Pastoor Hlinka zeventig u&fiaal van den dag jaar H QVQNTI PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND I I STRIJDBAAR PRIESTER NE II LYNDON ONTSNAPT GEEN SPRAKE VAN! 3 I ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1934 De verloren Geheimzinnige klok Dieven stelen een brug E Alle abonné’s Merkwaardigheden van onzen kalender Economische toestand van zijn volk Joodsche scheepvaart maatschappij Engelsche jubileum postzegels Postverbinding door de Sahara Koninklijk valkenier overleden St eedt heeft hy op de bret gestaan voor de autonomie der Slowaken DOOR VICTOR BRIDGES Een nieuwe naam voor Angora? AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL'VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL 1 f i p-'iI handig fer- i. HOOFDSTUK I HOE IK LOSBRAK Wordt vervolgd. klonk de ruwe stem van den boven bet geschuifel der we zoo stijf, dat we door flinke lichaamsbewe gingen als springen en craven het bloed in onze ledematen weer eenlgszlns in circulatie moes ten brengen. Ter gelegenheid van het vUf-en-twlntlgjarig Jubileum van de troonbestijging van het Engel sche koningspaar, dat volgend jaar herdacht zal warden, zal voor de eerste maal ook de beel denaar van koningin Mary op de Engelsche. postzegels prükten.Voor iedere dominion en kolo nie zal een aparte postzegel gemaakt worden, met het onderschrift „zilveren jubileum”. Daar het aantal Engelsche bezittingen en koloniën over de geheele wereld zeer groot is, zullen on geveer tweehonderd nieuwe soorten postzegels In omloop gebracht worden. Voor philatellsten om te watertanden, maar voor de Engelsche P.T.T. echter een onverwachte bron van Inkom sten. Een advertentie behoeft geen „kapitalen* te kosten. Plaats maar eens een Omroeper! Rubri- seering en gelUkvormige zetwijze. Billijk han- delstarle' De Fransche posterijen zullen per 5 October a.s. een nieuwen postdienst openen naar het Niger-gebled en den Franschen Soedan door de Sahara. Aanvankelijk zal deze dienst be perkt zijn tot brieven en briefkaarten, zoowel gewoon als aangeteekend verzonden. Een veer- tlendaagsche auto-dienst zal worden onderhou den tusschen Colomb-Bechar, bet begin van den woestijnweg in het Zuiden van Algiers en de Niger-havens van Oa en Niamey. De dienst zal omstreeks 31 Mei 1935 gestaakt worden, wanneer in deze streek de hitte al te groot wordt. MARTIN BERDEN j (Nadruk verboden) Hnumuiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii te ontdekken. Onze benzinevoorraad begon nu geleidelijk minder te worden. De hindernissen in den vorm van talrijke ijs blokken werden nu steeds grooter en met de meest mogelijke voorzichtigheid moesten we ons een weg banen over de met aderlel obstakels bezaaide ijsvlakte. Somtijds moesten we zelfs groote blokken ijs eerst opruimen voor we ver der konden gaan. Oom Sydney had thans het stuurwiel weer genomen. Ik had den verrekijker gepakt en daarmede tuurde ik maar geregeld den omtrek af, In de hoop een of ander menschelijk wezen waarheen ik liep; mijn eenige zorg was, zoover mogelijk van de karabijn verwijderd te zijn voor de eigenaar mü als doel voor een tweeden kogel nemen kon. Terwijl ik in zig-zag-liln tusschen de boomen voortrende met mijn hoofd zoo laag mogelük, hoorde ik achter mij een verward rumoer onder mijn medegevangenen, die thans blijkbaar op roerig werden, des te minder gelegenheid had de oppasser om zich met mij bezig te houden Wat den soldaat betreft deze bad waarschijnlijk zijn handen al vol genoeg. Mijn grootste gevaar was. dat er andere bewakers in de nabijheid konden zijn. Wanneer dit het geval was, zouden zij ongetwijfeld het schieten hebben gehoord en op het eerste alarm zijn komen toesnellen.Toen Ik het hooogste punt van de aanplanting dat ongeveer honderd meter van den weg verwijderd was, bereikt had, keek ik om over mijn schouder, maar tot dusverre achtervolgde mü niemand. Mijn eenige kans was. het groote boech, dat aan den weg naar Tavistock grensde, te be reiken. vóór de bereden wacht zou zijn aan gekomen Tusschen dit beech en de aanplanting strekte zich een lange, onen heuvelhelling uit, ongeveer tweehonderd meter breed, die nauwe lijks dekking kon bieden aan een konijn. Dat was niet bepaald een aanlokkelijk vooruitzicht, maar erover moest ik en ik won er niets bij door er naar te blijven kijken. Ik aette dus mijn tanden op elkaar en stak over, zoo hard als ik loopen kon. Ik was ongeveer half weg toen er plotseling een kreet geslaakt werd, aan mijn rechter Ik herinnerde mij nu een verhaal dat mijn moeder mij vroeger vertelde wanneer ik mijn eten niet lustte. Een boerenknecht die een he kel aan grauwe'erwten had zette op een keer zijn lepel in ben bord met erwten en zei „zit of wilt nalt”. Later kwam hij zonder werk, kon ook geen werk meer krijgen en was aan den hongerdood ten prooi. Bij zijn vroegeren baas kreeg hij nu een bord met grauwe erwten en vol schaamte herinnerde hij zich thans hoe hij vol verachting over het hem thans zoo heerlijk smakende eten had gesproken. Onze tocht werd weer voortgezet en gelei delijk naderden we de bergen van het vasteland. Na een vermoeiende dagreis legden we ons weer ter ruste, waarbij we een gretig gebruik maak ten van de pelzen der Ijsberen. Toen we echter den volgenden morgen wakker werden, waren het met prachtige onverwachtheid. Een vierkante, forsche figuur schoot plotse ling vooraan uit den troep vandaan, wierp zich zelf letterlijk over de muur en kwam onder luid gekraak temidden van het struikgewas beneden terecht. Een tweede schreeuw van den bewaker volgde en onmiddelHjk daarna het oevel: „Halt!** Intusscben had de soldaat zijn ge weer in aanslag gebracht. De vluchteling gaf even weinig gehoor aan het bevel, als een tijger aan een hondenfluitje. In een oogenbllk was hij weer op zijn voeten en brak, bijna dubbelgebogen, door de struiken met verwonderlijke vlugheid. Pang! De kogel floot hem na, met een kwaadaardig Den volgenden dag las Ed van den gestolen ruto: donkergrijs.... bijna nog geheel nieuw., nummer P. D. 44554. „Dat wis het nummer.” zei Jos, toen z’n vriend het hem vertelde. „Ik weet het beel po sitief: 44558.... een erg gemakkelUk nummer., en danhèhet signalement van den vermoedelijkeM dief klopt ook „Voor detective zijn we niet in de wieg ge legd," zuchtte Ed, „dat is zeker....” en lang zaam stak hij z’n sigaret aan. terwijl hij na denkend de blauwe rookkringetjes met de oogen volgde. hem met mijn rechter juist onder de kin stootte. Werelden van geconcentreerde bitter heid lagen achter dezen stoot en hij sloeg acherover alsof hij door een voorhamer ge troffen was. Hij deed mij goed, deze stoot, die mij mijn zelfrespect terug gaf zooals niets anders dat had kunnen doen. Men moet zslf in de gevan genis gezeten en onder bevel gestaan hebben en toegeschreeuwd zijn als een hond drie trage jaren lang, om het genoegen, weer eens iemand zulk een klap te kunnen geven, naar volle waarde te kunnen schatten. Op dat oogenbllk echter had ik geen tijd, mijn gevoel te analy- seeren. Bijna voor die man met zijn roode ge- zlch den grond met zijn schouders had bereikt, was ik bij het bek, dat het boech afsloot, zette een hand boven op een paal en sprong erover in de aanlokkelijke duisternis. Een oogenbllk bleef ik staan en wierp als Lot’s huisvrouw een haastigen blik achter mij: op den bewegingloosen vorm na van mijn tegen stander die den hemel scheen te bestudeeren, lag het heideveld, dat ik Juist overgestoken had, nog geruststellend verlaten. Zelfs geen ver volgende bewaker was nog uit de aanplanting opgedoken. Met een zucht van verlichting wendde ik mij om en liep het dichtste gedoe'te in van het verwarde struikgewas voor mij uit. In de nabijheid van Venetië is onlangs een geheele brug gestolen, waarvan het materiaal bestond uit Amèrlkaansch larikshout en on geveer drie meter lang was. Het is den dieven gelukt deze brug in een nacht los te krijgen en mede te voeren. Ook de pijlers, waarop de brug rustte, zijn ontvreemd. Merkwaardig is het evenwel, dat niemand der Inwoners van het kleine plaatsje den dief stal heeft bemerkt. En dat men hier met een diefstal te doen heeft, laat geen twijfel, daar de brug onmogelijk met pijlers en al in het water kan zijn verdwenen, omdat zij pas ge bouwd was en dus hecht en sterk. In Sandwich in Ontario heeft men een ge heimzinnige klok gevonden, welke door brand weerlieden uit een brandend huls is gehaald. De klok, welke een achtdaagsch uurwerk be vat, loopt nu al eenige maanden geregeld door, zonder dat ze opgewonden behoeft te worden. Het afgebrande huls was vroeger een her berg. maar werd sinds eenigen tijd slechts als woonhuis gebruikt. De laatste bewoonster was mrs. Clark, een oude dame, die drie maanden geleden stierf. Toen nam de gemeente het huis over en werd het geheele meubilair, op enkele waardelooze stukken en de bewuste acht-daagsche klok na, eruit verwijderd. Toen de brandweerlieden de klok uit het huls haalden, liep ze nog en tot op heden is ze niet stil blijven staan. Men is er nog niet ach ter wat de oorzaak hiervan is. Een Turksch schrijver heeft aan den ge meenteraad van Angora voorgesteld, den naam van de hoofdstad te veranderen in „Ghasi”. „Ghazl, dat „Overwinnaar” beteekent. is de titel, waarmede men Moestafa Pasja, den pre sident der Republiek, aanduidt. De gemeenteraad heeft het voorstel in over weging genomen. waaksche probleem een Europeesch. Hlinka werd nationale held en martelaar. Rome nam de partij op voor Hlinka. De bis schep van Zyps moest de suspendeerlng van Hlinka opheffen. Hij werd pastoor van Rosen berg. Tijdens den wereldoorlog rustte de Slowaak sche politiek. Bjj de omwenteling in 1918 bleef Hlinka In Rosenberg. Hij volgde niet het voor beeld van andere Slowaaksche politici, die met Boedapest en Praag onderhandelden, om twee ijzers tégelijk in het vuur te hebben. Gewichtiger dan een ministerzetel leek het hem, den polltleken wil van zijn volk vaster te vormen. Hij poogde de Hongaarschgezlnde gees telijkheid voor den nieuwen staat Tsjecho- Blowaklje te winnen. Aan zijn activiteit ia het te danken, dat de Hussitlsche beweging niet van Bohemen naar Slowakije oversloeg. Hlinka werkte koortsachtig voor een eigen Slowaaksche hiërarchie. Hij stiet daarbij op den kortzlchtigen onwil der Tsjechen, met wie hij voor de politieke vrijheid samen had gestreden. Er bleek een diepe klove te bestaan tusschen de cultureels en religieuze Idealen beider volken, een klove zóó diep, dat de gezamenlijke strijd voor de nationale vrijheid haar niet kon over bruggen. De Tsjechen zijn nationalistisch-Hus- sitlsch, liberaal-vrijzinnig en houden scherpen koers op scheiding van Kerk en Staat. VOtx den oorlog had Hlinka zich de samenwerking bei der volken zóó voorgesteld, dat de Slowaken de Tsjechen religieus zouden vernieuwen en de Tsjechen den Slowaken de helpende hand zou den bieden bij de economische vernieuwing. In plaats daarvan kwam na den oorlog de cultuur- kamp. In de revolutlonnalre constitueerende vergadering werden 40 Slowaken beroepen. Daarvan waren slechts 4 van de partij-Hlinka, dertig waren Evangelisch en in het geheel maar 10 katholiek, Zo° kortzichtig was Praag. Bjj de verkiezingen van 1925 verwierf de partij-Hllnka alléén reeds drie-en-twintig mandaten. Nog versch in het geheugen ligt de strijd van Hlinka tegen het Tsjechische Praag verleden Jaar, toen dit trachtte het feit, dat de Slowaken zeven honderd Jaar katholiek waren tot een Tsje chisch staatsfeest te maken. Hlinka mocht niet spreken. Deed het toch en maakte, onder den jubel van zijn volk, het feest tot een zuiver Slo- waaksch hoogtij. De Slowaken willen niet van Praag los, maar strijden voor autonomie in het kader van het Tsjechisch-Slowaaksche staats wezen. Zij wenschen een eigen Landdag en eigen administratie. Praag wijst deze elschen als se paratisme van de hand. Hlinka laat zich ech ter niet intlmldeeren en is onverbiddelijk. HIJ is niet bang voor gevangenis of voor attentaten zijner tegenstanders. Praag moet met hem reke ning houden en houdt ook rekening met hem, al is ijij dan reeds een grijsaard van zeven tig. De Slowaaksche Jeugd volgt hem geestdrif tig. Zij ziet in den grijzen Herder en in zijn werk de fiere trotsche woorden tot werkelijk heid geworden die hij eenmaal sprak voor een Hongaarsch gerecht: JSlowaak was ik, Slowaak ben ik gebleven, altijd, zonder onderbreking en Slowaak zal ik altijd zijn.” Op zjjn landgoed is de hertog van St. Alban, die den titel van Koninklijk valkenier had. overleden. Weliswaar wordt de valkenjacht, een sport uit de middeleeuwen, heden ten dage zelden meer beoefend, omdat er weinig valken zijn, maar de man, die den titel valkenier van zijn voorvaderen had geërfd, is in Engeland altijd populair geweest. Hij ging namelijk voor den sterksten edelman van bet Britsche rijk door. geluid door de twijgen, en enkele stoutmoedige geesten uit de afdeeling hieven een half ge durfd geroep van „Moord!” aan. „Monden dicht!’’ schreeuwde de bewaker boos en om zijn woorden kracht bij te zetten, verhaastte hij zijn schreden, tot hU in de on- mlddellüke nabijheid van de spotters was. Terwijl hij dit deed, zag ik olotseling met buitengewone duidelijkheid, dat ik nooit weer zulk een goede kans zou krijgen, om te ont snappen. Op dat oogenbllk waren de anderen tusschen mij en den oppasser in, terwijl de soldaat met zijn leege karabijn ter vervolging van den vluchteling tusschen de boomen door rende. Voor aarzeling was geen tijd bovendien behoort aarzeling niet tot mijn sonde. Ik herin ner mi), dat ik lang en diep inademde en het volgende, wat ik mij herinner, is dat ik mijn voet boven op den muur kreeg en tegelijk de meest onzalige tuimeling maakte midden in een doornig braambosch. Deze onhandigheid redde waarschijnlijk mijn leven. De bewaker, die blijkbaar minder zenuwen had, dan ik hem had toevertouwd, moet op mij hebben geschoten "anwaar hij stond, recht tusschen de hoofden der andere gevangenen door en slechts mijn onverwacht plotselinge verdwijning van den muur be waarde mijn lichaam voor een plombeerlng met lood. Ik wachtte niet tot hij opnieuw zou hebben geladen en was dat braambosch uit en den heuvel op In minder tijd dan noodlg is om deae woorden te lezen, Ik bedacht nauwelijka. waarschuwend toeken was geweest, bezwijmde een der bewakers. Hij het zijn karabijn vallen en terwijl hi) zijn hand naar net hoofd bracht, waggelde hjj met zijn volle gewicht tegen den lagen muur, die ons van het bosch gescheiden hield. Het gekletter van zjjn geweer, dat op den weg viel, deed natuurlijk ons allen in die richting kijken en toen wij zagen, wat er ge beurd was, bleven wij alle achttien Instinct matig staan. Tegelijkertijd anderen oppasser voeten uit: .Waarom blijven Jullie staan? Loop door!” Vanuit de hoeken van mijn oogen zag ik hoe de soldaat toesnelde op de liggende ge daante bij den muur cn Juist toen de geheele ploeg zich weer in beweging zette, gebeurde Onze kalender heeft eenige eigenaardighe den en gehoorzaamt aan eenige wetten, het geen nauwelijks meer opvalt. Zoo kan een eeuw nooit op Woensdag, Vrijdag of Zondag beginnen. Voorts valt de eerste October steedr op denselfden dag als de eerste Januari. Een dergelüke overeenkomst bestaat ook tusschen April en Juli, alsmede tusschen September en December, terwijl de eerste dag van de maan den Februari. Maart en November ook op den- zelfden dag van de week vallen. Een uitzon dering hierop vormen juni en Augustus. Bo venstaande regeling geldt niet voor schrikkel jaren. Een gewoon jaar begint en eindigt op den- zelfden dag van de week. Schotten en andere spaarzame lieden maken wij er op attent, dat de kalender na acht en twintig Jaar weer te gebruiken is, daar deze dan weer actueel is. Op 1 September J.l. heeft de ..Palestine Mari time Loyd Ltd." to Haifa met twee stoomsche pen haar werkzaamheden aangevangen. De beide schepen, die deel uitmaken van de vloot van de ItaliëPalestina-Hjn varen onder Jood sche vlag en Joodsch commando. Zij zullen den dienst onderhouden tusschen Constanza, Stam boel, Rhooes. Haifa en Port Said. De stoom schepen meten 5400 bruto register ton en kun nen een snelheid van dertien knoopen per uur ontwikkelen. Mlllllllllllllll DE TELEFOON Tijdens een verblijf in Nleuw-Zeeland ging de lord een weddenschap aan. dat hij een af stand van 450 KM. zonder onderbreking zou afleggen. Hij hield woord en steeg onderweg alleen af om een nieuw paard te beklimmen. Hoewel zijn weg pver de steilste bergpaden ging, bereikte hij Oakland zonder oponthoud. et was op den groeten weg van Sandrlg- ham naar West-End. dat de sierlijke grijze wagen hen j?asseerde. „Nou,” zei Ed, „die schijnt haast te hebben. Anders een prachtkan” Jos knikte gedachteloos en gaf gas met het onbewuste doel, den anderen wagen bij te hou den In snelheid. Het was nu eenmaal een stokpaardje van hem, géén auto voor zich te kunnen zien en het volgende oogenbllk suisden de beide vrienden met een stevig gangetje over oen asfaltweg. „Hè!” riep Ed eensklaps, „wat nou?" Uit den anderen auto scheen iets te vallen te worden verloren Het was niet groot, maar de vrienden konden door den afstand niet on derscheiden wél het was Het bleef liggen, midden op den weg, terwijl de auto s'n rit vervolgde, zonder van het ge beurde iets te bemerken. Het volgend oogen bllk hadden ze de plek bereikt en zwenkte Jos den wagen aan den kant. Ed sprong cr uit en snelde naar het midden van den weg. Dan raapte hij het voorwerp op.... een nummerplaat. HU liet het aan zijn vriend zien, die zachtjes tusschen de tanden floot. „Dat is leelUk voor hen. kerel.’’ meenda hü „Als ze West-End bereiken, zullen ze daar veel misère mee hebben. Een auto zonder nummer plaat Is een kwaad ding Ed keek naar den wagen voor hen. Het ge- l’eele oponthoud had wellicht slecnts een paar minuten geduurd, doch de afstand was in dat korte moment geweldig vergroot. Jos raadde de gedachten van z’n vriend. „We kunnen het in elk geval probeeren als we ze Inhalen vóór ze West-End bereiken.. dan zijn ze van een boel narigheid gered.” „Vlug dan!” Ed zei liet kort en sprong behendig In den auto, waarna Jos met een enkele beweging der.'1 motor deed aanslaan.... Eenige seconden later vlogen ze met razende snelheid over den weg, terwijl de boomen aan weerskanten één lange streep schenen.... „We halen in,” knikte Bd bemoedigend maar toch niet veel. Als Je ze vóór West-End wilt hebben, moeten we nóg harder." Jos antwoordde niet. HU lette de tanden op elkaar en drukte het pedaal nog even naar be neden Het scheen of de auto een sprong nam Klei ner en kleiner werd de afstand tusschen de beide wagens en langzaam maar zeker haalden ze den voorsten in. toen de bestuurder daar van plotseling omkeek En Juist toen Ed meende den anderen wagen te kunnen passeeren. schoot deze met een ge luid als van een lulden snauw vooruit.... Grooter werd de afstand. Jos klemde z’n tanden op elkaar.... gaf vól gas „Die kerel is idioot!” onderstelde Ed. „HU denkt natuurlUk, dat we hem voor de aardig heid een beetje probeeren bU te houden.” Jos loeide met den claxon, doch de ander reageerde niet. Vaag, in de verte, doemden de torens van West-End op. Ed mopperde en schold. „De idioot.... de stommeling.... nou krUgt hU zélf den last er mee.... wat een uil!” Maar nóg gaf Jos bet niet op. HU haalde uit den auto, wat er uit te halen was. en waarlUk, weer werd de afstand kleiner.... nóg kleiner., nóg kleiner.... totdat ze tenslotte den man konden beschreeuwen. „Stóp,” gilde Ed. de handen als een toeter voor den mond houdend. De ander reed door. „Stóppen!” brulden thans de beide vrienden uit alle macht. De man scheen nu iets te bemerkenal thans, bU wuifde met de hand..», beduidde hen te passeeren. „HU begrijpt het nóg niet!" meende Ed. „vooruit dan maar. Jos. d’r langs dan....” Doch op hetzelfde oogenbllk dat Jos gas gaf, om den anderen auto in te halen, stond deze dwars over den weg.... Jos remde uit alle macht en kon op 1 laatste oogenbllk een botsing vermUden Dén spron gen ze belden uit den auto, kwamen op den man af, die rustig was blUven zitten. Jos toonde hem het nummerbord. -j—astoor Andreas Hlinka van Rosenberg is L-J 70 Jaar oud geworden. Het Slowaaksche A volk viert geestdriftig feest ter eere van zUn leider, dien het „beste vader” noemt. Het Tsjechische blad „Vlast" schrUft: „De^< schUidng van Hlinka, den Slowaakscherr pries ter. groot en machtig, ascetisch uiterlUk. met lange naar achter gekamde grUze haren, de gestalte van een prediker met een rustige, weeke stom, met overtuigende geste alsof ‘n profeet uit het Oude Testament voor u staat.” Hlinka heeft zich zelf met den adelaar ver geleken. Niet met onrecht. De onbedwongen kracht van zün leven bU succes en vervolging is bewonderenswaardlg. De Praagsche correspondent van de „Germa nia” heeft, den strUdbaren priester kennende, een portret van hem ten voeten ultgeteekend. Hlinka is geboren in 1884 in het dorp Cernova, Zuld-WestelUk van het Tatragebergto ZUn ouders waren arm. ZU betaalden de gymnasiale studiën van hun zoon met 11 gulden, twee wa- genladingen hout en een gans. HU werd theo loog en studeerde theologie te Zyps. Dit bisdom ligt bU de Tatra. Drie volken wonen er: Dult- scherè? Hongaren, Slowaken. De Duitsche cul tuur stamt er uit de middeleeuwen, de Hon gaarsche beperkt zich tot den adel, de Slo waaksche is van recenter datum Het Slowaak sche volk telt heden twee en "n half mlllioen zie len. Meer dan duizend jaren woont het op den bodem van ’t Tsjecho-Slowakjje van heden. In de 19e eeuw schiep het zich pas een geschre ven taal. Heden ten dage strUdt het voor zün politiek zelfbepalingsrecht. Die strUd is de in houd van Hllnka’s leven. Reeds op het semi narie, waar maar twee dagen van de week Slowaaksch mocht worden gesproken. Als Jong pastoor van Trla leerde hU den eco- notnischen toestand van zUn volk kennen. Dit volk van boeren, herders en houthakkers was in de handen der Joden geraakt, die zUn alko- hollsche neigingen ten eigen bate misbruikten. Hlinka schreef eens: „Dan komt er zoo een halfnaakte dranlchandelaar met een heel gezin in het dorp. En ziet: in tien Jaren is uit hem een „Slowaak” geworden. Na een tweede tien tal jaren zUn zUn zonen dokter, rechter of amb tenaar. Na het derde is hU reeds heer der om geving en in het vierde is hU baron. Hoe kan. dat? Door de zonden van mUn volk.” Hlinka bond den strUd aan. Door onthoudingsvereenl- gingen bevrUdde hU bet volk uit de klauwen van den alkohol en door middel van levensmid delen- en credietinstituten maakte hU het eco nomisch vrU. HU voerde voor den oorlog een harden kamp tegen het liberalisme in HongarUe, dat geen zin had voor het diep gewortelde ge loof der Slowaken, die voor meer dan 80 per cent Katholiek zUn. Een zelfstandige Slowaak sche partU bleek in die dagen onmogelUk. Hhn- ka kon niet op tegen de liberale verkiezlngs- corruptie, die werkte met paprika en worsten en vooral met stroomen alkohoL Met eenige getrouwen sloot hU zich'aan bU de oppositie van graaf Zichy. In den strUd te gen het liberalisme werden de Slowaken poli tiek rUp. Toen Zichy zUn beloften op kerke- lUk en nationaal gebied niet hield, stichtte Hlinka in 1905 de „Ludova Strana”, de Slowaak sche VolkspartU- In 1906 veroverde hU zeven mandaten. De Hongaaische regeering verklaar de echter den kamp voor de Slowaaksche idea len voor staatsverraad en’wierp Hlinka in het gevang. Twee jaren kreeg hU, plus 1600 kronen boe te. Erger nog was het, dat Hlinka door zUn ar beid voor zUn volk ook in conillct kwam met zUn ordinarius, Mgr. Pardy, bisschop van Zyps. die aan den kant stond van bet Hongaarsche nationalisme. Hlinka werd gesuspendeerd. Allerlei valsche getuigenissen waren tegen hem ingébracht. Het Volk kwam in oproer. De Hongaarsche gendar merie dempte den opstand. Er vielen 15 dooden en tallooze gewonden. Dit gebeurde in Cernova. De wereld schrok op. En op slag werd bet Slo- ongevaUen* vèrwkerd^vooeender vo^genae ultkeeringen f3000.verlies*vai?^^de’aiznen?^>lde beenen* of beide oogen f 750,~ doodelUken* afloop f2S0.- een voet of een oog f 125*“ duim of wijsvinger f of^arm^40»“ anderen* vinger ..Kent u dat?” De ander knikte. „U hebt flink „gereden,” grinnikte Jos, „t was een hééle toer!” „U hebt d’r dan ook wél succes van!” smaal de de man van den grUzen auto. Ed lachte. ..De hoofdzaak is, dat we u hebben.” vond hU. .Jnaar 't was toch kranig, zooals u reed.” „En met een vreemden wagen,” vulde de an der aan. „Anders hadden Jullie me nóóit gekregen. Enfin.” berustte hU. „het spel is verlorengaat uw gang maat en hU stapte thans uit den auto. Ed keek hem verbaasd aan. „Wel.... alstublieft dan!” sprak hU. terwUl hU den man het nummerbord overhandigde. Deze staarde er een oogenbllk verbouwereerd t.aar.... dan.... begreep hU> HU begréép met de intuïtie van den geboren misdadiger, hoe deze beide Jpngemannen, die hU aanvankelUk voor „politie” had gehouden hem alleen hadden achtervolgd om hem het verloren nummerbord terug te geven.... het nummerbord notabene, c«t hU zélf uit den auto had gesmeten, om straks even voor Wgst-End het andere, nieuwe nummer aan den wagen te bevestigen.... den wagen, dien hjj had gestolen. En met een zucht van verlichting sprak hU: O Juist..,, ik dank u wel 't is erg vrien- relUk van u.... héél erg vriendelUkik zou waarschijnlijk een massa ellende hebben on dervonden als u dat nummer niet gevonden had; t was bar stom van me om dat..., te ’•er liezen....” De zeer belangrijke dingen in het leven «ooals liefde en dood komen meestal ge heel onverwachts. Stellig was dit het geval met oiUn ontsnapping uit de gevangenis te Dartmoor. WU kwamen Juist uit de steengroeven alle achttien gekleed in die deemoedige kleedU. die konlng George aan zün minst verkieslijke onderdanen verschaft «- en gingen lusteloos en gemelUk terug langs den somberen weg. die door de aanplanting naar de gevangenis voert. Aan eiken kant van ons liep een gewapende bewaker, de karabijn in de hand, terwijl hun oogen met dof wantrouwen onze ploeg over taken Een meter of vUfiien terzUde, evenwUdig toet den weg, vergezelde ons tusschen de boomen de donkere gestalte van een soldaat. Plotseling zonder dat er tevoren eenlg kant. Toen Ik daarheen keek, zag ik door den dunnen mist een gestalte in kniebroek en Nortolksche jas. die zich over een laag hek boog, dat de veenachtige helling van den weg scheidde. Ik denk dat hU een tourist was, want hij had een kleine ransel op zijn rug en droeg een stok. „Heidaar!’’ gilde hij. met den stok zwaaiend en kwam mU toen, zonder aarzeling, over het openveld tegemoet rennen, blijkbaar met de be doeling, mij den weg naar liet boech af te snijden. Voor de eerste maal sinds drie jaren lachte ik. Het was geen aangename lach en als mün nieuwe kennis hem gehoord had. zou zUn ijver in deze Jacht misschien een beetje bekoeld zUn. Maar hij kwam met onverminderde vaart op mij toe, blijkbaar volkomen er op vertrouwend, dat hU alleen mij op den grond sou kunnen krijgen. WU bereikten elkander ongeveer tien meter voor de eerste boomen. HU liep met een laatsten sprong op mU In en ik zag toen, dat hU een groote, zwaarge bouwde kerel was, met een rood gezicht, een vrU ruw soort van sportman van de brute soort, wasrun ik mij altUd buitengewoon heb geërgerd. ..Tegen de vlakte met Jou!” rten hU en de daad bU het woord voegende, zwaaide hu zUn stok achterover en' haalde met een woest ge baar uit naar mUn hoofd. Maar ik ging niet tegen de vlakte. In plaats daarvan trad ik snel op hem toe en sloeg met mUn linker hand zün arm omhoog, terwijl ik Spreken doen wij altijd gaarne. Spreken doen wij altijd veel. Ook de telefoon ie daarvan Zelfs een sprekend onderdeel! ‘s Morgens als wij gaan ontbijten Wordt het praten ingezet En dit blijft zoo heel den dag door Tot wij opgaan naar ons bed! Zelden staat ons praatgraag mondje Enkele minuten stil, Want dan komt er wel een ander, Die met óns wat praten wil! Of wij thuis of in de tram zijn. Op kantoor of op bureau, Op bezoek gaan of ter beurze. Steeds heeft men een apropos! En bij menschen die ver af zijn Vallen wij niet uit den toon Door met hen wat te gaan praten Langs den draad der telefoon! Daarom is het een berichtje, Dat een iedereen behaagt, Nu de telefoontarieven Met October zijn verlaagd! Dus het praten gaat goedkooper, Ook al heet het zwijgen goud. Niemand die nu voor de duurte Af en toe zijn mond dicht houdt! Dat goedkooper dwingt een ieder, Zelfs nog veel meer dan gewoon. Om zijn spreekbuis te verlengen Met den draad der telefoon! En het resultaat natuurlijk, Valt aan Alle kanten mee, Want dat spréken zilver zijn kan. Ondervindt de.... P.T.T.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 13