daartegenover hebben sommige indlvldueele
uitingen zich ook te scherper tegen deze katho-
actie gekeerd, de katholieken scheldend
zedeljjkheldsmaniakken en wat dies
Het Internationaal Congres van het Aposto
laat ter Zee dat te Hamburg dezer dagen is
gehouden heeft in het teeken van de alge-
meene belangstelling gestaan. De Kardinaal-
Staatssecretaris Pacelli heeft m opdracht van
den H. Vader het volgende telegram aan net
Congres doen toekomen:
Uit talrijke plaatsen in ons land bereiken
ons berichten over een sobere, doch waardige
viering van Koninginnedag. Bij de viering is
allerwege rekening gehouden met de wenschen
der Koningin.
Hoewel door de droevige omstandigheden de
verjaardag van H. M. de Koningin niet met
dien luister kon worden gevierd, zooals de
Residentie deze gebeurtenis placht te herden
ken, hebben zeer velen toch deelgenomen aan
de feestelijkheden welke, door de zorgen van
het Haagsch Comité voor Volksfeesten, zij het
dan ook op bescheiden schaal, zijn georgani
seerd.
In den ochtend begaven velen zich naar de
Groote Kerk, om aldaar een dankstond bjj te
wonen.
In de binnenstad, waar de gelegenheidsmu-
zikanten niet ontbraken, was het tamelijk
druk.
De examens, waarvoor nu bij de Koninklijke
besluiten de nieuwe regeling is voorgeschreven,
zjjn het eindexamen der gymnasia, het staats
examen der gymnasia, het staatsexamen voor
toelating tot de universiteit, het eindexamen
der hoogere burgerscholen, het staats-onder-
wjjzersexamen, het eindexamen der kweek
scholen en het hoofdonderwijzersexamen.
Het ligt voor de hand, dat de scholen, waar
voor de genoemde eindexamens gelden, de
nieuwe schrijfwijze in haar onderwijs zullen op
nemen. Het is toch niet wel denkbaar, dat men
er den leerlingen iets anders zal onderwijzen
dan wat zij bij hun eindexamen noodig zullen
hebben. Van de onderwijsinrichtingen, die ^oor
staatsexamens oplelden, kan hetzelfde worden
gezegd.
te maken, hebben we wederom gedwaald door X
reusachtig laboratorium waar jonge geleerden
rustig kunnen arbeiden aan hun wetenschappe-
Hjken arbeid ten einde de menschheld te verrij
ken. Er wordt niet allereerst gevraagd: zou het
onmiddellijke handelswaarde hebben? Er wordt
gevraagd: heeft het een sociale beteekenis voor
de toekomst?
Toen de radioproductie begon heeft men op
zeker oogenblik
afgevraagd,
niet beter
ot de vele onbeteekende klachten behoort
ook de z.g. koortsuitslag. Patiënten, dia
enkele dagen onwel geweest zijn en bij
voorbeeld geleden hebben aan een lichten
maagdarmkatarrh, kom dant evens vertellen,
dat ze een koortsuitslag aan de lip
gehad hebben. Bekijkt men dit nauw
keuriger, dat blijkt X te bestaan uit Xi groepje
kleine blaasjes, holten, die in X begin gevuld
zijn met een vrij helder vocht; langzamerhand
drogen zU in, meestal in ongeveer twee dagen,
er komt 'n korstje op en na enkele dagen valt
het korstje er af en de herpes is genezen zon
der ’n litteeken achter te laten. Deze uitslag is
niet pijnlijk en jeukt ook niet, zoodat er aan
het geheele verschijnsel als zóódanig nooit veel
aandacht besteed werd. Ik zeg met opzet „het
verschijnsel als zoodanig”, want de koortsuit
slag is als teeken soms zeer belangrijk. Het
komt als begeleidend verschijnsel voor bij som
mige ziekten en bij andere in X geheel niet.
Men ziet het bjj croupeuze pneumonie (de echte
acute longontsteking, maar niet bij tuberculeuze
longontsteking); men ziet het bjj malaria, bij
de epidemische nekkramp, maar niet bij tuber
culeuze meningitis; niet bij tyhoid (bulktyphus),
maar wel bjj sommige zeer onzepaalde, één of
twee dagen durende koortsen. Bijna steeds
komt de herpes maar op één plaats tegelijk
voor, maar Darier, de beroemde Fransche huld-
art, heeft toch tijdens den oorlog wel gezien,
dat de herpes op verschillende plaatsen
het lichaam tegelijk uitbrak en wel na een vac
cinatie tegen typhus.
De herpes, vooral aan neus en lippen, gold
altijd als onbesmettelijk, totdat een arts op het
denkbeeld kwam, om X vocht van dezen koorts
uitslag over te enten op het hoornvlies van een
konijn; en ziedaar, het beestje vertoonde na
korten tijd aldaar een herpes. Nu was men
reeds een stap nader tot het doel: er moest
een levende infectie in het spel zjjn. Maar ba
cillen. kokken of andere microben werden nooit
onder den microscoop gevonden en men kwam
toen voor de vraag te staan of de herpes niet
veroorzaakt werd door een filtreerbaar virus,
d.w.z. een levend wezen, dat zoo klein is, dat
het niet alleen onzichtbaar is. maar ook de po
riën van een bepaald soort steenen filter kan
passeeren en daarom filtreerbaar virus (is ver
gif) of ultravirus genoemd wordt.
Dit bleek inderdaad zoo te zijn;
maar dan
komt meteen de vraag, vanwaar dan zulk een
filtreerbaar virus wel mag komen. En toen
men dit naging, bleek dat dit virus zoo goed als
als altijd bj) eiken mensch aanwezig is. Voor
de niet-deskundigen maakt dit de zaak geheel
onbegrijpelijk, immers iemand zou denken, dat
dan iedereen altijd met een koortsuitslag zou
moeten loopen. Maar de geneeskundigen ken
nen reeds lang een aantal organismen, die
steeds in de natuurlijke lichaamsopeningen van
den mensch aanwezig zijn, maar die lang niet
altijd ziekte veroorzaken, doch slechts onder
bijzondere omstandigheden.
Evenwel zou men willen weten, wat het al-
gemeene karakter is van die bijzondere omstan
digheden. m.a.w. of de zeer verschillende oor
zaken, die den herpes teweegbrengen, een ge-
meenschappeiyken factor hebben, die dan de
eigenlijke, onmiddellijke oorzaak kan genoemd
worden. Welnu, men houdt het voor zeker, dat
er steeds vóór het uitbreken van dit koortsuit
slag een plotselinge verandering ontstaat in de
samenstelling van de lichaamsvochten, van het
bloed b.v. en ook van het hersenvocht. En in
dit laatste is dan ook 'n verandering gevonden.
Samengevat is de tegenwoordige opinie dan
als volgt: Bij zeer vele of alle menschen is
steeds ’n bepaald filtreerbaar virusaanwezig,
dat echter slechts onder bijzondere omstandig
heden. die met een snelle verandering van de
lichaamsvochten gepaard gaan, een koortsuit
slag veroorzaakt.
Evenwel is lang niet iedereen even gevoel'g
voor dit filtreerbaar virus en terwijl sommige
menschen het nooit krijgen, zjjn er andere, bij
wie het steeds terugkomt.
Waaraan dit nu ligt, dat de koortsuitslag
bij sommige menschen herhaaldeljjk recidiveert,
is m.i. nog niet uitgemaakt. Wel komt men in
de laatste tijden hoe langer hoe meer tot de
overtuiging, dat ook het gestel en de omstan
digheden van het allergrootste belang zijn voor
ziekte en gezondheid van den mensch. Er is
een tijd geweest nog slechts veertig of vijftig
jaar geleden dat men een ziekte als b.v.
diphtheric, uitsluitend toeschreef aan dlphthe-
rle-bacillen, maar nu is het toch wel zeker, dat
die bacillen in het gestel van een bepaalden
mensch ook een goeden voedingsbodem moeten
vinden; en zoo is het niet alleen met de infec
tieziekten. maar ook met verschillende andere
ziekten. Sommige aandoeningen hangen zoozeer
van het gestel af. dat men ze zelfs constitutie-
ziekten genoemd heeft, dus ziekten die geheel en al
van het gestel afhangen en waarbij uitwen
dige oorzaken haast geen rol spelen. Alles heeft
zjjn grenzen. Iemand, die door een last van dui
zenden kilo’s getroffen wordt, moet zwaar ge
wond worden of hij nu een sterk of een zwak
gestel heeft. Iemand, die een groote open ver
scheurde wonde krijgt, en daarin een massa
tetanus-bacillen. krijgt wondkramp. onafhan
kelijk van zjjn gestel. Dat is het eene uiterste.
Iemand, die zwaar aan asthma lijdt, krijgt bij
de minste of geringste aanleiding een aanval;
dus hier speelt het gestel of de constitutie de
hoofdrol. Daar tusschen in heeft men nu alle
mogelijke variaties. Wanneer wjj ons in cijfers
zouden mogen uitdrukken, dan zouden we zeg
gen, dat sommige ziekten voor 10 pct., van de
uiterlijke omstandigheden en voor 90 pct. van
het gestel afhangen; andere ziekten precies
omgekeerd; weer andere voor de helft van het
gestel, voor de andere helft van de uitwendige
oorzaken.
En zoo schijnt nu ook koortsuitslag. voor
al de telkens terugkeerende. voor een groot
deel af te hangen van het gestel. En verschil
lende geleerden, vooral Fransche, zijn van mee-
nlng, dat het hier betreft een bepaalde gevoe
ligheid van personen met een z.g. arthritischa
constitutie; deze constitutie openbaart zich
vooral in het vaak optreden van migraine, asth
ma. hetelroos, zenuwpijnen en dergelijke.
Maar ik moet er aan den anderen kant aan
toevoegen, dat er nog altijd een groot aantal
medici is, die aan het bestaan van een der
gelijke constitutie twijfelen. De aanhangers van
de leer, dat er wel zulk een constitutie bestaat,
zeggen, dat zij herhaaldelijk hebben opgemerkt,
dat bijv, lijders aan migraine ook aan andere
ziekten, als netelroos enz., lijden. De tegen
standers zeggen, dat die waarnemingen op toe
valligheden berusten.Hoe dit ook zjj, algemeen
neemt men aan, dat de gevoeligheid voor dezen
koortsuitslag berust op een bepaalden toestand
van de constitutie, vooral van de lichaams
vochten. Daarin moet men dus verandering
trachten te brengen, indien men iemand wil
genezen van den herhaalden herpes, die dan bo
vendien in uitgebreidheid, lastigheid en pijn
lijkheid erger is dan een gewoon koortsuitslagje
aan de lip. Daarom* gebruikt men dan de mo
derne middelen, inspuitingen van serum, melk,
pep ton, enz. Vroeger zou men dat bloedzuive
rende middelen hebben genoemd. Overigens is
ook de recldlveerende herpes niet ernstig.
Zooals men ziet, is zulk een kleinigheid als
een koortsuitslagje
nog zeer Interessant,
over de
Zooals alle jaren op den verjaardag van de
Koningin is van het teekenen van het felici-
tatiereglster ten paleize Het Loo druk gebruik
gemaakt.
De Christelijke Oranjevereeniging .Juliana”
heeft in de Westerkerk een wjjdingssamen-
komst gehouden die zeer druk bezocht was.
De Oranjevereenigingen Apeldoorn-Het Cen
trum en Wormen hadden verschillende fees
telijkheden georganiseerd. Door bemiddeling
van eerstgenoemde vertoonde de landelijke
rjjvereenlglng De Oranje Ruiters carroussel-rij-
den en springen.
Voor de vereeniging Wormen gaf de lande
lijke rijvereeniging uit Gorssel demonstraties.
Ook traden klompendansers op.
de zoogenaamde lagere opleidings
scholen haar intrede doen.
Het ligt in het voornemen van de
regeering voortaan bij de voorwaar
den voor het verleenen van Rijks-
subsidie in de kosten der vanwege
de M. U. L. O.-vereenigingen af
genomen examens als eisch te stel
len, dat bij het schriftelijk werk
voor die examens de candidaten de
vereenvoudigde schrijfwijze zullen
volgen.
Het is te verwachten, dat de
nieuwe regeling ook zal worden in
gevoerd bij de examens voor de
toelating tot al deze scholen. Zoo
zal de nieuwe schrijfwijze ook bij
In zoovele zaken moet de mensch tegen zich
zelve in bescherming worden genomen. De vrij
heid is een edel goed, maar onbeschermde vrij
heid leidt tot losbandigheid en ontaardt in
knechtschap. Zoo ergens, dan is dit volop waar
heid op het zoo teere terrein van de zedelijk
heid.
Moge ons katholieke volk, voorgelicht door
de door God voorgeschreven normen omtrent
de heilige deugd, steeds massaler, steeds inten
ser, maar ook steeds vruchtbaarder actie voe
ren tegen de zedenverwildering.
Zedenverwildering trekt het volk omlaag en
verkracht het. Zeden-eerbiediging maakt het
volk groot en sterk!
Van 25 tot 28 Aug. is te Hamburg het inter
nationaal Congres van het Apostolaat ter. Zee
gehouden in vereeniging met den St. Raphaël-
vereln en de binnenscheepvaart.
Bijzonderen luister gaf de aanwezigheid van
Mgr. Dr. Berning, bisschop van Osnabrück en
Mgr. J. McDonald, aartsbisschop van Edinburg,
die be verschillende vergaderingen presideerden.
Van het internationaal Apostolaat ter Zee
waren zestien zeevarende landen door dertig
personen vertegenwoordigd.
In plaats van admiraal Sir Charlton werd
vlce-admlraal Hornell tot chairman gekozen.
Nadat een telegram aan Z. H. den Paus was
verzonden werd het voorstel aangenomen, om
den H. Stoel te verzoeken officieel het Aposto
laat ter Zee aan de bisschoppen der havenste
den aan te bevelen, waarbij Mgr. Berning de
Duitsche bisschoppen ten voorbeeld stelde, die
op de bisschopsconferentie te Fulda hadden be
sloten, om in alle kerken jaarlijks een collecte
te houden voor het Zeeliedenwerk.
Een gewichtig besluit was de definitieve goed
keuring der Internationale constituties.
Zaterdagmiddag 25 Aug. werd op het luxueuze
mailschip .Hamburg” van de Hapaglinie een
lunch aangeboden, waaraan ook de beide bis
schoppen en Prelaat Dr. Kreutz, president van
het Duitsche Caritasverband deelnamen.
Het hoogtepunt van het congres was de groote
feestvergadering op Zondagavond 26 Aug. in de
groote zaal van het Curio-haus.
Op het podium zaten de beide bisschoppen
met de internationale afgevaardigden, links en
rechts geflankeerd door een eerewacht van den
Jungmannerverein met vlaggen van alle natio
naliteiten. -> -♦
Deze massale bijeenkomst was een openbaring
voor Hamburg, waar op de anderhalf millioen
Inwoners slechts zeventig duizend Katholieken
voorkomen.
Door afgevaardigden van Engeland, Frankrijk
Spanje, Polen en Nederland werd een begroe
tingswoord gesproken, ieder in eigen taal. Maar
de geestdrift brak los, toen de bisschop van Os-
nabrilck in een vurige rede de noodzakelijkheid
van het Apostolaat ter Zee bepleitte.
Het congres werd beslotee met een thee op de
„Manhattan" van de United States Lines.
In de Social Hall, waar zich ook een prachtig
Ingebouwd altaar bevindt had de sluiting plaats.
Ten slotte gaf Mgr. McDonnald, bisschop van
Edinburg en primaat van Schotland, zijn zegen.
lieke
voor
meer zij.
moge hier terstond «kirden opgemerkt,
deze strijd geen strijd van katholieken
alleen is en zelfs geen strijd alleen van chris
tenen genoemd mag worden. In dezen strijd
steekt zooveel natuurrecht, dat ook zeer velen,
die zich nlet-christenen noemen, sympathiek
tegenover dit streven staan en het ook daad
werkelijk willen steunen.
Toch komt het mij voor, dat velen het ka
tholieke princiep in deze aangelegenheid niet
genoegzaam begrijpen en daarom niet waar-
deeren. En dit weer helaas niet alleen onder de
niet-katholieken, maar ook wel onder hen, die
zich katholiek noemen en van wie men beter
begrip zou mogen verwachten.
Daarom kan het zijn nut hebben, ook over
deze zaak hier een verhelderende gedachte te
lanceeren.
Een van de schoonste gaven, die de mensch
van den Schepper, beeft ontvangen, is het ver
mogen, zelf mede te mogen werken tot het ver
wekken en verzorgen van nieuwe menschelijke
levens. Een nieuw menschelljk leven met nieuw
menscheljjk geluk, dat op zijn beurt wie weet
aan hoevele medemenschen hulp en voorlich
ting, geluk en vrede kan schenken. En wat de
ouders van dat kind vermochten, vermag het
straks zelf en zoo kan een enkele voortplan
tingsdaad van twee menschen voordeel en ge
luk brengen aan een gansch nageslacht op
aarde.
En nog veel hooger groeit de schoonheid van
die Godsgave, w’anneer we de gevolgen beschou
wen met een geloovig oog. Dan immers groeit
het voordeel en geluk, waartoe ouders den
eersten stoot mogen geven, uit tot een voordeel
van onvergankelijke waarde en tot een geluk,
dat geen einde meer nemen zal, wijl het eeuwig
zijn zal. Elk mensch is immers door God geroe
pen tot een Goddelijk geluk hiernamaals en
zoo zullen ouders eens in eeuwigheid den dank
mogen oogsten al weer wellicht van een gansch
nageslacht, dat zonder hun voortplantingsdaad
nimmer dit Goddelijk schoone levensdoel
reikt had.
Maar hoe grooter de gave is. hoe hooger ook
de verantwoordelijkheid, die er aan verbonden
is. Dit is immers zoo’n groot verschil tusschen
de redelijke en redelooze natuur, dat in de
laatste het kroost zich zoo spoedig zelf behelpen
kan, terwijl de jonge mensch jaren en jaren
nog de hulp van zijn ouders niet ontberen kan.
Op dit gegeven in de menschelijke natuur
grondt zich de plicht van het huwelijk met zijn
eenheid en onverbreekbaarheid.
Zoo is heel kort, maar duidelijk genoeg voor
den gezonden denker aangegeven, hoe niet
alleen het Christendom, niet alleen de Katho
lieke Kerk, maar de door God geschapen na
tuur leert, dat die schoone, maar ook zeer ver
antwoordelijke krachten alleen geoorloofd kun
nen worden aangewend in het goede en gel
dige huwVtjk.
Het positieve doel nu van de actie tegen de
zeden-verwildering is het redden van deze heil
zame natuurleer: den wil van den Schepper
eerbiedigen in datgene, wat wel de schoonste
gave van den Schepper aan den mensch ge
noemd mag worden.
Maar wie dit positieve doel wil, moet dan ook
negatieve er van bestrijden. Met andere
woorden: wie de zedelijkheid wil, moet de on
zedelijkheid niet willen.
Nu is het hier noodzakelijk, een goed en hel
der onderscheid te maken. Er is onzedelijkheid,
maar er is ook een weg tot de onzedelijkheid
en er zijn middelen, die er uit hun aard op
gericht zjjn, de zedelijkheid te bewaren.
Onzedelijkheid iri den strikten zin van
«oord is het rechtstreeks misbruiken van de
voortplantlngskrachten in of buiten het huwe
lijk.
Den weg tot de onzedelijkheid zouden we kun
nen noemen het «Uien van de sensualiteit, van
zinnelijkheden, van dingen, die wel niet recht
streeks onzedelijk te noemen zjjn, maar er toch
toe leiden.
Het al weer door de natuur geschonken
voornaamste middel om de zedelijkheid te be
waren, is het z.g. schaamtegevoel, dat is die
intuïtie, die eiken gezonden mensch is aange
boren, waardoor hij weet en voelt in houding
en kleeding te vermijden, wat tot zinnelijkheid,
reep. tot onzedelijkheid zou brengen.
Welnu er zijn vele dingen in onze huidige
samenleving. die tegen het schaamtegevoel
strijden: de kleeding met haar mode, de
illustraties van onbeschaamdheden, de lang
zaam ingewoekerde gebruiken in zake den om
gang der geslachten.
Meerdere van die dingen strijden niet alleen
tegen het schaamtegevoel, maar verwekken een
sensueele sfeer en koenen zelfs ten slotte op het
terrein van wat we de strikte onzedelijkheid
noemden.
Het doel van de regeling is, in het onderwijs
te komen tot eenheid in het volgen van een
doelmatige schrijfwijze van het Nederlandsch.
Gaf de wet aan den Minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen de bevoegdheid om
voor openbaar en bijzonder onderwijs de te
volgen schrijfwijze voor te schrijven, dan zou
hij inderdaad het gestelde doel gemakkelijk en
Ineens kunnen bereiken. Zoo is het echter niet,
noch voor het openbaar, noch voor liet bijzon
der onderwijs.
Hoe zal het gaan
scholen?
Om een bepaalde schrijfwijze voor een be
paalde lagere school vast te leggen, staan ver
schillende wegen open. Zij kan in het leerplan
van de school worden opgenomen Ook kan zij
voor de openbare school door het gemeente
bestuur, voor de bijzondere school door het
schoolbestuur, worden voorgeschreven. Voor de
openbare school wordt het leerplan krachtens
artikel 25 der Lager-onderwjjswet 1920 door
het hoofd der school ontworpen en In overeen
stemming met den Rijksinspecteur vastgesteld
door burgemeester en wethouders. Bij verschil
tusschen dit college en den Inspecteur beslist
de Minister, den Onderwijsraad gehoord.
zich
of men
deed er
maar mee op te hou
den. Men heeft door
gezet ennu Is de
Philipsproductie
grootste.
De fabricatie voor
de Röntgenologie leek
aanvankelijk onecono
misch. Op X congres te
Stockholm kon men
niet gelooven dat het
nu alweer verouderde
kleine Röntgentoestel
voor medisch onderzoek zóó beknopt kon zijn.
En nu toonde mij ons ’n toestel dat de grootte
heeft van een enorm ei en in den zak kan wor
den gedragen. Het heeft nog geen onmlddel-
Hjke handelswaarde, maar hier schemert een
toekomst. Intusschen zjjn de nieuwste kleine
i een groote tasch saam
■n medicus voor huisbezoek
men de stations kan „aflezen" en men den
toon niet alleen op gehoor maar zelfs op „ge
zicht” kan afstemmen, is nog van een betrek
kelijk geringen prijs. En welk een zuivere
weergave door den ingebouwden luidspreker.
Ook de goedkoopere maar voortreffelijke 638 A
heeft de schalen met stationsnamen. Daardoor
is een nauwkeurige instelling op een bepaald
station mogelijk. Bij ieder toestel behooren
twee stationsplateneen nationale stations-
plaat, die de beste Europeesche stations zeer
overzichtelijk aangeeft en een Intern, stations-
plaat, waarmede we naar hartelust den aether
kunnen afzoeken. Ook de nog goedkoopere toe
stellen zonder stationsplaat hebben we gepro
beerd en bewonderd.
Een heel nieuwe constructie is voor de auto
radio verkregen, die u op uw autorelzen uit uw
isolement verlost.
Er is nog wel later gelegenheid nader terug
te komen op bijzonderheden die ons zijn mee
gedeeld door de heeren Ir. Spruit over radio, ir.
Angkes over zenders, Ir. v. Dijk, ir. de Vries, ir.
Timmer. Custers, dr. Bouwens. dr. v. Wijk en Ir.
mer, Custers, dr. Bouwens, dr. v. Wijk en Ir.
Nordsohne. Laten we heden volstaan met
naar een ander gebied te gaan, dat der ver
lichting.
Het gele natriumlicht is voor een autoweg-
belichting verre te verkiezen.
De radio wordt goedkoop. Er is een heele
omwenteling dit jaar in de productie en
verkoop gekomen. De toestellen zijn aan
zienlijk verbeterd. Allerlei nieuwe vindin
gen zijn toegepast, daarbij zjjn de prijzen
enorm gedaald. Men heeft nu een prach
tig selectief radiotoestel voor een prijs die
verleden jaar nog ondenkbaar was. Daar
bij de allernieuwste vindingen enbeter
onderhevige levensmiddelen bestaat, zal worden
gelost
