Uit de Septembermaand 1917
I
PREMI E-REIS
naar
PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
Gelouterd
OUDE GENEVER
uvifaaL aan den dag
NUNTIUS PACELLI
OBERAMMERGAU EN ZUID-BEIEREN
FI.3.60P. LITER
I
DE LAATSTE WEEK
J
VAN 21 TOT 28 SEPTEMBER A S.
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1934
Anonieme brieven
Een knoop
I
PURMEREND 450 JAAR MARKT
Een schitterend besluit
Naar
spaansch
HET
4
Het dorpskerkje te
Oberam mergau
Midden in het
Beiersche Hoogland
I
aanzetten
BEETHOVEN’S NEGENDE
„Vitr weken! Dat ie onbeleefd
tegenover den ouden pontifejd*
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
ft
I
1
half Mei
i
44
HSU
dendraverü
OA de goui
gaat op-
aan haar
kelen en ineens was het dier boven op hem.
mijn mes en voordat het dier oom
toebrengen, trof ik het met mijn
ten de schouderbladen.
Met een woedend gegrom liet het beest zijn
prooi les en keerde zich om. Ik vluchtte weg
en de beer vloog mij achterna. Mijn hart klopte
zelfde spelletje zich herbaalde. Wat kon dat
zijn?
Langzaam kwamen we naderbij en tot onzen
schrik bemerkten we, dat het een groote Ijs
beer was. „Laten we maar gauw maken dat we
wegkomen,” fluisterde oom. Echter het was al
te laat. Het monster bemerkte ons en stoof op
ons af. Oom had daarbij het ongeluk te strui-
Vlug trok ik
letsel kunnei
wapen tussór
De 1
hoorde ik
NOG ENKELE DAGEN GELEGENHEID TOT AANMELDING VOOR
ONZE DERDE PREMIEREIS. Vandaag over een week (dus 14 Sept.)
moeten alle aanmeldingen voor deelname aan onze derde premiereis
naar Oberammergau en omgeving in ons bezit zijn. Na dien datum
kunnen wij geen deelnemers(sters) meer inschrijven, omdat wij anders
niet verzekerd kunnen zijn van een regeling, welke een ieder zal
bevredigen. Het is daarom, dat wij eventueele gegadigden ten zeerste
aanraden, geen dag meer te talmen. Het is nu nog niet te laat.
14 September sluiten wij onze lijst van deelnemers definitief af.
Men weet, dat de reis georganiseerd wordt in de week van 21 tot 28 Sept.
Nadere bijzonderheden zijn te bekomen aan het bureau van dit blad,
afdeeling reis Oberammergau.
Het muziekconcours dat Zondagmiddag werd
gehouden, had ook wel iets van het aanvanke
lijk minder gunstige weer te lijden. Niettemin
gaf dit toch een aardige opvleuring aan de stad,
zooals dat met een muziekconcours altijd het jas' te zetten.'
geval is.
Het feest werd desavonds besloten met een
groot schitterend vuurwerk.
kijken.
Nu moest hij haar vragen om mee te gaan.
Nu of nooit 1 Dat voelde h(j duidelijk. Maar er
kwam geen woord over zijn lippen.
Juffrouw Witters zette den knoop aan den
jas.
U gaat vanavond zeker uit hè?" zei ze glim
lachend.
Peter knikte.
„Naar.... naar den schouwburg!"
Meer niet. Nu had hij weer een gelegenheid
gehad I Maar opnieuw was de moed hem in de
schoenen gezakt. Behoedzaam knipte Caroline
de losse draden weg en gaf den jas aan Peter
terug.
„’t Is in orde." zei ze vroolük. „En als u weer
eens zoo’n werkje hebt, dan komt u maar ge
rust bjj mij, hoorl”
Peter mompelde zijn dank en verdween. HU
schold zich zelf uit voor een idioot.
Op zijn kamer deed hij den jas aan en
voor de tweede maal sprong de knoop er af!
in mijn keel. Als ik het ongeluk sou hebben om
te komen'Vallen, was mijn lot beslist.
De beer won gaandeweg terrein en reeds
hoorde ik het dier achter mij snuiven van woe
de. Zou ik het dier kunnen ontwijken? Ik durfde
niet om te kijken. Plots klonk een knal nog
een, weer eens. Achter ml] een zware slag. Oom
Sydney had den Ijsbeer neergelegd, juist op tijd
LAATSTE GELEGENHEID TOT BIJWONING DER PASSIESPELEN.
Tot 14 dezer nog gelegenheid tot aanmelding voor onze derde reis.
Tweede klasse t 115.Derde klasse f 90.vermeerderd met f 2.50
Administratiekosten per deelnemer.
F .4 I 1 Ss- .V 2? -
Tk T atuurltfk, er zün mannen <fie kranen zijn
("V in allerlei huishoudelijke karweitjes, die
kunnen stoppen en koken, afwasschen en
verstellen. Maar Peter Jones was maar een
doodgewone vrijgezel, die van al dese dingen
geen kaas had gegeten. Boekhouden kon hij
ais de beste, daar wist zijn patroon, de Simons
van Simons, Jacket Co., van mee te praten
Maar niemand moest hem ooit vragen om een
kapotte sok te stoppen of een knoop aan een
Het zou best kunnen zjjr., dat hij Reina
niet trof.... Maar hjj zou niet teruggaan, zon
der haar gezien te hebben (al zou hjj er een dag
langer tn Madrid voor moeten blijven), en zon
der Zijn blikken aan haar verzadigd te hebben,
teneinde zich schadeloos te stellen voor die af
schuwelijke dagen van haar afwezigheid, en zon
der haar gezegd te hebben, dat Aledo een gat
was zonder haar, en zonder haar gevraagd te
hebben, om toch vooral gauw terug te komen
onder degenen, die van haar hielden. Wat vloei
de het hart van den jongen over van teeder-
held! Zijn liefde welde zóó onstuimig en zóó
natuurlijk in hem op, dat hjj de stem van zijn
gezond verstand, en van zijn trots niet eens
meer hoorde. Hij was in dat gelukkige stadium,
waarin men voelt, maar niet redeneert.
In zijn droomerljen was hij verdiept, toen
het doek viel, bjj het einde van het bedrijf De
zaal vulde zich met licht, het dof gemurmel van
gesprekken, die thans met luider stem gevoerd
werden, verhief zich, en een krachtige hand
werd vriendschappelijk op zijn schouder gelegd.
H]j keerde zich om, en bevond zich van aange
zicht tot aangezicht tegenover José Mendizabal.
Kerel, Carvajal, wie had dat gedacht! Hoe
gaat het ermee? Wanneer ben je gekomen?
Zij drukten elkaar de hand. Mendizabal was
een goede jongen, en Carvajal kon hem niet
betrekken in de minachting, die Rosa hem in
boezemde zooals hij ook nooit haar voortref
felijke moeder erin betrokken had. José zou ook
met welgevallige oogen Lorenzo’s huwelijk met
zijn zuster gezien hebben.
De belde laatste dagen van het feest dat te
craxxrsi ter herdenking van
mond aan de stad da msrktiTCiitetvvarteenda.
waren uiteraard wel niet zoo glorieus als de
twee eersten, toen de feesten werden geopend en
de officleele personen de stad met hun bezoek
vereerden, doch hebben niettemin een uitste
kend verloop gehad.
Zaterdag had des middags ten groote paar-
lts. Hiervoor was als prjjs gesteld
zweep van het Koninklijk Huls
en voorts belangrijke geldprijzen. De belangstel
ling voor deze draverij was zeer groot en ging
ver uit boven die van de gewone draverijen,
welke periodiek worden gehouden.
Bet was evenwel we! wat merkbaar dat de tij
den thans voor velen niet- zoo gunstig zjjn als
wij die vroeger hebben gekend, want naar de
buitengewoon groote drukte welke er heerschte
werden er geen verteeringen gemaakt. Wie Pur-
merend maar eenigszins kent en ook vele ande
ren bjj wie belangstelling voor Purmerend was
gekomen wilden de stad zien, vooral des avonds
als de feeërieke verlichting overal ontstoken
was. Tram en autobussen voerden de merischen
bij massa's aan en af. Er heerschte een verkeer
van heb ik jou daar.
Des avonds was het weer buitengewoon druk
langs de straten der stad en deze drukte werd
eerst onderbroken door de onweersbui welke te
middernacht de feestvreugde kwam verstoren.
In verband met de vele teleurstellingen welke
er Donderdag en Vrijdag waren geweest, had
het organlseerend comité besloten om Zaterdag
nog een derde opvoering te geven van het stuk
Johan van Egmonds Privilege", dat reeds twee
dagen met zooveel succes was gegeven. Ook
thans was de belangstelling weer goed, hoewel
bU lange na niet zoo groot als de eerste dagen.
De auteur en regisseur van het spel' de heer
Joh. M. Rldderickhoff, heeft met zijn werk veel
eer ingelegd, evenals de componist en leider van
het orkest en koorwerk de heer Theo Ettema,
directeur van de Purmerender Muziekschool.
Aanvankelijk zette het weer van Zondag niet
gunstig in, doch met den middag klaarde het
weer op en was het bezoek aan de stad weer
enorm.
RECORJ
de stem van Caroline, die
Thans besloten we om ons naar het wrak
van het vliegtuig te begeven teneinde er de
meest waardevolle voorwerpen uit te kunnen
halen. Op weg er naar toe zagen we opeens
een vreemd schouwspel. Op een helling van een
der vele heuvels zat een wezen, dat zich eens
klaps naar beneden liet glijden. Beneden aan
gekomen klom het weer naar boven, waarna het-
Zooals u wilt.
Ik veronderstel dat je Reina
zoeken...., merkte Marilena op, zich
gepeins onttrekkend.
Zeg haar dan, dat Francisquln
zjjn eerste Communie zal doen, ik zou graag
willen, dat ze op zjjn minst acht dagen eerder
kwam, zoodat ze dus moeite doet om geen af
spraken te maken tegen dien datum. Ik ver
wacht een paar gasten, en ik heb haar erg noo
dlg. Zul je het zeggen?
Natuurlijk.
Sinds dat oogenbllk volgde de oude met zijn
iewat ironlschen blik de heldhaftige pogin
gen van den Jongeman, om zjjn zenuwen tot
bedaren te brengen, die met alle geweld uit
drukking wilden geven aan zijn geluk. Door
zijn verstrooidheid en stommiteit verloor hl)
jammerlijk een partij, die hjj al haast gewon
nen had, en ten laatste kreeg de markies me
delijden met hem, en stuurde hem minzaam
naar huls. De markies wist heel goed, dat hij
Carmen niet bepaald een genoegen deed, met
die reis van haar zoon, maar dat kon hem heel
weinig schelen. Het kwam hem voor, dat het
nu tijd ging worden, om zich met een en an
der te bemoeien, gezien de wending, die de za
ken namen,
Den volgenden dag vertrok Lorenzo, vol op
timisme en vol hoop (die dwaze hoop van alle
verliefden, die zoo dikwijls in rook vervliegt)
naar Madrid. Onnoodlg te zeggen, dat hjj met
bekwamen spoed de zaken van den markies af
handelde, en zich vervolgens opgeruimd naar
Vanavond, met den sneltrein. Ik ben erg
blij je te te zien, jongen. Ik dacht, dat je bij
het Derde was....
Ja, ja, dat ben ik ook. Maar ik ben met
verlof. En jij? Zit je nog altijd in Aledo? Hoe
maken Don Juan en Marilena het?
Allemaal heel goed. Marilena is, tusschen
twee haakjes, heel knap in haar rouwkléeren.
Het is een geweldige vrouw, jongen. Trouwt
ze niet?
Marilena trouwen? Ja, we denken allemaal
van wél; ééns. Wat wtl Je een vrouw, die nog
zoo jong is? Maar voor het oogenbllk is er
geen enkele stap in die richting te bemerken.
ZIJ houdt zich heel rustig en leeft erg terugge
trokken.
Wanneer ga Je weer weg?
Morgen alweer, als ik er in slaag, om van
avond Reina Solvadal te zien. Dat zal wel moei
lijk zjjn, want gis ze hier niet is, en op dit
uur.... Ik zou het vervelend vinden, als ik
om haar een heelen dag moest verliezen (hier
riep Larenzo al zün wereldsche behendigheid te
hulp, om onbeschaamd te kunnen liegen) want
ik heb zoo een en ander te doen in Aledo.
Je vat Je baantje ernstig op, schijnt bet,
glimlachte Mendizabal met een zeker medelij
den, waaruit oprechte sympathie sprak. Wie aou
thans dien Lorenzo Carvajal terugkennen?
Je moet iets goed doen, of bet heelemaal
doen, Jongen,
O ja. natuurlijk. Kük, mijn moeder beeft
je al gezien en wuift je toe.
(Wordt vervolgd)
.Met die dingen kan ik me niet ophouden."
beweerde Jones steeds, „maar daarom ben ik
ook in het pension van Juffrouw Landman gaan
wonen.”
Inderdaad, zoo was het! Juffrouw Landman’s
pension had zijn fouten en eigenaardigheden,
maar de eigenares maakte dat alles goed door
haar moederlijke bezorgdheid voor haar pen
siongasten. Voor elk werkje kon men haar hulp
inroepen, voor iedereen stond zU elk oogenbllk
van den dag gereed.
Waar zou de eenzelvige, onhandige Petst
Jones een beter tehuis hebben kunnen vinden?
Dien Zaterdagmiddag was echter op de
tweede verdieping, waar Jones zjjn kamer had.
Leiden in last.
„Verdorie nog an toe!” vloekte Peter Jones,
„dat moest er nu nog bijkomen. Juist nu ik
op bet punt sta om uit te gaan, vliegt er een
knoop van mijn jas. En omdat een ongeluk nooit
alléén mag komen, is juffrouw landman juist
naar haar zuster in Rockburg."
Met een misnoegd gezicht bekeek Peter de
ongeluksjas, die hl) in zjjn uitgesprelde handen
vóór zich hield.
„Pechvogel!” schold hjj verder, maar daar
schoot hjj geen steek mee op. Een blik uit het
laam was bovendien genoeg om hem te over
tuigen dat het geen weer was om zonder over
jas uit te gaan. Hij zou zich een verkoudheid
op den hals halen en bovendienje kon
toch moeilijk in een gure regenbui naar den
schouwburg gaan enkel in een colbertje.
Het zijn vaak de kleine ongemakken in het
leven, die ons den grootsten last bezorgen. Dat
voelde Peter op dat oogenbllk heel duidelijk.
Wat moest hl) nu beginnen?
Peter dacht na en besloot toen den knoop er
zelf aan te zetten. HU had zoolets nog wel nooit
bU de hand gehad, maar hü vertrouwde op zün
handigheid. Hoogstens kon hU zich een keer
in den vinger prikken, maar per slot van reke
ning was knoopen aanzetten toch geen heksen
werk.
De eenlge moeilijkheid was om aan een naald
en draad te komen. Nog heviger dacht Peter
Jones na en plotseling klaarde zün gezicht op.
Het veranderde van misnoegd in normaal en
van normaal in stralend. Een glimlach plooide
zich om zUn lippen en er kwamen twee kuiltjes
in zün wangen van pret.
„Ha!" lachte hU. .Juffrouw Witters! ZIJ zal
me kunnen helpen!”
Iemand die de verborgen oorzaak van deze
plotselinge metamorphose niet kende, zou mis
schien gedacht hebben aan een soort verstands
verbijstering bU Peter Jones, maar niets was
verder van de waarheid verwUderd. Voor een
enkel oogenbllk was de hulpelooze vrijgezel otn-
getooverd in een stralenden jongeman. En het
was de naam van juffrouw Caroline Wllfers
gecombineerd met den afgesprongen knoop die
dit had bewerkstelligd.
Sinds enkele maanden woonde de typiste Ca
roline Witters in het pension van juffrouw
Landman. Zjj was misschien drie en twintig
jaar, aachblond en buitengemeen lieftallig. Op
het hart van Peter Jones had het meisje reeds
van begin af aan een diepen Indruk gemaakt,
waarvan in J>)ek«t 7“ -
Jacket Co. de gevolgen te zien wgipn ge
weest. a
„*t LUkt verdorie wel vf je verliefd bent, Jo
nes,” had meneer Simona op een middag uit
geroepen. toen hU voor het eerst in vele Jaren
een fout In de boeken vond, waarop Peter Jo
nes had gebloosd.
Was hU verliefd?
Peter wist het zelf niet, maar telkens wan
neer hü Caroline ontmoette, raakte hfj zoo
heerlijk in de war, dat hU het bUna ging ge-
looven.
Het was echter aan zün hulpeloosheid en
verlegenheid te wijten, dat hU met Caroline
Gedachtig aan haar woorden riep Peter voor
den tweeden keer Caroline’s hulp In en thans kon
hU ook al zün moed bUeenrapen om haar te
vragen hem te vergezellen. En hü was in den
zevenden hemel toen zü toestemde. Eenlgen tüd
later vroeg hU haar nog iets en weer gaf zij het
Ja-woord. Dat gaat In het leven gewoonlljk zoo.
Alleen heeft Peter altijd gedacht dat het een
gelukkig toeval was dat den knoop voor de
tweede maal deed wegspringen. Caroline wist
wel beter. Maar zU behoefde Peter toch niet te
vertellen dat zü met opzet de draden weer
doorgeknipt had?
de ftrma Btanons, t 1
Zooals bekend, is slechts enkele dagen geleden
onder directie van Carl Schuricht door het Re-
sidentle-Orkest, Toonkunst-koor en solisten in
het Scheveningsche Kurhaus een uitvoering ge
geven van Beethoven’s Negende Symphonic met
slotkoor. Naar wjj vernemen, zal Schuricht he
den-, Maandagavond, nog een tweede uitvoering
van Beethoven’s monumentale werk lelden.
dig antwoord?
De keizer was nJ. van opinie, dat de Paos
niet genoeg had gedaan. „Want de H. Vader
heeft nooit de macht, die zün positie als Paus
hem verleent, in de weegschaal geworpen. Als
de Paus ex cathedra zou spreken, (wolk een
_ldee had de protestantsche keizer van de Infal-
11 buitelt!) en aan zün organen in alle oorlog
voerende landen bevel zou geven, om van den
kansel dusdanig in belang van den vrede te
werken, dat tegen den geweldigen volkenhaat,
die on-Christelük is, gepredikt zou worden en
tegelUk er op gewezen zou worden, dat de vol
keren elkander weer moesten verdragen dan
zou in het volk zélf een verlangen naar vrede
levend worden, waartegen de regeerders op den
duur zich niet zouden kunnen verzetten.” De
keizer verklaarde dan. dat dit alles in Dultsch-
land niet noodlg was, omdat het Dultsche volk
geen haat kende en de wensch van het volk
naar vrede door alle ultslaggevende factoren
werd gedeeld.
Uit dit alles blijkt, dat de keizer In JuH vre
delievend was gezind. Maar dat was helaas maar
aoo nu en dan. De keizer was volkomen een
speelbal in de hand zUner omgeving. Hoe objec
tiever men de persoonlUkheld van den twee-
spaltig aangelegden en volkomen verkeerd op-
gevoeden laatsten keizer beschouwt, des te
zwaarder worden de aanklachten, die men te
gen zUn omgeving moet richten.
Na het gesprek met den nuntius werd de
monarch „bewerkt”. De Dultsche gezant in
Weenen, graaf von Wedel, zond een telegram,
waarin mededeellng werd gedaan van vredes
pogingen van Weenen uit. Uit kantteekenin-
gen des keizers blijkt, dat zUn adjudant-gene-
raal, Van Flessen, hem een anoniem briefje
Witters nooit méér woorden gewisseld had dan
„Goeden morgen, juffrouw Witters!" En dai
wilde Peter Jones telkens een praatje over he
een of ander beginnen, maar op het beslissend»
oogenbllk had zijn moed hem steeds weer ii
den steek gelaten.
Maar nu! Nu zou hjj de gelegenheid hebben
om een aanval te doen op het hart van de lief
tallige typiste. HU zou haar een draad en naald
vragen en haar tegelijkertijd ultnoodigen om
mee naar den schouwburg te gaan.
Haastig greep Peter Jones de jas en den
knoop en stapte naar de appartementen van
Juffrouw Witters. HU klopte aan en wachtte.
Toen hoorde HU
„binnen!" riep en
meteen was zUn
moed weer ver
dwenen. De lach
trok van zUn ge
zicht weg, hU zag
er weer uit als de
hulpelooze, dood
verlegen vrijgezel.
Ah! Meneer Jones!” glimlachte het meisje.
„Aardig van u om eens even aan te wippen.”
Ja.... dat wil zeggen.... nu,” hakkelde Pe-
,ter Jones, „de bedoeling is.... riet u.... die
knoop.... heeft u misschien een naald «n
Juan, had ook zUn plannen, en zou laten mer
ken, dat hU er ook nog was.
Op zekeren avond, het was al in Maart, zag
Marilena een eigenaardige schittering In de
levendige oogen van haar vader, en zU vroeg
zich een weinig verwonderd af, wat voor vreemd
idee die hersens asm het uitwerken waren. Dieu
avond was Marilena tevreden. ZU had een lan
gen brief van Souza ontvangen, zóó vol teeder-
held, dat haar booze gedachten aanstonds ver
dwenen waren. Verdiept in haar geluk van het
oogenbllk, vergat zU weldra haar vader, die heel
ernstig een schaakspelletje deed met Lorenzo.
Opeens wekten een paar woorden van Don Juan
haar aandacht op.
Wat heb ik voor een geheugen, Lorenzo!
Ik was het waarachtig vergeten. Weet Je wel,
dat je een reis naar Madrid moet maken? Die
verwenschte advocaten schieten nooit op, en
je moet nu beslist maar eens gaan Informee-
ren, hoe het staat met dat proces over dien
grond in Slerramarga.
Lorenzo richtte het hoofd op, alsof er een
veer in hem geraakt was een en al verba
zing en vreugde, wat den ouden man füntjes
deed glimlachen.
Ja? Goed, maar dat zal dan aan het eind
van de week moeten zUn, daar dat werk voor
de landbouwschool
Neen, neen, dat werk zal Olave wel in orde
brengen. Het andere is noodzakelUker, en als
je morgenmiddag kunt gaan met den snel
trein, of met den wagen, zooals het jou het
baate uitkomt, ga dan direct.
knoop.... heeft u misschien een naald
draad voor me?”
Het was er uit! Gek, dat hU altUd zoo van
streek raakte, wsr^ser hU tegenover Caroline
Witters stond.
„O, is *t anders niet?” vroeg het meisje,
„geeft u die Jas maar hier, dan zet ik den
knoop er wel even aan.”
Peter verschoot van kleur.
.Heelemaal niet noodlg." protesteerde hU- „Als
u me alleen maar een draad en naald geeft...."
„Dwaasheid!" zei Caroline. „Dat is geen
mannenwerk!” En meteen had zU de jas al
naar zich toegetrokken en rommelde in een
naaidoos je.
Peter stond met een hoogroode kleur toe te
A /Z— L ”P dit blad rijn Ingevolge de versekerti
Alle UDOntie S ongevallen verzekerd voor een der r
in handen had gespeeld. Dit briefje luidt: .Reeds
sedert "t midden (sic!) van den oorlog vreezen
Vatikaansche kringen den val van het Vatl-
kaan door een revolutie In Italië bU gelegen
heid van de ineenstorting van Engeland. Enge
land zal in zUn doodsangstals laatste mid
del druk op Duitschland ter bereiking van
spoedlgen vrede hebben aangeraden. Een zeker
teeken, hoe slecht Engeland er aan toe is. Het
is te hopen, dat onze regeering weet hoe de wind
van Engeland waalt en wat er wordt bedoeld.”
Met zulke nonsens bewerkte men den kei
zer, om zUn vredelievendheid te vernietigen.
Een anoniem schrUver toovert den ondergang
van Engeland voor zUn oogen. In Juli 1917 nog!
Zoo nu en dan schUnt de keizer toch te heb
ben gemerkt, boe men in zUn omgeving werkte.
Toen hem 14 Juli 1917 het concept voor een
antwoord op een eigenhandig geschreven brief
van den Paus van 13 Juni werd voorgelegd,
kantteekende de imperator: „Vier weken!! Dat
is onbeleefd tegenover den ouden pontifex. W.”
-Scheldemann zegt tenslotte, dat tegenover de
„rückhaltlos anzuerkennenden BemUhun-
gen des Papstes* om aan de wereld den vrede
te bezorgen, staan de duistere machinaties der
kelzerhjke regeering. Inderdaad. Denken we
maar alleen aan de „dllatorlsche behandeling”
van 's Pausen bemiddeling door den stumperi-
gen stakkerlgen Michaelis, aan het liegen en
bedriegen van Von KUhlmann, staatssecretaris
van buitenlandsche zaken, waardoor de RUks-
dag werd gedupeerd, aan de blaaskakerij van
dezen „staatsman”, die praalde, terwUl Dultsch-
and reeds haast tn agonie verkeerde: „bU ons
is geen sprake van noodzaak om vrede te slui
ten”, grootspraak, „die op een zoo verstandigen
man als den nuntius Pacelll, die volkomen op de
hoogte was van de Dultsche omstandigheden'
direct afstootend moest werken”.
Hoe meer actenstukken uit dezen tUd bekend
zUn geworden, des te heeriUker treedt de gestal
te van den Vatlcaanschen vredevorst in X licht,
des te treuriger wordt de politiek der imperiale
egeering, die, opgestookt door de al-Duitsche
de woning van hertog Lugue begaf, om Reina
te begroeten, en haar het verzoek van Marl-
lena over te brengen.
Reina was niet thuis. De bediende, dip hem
te woord stond, deelde hem mede, dat zU en
juffrouw Lugue met een paar vriendinnen bU
de familie Fuentes gedineerd hadden, en dat
hU haar waarschUnlUk In den schouwburg zou
vinden, waar mevrouw de hertogin gezegd had.
dat ze na het diner naar toe zou gaan.
Lorenzo liet zUn kaartje achter, en ging be
zorgd de statige treden weer af. HU wist niet
wat te doen. ZUn zaken In Madrid waren af
gehandeld en In Aledo was hU hard noodlg,
waarom hU reeds den volgenden morgen dacht
terug te gaan. Doch weggaan, zonder Reina ge
zien te hebben? Geen denken aan. HU zou be
slist naar den schouwburg gaan. HU nam een
taxi, die hem In een oogenbllk bü zUn hotel
bracht, verkleedde zich In ’n ommezien, en in
de meest onberispelUke avondkleedlng en in ’n
prachtige overjas een overbhjfsel van zUn
rijke dagen stapte hU weer in de taxi, en
liet zich tot voor den ingang van den schouw
burg brengen.
Men was reeds bezig met de tweede acte, toen
hU behoedzaam In de loge verscheen. HU nam
plaats in zUn fauteuil, greep zUn kUker, en be
gon nauwgezet de onderscheidene rUen af te
zoeken, in de hoop. Reina te ontdekken. HU
zag haar nergens. De hertog en de hertogin wa
ren er wél. en oog zag hU hertogin Ordague,
met markiezin Souza en haar zoon Pablo,
en mevrouw Mendizabal met haar dochten.
—ridveroveraars, onder wier Invloed de beta-
xjs verpolitiekte opperste legerleiding stond,
.en oorlog niet wilde beëindigen, alvorens niet
Longwy en Briey, België en Calais 4est in un-
serer Hand” waren en alvorens niet de her
togshoed van Koerland het hoofd des keizers
zou sieren.
Voor deze grootheidswaanzinnige plannen
presenteerden dan de overwinnaars in Juli 1919
in de Spiegelzaal van Versailles de rekening aan
het Dultsche volk.
n zijn brochure JPabst, Kaiser und Soalal-
democratie”, die voor het eerst het volle
licht deed opgaan over de vredespogingen
van Benedlctus XV in September 1917, schrijft
de vroegere RUkskanseller Ph. Scheldemann
volgenden passus, die buitengewoon interes
sant is. omdat zU ia gevloeid uit de pen van
een soclaal-democratischen leider, die allesbe
halve een vriend was van den Paus en de Ka
tholieke Kerk, maar die de waarheid wilde die-
Den.
.Men heeft mU verzekerd, dat ta. H. de Paus
Benedlctus XV den wensch heeft uitgesproken,
over zUn vredespogingen van 1917 niets te pu-
bllceeren. Ook wanneer dat juist zou zijn, hoop
ik, dat HU met het oog op mUn beweegredenen
en het te bereiken doel mU zal vergeven, dat ik
hier het historische feit van Zün bemiddeling
blootleg en dat HU dat zelfs zal goedkeuren,
want het gaat daarom, aan een diep ongelukkig
volk van zestig mlllloen zielen te toonen, dat
en hoe men het bepaalde mogelijkheden, om
tot vrede te geraken, gewetenloos heeft afge
sneden.”
Zeer kenteekenend is, dat het Derde RUk niets
wtl Weten van de vredespogingen des Pausen
in 1917. Zooals onder vele opzichten schuift het
ook hier de historie hardhandig opzü. Een boek
van Ritter von Lama „Die Pipstllche Friedena-
polltlk” is verboden En het is een daad van
moed, dat het „Berliner Kirchenblatt” Zondag
U. dorst te schrijven: „Het vredesvoorstel van
Benedlctus XV had het Dultsche volk de ineen
storting en het oneindige leed van het verdrag
van Versailles kunnen besparen.”
Uit het gesprek, dat Willem H in het
groote hoofdkwartier met nuntius Pacelll had.
moeten wü nog iets mededeelen. Het onder
houd had ’n zeer levendig karakter en verliep in
zjjn phasen nu juist niet bovenmatig vriénde
lijk- De nuntius zelde nameUJk zeer terecht, dat
aan den Dultschen kant verwchl Herwis dingen
waren vóórgekomen, die groote hindernissen
voor het tot stand komen van den vrede waren
en den vredesstap van den Paus bemoeilükten
(büv. de deportatie der Belgische arbeiders naar
Duitschland, de Dultsche dubbelzinnigheid in
de Belgische kwestie). De keizer sprak dit tegen.
Men had niet kunnen dulden, dat achter het
front civilisten ledig rondliepen. Het volken
recht was nooit geschonden Pacelll verze
kerde, dat de Paus alles had gedaan, om de
ji» W 1
ingsvoorwsarden tegen f bU levenslange geheele ongeschiktheid t>t werken door f ’7Cf\ bij een ongeval met f OCfl bjj verlies van een hand f 1 9C aU verlies van een f Cfl bU een breuk van jfbU verlies van *n
vedgenae ultkeeringen verlies van beide armen, beide beenen ot beide oogen J t doodelU ken afloop/ een voet of een oog/ A duim of wijsvinger been of armf w(/s* anderen vinger
Vkn zün kant bleef Lorenzo even veelvul
dig als altüd op het kasteel komen, doch hü
zag er sóó ontmoedigd en treurig uit, dat de
markies tot zichzelf moest zeggen, dat Carmen
misschien te laat gekomen was. Hem leek dat
alles een onnoodlge wreedheid. Waarom al die
moeilükheden en gewetensbezwaren? Omdat
k I^renzo op Reina verliefd was, en Reina op Lo-
g. renzo? De pastoor was er toch om ze te trou-
Fw Wei>? En het huwelük tusschen die twee jon
gelui zou Juist een prachtige oplossing zün
L voor de flnancleele moeilükheden van Lorenzo
en voor een behoorlük beheer van Relna’s
vermogen, dat heel groot was. en een eerlük en
bekwaam man als Carvajal noodlg had. Doch
het kwaad was geschied, Carmen had bereikt
wSt ze wilde, en Reina verveelde zich daar
ginds in Madrid, en snakte naar Aledo, en
haar grootvader, en misschien ook naar
Carvajal, hoewel ze dat niet zei. Als Carmen
dacht, dat de stand van zaken zóó moest blü-
»«n. dan vergiste zü zich leelük, want hU. Do»