ONS BLAD
De catastrophe te Hilversum
Sa» -
OVERHEIDSTOEZICHT
ONTBRAK
SPANJE EN CATALONIË
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
Korting Alexander
naar Sofia
'S-WERELDS GROOTSTE
SCHIP
1
s
o
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1934
NIG DE KATHOLIEKE PERS
VER
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 291
Toenemende spanning
Automatisch
Mededeeling architect
Door een bom ontstaan?
Onderzoek der justitie
De Lindbergh-affaire
De overheidscontrole
Drie menschen gedood
Een tweede slachtoffer
De toestand der patiënten
Aantal dooden sttfgt
Geen kolen naar België
Het Saarplebisciet
'3
Ontzettende getallen
Half millioen stemmers
De mijnramp in Wales
Weer een explosie
f
a a
Een verklaring van den
commissaris
De brand bij de Clara-
mijn
Hevige explosie bij
Brussel
De ramp van de Morro
Castle
Balans van de ramp in
Japan
Import voorloopig stopgezet, daar
het kwantum is overschreden
De 534, thans genaamd de „Queen
Mary", te Glasgow goed
te water gelaten
Steeds meer materiaal tegen
Hauptmann
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Het uitoefenen van controle werd
als een Jast beschouwd en ge
schiedde daarom niet-meer
Minister Kalff (2e van rechts) bracht een bezoek aan de Luto te Den Haag. De heer Kolff, voor-
zitter der Rotterdamsche Aerocluh, legt de werking van de auto-giro uit
Het brandgevaar
Bulgaarsch-Joego-Slavisch non-
agressiepact op komt?
i|
I
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Joego-Slavisch koningspaar naar Sofia
Spanje m
ipannlnf
Het
8aarplebteciet.
Jaarvergadering van Jlereeaf" te Ara bees,
Ministerieel besoOk aaa de Philips* fabrieken.
Koning Alexander
De
Stand op Donderdag M Mr vjn.: 7CA4
w
■A
Hevig» explosie in een fabriek nabij BrinaeL
Drie arbeiders gedood.
De Gemeenteraad van Amsterdam bestest tot
conversie van een 5 pets, en drie 4% pete. lee-
ningen.
Toenemende
Catalonië.
De Lindbergh-affaire. Steeds meer materiaal
tegen Hauptmann.
kasteel
nabij de
stad zij
tijd als
de vereenvoudiging der pasforma-
llteiten, de ruimere uitwisseling van boeken en
sluiting heenbrak Ben in de nabijheid staande
mijnwerker werd door vallend gesteente getrof
fen en gedood.
Da ramp te Hilversum; over de Instelling ran
een strafvervolging staat nog niets vast. *t
ontbreken van eontröle van de brandweer.
De mijnramp in Wales. Twee ontploffingen. Ben
arbeider gedood.
len eventueel onderdanen ter beschikking voor
de versterking der SaarpollUe.
Wij hebben nog een onderzoek Ingesteld naar
deze overheldscontröle, waarvan in beide cita
ten sprake te. De zaak wordt het zuiverst ge
steld, indien men de mededeellngen nagaat,
die de commissaris van politie te Hilversum,
de heer A. L. van Beusekosn, tot een persver
tegenwoordiger heden deed; deze verklaringen
volgen hier.
HU achtte maar één middel afdoende tegen
het van deze zijde dreigende gevaar, nJ. een
absoluut verbod van het vertoonen van nltro-
cellulose-fUms in open ruimten.
In het begin lieten de brandwonden zich niet
ernstig aanzien. Dinsdagavond waa de toestand
echter plotseling dusdanig verergerd, dat men
niet meer tot overbrenging naar de R.K. Zie
kenverpleging kon overgaan. Nog dienzelfden
avond is het meisje van de laatste H.H. Sacra
menten voorzien en Woendaagmiddag omstreeks
KATTOWITZ. 26 Sept. (VX>.) De brand, die
ontstaan was in een slntelhoop bij de Clara-
mUn te Ruda, heeft nog twee slachtoffers ge-
ëteebt. In den toestand van negen zwaargewon
den is nog geen wijziging gekomen, zoodat men
vreest voor een stijging van het aantal dooden.
Het nxar de oorzaken van den brand ingestelde
onderzoek is nog niet beëindigd.
De import van Nederlandsche keien naar België
is voorloopig stopgeaet, daar het kwantum te
overschreden.
Woensdagmiddag Is wederom een slachtoffer
van den droevigen brand ie Hilversum over
leden. Hei te de W-jarige laantje Reynders, die
in de ouderlijke ironing aan de Boschdrift werd
verpleegd.
Naar de nommlemria mededeelde, meet
uit den kring der brandweerleiders sfjn
verklaard, dat men van de bewuste, fatale
voorstelling niets af wist. Doch al had men
het geweten, dan nog was men er niet naar
toegegaan. Men acht het voldoende, dat de
voorwaarden op de vergunning sijn gedrukt
en het oontroleeren door de brandweer Is
te lastig.
Van politiezijde wordt volstaan met het
verleenen van de vergunning. Om overal
heen te gaan heeft men geen tijd en bo
vendien is er dan te weinig personeel.
De vaas, welke water van de Jordaan
bevat en door de Ridders van het H.
Graf aan Prinses Maria-José voor den
doov van haar dochter werd Beschonken
Woensdag*vnn<1 was de toestand der patiën
ten hetzelfde als den geheelen dag. De ernstigst
gekwetste. Corrie Koperdraad, verkeert nog
steeds in zorglijken toestand; de beide andere
patiënten in het Diaconessenhuis maken het
goed.
In de RK Ziekenverpleging zijn in het ge
heel nu 30 patiënten opgenomen. Alhoewel de
toestand van eenige ernstig is, verkeert geen
barer in onmiddellljk levensgevaar.
De toestand van pater Buys is eveneens
ernstig.
Du commandant der Amsterdamsche Brand
weer, de beer O. Gordijn Jr„ die, naar mén
weet, deel neemt aan het ondersoek inzake
den brand, heeft verklaard, het gebruik van
nltro-cellulose-fllm in open ruimten als deze,
waar de film vertoond werd, uit den booze te
achten in verband met het groote brandge
vaar, daar deze fllmstof uit schietkatoen en
kamfer bestaat.
NEW YORK. 3# Sept. (Reuter) De politie
heeft de huiszoeking bij Hauptmann met groo
te nauwkeurigheid voortgeset. Daarbij rijn nog
een aantal bankbiljetten en een geladen automa
tisch postool van klein kaliber gevonden. De
bankbiljetten waren opgerold verstopt in vier
gaten, die achter een tegen dén wand staan-
den plank verborgen zaten. Een deel van het
geld la onmiddellljk aan den rechter van In
structie gezonden, die volgens een mededee
ling van den officier van justitie Poley gecon
stateerd heeft, dat de biljetten deel uitgemaakt
hebben van het betaalde losgeld.
Lindbergh heeft beden gedurende ongeveer
17 minuten voor de commissie van onderzoek
verklaringen afgelegd over de indertijd door
hem gevoerde onderhandellngen over het los
geld.
We willen ten overvloede nog mededeelen,
dat de architect van het gebouw ons ver
telde, dat de oorspronkelijke opdracht
voor ISO personen luidde. De plaatsing en
ruimte viel echter zeer mee, zoodat nog en
kele tientallen meer op een goeden afstand
van elkaar konden worden geplaatst. Er
waren den bewusten dag 146 kinderen in
de zaal, zoodat van overvol zijn geen spra
ke was.
Naar wjj van bevoegde zijde ver
nemen wijst het gerechtelijk voor
onderzoek, dat inzake de tragische
gebeurtenis te Hilversum op bet
oogenblik gaande is, inderdaad op
dood door schuld (art. 307 W. v.
Str.Of een strafvervolging zal
worden ingeqfeld en zoo ja op
welke termen, staat nog niet vast.
De ramp van de „Morro Castte” veroorzaakt
deer explosie van een bomt
Mr. J. H. Beyer, directeur van de RettirëbM
sche Bankvereeniging, heeft steh thans beroM
verklaard als voorzitter van het Werkfonds
1934 op te treden.
Onze Brusselsche correspondent seint ons li d.
36 Sept.:
De Belgische minister van Economische Za
ken Van Cauwelaert heeft besloten den import
van Nederlandsche kolen in België voorloopig
stop te zetten, daar het normale kwantum werd
overschreden.
Dit kwantum bedraagt 65.000 ton per maand,
doch in de eerste drie weken van September
werden 30.000 ton ingevoerd.
Wanneer het evenwicht hersteld is, zal de im
port weer hervat kunnen worden.
In het begin deelde de politie nog aan de
brandweer mede, dat er vergunning was ver
leend en waar de voorstelling plaats vond.
Aangezien men echter toch niet controleerde,
werd ten slotte verzocht aan de politie om
ook deze mededeellngen te doen staken. Hier
aan is gevolg gegeven.
Wat betreft het verleenen van de
vergunningen, dat geschiedt, aldus
de commissaris, automatisch. Van
daar dat de mogelijkheid bestaat,
dat deze er zelf niet van op de
bladen en de rtegellng van de eigendomsver
houdingen aan weerszijden van de grens. Zelfs
acht men het waarschijnlijk, dat een non-
agressiepact tot stand zal komen, waarbij dan
Joego-Slavlë bereid zou moeten zijn af te zien
van de opneming der clausule 1. z. de definitie
van den aanvaller. Bulgarije, zoo verwacht men,
zal echter blijven volharden bi) zijn weigering
om toe te treden tot het Balkanpact.
Ter gelegenheid van het bezoek van het Joe-
go-Slaviscbe koningspaar'aan Sofia, heeft de
burgemeester van Sofia een oproep tot den Bul-
gaareche bevolking gericht, waarin o. het vol
gende gezegd wordt:
„Het bezoek van de Joego-Slavische souverel-
nen is een gebeurtenis van groote politieke be-
teekenis. Het is een schitterend bewijs van de
wederzljdsche hoogachting en de vriendschaps
banden, die tusschen beide staten bestaan.”
36 Sept.:
Hedenmorgen heeft in een acetylesnfsbriek te
Mechelennabij Brussel een geweldige ontplof
fing plaats gehad. De slag werd uren in het
rond gehoord. De ontploffingen duurden twintig
minuten lang.
Twee arbeiders werden op slag gedood. Toe
snellende arbeiders ran een nabij liggende fa
briek zagen een man uit het brandende gebouw
rennen en zich op den grond wentelen om de
vlammen te kunnen dooven, waardoor hij om
huld was. Zijn geheele lichaam was zwart ge
worden. Kort daarna Is de ongelukkige In het
ziekenhuis aan de bekomen verwondingen over
leden.
De oorzaak van deze ontploffing heeft men
nog niet kunnen vaststellen.
r
De catastrophale brand te Hilver
sum heeft reeds twee slachtoffers
geëiecht; het is zeer wel mogelijk,
dat nog meer kinderen aan de
zware brandwonden zullen bezwij
ken. Hoe meer de gevolgen in ernst
toenemen, met zooveel te meer
energie wordt er over de schuld
vraag gesproken
Wetsontwerpen sQn ingevoerd tri wvttelifka
regeling van de verlengde eonUngenteerlng van
dert invoer van lucifers en rijwielbanden.
Ongetwijfeld is het Juist, dat de politie ver
gunningen voor filmvoorstellingen e.d. ver
leent. Vroeger, toen nog geen eischen op de
acte ’waren gedrukt, ging de brandweer meer
malen controleeren, of wel veiligheidsmaat
regelen waren getroffen. Ook de politie ging
meermalen na, of de veiligheid voor de bezoe
kers voldoende was betracht.
Dit echter werd te lastig. De brandweer ver
zocht, op de vergunningsakte bepaalde voor
waarden te laten drukken; eischen, die in de
vergunning werden neergelegd, zooals b.v. de
emmer water met dweil, de stoelenformatle,
enz.
MADRID, 36 Sept. (Reuter). Zooals bekend,
heeft de autonome regeering van Catalonië zich
den laatsten tijd herhaaldelijk verzet tegen de
centrale regeering in Madrid. Woensdag pu
bliceerde de Madrlleensche ochtendbladen een
schrijven van den president der Catalaansche
regeering aan den Spaanschen premier, waaruit
wel duidelijk blijkt, hoe Catalonië Madrid ne
geert. De Centrale regeering had nJ. een ver
zoek Xot de Catalaansche generaliteit gericht
om de vrijheid van geweten en onschendbaarheid
van de Catalaansche rechters te respecteeren.
waarbij den president opdracht werd gegeven
den hoogsten rechter mede te deelen, dat de
laatste verordeningen van den Catalaan-
schen minister van Justitie geen enkele juridi
sche basis hebben. De Catalaansche president
heeft daarop den Spaanschen premier geschre
ven, dat hij de uitdrukking, die deze gebruikt
had „Ik beschik, dat....” energiek afwees, aan-
gezlen daarin een subordinatie van zijn per
soon onder de Spaansche regeering tot uiting
komt, welke hij moet afwijzen. Overigens be
treurt de Catalaansche president het geen uit
voering te kunnen geven aan genoemde op
dracht.
Naar aanleiding van de Marxistische revolu-
lutleplannen zijn een aantal secialistische ge
meenteambtenaren gearresteerd.
Een wapendepot werd ontdekt, waarin de po
litie 100 bommen en 8000 schoten munitie vond.
In Cadiz heeft de politie 10.000 stalen platen
in beslag genomen, daar zfj vermoedde, dat deze
door socialisten gebruikt zouden worden voor
pantsering van auto’s. Ook hier zijn overigens
wapenen gevonden.
LONDEN, 26 Sept. (Reuter) In den afge-
loopen nacht om half één heeft in de Gresford-
mljn een nieuwe ontploffing plaats gehad. Stuk
ken hout en beton werden meters hoog in de
lucht geslingerd en een groote zwarte rookwolk
kwam uit de schacht. Gelukkig werd niemand
gewond.
Alle vrachtauto’s van de onderneming zijn
thans gerequlreerd om opnieuw grond en puin
naar de ongeluksmijn te voeren, teneinde de
schacht opnieuw te kunnen sluiten en dlcht-
metselen.
LONDEN, 25 Sept. Hoewel de ongeluksmijn
te Greatord gisteren afgesloten te, heeft steh
Intusschen is ook „Het Volk” tot de ontdek
king gekomen, dat er wel vergunning was ver
leend.
Dit blad schrijft hier o. m. over:
„Indien door de politie werkelijk een vergun
ning is verstrekt, dan is hiermede volkomen
in strijd gehandeld met de betreffende veror
deningen. Het gebouw immers was niet ge
schikt voor filmvoorstellingen en de politie
fnoet, alvorens vergunning te geven, zich eerst
vergewissen, dat hiertegen bij Bouw- en Wo
ningtoezicht geen bezwaar bestaat.”
NEW YORK, 26 Sept. (Reuter) De commis
sie van onderzoek inzake den brand op de „Mor
ro Castle" hoorde gisteren Athur Pender, die tn
den ongeluksnacht de wacht had.
HU was van meening, dat de brand het gevolg
was van een bomontploffing. HU had een luiden
knal uit de richting van de schrijfkamer of van
de kajuitgang gehoord. Toen hij zich daarheen
begaf, bemerkte hij een Jongen man in een gri>
pek, dien hjj nooit tevoren had gesten en die
ook niet tot de equipage oeheorde. Verder had
hü gezien, dat een lid der bemanning een kast
opende, waaruit vlammen sloegen.
SAARBRUECKEN, 36 Sept. (Reuter)
voorlooplge kiezerslijst voor de volksstem mins
te gisteren overal in het Saargebied aangeplakt
en blijft tot 36 October hangen Het asntaj kie
zers te ca. 530.000. Een hedenmorgen uitgegeven
nummer van het officieel orgaan der regee-
rlngecommtesle beslist de regedng van de proce
dure, te volgen bij klachten tot he( verkrijgen
van een rectificatie der voorlooplge mot door
schrapping of invoeging van naman,
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Tglwfoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS!
Per kwartaal voor Alkmaar I X—
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
TOKIO. 36 Sept. (V.D.) Volgens offlcleele
mededeellngen moet het aantal slachtoffers ran
de typhoon, die verleden week Japan beeft ge
teisterd, worden vastgesteld op 2489 dooden,
terwijl 8399 personen gewond werden en 568
personen woraen vermist.
Het aantal vernielde of
digde gebouwen bedraagt
GENèVE, 26 Sept. (Reuter) Op 3 Septem
ber JJ. verzocht de voorzitter van den Volken
bondsraad aan de leden van den Volkenbond
om hun medewerking bij het aanwerven van
politiemannen voor bet Saargebied tijdens de
volksstemming.
Antwoorden zijn thans ontvangen van Bel
gië en Italië, die verklaarden de aanwerving,
In hun landen te willen bevorderen, alsmede
van Llttauen, welk land verklaarde tegen aan
werving van Llttauers geen bezwaar te zullen
maken.
Zwitserland heeft den wensch geuit, dat de
regeerlngscommlssie af moge zien van de aan
werving van Zwitsers, waarop reeds bevestigend
te geantwoord.
aantal vernielde of ernstig bescha-
gebouwen bedraagt 363.336, waar
onder 289 schoolgebouwen. 5000 spoorwegwa
gons werden vernield en de koeten voor hei
herstel van de spoorwegen worden geraamd op
beden een explosie voorgedaan, die door de af- 10 millioen yen.
over
en geschreven.
GLASGOW, 26 Sept. Hedenmiddag te van
de werf van de John Braun en Co. aan de
ötjde nabij Glasgow met goed gevolg te water
gelaten het grootste schip ter wereld, hei 75000
ton metende schip van de Cunardbjn, det to»
nog toe bekend stond onder het nummer van
het technische werkstuk 534.
De plechtigheid geschiedde in aanwezigheid
van den Koning en de Koningin van Engeland
en den Prins van Wales en werd bijgewoono
door een reusachtige menschenmassa, die aan
beide oevers van de Clyde verzameld was. On
danks den neerstortenden regen.
De Koning hield een ko. te toespraak, waarna
de Koningin de doopplechtigheid verricotte. Zij
doopte het schip, welks naam tot dat oogei.bllk
voor Iedereen geheim was gehouden „Queen
Mary”.
Te 3.10 gleed het reusachtige gevaarte van de
werf het water In; 40 000 ton bewerkt staal, ge
steund door 2500 ton sleepkettlng, begonnen
hun langzamen gahg van twee minuten langs
de groote helling naar de Clyde.
Het schip lag daarop onmiddellijk sttl. waar
na de sleepbooten vastmaakten en het schip
naar de montagehaven sleepten.
SOFIA 26 Sept. Morgen zullen de koning
en koningin van Joegoslavië te Sofia aankomen
voor een bezoek
aan koning Bo
ns en koningin
Giovanna, op wier
Vranya
hoofd-
eenigen
gasten
zullen vertoeven.
Koning Alexan
der bevindt zich
In gezelschap
van den Joego-
Slavlschen minis
ter van Bulten-
landsche Zaken
JeftitsJ, die tij
dens dit bezoek
besprekingen zal
voeren met zijn
Bulgaarschen col
lega Batalof, o.
m. over de spoor
wegen en andere
verbindingen tus
schen de belde
landen, over u_
Toen aan dat verzoek was vol
daan en de voorwaarden op de
vergunningen waren gedrukt, achtte
de brandweer het niet meer noodig
verder iets in dat opzicht te doen.
Men achtte de zaak in orde, zoo
dat niet meer werd gecontroleerd.
Er bestond van dien af geen over
heidstoezicht meer.
We vernamen feiten, die deze kwestie ran
schuldvraag eenlgszins anders belichten, dan
vele niet-kathoheke bladen in den aanvang be
richtten.
Het „Algemeen Handelsblad” is ten slotte
overtuigd, dat er een vergunning Is uitgereikt.
Het blad schrijft hierover o. m.:
„Deze vergunning schijnt automatisch ge
geven te zijn, vandaar dat de commissaris er
niets van afwist. Uit deze schriftelijke voor
waarden op het vergunningsformulier vermeld,
noemen wij nog dat de film voor en na het ge
bruik moet worden opgeborgen in een daarvoor
bestemden koffer. Bij het filmapparaat pnder
het onmiddellljk bereik van den operatuur moet
een emmer water aanwezig zijn alsmede een
natte dweil.
Aan deze voorwaardan schijnt niet te zijn
voldaan, maar ze zijn ook niet gecontroleerd
en dat lijkt in deze regeling een zeer ernstige
fout; ook dat de brandweer nlst wordt inge
licht omtrent het door de politie verstrekken
van zulk een vergunning. Deze beeft zich dus
evenmin kunnenovertuigen, dat aan de ge
stelde voorwaarden was voldaan, noch aan den
etech, dat niet meer dan 130 personen In het
gebouwtje aanwezig mochten zijn en of de
gangen waren versperd.”
Wij wéeriegden reeds de mededeelingen, dat
bet bewuste zaaltje slechte 130 menschen zou
kunnen bevatten.
Ik 4
