F
Hans Stosch-Sarrasani
f25.
keerden wij uit
ONZE 334e UITKEERING
f 82.480.
PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
Gelouterd
BOOTZ
DECOPD
OUDE GENEVER
'•3
I
EEN IDEALIST
3.60
'N TROUWE KLANT
ta.
VAN
MAANDAG 24 SEPTEMBER 1934
WAARMEDE THANS EEN TOTAAL BEDRAG VAN
DIRECTIE VEREEN. KATH. PERS
Rood licht voor kas
planten
Toenemende misdaad
in Spanje
Een Chineesch Pompei
PER LITER
SPAANSCH
NAAR
HET
Willenskraft, Wege
schafft
Van circusclown tot eigenaar van
een moderne en technisch-
volmaakte wereld-
onderneming
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
Kinderen in dienst der
misdaad
v
De nieuwe
kasteelheer
ingevolge de voor onze abonné's geldende
grafis-ongevallenverzekering aan, den heer
1 H. G. CAMPMAN, Kastanjelaan 12a, Velp, wegens
een aan hem overkomen verkeersongeval. Dit is
aan onze verzekerde abonné's is uitgekeerd.
lllllllll
imiiiir
Son
JAAP VALK
November
November
(Wordt vervolgd).
dan ik al was, maar ik ben niet in «temming
en keek eens over de ijsvlakte,
een schreeuw. Heel in de verte
Hulpeloos keek ik om mü heen. Een schuil
plaats was er niet te vinden. Ik greep in mijn
zak. Slechs drie patronen had ik. Zonder mis
te schieten sou ik drie beren kunnen neerleggen.
Ónmogelijk. De beren kwamen steeds nader en
hadden mij reeds bemerkt. Met een woedend
gegrom kwamen ze op m(j af.
Plots hoorde ik motorgeronk. Ik keek op. Heel
in de verte zag ik de slede met Oom Sydney
aankomen. Pijlsnel Joeg hü over de vlakte. Zou
hij me nog kunnen redden? De beren waren
inmiddels vlak bij gekomen. Ik bracht mijn
geweer aan den schouder en vuurde op het
dichtstbijzijnde dier.
ntbpak el
fni verscl
:k>wn. Sai
tasar.i had
yveral lau-
’estigd. En
de
een
ilaats hebben. Het roode licht, dat daarbij
lat. is van zoodanige samenstelling, dat
met zijn verlamde beenen
3 'tirireM, volgt P41 en be-
I
1 77— L op dtt blad zijn ingevolge de versekei
AU6 QOOTlnC S ongevallen verzekerd voor een der
Lorenzo, Lorenzo! Men zegt, dat het geluk maar
éénmaal aan de deur klopt; zouden we het
allebei op straat geworpen hebben, uit koppige
eigenliefde, uit gekrenkten valschen trots?
een tafellooper te borduren, met ineengestren
gelde rozen. Grootvader
werktafeltje zitten, dat
om meer licht te hebbe
1-ip in herfst
witbewolkte
Ik sprong op
Opeens gaf ik
ontdekte ik een viertal stippen. Ik kan niet
onderscheiden wat het waren Steeds naderoj
kwamen ze. Daar klopte opeens het hart iu
mijn keel van angst. De vier naderende stippen
bleken ijsberen te zijn.
Twee dagen later, schenen, tot ieders ver-
wondering, twee andere tuinlieden het werk
op ,JDe Braake” van hun voorgangers te
hebben overgenomen, welke laatsten trouwens
niet hard bleken te zijn opgeschoten. Hun tal-
rljke bezigheden binnenshuis waren een excuus
voor hun niet groote vorderingen daar bulten.
Maar nog grooter werd aller verwondering,
toen zich in den kruidenierswinkel van Peeters
en later in vele andere zaken een man
vervoegde met een gestreept jasje, die zich ken
baar maakte als de huisknecht van baron Re
ginald van de Sterkevuist en in al deze winkels
een bestelling achterliet van een niet onaan-
zlenlljke hoeveelheid levensmiddelen en andere
■huishoudelijke benoodigdheden.
En een uur later wist iedereen, dat van alle
reeds bezorgde artikelen, zelfs geen stokje va
nille van kruidenier Peeters en geen doosje lu
cifers van kruidenier Reyere, - die tot groote
verwondering van eerstgenoemde een even
groote bestelling had gekregen als hijzelf in
het kasteel bleek te zijn achtergebleven.
Alles was verdwenenmét den huisknecht
en de twee tuinlieden, keurig verpakt in de
vele kisten, die de dorpelingen hadden zien
indragen en.... die léég waren geweest....
Volgens een door den procureur-generaal ge
publiceerd rapport is de misdaad in Spanje,
sedert het vertrek van koning Alfonso, snel
toenomen.
Terwijl in 1930 het aantal overtredingen tegen
eigendom, leven en veiligheid der medeburgers
28.839 bedroeg, was dit aantal voor 1931 1933
en 1933 resp. 50.505 59.826 en 52.320.
Het aantal strafbare delicten, dat de gerechts
hoven behandelden, steeg van 79.749 in 1930 tot
117.245 in 1933. Als oorzaak hiervan wordt op
gegeven de politieke hartstocht, de revolution-
nalre stakingen en de werkloosheid.
Tijd om te herladen had ik niet. Ik greep
het geweer bij den loop en sloeg den kolf op
den snuit van een anderen beer. Het monster
week terug. Als een razende zwaaide ik om de
monsters van het lijf te houden. Het lukte wel
even. Voor hoelang nog? Het motorgeronk was
nu vlak bij.
-- 1 ia op het dak terecht
en nu weet het arme schepsel niet,
wlen ze moet viagen, om den bal weer naar
beneden te brengen.
Ik beken, dat die verklaring van grootvader
me nog veel meer in het duister gelaten heeft.
Dezelfde dagen volgen elkaar op, als het
vorig Jaar, zonder eenige afwisseling in het
uiterlijk voorkomen van de dingen. Alleen Is de
rivier dit Jaar niet buiten haar oevers getre
den. en zijn er geen slachtoffers te betreuren.
Tante Marilena schrijft geregeld iedere veer
tien dagen, en Francisquln stuurt grootvader
van uit kostschool een paar schilderachtige
brieven vol vlekken, met etters, die over elkaar
heen dansen. HU te heel tevreden, en hoopt de
Kerstvacantie in Aledo te komen doorbrengen,
in gezelschap van zijn moeder en Pablo Souza.
Deze beiden wilden mij met alle geweld over
halen, om na de Kerstdagen een tijdje bij hen
Madrid te logeeren. Maar ik zal wel een
om dat te ver
karden tegen f3000.- ■ver levenslangejjeheele on^eschl
ten, kasaardbeien en vele andere in- en ult-
heemsche kasplanten, bleek de bestraling
met neonlicht gedurende de wintermaanden een
zeer gunstigen invloed te hebben, hetgeen met
vergelijkende proeven werd aangetoond.
In de kas op de AMATO waren begonia’s ge
plaatst. die gedurende den afgeloopen winter
bestraald werden om de moerplanten in het
leven te houden, waardoor het mogelijk werd
belangrijk vroeger stekken te verkrijgen.
Eenlge brochures en bestrallngsrecepten, die
voor belangstellenden beschikbaar waren,
toonden de groote voordeelen aan van de be
straling door middel van neonbuizen gedurende
den winter.
om me het hoofd te breken met raadsels op te
lossen. Het zal wel blijken, wat er aan de
hand ia.
Lorenzo komt hier erg wein'g, wat me niet
verwondert, daar hij het op net oogenblik ont
zettend druk heeft. HU dineert bü ons Donder
dags en Zondags, en na het diner speelt hü
zijn schaakspelletje met grootvader, nderwijl
ik muziek maak. Misschien ia de muziek er de
schuld van, dat hij zoo dikwijls verstrooid is
onder het spel. De kwestie is, dat grootvader het
uitschreeuwde van ergernis: en hü zelf lijkt
lederen dag somberder en slechter gemutst. Om
de waarheid te zeggen, oen deel van de schuld
aan het slechte humeur van den rentmeester
heb ik ik, die me gewroken heb. Want, als
hU gedacht had, dat ik zün koelheden, en zijn
grappenmakerij met Isabel Lugue zoo maar over
mijn kant zou laten gaan, dan had hU zich
al heel erg vergist. ZUn houding in Madrid,
en dat hü met zoo’n gemak alles aannam. wat
de familie Mendlzébal hem over mU geliefde te
vertellen, kwam me te na, en daarom heb ik
hem sindsdien zoo ongeveer links laten liggen.
Het gevolg van die afwUzende houding is, dat
de ongelukkige bUna niet meer het woord tot
me durft te richten. Soms heb ik met hem te
doen, maar kan ik werkelUk wel medelijden
met hem hebben? De liefde, die ik in zijn
oogen meen te sten, waarmee hU mü als het
ware om genade vraagt, bestaat dis werkelUk?
Het zou me wat moois wesen, als ik mijn hart
uitputte in vrlendelUkheden. en het dan zou
blijken, dat Lorenzo net zooveel aan me denkt,
als hU er aan denkt, om in het klooster te gaan.
„Ook worden veel Jongens gebruikt bU den
handel in verdoovende middelen. Laatst snapte
men een 15-jarigen jongen, die aan boord van
een mailschip had weten te komen met drie
pond opium in pakjes om zijn beenen ge
bonden. De ware schuldigen kan men nooit
achterhalen."
BU voorkeur maakt men gebruik van doof
stomme Jongens, aangezien dezen niets kunnen
na vertéllen-
x
Nietwaar. O bent h trouw lezer van onze ru
briek „Omroepers" D moogt er graag eens in
grasduinen. De zakenman weet van üw speur-
lust te proflteeren. hij plaatst Zaken-Omroepers,
dis onze rubriek Juist zoo veelzijdig doen zün en
die Uwe regelmatige belangstelling Inderdaad
motlveeren.
Op de AMATO exposeerde de firma Heringa
Wüttrich uit Haarlem een plantenkas, waar
bij de geheele cultuur electrisch geschiedt; zoo
wel de verwarming van den bodem en de lucht-
verwarmjpg tegen nachtvorst als de verdelging
van insecten, terwUl in het bUzonder de roode
verlichting opvalt.
Het wetenschappelijk en practlsch onderzoek
der plantenbestrallng heeft thans definitief be
wezen, dat in den winter de groei van de
meeste kasplanten sterk kan worden bevordern
door deze gedurende den nacht met rood licht
te bestralen.
BU uitstel geschikt is neonlicht, tot dusver
alleen bekend van de lichtreclames, welke de
aandacht trekken door hun vuurroode figuren
en letters. Deze zUn vervaardigd uit buizen van
blank glas, gevuld met zeer verdund Neongas,
waardoorheen voortdurend electrteche ontladin
gen
onti
de warmtestralen er vrijwel aan ontbreken, het
geen niet het geval is met gewoon kunstlicht.
Deze lichtsoort leent zich daardoor bijzonder
voor de bestraling van planten. Voorts is Juist
intensief rood licht zeer geschikt om door de
groene bladen opgenomen te worden. Het is
nJ. bekend, dat in rood licht een veel grootere
hoeveelheid koolhydraten in de bladen gevormd
wordt dan bUv. in groen licht van dezelfde
sterkte. De combinatie van deze twee eigen
schappen maakt het Neonlicht bü uitstek ge
schikt voor de bestraling van planten.
Tot nog toe beschikte men slechts over Neon
buizen, welke alleen met een zeer hooge span
ning van een paar duizend volt gebruikt kon
den worden. Daardoor was *t uitgesloten Neon
licht in kassen toe te passen, omdat de hooge
spanning té gevaarlijk was. Door de Jongste vor
deringen der techniek heeft men de beschik
king gekregen over z.g. laagspannlngsbulzen.
die nu door Philips in den handel gebracht
worden. Deze bezitten groote voordeelen bover
het hoogspanningsneonllcht. Zij kunnen gebruikt
worden bU de gewone netspanningen. De licht
sterkte is veel, grooter dan bü de lichtreclame-
buizen.
De ontwikkeling van allerlei zaailingen wordt
sterk bevorderd, waardoor men vlugger krach
tige, Jonge planten verkrUgt. Tevens zUn deze
meer bestand tegen de „omvalziekte", het zg.
smeulen der kiemplanten.
Ook langen tUd nadat de bestraling geëin
digd is, kan men den invloed daarvan nog con-
stateeren. Voor een dergelijke behandeling ko
men vooral in aanmerking allerlei bloemgewas
sen, welke in den winter gezaaid worden, b.v.
Begonja gracilis.
Bij jonge komkommerplanten, tomatenplan-
De Juffrouw heeft lenselfden opgerulmden
aard, als mevrouw de gravn zaliger, en dezelfde
lieve en eenvoudige manier van doen. Het is
net, alsof ik in héér dienst ben.
Al die nieuwe verantwoordelijkheid is een
Verstrooiing en een genoegen voor me. De dag
te om, vóór ik het zelf weet Ik werk, lees,
schrijf, houd grootvader gezelschap, ga tante
Carmen bezoeken.... Ik heb een langdurig
werkje onderhanden, dat me geen gelegenheid
«•eft, om me te vervelen. Ik ben bezig met
komt dan naast mijn
Ik bil het raam zet,
F Hij ziet dan uit op
het landschap in herfstgewaad. waarover zich
de witbewolkte hemel snreldt, onderwijl de
bladeren vallen en dwarrelen. Een vrlendelUke
zonnestraal trilt nu en dan op mUn werk, en
ontlokt tal van ongedachte kleuren aan de
zijden draden, wea tnee ik mijn bloemen bor
duur. Orootv--’
ia een jftkr -•
geslacht. Hij telde onder zijn familieleden
grondbezitters, admiraals, geestelijken en zelfs
een minister. Maar dit kan hem niet verhinde
ren om de plannen van zijn vader, die hem
scheikunde wilde laten studeeren, te dwaïaboo-
men en op 18-jarigen leeftijd ging Hans Btosch
met een paar kwartjes op zak de wüde wereld
in. Btosch debuteerde als staljongen en van het
weinige geld, dat hU kon overleggen, kocht hü
na verloop van tUd een aap, een hond en een
varkentje. In zUn vrije urez^eESBeerde hü (te
dieren. HU maakte een clownspak eh. onder der
gefingeerden naar SarraMni verscheen in dc
circuswereld een nieuwe blown. Sar
succes. HU trok van land', tot land,
weren oogstend. ZUn naam-jnm^e
zün ideaal, een eigen onderneming naar
eischen des tUds ingericht, was niet langer
niet te verwezelüken iets.
In April 1901 zou Sarrasanl te Meissen bü
Dresden zUn circus openen. Het zou een be
scheiden begin zijn, een tent «onder Moorse
pronkfacade. zonder geniale technische vJjaWL-
gen, maar een eigen circus toch, waaropöjfcfi
trotsch kon zün.
Doch toen reeds had de onderneming pech,
want nog vóór de eerste voorstelling vernielde
de storm de tent en het materiaal. Maar -net
nieuwen moed begon Btoech en April 1901 bleef
de geboorte-datum van het Circus Sarrasanl,
dat dan wel door tegenslagen achtervolgd moent
worden, doch dat niettegenstaande dat uit
groeide tot een wonder van volmaaktheid op
circusgebied. En dat men de geweldige prestaties
van Hans Btosch Sarrasanl naar waarde heeft
weten te schatten, moge blUken uit de tallooze
onderscheidingen, die hem gewerden. Ter ge
legenheid van zün zestigsten verjaardag in 1933
eerde men den clrcus-directeur, door de straat
waar Sarrasanl zUn zegetocht begon, een straat
in de gemeente Radebeul bU Dresden, de Stosch
Sarrasanl-straat te noemën.
Hans Stosch, die behalve over een modern
circusgebouw in Dresden zooals Crrré m
Amsterdam beschikte over een winterbeuw
en drie reuzententen, heeft zich door zijn orga
nisatietalenten, door devoortreffelijkheid van
wat hU bood en door de perfectie van zUn ge
weldig bedrijf een naam verworven, die steeds
respect heeft afgedwongen.
Gedenken ook wü dezen bUzonderen man. die
een voorbeeld van energie was, met den eerbied
waarop hü recht heeft.
Miss M. K. Davls, directrice van het Kinder
tehuis te Bombay deelt mede, dat door de
smokkelaars van verdoovende middelen en door
dieven in Britsch-Indië, vaak kleine Jongens
worden gebruikt, teneinde hen bü hun misdrU-
ven te helpen. De Jongens kunneh op olaatsen
klimmen waar een volwassene niet kan komen.
„WU hebben," zoo verklaarde Miss Darts, ,Jn
het tehuis een acht-jarigen Jongen, wiens eer
ste misdaad was langs een goot een huls binnen
te klimmen, en die des morgens vroeg in een
winkel werd aangetroffen, met het doel de
eigenlüke dieven binnen te laten. Een andere
Jongen had men door een luchtkoker laten
zakken."
kleine moeite, om levensmiddelen en dergelUke
uit de naburige stad te laten aanrukken. Te
meer." vervolgde hU, „waar de baron gewend
is. deze steeds bü groote voorraden in de kel
ders op te slaan, zoodat het hinderlijk geloop'
lederen dag bü de dienstmeisjes en het overige
personeel wordt vermeden.”
„NatuurlUk. natuurlUk, haastte Peeters zich
te antwoorden. De vorige baron bestelde ook
steeds levensmiddelen voor een week vooruit."
„O Juist.... dus u ziet.... het is geen on
gewone methode. En zooals ik zeg, de baron
heeft ontzettend het land aan te vee! bezoek,
JIIIIHmUmtimUmilUHtlMIIIIIIINHIMMl
MSSWMIMMMMMMMMMMM
voordat de baron arriveert.”
„Uitstekend mijnbeer,” meende Peeters, op
zijn! ik verlang niet naar het teven in de
groote wereld, om daar te schitteren. Ik ben
bulten geboren en opgevoed in een'klooster Het
weinige, dat ik van de wereld geproefd heb,
heeft nu Juist geen zoeten smaak in myn mond
achtergelaten. Ik aanbid de stilte en de een
zaamheid.... en ik aanbid Lorenzo!
Doch als de wapenstilstand afloopt, zonder
dat mijn trots een gunstig oogenblik heeft kun
nen vinden, om toe te staan, wat de treurige
oogen van Lorenzo altUd maar schUnen te
vragen; als de slagboom tusschen ons belden
niet wordt weggenomen, en ik tot de overtui
ging kom. dat dit niet de weg is, dien ik be
wandelen moet, om gelukkig te worden, Ja, dén
zal ik stellig de ultnoodlging van Isabel Lugue
aannemen, en van Aledo weggaan, al zal groot
vader verdrietig zUn. Want dén zal het oogen
blik gekomen zUn. om mijn arm hart aan den
strijd te onttrekken, om het te leeren vergeten,
om het te ontrukken aan den slaap der illusie,
waarin het slaapt. Maar ah dat smartelijk
oogenblik déér te, zal Ik eerst «nes aan groot
vader bekennen, en misschien zal hU dan
kloekmoedig genoeg zUn. om mU te raden, «on
der in tranen uit te barsten, om enkele maan
den weg te gaan, teneinde vergetelheid te aoe-
ken. Daarna zal ik terugkomen. Doch de Reina,
die terugkomt, zal vermoedelUk een heel andere
Reina wezen, dan die van nu. Ik denk, dat ik
dan een flinke streep zal gezet hebben in mijn
levensboek, en dat de nieuwe bladzijde, die ik
zal beginnen te schrijven, atUver van rtUl «al
zUn. dan de voorafgaande.
langsteïlend de bewegingen van mijn nnald en
ziet, vol genoegen, hoe de zijJen kelkblaadjes
vorm beginnen te krijgen, terwijl de eene roos
al mooier wordt dan de andere De avond
uren zUn kort en prettig, in de kalme rust van
het gezelschap van grootvader, en in de be
drijvigheid van mijn werk. Nu en dan houdt
tante Carmen ons gezelschap, tot den avond, en
dan komt Lorenzo met zUn wagen, om haar
te halen. Tante Carmen te nog altUd dezelfde
opgewekte llefdevolle en dappere vrouw, die
van het eerste oogenblik af mUn sympathie
veroverde. Doch in haar oogen glinstert voort
durend een zekere ongerustheid, duidelijk ge
noeg, dan dat ik het niet sou opmerken. En
als ze mU aankUkt. bHJven haar oogen op de
mUne gericht met een smeeker.de uitdrukking.
Een paar dagen geleden sprak ik daarover met
grootvader, die «Un verwondering ultte over mUn
scherp opmerkingsvermogen; doch tevens
meende ik te zien, dat hü buitengewoon in zUn
schik was over wat ik hem vertelde. Met zUn
raadaelachttgen glimlach, en ten zekere luch
tigheid. die bU hem niet veel voorkomt, ant
woordde hU bedaard op mUn vraag.
Wat tante Carmen scheelt? Wat zou haar
moeten schelen? Ze heeft gespeeld met iets
heel ernstigs, alsof net oen hal geweest was,
begrUp je? En de bal
gekomen, --it
Naar gemeld wordt hebben Chineesche vis-
schers op den bodem van het Taiha-meer,
waarvan de waterstand momenteel abnormaal
laag is, een Chineesch „Pompei” gevonden.
De muren van de weggezonken stad waren
nog intact, en de nauwe straten met de ge-
deeltelUk verwoeste huizen, moeten veel over
eenkomst vertoonen met die van oude Chi
neesche steden.
Men meent hier te doen te hebben met de
oude legendarische stad Banyan, vroeger een
handelscentrum.
Volgens de overlevering is deze stad ten on
der gegaan tUdens een overstrooming, waarbU
het Taihu-meer is ontstaan. Bezoekers stro
men thans bU honderden naar het meer, ten
einde iets van de oude stad te zien, terwijl
visschers naar den bodem van het meer duiken,
in de hoop daar waardevolle voorwerpen te
vindwi.
getogen.
„Dat is dan afgesproken," oordeelde de an
der en stond op. „Ik heb hier een briefje, dat
ik juist bU me had gestoken, waarop de eerste
bestellingen staan. U geeft natuurlUk een boek
je, niet waar.... en.... eind van de maand
kunt u de kwitantie voorleggen. Vroeger was de
baron steeds gewend dergelUke zaken eens in
de 3 maanden te laten regelen. Het spreekt
van zelf dat hU zich daar niet persoonlUk mee
bemoeit. Maar in verband met de slechte tUds-
omstandigheden kan hU er wel voor voelen, dat
sommige menschen een dergeluken termijn wel
eens wat lang kunnen vinden, dus....”
„O neen, maar die regeling ite voortreffelljk,*
beaamde Peeters. 7
„Prachtig dus.... U zorgt er dan wel voor.
Nu moet ik nog even m’n Instructies gaan
geven aan een slager en.... o Ja, is hier een
goede wijnhandelaar? Hoe zegt u?.... van Bon
in de Kromme Straat.... prachtig.” De man
in het roode Jasje schreef.
En,” vroeg hU verder, zou die van
champagnewijnen hebben, denkt u?”
„Neen, op het oogenblik niet.... alleen tegen
ouwejaar. Dan heeft hU ze zeker,” meende
Peeters.
..Hm. die zal ik dan maar uit de stad laten
komen."
Den volgenden dag was het in kasteel JJe
Braake” een heen en weer geloop van Harre-
stein’s voornaamste leveranciers op verschil
lende tUden besteld, en de huisknecht, gehol
pen door de beide tuinlieden, had z’n handen
vol. alle beslommeringen naar behooren te ver
lichten. Tegen den avond daalde de rust over
Let dorp en z’n omgeving en sliepen vele Har-
lenstelners in, in het zalig bewustzijn, een con
current de loef te hebben afgestoken.
:hiktbeid werken door f '7^/1 bij een ongeval met f
beenen ot belde oogen f doodelijken afloop s «S
bU verlies van een hand Z 9C verlies van een f Cfl bU een breuk van f ^(1 bU verlies van
een voet of een oog f 1 duim of wijsvinger tfV-“been of annf 7</e“ anderen vinger
Hans Stosch-Sarrasani is overleden. Een sober
telegram uit Sao Paulo heeft het ons gemeld.
Ruim vUf maanden geleden trok de energieke
circusdirecteur, de merkwaardige, wilskrachtige
leider van de voortreffelUk georganiseerde reu
zen onderneming naar Zuid-Amerlka om in de
nieuwe wereld met nieuwen moed den strUd te
beginnen om het bestaan van ongeveer 400
menschen en 300 dieren. De strUd in die enkele
maanden is zwaar geweest, te zwaar zelfs voor
den uiterlUk sterken, doch door de zorgen half
gebroken man. HU heeft gezwoegd in Brazilië,
maar de tegenslagen achtervolgden hem en wa
ren oorzaak, dat een oude kwaal opnieuw hsorr
invloed deed gelden. Het hart werd steeds
zwakker en Hans Stosch moet zelf gevoeld
hebben, dat zijn toestand minder gunstig was,
want op zijn eigen verzoek werd hij opgenomen
in het ziekenhuis te Sao Paulo. HU heeft dit
ziekenhuis niet levend verlaten. Na een verbluf
aldaar van ongeveer een maand is de bekende
circusdirecteur op ruim 61-jarigen leeftUd over
leden.
Het pest bU den dood van dezen mensch een
oogenblik stil te staan en terug te zien op dit
leven vol avontuur, vol romantiek, maar ook
vol ontgoocheling. Want, dat deze Idealist, deze
sterke persoonlijkheid, die niet kon leven buiten
de sfeer van het circus, maar die toch die sfeer
wist te combineeren met de moderne techniek
en daardoor het wonderlUkste mengsel schiep,
dat men zich denken kan, dat deze fantastische
man niet gespaard bleef van ontgoochelingen,
is bekend. En vooral zU, die Hans Btosch van
nabU kenden, weten wat deze onverzettelUke
kerel te lijden heeft gehad.
Nog duldelük herinnert men zich de vreese-
JUke brandcatastropbe in Antwerpen, waarbij
negen olifanten en een tUger om het leven
kwamen en waarbU de geheele verzameling
kostbare costumes een prooi der vlammen werd.
Een ramp van ontzettenden omvang. Maar toch
niet ontzettend genoeg om Hans Stosch neer te
slaan. Ondanks zUn slechte lichamelijke 3e-
steldheid vocht hU tegen een vUand, die on
zichtbaar bleef en die den ondergang van het
circus Sarrasanl wilde bewerkstelligen er. hU
won dien strUd. want na enkele weken was Bar-
rasani herrezen. Maar de moeilUkheden stapel
den zich op. Een onderneming van deae afme
tingen kon het in een tUd van crisis en nood
niet bolwerken. De uitgaven waren te hoog en
de inkomsten te laag om het bedrijf nog ren
dabel te maken. En zoo zocht Hans Btosch. die
van geen wUken wilde weten, uitkomst in Zuid-
Amerlka, waar hij reeds vroeger met groot suc
ces een tournée had gemaakt. Van zUn nieuwe
Amerikaansche tournée had Hans Btosch zich
alles voorgesteld. En daarom juist is zUn teleur
stelling zoo groot geworden. Ik heb zUn strUd in
Bruilië vair teee* dtehtbU kunnen volgen en ft
- >n wélke moeilijkheden deze man zich bc-
gdfcn heeft om te redden wat te redden viel:
Ik weet, dat de ontgoochelingen en slagen thans
te stérk waren voor hem, die zich vóór «Un in
scheping naar Rio de Janeiro en na de première
in de Biaziliaansche hoofdstad een ander
mensch was gaan voelen. Ik weet dat hU, mis
schien voor het eerst in al de jaren, dat ik hem
kende, het hoofd liet hangen. Had hU ms in het
begin van Juni nog vol enthousiasme gesproken
over zijn plannen voor een bezoek aan Zuid-
Afrika en Japan, nu praatte hU eensklaps over
opheffing van zUn circus, over het aannemon
van de Braziliaansche nationaliteit en *t stich
ten van een dierenpark. HU sprak daarover in
een soort moedeloosheid, maar ondertusschen
werkte zijn onderneming door en werd het ge
wone programma gegeven, want niet net die
renpark, maar het levende circus, met de helle
schijnwerpers en het glinsterende k^itergoud
was zijn ideaal. En dat zUn Ideaal niet steeds
meer het ideaal van de massa bleek, dat was
wel de grootste ontgoocheling voor hem. die ver
van zUn vaderland, in alle eenzaamheid stierf.
Zooals men Hans Stosch in latere jaren in
Nederland heert Jgaren kennen, zoo te Hans
Btosch altUd (geweest: een man van karakter,
een man met een helder verstand, een man met
een buitengewone wilskracht. In zUn bureau-
wagen, waar men hem altUd vinden kon. stond
boven zUn schrijftal in forsche letters geschre
ven: „Willenskraft, Wege schafft” (Waar een
wil is, is een weg) en dat devies, dat hU steeds
voor oogen had, heeft hem gemaakt tot de ster
ke persoonlijkheid. Er is geen land in Europa,
dat Sarrasanl niet bereisd heeft en men kan
zonder overdrijving zeggen, dat de naam Sar
rasanl *n bekenden klank heeft. Keizers, kettin
gen, politici, kunstenaars en geleerden bezoch
ten het circus, lieten zich fotografeeren met
den directeur en stuurden enthousiaste tevre
denheids betuigingen.
En toch was Hans Stosch niet Iemand, die het
werk van anderen voortzette of teerde op do
roem van voorgangers. HU ‘vormde zich zelf.
Want Stosch, die op 4 April 1873 te Lomnltz in
Posen geboren werd, stamde niet uit een clrcus-
in
voorwendsel weten te vinden, om dat te ver
ijdelen, daar ik werkelUk niet het minste ver
langen heb, om dit rustig plekje te verlaten.
Ik voel me een beetje moe van het leven, en
ben heel erg gehecht aan grootvader en het
oude huis. Alleen uit genegenheid, of omdat
ik hier geestelUk kan uitrustenóf omdat
er, nauwelijks zichtbaar, een draadje is. roo fijn
als dat van een splnneweb. dat me bindt aan de
hoop? Zooveel is zeker, dat ik het moet word,
om te wachten. Lorenzo is een en al smeekbede,
waaraan mUn gekwetste waardigheid «n ge
krenkte liefde niet kan toegeven. Waarom is
zUn liefde nleéftSterk genoeg geweest, om zich
boven de verdachtmakingen van afgunstige
menschen te verheffen? Waarom te hU niet
vol oprechtheid tot mU gekomen toen ft hem
met open armen en open nart verwachtte?
Isabel Lugue noodigt me uit voor de feeste-
lUke bijeenkomst van oud-leerlingen, op het
pensionaat, met Maria Lichtmis, en wil me
daarna meenemen naar ParUs, waar ze oen paar
dagen gaat doorbrengen bij haar tante, prinses
X.... die ik in Interlaken neb leeren kennen.
Het te een verleldelUk voorstel, en misschien
neem ik het aan als gedurende den wapenstil
stand van dertig dagen, dien ik mi.In eigen
trots heb toegestaan, Lorenzo géén toenadering
beproefd heeft. Als hü die beproeft, ben ik
bereid, om hem alles te vergeven. Wat een
heerlijke dageraad van geluk voor ons jonge
leven, en voor het wankele leven van mUn
grootvader, voor wlen het geluk alleen nog maar
bestaat in de weerspiegeling van het geiuk van
degenen, die hü liefheeft. Ik stel me mezelf
voor: eerst als verloofde, dan als oruid van
markies Carvajal. Lorenzo zou de bezittingen
van grootvader, en de mUne, blijven beheeren,
al zou hü wellicht een helper moeten aanne
men. Met «Un tweeën zouden we op het kasteel
gaan wonen, om grootvader niet alleen te laten,
en opdat tante Carmen niet al te ver van haar
zoon zou wezen; en onder deaen blauwen hemel,
tusschen deze bosschen van altUo groene
slnaasappelboomen, ieder uur van den dag op
gaand in de natuur, zouden wü zoo gelukkig
d.w.z. van z’n le
veranciers. Ik
zou u daarom
dan ook willen
voorstellen, laat
u morgen al vast
zoo het een en
ander brengen.
T T ele maanden geleden was het oude kasteel
y ,De Braake" in het vrlendelük dorpje
Harrestein, door den voormaligen bezit
ter. baron van Meeveren, verlaten. De tuin
vertoonde dan ook reeds hier en daar teekenen
van verval, toen op een middag in den zomer
het dorp uit z’n droom werd opgeschrikt door
de mededeellng, dat twee vreemde tuinlieden
bezig waren de aarde rondom „De Braake” om
te spitten en van versche planten te voorzien.
Het gerucht verspreidde zich met ongeloof
lijke snelheid door het dorp en de belangstel
ling was groot.
Peeters, die een zaak hield in kruldenlers-
en grutterswaren en die de eerste wilde zün,
rtond geen minuut na het aanhooren der vreem
de geruchten aan het hek van 1 kasteel „De
Braake", om tot z’n niet geringe ergernis te
zien hoe z’n concurrent Reijers reeds contact
had weten te krUgen met een der beide tuin
lieden.
Juist dacht hü er over heen te gaan en een
geschikter gelegenheid af te wachten, toen op
eens de deur van een der züvleugels van het
groote kasteel open ging en eefi niet meer Jonge
man in een gestreept jasje naar buiten kwam.
Als een hazewind stoof Peter in z’n richting,
waardoor hü Juist den ingang passeerde van
het hek, op ’t oogenblik dat de tmdere van den
tuin den straatweg wilde betreden.”
„Pardon," mompelde de kruidenier, ofschoon
hij minstens nog een meter van den man ver
wijderd was en nam z’n pet af.
De ander mompelde iets en wilde doorloopen.
doch scheen zich eensklaps te bedenken.
„Dat is waar ookzou u me misschien
kunnen zeggen...." begon hü, maar Peeters
stond al bU hem, terwijl z’n hart van vreugde
in z’n keel klopte.
„NatuurlUk,” antwoordde hü wel wat voor
barig, zoodat een flauwe glimlach om de lip
pen van den ander speelde.
„Ik zoek een kruidenier,” vertelde de man
verder, die, zooals ook achteraf bleek, de huis
knecht bleek te zün.
.Een kruidenier?" Peeters werd bleek van
hlüdschap. zoekt een kruidenier? Wel mün-
heerdat heeft zoo moeten zün”.Hü sloeg
zich op de borst.... tot uw orders münheer, tot
vw orders.... tot uw (flenst.... Peeters Is mün
naam. kruidenier!”
^De eenige zeker hier in ’t dorp,” onderstelde
dc ander.
„Ja, natuurlUk,” loog Peeters, „dat wil zeg
gen, d’r zün natuurlUk nog wel een of twee
van die snoepwinkeltjes....” de minachting in
z’n stem was onbeschrUfelük. „maar u bedoelt
natuurlijk een kruidenier.... een prima eerste
klas kruidenier
„Juist,” meende de man in *t gestreepte
Jasje, en liet er op volgen: „wel ik geloof dat
ik het dan prachtig tref, dat Ik denper
soon zelf spreek. De kwestie is namelUk
maar wilt u misschien niet even binnen ko
men.... dat préét gemakkelüker.”
„Graag, heel graag,” boog Peeters en met een
stralenden blik in de richting van z’n concur
rent, die met den tuinman slechts weinig scheen
op te schieten, volgde Peeters den man naar
den zoo Juist door dien verlaten zü-uitgang.
„Wel.” begon de kruidenier en hü keek met
een sctaiwen blik naar het norsche gelaat van
den huisknecht, „de nieuwe bewoner....”
,Js baron Reginald van de Sterke vuist,” viel
de ander hem afgemeten in de rede.
Peeters ging rechtop zitten op de punt var.
één der keukenstoelen, die in wanorde Unde
nog heel verlaten kamer stonden.
„Zoo, zoohü wreef zich vergenoegde^
handen, „dus weer een baron.”
nuwprip de ander kort, maar.... Ja.
maar nu ter zake, mijnheer
„Peeters." vulde deze aan.
„Juist. Peeters.... kükt u eens. De Baron
heeft me eenlge dagen vooruit gezonden, be-
grüpt u, om vóór z’n komst zoo een en ander
te regelen op het kasteel. waarbU o.a. behoort
het aanstellen der toekomstige leveranciers."
Peeters boog.
„U begrüpt natuurlUk, waar het dorp dus
maar éen kruidenier heeft volgens uw zeggen,
dat de keus in dit opzicht niet groot is en
niet moeilijk. De baron echter is gesteld op
stipte uitvoering van z’n orders en geen non
chalance. want het is andere natuurlUk een
•Itete 1