ONS BLAD
met meer steunen
De „Morro Castle” brandt nog
„Accion Popular” zal Samper
I
heden
Het
nieuws van
Rusland in den
Volkenbond
Duitschland en het
Oostpact
GIL ROBLE&EISCHT DE
MACHT OP
Een mijnstaking in
België
EXPLOSIE WAKKERT HET
VUUR OPNIEUW AAN
DE BAROMETER
Habsburgers terug
in Oostenrijk?
te
r
HGDE KATHOLIEKE PERS
V
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1934
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 276
r
Polen stemt ook voor
gesteld
Gil Robles
Aardschokken in Algiers
Kassen niet erg sterk
De Saarkwestie
BRAND OP EEN WRAK
Een nieuw gifgas
Kind uit den trein
gevallen
Balkan-conferentie uit-
Partijcongres te Neuren
berg gesloten
Procureur te Barcelona
aangevallen
De socialisten besluiten de volgen
de week Maandag het werk
neer te leggen
Tandarts vermorzeld bij poging
het kind te redden
Nog 60 personen ver
mist
Wegens meeningsverschillen
onder de deelnemers
7 soldaten vergiftigd
in Roemenië
Toetreden onmogelyk zoolang
gelijkgerechtigdheid niet
is verwezenlijkt
Steunverplichting
gelaakt
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
6 dooden, 18 gewonden
te Madrid
NEW YORK,
donderend
f 2—
f 2 85
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Zeigg-Pmiktal-glMen
De staking te Madrid weer geëin
digd. De brandende Cata
laansche kwestie
Over détail-kwesties zou nog
onderhandeld worden
Kapitein Warms vermoedt dat
brandstichting de oorzaak
van de ramp is geweest
Rede van Hitler
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag. één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
MV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Paniekstemming onder de
bevolking
Bondsraad besluit eenstemmig de
Sovjet-Unie toe te laten
een permanenten zetel
aan te bieden
f
f
I
<2
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
1
niet
over:
O o
4
ft
8
B
1
Op de Jaarvergadering van het Amerikaansch
Scheikundig Genootschap deed dr. George Cady
van de U.8. Rubber Co. eenlge mededeelingen
over een nieuw, aan phosgeen verwant, oor-
logsgas. dat In geconcentreerden vorm ook als
exploslemlddel gebruikt kan worden.
Het gas zou zijn samengesteld uit een deel
stikstof, een deel fluorine en drie deelen zuur
stof.
BRUSSEL, 10 Sept. (Reuter.) Ook de christe
lijke mljnwerkersbond heeft besloten tot staking
op 17 September ajs., wanneer de loonsverlaging
zal worden doorgevoerd.
H. M. Koningin Wilhelmina is Maandagmorgen van haar reis naar de Noorsche Fjorden
in het Vaderland teruggekeerd.
Heden wordt te Utrecht de 31ste Nederiandscbe
Jaarbeurs geopend.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana In het
vaderland teruggekeerd.
Opheffing van het vooroefenings-instituut
verwachten?
i
t
r
3
3
e
Onze Belgische correspondent seint ons:
Te Jemelle Is Zondag in de bocht van de
spoorlijn een vier Jarig kindje uit den trein
gevallen.
Een tandarts die met zijn vrouw in denzelfden
coupé zat, poogde vergeefs de noodrem te doen
werken.
Daarop stapte hij In een anderen wagen over
om daar de noodrem te probeeren.
Volgens de laatste berichten zijn thans
77 dooden van de .Morro Castle" gelden'ifl-
ceerd. vermist worden nog 28 passagiers en
31 leden der bemanning
BREMERHAVEN, 10 Sept. Op het wrak van
het s-s. .Dresden", dat in Juni JJ. is gezonken,
is gedurende t bergingswerk brand utigebroken.
Wat de golven hebben overgelaten, wordt thans
door het vuur vernield.
Zeven Roemeensche soldaten den vergiftigings-
dood gestorven.
Stand op Dinsdag 1» uw VJn.: 7M,
Vorige stand: 7M
ng, met het
kd afgerukt
recht kwam,
luggevonden.
was in het
PARIJS, 10 Sept. (Reuter). De bevolking van
Noord-Algiers verkeert op het oogenbliKJn een
paniekstemming, daar zich, na de laatste zware
aardbeving, die het plaatsje Carnet bijna ge
heel verwoestte, overal nieuwe aardschokken
hebben voorgedaan. De bewoners van de ge-
heele streek zijn er toe overgegaan, hun huizen
te verlaten en sedert Vrijdag leven zij onder
den blooten hemel. De regeerlng van Algiers
heeft voorloopig een bedrag van 80.000 francs
voor de slachtoffers van de aardbeving van JJ.
Vrijdag beschikbaar gesteld. In den loop van
Zaterdag heeft in St. Cyprien een aardbeving
wederom groote schade aangericht.
Dultsche regeerlng maakt haar standpunt ten
aanaien van een Oostel^R* Loearno bekend;
Rechtsgelijkheid voorwaarde, steunverplichting
gelaakt.
BOEKAREST, 10 Sept. (VJJ.) Onder de man
schappen van een bU Constanza in garnizoen
liggend regiment hebben zich verdachte vergif
tigingsverschijnselen voorgedaan. Er zijn reeds
zeven militairen aan de gevolgen overleden.
Nader wordt gemeld, dat meer dan dertig
mannen in het hospitaal moesten worden op
genomen.
BERLIJN, 10 Sept. (D.N.B.) De Dultsche
Rljksregeerlng heeft na zorgvuldig onderzoek
van het plan tot het tot stand brengen van een
zoogenaamd Oostelijk Loearno, de betrokken re-
geeringen thans op de hoogte gesteld van haar
standpunt-
NEURENBERG, 10 Sept. (D.N.B.) De laat
ste dag van het partijcongres der N. S D. A. P.
was gewijd aan de Rljksweer. Duizenden defi
leerden langs Rljks^anselier Adolf Hitler en
generaal Von Blomberg. Hedenmiddag is de
partijdag gesloten met een groote rede van
Hitler. Du Führer vergeleek dit massale appèl
met de partijdagen der verdwenen Marxistische
en burgerlijke partijen, waar alleen over tak-
tiek en compromissen gesproken werd. Juist dit
heeft de N. 8. D. A.P. tenslotte de overwinning
gebracht, aldus Hitler, dat zij een wereldbe
schouwing wilde zijn en daarom zonder com
promissen de eenlge macht in Duitschland in
handen wilde hebben.
Uit vrees dat nog meer explosies zullen vol
gen heeft de brandweer opdracht gekregen,
het leggen van slangen in het schip te staken.
Ook de wacht, die het geheele schip wilde
doorzoeken, mag niet op het wrak komen voor
dat het vuur geheel la gebluscht. De vlammen
slaan thans ook uit den boeg.
In de nabijheid van bet schip zijn vandaag
weer twee lijken aangespoeld.
Na aldus verschillende pogingen te’*hebben
gëdaan, welke vruchteloos waren, opende hU
de deur van een der wagens.
Op hetzelfde oogenblik kwam een andere
trein uit de tegenovergestelde richtl
noodlottig gevolg dat het portier wi
en de man onder den spoorwagen te
Het Hjk werd totaal vermorzeld ter
Het kindje is gered. De tandartfü
geheel geen familie van het kind;
Als eerste getuige werd gehoord de waar
nemende kapitein Warms. Toen hij sprak over
den dood van zijn vriend, kapitein Wllmott,
kon hU zijn aandoening niet meester blijven.
HIJ verklaarde, dat Wllmott Vrijdagavond plot
seling aan een acute storing in de spijsvertering
is overleden. BU het vertrok was Wllmott ge
heel gezond geweest.
Warms verklaarde verder te vermoeden, dat
brandstichting de oorzaak van de ramp Is ge
weest. HQ grondde dit vermoeden op het feit,
dat op de vorige reis ook reeds een poging tot
brandstichting is gedaan.
Hetzelfde standpunt is ook beslissend voor de
toekomstige houding van Duitschland tegenover
den Volkenbond.
Wat betreft den plicht tot het verleenen van
militairen steun verklaart de Dultsche regeerlng,
dat tot dusverre bij alle Internationale onder-
handellngen de verwerkelijking van deze gedach
te, die aanknoopt aan de sanctlebepallngen van
het Volkenbondsstatuut, gestrand is op onover
winnelijke moeilijkheden. Duitschland, welks cen
trale ligging te midden van zwaarbewapende sta
ten tot bijzondere voorzichtigheid dwingt, kan
geen verplichting op zich nemen, die het land
zou meesleepen in alle conflicten, die in het
Oosten mogelijk zijn en die het waarschijnlijk
tot het tooneel van den strijd zou maken. Er is
geen reëele politieke behoefte aan de bijzondere
garanties door Frankrijk en Rusland. Duitsch
land kan in leder geval van dergelijke garanties
geen voordeel verwachten.
Op het mljnwerkerscongres gaf de secretaris
van het hoofdbestuur, het Kamerlid Achille
Delattre, een uiteenzetting van de situatie in
de steenkool-industrie, welke hij zeer ernstig
noemde. De voorraden beloopen 3.5 tnl’Jioen
ton, hetgeen neerkomt op de productie van een
tot twee maanden.,, terwijl de steenkoolmarkt
zeer flauw gesteld is. Nu eischen de werkgevers
os, loonsverlaging en deze eisch wordt door de
arbeiders onvoorwaardelfjk van de hand gewe
zen. Met 5 pCt. loonsverlaging wordt de kost
prijs per ton met slechts 2 francs verlaagd en
daarmee zouden de Belgische producenten niet
geholpen zijn. Maar wel zouden loonen worden
betaald, die niet in overeenstemming zijn met
de duurte, met name niet met de index-cljfers
der kleinhandelsprijzen.
BIJ de besprekingen werd er de regeerlng een
verwijt van gemaakt, dat zjj niet spoediger haar
plannen uitvoert tot reorganisatie en bescher
ming der steenkool-industrie.
Onze Belgische correspondent seint ons:
Uit Weenen wordt gemeld, dat de Oosten-
rijksche regeerlng besloten heeft, dat de leden
van de gewezen keizerlijke familie binnenkort
naar Oostenrijk kunnen terugkeeren.
Drie afgevaardigden zijn benoemd, die over
de detailkwesties zullen onderhandelen met
drie afgevaardigden der dynastie der Habsbur
gers. Deze laatste drie zullen reeds 15 September
14 te Weenen aankomen.
BARCELONA, 10 Sept. (Reuter). De Ca-
calaansch-nationalistische advocaat Xamar, die
beschuldigd werd van rebellie, werd tot een
maand gevangenisstraf veroordeeld.
Dit vonnis had ernstige protesten van het
publiek tengevolge.
Ben groep drong op naar den zetel van pro
cureur Sancho en trachtte dezen te mishande
len.
De procureur protesteerde bij de polltle-auto-
riteiten van Catalonië, deze gaven op hun beurt
bevel den procureur te arresteeren, aangezien
hl) de Catalaansche instellingen beleedigde.
Bulten werd de Spaansche vlag van de auto's
van de rechters gescheurd onder de kreten:
„Weg met de Spaansche justitie," „Weg met de
monarchistische rechters."
De procureur werd gearresteerd op het mo
ment, dat hij het paleis van justitie verliet.
De procureur van de Spaansche republiek
te Barcelona heeft tegen deze arrestatie gepro
testeerd.
Sancho is inmiddels weer vrij gelaten.
Verder wordt gemeld, dat de Catalaansche
politie een 98-tal traditionalisten, die monar
chistische emblemen droegen en veel wapens
bij zich hadden, tijdens een bijeenkomst in de
bergen gearresteerd heeft.
BERLIJN, 10 Sept. Het ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken heeft aan de regeertr-gs-
commissie van het Saargebied een nota gezon
den, waarin stelling wordt genomen tegen de
in een aan den secretaris-generaal van dën
Volkenbond gericht schrijven opgesomde be
schuldigingen tegen den Dultschen vrijwilll-
gen arbeidsdienst.
De regeeringscommlssie wordt opgewekt Dult
sche werkkampen te bezoeken, indien zij mocht
twijfelen aan het niet-milltaire karakter van
den vrijwilligen arbeidsdienst.
Hitler deed tenslotte een beroep op de Jeugd,
waaruit de toekomstige leiders zullen voortko
men. Spreker besloot met er op te wijzen, dat
wanneer de duizenden, die den partijdag heb
ben bijgewoond, nog -nadenken over de geluk
kige dagen, die zij te Neurenberg hebben mede
gemaakt, anderen reeds wee^ beginnen aan de
voorbereidende werkzaamheden voor den vol
genden partijdag, die'de menschen weer op de
zelfde wijze zal begeesteren en gelukkig maken
Met een „leve de Nst.-8oc beweging." .Jeve
Duitschland,” werd bet congres de? 8.D. A.P
■esloten.
Bevestigd wordt, dat de directe onderhande-
lingen tusschen Warschau en Moskou tot een
goed resultaat hebben geleld.
Beek heeft telefonisch vernomen, dat Mos
kou zich gebonden acht door het verdrag van
Riga en het protocol van de definitie van den
aanvaller, zoodat de Poolsche regeerlng voor het
toelaten van Rusland tot den Volkenbond zal
stemmen. Zijn schrlftelljke instructies heeft
Beek evenwel nog niet ontvangen.
Brandstichting oorzaak van de ramp
„Morro Caatle”? Explosie wakkert het vaar op
nieuw aan.
ISTANBOEL, 10 Sept. (Reuter)De v<or-
zltter der Turksche delegatie van de Balkan-
conferentie, die op 1 October te Istanboel zou
worden getyguden, heeft verklaard, dat deze
conferentie voor onbepaalden tijd is uitgesteld,
wegens meeningsverschillen tusschen verschil
lende Balkanstaten, die er aan zouden deel-
nemen.
Zooals men weet „is er bij het voorgestelde
nieuwe velligheidsstelsel in Oost-Europa in de
eerste plaats kprake van de verplichting der acht
eventueel deelnemende landen. Rusland, Duitsch
land, Tsjecho-Slowaklje, Polen, Llttauen, Let
land, Estland en Finland, om elkaar In geval van
oorlog automatisch en wederkeerig militairen
steun te verleenen. Bovendien zou Rusland
waarborgen moeten geven voor het pact van Lo
carno en Frankrijk voor het OosteUJk Loearno.
Deze waarborgen zouden eventueel ook ten gun
ste van Duitschland verstrekt worden.
Hjj was te 2.45 des nachts op de hoogte ge
steld van den brand. De wacht' meldde t-'en.
dat hij vlammen en rook had waargenomen
in de ventilatoren aan bakboordzijde; Warms
had daarop onmiddelllfk den tweeden officier
opgedragen, de noodlge maatregelen te nemen.
Even later meldde de wacht In den salon, dat
er brand was in de bibliotheek. Het vuur was
hier ontstaan in een kast, waarvan de deuren
opensprongen. In de kast is gasoline waar
genomen. Nog vóór drie uur heeft Warms groot
alarm laten slaan. De manschappen werden
aan dek geroepen en de stewards en saion-
wachts kregen opdracht, de passagiers te
wekken.
Warms verklaarde, dat de oorzaak niet kan
gelegen zijn in het Inslaan van den bliksem.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor .Alkmaar
Voor buiten Alkmaar s.Oj
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
Memorie van Antwoord der Regeerlng aan de
Eerste Kamer inzake het wetsontwerp tot be
lasting van goederen in de dc^de hand.
Circulaire van 1 R. K. Werkliedenverbond over
de vervanging van ouders arbeiders door
jongeren.
De Dultsche regeerlng verklaart thans
principieel, dat zjj het niet mogeljjk acht,
toe te treden tot een dergelijk internationaal
verdragensysteem, zoolang haar gelijkgerech
tigdheid op het gebied der bewapening nog
door bepaalde mogendheden in twijfel wordt
getrokken.
Oostenrjjksche regeerlng sou de ex-kelzeriUko
familie hebben toegestaan weer naar Weened
terug te keeren.
De Dultsche regeerlng gelooft, dat andere
methoden tot het verzekeren van den vrede meer
succes zouden kunnen hebben. In het algemeen
zou zjj daarbij de voorkeur geven aan bilaterale
verdragen. Ook meerzijdige verdragen wijst zij
echter niet van de hand. Alleen moet daarbij het
zwaartepunt niet gelegd worden bU de verplich
ting tot het verleenen van militairen steun, maar
op den non-agressleplicht en op de plichten der
staten, die bU het conflict betrokken zijn. Deze
verplichtingen laten zich bjj vreedzame maat
regelen ter voorkoming van den oorlog zeer wel
tot reëele vredesgarantles maken zonder dat
daarmede het gevaar voor ernstige complicaties
verbonden zou zijn zooals zeker het geval sou
zijn btf de thans voorgestelde verplichting tot
steunverleenlng.
Naar aanleiding van de rede van Benesj te
Genève heeft het staatsdepartement verklaard,
dat voor samenwerking tusschen den Volken
bond en de Vereenigde Staten slechts politieke
kwesties in aanmerking komen. Op het gebied
van humanitaire aangelegenheden e. d. zal
Amerika nooit met den bond samenwerken.
GENèVE, 10 Sept. (Reuter). Na de verkie
zing van den Zweedschen minister Sandler tot
voorzitter van de Assemblée feliciteerde ar. Be
nesj den nieuwen president. Sandler dankte
bewogen voor het vertrouwen, dat men in hem
gesteld had en drukte eveneens zijn erkente
lijkheid uit voor de eer aan zijn land bewezen.
Hij zeide, dat hjj zijn geringe ervaring in dienst
van de Assemblée zou stellen.
Op deze woorden volgde een hartelijk applaus.
Vervolgens ging men over tot de benoeming
van de vijf groote commissies. De commissie
voor de ontwapening werd niet Ingesteld.
BRUSSEL, 10 Sept. (Reuter) De Socialisti
sche mijnwerkers. Zondagochtend in buitenge
woon Congres bijeengekomen, besloten met al
gemeene stemmen op 17 dezer In staking te
gaan als protest tegen de loonsverlaging van
5 procent, waartoe de werkgevers hebben be
sloten.
De mijnwerkers, wier stakingskassen
bijster ruim gevuld zijn, rekenen op den st/’un
van andere vakbonden, oji. op dien van de me
taalbewerkers, aldus meldt nog het vd. D.“.
Bovendien hopen zij mln of meer op een alge
meene werkstaking. De commissie uit de vakbon
den zal eerstdaags vergaderen om den toestand
te bespreken en om een besluit te nemen met
betrekking tot de algemeene staking.
OVIEDO, 18 Sept, (Reuter). Gil Ro
bles, de leider van de katholieke .Accion
Popular” en van de Agrarische Volkspar
tij, heeft hier een rede gehouden voor
6000 personen, die naar Oviedo waren ge
komen. niettegenstaande de obstructie van
hun politieke tegenstanders, die
aantal automobielen verbrandden.
Robles verklaarde, dat de partij het ka
binet-Samper niet langer zal steunen, doch
zelf de macht zal opeischen. Ten aanzien
van de Catalaansche kwestie verklaarde
Robles, dat Spanje niets meer heeft toe te
■taan.
Als protest tegen de meeting der Jeugdbon
den van Gil Robles was te Oviedo de alge
meene staking uitgeroepen. Om dezelfde re
den werd eveneens |p Oljon de algemeene sta
king geproclameerd.
Omtrent de algemeene staking te Madrid,
georganiseerd om een bijeenkomst van de Ca
talaansche rechtsche partijen in de hoofdstad
te obstrueeren, wordt gemeld, dat de vakbon
den Zondagnacht het bevel zouden geven, het
werk te hervatten. Zij noemen de 24-uurstaklng
schitterend geslaagd.
De minister van Binnenlandsche Zaken Ver
klaarde. dat de algemeene staking te Madrid
is geëindigd, maar zich in Asturië uitbreldt.
HU geloofde echter niet, dat ae regeerlng zich
genoodzaakt zou zien den alanntoestand af te
kondigen.
De minister gaf bevel tot sluiting van alle
VtreenigingiJèksïen der socialisten, communis
ten en ansrcho-syndicalisten te Madrid en in
te provincies.
Als gevolg der gebeurtenissen van Zaterdag
zijn te Madrid 6 dooden en 18 gewonden te be
treuren.
De socialistische mijnwerkers in België besla
ten tot 'een staking op 17 September aa.
Het gistend Spanje. Staking te Madrid ge
ëindigd. Gil Robles eischt de macht op. Ka
tholieke jeugdbUeenkomst geterroriseerd. De
brandende Catalaansche kwestie.
10 Sept Onder
geraas heeft een ont
ploffing plaats gehad op de nog
steeds brandende „Morro Castle
die by eb ongeveer drie meter in
het zand verzonken ligt Uit den
achtersten schoorsteen schoot een
fontein van vonken de lucht in.
Men vermoedt dat het grootste
deel van het dek ia ingestort
VOLKENBONDSRAAD BESLUIT SOVJET-
RUSLAND TOT DEN VOLKENBOND TOR
TE LATEN TREDEN EN EEN PERMANEN
TEN ZETEL AAN TE BIEDEN. ABGENTINM
EN PORTUGAL ONTHIELDEN ZICH VAN
STEMMING.
GENèVE. 10 Sept. Officieel
wordt medegedeeld, dat de Volken
bondsraad eenstemmig heeft beslo
ten Sovjet-Rusland tot den Volken
bond toe te laten en het een perma
nenten zetel in den Raad aan te
bieden. Het besluit werd genomen
in een geheime bijeenkomst van den
Raad. Argentinië en Portugal ont
hielden zich van stemming.
Radiorede van Minister Van Schalk
Vrijheid en Recht in Nederland.
In de stampvolle zaal der New Yorksche
douane-autoriteiten Is onder voorzitterschap
van den adjunct-directeur der koopvaardjj-ln-
spectie. Dickerson Hooves, het onderzoek ier
federale autoriteiten naar de oorzaak van de
ramp van de .Morro castle” begonnen.
-
h MB
«I