CORSICA’S LAATSTE BANDIET
FRANCESCO BORNEA
gezinnen
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
■1
KONING DER MACCHIA
GEEFT ZICH OVER
i
HET NATIONAAL-SOCIALISME
AFSCHEIDSCONCERT
R. K. LEERGANGEN
Volksuniversiteiten
Wielerkampioen, aoldaat, gen
darme en ten alotte een laf
hartige ttruikroover
„Banditi d’ Onore”
Werk van Willem Landré
Corporatieve gedachte en
„totale staat”
j
b
v
dien hij niet verlaten sou voor zijn arrestatie,
nu een jaar geleden.
Ignaz Neumark heeft U. Zondagmiddag te
Bcheveningen zijn laatste vastgestelde Kurhaus-
c on eert gedirigeerd. Naar wij echter vernemen,
zal de kunstenaar op verzoek nog Mn concert
leiden, en wel op Donderdagavond as. Dit zal
dus het offlcleele afscheid van den beer Neu
mark zijn.
cl
te
n
In het Si. Nlcolwi Instituut te Oss herdacht
Zaterdag de Eerw. Frater M. Augustinus
zijn gouden professle-feest
De mooie jonge jongen die als kampioen
van Corsica gevierd werd, was al lang on
dergegaan, evenals de elegante koloniale
infanterist en de gendarme die met zijn
uniform de harten der meisjes van Gutters
stal.
De Corsicaansche bandiet is oud, zeer oud.
maar de „bandito d’onore”, de eerebandiet,
die in wezen niet anders was dan een strij
der voor de vrijheid en de onverzoenlljke
vijand van eiken geweldenaar of onder
drukker, heeft al heel lang moeten wijken
voor den laffen struikroover die ten onder
gegaan is aan den drank, geen menschelüke
gevoelens meer koestert, niets ontziet, en
niets eerbiedigt, en voor geen enkele mis
daad terugdelnst.
dt
Vi
01
k,
me
co
va
k.g
in
mi
alu
art
In
gu
rin
zor
val
de
ble
we
boi
kei
Jui
oni
de
gin
Per
sch
gel
232
tez
Jui
I
vai
of
teg
me
me
gee
de
meer
ver-
Bü een onderzoek naar het natlonaal-soda-
lisme moet een scherp onderscheid worden ge
maakt tusschen de corporatieve gedachte en de
eigenlijke fascistische gedachte, die haar kern
punt vindt in den „totalen staat”, waar de
staat uitgangspunt en doel van alles is, aldus
Bomea schiet koelboedig een boer neer die
de schatting niet betalen kan welke hij hem
oplegt. Hjj pleegt een moordaanslag op iemand
die een huis voor hem bouwde en om geld durft
vragen. En de drank is de eenlge die hem nog
moed geeft en kracht, wanneer de soldaten en
de gendarmen het eiland blijven bezetten. HU
houdt zich dag en nacht schuil, maar om te
kunnen drinken durft hü. vermomd als pries
ter, vermomd als gendarme, af te dalen naar
de dorpen en zich te wagen in het licht der
wijnhuizen.
Enkele malen wagen het sommige dorpelingen
hem op te zoeken en hem te raden dat hU zich
overgeeft. Vloeken en geweerschoten zün het
eenlge antwoord. Maar geleidelijk vermindert
zün weerstandsvermogen en wanneer de oude
pastoor van Levle hem bezoekt en zich noch
door beleediglngen, noch door bedreigingen laat
afschrikken, dan geeft hU zich gewonnen. Nog
aarzelt hü, nog stuurt hü denpastoor enkele
keeren ruw weg, maar dan verlaat hü opeens
zün hol in de bergen, loopt naar een gendar-
merlekazeme en zakt daar zonder een woord
In elkaar als een wrak van drankzucht, een
zaamheid, ellende.
Soldaten en gendarmerie rukten op. Dorpen
werden omsingeld en na korte schermutselin
gen Ingenomen. Huiszoekingen hadden plaats.
Arsenalen werden leeg gehaald. Medeplichtigen
en begunstigers werden gearresteerd. De wegen
en paden die van de dorpen naar de bergen
leidden, werden afgezet door sterke wacht
posten. Patrouilles zochten naar de verste
schuilplaatsen. Ze kwamen terug met bet lUk
van een bandiet. Een paar dagen later werd er
weer een bandiet dood geschoten. Ten slotte
gebeurde wat nog nooit gebeurd was: gendar
men kwamen terug van een verren tocht met
in hun midden een geboeiden bandiet die zich
had overgegeven.
HU had ZUn roem gevestigd op een
vreedzame wUze dan ooit een bandiet
maard geworden Is. In zün jonge jaren was hü
wielrenner en, negentien jaren oud, veroverde
hU het kampioenschap van Corsica. Dezen eere-
tltel heeft hü nooit verloren. Op zün twintig
ste jaar werd hU IngelUfd bU de koonlale In
fanterie. Na zUn dlensttUd kreeg hü een aan
stelling bU de gendarmerie. En toen herhaalde
zich de al zoo dikwijls vertelde geschiedenis
van den Jongen-van-het-land, die In de groote
stad ondergaat. HU werd uit de gendarmerie
ontslagen. In Ouitera deed hü nog eenlge po
gingen om zUn evenwicht terug te vinden. En
elndelUk kwam hü In de leer bü den grootsten
der Corsicaansche bandieten. Bartoll.
HU leerde stelen en rooven. HU leerde de be
volking brandschatten. HU leerde zich verde
digen tegen de politie, zich wreken, en dat hU
goede en snelle vorderingen maakte, bleek toen
zijn leermeester Bartoll, die hem begon te vree-
zen, probeerde hem uit den weg te ruimen. Bar
nes werd echter slechts gewond. HU scheidde
Van Bartoll en begon voor eigen rekening Ten
Sparta heeft de finale om den .Zilveren- Bal' Zondag In een wedstrijd tegen
Willem II gewonnen. Moment bij het Willem II doel
Op Zaterdag 16 September wordt het 33ste
studiejaar der R K. Leergangen geopend met
een plechtige H. Mis om tien uur in de St. Jo-
zefkerk te Tilburg, waarna de Rector om 11.1*
in het Auditorium van bet Conservatorium
(Boeacheweg 438) verslag zal uitbrengen over
net studiejaar 1833/1834.
Vervolgens zal Dn. L. Hermans eene open
bare les houden over: voonreschledenls van
En bet volk van Corsica vroeg zich af of
het mogelUk was, of het mogelUk zün kon
dat soldaten en gendarmen beter schoten
en meer moed en meer uithoudingsvermo
gen hadden dan de „banditl”; of het mo
gelUk was, of het mogelUk zün kon dat
soldaten en gendarmen den weg wisten In
wat zU „maquls" noemden, maar dat in
bet volle Italiaansch van Corsica „mac-
chla” heet het kreupelhout der dalen
en de spleten en grotten der bergen waar
de bandieten ongekroonde konlngen
waren 1.... Het volk van Corsica moet aan
De zangeres Jo HendrichsZaltman zal tij
dens bet Woensdagavond-Kurhausconcert te
Bcheveningen optreden met Willem Landré's
.Xdoba”. Frederic Lamoad is dien avond solist
in Beethoven's Es-dur pianoconcert, terwül bet
programma gecompleteerd wordt door de derde
Symphonic van Brahms.
Het jubileum
Stadsschouwburg is Z eter dagavond met een
uitgebeelde feestvoorstelllng gevierd. Een
toto tijdens de huldiging; In het midden
mevr. Mann Bouwmeester
De zangeres Hans Gruys aal in samenwerking
met den pianist Felix de Nobel op uitnoodlglng
van de Volksuniversiteiten te Amsterdam.
Utrecht en Breda een serie voordrachten hou
den over „Nieuwere Liederen”. De heer De Nobel
zal de te zingen liederen met een kort woord
Van de gendarmen heeft hü nieuwe kleeren
gekregen: een breed geranden hoed, een zwart
fluweelen pak met wijde broek, en hooge laar
zen. Zoo heeft men hem overgebracht naar de
gevangenis van Ajaccio. Zoo zal hü ook. de
laatste koning der „macchla", naar Frankrijk
gaan, niet als de grootste misdadiger, maar als
de meest naïeve, de meest kinderlüke, de meest
teleurgestelde vroeg-oude man.
Dr. Sassen verklaart ons dat volgens Thomas
weliswaar het algemeen belang boven het Indi
vidueel belang behoort te gaan, doch slechts
indien beide belangen van dezelfde orde zijn.
Aangezien echter bet individueel belang vaak
van booger orde is dan het belang van de
staatsgemeenschap, volgt hieruit dat de abso
lute staatsidee in strijd ts met de Thomistische
staatsleer.
Het sterkst wordt de fascistische staatsidee
misschien wel bestreden in den Vastenbrief, wel
ke de Nederlandsche Bisschoppen op 2 Februari
van dit jaar tot de geloovlgen hebben gericht.
„Datgene nu, wat men wel den „totalen
staat” noemt. Is in zijn strenge beteekenls met
onze beginselen In volslagen tegenstelling.”
In dezen Vastenbrief wüst verder het Epis
copaat op het gevaar dat er In schuilt, dat in
Nederland de fascistische groepen niet Katho
liek zün, waardoor de specifiek Katholieke be
langen in het gedrang zouden kunnen komen.
De gebeurtenissen in Dultschland en Oosten
rijk hebben geleerd dat een dergelüke waar
schuwing niet overbodig is. De Bisschoppen ein
digen hun brief met alle geestelüken en alle
aan katholieke instellingen verbonden personen
aansluiting bü fascistische of nationaal-socla-
Ustlsehe bewegingen te verbieden.
De schrijver gaat dan na wat de katholieke
voormannen ook In ons land hebben gedaan,
om de corporatieve gedachte te verwezenlUken.
Hü juicht het toe. dat de katholieke vakbewe
ging en de verschillende democratische en volks-
partUen streven naar een synthese tusschen
corporatieve gedachte en democratie, waarbij
dus het oppergezag op staatkundig gebied blüft
berusten bü de door algemeen kiesrecht gekozen
organen, welke den eenigen waarborg bieden
voor een gezonde democratie.
Dat zü ingaan tegen den Paus en het Epis
copaat en dat zü hun Kerk het ernstigste na
deel kunnen berokkenen, schünt vele Katho
lieken niet te weerbouden van hun fascistische
sympahtleën. Het zou wel eens kunnen blüken
dat het de katholieke nationaal-socialisten zün,
die een wig drüven In de katholieke volksge
meenschap, en niet de democratlsch-gezinde
proletariërs, wien men dit zoo vaak heeft ver
weten.
v Toen dus een kleine drie jaren geleden een
aantal niet zeer groote, maar snelle en goed
bewapende schepen der Fransche oorlogsmarine
Corsica omsingelden en duizenden soldaten en
gendarmerie op het eiland werden afgebet,
verontrustte dat de Corsicanen niet. Hun land
«ras al zoo dikwüls veroverd en nog vóór Pepün
de Korte het aan den Paus schonk, waren zü
reeds overheerscht geweest door de Phoeniciörs
en de Phoclërs, door de Vandalen, de Gothen
en boe ze verder mogen heeten. Ook de heer-
schappü van den Paus was vergankelük ge
weest. Baracenen en Noormannen waren ach
tereenvolgens dit deel van de Pauselüke Staten
binnengevallen, later hadden er afwisselend te
republieken van Genua en Plsa den baas ge
speeld, ten slotte had Frankrijk er zün vlag
geheechen en zün postzegels verkocht.... Maar
altüd, zoo ver als men zich herinneren kon,
ja, zoo ver als de oudste volksverhalen reikten,
Waren de bandieten die geen veroveraar had
kunnen achterhalen In het kreupelhout der
dalen en de spleten en grotten der bergen, de
■«-> en van Inzicht getuigend artikel over het
H Katholicisme en het Nationaal-Spclallsme
vinden we In de Groene, van de hand van
Tees Gulden Jr.
En de jacht op de „banditl” verslapte
niet. Prinsen der „macchla" vielen, de een
na den ander. De Bartoli’s, de Cavlglloll’s,
de Torre’s, de Spada's, de Morazzinl’s. ze
werden neergeschoten In gevechten met de
patrouilles, ze werden zwaar gewond ge
vangen genomen, ze werden tot overgave
gedwongen, ze werden geboeid, voor de
rechtbank gebracht, In de gevangenis opge
sloten, geguillotineerd!Spoedig was
Francesco Bornea de laatste bandiet.
gen de laatste Corsicaansche bandiet,
Francesco Bornea, zich aanmeldde bü de
gendarmen.
Zaterdag heeft de plechtige kroning plaats gehad
Oostrum. Z. H. Exc. Mgr. temmens heeft het kroontje gezegend en de verdere plechtigheden verricht
In Guitera, een bergdorpje op den rand <?er
Tavaro-vallel, staat het huis van Francesco
Bornea. Eigenlek is het maar een gewone her
dershut van opgestapelde steenblokken zonder
metselkalk. Maar het huls staat geheel vrij op
een kleinen heuvel. Toen soldaten en gendar
men reeds twee jaren geleden de hut omsin
gelden, had Francesco Bornea met behulp van
den küker welkenihü altüd bü zich droeg, t ge
vaar dan ook al lang zien aankomen, en de ge
wapende macht vond slechts een aantal re
volvers en geweren, alsook een machinegeweer,
welke verzameling de bandiet, volgens de ver
klaringen van zün broer, Vincente, hier en
daar had opgekocht, om dat hü ze mooi vond.
Gebruikt had hü ze nooit. Hü wist zelfs niet
hoe hü er mee om moest gaan!
Sindsdien keerde Bomea niet meer naar
Guitera terug. Hü leefde in de „macchla”,
brandschatte boeren en kooplieden, koetsiers,
chauffeurs en zakenmenschen, en alles ging
naar wensch.
Maar op den duur werd het moeilUker. Het
is allemaal goed en wel om bandiet te wezen,
wanneer men maar naar de dorpen hoeft af
te dalen om van medeplichtigen en een geter
roriseerde bevolking alles te krijgen wat men
vraagt, maar wanneer de medeplichtigen ge-
leldelük worden uitgeroeid en de bevolking
deels moedig wordt, omdat de politie zoo krach
tig Ingrijpt, en deels de bandieten ontwUkt om
dat de maatregelen tegen hun begunstigers lang
niet malsch zün, dan gaat de aardigheid er af.
de schrijver.
De natlonaal-soclalisten pogen de corpora
tieve gedachte en het streven naar een totalen
staat te vereenzelvigen; zü verkondigt» dit
zelfs zoo luide en zoo suggestief, dat velen in
derdaad deze twee geheel verschillende begrip
pen verwarren. Niets is echter minder juist.
Een corporatieve maatschappü immers ver
onderstelt samenwerking, tenminste op eenlge
punten, tusschen werkgevers en werknemers.
De bereidheid tot samenwerking, die hiervoor
noodlg Is, kan nooit bereikt worden door
dwang, zelfs niet door dictatorialen staats-
dwang; slechts volkomen vrüheld van hande
len kan daartoe leiden. Alleen langs democra-
tischen weg kan een corporatieve maatschappü
worden opgebouwd; dictatuur kan slechts een
schün-regeling tot stand brengen, doch nooit
een diep In de maatschappü en in de Indivi
duen verankerde ordening.
De pogingen tot Instelling van een corpora
tieve maatschappü in de fascistisch geregeerde
landen Italië, Dultschland en Oostenrijk laten
dan ook óf een fiasco óf slechts de coulissen
van een werkelük corporatieve maatschappü
zien.
Welke houding neemt de Katholieke Kerk in
ten opzichte van de corporatieve gedachte?
In tallooee encyclieken en Pauselüke brieven
en allocuties wordt aangedrongen op de weder
invoering van een corporatief gebonden econo
mische ordening naar voorbeeld van de Middel-,
eeuwen, zü het op moderne leest geschoeid.
Naast de bestrijding van het kapitalisme en
het daaruit voortvloeiende liberalisme en socia
lisme voert de Kerk een actie, die invoering
beoogt van een gebonden economisch bestel,
welke binding tot stand gebracht moet worden
door corporaties.
Paus Leo XIII heeft in de encycliek Immor-
tale Del van 1885, die handelt over de Chris-
telüke Inrichting der staten, en in de encycliek
Rerum Novarum van 1891. die handelt over
den toestand der werklieden, dit streven in een
duldelUk daglicht gesteld.
Paus Pius XI onderstreept In zün In 1931
verschenen encycliek Quadrageslmo Anno het
corporatieve streven der Katholieken op onom
wonden wUze.
Is het Katholicisme dus nauw verbonden met
de corporatieve gedachte. lUnrecht staat het
tegenover den „totalen staat”.
Paragraaf 79 van de encycliek Quadrageslmo
Anno verklaart zich tegen de groote machts
concentratie in den staat en verdedigt de staat
kundige decentralisatie.
Fascistisch gezinde Katholieken beroepen zich
bU hun streven naar een totalen staat wel op
Thomas van Aquino; naar mün meenlng Is een
beroep op de Thomistische leer echter voiko-
men misplaatst.
In de Maasbode van 6 Maart 1934 toont dr
Ferd. Sassen duldelUk aan dat het absolutisme
van het staatsgezag en de gedachte aan een
volstrekte onderwerping van den enkeling aan
Het was omstreeks Kerstmis 1931
dat Frankrijk Corsica veroverde.
Ongetwijfeld xegt de geschiedenis
dat het eiland reeds sedert I 768 tot
het gebied der republiek behoort,
doch de Corsicanen hebben daar
nooit iets anders van gemerkt dan
dat bij feestelijke gelegenheden een
Fransche vlag op de gendarmerie-
kazernes wapperde, en dat ze Fran
sche postzegels op hun brieven moe
ten plakken, voor zoover ze brieven
schrijven kunnen. Ze hebben van
de verhouding tusschen Parijs en
Ajaccio zoo weinig begrepen dat er
tot vandaag aan den dag een partij
bestaan kan welke Frankrijk prac-
tisch als een door den grootsten
Corsicaan, Napoleon Bonaparte,
veroverde Corsicaansche provincie
beschouwt!De eigenlijke heer-
schers over Corsica waren eeuwen
lang de zoo gevreesde, maar toch
ook zoo hartstochtelijk bewonderde,
bandieten.
Inleiden
Te Vervay heeft Mgr Lemmens het nieuwe
ziekenhuis ingezegend Z. H. Exc heeft b<j
die gelegenheid ook het (realo H Hart-
monument vóór het gebouw onthuld en
gezegend
Een ontzettende brand heeft het Amerlkaansche
zeekasteel .Morre Castle* voor do kust van New
Spada, een der meeat gevreesde
Corsikaansche bandieten