ONS BLAD Kabinetscrisis Spanje? H Auto door een stoomtram verpletterd I in De vlootkwestie Ruslands opname verzekerd Het nieuws van heden glil •lil ólll *■1 HOUDING DER BASKEN EN GATALONIËRS VREESELIJKE GEVOLGEN DE BAROMETER Vergaderverbod in Spanje |i VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS Gil Robles* uur nadert Meerderheid bereikt De oorzaak onbekend Gevaarlijke overweg stenrijk Toestand in van Zwaar onweer boven Onder de locomotief Londen Bommen Korte berichten Vreeselyk verminkt Brand te Berlijn Zestien gewonden DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Treinbotsing nabij Dendermonde a q JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 AI.KMAAB ELASTIEKEN KOUSEN ZIEKENFONDSLEVERANCIER ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c d. reoel; idem op pag één 55cp. regel „De Katholieken zien er niet lan ger tegen op, aandeel in de re- g eerin g tv er ant woordelijk heid te nemen’’ Drie bekende wielrenners, die van de wedstrijden te Leeuwarden kwamen, op slag gedood; een vierde persoon ernstig gewond Hef vertrek van de „Flandria” met de Hollandsche en Vlaamsche deelnemers en deelneemsters aan het Internationaal Eucharistisch Congres. Z.H. Exc. Mgr. J. H. O. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht, begeeft sigh aan boord Geen plaats voor com promis Brand op de „Bradburn** Troepen aan de grens Joego-Slavië? ,TT MAANDAG 17 SEPTEMBER 1934 Japan wil het verdrag van Wash ington opzeggen, daar hei den vrede bedreigt ïth Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 Zy, die zich tegen 1 October op ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 281 NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD (Bijzondere correspondentie.) toekomstige abdij van Egmond. van Zondagmorgen werd op de plaats des onheils De Britsche minister van Bultenlandsche Za ken Simon is vanmorgen van Genève te Lon den teruggekeerd. HU zal weldra naar Balmoral Castle vertrekken, waar zich ook de koninklijke familie bevindt. De toestand van den gewonde Riedel «as Zon dagmorgen bevredigend; volgens dr. Heringa aal h(j zeer waarschijnlijk het leven behoeden. Het officieel afscheid aan boord. Zittend v.l.n.r.: H.H. H.H. Exc, Exc, Mgr, Eros, Mgr. dr. Lemmens en Mgr. J. H. G. Jansen. Staande links op den achtergrond de vertegenwoordiger van de VX.P., de heer L. A. P. M. v. d. Broeke Naar we vernemen hebben met dr. Heringa ook dr. O- van Hesteren en sljn assistent, de arts N. F. .Bol uit Wannenhuizen, de eerste hulp verleend. LONDEN, 15 Sept. (Reuter). Het warme weer, dat een week lang te Londen heerschte ein digde Zaterdagmiddag met een hevig onweder. Uit vele voorsteden worden overstroomlngen gemeld; een groot aantal hulzen staat onder water en vele telefoonleidlngen zijn verbroken. Eenlge ondergrondsche treinen konden tUdens het noodweer niet verder rijden. Bjj een voet balmatch te St. Albans werd een toeschouwer door den bliksem getroffen en gedood. Talrijke ruiten zijn door den storm vernield. MADRID, 15 Sept. In alle stadsdeelen zijn heden weer huiszoekingen verricht, oa in het Volkshuis. Machinegeweren, granaten, munitie en wapens van allerlei aard zijn In beslag ge nomen. Verscheidene arrestaties hebben plaats gehad. kingen met Lerroux gevoerd met het doel tot een doseering van de portefeuilles In het aan staande kabinet te geraken. Zeker vijf porte feuilles, waaronder die van binnenlandsche za ken, zullen aan de rechtsche partijen moeten warden toevertrouwd. Of evenwel de zóó te vormen coalitie veel In nerlijke kracht zal hebben, of zij inderdaad voor het land vruchtbaren arbeid zal kunnen ver richten, blijft ook dAn nog de vraag. Rechts en links gaan steeds meer stemmen Op, die be weren, dat alleen nieuwe verkiezingen, die den wil van het volk duidelijk zullen maken, een gezonden niet-dubbelzlnrugen toestand zullen kunnen scheppen. „Nieuwe verkiezingen zijn een sprong In het duister”, heeft men lang vol gehouden. Maar soms moet zulk een sprong ge waagd! Het is zeker niet onmogeiyk, dat ook Aloala Zamora er de noodzakelijkheid van in ziet. GENÈVE, 15 Sept. (Beater). Nadat de algemeene formaliteiten voor de opneming van Rusland geregeld zjjn en ook he ant woord van Rusland vast staat, is sedert van morgen in het hoofdkwartier der Franecbe delegatie de uitnoodigingslljst klaargelegd, waarin de leden van den Volkenbond zich kunnen inschrijven. Admiraal Yakamoto, die Japan zal verte genwoordigen op de vlootbespreklngen te Lon den, heeft verklaard, dat een compromis voor Japan niet in aanmerking komt. De Japansche pers dacht een eensgezind en energiek optre den tot bet vermijden van verwikkelingen. Wetsontwerp tot verlenging van de lijdelijke opschorting van den vaccinatieplicht voorge steld. Gaat de N.V. van Thiel’s DraadnageUabriek to Helmond weer draaien? O Volgens de „Excelsior” zou de Fransche re geering overwegen het stoffelijk overschot van het echtpaar Curie over te brengen naar bet Pantheon. Op den gevaarlijken overweg op den groe ten Rijksweg naar Den Helder, even voor het station Schoor!, is Zaterdagavond een ernstig ongeval gebeurd, waarbij drie per sonen om het leven zijn gekomen en een vierde ernstig werd gewond. Een tweepersoons auto, waarin vier personen gezeten waren, is met volle vaart ingereden op de tram, die om 22.48 uur uit Alkmaar naar Warmenhuizen vertrok; deze tram rUdt tot aan de plaats, waar het ongeval plaats Vond langs het kanaal, doch steekt daar schuins den weg over, om door landeruen naar Schoorl te rUden; terwijl de tram den weg overstak, werd de auto, die een viertal wielrenners van Leeuwarden naar Amsterdam vervoerde, in de flank gereden en een zeventigtal meters meegesleurd. MADRID, 15 Sept. Alle openbare vergade ringen. betoogingen en volksverzamelingen zijn met ingang van heden verboden; bladen, die oproepen voor vergaderingen publiceeren, zul len worden vervolgd. De regeering wil door de zen maatregel voorkomen, dat zich groote groe pen menschen verzamelen. Het verbod heeft geen betrekking op de mee ting Iran socialistische en communistische jeugdorganisaties, welke gisteravond werd ge houden. Toen kwam de tram tot stilstand; de passa giers stapten uit en namen deel aar het red dingswerk. Met een hunner hadden wU een on derhoud; toen hij uit de tram stapte, rook hij direct benzinelucht; met een hevig gekraak was de tram tot stilstand gekomen; de auto was gedeeltelijk onder de locomotief geschoven. Allereerst werd een passagier uit de dlckey- seat verwijderd, die zwaar verwond bleek; het was de masseur Riedel, die een zware hoofd wonde had bekomen; voorts klaagde hij over pijn in de borst, zoodat hij vermoedelljk een rib gebroken heeft. WEENEN, 15 Sept. (VU.). Donderdag heeft men naar eerst thans bekend wordt den com mandant van de Oostenrljksche grenswacht te Eckersattel met zeven schotwonden dood ge vonden. De desbetreffende officieele verklaring vermeldt, dat hij vermist was sedert hy 7 Sept. JJ. op patrouille was gegaan en dat een Dultsch automatisch pistool bij het lijk is gevonden. De officieele „Wiener Zeitung" verwacht In dit verband mogelijke nieuwe grensincidenten. Het blad wijst erop, dat de houding van de Natio- naal-sociallstiache party jegens Oostenryz In den laatsten tyd buitengewoon moeiiyk te vol gen Is. Het blad spreekt over de onzekerheid omtrent de werkelyke positie van het Oosten- ryksche legioen in Duitschland en over het verbiyf en de bedryvigheid van de leiders der antl-Oostenryksche campagne, vooral Hablcht en Frauenfeld. Met brandende fakkels werd de plaats van net ongeval belicht, om dr. Heringa uit Schoorl ge legenheid te geven de eerste hulp te verleencn. In het rond lagen de koffers van de slachtof fers verspreid. Met een ziekenauto uit Alkmaar werd het eerst de zwaargewonde Riedel naar het Centraal Ziekenhuis te Alkmaar vervoerd; vervolgens met een iets later gekomen zieken auto het lyk van een der drie verongelukten, terwyi een passeerende transportauto uit Am sterdam de overige twee lyken naar het Cen traal Ziekenhuis vervoerde. De deeriyk gehavende auto, een Road-ster two-seater, bleek biykens het rybewjjs aan KL v. Nek Jr toe te behooren. De rUkz- en ge meentepolitie uit Schoorl en burgemeester H. Nolet uit Warmenhulzen waren spoedig op de plaats des onheils. Hedenmiddag te 2 uur heeft men Litwinof den tekst van de ultnoodiging, geteekend door der tig staten, doen toekomen. Denemarken. Noor wegen en Nederland hebben hieraan elk afzon- deriyk een boodschap toegevoegd. Verzekerd wordt, dat de vereischte twee derden meerder heid reeds is bereikt. Hedenavond te half zeven kwam de Volken bondsraad wederom in geheime zitting bijeen om de laatste schikkingen voor Ruslands toe treding tot den Volkenbond te treffen. Naar verluidt zal de Volkenbondsraad in het begin der volgende week in openbare zitting definitief besluiten tot het toekennen van een - permanenten raadszetel aan Rusland. Dat be sluit zou dan nog de bekrachtiging van de As- semblée behoeven. lag. door vele belangstellenden het ongeval be sproken. BERLIJN. 15 Sept. (V. D.) In het groote ge bouw van de Verzekerlngstnaatschappy „Victo ria” in de Lindenstrasse is vanmiddag brand uitgebroken. Het vuur breidde zich snel uit over het geheele front van het gebouw over een leng te van 70 meter, terwyi het 15 meter diep door drong. Na een uur was gevaar voor uitbreiding geweken. Zes brandweermannen moesten naar het ziekenhuis gebracht worden. DENDERMONDE, 15 Sept (V. DJ Vanavond is de sneltrein Ostende—Antwerpen by het sta tion Dendermonde op een rangeerende locomo tief geloopen. De machinist had reeds geremd, doch kon den trein niet geheel tot stilstand brengen voor de botsing plaats vond. Door den hevigen schok werden de reizigers door elkaar waar de auto langs den berm van de spoorbaan geworpen. Zestien hunner zijn gewond. Voor in den auto zaten de drie rennen Klaas van Nek Jr., Hoevens en Reinders, allen uit Amsterdam; «y hadden in Leeuwarden aan ren- wedstryden deelgenomen; zy waren alle drie reeds overleden, toen men ze uit den auto wilde bevrijden. Zfj waren vreeselUk verminkt en bet kostte veel moeite om hen «dt de wirwar vau staal enz. te bevryden. Het Vol op last dl Te Oviedo zyn 9 personen gearresteerd, ver dacht te hebben deelgenomen aan de dezer dagen ontdekte wapensmokkelary. In verband met dezelfde aangelegenheid zyn twee booten in beslag genomen. TOKIO, 15 Sept. In de vlootkwestie Is thans een voorloopige beslissing genomen. De alge meene opvatting van het Japansche kabinet is, dat het vlootverdrag van Washington moet worden opgezegd, daar het den vrede bedreigen zou. De nieuwe Japansche voorstellen streven naar geiyke behandeling in de vlootkwestie. Omtrent de oorzaak van dit ernstige ongeval kon de burgemeester van Warmenhulzen, de heer Nolet, nog geen inlichtingen verstrekken. De feitelijke oorzaak is de gevaarlijke overweg self, waar in het afgeloopen jaar reeds vier on gevallen zijn gebeurd, waarvan twee met doode- Ijjken afloop. De stoomtrams luiden bjj bet rij den langs den weg voortdurend de bel. Wat Za terdagavond de directe oorzaak van het ongeval was, valt nog niet na te gaan. BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR Telefoon Administratie 433, Radactie 633 ABONNEMENTSPRIJS» Per kwartaal voor Alkmaar f 2.— Voor buiten Alkmaar f 2.85 Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem PANAMA, 15 Sept. (Reuter). Het Britsche vrachtschip „Bradburn”, dat naar wy Donder dagavond meldden naar Kobe op weg was en in brand geraakte, strandde gisteren nabij Balboa Men heeft weinig hoop de lading phosphaat en katoen van het thans geheel in brand staan de schip te kunnen redden. De Volkenbondsraad besloot hedenavond met algemeene stemmen Sovjet-Rusland een permanenten zetel In den Raad aan te bieden. Panama, Argentinië en Portugal onthielden zich van stemming. Nader meldt Reuter, dat Sovjet-Rusland met Warme dankbewoordingen heeft geantwoord op de ultnoodiging om tot den Volkenbond toe te treden. Het ministerie voor oorlog heeft het een en ander medegedeeld over de nieuwe leger begroe ting. Het bedrag der begroeting Is 838 mlllioen jen; zy omvat de volgende posten: 200 mlllioen jen voor de algemeene uitgaven van het leger; 110 mlllioen jen voor de man schappen; 180 mlllioen jen voor het onderhoud van het Japansche leger in Mandsjoekwo; 80 mlllioen jen voor uitbreiding van de ucht- macht; 70 mlllioen jen voor vernieuwing van materiaal; 118 mlllioen jen voor pensioenen. De minister van oorlog Hajasjl. legde er den nadruk op, dat weigering van deze militaire credleten de ontwikkeling en versterking van het Japansche leger in gevaar zal brengen WEENEN. 15 Sept. (VU.) Volgens niet be vestigde berichten zouden de Oostenrljksche troepen langs de Joego-Slavische grens prac- tisch gemobiliseerd zijn, teneinde een mogeiy- ken putch van ruim 2000 nat.-soc. uitwUkelln- gen te voorkomen. Ongeveer 2000 leden van de Helmwehr en Katholieke stormtroepen zouden in gereeoheid worden gehouden, terwyi ook in Karinthlë en andere streken, in totaal 2200 man, voor alarm gereed worden gehouden. Hoewel al deze berichten van officieele zyde geenszins worden bevestigd en in regeerings- kringen zelfs de belangrijkheid van de troepen bewegingen by de Joego-Slavische grens als ge ring worot voorgesteld, berichten reizigers uit die streken toch, dat er aldaar een buitenge woon groote activiteit heerscht en dat naby de grens alle wegen, bruggen, openbare gebouwen en verdere strategische punten onder scherpe bewaking staan van de Helmwehr, WEENEN 15 Sept. (Reuter). Een groot aan tal Oostenryksche Nazi’s, die behoorden tot het OostenrUksche legioen, keeren op het oogenblik naar hun land terug, daar zy liever In Oosten rijk wonen dan geïnterneerd te worden in een arbeidskamp. De Weensche politie ontdekte vandaag op het station een helsche machine. Eenlge deskundi gen van het ministerie van Defensie maakten het gevaariyke voorwerp onschadeiyk. Men ge looft, dat de Nazi's weer een aanslag hebben willen plegen. MADRID, 15 Sept (Reuter). De directeur- generaal van den veiligheidsdienst deelt mede, dat in het socialistische Volkshuis verscheidene honderden bommen zyn gevonden, waarvan er vele geladen waren. Verder werden gevonden talryke kisten met geweren, eenige duizenden dynamietpatronen en zwavelzuur voor de ver vaardiging van bommen. huis was tydens de jongste staking regeering gesloten. et kabtnet-Rlcardo Samper kan al heel spoedig demissionnalr zyn, want de ge beurtenissen volgen elkaar in Spanje thans met bloscoplsche snelheid op. Iedere dag brengt zyn nieuws en elke nieuwe gebeurtenis illustreert dat de bestaansmogeiykheden van het zittend kabinet steeds geringer worden. Ieder rekent met zyn val en het Is thans hoogst cnwaarschyniyk geworden, dat Samper den te rugkeer van de Cortes zal willen afwachten om op het parlementaire slagveld een zware neder laag te lyden. Hy zal er ae voorkeur aan geven, het formeele votum van wantrouwen, waaraan hy toch niet ontkomen kan, te vermyden en Alcala Zamora vóór dien tyd ontheffing ver zoeken van de moeiiyke en ondankbare taak, die het weinige politieke crediet, dat dit kabi net by zyn optreden bezat, volkomen vernietigd beeft. De overwinningen, die Samper en de zynen behalen, zyn van het soort waaraan Pyrrhus zyn onsterfelijkheid dankt. Zooals men weet hadden de Baskische natio nalistische afgevaardigden aan het eind de vorige maand aan den minister van Bin nenlandsche Zaken, Salazar Alonso, een tele gram doen toekomen, waarin zy hem „uit hof- faiykheld” meedeelden, dat de groote vergade ring der autonomistische parlementariërs en der leden van de onwettig verklaarde Bas kische interprovinciale commissie, op 1 Septem ber te Zumarragua gehouden zou worden. In de „hoffelUkheld" der autonomisten zag de regeering te Madrid, zeer terecht, slechts een uitdaging. En het kabinet vatte den hand schoen op. Het mobiliseerde polltletroepen. die in Zumarragua en op alle toegangswegen naar het stadje strategische posities gingen inne men. Het gemeentehuis, waar de fameuze ver gadering zou plaats hebben, wëFd door militai ren bezet. Gewapende patrouilles bewogen zich door de straten en iedere onbekende, die „mis schien" by de Baskische opstandige beweging kon betrokken zyn, moest zijn papieren toonen De burgemeesters en gemeenteraadsleden van wie bekend was dat zy aan de bijeenkomst zou den deelnemen, werden in hun woonplaatsen In bet oog gehouden, zy werden niet In arrest ge steld, maar misten iedere vryheid van bewe ging. Onder deze omstandigheden behaalde de regeering haar overwinning: de vergadering had niet plaats. Enkele Incidenten konden natuur- lyk niet uitbiyven. Zoo werd de door den mi nister van Binnenlandsche Zaken ontslagen burgemeester van Bilbao. Senor Ercoroca, door de politie gedwongen den trein te verlaten, die hem naar Zumarragua zou brengen, en naar Mjn woning teruggeleid met de mededeellng. dat hy die eerst weer zou mogen verlaten als bem daartoe verlof gegeven werd. Ook de bur gemeesters van Oyarzun en Tolosa werden streng bewaakt, terwyi die van Vitoria voor- loopig zyn vryheid verloor op' het oogenblik waarop hy in den trein naar San Sebastian Wilde stappen. Maar wat beteekent dit regeeringssucces van dén dag tegenover het feit, dat de Basken vas ter dan ooit besloten zyn aan hun huidige en toekomstige vrUheden met alle kracht te biyven vasthouden! In het conflict met de Basken heeft de regeering nu eens van toegeeflijkheid te groote toegeefiykheid biyk gegeven en dan weer van strengheid te groote streng heid. Het gevolg is, dat de Basken nog slechts voor geweld buigen en geweld is in de huidige omstandigheden geen middel, dat tot oplossing van het conflict lelden kan. In het Baskenland toch heeft de regeering nietmeteenparty te doen, maar met de geheele bevolking, waar van de mAest-gematlgde elementen in ieder ge val en voor 1 minst naar autonomie streven. Tot Madrids tegenstanders behooren zoowel de Katholieken, de monarchisten als de socialis ten. Op zeer weinig punten zyn deze groepen het eens, maar op dit ééne punt: handhaving der eeuwenoude Baskische vrUheden en zelf bestuur voor de Baskische provincies, reiken zy elkaar de hand. Dat juist maakt de positie der regeering, die het te ver heeft laten komen om thans toe te geven, volkomen hopeloos. -j-5 n ook ten aanzien van het conflict met H Catalonië slaagt Madrid er niet in een aanvaardbaar compromis te vinden. Dat ligt zeker voor een goed deel aan de hardnek kigheid, waarmee Barcelona In zake de voor naamste bepalingen van de pachtwet op zyn stuk biyft staan, maar anderzijds is niet te verhelen, dat de regeering onhandigheden be gaat, die vermeden moesten worden, omdat zU het bewind van het autonome gewest meer en meer In het harnas jagen. De grootste onhandigheid dezer laatste dagen was wel het verleenen van vergunning aan de Catalaansche grondbezitters om In Madrid een groote protestdemonstratie te houden. De Ma- dridsche arbeiders, die voor een goed deel aan het ordewoord der socialistische leiders gehoor zamen, hebben op staanden voet een tegen- demonslratie georganiseerd, een eendaagsche algemeene staking, die bet leven in de hoofd stad voor een etmaal zoo goed als lam gelegd heeft. Vervoermiddelen ontbraken althans tydens de morgenuren, de winkels waren, uit voorzorg, voor het grootste deel gesloten, de kranten konden njet verschynen. fabrieken en werkplaatsen openden haar deuren niet. Na- tuutiyk konden relletjes niet uitbiyven en ver scheidene dooden en gewonden waren op den avond van den stakingsdag te betreuren. De regeering had dit alles kunnen voorzien en vooral dienen te begrUpen. dat haar positie niet van dien aard is, dat zy ongestraft met vuur spelen kan. Zelfs den Catalaanschen grondbezitters heeft zy op stuk van zaken een zeer slechten dienst bewezen. Want ook Catalonië is het antwoord niet schuldig gebleven en heeft by wijze van represaillemaatregel het Catalaansch Land- bouwinstituuk San Isidore. waarbU 30.000 Cata laansche grondbezitters aangesloten zyn. doen sluiten. Volgens den .minister van binnenland sche zaken” van Catalonië. senor Doncas. was dit Instituut het centrum van het verzet tegen de toepassing van de bepalingen van de nieuwe pachtwet. s het wonder, dat de regeering to Madrid zich niet langer in de gunst verheugt van de partyen. die haar tot dusver de hand boven het hoofd hebben gehouden? Het is de CE.DA. onmogeiyk geworden met haar vlag een politiek te dekken, waarmee zy het niet eens is en niet eens sUn kan, omdat het ka binet Samper „versiyt” tn bet nemen «n orde maatregelen, die in den grond van de zaak slechte van onmacht getuigen, terwijl het bood- zakeiyke werk, waaronder seer dringende maat regelen ter beteugeling van de werkloosheid, liggen biyft. Het is daarom, dat Joeé-Maria Gil Robles, de jonge katholieke leider, die een staatsman van den eersten rang belooft te wor den, Zondag jX In een te Cavadonga gehouden rede Samper den steun van de agrarische popu listen heeft opgezegd. Dat staat voor het kabi- net-Samper met een doodvonnis gelyk, want zonder den zeer daadwerkeiyken steun van OU Robles’ party kan de radicale combinatie, die thans aan het bewind is, niet regeeeen. En een verwisselmeerderheid leveren de huidige Cortes niet op. De Katholieken zien er niet langer tegen op hun aandeel In de regeeringsverantwoordeiyk- heid te nemen. Reeds heeft GU Robles bespre-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 1