Zedelijkheids-vraagstukken
I
Invoering spelling-Marchant
Nederl. Fabrikaat
vooraan
PUROL
!K
Medische Kroniek
Koninginnedag
1
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor IOcL
Huidgenezer
EEN VERDUIDELIJKING
AMERIKA ACHTERHAALD
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1934
IDEEËN
Apostolaat ter
zee
In
Lagere scholen
Veilig fiets verkeer
Tarieven belangrijk verhoogd
Nieuw» voor de fietsers
KATHOLIEKEN LANDDAG
Goedkoope radio
Zelfs het allerbeste luxe MO A toestel waarbij
De kwestie voor lagere
scholen
Invoer tuinbouwpro
ducten in Engeland
Overal hartelijke, doch sobere
feestviering
Philip* radioproductie is de groot
ste ter wereld geworden
Het internationaal congres te
Hamburg uitstekend
geslaagd
Het stoomschip ,J)e Lingestroom", dat op de Noorderpier te IJmuiden liep en daar
lek sloeg, is door twee sleepbooten naar Amsterdam teruggebracht. Op de foto is
duidelijk te zien, dat het voorschip dieper ligt
De Particulier Secretaris
<w<.) J. F. HEEMSTRA
DE LINGESTROOM” NAAR
AMSTERDAM
De Edele Nederlandsche
i dwangmiddelen ligt de macht
van den minister niet; aller
medewerking is noodig
MT W
Herpes
Macht van minister gering
«S
TI I «T A
van
be-
van
van
Ned.
het
de
j
ii
en
het
Ook bij het handels- en nijverheidsonderwijs
zal de nieuwe schrijfwijze geleidelijk doordrin
gen. Op dat gebied heeft de Minister het in
de hand, door middel van de subsidiebepalin-
gen stimuleerend te werk te gaan.
Bjj een persbezoek aan de fabrieken om met
de nieuwste verbeteringen en vindingen kennis
Het blijkt, dat het velen nog niet duidelijk
is. hoe het met de vereenvoudigde schrijfwijze
bij het onderwijs zal toegaan, nu de Konlnkljke
besluiten zijn vastgesteld, waarbij de vereen
voudiging voor verschillende examens Is voor
geschreven.
Eenlge voorlichting schijnt dus wel wensche-
Ujk.
PRIJZEN VAN 50 CT AF BIJ APQTKEN DHOGIStÊm]
De „Lingestroom” is Vrijdagmorgen, na te zijn
geschut, te ongeveer kwart over tien uit IJmui
den naar Amsterdam vertrokken. Het schip
wordt door twee sleepbooten achterstevoren ge
trokken, omdat het voorste gedeelte dieper in
het water ligt dan het achterdeel. In het dok
van de Ned. Dók-Mlj. zal het gat voorlooplg
worden gedteht, waarna aan de Handelskade
de lading, die voor een groot deel uit aan bederf
onderhevige levensmiddelen bestaat, aai worden
gelost.
lleke
voor
meer zij.
Nu
dat
Te Rotterdam werd In de groote burgerzaal
van het stadhuis de gebruikelijke bijeenkomst
gehouden, waarbij het woord werd gevoerd
door prof. mr. Eigeman en burgemeester Droog-
leever Fortuyn.
Aubade en vaandelschouw volgden.
In de Doelenzaal Is een zangspel gehouden
van de Oranje-vereeniglng Rotterdam-Oost.
„Mgr. Berning. De H. Vader zegent vol lief
de en hartelijk medeleven al de deelnmrs aan
dit Congres en uw werk. Moge de Moeder Gods,
Maria Sterre der Zee, zoo smeekt hij voort
durend uw werk genadig bijstaan.
Moge de zeelieden gewonnen worden voor
lederen vorm van Apostolaat.
Kardinaal PaceUL
Reuter seint d.d. gisteren uit Londên:
Een nieuwe verordening van de schatkist
heeft met ingang van 1 September de invoer
rechten op enkele groenten, salades en tuin
bouwproducten verhoogd. Voorts is een uniform
invoerrecht van 20 sh. per ton ingevoerd op
boomen en heesters. Het invoerrecht op bloem
kool en brocoll is voor de periode van 1 Maart
tot 30 Juni van 3 op 4 sh. per ton gebracht.
Het invoerrecht op peen is van 18 d. op 10 sh.
gebracht en op raap van 8 d. op 8 sh. per ton
voor de periode van 1 Mei tot 15 Juni. Het
Invoerrecht op salade, Brusselsch lof en cicho
rei Is met 2 sh. per ton verhoogd voor de periode
van 1 Maart tot 31 December.
Toen we niet zoo lang geleden door Finland
reisden vonden we in een der uiterste punten
van Lapland in het dorpshotelletje de Phllips-
gloeilamp. Later, in Boedapest bij een Hongaar-
sche sportdemonstratie in aanwezigheid van
Horthy getuigden de groote borden met „Philips”
dat hier Nederlandsch Fabrikaat werd gebruikt
voor geluidsinstallatie en radiouitaending. Als
hoofd van ons Nederl. Comité bij het Int. Euch.
Congres in Buenos Aires is een Phllipsdirecteur
Dit alles moet wel sterk spreken tot onze ver
beelding! De Nederlandsche „Philips” omspant
de aarde.
De radio wordt goedkoop. Er is een bede
omwenteling dit jaar in de productie en
verkoop gekomen. De toestellen zijn aan
zienlijk verbeterd. Allerlei nieuwe vindin
gen zijn toegepast, daarbij zjjn de prijzen
enorm gedaald. Men heeft nu een prach
tig selectief radiotoestel voor een prijs die
verleden jaar nog ondenkbaar was. Daar
bij: de allernieuwste vindingen en beter
materiaal onder de hoofdleuze „veiligheid
voor allen”
In dwangmiddelen ligt dus de
macht van den Minister niet. Er
hier inderdaad medewerking noo
dig van allen, die in onderwijszaken
iets hebben te zeggen.
t**Hage, 22 Augustus 1934.
„Hare Majesteit de Koningin. In het Buiten
land vertoevende, heeft mU opgedragen het Be
stuur van den Katholieken Landdag Noord
Hollands Noorderkwartier. Heer Hugowaard
Noord, Haar dank over te brengen voor het
telegram van hulde Hare Majesteit toege
zonden.”
Het bestuur van den Kath. Landdag voor
Hollands Noorderkwartier heeft als antwoord
op het telegram van hulde bjj gelegenheid van
den Landdag op 15 Aug. jJ. aan HM. de Ko
ningin gezonden, het volgende schrijven ont
vangen;
Hier kan derhalve de Minister
den inspecteur opdragen de nieuwe
schrijfwijze als voorwaarde te stel
len en bjj hem in beroep te komen
ingeval van geschil met burgemees
ter en wethouders. Zoolang geen
nieuw leerplan of geen wijziging in
een bestaand leAplan wordt vast
gesteld bljjft de regeling zooals zij
is. Het initiatief is bij het hoofd der
school.
n meerdere streken van het land is dit jaar
door het katholieke volksdeel strijd gevoerd
tegen ontaarding en verwildering van de
zeden, het woord „zeden” hier genomen in den
strikten zin: het behoeden der heilige deugd.
Hier en daar is de strijd fel gevoerd en heeft
men zelfs zich niet ontzien, z*n toevlucht te
nemen tot een der uiterste middelen, den
boycot.
Daartegenover hebben sommige indlvldueele
uitingen zich ook te scherper tegen deze katho-
actle gekeerd, de katholieken scheldend
zedelijkheidsmaniakken en wat dies
wetenschappelijk toch
Een laatste opmerking
behandeling van zulk een gewonen
koortsuitslag. Deze behandeling bestaat uit
niets doen. Hoogstens een weinig alcohol. Maar
alle smeersels, zalven, ^anz. kunnen niets doen
dan schaden en het -doorprikken van t blaasje
Is beslist af te raden. Alles verdwijnt van zelf.
TH. H. SCHLICHTING.
ons nationaal gevoel
Nu beeft de heer ir. Waterman, directeur
der Philips Verkoopcentrale voor Nederland
en overzeesche gewesten een natriumfietslampje
in den handel gebracht dat een ommekeer kan
veroorzaken in de fietsverlichting.
„Zelf heb Ik eens iemand bijna doodgereden,
doordut ik in den auto verblind werd door een
allerhinderlykste fietslantaarn. Het liep nog
goed af maar sedert heb ik me er aan gezet
om het groote gevaar te bestrijden dat fietsers
met verblindende en verkeerd gerichte lan
taarns opleveren voor het verkeer en voor zich
zelf. En nu heb ik een geel natriumlampje ge
construeerd dat slechts 30 cent kost, geen ver
blinding veroorzaakt en aldus het verkeer veel
veiliger maakt.”
Als eens onze twee millioen Nederlandsche
fietsen ervan gebruik maakten.... welk een
verbetacinc voor het verkeer aan dit bettekenen!
In zoovele zaken moet de mensch tegen zich
zelve in bescherming warden genomen. De vrij
heid is een edel goed, maar onbeschermde vrij
heid leidt tot losbandigheid en ontaardt in
knechtschap. Zoo ergens, dan is dit volop waar
heid op bet zoo teere terrein van de zedelijk
heid.
Moge ons katholieke volk, voorgelicht door
de door God voorgeschreven normen omtrent
de heilige deugd, steeds massaler, steeds inten
ser, maar ook steeds vruchtbaarder actie voe
ren tegen de zedenverwildering.
Zedenverwildering trekt het volk omlaag
verkracht het. Zeden-eerbiediging maakt
volk groot en sterk!
Het Internationaal Congres van het Aposto
laat ter Zee dat -te Hamburg dezer dagen is
gehouden heeft in het teeken van de alge-
meene belangstelling gestaan. De Kardinaal-
Staatssecretarls Pacelli heeft in opdracht
den H. Vader het volgende telegram aan net
Congres doen toekomen:
Een feit dat
verheft:
Nederland is in het bezit gekomen
van de grootste radiofabriek ter
wereld! De productie van radio-
instrumenten door de Philipsfabrie-
ken te Eindhoven heeft namelijk
zulk een omvang aangeomen, dat ze
den grootsten omzet van alle fa
brieken ^|er aarde bereikt heeft
Amerika zelfs inbegrepen.
Het doel van de regeling is, in het onderwijs
te komen tot eenheid In het volgen van een
doelmatige schrijfwijze van het Nederlandsch.
Gaf de wet aan den Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen de bevoegdheid om
voor openbaar en bijzonder onderwijs de te
volgen schrijfwijze voor te schrijven, dan zou
hj] inderdaad het gestelde doel gemakkelijk en
Ineens kunnen bereiken. Zoo Is het echter niet,
noch voor het openbaar, noch voor het bijzon
der onderwijs.
Zooals alle Jaren op den verjaardag van de
Koningin is van het teekenen van het felici-
tatieregister ten paleize Het Loo druk gebruik
gemaakt.
De Christelijke Oranjevereenlging „Juliana”
heeft In de Westerkerk een wjjdlngssamen-
komst gehouden die zeer druk bezocht was.
De Oranjeverenigingen Apeldoom-Het Cen
trum en Wormen hadden verschillende fees
telijkheden georganiseerd. Door bemiddeling
van eerstgenoemde vertoonde de landelijke
rijvereenlglng De Oranje Ruiters carroussel-rjj-
den en springen.
Voor de vereniging Wormen gaf de lande
lijke rijvereenlglng uit Gorssel demonstraties.
Ook traden klompendansers op.
De examens, waarvoor nu bjj de Koninklijke
besluiten de nieuwe regeling is voorgeschreven,
zijn het eindexamen der gymnasia, het staats
examen der gymnasia, het staatsexamen voor
toelating tot de unlversiteit, het eindexamen
der hoogere burgerscholen, het staats-onder-
wyzersexamen, het eindexamen der kweek
scholen en het hoofdonderwljzersexamen.
Het ligt voor de hand, dat de scholen, waar
voor de genoemde eindexamens gelden, de
nieuwe schrijfwijze in haar onderwijs zullen op
nemen. Het is toch niet wel denkbaar, dat men
er den leerlingen iets anders zal onderwijzen
dan wat zij bjj hun eindexamen noodig zullen
hebben. Van de onderwijsinrichtingen, die voor
staatsexamens opleiden, kan hetzelfde worden
gezegd.
te maken, hebben we wederom gedwaald door t
reusachtig laboratorium waar jonge geleerden
rustig kunnen arbeiden aan hun wetenschappe-
lljken arbeid ten einde de menschheld te verrij
ken. Er wordt niet allereerst gevraagd: zou het
onmiddeUljke handelswaarde hebben? Er wordt
gevraagd: heeft bet een sociale beteekenis voos
de toekomst?
Toen de radioproductie begon heeft men op
zich
men
er
Uit talrijke plaatsen In ons land bereiken
ons berichten over een sobere, doch waardige
Viering van Koninginnedag. Bjj de viering is
allerwege rekening gehouden met de wenschen
der Koningin.
Hoewel door de droevige omstandigheden de
verjaardag van H. M. de Koningin niet met
dien luister kon worden gevierd, zooals de
Residentie deze gebeurtenis placht te herden
ken, hebben zeer velen toch deelgenomen aart
de feestelijkheden welke, door de zorgen van
het Haagsch Comité voor Volksfeesten, zü het
dan ook op bescheiden schaal, zjjn georgani
seerd.
In den ochtend begaven velen zich naar de
Groote Kerk, om aldaar een dankstond bij te
wonen.
In de binnenstad, waar de gelegenheidsmu-
zlkanten niet ontbraken, was het tamelijk
druk.
moge hier terstond «lorden opgemerkt,
deze strijd geen strijd van katholieken
alleen is en zelfs geen strijd alleen van Chris
tenen genoemd mag worden. In dezen strijd
steekt zooveel natuurrecht, dat ook zeer velen,
die zich niet-christenen noemen, sympathiek
tegenover dit streven staan en het ook daad
werkelijk willen steunen.
Toch komt het mij voor, dat velen het ka
tholieke princiep in deze aangelegenheid niet
genoegzaam begrijpen en daarom niet waar-
deeren. En dit weer helaas niet alleen onder de
niet-katholieken, maar ook wel onder hen, die
zich katholiek noemen en van wie men beter
begrip zou mogen verwachten.
Daarom kan het zjjn nut hebben, ook over
deze zaak hier een verhelderende gedachte te
lanceeren.
Een van de schoonste gaven, die de mensch
van den Schepper heeft ontvangen, is het ver
mogen, zelf mede te mogen werken tot het ver
wekken en verzorgen van nieuwe menscheljjke
levens. Een nieuw menschelijk leven met nieuw
menschelyk geluk, dat op zijn beurt wie weet
aan hoevele medemenschen hulp en voorlich
ting. geluk en vrede kan schenken. En wat de
ouders van dat kind vermochten, vermag het
straks zelf en zoo kan een enkele voortplan
tingsdaad van twee menschen voordeel en ge
luk brengen aan een gansch nageslacht op
aarde.
En nog veel hooger groeit de schoonheid van
die Godsgave, Wanneer we de gevolgen beschou
wen met een geloovig oog. Dan immers groeit
het voordeel en geluk, waartoe ouders den
eersten stoot mogen geven, uit tot een voordeel
van onvergankelijke waarde en tot een geluk,
dat geen einde meer nemen zal, wijl het eeuwig
zijn zal. Elk mensch is immers door God geroe
pen tot een Goddelijk geluk hiernamaals en
zoo zullen ouders eens in eeuwigheid den dank
mogen oogsten al weer wellicht van een gansch
nageslacht, dat zonder hun voortplantingsdaad
nimmer dit Goddelijk schoone levensdoel
reikt had.
Maar hoe grooter de gave is, hoe hooger ook
de verantwoordelijkheid, die er aSn verbonden
is. Dit is Immers zoo'n groot verschil tusschen
de redflyke en redelooze natuur, dat in de
laatste het kroost zich zoo spoedig zelf behelpen
kan, terwijl de jonge mensch jaren en jaren
nog de hulp van zijn ouders niet ontberen kan.
Op dit gegeven in de menschelijke natuur
grondt zich de plicht van het huwelijk met zijn
eenheid en onverbreekbaarheid.
Zoo is heel kort, maar duidelijk genoeg voor
den gezonden denker aangegeven, hoe niet
alleen het Christendom, niet alleen de Katho
lieke Kerk, maar de door God geschapen na
tuur leert, dat die schoone. maar ook zeer ver
antwoordelijke krachten alleen geoorloofd kun
nen worden aangewend in het goede en gel
dige hua'eEjk.
Het positieve doel nu van de actie tegen de
Zeden-verwildering is het redden van deze heil
zame natuurleer: den wil van den Schepper
eerbiedigen in datgene, wat wel de schoonste
gave van den Schepper aan den mensch ge
noemd mag worden.
Maar wie dit positieve doel
het
wi/. moet dan ook
negatieve er van bestrijden. Met andere
woorden: wie de zedelijkheid wil, moet de on
zedelijkheid niet willen.
Nu is het hier noodzakelijk, een goed en hel
der onderscheid te maken. Er is onzedelijkheid,
maar er is ook een weg tot de onzedelijkheid
en er zijn middelen, die er uit hun aard op
gericht zijn, de zedelijkheid te bewaren.
Onzedelijkheid in den strikten zin van
woord is het rechtstreeks misbruiken van de
voortplantlngskrachten in of buiten het huwe-
Wk-
Den weg tot de onzedelijkheid zouden we kun
nen noemen het «‘dien van de sensualiteit, van
zinnelijkheden, van dingen, die wel niet recht
streeks onzedelijk te noemen zijn, maar er toch
toe leiden.
Het al weer door de natuur geschonken
voornaamste middel om de zedelijkheid te be
waren, is het z.g. schaamtegevoel, dat is die
intuïtie, die eiken gezonden mensch is aange
boren, waardoor hij weet en voelt in houding
en kleeding te vermijden, wat tot zinnelijkheid,
reap, tot onzedelijkheid zou brengen.
Welnu er zjjn vele dingen in onze huidige
samenleving, die tegen het schaamtegevoel
strijden: de kleeding met haar mode, de
illustraties van onbeschaamdheden, de lang
zaam ingewoekerde gebruiken in zake den om
gang der geslachten.
Meerdere van die dingen strijden niet alleen
tegen het schaamtegevoel, maar verwekken een
sensueele sfeer en komen zelfs ten slotte op het
terrein van «rat we de strikte onzedelijkheid
noemden.
men de stations kan „aflezen” en men den
toon niet alleen op gehoor maar zelfs op „ge
zicht" kan afstemmen, is nog van een betrek
kelijk geringen prijs. En welk een zuivere
weergave door den ingebouwden luidspreker.
Ook de goedkoopere maar voortreffelijke 638 A
heeft de schalen met stationsnamen. Daardoor
is een nauwkeurige Instelling op een bepaald
station» mogelijk. By ieder toestel behooren
twee stationsplateneen nationale stations-
plaat. die de beste Europeesche stations zeer
overzichteljjk aangeeft en een intern, stations-
plaat, waarmede we naar hartelust den aether
kunnen afzoeken. Ook de nog goedkoopere toe
stellen zonder stationsplaat hebben we gepro
beerd en bewonderd.
Een heel nieuwe constructie Is voor de auto
radio verkregen, die u op uw autorelzen uit uw
isolement verlost.
Er is nog wel later gelegenheid nader terug
te komen op bijzonderheden die ons zijn mee
gedeeld door de heeren ir. Spruit over radio. Ir.
Angkes over zenders, ir. v. Djjk, Ir. de Vries, ir.
Timmer, Custers, dr. Bouwens. dr. v. Wijk en ir.
mer, Custers, dr. Bouwens, dr. v. Wijk en ir.
Nordsohne. Laten we heden volstaan met
naar een ander gebied te gaan, dat der ver
lichting.
Het gele natriumlicht is voor een autoweg-
bellchting verre te verkiezen.
Het is te verwachten, dat de
nieuwe regeling ook zal worden in
gevoerd bij de examens voor de
toelating tot al deze scholen. Zoo
zal de nieuwe schrijfwijze ook bij
de zoogenaamde lagere opleidings
scholen haar intrede doen.
Het ligt in het voornemen van de
regeering voortaan bij de voorwaar
den voor het verleenen van Rjjks-
subsidie in de kosten der vanwege
de M. U. L. O.-vereenigingen af
genomen examens als eisch te stel
len, dat bij het schrifteljjk werk
voor die examens de candidaten de
vereenvoudigde schrijfwijze zullen
volgen.
ot de vele onbeteekende klachten behoort
ook de zg. koortsuitslag. Patiënten, die
enkele dagen onwel geweest zijn en bij
voorbeeld geleden hebben aan een lichten
maagdarmkatarrh. kom dan t evens vertellen,
dat ze een koortsuitslag aan de lip
gehad hebben. Bekijkt men dit nauw
keuriger, dat blijkt X te bestaan uit ’n groepje
kleine blaasjes, holten, die in X begin gevuld
zijn met een vrij helder vocht; langzamerhand
drogen zij in, meestal In ongeveer twee dagen,
er komt 'n korstje op en na enkele dagen valt
het korstje er af en de herpes Is genezen zon
der ’n litteeken achter te laten. Deze uitslag is
niet pijnlijk en Jeukt ook niet, zoodat er aan
het geheele verschijnsel als zoodanig nooit veel
aandacht besteed werd. Ik zeg met opzet „het
verschijnsel als zoodanig”, want de koortsuit
slag is als teeken soms zeer belangrijk. Het
komt als begeleidend verschijnsel voor bij som
mige ziekten en bij andere in 't geheel niet.
Men ziet het by croupeuze pneumonie (de echte
acute longontsteking, maar niet by tuberculeuze
longontsteking)men ziet' het bjj malaria. Dij
de epidemische nekkramp, maar niet by tuber
culeuze meningitis; niet by tyhoid (buiktyphus).
maar wel bjj sommige zeer onzepaalde, één of
twee dagen durende koortsen. Byna steed*
komt de herpes maar op één plaats tegelyc
voor, maar Darier, de beroemde Fransche huid-
art, heeft toch tijdens den oorlog wel gezien,
dat de herpes op verschillende plaatsen
het lichaam tegelijk uitbrak en wel na een vac
cinatie tegen typhus.
De herpes? vooral aan neus en lippen, gold
altyd als onbesmettelijk, totdat een arts op het
denkbeeld kwam, om ’t vocht van dezen koorts
uitslag over te enten op het hoornvlies van een
konyn; en ziedaar, het beestje vertoonde na
korten tijd aldaar een herpes. Nu was men
reeds een stap nader tot het doel: er moest
een levende infectie in het spel zjjn. Maar ba
cillen. kokken of andere microben werden nooit
onder den microscoop gevonden en men kwam
toen voor de vraag te staan of de herpes niet
veroorzaakt werd door een flltreerbaar virus,
d.w.z. een levend wezen, dat zoo klein is, dat
het niet alleen onzichtbaar is. maar ook de po
riën van een bepaald soort steenen filter kan
passeeren en daarom flltreerbaar virus (is ver
gif) of ultravirus genoemd wordt.
Dit bleek inderdaad zoo te zijn; maar dan
komt meteen de vraag, vanwaar dan zulk een
flltreerbaar virus wel mag komen. En toen
men dit naging, bleek dat dit virus zoo goed als
als altjjd by eiken mensch aanwezig Is. Voor
de nlet-deskundigen maakt dit de zaak geheel
onbegrijpelijk, immers iemand zou denken, dat
dan iedereen altyd met een koortsuitslag zou
moeten loopen. Maar de 'geneeskundigen kea-
pen reeds lang een aantal organismen, die
steeds in de natuurlijke lichaamsopeningen van
den mensch aanwezig zjjn, maar die lang niet
altyd ziekte veroorzaken, doch slechts onder
bijzondere omstandigheden.
Evenwel zou men willen weten, wat het al-
gemeene karakter is van die byzondere omstan
digheden. m.a.w. of de zeer verschillende oor
zaken. die den herpes teweegbrengen, een ge-
meenschappeiyken factor hebben, die dan de
eigenlyke. onmiddeliyke oorzaak kan genoemd
worden. Welnu, men houdt het voor zeker, dat
er steeds vóór het uitbreken van dit koortsuit
slag een plotselinge verandering ontstaat in de
samenstelling van de lichaamsvochten, van het
bloed b.v. en ook van het hersenvocht. En in
dit laatste is dan ook 'n verandering gevonden.
Samengevat is de tegenwoordige opinie dan
als volgt: Bjj zeer vele of alle menschen is
steeds n bepaald flltreerbaar virusaanwezig,
dat echter slechts onder bijzondere omstandig
heden, die met een snelle veranderirfg van de
lichaamsvochten gepaard gaan, een koortsuit
slag veroorzaakt.
Evenwel is lang niet iedereen even gevoel'g
voor dit flltreerbaar virus en terwijl sommige
menschen het nooit krijgen, zijn er andere, bjj
wie het steeds terugkomt.
Waaraan dit nu ligt, dat de koortsuitslag
bij sommige menschen herhaaldelyk recidiveert,
is m.l. nog niet uitgemaakt. Wel komt men in
de laatste tijden hoe langer hoe meer tot de
overtuiging, dat ook het gestel en de omstan
digheden van het allergrootste belang zijn voor
'ziekte en gezondheid van den mensch. Er is
een tyd geweest nog slechts veertig of vijftig
jaar geleden dat men een ziekte als b.v,
diphtheric, uitsluitend toeschreef aan diphthe-
rie-bacillen, maar nu is het toch wel zeker, dat
die bacillen in het gestel van een bepaalden
mensch ook een goeden voedingsbodem moeten
vinden; en zoo is het niet alleen met de infec
tieziekten. maar ook met verschillende andere
ziekten. Sommige aandoeningen hangen zoozeer
van het gestel af, dat men ze zelfs constitutle-
ziekten genoemd heeft, dus ziekten die geheel en al
van het gestel afhangen en waarbij uitwen
dige oorzaken haast geen rol spelen. Alles heeft
zjjn grenzen. Iemand, die door een last van dui
zenden kilo's getroffen wordt, moet zwaar ge
wond worden of hy nu een sterk of een zwak
gestel heeft. Iemand, die een groote open ver
scheurde wonde krygt. en daarin een massa
tetanus-bacillen. krijgt wondkramp. onafhan-
keiyk van zijn gestel. Dat is het eene uiterste.
Iemand, die zwaar aan asthma lijdt, krijgt bij
de minste of geringste aanleiding een aanval:
dus hier speelt het gestel of de constitutie de
hoofdrol. Daar tusschen in heeft men nu alle
mogelyke variaties. Wanneer wij ons In cijfers
zouden mogen uitdrukken, dan zouden we zeg
gen. dat sommige ziekten voor 10 pct. van de
uiteriyke omstandigheden en voor 90 pct. van
het gestel afhangen; andere ziekten precies
omgekeerd; weer andere voor de helft van het
gestel, voor de andere helft van de uitwendige
oorzaken.
En zoo schijnt nu ook koortsuitslag, voor
al de telkens terugkeerende, voor een groot
deel af te hangen van het gestel. En verschil
lende geleerden, vooral Fransche. zijn van mee-
ning, dat het hier betreft een bepaalde gevoe
ligheid van personen met een z.g. arthritischs
constitutie; deze constitutie openbaart zich
vooral in het vaak optreden van migraine, asth
ma. netelroos. zenuwpijnen en dergelljke.
Maar ik moet er aan den anderen kant aan
toevoegen, dat er nog altjjd een groot aantal
medici is, die aan het bestaan van een der
gelljke constitutie twijfelen. De aanhangers van
de leer, dat er wel zulk een constitutie bestaat,
zeggen, dat zjj herhaaldelijk hebben opgemerkt,
dat byv. lijders aan migraine ook aan andere
ziekten, als netelroos enz., lijden. De tegen
standers zeggen, dat die waarnemingen op toe
valligheden berusten. Hoe dit ook zjj. algemeen
neemt men aan. dat de gevoeligheid voor desen
koortsuitslag berust op een bepaalden toestand
van de constitutie, vooral van de lichaams
vochten. Daarin moet men dus verandering
trachten te brengen, indien men iemand wil
genezen van den herhaalden herpes, die dan bo
vendien in uitgebreidheid, lastigheid en pijn
lijkheid erger is dan een gewoon koortsuitslag je
aan de lip. Daarom gebruikt men dan de mo
derne middelen, inspuitingen van serum, melk,
pepton, enz. Vroeger zou men dat bloedzuive
rende middelen hebben genoemd. Overigens is
ook de recldiveerende herpes niet ernstig.
Zooals men ziet, is zulk een kleinigheid als
een koortsuitslagje
nog zeer Interessant,
over de
In Den Helder is de gebruikelyke jaarlljk-
sche parade gehouden. Aan de parade namen
deel een compagnie van Hr. Ms. Hertog Hen
drik. van Hr. Ms. Schorpioen, een compagnie
gevormd dpor secties van Hr. Ms. Douwe Aukes
en Medusa, Hr. Ms. Plet Hein, een groep Z-
booten eh Gruno, een compagnie gevormd door
twee secties van Hr. Ms. Wachtschip en twee
secties van Hr. Ms. van Speyk, een compagnie
gevormd door twee secties van den onderzee-
dienst en twee secties van Hr. Ms. vliegkamp
de Kooi en een compagnie van het regiment
kustartillerie.
Op Initiatief van mej. Adeline Zuyderhoff
heeft een aantal landeiyke vrouwenorganisaties
namens meer dan honderdduizend Nederland
sche vrouwen een telegram als bewijs van me
deleven aan H. M. de Koningin gezonden ter
gelegenheid van H. Ms. geboortedag. Het te
legram is onderteekend door de Initiatiefneem
ster en de volgende vereeniglngen; Ned. Ver.
van Huisvrouwen, Ned. Christen Vrouwenbond.
Federatie van R. K. Vrouwenbonden, Jood-
sche Vrouwenraad, Alg. Ned. Vrouwenvereeni-
glng Arbeid Adelt. Alg. Ned. Vrouwenver. Tes-
selschade. Bond van Directrices van Zieken
huizen en Ver. voor Ziekenverpleging in Ned.
en N. O. I., Intern. Vrouewnbond voor Vrede
en Vrijheid. Ned. afd„ Ver. van Academisch
gevormde Christenvrouwen, Ver. van Chr. Be-
waarschoolonderwyzeressen. Ver. Onderlinge
Vrouwenbescherming, Ned. Vrouwenbond tot
verhooging van het Zedeljjk Betvustzyn, Ned.
Ver. voor Vrouwenbelangen en gelyk Staats
burgerschap, Bond van Ned. Vroedvrouwen.
Ned. R. K. Bond van Kraamverzorgsters, Fed.
van R. K. Vereeniglngen ter bescherming van
meisjes in Nederland, Fed. van Chr. Ver. van
en voor vrouwen en meisjes, Ned. Verbond van
Christen Jonge vrouwen en meisjesvereenigln-
gen, Ned. Luthersche Melsjesbond. Bond van
Leerkrachten bjj het NyverheidsonderwlJs voor
Meisjes.
zeker oogenblik
afgevraagd, of
niet beter deed
maar mee op te hou
den. Men heeft door
gezet ennu is de
Phlllpsproductie
grootste.
De fabricatie voor
de Röntgenologie leek
aanvankelijk onecono
misch. Op 't congres te
Stockholm kon men
niet gelooven dat het
nu alweer verouderde
kleine Röntgentoestel
voor medisch onderzoek zóó beknopt kon zjjn.
En nu toonde my ons ’n toestel dat de grootte
heeft van een enorm ei en in den zak kan wor
den gedragen. Het heeft nog geen onmiddel
lijke handelswaarde, maar hier schemert een
toekomst. Intusschen zijn de nieuwste kleine
Röntgenapparaten in een groote tasch saam
te vatten en door den medicus voor huisbezoek
gemakkeljjk mee te nemen. Een enorme voor
uitgang.
Men ziet, dat zelfs tegenover de openbare
school de enkele Ryksscholen daargelaten
de macht van den Minister gering is. Zijn
invloed is hoofdzakeljjk indirect.
Over het bijzonder ondèrwys reikt de zeg
genschap van den Minister nog minder ver.
Het leerplan wordt vastgesteld door het be
stuur en meegedeeld aan den inspecteur. In
dien deze meent, dat het niet voldoet aan de
wetteiyk gestelde elschen en het schoolbestuur
weigert het te wyzlgen, dan kan hjj den On
derwijsraad verzoeken, dit uit te maken. Met
wettelyk gestelde elschen heeft men hier niet
te maken; dus al blaakte de Onderwyyaad
van liefde voor de nieuwe schrijfwijze, darl zou
ook hjj in deze bevoegdheid niet licht een mid
del vinden om In te grijj>en. I
A
lO-
Hoe zal het gaan met de overige lagere
scholen?
Om een bepaalde schryfwyze voor een be
paalde lagere school vast t$ leggen, staan ver
schillende wegen open. Zjj kan In het leerplan
van de school worden opgenomen Ook kan zjj
voor de openbare school door het gemeente
bestuur, voor de bijzondere school door het
schoolbestuur, worden voorgeschreven. Voor de
openbare school wordt het leerplan krachtens
artikel 25 der Lager-onderwjjswet 1920 door
het hoofd der school ofitworpen en In overeen
stemming met den Ryicslnspecteur vastgesteld
door burgemeester en wethouders. By verschil
tusschen «Ut college en den Inspecteur besUst
de Minister, den Onderwijsraad gehoord.
Van 25 tot 28 Aug. is te Hamburg het inter
nationaal Congres van het Apostolaat ter Zee
gehouden In vereenlglng met den 8t. Raphaël-
vereln en de binnenscheepvaart.
Bjjzonderen luister gaf de aanwezigheid van
Mgr. Dr. Bemlng, bisschop van OsnabrUck en
Mgr. J. McDonald, aartsbisschop van Edinburg,
die de verschillende vergaderingen presideerden.
Van het internationaal Apostolaat ter Zee
waren zestien zeevarende landen door dertig
personen vertegenwoordigd.
In plaats van admiraal Sir Charlton werd
vice-admiraal Hornell tot chairman gekozen.
Nadat een telegram aan Z. H. den Paus was
verzonden werd het voorstel aangenomen, om
den H. Stoel te verzoeken officieel het Aposto
laat ter Zee aan de bisschoppen der havenste
den aan te bevelen, waarby Mgr. Berning de
Duitsche bisschoppen ten voorbeeld stelde, die
op de bisschopsconferentie te Fulda hadden be
sloten, om In alle kerken Jaarlijks een collecte
te houden voor het Zeeliedenwerk,
Een gewichtig besluit was de definitieve goed
keuring der Internationale constituties.
Zaterdagmiddag 25 Aug. werd op het luxueuze
mailschip .Hamburg” van de Hapaglinie een
lunch aangeboden, waaraan ook de beide bis
schoppen en Prelaat Dr. Kreutz, president van
bet Duitsche Caritasverband deelnamen.
Het hoogtepunt van het congres was de groote
feest vergadering op Zondagavond 26 Aug. in de
groote zaal van het Curio-haus.
Op het podium zaten de beide bisschoppen
met de internationale afgevaardigden, links en
rechts geflankeerd door een eerewacht van den
Jungmannervereln met vlaggen van alle natio
naliteiten.
Deze massale bijeenkomst was een openbaring
voor Hamburg, waar op de anderhalf millioen
Inwoners slechts zeventig duizend Katholieken
voorkomen.
Door afgevaardigden van Engeland. Frankrijk
Spanje, Polen en Nederland werd een begroe
tingswoord gesproken, ieder in eigen taal. Maar
de geestdrift brak los. toen de bisschop van Os
nabrUck in een vurige rede de noodzakelijkheid
van het Apostolaat ter Zee bepleitte.
Het congres werd beslotee met een thee op de
„Manhattan” van de United States Lines.
In de Social Hall, waar zich ook een prachtig
Ingebouwd altaar bevindt had de sluiting plaats.
Ten slotte gaf Mgr. McDonnald, bisschop van
Edinburg en primaat van Schotland, zijn zegen.
